Sáng kiến kinh nghiệm
Đề tài:Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 4-5 tuổi ở
trường Mầm non Hải Chánh”.
I. PHẦN MỞ ĐẦU
1. Lý do chọn đề tài
Như chúng ta đã biết, Giáo dục mầm non bậc học đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc
dân. Giáo dục mầm non thực hiện nhiệm vụ nuôi dưỡng, chăm sóc giáo dục trẻ em từ 3 tháng
tuổi đến 6 tuổi. Mục tiêu của giáo dục mầm non giúp trẻ phát triển toàn diện về thể chất, tình
cảm quan hệ hội, ngôn ngữ, duy, thẩm mỹ, hình thành những yếu tố đầu tiên nhân cách của
trẻ.
Không những thế, theo ý kiến các chuyên gia tại module mầm non thì các nhà giáo dục đều
phải thừa nhận một điều rằng “Cách tiếp cận tốt nhất để giáo dục trẻ đó là lấy trẻ làm trung tâm và
ứng dụng các phương pháp dạy học tích cực nhằm thúc đẩy sự phát triển, tính chủ động, khả năng
tư duy phản biện và giải quyết vấn đề của trẻ”.
Để đạt được hiệu quả cao trong công tác giáo dục không ai khác là đội ngũ giáo viên chính
nhân tố quyết định chất lượng giáo dục. Nhiệm vụ năm học 2021 2022 của ngành học mầm
non là tiếp tục thực hiện nền giáo dục có chất lượng trong chương trình giáo dục mầm non mới, tổ
chức tốt các hoạt động cho trẻ theo hướng lấy trẻ làm trung tâm.
Muốn nâng cao chất lượng giáo dục thì trước hết phải nâng cao chất lượng đội ngũ giáo
viên giỏi về chuyên môn, vững vàng về nghiệp vụ, phẩm chất đạo đức tốt, kỹ năng nghiệp
vụ phạm, nhiệt tình yêu nghề, mến trẻ, gần gũi trẻ. Biết ứng dụng công nghệ thông tin khai
thác những thông tin trên mạng nhằm áp dụng vào các hoạt động thiết thực một cách hợp
mang tính giáo dục cao
Bản thân i trực tiếp được tham gia học bồi dưỡng thường xuyên tại trường trong đó
module mầm non đề cập đến phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thiết kế môi trường
giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cách lập kế hoạch trên quan điểm giáo dục lấy trẻ làm trung
tâm. Bản thân tôi đã nắm bắt và áp dụng ngay trong lớp học nơi đơn vị tôi công tác.
Đây bài học mang nhiều lợi ích cho bản thân tôi cũng n đồng nghiệp tại trường Mầm
non Hải Chánh khi tổ chức hoạt động cho trẻ theo hướng “Lấy trẻ làm trung tâm”. Cách tổ chức
này điều còn mới mẻ với đội ngũ giáo viên trong trường tôi. Chính những do trên, nên tôi
quyết định chọn đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho
trẻ 4-5 tuổi trường Mầm non Hải Chánh”. Tôi hy vọng rằng với tâm huyết của mình sẽ góp
phần nhỏ bé để giúp trẻ phát huy mọi tiềm lực trong mọi hoạt động, nâng cao chất lượng chăm sóc
giáo dục tre^ tại trường Mầm non Hải Chánh nói riêng và ngành học mầm non nói chung.
2. Mục đích nghiên cứu
Trong quá trình nghiên cứu sẽ hiểu hơn về các biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy
trẻ làm trung tâm, từ đó vận dụng vào giảng dạy hiệu quả hơn. Xác định ý nghĩa tầm quan
trọng của việc nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm vào giảng dạy. Đề xuất một số
giải pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm nhằm giúp trẻ phát huy mọi tiềm lực
trong mọi hoạt động, nâng cao chất lượng chăm sóc giáo dục tre^ tại trường Mầm non Hải Chánh
3. Đối tượng nghiên cứu
Trẻ 4-5 tuổi ở tờng Mầm non Hải Chánh
4. Phương pháp nghiên cứu
Phương pháp nghn cứu tài liệu: Chương trình chăm sóc giáo dục mầm non, sách hướng dẫn
tổ chức thực hiện và các tài liệu tham khảo liên quan đến chăm sóc giáo dục trẻ.
