ệ ồ

ộ ố

ế

ọ ớ

M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

S  GIÁO D C VÀ ĐÀO T O Đ NG NAI

ƯỜ Ữ Ễ

Ồ Ả

  

Mã s :………….

TR NG THPT NGUY N H U C NH

SÁNG KI N KINH NGHI M

Ộ Ố

M T S  KINH NGHI M L NG GHÉP

KI N TH C GIÁO D C GI Ạ

I TÍNH Ọ Ớ

ườ ự

ươ

ệ : D ng Th  Oanh

TRONG GI NG D Y MÔN SINH H C L P  11                                               Ng

i th c hi n

ứ :                         Lĩnh v c nghiên c u

ả ụ           Qu n lí giáo d c…………………….   ạ ươ ng pháp gi ng d y b  môn…....            Ph   ụ ươ ng pháp giáo d c…….…….….            Ph                                 Lĩnh v c khác…………………........

 Phim  nhả

 Hi n v t  ậ ệ

Có đính kèm:       Mô hình  Ph n m m khác

ườ

ươ

Tr

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              1                                 GV: D ng Th  Oanh

ệ ồ

ộ ố

ế

ọ ớ

M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

Ơ ƯỢ

S  L

C LÝ L CH KHOA H C

I. THÔNG TIN CHUNG V  CÁ NHÂN:

ươ

1. H  và tên: D ng Th  Oanh

2. Ngày 28 tháng 6 năm 1968

3. Gi

i tính: N

ị 4. Đ a ch :

ơ

ườ

­ C  quan: Tr

ng THPT Nguy n H u C nh – Long Bình Tân – Biên Hòa

ườ

ng Long Bình Tân – Biên Hòa –

­ Nhà riêng: B7/N4 – Khu ph  2 – Ph Đ ng Nai

5. Đi n tho i: 0918608870

ứ ụ

ủ ị

6 . Ch c v : Ch  t ch Công đoàn; giáo viên

Ộ II. TRÌNH Đ  ĐÀO T O:

ọ ị

1. H c v  : C  nhân

2. Chuyên nghành: sinh h cọ

3. Năm vào nghành: 1991

III. CÁC SÁNG KI N KINH NGHI M TRONG NH NG NĂM G N  ĐÂY:

ợ ng pháp d y và h c h p tác trong nhóm nh

ươ

ủ ế

ươ

ươ ng II: “C u trúc c a t

ạ ọ  bào ”– Sinh 10 ch

ỏ    ng trình nâng

1. Năm h c 2006 – 2007: Ph ấ áp d ng vào ch cao.

ế   ng pháp đánh giá, ki m tra k t

ọ ả ọ ậ ủ ọ

ươ 2. Năm h c 2007 – 2008: Suy nghĩ v  ph ệ ằ qu  h c t p c a h c sinh b ng tr c nghi m khách quan.

ộ ố

ế

ươ

ng pháp ch

3. Năm h c 2008 – 2009: M t s  ý ki n đóng góp vào ph nhi m.ệ

ưở

4. Năm h c 2009 – 2010: Áp d ng ph ạ d y ch

ọ ươ ng III: sinh tr

ọ ươ ươ ể ng và phát tri n” – Sinh 11 ch

ả   ng pháp d y h c tích c c vào gi ng ng trình nâng cao.

ộ ố

ế

ụ   5. Năm h c 2010 – 2011: M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c ọ ớ gi

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11.

ườ

ươ

Tr

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              2                                 GV: D ng Th  Oanh

ệ ồ

ộ ố

ế

ọ ớ

M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

M C L C

I.  Lí do ch n đ  tài ................................................................Trang 1

ướ

II. Th c tr ng tr

c khi th c hi n các gi

i pháp ....................Trang 2

ộ III. N i dung:

ơ ở

1. C  s  lí lu n ..................................................................Trang 4

ủ ề

i pháp c a đ  tài..Trang 6

ế

IV. K t qu  ………………………………………………… Trang 13

ế

V. Bài h c kinh nghi m – ki n ngh ……………………… . Trang 13

ế

VI. K t lu n.............................................................................Trang 14

VII. Tài li u tham kh o...........................................................Trang 14

2. N i dung bi n pháp th c hi n các gi

ườ

ươ

Tr

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              3                                 GV: D ng Th  Oanh

ệ ồ

ộ ố

ế

ọ ớ

M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ế ệ : Tên sáng ki n kinh nghi m

Ộ Ố Ứ Ế M T S  KINH NGHI M L NG GHÉP KI N TH C

Ớ I TÍNH

Ệ Ồ Ụ GIÁO D C GI Ạ Ả Ọ Ớ

TRONG GI NG D Y MÔN SINH H C L P 11 ­ ­ ­ ­ ­ * * * ­ ­ ­ ­ ­

Ọ Ề I – LÍ DO CH N Đ  TÀI :

ổ ọ ể ừ

ờ ệ ữ

ợ ỗ ớ ủ ườ ạ ấ i ,  và đ i tính và nhân cách c a m i con ng ế ọ ư c g i

ọ ố ề ứ ướ

ộ ẫ

ả ắ ạ ơ ớ ớ

ễ ng tình d c

ng đ n s c kh e sinh s n  c a các em    ề ụ ấ ả

ườ ệ ử ừ ể ọ c nhi u m i đe d a nghiêm tr ng .   ấ   ng d n, chăm sóc m t cách đúng đ n, hai nguy c  l n nh t ỏ   là tình tr ng có thai s m và tình ụ  trong đó  HIV/ AIDS  là b nhệ   ủ   ể ng tình d c r t nguy hi m, nó không ph i là b nh riêng c a ế   i làm ngh  m i dâm hay tiêm chích ma túy, mà nó có th  gõ c a t ng nhà, n u

ụ ừ ứ ụ ằ

ả ứ ạ ố ố

ụ ả ọ

ứ ề ệ

ế ề ờ ố ổ ế ể ụ ọ

ụ ả ở ộ

ả ộ ớ ng giáo d c gi

ứ ỉ ừ ụ ả

ề ấ ọ ỉ

ụ ệ ễ ỏ

ể ạ ộ ơ ở

ả ộ ọ ỉ

ự ớ ườ   ậ ậ ự i  nhiên, m i sinh v t không ng ng phát tri n và thay đ i. Con ng Theo qui lu t t ệ ơ ể ớ ể ừ ậ  khi chào đ i, c  th  ngày ngày l n lên, trí tu  ngày càng thêm sâu cũng v y. K  t   ả   ể ướ ặ ả ộ ắ t mà các em có nh ng b s c. Có m t kho ng th i gian đ c bi c phát tri n nh y ạ ọ ề ả ể ấ ẫ   v t v  c  th  ch t l n tâm h n, giai đo n này kéo dài trong vài năm, bi n các cô bé, ấ   ữ ậ c u bé tr  thành nh ng cô gái, chàng trai. Đây là giai đo n r t quan tr ng đánh d u ọ là “giai đo nạ   ự s  hình thành gi ậ d y thì ”. ả ủ ứ ỏ S c kh e sinh s n c a các em  lúc này đ ng tr ướ ượ ế c h N u không đ ế ứ ủ ưở ả nh h ườ ệ ạ tr ng nhi m b nh lây truy n qua đ ườ ề lây truy n qua đ ề ạ ng ề ế t cách đ  phòng.  ta không bi ả ắ ầ ỏ ớ  gia đình, vai i tính và s c kh e sinh s n ph i b t đ u b ng giáo d c t Giáo d c gi   ứ   ế ủ ậ ề ẹ ủ trò c a cha m , truy n th ng, đ o đ c, lu t pháp c a qu c gia, sau đó là ki n th c ề ơ ể ọ ơ ả ơ ả ề c  b n v  c  th  h c, sinh lý h c, các thông tin v  tình d c và sinh s n c  b n. ề ơ  ố ượ ệ ự Mu n th c hi n đ c đi u đó thì vi c ph  bi n các ki n th c chuyên môn v  c ả ượ   ọ ể ọ th  h c, sinh lý h c, tâm lý h c và các quan đi m v  đ i s ng tình d c ph i đ c ộ trình bày m t cách công khai. ệ ầ ấ ứ ỏ ớ i tính và s c kh e sinh s n hi n nay đã tr  thành m t nhu c u c p bách   Giáo d c gi ỏ ư ượ ư   ườ ủ i tính và s c kh e sinh s n ch a đ c đ a c a xã h i. Trong nhà tr ạ ộ ố  ở ứ ồ ớ ộ  m c l ng ghép vào m t s vào d y m t cách công khai, có bài b n; m i ch   d ng  ộ ố ố ọ ế ủ   ti t c a m t s  môn h c, ch  có tính cung c p cho h c sinh thông tin v  dân s  và ả ạ ứ   s c kh e sinh s n, các bi n pháp sinh ho t tình d c an toàn đ  tránh lây nhi m HIV. ộ   Còn ngoài xã h i, trong các c  s  tôn giáo, trong các câu l c b  hôn nhân và gia đình ộ ch  nói m t cách m  h  ch a giám trình bày m t rõ ràng khoa h c đó không ph i là   ụ giáo d c gi ơ ồ ư i tính đích th c.

ườ

ươ

Tr

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              4                                 GV: D ng Th  Oanh

ộ ố

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ụ ọ

ệ ồ ọ

ả ễ ồ ả

ọ ớ ế ứ ả

ứ ơ  ệ

ụ ạ

ọ ể ỏ ố

ế ế ứ ả ấ ệ ứ ề

ứ ạ ượ ấ ị ầ ọ

ạ ậ ượ ứ ứ ọ c ý th c cho h c sinh t

ệ ế

ắ ủ ả ỏ ả ệ ươ ệ ng ti n d y h c l ng ghép nh m khai thác có hi u qu  n i dung giáo d c gi

ả ộ ớ ọ ồ ả ơ ả ạ ỏ ứ ả ạ ọ

ế M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi ể Trong các môn h c có th  nói  sinh h c là môn d  l ng ghép nh ng ki n th c c ỏ ớ ệ ề ả i tính và s c kh e sinh s n  giúp các em có ý th c b o v b n v   vi c giáo d c gi ơ ể ố c  th , s ng lành m nh. ụ ọ t, trong các   Trong các năm h c qua đ  giáo d c h c sinh có th c b o v  s c kh e t ạ   ồ t  d y có ki n th c liên quan tôi đã chú ý l ng ghép v n đ  này vào trong bài d y, ti ớ ả ộ ố ệ ấ c m t s  hi u qu  nh t đ nh v i hy v ng góp ph n nâng   tôi nh n th y đã đ t đ ệ ơ ể ệ ả   ừ ự ả ả  đó có ý th c b o v  b n  b o v  c  th  mình t cao đ ọ ủ  ớ ọ ự thân và gia đình thông qua môn h c.  V i mong mu n giúp h c sinh tích c c và ch ể ủ ề ộ ữ ể ự ả    gi đ ng trong vi c ti p thu ch  đ  này, đ   các em có th  t i đáp nh ng tò mò, ữ ệ ế ầ ờ ắ   t cho vi c chăm sóc th c m c c a b n thân đ ng th i có nh ng hành trang c n thi ộ ố ươ ử ụ ậ ể ứ   ng pháp, s c kh e b n thân, tôi đã tìm hi u thu th p thông tin, s  d ng m t s  ph ớ   ụ ằ ph i tính và s c kh e sinh s n cho h c sinh khi gi ng d y môn sinh l p 11 C  b n.

