
M t s bi n pháp giúp h c sinh dân t c thi u s l p 5 n m v ng b n phép tính c ng, tr , nhân, chia, phân s . ộ ố ệ ọ ộ ể ố ớ ắ ữ ố ộ ừ ố
I. PH N M ĐUẦ Ở Ầ
1. Lí do ch n đ tàiọ ề
Môn Toán b c Ti u h c có m t v trí h t s c quan tr ng, b i vì: Cácở ậ ể ọ ộ ị ế ứ ọ ở
ki n th c, kĩ năng c a môn Toán ti u h c có nhi u ng d ng trong đi s ng;ế ứ ủ ở ể ọ ề ứ ụ ờ ố
chúng r t c n thi t đ h c t t các môn h c khác ti u h c, chu n b cho vi cấ ầ ế ể ọ ố ọ ở ể ọ ẩ ị ệ
h c t t môn Toán b c trung h c và khi tr ng thành các em có kh năng tọ ố ở ậ ọ ưở ả ư
duy lôgic, tính toán nhanh và óc sáng t o là ng i lao đng có ích cho xã h i.ạ ườ ộ ộ
D y h c các phép tính v i phân s b c Ti u h c có t m quan tr ng l nạ ọ ớ ố ở ậ ể ọ ầ ọ ớ
lao. Vì cùng v i b n phép tính c b n v i s th p phân, các phép tính c ng, tr ,ớ ố ơ ả ớ ố ậ ộ ừ
nhân, chia phân s cũng đc s d ng th ng xuyên trong cu c s ng và sinhố ượ ử ụ ườ ộ ố
ho t. Vì v y, ki n th c v c ng, tr , nhân, chia phân s đc coi là “Chìa khóaạ ậ ế ứ ề ộ ừ ố ượ
và là c u n i” gi a Toán h c và th c ti n. Và là c s đ làm các phép tính trênầ ố ữ ọ ự ễ ơ ở ể
t p h p s h u t và s vô t các l p h c trên.ậ ợ ố ữ ỉ ố ỉ ở ớ ọ
Vi c n m v ng và th c hi n thành th o b n phép tính c ng, tr , nhân,ệ ắ ữ ự ệ ạ ố ộ ừ
chia phân s giúp h c sinh có nh ng kĩ năng tính toán v i phân s . T đó v nố ọ ữ ớ ố ừ ậ
d ng vào vi c tính toán và gi i các d ng toán c b n, các bài toán tính chu vi,ụ ệ ả ạ ơ ả
di n tích, th tích m t s hình,… có liên quan đn phân s . Ngoài vi c hìnhệ ể ộ ố ế ố ệ
thành kĩ năng tính toán, vi c n m v ng b n phép tính v phân s còn giúp h cệ ắ ữ ố ề ố ọ
sinh ch đng chi m lĩnh ki n th c Toán h c và cũng đng th i rèn luy n vủ ộ ế ế ứ ọ ồ ờ ệ ề
nhân cách cho các em nh : tính c n th n, chính xác, d t khoát, lý lu n ch t chư ẩ ậ ứ ậ ặ ẽ
và lôgic…
N m v ng và th c hi n thành th o b n phép tính c b n v phân s có ýắ ữ ự ệ ạ ố ơ ả ề ố
nghĩa và tác d ng là v y mà h c sinh l p tôi còn r t kém. H c sinh l p 5 màụ ậ ọ ớ ấ ọ ớ
c ng, tr , nhân, chia phân s ch a th o, còn nh m l n, còn làm sai nhi u, ví dộ ừ ố ư ạ ầ ẫ ề ụ
nh bài làm c a các h c sinh sau:ư ủ ọ
Doãn Ti n Tám Tr ng Ti u h c Võ Th Sáuế ườ ể ọ ị 1

M t s bi n pháp giúp h c sinh dân t c thi u s l p 5 n m v ng b n phép tính c ng, tr , nhân, chia, phân s . ộ ố ệ ọ ộ ể ố ớ ắ ữ ố ộ ừ ố
(Hình 1)
(Hình 2)
Doãn Ti n Tám Tr ng Ti u h c Võ Th Sáuế ườ ể ọ ị 2

