Rối loạn nhịp tim
Chức năng của tim là đưa máu có chứa oxy và chất dinh dưỡng đến tất
cả các tế bào của cơ thể. Vậy nhịp tim là gì?
Để đảm bảo được khả năng này, tim có 2 loại tế bào căn bản: chiếm
đa số là các tế bào có khả năng co bóp khi có kích thích của xung điện (cơ
vân) và ít hơn là các tế bào có khả năng tự phát ra xung điện, dẫn truyền
xung điện. Các tế bào này có nhiệm vụ điều khiển hoạt động của cơ vân.
Ở người bình thường, xung điện được phát ra từ nút xoang và di
chuyển theo hệ thống dẫn truyền đi đến toàn bộ tế bào cơ vân của tim.
Nếu chúng ta ví mỗi tế bào cơ vân như mỗi căn nhà, thì hệ thống dẫn
truyền như hệ thống đường giao thông. Hoạt động đều đặn và nhịp nhàng
của hệ thống này tạo ra nhịp tim đều khoảng 60-100l/p.
Các yếu tố ảnh hưởng đến nhịp tim?
Như chúng ta biết, trên một người bình thường hoạt động tạo ra xung
điện phát xuất từ nút xoang (nằm ở nhĩ phải), sau đó xung điện di chuyển
qua hệ thống dẫn truyền đến các tế bào cơ vân của tim, kích thích các tế bào
này co bóp. Như vậy chúng ta sẽ hỏi: có phải nhịp tim hoàn toàn do tim tự
điều khiển?
Điều này cũng đúng nhưng chỉ đúng một nửa. Nhịp tim còn chịu ảnh
hưởng rất lớn của các yếu tố bên ngoài tim. Các yếu tố bên ngoài tim điều
hòa nhịp tim giúp tim hoạt động phù hợp với hoạt động của cơ thể. Khi tế
bào cần nhiều máu hơn (tập thể thao, sốt, căng thẳng...) nhịp tim nhanh hơn.
Khi cơ thể nghỉ ngơi (ngủ) nhịp tim sẽ chậm lại.
Thế nào là loạn nhịp tim?
Những xung động điện này khi được ghi lại bằng máy điện tim sẽ biểu
hiện dưới dạng sóng. Bác sĩ sẽ phân tích các sóng và kết luận về tình trạng
nhịp tim. Trên điện tâm đồ ở người lớn, nhịp tim bình thường là nhịp
xoang đều” và tần số từ 60-100 lần/ phút khi nghỉ ngơi.
Tất nhiên, khi ta chơi thể thao nhịp tim có thể >100 l/p và khi ngủ
nhịp tim 50 l/p, nhưng vẫn chưa phải là rối loạn nhịp tim. Đồng thời tần số
nhịp tim có sự thay đổi theo tuổi (em bé nhịp nhanh hơn người lớn) và giới
tính (nhịp tim của nữ thường cao hơn nam giới khoảng 5 nhịp).
Khi có bất kỳ thay đổi nào làm cho nhịp tim của bệnh nhân không
thỏa mãn đầy đủ các yếu tố trên thì được gọi là loạn nhịp tim. Vì vậy, rối
loạn nhịp tim là một tên gọi chung bao gồm những rối loạn nhịp tim lành
tính nhất đến những loại nhịp tim nguy hiểm nhất.
Vậy với kết quả điện tâm đồ “nhịp xoang đều tần số 70 l/p” là không
có rối loạn nhịp tim? Đúng vậy, tuy nhiên chúng ta chỉ khẳng định không có
loạn nhịp tim trong thời gian đo điện tâm đồ. Vì có rất nhiều loại rối loạn
nhịp chỉ xuất hiện theo cơn, có thể vài giờ hay vài tháng mới có loạn nhịp.
Triệu chứng của loạn nhịp tim?
Rối loạn nhịp tim có thể không gây ra triệu chứng hay dấu hiệu gì với
bệnh nhân, tuy nhiên có thể gây ra triệu chứng rất nặng như ngất, đột tử.
Các triệu chứng thường gặp là:
- Hồi hộp, đánh trống ngực
- Choáng váng, chóng mặt
- Cảm giác hụt nhịp (tim đang đập đột ngột ngưng nhịp)
- Đau ngực, nặng ngực
- Khó thở, ngộp thở
- Ngất, xỉu...
Nguyên nhân của rối loạn nhịp tim
Loạn nhịp tim có thể xảy ra do tổn thương tại tim hay các bệnh ngoài
tim, trong đó chiếm phần lớn là do các tổn thương tại tim. Tuy nhiên, vẫn có
một số loạn nhịp chưa rõ nguyên nhân.
Nguyên nhân tại tim:
- Tăng huyết áp
- Bệnh tim thiếu máu cục bộ
- Nhồi máu cơ tim
- Bệnh hở, hẹp van tim.
- Bệnh cơ tim giãn
- Bệnh tim bẩm sinh
- Rối loạn nhịp do di truyền…
Nguyên nhân ngoài tim:
- Bệnh tuyến giáp
- Rối loạn điện giải.