Ự Ạ ƯỚ Ự Ệ Ả Ủ C KHI TH C HI N CÁC GI I PHÁP C A Đ Ề

II ­  TH C TR NG TR TÀI:

ự ụ ề ạ ớ ả ứ ẻ ị ụ   i tính, sinh s n s c kho  v  thành niên, tình d c

ườ 1. Th c tr ng v  giáo d c gi an toàn trong nhà tr ng THPT:

ớ ậ ề ừ ụ ườ

ọ ư ượ ớ i tính vào tr ề ng h c là đi u đã đ ng THPT đ u lúng túng khi đ a giáo d c gi

ồ ọ ạ ư ạ ế

ả ạ ả

ẩ ề ế ự ạ ề ấ ng nào xây d ng đ

ỏ ạ ề ế

ự ấ ề ạ ỏ ể ả

ấ ề ẽ ệ i tính.  ệ

ạ ế ả ự ẫ ng d n c  th

giáo viên sinh h c đ ự ễ  biên t ậ ợ ọ ượ ướ  di n. Không có h ẫ ế ệ

ế ứ ờ ạ ể ộ ượ

ư ữ ầ ạ ợ

ả ủ ả ườ ổ  thông tin đ i chúng, trong khi c n m t ng ể ng ki n th c r i r c, ch p vá. B n thân các em đã nh n đ ộ ỉ ơ ả ế ấ

ở ậ ế ế

ườ ư ả ề i đáp thích đáng.

ổ ệ ố i tính trong tr ớ ụ ụ ố ỏ

ự ng THPT ch a có l ụ ớ ạ

ệ ộ ề ạ ệ ẫ ớ ậ i h u qu

ế ệ ạ ứ ị ả ỏ ư ệ ắ

ặ ẻ ườ t các giáo viên tr  th ừ ớ

ư ụ ạ ỏ

ọ ụ ể i tính trong t ng bài h c c  th . ả ỏ ạ ộ ươ

ụ ể ế ế ụ

ớ ị ầ ủ ứ ệ ầ   ệ ư c th a nh n. Nh ng h u ­ Vi c đ a giáo d c gi ế ả ụ ườ i tính vào gi ng d y. Các h t các tr   ế   ườ ả ề ặ i pháp là l ng ghép ho c ngo i khoá. Các giáo viên thi u ki n tr ng đ u ch n gi ư ề ế ứ ề ấ   th c chuyên môn, thi u kĩ năng gi ng d y v  v n đ  nh y c m này. Cũng ch a có ạ ồ   ượ ườ ứ c chu n ki n th c chung v  v n đ  này khi d y l ng tr ụ  ế ỉ ghép. N u d y thì cũng ch  thiên v  lí thuy t còn th c hành thì b  ng . V  giáo c ề ấ   ượ ậ ự c t p hu n kĩ càng đ  gi ng d y v  v n tr c quan là không có, giáo viên không đ ề ớ đ  gi c mong đ i nhi u nh t. Tuy   ­ Trách nhi m này hi n nay có l ụ ể  nhiên d y th  nào thì giáo viên ph i t ọ   không ai ki m tra, đánh giá công tác này. H u qu  c a vi c này d n đ n h c sinh ậ ế   ậ ượ ắ c ki n thu nh n m t l ế   ứ ừ th c t i t ng h p, đ a ra nh ng ki n ứ   ứ th c có tính c  b n, t ng quát thì chúng ta ch  có th  cung c p cho các em ki n th c ặ ồ l ng ghép, không h  th ng, thi u th c hành n ng v  lý thuy t. B i v y bài toán   ờ ớ ụ i gi giáo d c gi ố   i tính là giáo d c kĩ năng s ng. Khi giáo d c kĩ năng s ng đòi h i có ­ Giáo d c gi ữ ầ ả nh ng kĩ năng riêng thì m i đ t hi u qu  cao. H u h t các giáo viên THPT hi n nay   ả  ư ượ c đào t o kĩ năng này m t cách chuyên nghi p. Đi u này d n t ch a đ ặ   ọ i h ng thú cho h c sinh. Đ c là giáo viên né tránh ho c khi gi ng d y không mang l ả ạ   ộ bi ng b  qua khi mà ch a có qui đ nh nào b t bu c ph i d y ụ giáo d c gi ấ ­ Các c p lãnh đ o cũng b  ng  khâu qu n lí theo dõi giáo d c gi ổ ế t ng k t, đánh giá v  ho t đ ng này trong nhà tr ỉ ạ ồ ạ D y l ng ghép ch  là ph ề ợ ế ti t, c  th , phù h p v  giáo d c gi ượ viên chuyên nghi p, đ ớ   i tính. Ch a có ự   ộ ườ ng m t cách chính xác, sát th c. ươ ữ ờ ấ ầ   t có nh ng ch ng bài chi ng án t m th i, r t c n thi ộ ộ ạ ấ ầ   i tính. R t c n thi t đào t o m t đ i ngũ giáo ắ ượ ắ ế   c tâm lí c trang b  đ y đ  kĩ năng, ki n th c, n m b t đ

ườ

ươ

Tr

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              5                                 GV: D ng Th  Oanh

ệ ồ

ế

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ể ự

ứ ạ

ụ ứ ả

ọ ớ ẻ

i tính, giáo d c s c kho  sinh s n v ị

ụ ệ ộ

ộ ố ớ M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi ớ ụ ệ ọ h c sinh đ  th c hi n các bài d y giáo d c gi ả thành niên, tình d c an toàn m t cách hi u qu .

ự ề ể ớ ứ ụ   ả ị i tính, s c kho  sinh s n v  thành niên, tình d c

ẻ ữ ả ế ạ 2. Th c tr ng v  hi u bi t gi ễ ườ ủ ọ ng THPT Nguy n H u C nh: an toàn c a h c sinh tr

ả ữ ừ ổ ứ ễ ng THPT Nguy n H u C nh t

ồ ả ể ế ứ ớ ọ ườ ị

ớ ứ ủ ả

ượ

ư ể ị ế ế ố ế ề ệ

ứ ề ằ ườ ụ

ố ể

ạ ấ ẩ ư ệ ắ ỉ ủ ừ ự ế  th c t

ấ ạ ụ ớ

ờ ề ớ ẹ ệ ữ ưở ươ ư ẻ ầ ng m c đ u đ i v  gi ng đ  chia s  nh ng v

ớ    ch c cho 28 l p ­ Tháng 11 năm 2010 v a qua tr ố   thi tìm hi u ki n th c sinh s n v  thành niên, cùng đ ng hành v i h c sinh trong su t ộ ậ   ỗ ợ ế cu c thi v i vai trò h  tr  ki n th c và là thành viên c a ban giám kh o, tôi nh n ư ầ ấ   th y các em h u nh  không đ c trang b  ki n th c v  kĩ năng s ng cũng nh  tình ế ề ể ẩ ụ   t v  an d c an toàn. Các ti u ph m tham gia đ u k t thúc b ng vi c thi u hi u bi ể ế ầ i mà các em c n đ n đ  chia toàn tình d c nên có thai ngoài ý mu n; khi có thai ng   ủ  ệ ấ ỉ ẻ ầ s  đ u tiên là b n bè, ch  có 1/ 28 ti u ph m là xu t hi n vai trò c a giáo viên ch ệ ủ  này cho nhi m; 4/ 28 xu t hi n vai trò c a m  nh ng ch  là “la m ng”, t   ế   ấ th y vai trò giáo viên, gia đình trong vi c giáo d c gi i tính cho các em r t h n ch , ắ ể   i tính, an toàn các em ch a tin t tình d c.ụ

ậ ợ ữ ự ệ ề 3. Nh ng thu n l i và khó khăn khi th c hi n đ  tài:

ớ ộ ế ề ứ i giáo

ả ộ ứ

ả ậ ặ ạ ề ư ỏ i tính, s c kh e sinh s n. ụ

ọ ạ

ộ ả ạ ả ệ

ễ ự ứ ưở ng. ữ ớ ổ ọ  nhiên, h c sinh tin t

ấ ệ ụ

ạ ủ ứ ụ ng m c. Ch a h  có môn giáo d c gi ớ i tính đ

ộ ề t Nam, v n đ  giáo d c gi ớ ộ ố ộ ệ ng trình đào t o c a Vi ư ề ượ ồ ề

ố ọ

ượ ư ứ ể ế ị ầ c nhu c u hi u bi

ế

ứ ề ớ ọ i tính c a các em h c sinh.

ữ ề ấ ớ

ư ề ạ ế ế ữ ể ế ạ

ề ề ạ ộ

ạ ộ ườ ng nào có. Các ho t đ ng giáo d c c a nhà tr i

ụ ủ ề ộ ố ấ ệ ớ

ề ậ ệ ạ ạ ả

ộ ố ườ ữ ằ

i tính cho các em, m t s  ng ả

ọ ậ ợ : i a. Thu n l ớ ­ So v i các b  môn khác môn sinh là b  môn có nhi u ki n th c liên quan t ớ ụ d c gi Ứ ­  ng d ng CNTT trong gi ng d y cho phép c p nh t nhi u thông tin cũng nh  hình ả nh minh h a cho bài d y. ế   ­ B n thân tôi là m t giáo viên n , l n tu i, có gia đình nên vi c gi ng d y ki n ả th c sinh s n d  dàng t b. Khó khăn: ươ i tính cho   ­ Hi n nay, trong ch ượ   ư ượ ọ c c quan tâm đú h c sinh ch a đ ủ   ấ ạ ả ư c l ng ghép vào m t s  n i dung c a đ a vào n i dung gi ng d y. V n đ  này đ ữ   ụ môt s  bài trong môn sinh h c, môn giáo d c công dân, môn đ a lí. Tuy nhiên, nh ng ự ầ   ộ ẫ n i dung đó v n còn chung chung, ch a đáp  ng đ t và s  c n ả ắ thi t ph i n m ủ ế ữ v ng các ki n th c v  gi ế ộ ủ i tính còn khá dè ­ Thái đ  c a các em khi nói đ n nh ng v n đ  liên quan đ n gi   ứ   ặ d t, các em ch a h  m nh d n trong quá trình tìm hi u hay ti p thu nh ng ki n th c đó.  ấ ữ ầ ư   ư Bên c nh đó, đ i ngũ giáo viên chuyên trách v  nh ng v n đ  này h u nh  ch a ỉ ườ ổ   ạ ở ộ ố  m t s  bu i ng ch  dùng l tr ố   ẻ ớ ề ứ i tính, phòng ch ng nói chuy n v i các chuyên gia v  m t s  v n đ  s c kho  gi ế   ế ộ HIV/AIDS...Các giáo viên gi ng d y các b  môn khi đ  c p đ n vi c d y các ki n ứ ề ớ ấ   th c v  gi i còn nói r ng: Giáo viên nói ra nh ng v n ề đ  đó còn c m th y  ữ ượ ng ấ ng n a là các em h c sinh.