M t s bi n pháp giúp h c sinh dân t c thi u s l p 5 n m v ng b n phép tính c ng, tr , nhân, chia, phân s . ộ ố ệ ọ ộ ể ố ớ ắ ữ ố ộ ừ ố
(Hình 3)
Đây qu là m t v n đ làm m t giáo viên đng l p nh tôi ph i bănả ộ ấ ề ộ ứ ớ ư ả
khoăn suy nghĩ “Làm th nào đ h c sinh n m v ng các phép tính v i phân sế ể ọ ắ ữ ớ ố
và nâng cao ch t l ng d y và h c môn Toán?”. T đó, tôi nh n th y vi c giúpấ ượ ạ ọ ừ ậ ấ ệ
h c sinh dân t c thi u s l p 5 n m v ng b n phép tính c ng, tr , nhân, chiaọ ộ ể ố ớ ắ ữ ố ộ ừ
phân s là m t vi c làm c p bách, thi t th c, đ nâng cao ch t l ng d y h cố ộ ệ ấ ế ự ể ấ ượ ạ ọ
môn Toán nói chung, kĩ năng th c hi n các phép tính v i phân s nói riêng. Đó làự ệ ớ ố
lí do tôi ch n đ tài M t s bi n pháp giúp h c sinh dân t c thi u s l p 5 n mọ ề ộ ố ệ ọ ộ ể ố ớ ắ
v ng b n phép tính c ng, tr , nhân, chia phân s .ữ ố ộ ừ ố
2. M c tiêu, nhi m v đ tàiụ ệ ụ ề
Giúp h c sinh dân t c thi u s l p 5 n m v ng b n phép tính c ng, tr ,ọ ộ ể ố ớ ắ ữ ố ộ ừ
nhân, chia phân s . Nh m nâng cao ch t l ng và hi u qu d y và h c.ố ằ ấ ượ ệ ả ạ ọ
Đ tài nghiên c u c s lí lu n và c s th c ti n, có liên quan đn v nề ứ ơ ở ậ ơ ở ự ễ ế ấ
đ n m v ng b n phép tính c ng, tr , nhân, chia phân s l p 5, đi v i h cề ắ ữ ố ộ ừ ố ớ ố ớ ọ
sinh dân t c tr ng Ti u h c Võ Th Sáu. ộ ườ ể ọ ị
3. Đi t ng nghiên c uố ượ ứ
Môn Toán l p 5 và nh ng bi n pháp giúp h c sinh dân t c thi u s l p 5ớ ữ ệ ọ ộ ể ố ớ
n m v ng b n phép tính c ng, tr , nhân, chia phân s .ắ ữ ố ộ ừ ố
4. Gi i h n, ph m vi nghiên c uớ ạ ạ ứ
H c sinh l p 5, tr ng Ti u h c Võ Th Sáu t năm h c 2014 – 2015 đnọ ớ ườ ể ọ ị ừ ọ ế
h t h c kì I năm h c 2015 – 2016.ế ọ ọ
Doãn Ti n Tám Tr ng Ti u h c Võ Th Sáuế ườ ể ọ ị 3

M t s bi n pháp giúp h c sinh dân t c thi u s l p 5 n m v ng b n phép tính c ng, tr , nhân, chia, phân s . ộ ố ệ ọ ộ ể ố ớ ắ ữ ố ộ ừ ố
5. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
Ph ng pháp đi u tra, kh o sát, thu th p thông tin.ươ ề ả ậ
Ph ng pháp nghiên c u tài li u.ươ ứ ệ
Ph ng pháp tr i nghi m th c t .ươ ả ệ ự ế
Ph ng pháp quan sát.ươ
Ph ng pháp h c nhóm.ươ ọ
Ph ng pháp trò ch i.ươ ơ
Ph ng pháp làm m u, so sánh đi chi u.ươ ẫ ố ế
II. PH N N I DUNG Ầ Ộ
1. C s lí lu nơ ở ậ
Theo Chu n ki n th c, kĩ năng môn Toán đi v i t ng l p ti u h c, đãẩ ế ứ ố ớ ừ ớ ở ể ọ
đc quy đnh t i Ch ng trình giáo d c ph thông c p Ti u h c (ban hànhượ ị ạ ươ ụ ổ ấ ể ọ
