Quản lý dự án trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư

Chia sẻ: Hoang Viet | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:113

Thêm vào BST

Báo xấu

67
lượt xem 11
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tài liệu Quản lý dự án trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư (Chương trình Bổ túc nghiệp vụ Giám đốc dự án Xây dựng nhà cao tầng) với các nội dung phân tích các yếu tố ảnh hưởng đến giai đoạn chuẩn bị đầu tư, liệt kê các công việc hợp lý nhằm đảm bảo chất lượng dự án vừa rút ngắn được thời gian thực hiện dự án; đưa ra các biện pháp quản lý dự án hợp lý nhất.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Quản lý dự án trong giai đoạn chuẩn bị đầu tư

PGS Lª kiÒu Th.s. nguyÔn c−êng s¬n Qu¶n lý dù ¸n Trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− ( Chương trình Bổ túc nghiệp vụ Giám đốc dự án Xây dựng nhà cao tầng ) Hµ néi 2008 -1-
PhÇn Më ®Çu 1.Më ®Çu Trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y, nÒn kinh tÕ n−íc ta t¨ng tr−ëng nhanh chãng, t¹o ra nguån ®éng lùc thu hót mäi nguån vèn ®Çu t− cho x©y dùng. Sù ph¸t triÓn cña qu¸ tr×nh c«ng nghiÖp ho¸ - hiÖn ®¹i ho¸ ®Êt n−íc kÐo theo ngµnh x©y dùng ph¸t triÓn víi nhÞp ®é rÊt nhanh. Cïng víi nã, c«ng t¸c qu¶n lý c¸c dù ¸n ®Çu t− x©y dùng nãi chung vµ qu¶n lý c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh cao tÇng nãi riªng còng ®ang ®−îc nhiÒu ng−êi quan t©m nghiªn cøu. Trong ®ã, giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− ®−îc coi lµ giai ®o¹n then chèt quyÕt ®Þnh tÝnh ®óng ®¾n, sù phï hîp cña mét dù ¸n ®Çu t−. Nghiªn cøu vÒ giai ®o¹n nµy gióp t×m ra tr×nh tù thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc hîp lý, c¸ch thøc qu¶n lý c«ng viÖc hiÖu qu¶ nh»m rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn dù ¸n trong giai ®o¹n nµy lµ mét yªu cÇu bøc thiÕt cña ngµnh. 2.Sù cÇn thiÕt cña vÊn ®Ò nghiªn cøu Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− lµ giai ®o¹n ®Çu tiªn trong 3 giai ®o¹n cña qu¸ tr×nh Qu¶n lý dù ¸n. §©y lµ mét giai ®o¹n mang tÝnh quyÕt ®Þnh ®Õn tÝnh ®óng ®¾n vµ sù phï hîp cña mét dù ¸n ®Çu t−. Tuy nhiªn hiÖn nay c¸c chñ dù ¸n th−êng ch−a quan t©m ®óng møc ®Õn giai ®o¹n nµy. ChÝnh v× vËy mµ rÊt nhiÒu c¸c dù ¸n cña nhµ n−íc còng nh− cña t− nh©n vµ c¸c tæ chøc x· héi kh¸c ®· kh«ng ®¹t ®−îc kÕt qu¶ tèt nh− dù kiÕn. §iÒu nµy ®ßi hái sù cÇn thiÕt ph¶i nghiªn cøu kü vÒ c¸c vÊn ®Ò trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− gióp cho c¸c chñ dù ¸n thuËn lîi h¬n trong qu¸ tr×nh thùc hiÖn triÓn khai mét dù ¸n ®Çu t−. 3. §èi t−îng vµ môc ®Ých nghiªn cøu - Nghiªn cøu giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh cao tÇng ë ViÖt Nam. - Môc ®Ých lµ ph©n tÝch c¸c yÕu tè ¶nh h−ëng ®Õn giai ®o¹n nµy, liÖt kª c¸c c«ng viÖc ph¶i lµm, s¾p xÕp c¸c c«ng viÖc hîp lý sao cho võa ®¶m b¶o chÊt l−îng dù -2-
¸n võa rót ng¾n ®−îc thêi gian thùc hiÖn dù ¸n, tõ ®ã sÏ cã c¸c biÖn ph¸p qu¶n lý dù ¸n hîp lý nhÊt.§−a ra mét sè gi¶i ph¸p nh»m n©ng cao kh¶ n¨ng qu¶n lý viÖc thùc hiÖn c¸c c«ng viÖc vµ ®−a ra mét sè kiÕn nghÞ nh»m c¶i c¸ch c¸c thñ tôc hµnh chÝnh rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn dù ¸n. 4. Ph−¬ng ph¸p nghiªn cøu KÕt hîp nghiªn cøu lý thuyÕt vµ thùc tÕ qu¶n lý x©y dùng c¸c x©y dùng c«ng tr×nh cao tÇng ë ViÖt Nam. 5. Ph¹m vi nghiªn cøu Nghiªn cøu giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− c¸c dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh cao tÇng ë ViÖt Nam. -3-
Ch−¬ng 1 Tæng quan vÒ c«ng t¸c Qu¶n lý dù ¸n giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− khi x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cao tÇng 1. Qu¶n lý dù ¸n giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− thêi kú bao cÊp: Còng nh− c¸c n−íc theo nÒn kinh tÕ x· héi chñ nghÜa, ë ViÖt Nam thêi kú bao cÊp (tr−íc n¨m 1988) nÒn kinh tÕ kÕ ho¹ch tËp trung lµ mét nÒn kinh tÕ tr× trÖ kÐm ph¸t triÓn. Cã thÓ nãi toµn bé viÖc x©y dùng lµ sö dông vèn ng©n quü Nhµ n−íc cÊp víi c¬ chÕ chØ ®¹o tËp trung. C¸c doanh nghiÖp x©y dùng ®−îc Nhµ n−íc giao c«ng viÖc x©y dùng, giao chØ tiªu vËt t−, m¸y mãc thiÕt