ườ

ươ

Tr

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              6                                 GV: D ng Th  Oanh

ế

ộ ố

ọ ớ

ệ ồ

ạ i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11 ề

ề ụ ứ

ả ề ấ ươ i tính vào ch ạ ươ

ằ ể ẻ ớ ng cho h i cho r ng: Thà v

ạ ươ ạ u ch y, ý khác l ự ố u ch y còn h n đ  con em chúng ta lao xu ng v c. V n đ  l n đ

ẽ ườ ơ ể ể ấ ỗ ổ ụ ấ ớ  h ng trong công tác giáo d c gi

giai

ạ ị

ế ế ả ị

ệ ầ ả ầ

ụ ớ ỉ i tính trong m t ti

ộ ế ọ ặ ề ế ọ ụ ễ ộ

ớ M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi ộ ­ Xã h i hi n nay có nhi u quan đi m khác nhau v  v n đ  này nên hay không nên   ụ ươ ư ng trình giáo d c s c kho  gi   ng trình giáo d c PTTH. Có ý đ a ch ằ ẽ  ế ki n cho r ng: không nên v  đ ề ớ ượ   ườ ng cho h đ c ế ở ặ  đây là làm th  nào đ  l p l   i tính cho các đ t ra  ở em đang  đo n v  thành niên. ứ   ủ ế t ph i trang b  cho các em các ki n th c Theo ý ki n c a cá nhân tôi, vi c c n thi ề ớ ề ấ   i tính là không c n ph i bàn cãi. Tuy nhiên, không nên quá tham lam v  v n đ  gi ề ể ư ộ đ  đ a quá nhi u n i dung giáo d c gi   t h c, ch  nên làm sao ớ ệ vi c giáo d c gi

ẹ i tính  di n ra m t cách nh  nhàng và đ u đ n qua các ti t h c.

ố ệ ố 4. S  li u th ng kê:

ả ứ ơ ả ả ị

ế ự ế ớ ữ ễ ề ả ở ỏ ướ c khi ớ ng THPT Nguy n H u C nh v i 10 4 l p 11 A (1, 2, 6,7) t ứ ạ ườ i tr

Ti n hành kh o sát ki n th c c  b n vê s c kh e sinh s n v  thành niên tr ệ th c hi n đ  tài  ỏ câu h i sau:

ị ừ

ổ ừ ồ Câu 1: V  thành niên g m các giai đo n nào sau đây: ế ổ  10 – 13 tu i; t 14 – 16 tu i; t ổ  17 – 19 tu i

ổ ấ ạ ổ ế ặ

a. T  khi sinh ra đ n tu i dây thì. ừ ổ ừ ạ b. 3 giai đo n: t ề c. C  2 ý trên đ u đúng. ể : ạ ừ  16 tu i đ n 19 tu i c u t o sinh lí có đ c đi m ề ế ầ ụ ng thành, con gái h u h t có kinh; con trai “chín v  sinh d c”.

ụ ứ ấ ở ữ ụ ể ặ ả Câu 2: Giai đo n t ơ ể ưở a. C  th  tr ớ b. L n nhanh. c. Hình thành các đ c đi m sinh d c ph  th  c p; có kinh( n ), sinh tinh ( ở

nam).

ế ợ ở ổ ị ụ Câu 3: N u quan h  tình d c có giao h p

ư

ụ ể  nam đã hình thành tinh trùng.

ệ ụ ậ ơ ả ở ở ữ ứ  n  tr ng đã chín và r ng;  ề ẽ  tu i v  thành niên s : ầ ủ a. Không gây h u qu  vì c  quan sinh d c ch a phát tri n đ y đ . b. Có thai vì  ả c. C  2 ý trên đ u đúng.

Câu 4:  Tình yêu là gì?

ế ữ ườ ộ t gi a m t ng

ộ ự i nam và m t ng ợ ớ ườ ng m n sâu s c, s  hòa h p gi a hai ng ườ ữ i n . i khác gi i.

ắ ườ ạ a. Là tình b n thân thi ế ươ b. Là tình th ả c. Là tình c m gi a hai ng

ữ ệ ữ i không phân bi ớ ữ ớ ệ i tính. t gi ớ i và khác gi i là: ể Câu 5: Đi m khác bi t gi a tình b n cùng gi

ữ ạ ạ

ự ộ ậ ế ạ ạ ữ a. Tình b n gi a b n nam và b n n . ồ ắ ả b. Có s  chân thành tin c y, đ ng c m sâu s c. ễ ể ộ ị  nh , không d  bi u l c. Có m t kho ng cách t ậ ầ  thân m t g n gũi,

ầ ả Câu 6: Th  nào là tình d c an toàn? a. Th a mãn nhu c u sinh lý.

ệ ườ ụ ổ ng tình d c, không gây t n

ươ ế ỏ ả ơ ễ       b.  Đ m b o không nhi m các b nh lây lan qua đ th

ệ ủ ộ ườ Câu 7: Chu k  kinh nguy t c a m t ng ụ ữ i ph  n :

ả ụ ng c  quan sinh d c. ề c. C  hai đ u đúng. ỳ ổ ừ 21 đ n 35 ngày.

ế a. Thay đ i t b. Chính xác 28 ngày.

ườ

ươ

Tr

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              7                                 GV: D ng Th  Oanh

ọ ớ

ế

ộ ố

ệ ồ

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ườ t, HIV không lây qua con đ ng nào sau đây?

ạ ườ

ắ ng ( ôm hôn, b t tay…).

ấ ằ ễ ệ c ta hi n nay t ỷ ệ  l nhi m HIV cao nh t n m ế ở ướ  n

ở ổ ị tu i v  thành niên:

ộ ươ ưở ưở Ả Ả

M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi ỳ ộ c. Có m t chu k . ế Câu 8: B n hãy cho bi ụ a. Đ ng tình d c. ế ườ b. Giao ti p thông th ừ ẹ  m  nhi m HIV sang con. c. Lây t ạ Câu 9: B n hãy cho bi t,  ộ ổ trong đ  tu i nào? ổ ướ a. D i 20 tu i. ổ ừ b. T  20­ 29 tu i. ổ ừ c. T  30­ 39 tu i ạ ủ Câu 10: Tác h i c a vi c mang thai  ng t ng t

ủ ả ng lai c a b n thân.

ế ả ệ ỏ ớ ứ i s c kh e, tâm sinh li a. ế ớ i kinh t b.  xã h i, t ề c. C  2 ý trên đ u đúng. : (tính theo t ỷ ệ  l %) nh h nh h ả ả K t qu  kh o sát

Câu  Đúng Sai 1 38,2 61,8 2 43,1 56,9 3 39,3 60,7 4 11,6 88,4 5 29,1 70,9 6 39 61 7 47,7 52,2 8 88,7 11,3 9 72,8 27,2 10 59,4 40,6

Ộ Ề III ­ N I DUNG Đ  TÀI :

ơ ở ậ   1 – C  s  lí lu n:

ầ ọ ớ ụ ữ ứ ơ ả ề ở ấ i tính c n cung c p cho h c sinh

ườ

ế ể ệ ữ ế ề

ế t v  tính cách em trai em gái do các hocmon t

ạ ế ứ ổ   ổ ậ t v  tâm lý, sinh lý, v  sinh tu i d y thì, nh ng bi n đ i ừ  các tuy n sinh d c gây ra. ở ổ ị  ệ ữ ạ  tu i v

ẹ ụ ỹ ớ

ắ ể ế ị ủ ấ ạ ữ t nh ng th t b i tâm lý

t sâu s c các giá tr  c a tình b n, tình yêu, hi u bi ấ ị ế t qua trái c m.

ạ ế ượ ọ ế ự ề    ki m t t t t

ế ể ứ

ệ ướ ụ ỹ ệ ặ hai phía, đ c bi

ự ổ i tính tu i m i l n giúp các em t

ớ ớ ổ ữ ả ự c cám d  c a b n năng

ứ ụ ớ ế i tính trong ch ươ   ng

ạ ọ ở ườ  tr ể ồ ng THPT:

ứ ề ớ ươ ế ế 1.1 Nh ng ki n th c c  b n v  giáo d c gi ng THPT: tr ữ ụ ­ Giáo d c nh ng hi u bi ụ ệ ề và khác bi ử ­ Giáo d c k  năng giao ti p  ng x  trong quan h  gi a b n trai, b n gái  thành niên v i cha m , anh em trong gia đình. ể ­ Hi u bi ạ ả và các nguy h i lâu dài ph i gánh ch u n u v ả ụ ạ ệ ạ ế ự ọ ả ­ Giáo d c b n trai bi  tr ng, tôn tr ng b o v  b n gái, có b n lĩnh, bi ở ế ộ ớ ạ ch  đ  ch ng minh cho m t tình yêu lành m nh n u nó ch m n . ự ộ ạ ế ừ   t giáo c các áp l c n i t ­ Giáo d c k  năng phòng v  tr i đ n t ề ấ ụ ỹ ộ d c k  năng phòng v  cho các em gái, và r t nhi u n i dung khác xoay quanh tâm lý   ớ ậ   ệ ủ ự ự  nh n  hoàn thi n nhân cách, t gi  ch , t  tin, t ở ộ  ỗ ủ ướ ể ứ  đ th c đ  thay đ i hành vi, v ng vàng nói "không" tr ụ ổ tu i phát d c. ộ ố 1.2 M t s  bài d y có th  l ng ghép ki n th c giáo d c gi trình sinh h c  * L p 10ớ STT Ki n th c v  gi ng, bài i tính Ch

ế bào và quá trình Sinh đôi cùng tr ngứ 1

Bài 18. Chu kì t nguyên phân

ả 2 Bài 19. Gi m phân

ề ạ Quá trình hình thành tr ng, tinh trùng Đa d ng di truy n ng ứ ườ i

ườ

ươ

Tr

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              8                                 GV: D ng Th  Oanh

ệ ồ

ộ ố

ế

ọ ớ

M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ủ ệ ề ườ 3 ng

ự ủ ụ Bài 30. S  nhân lên c a virut trong  ế t bào ch ễ HIV và b nh truy n nhi m qua đ ụ tình d c­ Tình d c an toàn

ệ ễ ễ 4 ụ Tình d c an toàn

ề Bài 32. B nh truy n nhi m và mi n  d chị

ươ ứ ề ớ ế L p 11ớ STT Ch ng, bài Ki n th c v  gi i tính

ố ả ưở ế 1 ng nh h ng đ n

ưở nh h ng và phát tri n ưở ể ở

Bài 38, 39. Các nhân t ế đ n sinh tr ậ ộ đ ng v t

ả ưở ớ  bên ngoài  nh h ế ng đ n

ế ố ả ậ D y thì và các y u t ả ẻ ứ s c kho  sinh s n i tính Hoocmon gi ế ố Các y u t ả ỏ ứ s c kh e sinh s n

ề ể ủ 2

ể ở ộ ưở ề ự Bài 40. Th c hành Xem phim v   ậ  đ ng v t ng và phát tri n  sinh tr

ụ Xem phim v  quá trình phát tri n c a  thai nhi Quá trình th  tinh

ả ữ ở ộ 3 đ ng ụ Th  tinh

Bài 45. Sinh s n h u tính  v tậ

ơ ế ề ả ả ề ả 4 Bài 46. C  ch  đi u hoà sinh s n

ế ố ả ưở ế ng đ n sinh tinh và nh h

Hoocmon sinh s n­ đi u hoà sinh s n Phòng tránh thai Các y u t sinh tr ngứ

ể ề 5 ố

ế Bài 47. Đi u khi n sinh s n  ẻ ậ v t và sinh đ  có k  ho ch ả ở ộ  đ ng  ạ ở ườ i  ng ệ Các bi n pháp phòng tránh thai và dân s ạ ế k  ho ch hoá

ươ ứ ề ớ ế L p 12ớ STT Ch ng, bài Ki n th c v  gi i tính

ươ ơ ế ế ề ệ 1 ng I. C  ch  di truy n và bi n ề Các b nh di truy n

Ch dị

ươ ậ ộ ố ự ề ạ 2 Ch ề ng II. Tính qui lu t di truy n S  di truy n m t s  tính tr ng ở ườ i  ng

ươ ầ ọ ố ậ ậ 3 Ch ề ng III. Di truy n h c qu n th ế ể Giao ph i c n huy t và lu t hôn nhân gia

đình

ươ ề ọ ọ 4 Ch ng V. Di truy n h c ng ườ i ề Di truy n h c ng ườ i

ế ầ ệ ố ả 5 Ph n VI. Ti n hoá B o v  v n gen loài ng ườ i

ươ ổ ứ ạ ọ 1.3 Ph ng pháp t ch c d y h c:

ỏ ự ạ ả ườ ủ i giáo viên.

