1
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
----------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
Bồi dưỡng năng lực tự chủ, tự học cho học sinh thông qua công tác
Đoàn và phong trào thanh niên ở trường THPT Phạm Hồng Thái
Lĩnh vực: Công đoàn
Nhóm tác giả: Phan Thị Minh Hiền - Nguyễn Công Đức
Năm thực hiện: 2022
Số điện thoại: 0919 567 166 – 0983 077 667
Nghệ An, tháng 4 năm 2022
2
MỤC LỤC
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ ……………………………………………………… 4
1. Lí do chọn đề tài…………………………………………………………… 5
2. Đối tượng nghiên cứu ……………………………………………………... 5
3. Đối tượng nghiên cứu ……………………………………………………... 5
4. Phạm vi nghiên cứu ……………………………………………………….. 5
5. Nhiệm vụ nghiên cứu ……………………………………………………… 5
6. Phương pháp nghiên cứu ………………………………………………….. 5
7. Giả thiết khoa học …………………………………………………………. 5
8. Dự báo đóng góp của đề tài ………………………………………………… 6
PHẦN II. NỘI DUNG NGHIÊN CỨU ……………………………………….. 7
1. Một số vấn đề lí luận và thực tiễn về bồi dưỡng năng lực tự chủ, tự học cho
học sinh, công tác đoàn và phông trào thanh niên ở trường THPT …………........ 7
1.1. Cơ sở lí luận ……………………………………………………………... 7
1.1.1. Một số khái niệm ………………………………………………………………… 7
1.1.2. Tầm quan trọng của việc bồi dưỡng, phát huy năng lực tự chủ, tự học cho
học sinh ở trường THPT ………………………………………………………………. 7
1.1.3. Một số vấn đề về công tác Đoàn và phong trào thanh niên ở trường THPT…….. 9
1.2. Thực trạng của vấn đề bồi dưỡng, phát huy năng lực tự chủ, tự học của học
sinh thông qua công tác Đoàn và phong trào thanh niên ở trường THPT Phạm
Hồng Thái ……………………………………………………………………… 12
2. Tổ chức các hoạt động đoàn và phong trào thanh niên nhằm bồi dưỡng, phát huy
năng lực tự chủ, tự học cho học sinh ở trường THPT Phạm Hồng Thái ……………… 15
2.1. Tổ chức các hoạt động giáo dục, chính trị tư tưởng …………………..... 15
2.1.1. Tổ chức diễn đàn ( Phụ lực 3 - H3.1) ………………………………………… 16
2.1.2. Tổ chức tham quan ( Phụ lục 3 - H3.2) ………………………………………. 17
2.1.3. Tổ chức hoạt động đọc sách, trò chuyện với nhân chứng lịch sử ( Phụ lục 3 -
H3.3) …………………………………………………………………………………….. 17
2.2. Tổ chức phong trào “xung kích - đồng hành” …………………………… 18
3
2.2.1. Thành lập các đội xung kích, tuyên truyền ……………………………….. 18
2.2.2 Thành lập các Câu lạc bộ ( Phụ lục 3 – H3.4) ……………………………. 18
2.2.3 Tổ chức các cuộc thi, hội thi ( Phụ lục 3) ………………………………….. 19
2.2.4. Tổ chức hoạt động công ích, từ thiện (Phụ lục 3 – H3.6) ………………. 20
2.3. Thực hiện công tác xây dựng Đoàn – Đoàn tham gia xây dựng Đảng …….. 20
3. Kết quả thực hiện ……………………………………………………..……. 21
PHẦN III. KẾT LUẬN ……………………………………………………… 23
1. Ý nghĩa của đề tài ………………………………………………………… 23
2. 2. Một số kiến nghị đề xuất ……………………………………………….. 23
PHỤ LỤC ……………………………………………………………………… 25
TÀI LIỆU THAM KHẢO ……………………………………………………... 34
4
PHẦN I. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lí do chọn đề tài
Toàn cầu hóa và sự phát triển mạnh mẽ của khoa học công nghệ đã mang
đến cho nhân loại nguồn tri thức khổng lồ, sự kết nối rộng lớn và một thế giới luôn
thay đổi. Để thích ứng với sự thay đổi ấy, con người hướng đến xây dựng “xã hội
học tập” và phát triển nền “giáo dục suốt đời”. Học tập suốt đời giúp người học
luôn cập nhật những kiến thức và hiểu biết mới có ý nghĩa về mặt xã hội, chính trị,
văn hóa; góp phần tích cực xây dựng một xã hội bền vững.Trong đó, tự học là cốt
lõi để giải quyết vấn đề học tập suốt đời.
Trong quá trình đổi mới phương pháp giáo dục, vấn đề giáo dục học sinh tự
học cũng được đề cập nhiều lần.
Nghị quyết Hội nghị lần thứ II Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khóa
VIII) nêu rõ: “ Đổi mới mạnh mẽ phương pháp giáo dục - đào tạo, khắc phục lối
truyền thụ một chiều, rèn luyện nếp tư duy sáng tạo của người học. Từng bước áp
dụng các phương pháp tiên tiến và phương tiện hiện đại vào quá trình dạy học,
đảm bảo điều kiện và thời gian tự học, tự nghiên cứu cho học sinh…, phát triển
phong trào tự học, tự đào tạo thường xuyên và rộng khắp trong toàn dân, nhất là
trong thanh niên”.