bÞ vµ chØ ®¹o viÖc tæ chøc thùc hiÖn dù ¸n. Víi c«ng cô lao ®éng th« s¬, c«ng tr−êng ch−a ®−îc trang bÞ m¸y tÝnh ®iÖn tö cho nªn viÖc qu¶n lý tiÕn ®é, chi phÝ ch−a khoa häc vµ hiÖu qu¶ cña ®¬n vÞ thi c«ng. Cßn ®èi víi c¸c ®¬n vÞ nhµ n−íc khi cã nhu cÇu x©y dùng c«ng tr×nh th× tù tæ chøc qu¶n lý x©y dùng. Hä ph¶i tù phô tr¸ch tÊt c¶ c¸c kh©u trong qu¸ tr×nh ho¹t ®éng cña dù ¸n, tõ giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t−, thùc hiÖn ®Çu t− ®Õn kÕt thóc ®Çu t−. Trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− c¸c ®¬n vÞ sÏ cö ng−êi trong ®¬n vÞ m×nh tù phô tr¸ch viÖc xin vèn, kh¶o s¸t nhu cÇu, lùa chän ®Þa ®iÓm, ®Òn bï ®Êt ®ai, lùa chän tæ chøc thiÕt kÕ...Tuy nhiªn do nh÷ng ng−êi ®−îc giao nhiÖm vô nµy kh«ng cã chuyªn m«n trong lÜnh vùc x©y dùng nªn viÖc tæ chøc thùc hiÖn dù ¸n trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− cßn rÊt nhiÒu thiÕu sãt. Do kh«ng cã kinh nghiÖm trong viÖc lËp dù ¸n nªn c¸c dù ¸n lËp ra ph¶i söa ®i , söa l¹i rÊt nhiÒu lÇn g©y ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn tiÕn ®é vµ chÊt l−îng dù ¸n. ViÖc x¸c ®Þnh vèn ®Çu t− cho dù ¸n sai dÉn ®Õn ph¸t sinh trong qu¸ tr×nh thi c«ng g©y chËm tiÕn ®é vµ chÊt l−îng dù ¸n lµ mét viÖc th−êng xuyªn x¶y ra. C¸c dù ¸n ®−îc triÓn khai nh−ng kh«ng phï hîp víi nhu cÇu s¶n xuÊt, hay lùa chän ®Þa ®iÓm kh«ng phï hîp g©y l·ng phÝ, thÊt tho¸t lín cho nhµ n−íc. ViÖc thiÕt kÕ, lËp tæng dù to¸n kh«ng ®−îc thÈm tra, thÈm ®Þnh chÆt chÏ dÉn ®Õn chÊt l−îng thiÕt kÕ kÐm vµ kh«ng kiÓm so¸t ®−îc chi phÝ thùc cña dù ¸n. -4-
Trong giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t−, khi mét c«ng tr×nh ®−îc phª duyÖt vµ ®i vµo thùc hiÖn c«ng t¸c thi c«ng, ®¬n vÞ chñ ®Çu t− ®ã ph¶i tæ chøc ban kiÕn thiÕt (cßn gäi lµ ban qu¶n lý c«ng tr×nh), mµ c¸n bé cña ban nµy còng l¹i lµ ng−êi kh«ng cã chuyªn m«n trong lÜnh vùc x©y dùng. ChÝnh v× vËy mµ chÊt l−îng c«ng tr×nh bÞ gi¶m sót, tiÕn ®é thùc hiÖn bÞ kÐo dµi, chi phÝ x©y dùng ph¸t sinh cao so víi dù to¸n ®−îc duyÖt. Ho¹t ®éng tæ chøc, kiÓm tra, kiÓm so¸t cña ban qu¶n lý c«ng tr×nh thiÕu tÝnh khoa häc, chÆt chÏ. §Õn khi kÕt thóc dù ¸n , khi c¸n bé cña ban qu¶n lý c«ng tr×nh ®· tæng kÕt rót kinh nghiÖm vµ ®· b¾t ®Çu lµm quen víi c«ng t¸c qu¶n lý c«ng tr×nh th× còng lµ lóc hä ®−îc chuyÓn vµo ®¬n vÞ s¶n xuÊt hoÆc ®−îc chuyÓn sang ®¶m nhËn nhiÖm vô kh¸c. Vµ khi cã mét dù ¸n míi t−¬ng tù nh− vËy th× l¹i thµnh lËp mét ban kiÕn thiÕt kh¸c vµ nh÷ng ng−êi nµy l¹i häc l¹i tõ ®Çu. Cø lÆp l¹i ë tr×nh ®é thÊp nh− vËy lµ trë ng¹i cho viÖc n©ng cao tr×nh ®é qu¶n lý x©y dùng, g©y l·ng phÝ nghiªm träng v× ph¶i lu«n ®µo t¹o tõ ®Çu, kh«ng cã tÝch luü kinh nghiÖm vµ kh«ng cã sù chuyªn m«n ho¸. ChÝnh v× vËy hµng lo¹t c«ng tr×nh kÐm chÊt l−îng còng ®−îc ®−a vµo sö dông, chËm tiÕn ®é bµn giao c«ng tr×nh diÔn ra hÇu hÕt ®èi víi c¸c dù ¸n x©y dùng.VËt liÖu thi c«ng c«ng tr×nh bÞ l·ng phÝ v−ît xa sè liÖu dù to¸n dÉn ®Õn rÊt nhiÒu c«ng tr×nh v−ît qu¸ chØ tiªu. Tõ nh÷ng vÊn ®Ò trªn ta thÊy nh÷ng nÐt c¬ b¶n cña c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n trong thêi kú bao cÊp nh− sau: - HÇu hÕt lùc l−îng lao ®éng (c¸n bé, c«ng nh©n) thuéc c¸c doanh nghiÖp x©y dùng theo chÕ ®é tr¶ l−¬ng nªn kh«ng kÝch thÝch ®−îc s¸ng t¹o, tr¸ch nhiÖm c«ng viÖc thÊp, n¨ng suÊt lao ®éng thÊp. - Thi c«ng b»ng thñ c«ng, c«ng cô x©y l¾p cò kü l¹c hËu dÉn ®Õn chËm tiÕn ®é, chÊt l−îng kÐm, gi¸ thµnh cao. - ViÖc qu¶n lý chi phÝ ë c«ng tr−êng chñ yÕu tËp trung vµo chÊm c«ng mµ ch−a quan t©m ®Õn hiÖu qu¶ lao ®éng dÉn ®Õn t×nh tr¹ng c«ng nh©n, c¸n bé ®Õn c«ng tr−êng chØ ®iÓm danh sau ®ã trèn ®i lµm ngoµi. -5-