ấ ề ạ ượ

ớ ứ ứ ổ ợ

t sai l m c a h c sinh. ạ ươ

ộ  tìm hi u, nghiên c u c a h c sinh.

ủ ọ ự ạ ạ ố ớ ụ i tính là v n đ  nh y c m, đòi h i s  khéo léo c a ng Giáo d c gi ạ ầ ầ ộ ố ọ c trong d y h c: M t s  yêu c u c n đ t đ ọ ế ộ ­ N i dung ki n th c khoa h c chính xác, phù h p v i l a tu i, không né tránh gây ủ ọ ầ ế ữ nh ng hi u bi ố ạ ọ ng pháp d y h c đa d ng, sinh đ ng, lôi cu n. ­ Ph ứ ủ ọ ể ệ ự ế ­ Khuy n khích vi c t ­ Kích thích t ư i đa tính tích c c, b o d n nh ng nghiêm túc c a h c sinh.

ườ

ươ

Tr

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              9                                 GV: D ng Th  Oanh

ế

ộ ố

ọ ớ

ệ ồ ử ụ

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11 ư

ữ ả ậ

ế ọ

t h c. ữ ế ợ ứ ứ ế ế ộ ọ ớ

ớ M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi ẳ   ­ Giáo viên s  d ng thu t ng  chính xác nh ng khéo léo làm gi m tính căng th ng trong ti ­ K t h p gi a ki n th c khoa h c v i ki n th c xã h i, tình yêu, hôn nhân và gia đình.

ự ộ ệ ệ ủ ề 2 ­ N i dung, bi n pháp th c hi n các gi i pháp c a đ  tài:

Ố Ả ƯỞ CÁC NHÂN T   NH H Ở NG Đ N SINH TRU NG VÀ PHÁT TRI N Ể Ở

ả Bài 38: Ế Ộ Ậ Đ NG V T

ứ ụ ế ớ I. Ki n th c giáo d c gi i tính:

ở ậ ạ giai đo n d y thì? Nguyên nhân

ổ ế ậ ­ Th  nào là giai đo n d y thì. ổ ề ấ ạ ơ ể ữ ­ Nh ng thay đ i v  c u t o c  th , tâm sinh lí  ủ ự c a s  thay đ i này.

ậ ụ ế ạ II. V n d ng vào ti t d y:

ưở ể ạ ộ ưở ủ ng c a các hoocmôn sinh tr ng và phát tri n

Ho t đ ng 1: Tìm hi u  nh h ở ộ

ộ ế ươ ạ ộ ể ả ố ng s ng. ủ ọ ứ N i dung ki n th c ậ  đ ng v t có x Ho t đ ng c a giáo viên, h c sinh

ế ử ụ

ể ủ ọ ậ ậ ả

ngưở

strogen

ổ ậ

ữ ừ

t Nam?

i Vi

i Vi

ườ ữ ậ ằ

ả ủ ị

ẻ ấ

ậ ầ

ế

ổ ề ấ ạ ả ẫ i ph u?

ơ ể

ế ữ

ế

ủ ạ ơ

ụ ể ề ể

ơ ể ề

ơ

ệ ơ ớ ệ ươ ộ

ỗ ơ ể ư ườ

­   Không   nên   quá   lo   l ngắ   ớ ổ ủ ơ  ữ v i nh ng thay đ i c a c ể ở ổ ậ  tu i d y thì. th

GV:  ẽ ­ Tranh v  H 38.1 ­ S  d ng phi u h c t p. HS: Các nhóm th o lu n và phát bi u vai trò c a các hoocmon ­ Nhóm 1: HM sinh tr ­ Nhóm 2: Tirôxin Ơ ­ Nhóm 3:  ­ Nhóm 4: Testosteron ậ GV: Th  nào là d y thì? ề ặ   ự ưở ấ ố ng thành v  m t Tu i d y thì là m c đánh d u s  tr ầ   ạ ạ ọ ủ ơ ể sinh h c c a c  th . Chia làm 3 giai đo n: giai đo n đ u ạ   ổ ổ ừ  10 – 13 tu i; giai đo n gi a t t  14 – 16 tu i; giai đo n ổ ố ừ  17 – 19 tu i. cu i t ổ ậ GV: Tu i d y thì trung bình c a ng ẻ ệ ườ ố ớ t Nam, tr  em n  d y thì hoàn toàn vào Đ i v i ng   ệ   ấ ổ ả kho ng 12 ­14 tu i, đánh d u b ng l n có kinh nguy t ầ đ u tiên; tr  em nam d y thì hoàn toàn vào kho ng 14 ­16   ầ   ấ ổ tu i  đánh d u b ng l n xu t tinh không ch   đ nh  đ u tiên. ữ GV: Nh ng thay đ i v  c u t o gi ế   ụ ướ Ở ổ ậ i tác d ng c a tuy n yên và tuy n  tu i d y thì, d ổ ề   ễ sinh d c, c  th    di n ra hàng lo t nh ng bi n đ i v hình th , v  sinh lí và tâm lí. Các c  quan sinh d c ngoài   ỗ   phát tri n, kích thích c  th  tăng nhanh, trung bình m i ố   trung bình m i năm chi u cao tăng thêm 4 ­ 8 cm, kh i ể   ượ ng c  th  tăng thêm 4 ­ 8 kg. H  c  cũng phát tri n l ạ ng, làm cho m nh nh ng t c đ  ch m h n so v i h  x   ụ   ẻ ng g y, cao, chân tay lèo khèo, đ ng tác v ng tr  em th

ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              10                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh

ọ ớ

ế

ế

ng c

ớ i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11 ố ượ ạ

ướ

ộ ố ườ ệ

ụ ợ ng h p, kh i l ệ

ờ ề

ọ ở ạ ờ

ả ở ẻ  nam. ấ ạ

ắ ầ

ướ

ấ ượ

giai   đo n   đ u   ch t   l

ơ

ế ạ

ấ ượ

ụ ư ố

ơ ổ

ầ ơ

ổ ữ ấ ạ

ế ứ

ữ   gìn,   v ấ

ượ

ệ   th

ả ứ

ộ ể ự ươ

ể ụ ề ề

ữ ạ

ệ  ­   Có   ý   th c   gi ể   sinh   thân   th   nh t   là   các em n .ữ

ng đ n s  tu n hoàn não, có th

ế ự ầ ấ

ư ố

ế

ứ ứ

ế

ế

ơ ả ế

ườ

ộ ộ

ơ ộ ữ

ề ớ

ể ễ ị

ả ụ

ấ ượ

ố ư   ­ L u ý trong các m i quan ườ ệ ở ng,  gia đình, nhà tr h     ớ ạ   ộ ặ xã h i; đ c bi t là v i b n i.ớ khác gi ụ ­ Tình d c an toàn.

ả ộ ố ệ ồ M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi ơ   ề v  thi u chính xác. Có m t s  tr ể   i da th  tăng r t nhanh và béo b u. H  mao m ch d ơ ấ ở ể phát tri n làm cho da tr  nên h ng hào h n, nh t là các   ế   ồ ế  mu và nách, tuy n m  hôi và tuy n em n , lông m c  ượ ượ ể c m t mà. nh n phát tri n m nh làm cho lông, tóc đ   ị ứ ặ ạ   ế i  đ c l Nhi u khi tuy n nh n không th i ra ngoài k p,  ạ t o thành tr ng cá, nh t là   tr ụ   ữ GV: Nh ng thay đ i trong c u t o c  quan sinh d c ủ c a nam? Ở ạ   i, tinh hoàn to  nam, da bìu b t đ u th m màu và nhăn l ắ ầ ả   c và b t đ u sinh s n tinh lên, các  ng sinh tăng kích th ầ ạ Ở ấ   ng   tinh trùng   gây   xu t   tinh.   ả   trùng còn kém nên kh  năng th  thai không cao và n u có t. C  phát tri n m nh, ng thai ch a t th  thai thì ch t l   ở   ầ ẹ vai r ng, ch u hông h p, t m vóc cao to, thanh qu n n ộ r ng làm cho gi ng nói tr  nên vang và tr m. ụ   GV: Nh ng thay đ i trong c u t o c  quan sinh d c ủ ữ c a n ? ể ủ ử ự Ở ữ    n , bi n đ i căn b n là s  phát tri n c a t  cung và 2 ạ ồ bu ng   tr ng,   các   nang   tr ng   phát   tri n   m nh   và   hình   ệ   ệ ượ ng kinh nguy t. thành các tr ng chín và r ng gây hi n t ộ   ề ệ ầ Trong th i gian đ u, chu kì kinh nguy t không đ u và đ ả   ỳ ề ố ủ ng máu ch y. dài c a chu k , v  s  ngày hành kinh và l ngườ   ề ệ ượ Hi n t ng không đ u trong chu k  kinh nguy t   kéo dài kho ng m t năm nên các em khó tính chính xác   ngày r ng tr ng đ  d  đoán kh  năng có th  th  thai. Vú ng ch u phát tri n theo chi u r ng, và mông to lên, x   ạ   ạ ỡ ướ i da phát tri n và dày t o nên dáng m m m i. mô m  d ữ ớ ả Thanh qu n phát tri n ki u n  gi   i làm cho gi ng thanh và cao. ổ ề GV: Nh ng thay đ i v  tâm lý? ứ ể ủ   Tình tr ng không cân x ng trong quá trình phát tri n c a ể   ưở ệ h  tim m ch đã  nh h ườ   ầ ể ng gây ra thi u năng tu n hoàn não nh t th i nên th ạ   ả ạ t. Ho t kém t p trung, kém nh y c m và trí nh  ch a t ầ ư   ự ộ đ ng th n kinh cũng có s  thi u cân x ng, quá trình h ng ườ ấ   ng   m nh   h n   quá   trình   c   ch   nên   tr   em ph n   th ả ứ   ườ ng   nóng   tính   kh   năng   k m   ch   kém,   ph n   ng th ườ th   ng thay ng b p ch p, thi u chính xác, c m xúc th ổ ộ đ i đ t ng t. ế ạ   ạ ấ Xu t hi n tr ng thái m  m ng và s  quan tâm đ n b n ề   i  tính,  v bè  khác gi i  n y sinh nh ng suy nghĩ v  gi ề quan h  tình d c. Các em có th  d  b  kích thích v  quan     thích s ngố   ố ữ ệ   “mu n làm ng h  nam, n  có tâm lý ở ậ ộ ậ ườ ớ i l n th đ c l p. B i v y, ng   ng là các ế ỉ ướ ng b nh và không bi em b

ườ ớ i l n”, ng có  n t ờ i

ườ t vâng l

thai nhi.

i tính

ổ ở ạ  giai đo n này? ữ ụ GV: Nguyên nhân nh ng thay đ i  ụ   Do các hoocmon sinh d c, các hoocmon này có tác d ng ạ   ự kích thích s  phát tri n gi  giai đo n

ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              11                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh

ệ ồ

ọ ớ

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ượ

ổ ậ ế

ổ ậ

ng tăng cao kích thích s

ả ế ấ   ng các hoocmon này còn th p, ự      bào sinh d c, làm

ộ ố M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi ướ tr c tu i d y thì, hàm l ượ ư nh ng đ n tu i d y thì hàm l ế ủ chuy n hóa và hoàn thi n c a các t ụ phát tri n các đ c đi m sinh d c ph .