Phương pháp trò chuyện, đàm thoại, phương pháp quan sát, tạo môi trường cho trẻ hoạt động
lấy trẻ làm trung tâm.
5. Phạm vi, kế hoạch nghiên cứu
Đề tài “Một số biện pháp nâng cao hiệu quả giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cho trẻ 4-5 tuổi
ở trường Mầm non Hải Chánh” có phạm vi giới hạn trong không gian cơ sở của trường Mầm non
Hải Chánh, khả năng tác dụng trong nhiều năm. Mục đích cuối cùng của kinh nghiệm giúp trẻ
phát huy mọi tiềm lực trong mọi hoạt động, góp phần ổn định vào việc nâng cao chất lượng chăm
sóc giáo dục trẻ tại trường Mầm non Hải Chánh.
Với đề tài này tôi thực hiện từ tháng 9/2021 đến tháng 5 năm 2022.
II. NỘI DUNG
1. Thực trạng vấn đề
1.1 Thuận lợi
Ban giám hiệu n trường luôn đi sâu đi sát đầu trang thiết bị về sở vật chất, tạo
điều kiện thuận lợi cho giáo viên đủ phương tiện để chăm sóc dạy trẻ như mở các lớp bồi
dưỡng công nghệ thông tin cho giáo viên, bồi dưỡng về chuyên môn nghiệp vụ, tổ chức cho cán
bộ giáo viên tham dự đầy đủ các lớp tập huấn do Sở và Phòng GD&ĐT tập huấn, tổ chức các buổi
tập huấn, bồi dưỡng chuyên môn tại trường về lĩnh vực phát triển ngôn ngữ. Đồng thời, ban giám
hiệu cũng thường xuyên dự giờ thăm lớp nhằm nâng cao chất lượng giảng dạy.
Cha mẹ trẻ luôn quan tâm tới con em, phối kết hợp với giáo viên trong quá trình chăm sóc,
nuôi dạy trẻ tốt.
Giáo viên chủ nhiệm lớp đạt trình độ trên chuẩn, tâm huyết với ngành học, yêu nghề mến
trẻ, thích tiếp cận phương thức giáo dục mới, có phẩm chất nghề nghiệp, đạo đức tốt
Đồng nghiệp thường xuyên cùng nhau trao đổi những kinh nghiệm giảng dạy, từ đó có
những biện pháp chăm sóc giáo dục trẻ tốt hơn.
Đa số trẻ trong lớp nhanh nhẹn, có sức khoẻ tốt để tham gia vào các hoạt động của lứa tuổi,
trẻ cùng một độ tuổi, đi học chuyên cần, biết tôn trọng và vâng lời giáo viên, có thói quen trong
học tập và các hoạt động.
1.2 Khó khăn
Qua thời gian công tác, làm nhiệm vụ giảng dạy lớp 4-5 tuổi i đã điều kiện để quan
sát, theo dõi nắm bắt được nhu cầu khả năng của trẻ đối với hoạt động phát triển ngôn ngữ tuy
nhiên còn gặp nhiều hạn chế như:
Cơ sở vật chất của lớp tuy đã được trang bị nhưng chưa thực sự đầy đủ, đồ dùng đồ chơi tự
làm từ nguyên vật liệu mở còn nghèo nàn.
Một số trẻ chưa từng học qua chương tình Mẫu giáo 3-4 tuổi tuổi nên khả năng tiếp thu
không đồng đều, thời gian đầu còn bỡ ngở, ảnh hưởng nhiều tới các hoạt động của lớp.
Trẻ còn thụ động, ít stự tin mạnh dạn nên trẻ chưa phát huy được hết tính tích cực của
mình khi tham gia vào hoạt động giáo dục
Trẻ chưa biết cách giải quyết tình huống có vấn đề, còn lóng ngóng, chưa tích cực sáng tạo,
còn dựa vào sự can thiệp của giáo viên.
dụ: Khi trẻ chơi cùng bạn, trgặp tình huống khó, trẻ không tự tìm cách giải quyết hay
trao đổi với bạn mà dễ dàng bỏ cuộc, hay nhờ đến sự giải quyết của giáo viên.