- VËt t−, vËt liÖu t¹i c«ng tr−êng bÞ thÊt tho¸t l·ng phÝ rÊt nhiÒu, vËt liÖu v−ît xa sè liÖu dù to¸n ban ®Çu. Do viÖc qu¶n lý chØ quan t©m tíi chèng mÊt trém, ch−a cã c¸c biÖn ph¸p khèng chÕ, qu¶n lý ®Ó h¹n chÕ l·ng phÝ. - LËp tiÕn ®é thi c«ng mang tÝnh h×nh thøc, nªn cung øng vËt liÖu chØ dùa vµo ph¸n ®o¸n cña c¸n bé t¹i c«ng tr−êng mµ ch−a cã biÖn ph¸p qu¶n lý râ rµng. - C¸c doanh nghiÖp x©y dùng vµ §¬n vÞ chñ ®Çu t− kh«ng bÞ chi phèi cña yÕu tè kinh tÕ thÞ tr−êng. ViÖc t¨ng chi phÝ c«ng tr×nh, còng nh− chËm tiÕn ®é, ¶nh h−ëng s¶n xuÊt ®Òu do Nhµ n−íc chÞu, kh«ng cã sù c¹nh tranh nªn hä ch−a thùc sù quan t©m tíi c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n. Ph−¬ng thøc cña ViÖt Nam thêi kú bao cÊp. Chñ ®Çu t− C¬ quan qu¶n lý (Bªn A) chi phÝ Nhµ n−íc Ban qu¶n lý c«ng §¬n vÞ thi c«ng tr×nh (thuéc A) ( Bªn B) H×nh 1-3: M« h×nh qu¶n lý cña ViÖt Nam thêi kú bao cÊp Thùc tr¹ng x©y dùng vµ c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n kh«ng khoa häc cña thêi bao cÊp ®· ®Ó l¹i nh÷ng hËu qu¶ vµ bµi häc kinh nghiÖm lín. ChÝnh v× vËy mµ viÖc xo¸ bá ph−¬ng thøc qu¶n lý cò, x©y dùng mét ph−¬ng thøc qu¶n lý míi phï hîp víi quy m« c¸c dù ¸n vµ tèc ®é x©y dùng hiÖn ®¹i lµ ®iÒu tÊt yÕu x¶y ra. 2. Qu¶n lý dù ¸n giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− thêi kú ®æi míi: 2.1. Nhµ cao tÇng x©y dùng trong thêi kú ®æi míi tõ n¨m 1988 ®Õn nay N¨m 1988 ®−îc x¸c ®Þnh lµ c¸c mèc ®Ó nhµ n−íc ta cã nhiÒu chÝnh s¸ch ®æi míi trong lÜnh vùc qu¶n lý kinh tÕ, qu¶n lý x· héi v× c¸c chÝnh s¸ch ®ã më ra cho phÐp n¨m thµnh phÇn kinh tÕ ph¸t triÓn trong thêi kú qu¸ ®é tiÕn lªn chñ nghÜa x· héi. Trong ®ã, cã nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ t− nh©n, tËp thÓ chiÕm tû träng lín, thµnh phÇn kinh tÕ nhµ n−íc lµ nßng cèt mang tÝnh chñ ®¹o. ChÝnh v× vËy, nhu cÇu c¬ së vËt -6-
chÊt cña khu vùc t− nh©n vµ tËp thÓ ®ßi hái cã tû träng lín, nhiÒu c«ng ty t− nh©n ra ®êi, nhiÒu c¬ së vËt chÊt ®−îc x©y dùng kh¾p n¬i trong c¸c ®« thÞ ViÖt Nam, giÊy phÐp thµnh lËp c¸c c«ng ty t− nh©n, c¸c nhµ hµng, kh¸ch s¹n, c¸c c¬ së s¶n xuÊt, kinh doanh,… ph¶i lªn tíi hµng chôc ngµn. Do vËy, còng cã nhiÒu c«ng tr×nh ®−îc xÕp vµo lo¹i cao tÇng ®−îc x©y dùng sè l−îng nµy lµ ®¸ng kÓ chØ sau c¸c c«ng tr×nh liªn doanh cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi, chóng ®· h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn ë c¸c ®« thÞ lín cña ViÖt Nam, tËp trung chñ yÕu ë hai thµnh phè Hµ Néi vµ thµnh phè Hå ChÝ Minh. §Æc biÖt thµnh phè Hµ Néi lµ thñ ®« cña ViÖt Nam lµ thµnh phè cã tèc ®é t¨ng tr−ëng kinh tÕ cao vµ ®−¬c UNESCO phong danh hiÖu “Thµnh phè hoµ b×nh”. Cïng víi sù quyÕt t©m chØ ®¹o cña uû ban nh©n d©n thµnh phè cïng c¸c nghµnh chøc n¨ng c¸c c«ng tr×nh cao tÇng ®ang ph¸t triÓn m¹nh mÏ theo quy ho¹ch ®−îc duyÖt, c¸c khu ®« thÞ míi ®ång lo¹t ®−îc triÓn khai x©y dùng víi tû lÖ nhµ cao tÇng chiÕm tíi 60% trong quÜ nhµ ë c¸c thµnh phè lín. C¸c c¬ quan x©y dùng phÇn lín còng lµ nhµ cao tÇng. Mét sè ®Æc ®iÓm cña c¸c c«ng tr×nh cao tÇng x©y dùng sau thêi kú ®æi míi: - H×nh thøc kiÕn tróc ®a d¹ng, t¹o ®−îc bé mÆt cho ®« thÞ. - §¶m b¶o c¸c quy ph¹m hiÖn hµnh vÒ chØ tiªu kinh tÕ kü thuËt, hÖ thèng h¹ tÇng kü thuËt. - HÖ thèng kh«ng gian c«ng céng ®¸p øng ®−îc nhu cÇu cña ng−êi d©n. T¹o ®−îc nÕp sèng míi trong khu ®« thÞ, thuËn tiÖn cho viÖc sö dông vµ qu¶n lý c«ng tr×nh. - TiÕt kiÖm ®Êt x©y dùng. ë thêi kú ®æi míi, vèn x©y dùng c¸c c«ng tr×nh cao tÇng ®· ®−îc huy ®éng tõ nhiÒu thµnh phÇn kinh tÕ, c«ng nghÖ cao ®· ®−îc ¸p dông trong x©y dùng. ChÊt l−îng c¸c c«ng tr×nh cao tÇng ®· ®−îc n©ng cao mét c¸ch ®¸ng kÓ. §Æc ®iÓm qui ho¹ch: C¸c khu ®« thÞ míi ë Hµ Néi vµ mét sè thµnh phè hiÖn nay lµ mét m« h×nh qui ho¹ch ®ang ®−îc x· héi c«ng nhËn vµ ®−îc ¸p dông phæ biÕn do cã tÝnh ®ång bé tõ qui ho¹ch chung tíi qui ho¹ch chi tiÕt, b−íc ®Çu phï hîp víi c¸c yªu cÇu cña ®« thÞ hiÖn ®¹i, cã cÊu tróc t−¬ng ®èi hoµn chØnh bao gåm c¸c lo¹i nhµ ë kÕt hîp víi dÞch vô c«ng céng vµ dÞch vô x· héi. §Æc biÖt cã h¬n 60% nhµ cao tÇng gåm chung c− vµ nhµ -7-