Ố Ả CÁC NHÂN T   NH H Ể Ở

ế Bài 39: Ế Ậ ƯỞ Ở NG Đ N SINH TRU NG VÀ PHÁT TRI N  Ộ Đ NG V T( Ti p theo)

ứ ụ ế ớ I. Ki n th c giáo d c gi i tính:

Ả ỏ ủ ổ ậ ứ ủ

ưở ộ ố ệ ấ ượ ệ ả ­  nh h ­ M t s  bi n pháp c i thi n ch t l ộ ố ấ ộ ạ ố ớ ứ ng c a th c ăn , m t s  ch t đ c h i đ i v i s c kh e c a tu i d y thì. ố ng dân s .

ậ ụ ế ạ II. V n d ng vào ti t d y:

ưở ố ế ưở ể ả ng  nhân t bên ngoài đ n sinh tr ng và phát

ạ ộ ể ở ộ Ho t đ ng 1: Tìm hi u  nh h ậ tri n

ứ ộ ế N i dung ki n th c

ưở Ho t đ ng c a giáo viên, h c sinh t  nh h

ọ ủ ấ ộ

i sinh tr

ế ệ ộ ưở ử ụ ng phát tri n c a ĐV ả ứ   ng c a : th c ạ   t đ , ánh sáng, các ch t đ c h i ể ủ ọ ậ

ủ Ả Ả Ả Ả

ưỡ

ầ ề ̉ ậ ưỡ ng i khuyên dành cho dinh d

ưở

ố t, ố khoa

ượ

ẩ ặ ứ ự ế ăn quà v t, th c ph m th c

ẩ ữ

ế

ấ ộ

ưở

ề ộ ố ề ấ ấ

ấ ẽ  Đ i v i nam,  ầ ố ớ ỗ

ẻ   ễ   ể ẫ i nghi n, có th  d n  đ n nhi m ạ ở

ế ứ ng đ n s c kho ế ố c toàn thân .

ẽ ố ớ ữ ớ ờ ỳ

ấ ả

ượ ệ ầ

ườ ề

ướ ậ c d y thì. ề ộ ậ ừ ờ 10 l ổ ậ tu i d y thì: ạ ­ T o cho thói quen ăn u ng t h c.ọ ­ H n chạ ăn nhanh. ự ể  nh ng th c ph m nào  ế t tìm hi u ­ Bi ể ủ ự ợ i cho s  phát tri n c a chúng, và  có l ẩ ự ượ ạ ng i nh ng th c ph m nào có  c l h i.ạ ấ ắ ơ . ­ Ăn nhi u ch t s t h n ạ ề ­ Ăn thêm nhi u đ m, nh t  là các em nam. ổ ­ B  sung ch t k m: ổ ượ l ng k m c n b  sung m i ngày là  33%, đ i v i n  là 20%, so v i th i k tr ữ ­ Ăn nhi u ch t canxi:  C  nam và n   ề ầ ế đ n đ  d y thì đ u c n thêm ch ng đ ng v t. ủ ạ ộ ế ả GV: Hãy cho bi ăn, nhi ớ t ậ   HS: S  d ng phi u h c t p, th o lu n nhóm: ủ ứ ưở ng c a th c ăn +Nhóm 1:  nh h ế ộ ủ ưở t đ ng c a nhi +Nhóm 2:  nh h ủ ưở ng c a ánh sáng +Nhóm 3:  nh h ưở ấ ộ   +Nhóm 4:  nh h ng c a các ch t đ c ườ ạ ố ớ i h i đ i v i con ng GV: Vì sao tuôi d y thì c n nhi u dinh ưỡ ng? d ở ứ ổ ng đóng    l a tu i này, các ch t dinh d Vì  ườ   ệ ế ố ầ ng t trong vi c tăng c vai trò t i c n thi ả ố ả ự ể ự ng c  đ i nhân th  l c, trí l c và  nh h   ử ế ể ượ ậ   t b c x  th . Trong giai đo n phát tri n v ấ ừ   ề ấ ầ ng, nh t là t này, c n r t nhi u năng l ừ   Ả ưở ậ ổ ưỡ ấ ữ nh ng ch t th t b  d ng.  nh h ng t ạ ổ ộ ế ự   b n bè, sách báo và s  thay đ i n i ti t có ệ ữ ể th  khi n các em có nh ng quan ni m sai   ố ầ l m trong chuy n ăn u ng. ­ M t s  thông tin thêm v  các ch t gây ộ ạ ố ớ ơ ể đ c h i đ i v i c  th : ố + Khói thu c lá ch a 7.000 ch t đ c gây  ỏ ạ h i cho s c kh e ệ +  Nghi n ma tuý  nh h ườ ủ c a ng ơ ể ộ đ c mãn tính cho c  th , gây ra r i lo n  ế ậ ừ t ng b  ph n, đ n suy nh ổ ạ   Ma tuý làm cho ng i nghi n thay đ i tr ng ổ   thái tâm lý, sa sút v  tinh th n, thay đ i nhân

ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              12                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh

ế

ệ ồ

ọ ớ ạ ớ ng canxi so v i giai đo n  ng 1200 miligram

ườ ộ

ườ

ở giai

ườ

ướ ậ ấ ự

ạ ầ ế

ị ộ

ấ ọ i ăn

ứ ư ữ ắ ố ẫ i m u

ạ ả

ả i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11 ượ 33% hàm l ướ ươ ươ ng đ c (t tr ỗ ớ m i ngày, so v i 800 miligram  ạ đo n tr c d y thì). ­ Cung c p thêm vitamin trong th c  ph m. ẩ ự ợ ­ L a ch n các ch t béo có l ả ề nhi u cá và gi m các món rán. ộ ­ Tránh m c ""h i ch ng búp bê  ườ Barbie": gi ng nh  nh ng ng hoàn h o trên các trang t p chí.

ượ ấ

ứ ố

ạ ộ ộ ọ

ộ ố M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi cách. ạ   Các ch t ma tuý đã t o cho th n kinh con ị   ạ ng i luôn trong tr ng thái b  kích thích, b ậ   “c t   ch t”   thân   ph n   v i   ma   tuý.   Khi   đã ớ ề ng xuyên, có dùng ma tuý v i li u cao th   ầ   ệ ộ ị ầ ệ ể th   ng i   nghi n   đã   b   đ u   đ c   h   th n ả   ườ ị ố ạ i ph n kinh, tiêu hoá b  r i lo i nên con ng ờ ơ ể   ứ ng ch m ch p, tr  thành th n th , c  th ộ   hao mòn, g y y u, có lúc b  kích thích cao đ ể ẫ ớ có th  d n t   i các hành đ ng li u lĩnh, gây ộ ạ ra ph m t i. ộ ố ệ +  M t s  ch ng b nh do bia r u gây ra:   ề   ậ ệ B nh th n, r i lo n trao đ i ch t, b nh v ưỡ ng, ng  đ c, thoái hóa não, teo não, dinh d   ạ   ự ư ung th  mi ng, h ng, th c  qu n, viêm  d dày mãn tính, b nh tim, các b nh v  gan ...

ộ ố ệ ệ ả ấ ượ Ho t đ ng 2: Tìm hi u m t s  bi n pháp c i thi n ch t l

ọ ủ ộ ế ố ng dân s  . ứ N i dung ki n th c

ươ

ế ộ

i Vi

ệ ậ

ợ ể ụ ấ ử ụ ể ạ ộ

ấ ể

ự   ưỡ ng h p lí, tích c c ­ Ch  đ  dinh d tham gia luy n t p th  d c th  thao,   ố   không  s  d ng các   ch t   đ c   h i  đ i ớ ơ ể v i c  th .

ợ ưỡ i phát tri n.

ạ ộ ể ạ ộ Ho t đ ng c a giáo viên, h c sinh ấ ượ ố GV:Ch t l ng dân s ?Các bi n pháp nâng ố ấ ượ ng dân s ? cao ch t l ả ờ ậ ả i. HS: Th o lu n, tr  l ổ   ổ ng trình t ng Thông tin b  sung:Theo ch ệ   ườ ầ ể ự t th  nâng cao th  l c và t m vóc ng ề ạ thì   đi u   quan Nam   giai   đo n   2010­2030,     ằ ệ ể ự   tr ng là ph i rèn luy n th  l c  b ng các ế   ể ề môn th  thao phát tri n chi u cao và có ch ộ ng h p lý, đ y đ  ch t đ  con đ  dinh d   ể ườ ng

TH C HÀNH NG VÀ PHÁT TRI N

ƯỞ Ể Ở Ộ Ố Ộ Ậ QUAN SÁT SINH TR M T S  Đ NG V T

ụ ứ ế ớ I. Ki n th c giáo d c gi i tính:

ể ủ

ề ụ Xem phim v  quá trình phát tri n c a thai nhi Quá trình th  tinh

Bài 45:

Ở Ộ

SINH S N H U TÍNH

Đ NG V T

ứ ụ ế ớ I. Ki n th c giáo d c gi i tính:

ơ ế ụ ụ ề ệ ­ C  ch  th  tinh, quan ni m v  tình d c an toàn.

ậ ụ ế ạ II. V n d ng vào ti t d y:

ứ ụ ở ộ Ho t đ ng 3: Tìm hi u các hình th c th  tinh

ạ ộ ủ ọ ậ  đ ng v t ộ ế ạ ộ ể Ho t đ ng c a giáo viên, h c sinh ứ N i dung ki n th c

ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              13                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh

ọ ớ

ế

ệ ồ

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ạ ợ ử ộ có b

ưỡ ng b i?

i có ộ ừ ộ ế  m t t

ế ể ạ ụ

ề ự ụ

ụ ả ủ

ụ  ể

ứ ụ ệ  tu i v  thành niên s  có thai ứ ụ ở ẫ 1/3 ngoài c a  ng d n tr ng; h p t ụ ợ   ế + N u quan h  tình d c có giao h p  nở ữ  ở ổ ị ẽ  vì     nam đã hình tr ng đã chín và r ng;  thành tinh trùng. ứ   c tr ng ợ ử    di ử    cung

ắ ệ

ậ ả ủ ụ :

ế

ư

ườ

ệ ứ ữ

ạ ế ể

ệ ấ

ư

ườ ệ

ấ ị

ng TD và mang thai s m.

ệ ớ ệ

ườ ủ

i này sang ng ng ả ỏ

ế

i mà mình bi

ớ ả ướ ữ i b o v

ng t ư

+ Tình d c an toàn là ẫ ­   Không   d n   đ n   mang   thai   ngoài   ý ễ ố mu n   và   lây   nhi m   các   b nh   qua ậ ườ đ ng   TD   nh :   l u,   giang   mai, HIV/AIDS...     ­ Là nh ng hình th c quan h  TD có ễ   ơ ị th  giúp h n ch  nguy c  b  lây nhi m ề ng   TD, các   b nh   lây   truy n   qua   đ   ự ế   đi u này có nghĩa là không có s  ti p ơ ể ớ ạ   xúc c  th  v i máu, ch t d ch âm đ o ườ   ườ ừ ị và tinh d ch t i khác. ệ ệ  ­ Là nh ng vi c làm h ầ ơ ể c  th , tinh th n cũng nh  khám phá ra   ả b n năng và nhu c u c a mình.

