-1 -
PGS Lª kiÒu
Th.s. nguyÔn c−êng s¬n
Qu¶n lý dù ¸n
Trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t−
( Chương trình Bổ túc nghiệp vụ Giám đốc dự án
Xây dựng nhà cao tầng )
Hµ néi 2008
-2 -
PhÇn Më ®Çu
1.Më ®Çu
Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ n−íc ta t¨ng tr−ëng nhanh chãng, t¹o ra
nguån ®éng lùc thu hót mäi nguån vèn ®Çu t− cho x©y dùng. Sù ph¸t triÓn cña qu¸
tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc kÐo theo ngµnh x©y dùng ph¸t triÓn víi
nhÞp ®é rÊt nhanh. Cïng víi nã, c«ng t¸c qu¶n lý c¸c dù ¸n ®Çu t− x©y dùng nãi
chung vµ qu¶n lý c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh cao tÇng nãi riªng còng ®ang ®−îc
nhiÒu ng−êi quan t©m nghiªn cøu. Trong ®ã, giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− ®−îc coi lµ
giai ®o¹n then chèt quyÕt ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n, sù phï hîp cña mét dù ¸n ®Çu t−.
Nghiªn cøu vÒ giai ®o¹n nµy gióp t×m ra tr×nh tù thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc hîp lý, c¸ch
thøc qu¶n lý c«ng viÖc hiÖu qu¶ nh»m rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn dù ¸n trong giai
®o¹n nµy lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt cña ngµnh.
2.Sù cÇn thiÕt cña vÊn ®Ò nghiªn cøu
Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn trong 3 giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh
Qun lý dù ¸n. §©y lµ mét giai ®o¹n mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh ®óng ®¾n vµ sù
phï hîp cña mét dù ¸n ®Çu t−. Tuy nhiªn hiÖn nay c¸c chñ dù ¸n th−êng ch−a quan
t©m ®óng møc ®Õn giai ®o¹n nµy. ChÝnh v× vËy mµ rÊt nhiÒu c¸c dù ¸n cña nhµ n−íc
còng nh− cña t− nh©n vµ c¸c tæ chøc x· héi kh¸c ®· kh«ng ®¹t ®−îc kÕt qu¶ tèt nh−
dù kiÕn. §iÒu nµy ®ßi hái sù cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu kü vÒ c¸c vÊn ®Ò trong giai
®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− gióp cho c¸c chñ dù ¸n thuËn lîi h¬n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn
triÓn khai mét dù ¸n ®Çu t−.
3. §èi t−îng vµ môc ®Ých nghiªn cøu
- Nghiªn cøu giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh cao tÇng
ë ViÖt Nam.
- Môc ®Ých lµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn giai ®o¹n nµy, liÖt kª c¸c
c«ng viÖc ph¶i lµm, s¾p xÕp c¸c c«ng viÖc hîp lý sao cho võa ®¶m b¶o chÊt l−îng dù
-3 -
¸n võa rót ng¾n ®−îc thêi gian thùc hiÖn dù ¸n, tõ ®ã sÏ cã c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý dù
¸n hîp lý nhÊt.§−a ra mét sè gii ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n lý viÖc thùc
hiÖn c¸c c«ng viÖc vµ ®−a ra mét sè kiÕn nghÞ nh»m c¶i c¸ch c¸c thñ tôc hµnh chÝnh
rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn dù ¸n.
4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu
KÕt hîp nghiªn cøu lý thuyÕt vµ thùc tÕ qu¶n lý x©y dùng c¸c x©y dùng c«ng tr×nh
cao tÇng ë ViÖt Nam.
5. Ph¹m vi nghiªn cøu
Nghiªn cøu giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh cao tÇng ë
ViÖt Nam.
-4 -
Ch−¬ng 1
Tæng quan vÒ c«ng t¸c Qu¶n lý dù ¸n giai ®o¹n chuÈn bÞ
®Çu t− khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cao tÇng
1. Qu¶n lý dù ¸n giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− thêi kú bao cÊp:
Còng nh− c¸c n−íc theo nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa, ë ViÖt Nam thêi kú bao
cÊp (tr−íc n¨m 1988) nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung lµ mét nÒn kinh tÕ tr× trÖ kÐm
ph¸t triÓn.
Cã thÓ nãi toµn bé viÖc x©y dùng lµ sö dông vèn ng©n quü Nhµ n−íc cÊp víi c¬
chÕ chØ ®¹o tËp trung. C¸c doanh nghiÖp x©y dùng ®−îc Nhµ n−íc giao c«ng viÖc x©y
dùng, giao chØ tiªu vËt t−, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ chØ ®¹o viÖc tæ chøc thùc hiÖn dù ¸n.
Víi c«ng cô lao ®éng th« s¬, c«ng tr−êng ch−a ®−îc trang bÞ m¸y tÝnh ®iÖn tö cho
nªn viÖc qu¶n lý tiÕn ®é, chi phÝ ch−a khoa häc vµ hiÖu qu¶ cña ®¬n vÞ thi c«ng.
Cßn ®èi víi c¸c ®¬n vÞ nhµ n−íc khi cã nhu cÇu x©y dùng c«ng tr×nh th× tù tæ
chøc qu¶n lý x©y dùng. Hä ph¶i tù phô tr¸ch tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh ho¹t
®éng cña dù ¸n, tõ giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t−, thùc hiÖn ®Çu t− ®Õn kÕt thóc ®Çu t−.
Trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− c¸c ®¬n vÞ sÏ cö ng−êi trong ®¬n vÞ m×nh tù
phô tr¸ch viÖc xin vèn, kh¶o s¸t nhu cÇu, lùa chän ®Þa ®iÓm, ®Òn bï ®Êt ®ai, lùa chän
tæ chøc thiÕt kÕ...Tuy nhiªn do nh÷ng ng−êi ®−îc giao nhiÖm vô nµy kh«ng cã
chuyªn m«n trong lÜnh vùc x©y dùng nªn viÖc tæ chøc thùc hiÖn dù ¸n trong giai ®o¹n
chuÈn bÞ ®Çu t− cßn rÊt nhiÒu thiÕu sãt. Do kh«ng cã kinh nghiÖm trong viÖc lËp dù
¸n nªn c¸c dù ¸n lËp ra phi söa ®i , söa l¹i rÊt nhiÒu lÇn g©y ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn
tiÕn ®é vµ chÊt l−îng dù ¸n. ViÖc x¸c ®Þnh vèn ®Çu t− cho dù ¸n sai dÉn ®Õn ph¸t sinh
trong qu¸ tr×nh thi c«ng g©y chËm tiÕn ®é vµ chÊt l−îng dù ¸n lµ mét viÖc th−êng
xuyªn x¶y ra. C¸c dù ¸n ®−îc triÓn khai nh−ng kh«ng phï hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt,
hay lùa chän ®Þa ®iÓm kh«ng phï hîp g©y l·ng phÝ, thÊt tho¸t lín cho nhµ n−íc. ViÖc
thiÕt kÕ, lËp tæng dù to¸n kh«ng ®−îc thÈm tra, thÈm ®Þnh chÆt chÏ dÉn ®Õn chÊt
l−îng thiÕt kÕ kÐm vµ kh«ng kiÓm so¸t ®−îc chi phÝ thùc cña dù ¸n.
-5 -
Trong giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t−, khi mét c«ng tr×nh ®−îc phª duyÖt vµ ®i vµo
thùc hiÖn c«ng t¸c thi c«ng, ®¬n vÞ chñ ®Çu t− ®ã ph¶i tæ chøc ban kiÕn thiÕt (cßn gäi
lµ ban qu¶n lý c«ng tr×nh), mµ c¸n bé cña ban nµy còng l¹i lµ ng−êi kh«ng cã chuyªn
m«n trong lÜnh vùc x©y dùng. ChÝnh v× vËy mµ chÊt l−îng c«ng tr×nh bÞ gi¶m sót, tiÕn
®é thùc hiÖn bÞ kÐo dµi, chi phÝ x©y dùng ph¸t sinh cao so víi dù to¸n ®−îc duyÖt.
Ho¹t ®éng tæ chøc, kiÓm tra, kiÓm so¸t cña ban qu¶n lý c«ng tr×nh thiÕu tÝnh khoa
häc, chÆt chÏ. §Õn khi kÕt thóc dù ¸n , khi c¸n bé cña ban qu¶n lý c«ng tr×nh ®· tæng
kÕt rót kinh nghiÖm vµ ®· b¾t ®Çu lµm quen víi c«ng t¸c qu¶n lý c«ng tr×nh th× còng
lµ lóc hä ®−îc chuyÓn vµo ®¬n vÞ s¶n xuÊt hoÆc ®−îc chuyÓn sang ®¶m nhËn nhiÖm
vô kh¸c. Vµ khi cã mét dù ¸n míi t−¬ng tù nh− vËy th× l¹i thµnh lËp mét ban kiÕn
thiÕt kh¸c vµ nh÷ng ng−êi nµy l¹i häc l¹i tõ ®Çu. Cø lÆp l¹i ë tr×nh ®é thÊp nh− vËy lµ
trë ng¹i cho viÖc n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý x©y dùng, g©y l·ng phÝ nghiªm träng v×
ph¶i lu«n ®µo t¹o tõ ®Çu, kh«ng cã tÝch luü kinh nghiÖm vµ kh«ng cã sù chuyªn m«n
ho¸.
ChÝnh v× vËy hµng lo¹t c«ng tr×nh kÐm chÊt l−îng còng ®−îc ®−a vµo sö dông,
chËm tiÕn ®é bµn giao c«ng tr×nh diÔn ra hÇu hÕt ®èi víi c¸c dù ¸n x©y dùng.VËt liÖu
thi c«ng c«ng tr×nh bÞ l·ng phÝ v−ît xa sè liÖu dù to¸n dÉn ®Õn rÊt nhiÒu c«ng tr×nh
v−ît qu¸ chØ tiªu.
Tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn ta thÊy nh÷ng nÐt c¬ b¶n cña c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n trong
thêi kú bao cÊp nh− sau:
- HÇu hÕt lùc l−îng lao ®éng (c¸n bé, c«ng nh©n) thuéc c¸c doanh nghiÖp x©y
dùng theo chÕ ®é tr¶ l−¬ng nªn kh«ng kÝch thÝch ®−îc s¸ng t¹o, tr¸ch nhiÖm c«ng
viÖc thÊp, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp.
- Thi c«ng b»ng thñ c«ng, c«ng cô x©y l¾p cò kü l¹c hËu dÉn ®Õn chËm tiÕn ®é,
chÊt l−îng kÐm, gi¸ thµnh cao.
- ViÖc qu¶n lý chi phÝ ë c«ng tr−êng chñ yÕu tËp trung vµo chÊm c«ng mµ ch−a
quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ lao ®éng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c«ng nh©n, c¸n bé ®Õn c«ng
tr−êng chØ ®iÓm danh sau ®ã trèn ®i lµm ngoµi.