lµm viÖc ®· t¹o ®iÒu kiÖn ®Ó thµnh phè ph¸t triÓn theo chiÒu cao, t¨ng hÖ sè sö dông ®Êt, gi¶i to¶ mÆt ®Êt dµnh cho giao th«ng (®éng vµ tÜnh), t¹o ®−îc c¸c ®−êng phè khang trang kÕt hîp víi c©y xanh, qu¶ng tr−êng, ®¸p øng ®−îc nhu cÇu sinh ho¹t, lµm viÖc còng nh− nghØ ng¬i th− gi·n cña céng ®ång. Nh− vËy vÒ mÆt qui ho¹ch, c¸c khu ®« thÞ míi ®Òu ®¸p øng c¸c yªu cÇu vÒ diÖn tÝch vµ ph©n bè sö dông ®Êt ®ai, vÒ quan hÖ gi÷a qui ho¹ch chi tiÕt vµ qui ho¹ch tæng thÓ. - H¹ tÇng kü thuËt t−¬ng ®èi ®ång bé . - ThuËn tiÖn cho viÖc cung øng vµ vËn chuyÓn vËt liÖu cÊu kiÖn còng nh− cung cÊp n¨ng l−îng. - §¶m b¶o ®iÒu kiÖn m«i tr−êng vµ ph¸t triÓn bÒn v÷ng. Tuy nhiªn, vÒ mÆt quy ho¹ch, c¸c c«ng tr×nh cao tÇng, khu ®« thÞ míi cßn béc lé mét sè thiÕu sãt sau: - Quy ho¹ch tæng thÓ gi÷a c¸c thµnh phè víi nhau cßn ch−a ®−îc quan t©m ®Çu t− ®óng møc, nªn ch−a thóc ®Èy m¹nh mÏ ®−îc qu¸ tr×nh ph¸t triÓn kinh tÕ, x· héi cña c¶ n−íc. - C«ng t¸c phª duyÖt quy ho¹ch chi tiÕt c¸c dù ¸n cßn ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc nªn cã nhiÒu dù ¸n triÓn khai nh−ng l¹i thiÕu ®i c¸c c«ng tr×nh c«ng céng cÇn thiÕt nh− trô së UBND ph−êng, tr−êng häc, bÖnh viÖn (Trong c¸c khu ®« thÞ míi), trô së tæ d©n phè, tr¹m y tÕ… 2.2. Qu¶n lý dù ¸n giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− thêi kú ®æi míi Sù nghiÖp ®æi míi ®· t¹o nªn nh÷ng thay ®æi s©u s¾c trong lÜnh vùc qu¶n lý ®Çu t− vµ x©y dùng. Cïng víi sù ph¸t triÓn cña nÒn kinh tÕ quèc d©n liªn tôc vµ nhanh chãng, quy m« ho¹t ®éng x©y dùng ngµy cµng më réng, tÝnh x· héi ngµnh x©y dùng ngµy cµng cao. Ngµnh x©y dùng thùc sù gãp phÇn t¹o nªn d¸ng vãc míi cña ®Êt n−íc víi c¸c c«ng tr×nh giao th«ng hiÖn ®¹i, c¸c c«ng tr×nh c«ng nghiÖp nh− ®iÖn, dÇu khÝ vµ nhiÒu c«ng tr×nh cao tÇng trong ®« thÞ ®¹t tiªu chuÈn quèc tÕ. Nh÷ng c«ng tr×nh cã vèn ®Çu t− n−íc ngoµi hoÆc tõ c¸c nguån vèn vay cña IMF, WB, ADB hay vèn ODA ®· vµ ®ang ®−îc thùc hiÖn ë ViÖt Nam. §Ó ®−îc tiÕp -8-
nhËn vµ sö dông c¸c nguån vèn nµy, ngµnh x©y dùng ®· cã nh÷ng thay ®æi theo h−íng tÝch cùc, phï hîp víi c¬ chÕ qu¶n lý mang tÝnh thÞ tr−êng vµ c¸c quy ®Þnh cña Quèc tÕ. C¸c chñ ®Çu t− thÊy ®−îc gi¸ trÞ cña tµi s¶n mµ hä qu¶n lý cho nªn hä ph¶i cã tr¸ch nhiÖm rÊt lín tõ khi h×nh thµnh, ®Õn qu¸ tr×nh thùc hiÖn dù ¸n, tõ kh©u chÊt l−îng ®Õn tiÕn ®é thi c«ng, nh»m x©y dùng ®−îc c¸c c«ng tr×nh cã chÊt l−îng tèt, thêi gian x©y dùng ng¾n vµ chi phÝ ®óng theo dù kiÕn. Tuy nhiªn cïng với sự gia tăng về kỹ thuật của nhiều dự án tầm cỡ và tổ chức xây dựng, mức độ phức tạp về kỹ thuật của những dự án này còng gia t¨ng.Cùng với sự phát triển mạnh mẽ của ngành xây dựng thì chúng ta cũng lộ ra sự yếu kém về trình độ quản lý, tổ chức và xây dựng, có nhiều kẽ hở trong công tác quản lý các công trình xây dựng, chưa phù hợp với sự phát triển của công nghệ xây dựng. Để khắc phục tình trạng này, chúng ta đã có những thay đổi trong lĩnh vực pháp luật, đổi mới nhận thức trong việc quản lý đầu tư xây dựng cơ bản. Sự đổi mới này được thể hiện trong các nội dung của điều lệ QLĐT và XD 177/CP (1994) råi ®Õn Quy chế QLĐT XD 52/CP (1999) được sửa đổi, bổ sung trong nghị định 12/CP (2000)của chính phủ vµ míi ®©y nhµ n−íc ta ®· ban hµnh bé LuËt x©y dùng n¨m 2004, nghÞ ®Þnh sè 16/2005/N§-CP ngµy 07/02/2005 cña chÝnh phñ vÒ qu¶n lý dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh, nghÞ ®Þnh sè 209/2004/N§-CP ngµy 16/12/2004 cña chÝnh phñ vÒ qu¶n lý chÊt l−îng c«ng tr×nh x©y dùng, cùng các văn bản hướng dẫn của các bộ: Kế hoạch và Đầu tư, Xây Dựng, Tài Chính, Quỹ Hỗ Trợ Đầu Tư. Có thể nói đây là sự vận dụng tích cực đường lối đổi mới của Đảng và những phương pháp quản lý tiên tiến quốc tế, khu vực trong lĩnh vực Đầu Tư và Xây Dựng vào thực tế của nước ta.[3] Việc chấp hành trình tự đầu tư và xây dựng trong công tác QLĐTXD đã đạt được những tiến bộ rõ rệt trong các khâu: Lập- thẩm định dự án và quyết -9-
định đầu tư; Lập-thẩm định và phê duyệt hồ sơ thiết kế, dự toán căn cứ quan trọng để giao thầu hoặc tổ chức đấu thầu. Thể hiện qua chất lượng hồ sơ dự án, hồ sơ thiết kế có nhiều tiến bộ.Tuy nhiên tồn tại chủ yếu trong lĩnh vự này là: chất lượng hồ s¬ dự án (bao gồm các báo cáo ®Çu t−, dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh), chất lượng, hồ sơ thiết kế và dự toán, hồ sơ đÊu thầu nói chung còn thấp so với yêu cầu quản lý, đặc biệt so với trình độ trong khu vực và quốc tế còn có khoảng cách khá xa. Nguyên nhân chủ yếu của tình trạng này là: - Sự phát triển của các tổ chức tư vấn đầu tư và xây dựng nhanh hơn nhiều về số lượng nhưng chưa đáp ứng được yêu cầu về chất lượng. Đặc biệt, tư vấn lập dự án phần lớn thiếu cả kiến thức lẫn kinh nghiệm, cũng như thiếu những dự liệu về kinh tế, xã hội, điều kiện tự