ế

ứ ở ả  c  ng ể

ỏ ổ

ầ ủ

ộ ố M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi GV:  ụ ­ Th  tinh là gì? T i sao h p t NST l ợ ử ạ ạ  bào (h p t ) l ­ T i sao t ộ ơ ể ớ ể th  phát tri n thành m t c  th  m i? ơ ụ ­ T i sao th  tinh trong ti n hóa h n th tinh ngoài? ả ầ HS: tham kh o ph n III SGK trang 177 ế   ả ệ GV: Đi u ki n x y ra s  th  tinh? K t qu  c a th ?  ể ả ệ ề GV: đi u ki n đ  x y ra   quá trình th ở ườ Ở ổ ị thai   tu i v  thành niên có th i?   ng mang thai không?  ặ ượ Có tr ng r ng; tinh trùng g p đ ủ ố ở ứ ề ử ượ ể  cung; màng t chuy n đ c v  t ổ ể ể ủ đ  dày đ  th  làm t GV: H u qu  c a TD không an toàn? ườ ệ ng   TD   M c   các   b nh   lây   nhi m   qua   đ ơ   ả ấ ườ i ta đã tìm th y kho ng h n hi n nay ng ư   ườ ệ ạ ng   TD   nh : 20   lo i   b nh   lây   qua   đ ậ ụ   HIV/AIDS, l u, giang mai, sùi mào gà, m n ạ   ụ ộ r p   sinh   d c,   h   cam,   trùng   roi   âm   đ o, ả   nhi m n m sinh d c, chlamydia… Kho ng ệ   ộ ử ố m t n a s  ng i khi nhi m không có tri u ặ ứ ứ   ch ng   gì   ho c   có   tri u   ch ng   không   rõ ể ự ế ràng, có th  t    “bi n m t” (nh ng không có ỏ ệ nghĩa là kh i b nh).  ả ệ GV: Các bi n pháp đ m b o TD an toàn? ử ụ S  d ng bao cao su: tránh kh i các b nh lây ề truy n qua đ ớ   ố ỉ S ng chung th y: ch  nên có quan h  TD v i ỉ ườ ườ ắ i đó ch  có t ch c ng ng   ọ   ệ ề ạ quan h  TD t mình b n và đi u quan tr ng ả ệ ị ắ ườ   i đó ph i không b  m c các b nh lây là ng ườ ố   ố ề ề ng   TD.   Đ   cao   l truy n   qua   đ i   s ng ộ ợ ộ ồ chung th y m t v  m t ch ng. ỏ ị ỳ ừ ể  6 tháng đ n 1 Ki m tra s c kh e đ nh k : t   ế   ữ ề ườ i nam và  n   đ u nên ti n năm  ứ hành ki m tra s c kh e t ng quát.

Ơ Ế Ề

Bài 46: C  CH  ĐI U HÒA SINH S N

ụ ứ ế ớ I. Ki n th c giáo d c gi i tính:

ế ố ả ả ả ế nh h ng đ n sinh tinh

ơ ế ề ­ Hoocmon sinh s n, c  ch  đi u hoà sinh s n, các y u t và sinh tr ng  ứ  phòng tránh có thai và phá thai  ở ổ ị ưở  tu i v  thành niên.

ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              14                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh

ộ ố

ệ ồ

ọ ớ

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi II. V n d ng vào ti

ậ ụ ế ạ

ế t d y:

ọ ộ ơ ế ề ủ ộ ể

H at đ ng 1: Tìm hi u tác đ ng c a hoocmon trong c  ch  đi u hòa sinh tinh,  sinh tr ng.ứ

ộ ế ủ ứ N i dung ki n th c

Ho t đ ng c a giáo viên, h c sinh ế ợ Ứ

ở ị

ả ủ

v  thành niên?

ư

tu i v  thành niên ch a có gia  ỉ ạ

ố ế ứ ể

ơ ả ế

ơ

ệ ả ủ

ầ ư

– xã h i: khi có thai ph i ng ng  ế

ườ

ơ ử

c vi c làm, d n VTN đi vào con đ ở ị

ư ả ế , không ki m  ế ắ ng b  t c.   v  thành niên còn làm tăng

ả ủ

ở ị

v   thành

ẹ ệ

ế

ậ + H u qu  c a vi c mang thai ở ị  v  thành niên: ố ế ứ   ưở Ả t đ n s c ­  nh h ng không t ể  ơ ổ ở ẻ kho   vì     tu i   VTN,   c   th ủ ả ề  ể ch a   phát   tri n   đ y   đ   c   v  vong sinh – tâm lý, nguy c  t   ẫ   m  và con v n còn cao, con trí ị ậ t…  tu  kém, d  t ả   ộ ế ề ặ ­ V  m t kinh t  – xã h i: ph i ọ ệ ư   ng ng vi c h c hành, khó khăn ế ề v  kinh t   , làm tăng nhanh dân s .ố

ả ủ ệ  v  thành niên:

ể ể ấ

ườ

ệ ạ

ề ầ

ạ ề

ợ ặ ế

ườ

ứ ợ

ế

ơ

ế

ể ự

ế ườ

ậ ề

ế

ợ ử ạ

ề ữ

ế

ơ

ế

thì

ả   ph i ở ứ

ả ử t ế ơ

ư

ọ ạ ộ ớ   ụ ệ h  thông tin k t h p v i GV:  ng d ng công ng ề ả gi ng   gi   i   c   ch   đi u   hòa   sinh   tinh,   sinh tr ng?ứ GV: chu kì kinh nguy tệ ậ GV: H u qu  c a vi c mang thai  ở ổ ị Vi c mang thai  ạ đình có nhi u tác h i, không ch  h i riêng b n thân  mà cho toàn xã h i.ộ ở ộ ổ ị ưở  đ  tu i v  thành niên  nh h ­ Mang thai  ng  ẻ ở ổ ơ ể ư không t  tu i VTN, c  th  ch a  t đ n s c kho  vì  ầ ủ ả ề ậ phát tri n đ y đ  c  v  sinh – tâm lý. Chính vì v y,  ơ ử ể ẻ ế  vong m  và con v n  n u VTN đ  đ , nguy c  t ề ệ còn cao. Và có nguy c  cao v  vô sinh, con trí tu   ậ ề ị ậ t… và còn nhi u h u qu  nghiêm tr ng  kém, d  t khác n a.ữ ề ặ ế ­ V  m t kinh t ệ ọ vi c h c hành, khó khăn v  kinh t ượ ẫ đ ặ M t khác, sinh con  nhanh dân s .ố ậ GV:   H u   qu   c a   vi c   n o   phá   thai   niên? ọ ả ề ặ ậ H u qu  v  m t sinh h c: ể ặ ứ ế   ­ Nh ng bi n ch ng có th  g p trong n o phá thai ễ ử  cung và nhi m trùng kéo đó là băng huy t, th ng t   ệ   ế ượ ả ắ ỏ ử c th c hi n  cung, n u đ dài có th  ph i c t b  t ờ ấ ế   an toàn không có nh ng tai bi n c p th i thì cũng ả   gây h u qu  lâu dài v  sau, trong đó có th  k  là ữ ng h p sinh khó do nhau bám th p, nhau nh ng tr   ụ ế ạ ề ti n đ o vô sinh ….n u l m d ng vi c n o hút thai. ộ ở ứ    l a ­ M t đi u c n ph i nói thêm, là n o phá thai  ề ẩ ấ ổ ị ở   ơ tu i v  thành niên ti m  n r t nhi u nguy c . Vì   ể   ơ ổ ứ ư l a tu i các em, c  quan sinh d c ch a phát tri n ế ầ ủ ề ơ ng có bi n ch ng nhi u h n, thêm đ y đ  nên th   ườ ớ ườ   t nên ng lo s  ng vào đó là các em th i l n bi ơ ở ấ   ậ ơ ở ư ữ  nhân, th m chí là c  s  b t tìm đ n nh ng c  s  t ủ ề   ợ ứ h p  pháp không có  ch c  năng và không  đ   đi u ỷ ệ ả ủ ệ ệ   ki n đ  th c hi n th  thu t , k t qu  là t  tai  l ế   bi n cao, th m chí có nhi u tr  vong. ng h p t ợ   Có nhi u em, do quá lo s  nên sau khi n o phá thai ạ t   i  nh ng   n i  này   và  có  bi n  ch ng   cũng  không ặ ệ   dám trình báo, cho đ n khi quá n ng ph i vào b nh ỏ ắ ệ   c t vi n     b   cung. ầ ổ ị C n nói thêm   l a tu i v  thành niên n u các em ữ n  mang thai và sinh con thì các nguy c  nh  sinh ậ ụ ề ả ặ

ậ + H u qu  c a vi c n o phá ở ị thai  ư   ớ ứ ế ị ­   B   các   bi n   ch ng  s m   nh : ườ ng h p n ng có băng huy t, tr   ể ẫ ả   ế th  d n đ n shock có khi ph i ề truy n máu, sót nhau. ả   ươ ổ ng c  quan sinh s n: ­ T n th ổ ử  ổ ử ủ   cung,   th ng   c   t rách   c   t ậ   ở ễ  vùng ch u cung. Nhi m trùng  ẫ   hay nhi m trùng  toàn  thân  d n ễ ế đ n   nhi m   trùng   huy t.   ề ưở Ả ng v  tâm lý, gây ra ­  nh h   ể   ớ ứ ộ h i   ch ng   stress   v i   các   bi u ủ   ệ ủ hi n sau: khó ng  hay m t ng , ặ ủ ườ ng g p ác m ng. Khó ng  th   ễ  ệ ậ t p   trung   trong   công   vi c,   d ả   ậ t mình. Gi m nóng gi n hay gi ấ   ố ham mu n tình d c v  sau, nh t i.   là   luôn   có   m c   c m   t ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ộ ỗ i   l ả                              15                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh

ọ ớ

ế

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ệ ồ ứ

ế ầ

ưở

ư

ộ i có tính vô t ữ ờ

ộ ạ

ế

ườ

ừ i xung quanh bi

ỏ ế ượ t đ ị

ế

i ra ti ng vào”. Th c t

ườ

ấ ớ

ệ ắ

ử ườ

ề ệ

ư

ượ

ề ề ư ơ

ế

ễ ấ

ướ

ư

ả ươ ế ầ ủ t đ y đ , ch a đ ả

ả c   c m   xúc   h nh   phúc   tràn   đ y   nh   ườ ưở i tr ỉ ả

ư ậ ụ ả

ế ệ ả

ơ

ớ ườ ữ

ươ

ng mà còn là y u t

ọ  quan tr ng b o v

ộ ố M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi ể   non, bi n ch ng lúc sinh và con ch m phát tri n ơ ụ ữ   ớ ầ tâm   th n   cao   h n   g p   nhi u   l n   so   v i   ph   n ẹ ổ ị   ừ ẻ ng thành. Tr  em sinh ra t tr  các bà m  tu i v ề   ầ ờ ử  vong trong năm đ u đ i nhi u thành niên cũng t ẹ ứ ẻ ơ h n 40% so v i tr  sinh t    các bà m  l a tu i hai m i.ươ ậ H u qu  vê tâm lý và xã h i: ề ặ ườ  thì trong   V  m t tâm lý, dù là ng ẹ   ủ ộ m t phút giây nào đó c a cu c đ i, nh ng “bà m ế   ẻ tr  này” không th  không ch nh lòng khi nghĩ đ n ứ   đ a con mà mình đã t ng đang tâm b  đi. Thêm vào   c thì còn đó, n u nh ng ng ỗ nhi u n i kh  tâm mà cô gái gánh ch u khi hàng   ự ế   ữ ờ ả ngày ph i nghe nh ng “l ẻ   ợ ườ ấ ng h p mang thai khi còn quá tr , cho th y các tr ỉ ứ ủ ế ư   ng các cô ch  phát do ch a có đ  ki n th c nên th ể ỏ ượ   hi n có thai khi thai đã r t l n, không th  b  đ c. ữ ượ c nh ng đau Ch c chúng ta cũng hình dung ra đ   ộ ọ   ườ ồ ủ ớ i mà xã h i g i đ n trong tâm h n c a nh ng ng là... “không  ch ng mà ch a” ớ   Cũng   có   ng i   cho   r ng   quan   h   tình   d c   s m ư   nh ng   an   toàn   (   phòng   tránh   thai,   phòng   tránh ệ b nh ) thì “không có v n đ  gì”. Đúng là không có   ấ ề   ấ v n đ  v  thai, v  b nh, nh ng còn nhi u v n đ ự ổ   ế c   nghĩ   đ n.   Đó   có   th   là   s   t n khác   ch a   đ ươ ữ   th ng c  quan sinh d c n  ( do còn non y u ), là ả ụ   kh  năng nhi m trùng ph  khoa tăng lên ( do tăng ả ầ c, nh t là khi không đ m b o v  sinh ). tr y x   ả ể ế ự ổ ả   ng c m xúc Ngoài ra còn ph i k  đ n s  t n th ượ   ể ư ủ c a các em. Do ch a hi u bi c ị ẩ chu n b  tâm lý và trong hoàn c nh lén lút nên thay   ư ở   ạ ượ vì   có   đ ữ   ng thành đã l p gia đình, các em nh ng ng ữ ấ ườ ng ch  c m th y nh ng thích thú ng n ng i và th   ợ ữ sau   đó   là   nh ng   lo   s ,   b t   an   kéo   dài. Phòng tránh thai: ả   ị V  thành niên, thanh niên ch a l p gia đình ph i ạ ả ặ   h n ch  vi c quan h  tình d c, trong đó ph i đ c ể   ữ ệ t tránh c  nh ng hoàn c nh “nguy c ” có th bi ấ ẫ ệ ắ   ư ở ơ ờ ế  n i thanh v ng d n đ n quan h  “b t ng ” nh   ố ườ ỉ ượ ấ ch   có   2   ng u   bia. i,   nh t   là   khi   có   u ng   r ứ ả ế i có nh ng c m xúc không Th  hai là n u nam gi   ế ừ   ế ượ ề i   n   ph i   kiên   quy t   t c   thì   ng ki m   ch   đ ả   ờ ề ố ch i, không chi u theo l i nài ép c a b n và c m ơ xúc c a mình. Thà m t lòng m t chút còn h n là   ả ệ ừ   ph i tr  giá  cho s  nông n i  c a mình. Vi c  t ố ch i   “chung   đ ng”   không   đ ng   nghĩa   v i   không   ệ   yêu th yêu. tình

ộ ổ ủ ồ ế ố

ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              16                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh

ọ ớ

ế

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ế

ườ ư ộ

ệ ộ ố

ệ ỡ ấ

thì ng

bi n   pháp   phòng ụ ở ổ    tu i

ệ ể

ệ ớ

ế ả ế ứ ớ ệ ứ ầ

ạ ộ

ế

ụ ữ

ị ổ ế ề ụ ở tu i  v   thành  niên ự ư ế ươ ậ

ệ ươ   ng

ị ủ

ế

ữ ườ   i

ố ỗ ả ử u và th  dùng

ậ ị ặ

ươ ọ ệ   ng ti n

ườ ư ế

ưở

ế

ả +   M t   s ệ tránh quan h  tình d c  ị v  thành niên:  ộ   ­ Tham gia các ho t đ ng c ng đ ngồ ủ   ị ­ Xác đ nh nh ng m c tiêu c a ộ ờ cu c đ i ộ ­   Xây   d ng   m t   gia   đình   yêu th ng và hoà thu n ­   Rèn   luy n   tính   cách   c ị ỹ ngh  và các k  năng quy t đoán ạ ớ ế ­   K t   b n   v i   nh ng   ng ngướ cùng chí h ữ Tránh nh ng hoàn c nh cám d ượ ­ Không u ng r ạ . các lo i ma túy ữ ự ­ L a ch n nh ng ph ụ . i trí có tính giáo d c gi

ươ

ổ ị

ự ế ạ ư

ế ượ

m, tin c y, c ng c  các giá tr  và ni m tin.

ậ ệ

ươ

ươ

ữ ẳ

ệ ố ớ

ng ngh  và các k  năng ấ ầ L a tu i v  thành niên r t c n có tính   ủ   ệ ể ộ ề  ni m tin c a ủ   c nh ng s  nài ép, r  rê mà ướ ắ c   t .   ườ ớ ữ t v i nh ng ng i l n đáng

ườ

ướ

ườ

ế ạ ấ ề

ư

ế

ợ ọ ủ

ạ ả

ộ ố ệ ồ ứ ớ M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi ố   ứ ườ ữ ầ ỡ i n  c n u ng Th  ba là n u đã “l ”, khi đó ng ớ ợ ố   thu c viên ng a thai sau giao h p càng s m càng ờ ố ố   t , u ng 2 viên, viên sau cách t trong vòng 72 gi ớ ờ ầ .  Nên   nh   đây  là   thu c   ch  dùng viên   đ u  12  gi   ượ ạ   ấ ợ trong tr c l m ng h p “kh n c p” và không đ ể ạ ụ   d ng nh  m t lo i thu c ng a thai vì có th  gây ế   rong kinh, rong huy t. Còn n u “vi c l   y” đã qua ườ ữ   i n  ph i h t s c chú tâm theo dõi 72 gi ữ   kinh nguy t đ  phát hi n s m nh ng d u hi u có ư ấ thai nh  m t kinh, căng t c đ u vú v.v... và s m có   ả bi n pháp gi i  ợ quy t phù h p. GV:   Ki m  ch   tình  d c   nh  th  nào? ạ ộ ồ :  S  tham ự   ­ Tham gia các ho t đ ng c ng đ ng ạ ộ ế   ẽ ỗ ợ ề gia các ho t đ ng s  h  tr  cho hành vi ki m ch ả ả ề ể vì giúp phát tri n c m giác v  giá tr  c a b n thân   ườ ượ ừ   i khác, t c vi c gì đó cho ng (đã hoàn thành đ ồ   ộ ượ ả ự c c ng đ ng  tin) và c m giác đ đó tăng lòng t ch p nh n ộ ờ  Khi đã  ụ ­ Xác đ nh nh ng m c tiêu c a cu c đ i: ờ   ữ ế bi t   đ t   ra   cho   mình   nh ng   m c   tiêu   trong   đ i ể ẻ ẽ ố   s ng,các  b n tr   s   hi u r ng thai  nghén  không ệ ắ ụ   ng tình d c mong mu n, m c b nh lây lan qua đ ế   ẽ ả ớ hay k t hôn s m s   nh h ng nh  th  nào đ n ữ vi c th c hi n nh ng m c tiêu đó. ộ   ­   Xây   d ng   m t   gia   đình   yêu   th ng   và   hoà thu nậ :  K t b n trong tu i v  thành niên dù quan   ọ   c vai trò giáo tr ng nh ng không th  thay th  đ ụ ủ ự ủ   d c c a gia đình. Gia đình v i vai trò tích c c c a ầ   ẹ cha m  và các thành viên khác t o ra không khí đ m ấ ­ Rèn luy n tính cách c ổ ị ế quy t đoán:  ị ả ng ngh , b o v  và bi u l cách c ự ả ể ướ mình, không c  n  tr mình   không   mu n,   dám   th ng   th n   kh ố C n có m i quan h  t tin c y.ậ ớ   ng: i   cùng   chí   h ­   K t   b n   v i   nh ng   ng ớ   i cũng  l a ch n  hành vi Nh t là v i  nh ng  ng ổ ị ki m   ch   nh   mình   vì   tu i   v   thành   niên   v n   có   ườ ạ ấ ẽ ỗ   ữ ụ ả i b n  y s  h nhi u xúc c m tình d c, nh ng ng ế ị tr  cho quy t đ nh l a  ch n c a mình. ỗ Có r t nhi u ề   ấ ả ­  Tránh nh ng hoàn c nh cám d :   ạ ư ế ờ ố ơ ộ   c  h i cám d  trong đ i s ng nh  ti p b n khác ử   ả ớ gi i trong phòng riêng, nh y trong các cu c vui, th ẻ ị   ụ xem phim kích d c vì tò mò... C n giúp b n tr  v ể   c nh ng hoàn c nh đó đ thành niên nh n bi

ế ướ t tr

ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              17                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh

ọ ớ

ế

ệ ồ

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ượ

ố ạ

ữ ữ

ượ

v ng đ

ữ ủ ủ ự

ệ ng ti n gi

ữ ề

ạ ả ủ

ố ố

ộ ố M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi tránh tham gia. ử u và th  dùng các lo i ma túy: ­ Không u ng r ả ứ vì nh ng lo i này làm suy gi m ch c năng suy xét lý ạ trí c a não, làm cho các b n khó gi c ý ử ụ chí c a mình sau khi đã s  d ng chúng. ả ươ i trí có tính ­ L a ch n nh ng ph giáo d c:ụ  Có nhi u lo i sách báo, phim  nh... đã tô ả ạ ồ h ng,  lãng  m n  hóa tình  yêu,  không  mô t   trung ả ữ ự ậ th c h u qu  c a nh ng l

ả i s ng buông th .

Ế IV – K T QU Ả:

ế ạ ế ệ ứ ụ

ỏ ả ứ ở ớ ớ i tính vào các ti ớ   4 l p 11 (A1,2,6,7), v i 10 câu h i cũ, thu đ t d y, tôi  ượ c

ệ ồ ự Sau khi th c hi n vi c l ng ghép ki n th c giáo d c gi ế ạ ế ti n hành kh o sát l i ki n th c  ả ư ế k t qu  nh  sau: 1 Câu  81,4 Đúng 18,6 Sai 2 83,7 16,3 4 61,9 38,1 6 85,2 14,8 5 79 21 3 87 13 7 84,7 15,3 8 98,5 1,5 9 91,4 8,6 10 88,5 11.5

ề ớ ụ ươ ố ố ng đ i t t, các em có

ứ ủ ệ ả i và an toàn tình d c t ố ượ ư ậ Nh  v y nh n th c c a các em v  gi ả kh  năng t ậ ự ả  b o v  b n thân, kĩ năng s ng đ c nâng lên.

Ọ Ệ Ế V – BÀI H C KINH NGHI M ­ KI N NGH Ị:

ọ ệ 1. Bài h c kinh nghi m:

ỉ ộ ư ữ

ờ ạ ầ ư ỹ ưỡ ng v  n i dung l ng ghép thì ch n ch n  k  l ủ ắ ư t m c tiêu c a mình trong giáo d c chuyên môn cũng ấ ươ   đ i, m t ộ   ố ng ệ   ể ự ắ   có th  th c hi n ố   ụ ỹ   nh  giáo d c k  năng s ng

ề ầ

ộ ễ ộ

ứ ế ụ ớ   i ẹ t h c, ch  nên làm sao vi c giáo d c  di n ra m t cách nh  nhàng   ụ   ẫ ng d ng ụ   là đi u c t lõi d n đ n thành công, luôn ỉ ế ọ t h c, đây

ấ   lâu”.