Công tác phối kết hợp của giáo viên với cha mẹ học sinh trong việc cho trẻ tự học, tìm tòi
trải nghiệm, trao đổi còn chưa cao.
Thực tế trong giảng dạy cho trẻ 4-5 tuổi trong trường hiện nay, còn nhiều vấn đề cần khắc
phục như: Sự am hiểu tính cách độ tuổi từng trẻ, cách xây dựng kế hoạch, lựa chọn chỉ số, lối dẫn
dắt lôi cuốn trẻ, đa số còn dạy trẻ theo hướng lấy giáo viên làm trung tâm, hướng dẫn nhiều,
nói nhiều, trẻ ít được thực hành, trao đổi, một phần cũng do đồ dùng đồ chơi ít, chưa đầy đủ để trẻ
hoạt động.
- Để tháo gỡ khó khăn này, tôi đã chọn phương pháp giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thiết kế môi
trường giáo dục lấy trẻ làm trung tâm cách lập kế hoạch trên quan điểm giáo dục lấy trẻ làm
trung tâm. Vì vậy đòi hỏi giáo viên phải có trình độ chuyên môn, sáng tạo, năng động trong giảng
dạy để trẻ đạt được kết quả tốt nhất khi cho trẻ tự khám phá tìm tòi cái mới trong mọi hoạt động .
1.3 Thực trạng về giáo dục lấy trẻ làm trung tâm
Bảng khảo sát chất lượng giáo dục trẻ 4-5 tuổi A đầu tháng 9/2021 được thể hiện qua các số
liệu như sau (Tổng số trẻ: 30 trẻ; nữ: 20 trẻ)
STT Tiêu chí Tổng số
trẻ
Đạt Chưa đạt
Nam Nữ Số trẻ Tỷ lệ % Số trẻ Tỷ lệ %
1Trẻ hứng thú tham gia
vào giờ học
10 20
13/30 41,9 17/30 58,1
2Trẻ có ý thức tự thực
hiện tốt yêu cầu của tiết
học 14/30 45,2 16/30 54,8
3Trẻ nắm vững kiến thức,
kỹ năng vận dụng linh
hoạt, sáng tạo vào thực
tế.
15/30 51,6 14/30 48,4
4Trẻ có kỹ năng sử dụng
ngôn ngữ ràng, mạch
lạc 13/30 41,9 17/30 58,1
Với kết quả đó, bản thân tôi nói riêng và giáo viên trong trường nói chung vẫn không
ngừng trăn trở tìm tòi, học hỏi thêm từ sách báo, đồng nghiệp và mạng internet, dự giờ, thao
giảng, … để nhằm giúp trẻ phát huy mọi tiềm lực trong mọi hoạt động, nâng cao chất lượng chăm
sóc giáo dục tre^ tại trường Mầm non Hải Chánh
2. Giải pháp thực hiện
Để góp phần tích cực vào những hạn chế, tôi mạnh dạn đưa ra một số giải pháp giúp trẻ
phát huy mọi tiềm lực trong mọi hoạt động trên cơ sở lấy trẻ làm trung tâm đạt hiệu quả như sau:
2.1 Giải pháp 1:y dựng kế hoạch giáo dục
Vào đầu năm học tôi đã nghiên cứu chương trình của quốc gia, chương trình của nhà trường,
căn cứ vào thực tế của nhóm lớp, tôi đã xây dựng kế hoạch chăm sóc giáo dục nhằm cụ thể hoá
chương trình ntrường, từ xác định mục tiêu cho đến lựa chọn các nội dung thiết kế các hoạt
động chăm sóc giáo dục sao cho phù hợp với thực tế của nhóm lớp nhằm đạt được mục tiêu đã đề
ra
Khi đã được nhà trường duyệt, tôi dựa o kế hoạch năm học để xây dựng kế hoạch cụ thể
cho từng chủ đề thực hiện theo đúng kế hoạch đã xây dựng. Dựa trên sở đó, tôi đưa ra các
biện pháp trong từng chủ đề thực hiện nội dung gì?Bồi dưỡng như thế nào? Bồi dưỡng cho ai? Từ
đó tôi bắt đầu thực hiện theo kế hoạch đề ra.
Bản thân tôi cũng tham gia xây dựng các tiết dạy mẫu để rút ra kinh nghiệm. Tham gia thi
giáo viên giỏi trường, huyện, nhằm nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ.