nhiên, địa chất công trình, dự báo nhu cầu thị trường trong và ngoài nước, vùng nguyên liệu cung cấp cho sản xuất… dẫn đến tính khả thi của dự án rất thấp và kém hiệu quả. 3. Qu¶n lý dù ¸n giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− trong Dù ¸n x©y dùng c«ng tr×nh cao tÇng ë ViÖt Nam. 3.1. Kh¸i qu¸t vÒ c«ng tr×nh cao tÇng. Kh¸i niÖm vÒ nhµ cao tÇng rÊt t−¬ng ®èi, tuú thuéc vµo t¹i c¸c thêi ®iÓm kh¸c nhau vµ t¹i c¸c n−íc kh¸c nhau. VÝ dô ë Ch©u ¢u ng«i nhµ 20 tÇng ®−îc gäi lµ cao tÇng th× nÕu ®Æt nã ë Chicago Manhata (Mü) th× kh«ng thÓ ®−îc gäi lµ cao tÇng v× n¬i ®©y tËp trung rÊt nhiÒu c¸c nhµ cã chiÒu cao tõ 70 ®Õn 100 tÇng. HÇu hÕt c¸c n−íc vµ thµnh phè trªn thÕ giíi tån t¹i nh÷ng quy ®Þnh giíi h¹n vÒ chiÒu cao cña c«ng tr×nh kiÕn tróc nh−: + ë Anh n¨m 1984 lµ trong ph¹m vi 30m (9 tÇng) + ë Pari n¨m 1964 lµ 20m vµ n¨m 1967 lµ 31m + ë Beclin phô thuéc vµo chiÒu réng cña ®−êng phè nh−ng kh«ng qu¸ 22m. - 10 -
+ ë Chicago n¨m 1904 lµ 24m hoÆc 38m. Tuy nhiªn hiÖn nay ë Mü luËt x©y dùng kh«ng giíi h¹n vÒ chiÒu cao cña nhµ cao tÇng. Tuy vËy ng−êi ta cã thÓ ®Þnh nghÜa: Nhµ cao tÇng lµ c«ng tr×nh nhiÒu tÇng trong ®ã chiÒu cao cã ¶nh h−ëng m¹nh mÏ ®Õn quy ho¹ch, thiÕt kÕ, thi c«ng vµ sö dông. §ã lµ c¸c c«ng tr×nh ®−îc trang bÞ thang m¸y cã tèc ®é cao, cã sù kÕt hîp gi÷a chiÒu cao kh¸c th−êng vµ kh«ng gian b×nh th−êng nh− kh«ng gian cã thÓ thÊy ë nhµ thÊp tÇng. Uû ban nhµ cao tÇng vµ m«i tr−êng ®« thÞ cña Mü ®· coi nhµ cao tÇng lµ c¸c c«ng tr×nh cã tõ 10 tÇng trë lªn. - Theo héi th¶o Quèc tÕ lÇn thø 4 vÒ nhµ cao tÇng t¹i Hång K«ng (1990) ng−êi ta quy ®Þnh r»ng nhµ cao tÇng lµ c¸c c«ng tr×nh cã tõ 9 tÇng trë lªn. Quy ®Þnh nµy còng kh¸ phï hîp víi quan niÖm vÒ nhµ cao tÇng ë ViÖt Nam. T¹i ®©y ng−êi ta còng ph©n lo¹i cho nhµ cao tÇng nh− sau: + Lo¹i 1: Cã tõ 9 ÷ 16 tÇng (cao nhÊt 50 mÐt) + Lo¹i 2: Cã tõ 17 ÷ 25 tÇng (cao nhÊt 75 mÐt) + Lo¹i 3: Cã tõ 26 ÷ 40 tÇng (cao nhÊt 100 mÐt) + Lo¹i 4: Trªn 40 tÇng gäi lµ nhµ chäc trêi (Skyserapers) Nhµ trªn 60 tÇng gäi lµ nhµ siªu cao tÇng (Super high rise building). C¸c n−íc th× tuú theo sù ph¸t triÓn nhµ cao tÇng cña m×nh mµ ®iÒu chØnh cho thÝch hîp víi tiªu chuÈn x©y dùng ®Ó ph©n lo¹i. §Õn th¸ng 10 n¨m 1987 Bé Tiªu chuÈn "Th«ng t¾c ThiÕt kÕ kiÕn tróc d©n dông" (JGJ-37-87) ®· ph©n chia sè tÇng kiÕn tróc nh− sau: KiÕn tróc c«ng céng vµ kiÕn tróc cã tÝnh tæng hîp mµ chiÒu cao v−ît qu¸ 24 mÐt vµ sè tÇng cao trªn 10 tÇng ®−îc coi lµ c«ng tr×nh cao tÇng. - 11 -
VÝ dô t¹i Trung Quèc: Ph©n lo¹i c«ng tr×nh CÊp bËc CÊp I CÊp II CÊp III C«ng tr×nh CN 25 tÇng trë lªn, 16 tÇng trë lªn; D−íi 16 tÇng vµ DD b×nh khÈu ®é trªn khÈu ®é trªn khÈu ®é d−íi th−êng 30m 24m 24m C«ng tr×nh C«ng tr×nh cÊu §é cao trªn §é cao trªn §é cao d−íi c«ng nghiÖp vµ tróc v−¬n cao 200m 100m 100m d©n dông b×nh C«ng tr×nh tiÓu DiÖn tÝch x©y DiÖn tÝch x©y DiÖn tÝch x©y th−êng khu nhµ ë dùng trªn 20 dùng 10 v¹n dùng d−íi 10 v¹n m2 m2 trë lªn v¹n m2. 3.2. Mét sè ®Æc ®iÓm cña c«ng tr×nh cao tÇng. ë ViÖt Nam trong nh÷ng n¨m gÇn ®©y nhµ cao tÇng ®−îc x©y dùng ngµy mét nhiÒu h¬n, ®Æc biÖt lµ t¹i c¸c thµnh phè lín. C«ng viÖc x©y dùng nhµ nhiÒu tÇng ë ViÖt Nam cã nh÷ng khã kh¨n phøc t¹p vÒ nhiÒu mÆt. - VÒ kü thuËt: + §©y lµ mét lÜnh vùc thi c«ng hoµn toµn míi cã kÕt cÊu mãng c«ng tr×nh s©u vµi chôc mÐt trªn mét diÖn tÝch nhá. Khi ®ã sÏ n¶y sinh hµng lo¹t c¸c vÊn ®Ò liªn quan ngay khi thi c«ng mãng nh− æn ®Þnh t−êng ch¾n ®Êt, h¹ møc n−íc ngÇm, biÕn d¹ng nÒn ®Êt, chèng thÊm tÇng hÇm nÕu cã… + C«ng tr×nh cao tÇng yªu cÇu ®Æc biÖt tíi chÊt l−îng phÇn kÕt cÊu mãng, ®©y lµ phÇn kÕt cÊu chñ yÕu th−êng g©y nguy hiÓm ®Õn an toµn cña toµn bé c«ng tr×nh. PhÇn kiÓm ®Þnh biÕn d¹ng mãng gåm ba ph−¬ng diÖn: tæng biÕn d¹ng ®é lón lÖch vµ tÝnh æn ®Þnh cña mãng. - Nhµ cao tÇng cã träng l−îng b¶n th©n rÊt lín cho nªn t¶i träng cña nã t¸c ®éng xuèng nÒn ®Êt lµ rÊt lín kÓ c¶ c¸c t¶i träng do giã vµ t¶i träng ®éng ®Êt. - 12 -
