Sáng kiến kinh nghiệm THCS: Giải pháp nâng cao hiệu quả hoạt động trải nghiệm cho học sinh THCS

Trong bối cảnh đổi mới giáo dục theo chương trình giáo dục phổ thông 2018, việc phát triển phẩm chất và năng lực toàn diện cho học sinh trở thành ưu tiên hàng đầu. Hoạt động trải nghiệm (HĐTN) được xác định là một cấu phần bắt buộc và thiết yếu, không chỉ giúp học sinh khám phá thế giới, phát triển tâm hồn, mà còn rèn luyện các năng lực cốt lõi cần thiết cho cuộc sống và học tập. Tuy nhiên, hiệu quả của HĐTN tại cấp Trung học cơ sở vẫn còn nhiều thách thức. Do đó, sáng kiến kinh nghiệm này tập trung đề xuất các giải pháp thiết thực nhằm nâng cao chất lượng và hiệu quả hoạt động trải nghiệm, góp phần thúc đẩy sự phát triển toàn diện của học sinh THCS trong năm học 2024-2025.

Giáo viên, cán bộ quản lý giáo dục cấp Trung học cơ sở, và các nhà nghiên cứu quan tâm đến hoạt động trải nghiệm và phát triển năng lực học sinh.

Sáng kiến kinh nghiệm này trình bày một cách tiếp cận toàn diện nhằm giải quyết những thách thức hiện tại trong việc triển khai Hoạt động trải nghiệm (HĐTN) cho học sinh Trung học cơ sở, đặc biệt trong bối cảnh chương trình giáo dục phổ thông 2018 nhấn mạnh phát triển phẩm chất và năng lực. Mở đầu, tài liệu chỉ ra thực trạng còn hạn chế về kinh nghiệm giáo viên và sự thiếu chủ động của học sinh, dẫn đến hiệu quả HĐTN chưa cao. Để khắc phục, tác giả đề xuất hai nhóm giải pháp trọng tâm: rèn luyện năng lực tự học và năng lực hợp tác cho học sinh. Trong nhóm giải pháp về năng lực tự học, bản thảo tập trung vào việc định hướng mục tiêu, phương pháp học tập cá nhân, hướng dẫn chuẩn bị bài ở nhà thông qua phiếu học tập, giúp học sinh chủ động khám phá kiến thức và rèn luyện kỹ năng tư duy phản biện. Ví dụ cụ thể về chủ đề "Tự hào truyền thống quê hương" minh họa cách thức giáo viên gợi mở sự tò mò và khuyến khích học sinh tìm hiểu. Đối với năng lực hợp tác, sáng kiến nhấn mạnh tầm quan trọng của làm việc nhóm hiệu quả, hướng dẫn học sinh cách thức tham gia và đóng góp ý kiến, phát triển kỹ năng giao tiếp và chia sẻ. Các giải pháp này không chỉ giúp học sinh vượt qua sự thụ động, nâng cao ý thức tự giác mà còn bồi dưỡng kỹ năng cần thiết cho cuộc sống và học tập. Giá trị ứng dụng của sáng kiến nằm ở khả năng chuyển đổi HĐTN thành những trải nghiệm có ý nghĩa, góp phần vào sự phát triển toàn diện, làm giàu thêm tình yêu quê hương đất nước và phát huy tối đa tiềm năng của mỗi cá nhân học sinh.