kèm theo Quy t đnh s 16/2006/QĐ-BGDĐT ngày 5 tháng 5 năm 2006 c a Bế ị ố ủ ộ
tr ng B Giáo d c và Đào t o). Chu n ki n th c, kĩ năng là yêu c u c b n,ưở ộ ụ ạ ẩ ế ứ ầ ơ ả
t i thi u mà t t c h c sinh c n ph i đt đc sau t ng giai đo n h c. V y mà,ố ể ấ ả ọ ầ ả ạ ượ ừ ạ ọ ậ
h c sinh l p 5 còn ch a n m v ng b n phép tính c ng, tr , nhân, chia phân s ,ọ ớ ư ắ ữ ố ộ ừ ố
còn nh m l n, còn làm sai nhi u m c dù ki n th c này các em đã đc h c ầ ẫ ề ặ ế ứ ượ ọ ở
l p d i. Bên c nh đó, theo ớ ướ ạ Công văn s 10141/GDTH ngày 12/9/2006 c a bố ủ ộ
GD&ĐT v vi c h ng d n gi ng d y các môn h c v i h c sinh l p 5 cho cácề ệ ướ ẫ ả ạ ọ ớ ọ ớ
vùng mi n đã nêu rõ đi v i môn Toán là:ề ố ớ
- Ph ng pháp d y h c Toán t t nh t là đ h c sinh t khám phá ki nươ ạ ọ ố ấ ể ọ ự ế
th c thông qua các ho t đng h c, đ h c sinh v n d ng v n s ng, đ tìmứ ạ ộ ọ ể ọ ậ ụ ố ố ể
ki m ki n th c m i. T o c h i đ h c sinh đc th c hành ,v n d ng ki nế ế ứ ớ ạ ơ ộ ể ọ ượ ự ậ ụ ế
th c vào th c t , v a h c v a ôn luy n đ c ng c ki n th c cho h c sinh. Quáứ ự ế ừ ọ ừ ệ ể ủ ố ế ứ ọ
trình giúp h c sinh h c toán ph i đi t d đn khó. Ph i cung c p cho h c sinhọ ọ ả ừ ễ ế ả ấ ọ
nh ng ki n th c và kĩ năng c b n c n thi t. Ch ng trình môn Toán c p Ti uữ ế ứ ơ ả ầ ế ươ ấ ể
h c s p x p theo đng th ng, ki n th c tr c là ph ng ti n đ ti p thu ki nọ ắ ế ườ ẳ ế ứ ướ ươ ệ ể ế ế
th c sau. Không th b qua nh ng ki n th c kĩ năng c b n c a môn Toán.ứ ể ỏ ữ ế ứ ơ ả ủ
Đi u quan tr ng là k t h p ôn t p ki n th c cũ và hình thành ki n th c m i phùề ọ ế ợ ậ ế ứ ế ứ ớ
h p v i đi t ng h c sinh dân t c thi u s . Đ làm đc đi u đó khi d y h cợ ớ ố ượ ọ ộ ể ố ể ượ ề ạ ọ
môn Toán giáo viên c n th c hi n nh ng yêu c u sau:ầ ự ệ ữ ầ
+ Khai thác tri t đ b đ dùng th c hành toán, giúp h c sinh th c hi nệ ể ộ ồ ự ọ ự ệ
các thao tác b ng tay phát hi n ra k t qu , mô t đc cách làm phát hi n raằ ệ ế ả ả ượ ệ
ki n th c toán h c b ng chính ho t đng h c t p c a mình. Trong quá trìnhế ứ ọ ằ ạ ộ ọ ậ ủ
d y h c, giáo viên c g ng l y các ví d th c t g n v i v n s ng h c sinh đạ ọ ố ắ ấ ụ ự ế ầ ớ ố ố ọ ể
giúp các em n m bài m t cách nh nhàng, t nhiên, hi u qu .ắ ộ ẹ ự ệ ả
Doãn Ti n Tám Tr ng Ti u h c Võ Th Sáuế ườ ể ọ ị 4

M t s bi n pháp giúp h c sinh dân t c thi u s l p 5 n m v ng b n phép tính c ng, tr , nhân, chia, phân s . ộ ố ệ ọ ộ ể ố ớ ắ ữ ố ộ ừ ố
+ Khi hình thành ki n th c, giáo viên không gi ng gi i, gi i thích nhi u vìế ứ ả ả ả ề