- Mãng cña nhµ cao tÇng chñ yÕu sö dông mãng s©u do tÇng ®Êt tèt th−êng n»m ë s©u. Nhµ cao tÇng th−êng cã tÇng hÇm cho nªn hµng lo¹t vÊn ®Ò cã liªn quan ®Õn thiÕt kÕ, thi c«ng nh−: ®µo ®Êt, t−êng ch¾n ®Êt, h¹ møc n−íc ngÇm, chèng thÊm… cÇn ®−îc quan t©m ®Æc biÖt nhµ lµ trong thi c«ng. - Nhµ cao tÇng cã chiÒu cao lín cho nªn rÊt nh¹y víi sù lón vµ lón lÖch. Nã cã nh÷ng t¸c ®éng vµ ¶nh h−ëng rÊt lín ®Õn kÕt cÊu cña c«ng tr×nh. - C¸c gi¶i ph¸p vËt liÖu cña hÖ thèng kÕt cÊu chñ yÕu lµ sö dông bª t«ng cèt thÐp hoÆc hçn hîp thÐp - bª t«ng. Do c«ng tr×nh cao tÇng phôc vô cho nhiÒu ng−êi, l¹i cã chiÒu cao lín nªn c¸c vËt liÖu hoµn thiÖn nh− cöa sæ, hÖ thèng ®iÖn, cÊp tho¸t n−íc … ph¶i cã chÊt l−îng rÊt cao. - HÖ thèng phßng ch¸y ch÷a ch¸y, thang m¸y, hÖ thèng thang tho¸t hiÓm… ph¶i ®−îc thiÕt kÕ tÝnh to¸n kü vµ cã chÊt l−îng cao ®¶m b¶o an toµn cho ng−êi sö dông. - Do chiÒu cao lín nªn c«ng t¸c an toµn lao ®éng, vÖ sinh m«i tr−êng vµ gi¶i ph¸p c«ng nghÖ thi c«ng hîp lý lµ ®Æc biÖt quan träng. - Nhµ cao tÇng cã chiÒu cao lín cho nªn c¸c sai sè cho phÐp th«ng th−êng rÊt nhá, nªn c¸c yªu cÇu tr¾c ®¹c, kiÓm tra kü thuËt vµ nghiÖm thu ®ßi hái rÊt cao. - KÕt cÊu nhµ cao tÇng th«ng th−êng gåm 2 thµnh phÇn: + Thµnh phÇn cè ®Þnh: Lµ hÖ kÕt cÊu chÞu t¶i träng theo ph−¬ng ngang vµ ph−¬ng ®øng. + HÖ thèng b¸n cè ®Þnh: Lµ hÖ v¸ch ng¨n, bao che cã thÓ di chuyÓn hoÆc dÔ dµng thay ®æi khi cã yªu cÇu ®Æt ra. - VÒ kinh tÕ: + C«ng tr×nh cao tÇng lµ mét s¶n phÈm ®−îc chñ ®Çu t− tæ chøc x©y dùng theo quy ho¹ch chiÕn l−îc ph¸t triÓn cña thµnh phè vµ ®Ó b¸n, cho thuª, phôc vô nhu cÇu kinh doanh, ë (mang tÝnh chÊt hµng ho¸). - 13 -
+ HiÖn nay cã rÊt nhiÒu ®¬n vÞ ®Çu t− x©y dùng C«ng tr×nh cao tÇng nªn c¹nh tranh kh¸ gay g¾t. Yªu cÇu vÒ chÊt l−îng, tiÖn dông ngµy cµng cao (chÞu t¸c ®éng theo quy luËt hµng ho¸). + C«ng tr×nh cao tÇng ®−îc x©y dùng chñ yÕu trong thµnh phè. Nªn viÖc vËn chuyÓn vËt liÖu phôc vô thi c«ng rÊt khã kh¨n. + Chñ ®Çu t− kh«ng ®ång nhÊt víi ng−êi sö dông. Do vËy, ®Ó ng−êi mua yªn t©m th× chÕ ®é b¶o hµnh c«ng tr×nh ®−îc quan t©m h¬n. Nªn ®é ®¶m b¶o chÊt l−îng nhµ thÇu ph¶i cao h¬n. + C«ng tr×nh ®ßi hái vèn ®Çu t− lín nh−ng còng ph¶i phï hîp víi thùc lùc kinh tÕ cña chñ ®Çu t−. Do ®ã ®ßi hái tiÕn ®é thi c«ng nhanh, c«ng nghÖ thi c«ng tiªn tiÕn nh− cÇn trôc th¸p, dµn gi¸o hiÖn ®¹i, v¸n khu«n ®Þnh h×nh cã sù lu©n chuyÓn cao, b¬m bª t«ng… + C¸c trang thiÕt bÞ hiÖn ®¹i kÌm theo c«ng tr×nh nh− thiÕt bÞ ®iÖn, thiÕt bÞ ®iÒu hoµ kh«ng khÝ, thiÕt bÞ viÔn th«ng, thiÕt bÞ phßng ch¸y ch÷a ch¸y… ph¶i ®−îc thiÕt kÕ vµ l¾p ®Æt thËt nhÞp nhµng trong qu¸ tr×nh thi c«ng phÇn th« vµ hoµn thiÖn c«ng tr×nh. - VÒ kiÕn tróc: + Yªu cÇu c«ng tr×nh nhµ cao tÇng thËt ®éc ®¸o, mang b¶n s¾c ®Æc thï cña thiªn nhiªn khÝ hËu, thÈm mü ViÖt Nam, nh−ng còng ph¶i ®¹t ®−îc tr×nh ®é tiÖn nghi hiÖn ®¹i quèc tÕ. - Nhµ cao tÇng víi t− c¸ch lµ mét thÓ lo¹i c«ng tr×nh quan träng trong ®« thÞ hiÖn ®¹i cho nªn vÞ trÝ cã thÓ rÊt kh¸c nhau tuú thuéc vµo quy ho¹ch vµ thiÕt kÕ ®« thÞ, nhµ cao tÇng cã thÓ bè trÝ theo côm ë c¸c khu trong thµnh phè, theo tuyÕn, thµnh vµnh ®ai bao quanh hay ®−îc xen kÏ r¶i r¸c gi÷a c¸c nhµ thÊp tÇng, v× vËy mÆt b»ng thi c«ng th−êng h¹n chÕ. - VÒ quy ho¹ch vµ m«i tr−êng: Ph¶i m¹nh d¹n hiÖn ®¹i ®« thÞ ®Ó ®¹t tèc ®é mong muèn nh−ng còng ph¶i dùa trªn c¬ së hoµ nhËp mét c¸ch nhuÇn nhuyÔn víi - 14 -
vèn v¨n ho¸, víi di s¶n, kiÕn tróc vµ c¶nh quan vèn ªm ®Òm cæ kÝnh vµ th¬ méng mét c¸ch hiÕm cã cña Hµ Néi. 3.3. Qu¶n lý dù ¸n giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh cao tÇng ë ViÖt nam trong thêi gian qua. Tõ nh÷ng n¨m 1990 ®Õn nay viÖc x©y dùng nhµ cao tÇng ë mét sè ®« thÞ ViÖt Nam ®−îc ®Èy m¹nh h¬n bao giê hÕt. T¹i thµnh phè Hå ChÝ Minh vÒ viÖc ph¸t triÓn nhµ cao tÇng diÔn ra m¹nh mÏ h¬n, c¸c dù ¸n nhµ cao tÇng ®−îc ph©n bè tËp trung ë quËn 1, quËn 3 vµ mét phÇn ë khu vùc kh¸c. §Æc biÖt ë khu 3 tuyÕn phè chÝnh: NguyÔn HuÖ, Hµm Nghi, Lª Lîi, nh÷ng c«ng tr×nh ®¸ng chó ý nh−: Sµi Gßn Center (27 tÇng), Sµi Gßn Diamon Plaza (21 tÇng), Sµi Gßn Towee (17 tÇng), Sµi Gßn Sky Garde (16 tÇng), Renai sance River Side Hotel (20 tÇng), Sun war Tower (22 tÇng), Melin Point power (21 tÇng, kh¸ch s¹n). T¹i Hµ Néi c¸c c«ng tr×nh nhµ cao tÇng ®−îc xen cÊy r¶i r¸c trong c¸c khu phè cò nh− c«ng tr×nh: Fortuna Tower (16 tÇng) Hµ Néi Tower (25 tÇng), v¨n phßng Quang Trung (18 tÇng), kh¸ch s¹n Horizon (14 tÇng), kh¸ch s¹n Meritus (20 tÇng), kh¸ch s¹n Niko (15 tÇng), trung t©m th−¬ng m¹i Dacha (18 tÇng), cao èc Melia Hµ Néi (22 tÇng), Vietcombank (22 tÇng) chøc n¨ng chñ yÕu lµ kh¸ch s¹n, v¨n phßng cho thuª, trô së c¬ quan. Nhµ cao tÇng chØ míi ®−îc b¾t ®Çu x©y dùng trong thêi gian gÇn ®©y víi sù xuÊt hiÖn ë khu ®« thÞ míi Linh §µm, §Þnh C«ng, lµng Quèc tÕ Th¨ng Long, vµ hiÖn nay lµ khu Trung Hoµ, Trung Yªn, khu DÞch Väng, CÇu GiÊy 15 ÷ 17 tÇng vµ mét sè c«ng tr×nh tõ 18 ÷ 25 tÇng ë c¸c phè: Huúnh Thóc Kh¸ng, NguyÔn ChÝ Thanh, Kim Liªn còng ®ang ®−îc tiÕn hµnh x©y dùng. - 15 -
Quy tr×nh QLDA CTXD ë n−íc ta hiÖn nay Chñ ®Çu t− Giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− Nghiªn cøu ®Çu t− ®Þa ®iÓm Xin chñ tr−¬ng ®Çu t−, cho phÐp lËp DA LËp Dù ¸n §TXDCT Tr×nh duyÖt DA§TXDCT ThÈm ®Þnh Phª duyÖt Xin quyÕt ®Þnh giao ®Êt, chuÈn bÞ Giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t− mÆt b»ng x©y dùng Kh¶o s¸t, thiÕt kÕ ThÈm ®Þnh thiÕt kÕ Phª duyÖt thiÕt kÕ, tæng dù to¸n Xin phÐp x©y dùng CÊp giÊy phÐp x©y dùng §Êu thÇu x©y l¾p, mua s¾m thiÕt bÞ LËp HSMT x©y l¾p, thiÕt bÞ Thi c«ng x©y - Gi¸m s¸t t¸c gi¶ dùng c«ng tr×nh - Gi¸m s¸t thi c«ng NghiÖm thu, CÊp chøng nhËn thanh quyÕt to¸n chÊt l−îng Giai ®o¹n kÕt thóc x©y dùng Sö dông c«ng DÞch vô kü thuËt B¶o hµnh c«ng tr×nh tr×nh - 16 -
SO s¸nh c¸c giai ®o¹n thùc hiÖn trong c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n ë n−íc ta hiÖn nay viÖc qu¶n lý dù ¸n ®−îc chia lµm 3 giai ®o¹n: Giai ®o¹n I: ChuÈn bÞ ®Çu t−. Giai ®o¹n II: Thùc hiÖn ®Çu t−. Giai ®o¹n III: KÕt thóc x©y dùng, ®−a c«ng tr×nh vµo khai th¸c sö dông. Trong 3 giai ®o¹n nµy th× hiÖn nay giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t− ®ang ®−îc quan t©m nhiÒu nhÊt cßn giai ®o¹n I vµ giai ®o¹n III th× ch−a ®−îc quan t©m ®óng møc. XÐt vÒ chi phÝ thùc hiÖn: - Giai ®o¹n I vµ giai ®o¹n III cã chÝ phÝ thÊp h¬n nhiÒu so víi giai ®o¹n II. Chi phÝ Giai ®o¹n I Giai ®o¹n II Giai ®o¹n III ChuÈn bÞ ®Çu t− Thùc hiÖn ®Çu t− KÕt thóc x©y dùng BiÓu ®å 1: Quan hÖ Chi phÝ trong c¸c giai ®o¹n QLDA §TXDCT XÐt vÒ thêi gian thùc hiÖn: - Thêi gian thùc hiÖn cña giai ®o¹n I rÊt khã x¸c ®Þnh chÝnh x¸c vµ th−êng hay bÞ kÐo dµi ngoµi dù kiÕn do mét sè nguyªn nh©n sau. + Nguyªn nh©n thø nhÊt lµ do trong giai ®o¹n nµy c¸c c«ng viÖc th−êng ph¶i lµm tuÇn tù tõng b−íc mét nªn khi bÞ chËm tiÕn ®é ë mét giai ®o¹n nµo ®ã sÏ kÐo theo sù tr× ho·n cña c¸c c«ng viÖc tiÕp theo. + Nguyªn nh©n thø 2 lµ do tinh thÇn tr¸ch nhiÖm cña mét sè c¸n bé qu¶n lý nhµ n−íc ch−a cao, chÊt l−îng hå s¬ dù ¸n cßn thÊp, thiÕu chÝnh x¸c dÉn ®Õn ph¶i söa ®i, söa l¹i nhiÒu lÇn. - 17 -
Thêi gian thùc hiÖn giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− ®èi víi c¸c dù ¸n C«ng tr×nh cao tÇng ë ViÖt Nam kÐo dµi tõ 2 n¨m ®Õn 3 n¨m vµ cã thÓ l©u h¬n n÷a. - Thêi gian thùc hiÖn cña giai ®o¹n II vµ III th−êng x¸c ®Þnh ®−îc t−¬ng ®èi chÝnh x¸c dùa vµo : + Khèi l−îng c«ng viÖc. + KÕ ho¹ch tiÕn ®é thi c«ng. HiÖn nay, ®Ó rót ng¾n thêi gian triÓn khai dù ¸n ng−êi ta míi chØ quan t©m ®Õn viÖc lµm thÕ nµo ®Ó thêi gian thùc hiÖn ë giai ®o¹n II lµ ng¾n nhÊt dÉn ®Õn viÖc Ðp tiÕn ®é g©y c¨ng th¼ng cho ng−êi thùc hiÖn còng nh− sÏ ¶nh h−ëng ®Õn chÊt l−îng vµ chi phÝ thùc hiÖn dù ¸n. NÕu ta cã thÓ rót ng¾n thêi gian thùc hiÖn cña giai ®o¹n I th× cã thÓ kÐo dµi thêi gian ë giai ®o¹n II ra thªm ®Ó cho võa ®¶m b¶o chÊt l−îng dù ¸n vµ chi phÝ cho dù ¸n ë møc phï hîp. XÐt vÒ chÊt l−îng dù ¸n: MÆc dï giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− cã chi phÝ kh«ng cao b»ng chi phÝ cho giai ®o¹n thùc hiÖn ®Çu t− nh−ng nã l¹i cã vai trß rÊt quan träng ¶nh h−ëng lín nhÊt ®Õn sù thµnh c«ng hay thÊt b¹i cña mét dù ¸n ®Çu t−. ë giai ®o¹n nµy cÇn cã sù ®Çu t− chÊt x¸m cña c¸c chuyªn gia nhiÒu nhÊt. ChØ cÇn mét sù ®¸nh gi¸ thÞ tr−êng sai lÇm, mét quyÕt ®Þnh thiÕu kinh nghiÖm sÏ cã thÓ lµm cho ph¸ s¶n toµn bé dù ¸n. Ngoµi ra viÖc quyÕt ®Þnh ®Çu t− trµn lan khi c¸c quy ho¹ch chung vµ quy ho¹ch chi tiÕt ch−a hoµn chØnh, ch−a tÝnh ®Çy ®ñ ®Õn c¸c yÕu tè v¨n ho¸, chÝnh trÞ, x· héi sÏ lµm cho chÊt l−îng c¸c dù ¸n bÞ gi¶m sót, c¸c