Nghị quyết số 29-NQ/TW ngày 04/11/2013 của Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp
hành Trung ương khóa XI về đổi mới căn bản và toàn diện giáo dục và đào tạo cũng
nhấn mạnh: “ Tiếp tục đổi mới mạnh mẽ phương pháp dạy và học theo hướng hiện
đại; phát huy tính tích cực, chủ động, sáng tạo và vận dụng kiến thức, kĩ năng của
người học….Tập trung dạy cách học, cách nghĩ, khuyến khích tự học, tạo cơ sở để
người học tự cập nhật và đổi mới tri thức, kĩ năng, phát triển năng lực…”
Trong những năm gần đây, việc bồi dưỡng năng lực tự chủ, tự học cho học
sinh ở trường THPT được quan tâm đáng kể. Việc thực hiện chương trình giáo dục
theo định hướng phát triển phẩm chất, năng lực học sinh hướng đến Chương trình
Phổ thông 2018 đã thúc đẩy giáo viên các bộ môn luôn trăn trở với yêu cầu cần
nâng cao hơn nữa năng lực tự chủ, tự học cho học sinh.
Đặc biệt, trong bối cảnh dịch Covid -19 đang diễn biến phức tạp, các nhà
trường phải linh hoạt thích ứng với tình hình, diễn biến của dịch bệnh. Việc kết
hợp hình thức dạy học trực tiếp và dạy học trực tuyến được các nhà trường sử
dụng thường xuyên nên vai trò của năng lực tự chủ, tự học của học sinh càng trở
nên quan trọng hơn.
Tuy vấn đề bồi dưỡng, phát huy năng lực tự chủ, tự học của học sinh được
chú trọng ở nhiều môn học, qua quá trình đổi mới phương pháp dạy học của đội
ngũ giáo viên nhưng vai trò to lớn của công tác Đoàn và phong trào thanh niên ở
vấn đề này chưa được đánh giá đúng mức.
5
Vì vậy, việc tổ chức các hoạt động đoàn và phong trào thanh niên nhằm bồi
dưỡng, phát huy năng lực tự chủ, tự học của học sinh là một yếu tố quan trọng góp
phần giáo dục toàn diện học sinh THPT.
Xuất phát từ thực trạng này, chúng tôi lựa chọn đề tài “ Bồi dưỡng, phát huy
năng lực tự chủ, tự học cho học sinh thông qua công tác đoàn và phong trào thanh
niên ở trường THPT Phạm Hồng Thái”
2. Mục đích nghiên cứu
Xây dựng được hệ thống các phương pháp, mô hình để bồi dưỡng, phát huy
năng lực tự chủ, tự học cho học sinh thông qua việc tổ chức các hoạt động đoàn và
phong trào thanh niên ở trường THPT Phạm Hồng Thái.
3. Đối tượng nghiên cứu
Công tác Đoàn và phong trào thanh niên ở trường THPT Phạm Hồng Thái
4. Phạm vi nghiên cứu
Bồi dưỡng, phát huy năng lực tự chủ, tự học cho học sinh thông qua công
tác Đoàn và phong trào thanh niên ở trường THPT Phạm Hồng Thái.
5. Nhiệm vụ nghiên cứu
Đánh giá được vai trò của công tác Đoàn và phong trào thanh niên trong
việc bồi dưỡng, phát huy năng lực tự chủ, tự học cho học sinh ở trường THPT
Phạm Hồng Thái.
Đưa ra một số hình thức triển khai, tổ chức công tác đoàn và phong trào
thanh niên nhằm bồi dưỡng, phát huy năng lực tự chủ, tự học cho học sinh ở
trường THPT Phạm Hồng Thái.
6. Phương pháp nghiên cứu
Quá trình thực hiện đề tài, chúng tôi đã dựa trên cơ sở những quan điểm cơ
bản của phép duy vật biện chứng và duy vật lịch sử của Chủ nghĩa Mác - Lênin;
quán triệt những tư tưởng cơ bản của tư tưởng Hồ Chí Minh, quan điểm, đường lối
của Đảng về giáo dục. Đề tài còn được thực hiện dựa trên các phương pháp thống
kê, phân tích, so sánh, tổng hợp, phương pháp liên ngành… để đảm bảo tính hiệu
quả của vấn đề mà đề tài đặt ra.- Phương pháp thực nghiệm
7. Giả thiết khoa học
Hiện nay, việc bồi dưỡng, phát huy năng lực tự chủ, tự học cho học sinh
được chú trọng ở nhiều môn học nhưng vai trò to lớn của công tác Đoàn và phong
trào thanh niên ở vấn đề này chưa được quan tâm đúng mức. Nhiều nhà trường
chưa đánh giá đúng vai trò của công tác đoàn và phong trào thanh niên đối với việc
bồi dưỡng năng lực tự chủ, tự học cho học sinh, tổ chức các hoạt động đoàn chưa
có chiều sâu, hình thức còn nghèo nàn, nhàm chán. Vì vây, việc đa dạng hóa hình