chính các em còn h n ch v ngôn ng ti ng Vi t.ạ ế ề ữ ế ệ
+ T ch c cho h c sinh ho t đng thông qua các vi c làm c th , t cácổ ứ ọ ạ ộ ệ ụ ể ừ
vi c làm c th làm ra s n ph m. Giáo viên h ng d n h c sinh g i đúng tênệ ụ ể ả ẩ ướ ẫ ọ ọ
vi c làm s n ph m. V i cách làm này h c sinh đc h c ngôn ng , kí hi u toánệ ả ẩ ớ ọ ượ ọ ữ ệ
h c m t cách t nhiên. Ngôn ng đ h ng d n h c sinh làm, giáo viên c nọ ộ ự ữ ể ướ ẫ ọ ầ
ch n l c, ng n g n, g n gũi v i đa ph ng, nh c l i l n 2; 3 .. không sai khácọ ọ ắ ọ ầ ớ ị ươ ắ ạ ầ
l n 1.ầ
Đây chính là nh ng c s lí lu n thúc đy tôi nghiên c u và áp d ng đữ ơ ở ậ ẩ ứ ụ ề
tài M t s bi n pháp giúp h c sinh dân t c thi u s l p 5 n m v ng b n phépộ ố ệ ọ ộ ể ố ớ ắ ữ ố
tính c ng, tr , nhân, chia phân s .ộ ừ ố
2. Th c tr ngự ạ
2.1. Thu n l i, khó khănậ ợ
* Thu n l iậ ợ
Đc s quan tâm và ch đo c a lãnh đo nhà tr ng.ượ ự ỉ ạ ủ ạ ườ
Có đy đ các tài li u, công văn h ng d n và s góp ý c a đng nghi pầ ủ ệ ướ ẫ ự ủ ồ ệ
trong quá trình nghiên c u và th c hi n đ tài.ứ ự ệ ề
B n thân luôn h c h i, tìm tòi và t n tâm, kiên trì áp d ng các bi n phápả ọ ỏ ậ ụ ệ
giúp h c sinh dân t c thi u s l p 5 n m v ng b n phép tính c ng, tr , nhân,ọ ộ ể ố ớ ắ ữ ố ộ ừ
chia phân s . Có nhi u h c sinh chăm ngoan, đi h c chuyên c n, h ng ng vàố ề ọ ọ ầ ưở ứ
tham gia tích c c trong quá trình nghiên c u. Đng th i nhi u cha m h c sinhự ứ ồ ờ ề ẹ ọ
quan tâm đn vi c h c c a con mình.ế ệ ọ ủ
* Khó khăn
Vì các em ch m hi u, m t s em ch a thu c h t b ng nhân, b ng chia vàậ ể ộ ố ư ộ ế ả ả
ch a chăm ch luy n t p nên s ti n b r t ch m. ư ỉ ệ ậ ự ế ộ ấ ậ
Năm h c 2014 ọ– 2015 và năm h c 2015 - 2016, tôi đc giao ch nhi mọ ượ ủ ệ
l p 5A và 5D phân hi u 1 và 3, có100% h c sinh là ng i dân t c thi u s (Ê-ớ ở ệ ọ ườ ộ ể ố
đê). Các em đu trong buôn làng ít có đi u ki n giao ti p v i bên ngoài nênề ở ề ệ ế ớ
các em còn thi u m nh d n, t tin trong quá trình h c. Và m t s em c ng, trế ạ ạ ự ọ ộ ố ộ ừ
trong ph m vi 20 còn khó khăn, ch a thu c b ng nhân, b ng chia, trí nh khôngạ ư ộ ả ả ớ
b n, lâu nh mau quên. Nhi u h c sinh có hoàn c nh gia đình khó khăn, cha mề ớ ề ọ ả ẹ
ít quan tâm.
Đi u ki n kinh t xã Ea Bông còn nhi u khó khăn (9 buôn có 5 buôn khóề ệ ế ề
khăn) các phân hi u c a tr ng đu đóng buôn khó khăn, đã nh h ng đnệ ủ ườ ề ở ả ưở ế
kh năng h c t p c a các em nói chung và môn Toán nói riêng.ả ọ ậ ủ
Doãn Ti n Tám Tr ng Ti u h c Võ Th Sáuế ườ ể ọ ị 5