dù ¸n trong mét quy ho¹ch chung cña Thµnh phè còng nh− quy ho¹ch chung cña thµnh phè vµ quy ho¹ch chung cña c¸c tØnh b¹n kh«ng ¨n khíp vµ ®ång bé víi nhau. HiÖn nay nhµ n−íc chØ qu¶n lý c¸c dù ¸n ®Çu t− ë giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− cßn trong c¸c giai ®o¹n cßn l¹i th× chñ ®Çu t− ph¶i tù chÞu tr¸ch nhiÖm qu¶n lý dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh. Nh− vËy ngay trong giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− th× viÖc lËp B¸o c¸o ®Çu t−, thiÕt kÕ c¬ së, … ®· ph¶i kh¸ chi tiÕt vµ cô thÓ. ChÝnh v× vËy viÖc nghiªn cøu qu¶n lý dù ¸n giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− c¸c dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh cao tÇng lµ hÕt søc cÊp b¸ch vµ cÇn thiÕt. - 18 -
Ngoµi ra c¸c dù ¸n c«ng tr×nh cao tÇng ë ViÖt Nam hiÖn nay th−êng n»m trong néi thµnh nªn c«ng t¸c ®Òn bï, di d©n gi¶i phãng mÆt b»ng gÆp rÊt nhiÒu khã kh¨n c¶ vÒ chi phÝ ®Òn bï gi¶i phãng mÆt b»ng lÉn viÖc vËn ®éng c¸c tÇng líp nh©n d©n ñng hé vµ ®ång ý ph−¬ng ¸n ®Òn bï, di dêi. HiÖn nay,chÊt l−îng nguån nh©n lùc trong c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n cña ta ë mét sè n¬i cßn yÕu, ch−a ®¸p øng ®−îc yªu cÇu ®æi míi. Trong mét sè ®iÒu cña luËt x©y dùng cßn ch−a quy ®Þnh thËt cô thÓ dÉn ®Õn cã nhiÒu kÏ hë, ®ã lµ nh÷ng nguyªn nh©n lµm cho trong tõng kh©u thùc hiÖn vÉn cßn béc lé nhiÒu bÊt cËp dÉn ®Õn hiÖu qu¶ qu¶n lý ch−a cao. Cô thÓ nh−: - Trong Quy chÕ qu¶n lý ®Çu t− vµ x©y dùng theo LuËt x©y dùng cã quy ®Þnh râ vÒ c¸c h×nh thøc qu¶n lý thùc hiÖn dù ¸n: theo ®ã cho phÐp cã hai h×nh thøc qu¶n lý dù ¸n. Tuú theo quy m«, tÝnh chÊt cña dù ¸n vµ n¨ng lùc chuyªn m«n, ng−êi cã thÈm quyÒn quyÕt ®Þnh ®Çu t− lùa chän 2 h×nh thøc qu¶n lý dù ¸n: + Chñ ®Çu t− trùc tiÕp qu¶n lÝ dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh. + Chñ ®Çu thuª tæ chøc t− vÊn qu¶n lý dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh. H×nh thøc Chñ ®Çu t− thuª tæ chøc t− vÊn qu¶n lý dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh lµ mét h×nh thøc mang tÝnh chuyªn nghiÖp, c¸c tæ chøc t− vÊn ®Çu t− vµ x©y dùng lµ c¸c ph¸p nh©n hµnh nghÒ theo luËt ®Þnh, cã ®¨ng ký kinh doanh, ®ãng thuÕ, vµ chÞu tr¸ch nhiÖm tr−íc ph¸p luËt vÒ chuyªn m«n vµ tr¸ch nhiÖm cña m×nh. HiÖn nay do thãi quen muèn tù lµm nªn rÊt nhiÒu chñ ®Çu t− lùa chän h×nh thøc trùc tiÕp qu¶n lý dù ¸n ®Çu t− x©y dùng c«ng tr×nh. H×nh thøc nµy cã −u ®iÓm lµ, nh÷ng ng−êi cña ban qu¶n lý dù ¸n th−êng lµ c¸n bé biªn chÕ cña chñ ®Çu t−, nªn ®¬n gi¶n vÒ mÆt tæ chøc nh©n sù. MÆt kh¸c nh÷ng ng−êi qu¶n lý ®ång thêi sÏ lµ nh÷ng ng−êi sö dông c«ng tr×nh sau nµy, nªn trong qu¸ tr×nh x©y dùng hä cã tr¸ch nhiÖm vµ th−êng hay söa ®æi thiÕt kÕ cho phï hîp víi môc ®Ých sö dông cña hä sau nµy. Nh−îc ®iÓm c¬ b¶n cña h×nh thøc nµy lµ chñ ®Çu t− ®a sè kh«ng ph¶i trong ngµnh x©y dùng, mµ th−êng lµ c¸c nhµ chuyªn m«n kh¸c nh− : nhµ gi¸o, b¸c sü, nhµ chÝnh trÞ, hoÆc c«ng t¸c ®oµn thÓ... ®−îc giao nhiÖm vô qu¶n lý x©y dùng nªn kh«ng cã chuyªn m«n dÉn ®Õn sai ph¹m vÒ qu¶n lý hîp ®ång vÒ chÊt l−îng x©y dùng vµ th−êng n¶y sinh nhiÒu tiªu cùc... - 19 -
- Theo ®iÒu 1 LuËt ®Êu thÇu sè 61/2005/QH11 ngµy 29-11-2005 cña Quèc héi chØ quy ®Þnh c¸c dù ¸n sö dông vèn nhµ n−íc tõ 30% trë lªn cho c¸c môc tiªu ®Çu t− ph¸t triÓn míi b¾t buéc ph¶i thùc hiÖn ®óng theo luËt ®Êu thÇu. NghÜa lµ dù ¸n dï to hay nhá, cã tæng møc ®Çu t− lµ 1 tû ®ång hay vµi tr¨m tû ®ång nh−ng nÕu sö dông vèn nhµ n−íc d−íi 30% th× còng kh«ng b¾t buéc ph¶i tu©n thñ luËt ®Êu thÇu. §©y sÏ lµ mét kÏ hë cã thÓ g©y thÊt tho¸t lín cho nhµ n−íc. KÕt luËn ch−¬ng 1 Nh×n chung hiÖn nay c«ng t¸c qu¶n lý dù ¸n giai ®o¹n chuÈn bÞ ®Çu t− c«ng tr×nh cao tÇng ë ViÖt Nam ®· cã nhiÒu tiÕn bé râ rÖt so víi thêi gian tr−íc. Tuy nhiªn viÖc ®æi míi c«ng t¸c qu¶n lý ph¶i ®i ®«i víi viÖc ®µo t¹o nguån nh©n lùc cã ®ñ n¨ng lùc, tr×nh ®é phï hîp víi cung c¸ch qu¶n lý míi. §ång thêi nhµ n−íc cÇn quan t©m ®óng møc ®Õn giai ®o¹n nµy, cã chñ tr−¬ng ph¸t triÓn quy ho¹ch mét c¸ch ®ång bé kh«ng chØ trong tõng vïng mµ ph¶i xÐt ®Õn tÝnh tæng thÓ mèi liªn hÖ gi÷a c¸c vïng, c¸c ®Þa ph−¬ng víi nhau. - 20 -