ị ­ Nh ng n i dung t m th i phân chia nh  trên ch  mang tính ch t t ề ộ giáo viên có đ u t ụ ụ ố t ọ cho h c sinh. ể ư ­ Tuy nhiên, không nên quá tham lam đ  đ a quá nhi u n i dung c n giáo d c gi ệ ộ ế ọ tính trong m t ti ặ ề ề ố và đ u đ n qua các ti ư ầ ậ  “m a d m th m ế chi n thu t ế 2 ­ Ki n ngh  :

ươ ố ợ ườ ụ ữ ớ ng trình giáo d c gi

ầ ự ể ữ

i tính c n s  ph i h p gi a nhà tr ạ ụ ầ ẹ ố ợ ươ ự ẽ ẻ ộ ớ ng, gia đình và xã Các ch   ố   ộ h i. Cha m , th y cô, y bác sĩ, đoàn th  thanh niên, thông tin đ i chúng là nh ng đ i ượ t ng s  ph i h p m t cách tích c c trong các ch ng giáo d c gi i tính cho tr .

ầ ượ ể

ữ ấ ế ả ầ ườ ớ ữ

ế ươ ụ ở ẻ ị ế ộ ỹ ệ ng trình hu n luy n cho các đ i t  tr  v  thành niên, bi

ế ỏ ở ị ứ ệ

ứ ạ ệ ậ ả ỉ

ộ ế ườ ể mà đòi h i c  xã h i, các t

ỏ ả ự ố ợ ộ ệ ấ ư c nh ng k  năng đ  tham v n chính xác và có   Vì h u h t ng i l n ch a có đ ấ   ề ố ượ ệ ng trên v  các v n hi u qu , c n có nh ng ch ở   ề đ  liên quan đ n tình d c  t cách giao ti p m t cách c i m , ả ả ớ ẻ ọ chân thành, tôn tr ng và có hi u qu  v i tr . Chăm sóc s c kh e sinh s n v  thành   ụ ủ   ệ ị ế  nh , vì v y đây không ph i ch  là nhi m v  c a niên là m t công vi c ph c t p và t ề ổ ứ ngành y t    ch c chính quy n, đoàn th , nhà tr ng và gia đình cùng ph i h p th c hi n.

Ế Ậ : VI ­ K T LU N

ộ ố ữ ể ế

ạ ằ ừ ẻ ị ề ụ ẽ ườ ấ M t s  quan đi m lo ng i r ng n u cung c p cho tr  v  thành niên nh ng thông tin ệ ng tình d c s  vô và giúp chúng phòng ng a có thai và các b nh lây truy n qua đ

ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              18                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh

ộ ố

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ệ ồ ẻ ề ướ

ế ạ ộ c cho th y hoàn toàn ng

ớ ườ ở ươ ẩ ấ  nhi u n ng trình giáo d c gi

ế ừ ượ ạ ổ ứ c l i. T  ch c y t ề ướ ọ ở  nhi u n ng h c  c, t ạ ộ ả ễ ơ

ệ ệ

ớ ệ ụ ạ ộ ụ ạ ộ ừ ụ ớ i tính tr

ụ ạ ộ c vào tu i ho t đ ng tình d c. Các b

ế ổ ạ ộ ộ

ể ể ậ ự

ừ ẻ ể ụ ề ệ ầ

ụ ớ ố ở ả ạ ừ ố ỡ ế ế ề t v  tình d c, v ơ ữ t nh ng n i có th

ắ ầ ạ

ể ộ ố ứ ụ ướ i tính giúp tr

ơ ấ ụ ờ ể ẻ ị ượ ấ ộ

ế ệ ể

ỹ ệ ẽ ướ ế ị ế ứ ữ ị

ạ ắ

ọ ưở ề ứ ị ề ượ ệ ấ ng thành, có đ  đi u ki n v  s c kh e, v t ch t, đ

ơ ể ẩ ề ự ổ ề ạ ữ ị

ề ế ự

ệ ề ế ủ ậ ấ ơ ấ ể ề ệ ệ

ọ ớ ụ ớ M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi ự ế ụ ớ ụ   tình thúc đ y tr  có ho t đ ng tình d c s m và b a bãi. Tuy nhiên, th c t  giáo d c ả   ế ế ớ i đã kh o  th  gi i tính  gi ấ   ấ ả ề i tính tr sát 19 ch t c  đ u cho th y ụ ụ ẻ ị t cách tr  v  thành niên có ho t đ ng tình d c tr  h n, gi m ho t đ ng tình d c, bi   ả ẩ   ộ ử ụ s  d ng các bi n pháp ng a thai m t cách hi u qu , và hoàn toàn không thúc đ y ự ướ   ơ ề ẻ c tr  có ho t đ ng tình d c s m và nhi u h n. Nên th c hi n giáo d c gi ế   ự ẽ ướ ẻ ướ c tích c c này s  giúp khuy n khi tr  b ụ ạ ẻ   t cách sinh ho t tình d c m t cách an khích tr  không ho t đ ng tình d c s m và bi ả  các em. Đ  th t s  giúp đ  thi u niên ngăn toàn, gi m thi u thai ngoài ý mu n    ề  ng a có thai ngoài ý mu n, c n ph i t o đi u ki n cho tr  hi u bi ể  ế nguy c  có thai, cách th c ngăn ng a có thai ngoài ý mu n, và bi ụ ề c khi chúng b t đ u sinh ho t tình d c.  tham v n v  tình d c tr ụ   ề ự ẻ ị ớ  v  thành niên có m t quan đi m tích c c v  tình d c, Giáo d c gi ồ   c thái đ  và đ ng th i cung c p các thông tin và k  năng đ  tr  v  thành niên có đ ủ ề ữ   t và có trách nhi m v  nh ng quy t đ nh c a mình. Vi c chăm hành vi đúng, hi u bi ả ỏ   ng các em đ n nh ng suy nghĩ, đánh giá, sóc s c kh e sinh s n v  thành niên s  h ể ế ự ế l a ch n đúng đ n trong tình b n, tình yêu đ  ti n đ n hôn nhân khi c  th  đã hoàn   ậ ỏ ủ ề   c chu n b  v  tinh toàn tr ẽ   ệ ệ ố ầ th n cho vi c sinh con và nuôi con trong đi u ki n t t nh t. Chính đi u này s  là ự ể ề ả n n t ng đ  xây d ng nên nh ng gia đình h nh phúc, đóng góp vào s   n đ nh và   ộ ủ ồ ph n vinh c a xã h i. ắ ắ ự Trong quá trình th c hi n đ  tài ch c ch n còn r t nhi u thi u sót v y r t mong s ồ quan tâm đóng góp ý ki n c a các đ ng nghi p đ  đ  tài hoàn thi n h n.

Ệ VII – TÀI LI U THAM KH O Ả  :

ứ ộ

ồ ưỡ ữ ụ ụ ỹ ọ ế ể ư ứ ủ ỏ ầ ố

ị ụ ổ ố

ệ ng giáo viên môn sinh h c( B  giáo d c – Vũ Đ c L u ch  biên). ­ Tài li u b i d ề ệ ­ Tài li u nh ng đi u giáo viên c n bi t đ  giáo d c k  năng s ng và s c kh e sinh  ả s n v  thành niên – T ng c c dân s  năm 2009. ọ ­ Sách giáo khoa sinh h c 11 nâng cao. ọ ­ Sách giáo viên sinh h c 11 nâng cao. ạ ­ Các thông tin trên m ng CNTT

Biên Hòa tháng 5 – Năm 2011

ƯỜ Ự Ệ NG I TH C HI N

ị ườ

ơ

ng THPT Nguy n H u C nh

ị Ủ ự Ộ ả              Đ c l p  ­ T  do ­ H nh phúc

ươ                                                                                    D ng Th  Oanh Ộ            C NG HÒA XàH I CH  NGHĨA VI T NAM Ở      S  GD&ĐT Đ NG NAI ạ ộ ậ ễ Đ n v :Tr                                                                                    ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

PHI U NH N XÉT, ĐÁNH GIÁ SÁNG KI N KINH NGHI M

ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              19                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh

ệ ồ

ộ ố

ế

ọ ớ

M t s  kinh nghi m l ng ghép ki n th c giáo d c gi

i tính trong gi ng d y môn sinh h c l p 11

ụ ọ

ứ ớ Năm h c:2010 ­ 2011

M T S  KINH NGHI M L NG GHÉP

ế

Ệ Ụ

ệ : Tên sáng ki n kinh nghi m Ộ Ố Ồ Ế KI N TH C GIÁO D C GI Ạ

I TÍNH Ọ Ớ

TRONG GI NG D Y MÔN SINH H C L P 11

ọ ươ ị : ơ              Đ n v (T ): ả D ng Th  Oanh ị ổ Sinh

ọ ộ ươ ụ ạ

ụ H  và tên tác gi Lĩnh v c:ự ả Qu n lí giáo d c                                             Ph ươ Ph ng pháp d y h c b  môn:   ự ng pháp giáo d c                                    Lĩnh v c khác:

ớ ừ ả ả ế ổ 1 – Tính m i:ớ ả ­ Có gi ả ­ Có gi ớ i pháp hoàn toàn m i:                                i pháp c i ti n, đ i m i t i pháp đã có gi

ệ ể ụ ả

ể ặ ổ ệ

ệ ơ ị

ả ể ụ ả i pháp đã có và đã tri n khai áp d ng nh ng gi

ệ ơ ả ệ 2 ­ Hi u qu : ụ ớ ­ Hoàn toàn m i và đã tri n khai áp d ng trong toàn nghành có hi u qu  cao ớ ừ ữ ả ế ­ Có tính c i ti n ho c đ i m i t i pháp đã có và đã tri n khai áp d ng   nh ng gi ả trong toàn nghành có hi u qu  cao                                                                                  ể ớ ụ ­ Hoàn toàn m i và đã tri n khai áp d ng trong đ n v  có hi u qu  cao ặ ổ ả ế ớ ừ ữ ­ Có tính c i ti n ho c đ i m i t ả ị trong đ n v  có hi u qu

ọ ạ ệ ậ ứ ố ị c các lu n c  khoa h c cho vi c ho ch đ nh đ i, chính sách

ễ ự ụ ệ ế ả ị

ư ễ

ự ế ạ ượ ụ ụ ệ ệ ả ặ ạ ả  đ t hi u qu  ho c có kh  năng áp d ng đ t hi u

ứ ả i pháp khuy n ngh  có kh  năng  ng d ng th c ti n, d  th c hi n  ộ ố ố c áp d ng tronh th c t ộ ố ả 3 ­ Kh  năng áp d ng: ấ ượ ườ ­ Cung c p đ ng l ạ                                T t                                 Khá                          Đ t ự ễ ­ Đ a ra các gi và d  đi vào cu c s ng  ạ                                T t                                 Khá                            Đ t ­ Đã đ ả qu  trong ph m vi r ng ạ                                T t                                  Khá                            Đ t

Ậ Ủ ƯỞ Ủ Ổ

ọ Ơ Ị NG Đ N V XÁC NH N C A T  CHUYÊN MÔN                          TH  TR ấ ọ                  (Kí tên và ghi rõ h  tên)                           (Kí tên, ghi rõ h  tên và đóng d u)

ươ

ễ ng THPT Nguy n H u C nh

ả                              20                                 GV: D ng Th   ị

ườ Tr Oanh