Tự học hỏi và thiết kế được các giáo án điện tử trong phần mềm power point.
dụ: Chúng ta thiết kế ô cửa mật với các nhân vật, chữ i hay con số chuyển động
giúp học sinh nảy sinh sự tò mò thích khám phá và chú ý tốt. Như các câu hỏi được hé mở qua các
ô cửa bí mật.
Tham khảo tài liệu sách báo, nói về chuyên đề để nâng cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ
sáng tạo trong việc làm đồ dùng dạy học đồ chơi cho trẻ
2.2 Giải pháp 2: Tạo môi trường học tập phong phú,gần gũi với trẻ.
Trong giáo dục lấy trẻ làm trung tâm, thì môi trường học tập có ý nghĩa vô cùng quan trọng
đối với việc học tập và tiếp thu kiến thức của trẻ. Trẻ em vốn rất hiếu kỳ, chúng tò mò mong muốn
được khám phá tất cả mọi vật xung quanh chúng. Những hình ảnh, những ấn tượng trẻ thu
nhận được trong những năm tháng tuổi thơ sẽ hằn sâu trong trí nhớ suốt cả cuộc đời của trẻ.
Những điều đó ảnh hưởng rất nhiều đến sphát triển sau này của trẻ. Chính vậy tôi luôn mong
muốn: Sẽ trang bị cho trẻ một thế giới tự nhiên, một môi trường học tập tốt nhất ngay tại khu
vực lớp và trường của trẻ.
Trước hết tôi làm đẹp môi trường lớp học từ cách bố trí, sắp xếp nội vụ trong lớp, trưng bày
đồ dùng, đồ chơi sao cho hấp dẫn đẹp mắt mà vẫn gọn gàng ngăn nắp.
Xây dựng các góc hoạt động khác nhau trong lớp nhằm tạo điều kiện cho trẻ hoạt động
nhân hoặc theo nhóm nhỏ được nhiều hơn, hình thức hoạt động phong phú, đa dạng hơn .Giúp trẻ
tìm hiểu khám phá cái mới, hoạt động với đồ vật rèn luyện kỹ năng. Trong lớp tôi đã bố trí
các góc như sau: Góc yên tĩnh xa góc hoạt động ồn ào
Ví dụ: Góc xây dựng và góc phân vai ở gần nhau và xa góc thư viện, góc xây dựng tránh
lối đi lại. Góc tạo hình gần nguồn nước, góc thiên nhiên ở ngoài hiên. Các góc có khoảng rộng,
cách nhau hợp lý để bảo đảm an toàn và vận động của trẻ
Ví dụ: Ranh giới ở các góc không che tầm nhìn của trẻ và không cản việc quan sát của giáo
viên
Thay đổi vị trí các góc sau mỗi chủ đề để tạo cảm giác mới lạ, kích thích hứng thú của trẻ.
Đặt tên các góc phải đơn giản, dễ hiểu phù hợp với nội dung từng chủ đề đang thực
hiện, tên góc rõ ràng để tích hợp lồng ghép chữ cái, …
dụ: Khi thực hiện chủ đề “Gia đình” góc sách thể đặt “Thư viện của gia đình bé”
nhưng khi sang chủ đề “Thế giới thực vật” góc sách có thể đặt “Thư viện của các loại cây”..
Trang trí góc trưng bày sản phẩm của trẻ: Tôi xắp xếp vị trí đủ rộng, dễ nhìn đ làm góc
trưng bày sản phẩm của trẻ. hình ảnh minh hoạ ngộ nghĩnh, tên gọi gần gũi, hấp dẫn trẻ,
dụ: Họa sỹ tý hon, hoặc ai khéo tay
Tôi bố trí giá sách chủ yếu sách vẽ con vật, cây cối, hoa lá, quả hạt Tranh ảnh vừa
tầm với của trẻ để trẻ thể xem đọc sách, đọc sách theo từng chữ, từng dòng, tôi sắp xếp các
hộp đựng vỏ cây khô hoa ép khô, các loại hạt ngắn nhãn mác hình ảnh ràng đtrẻ
dễ nhận thấy, trẻ được chơi làm được những sản phẩm từ những dồ chơi ấy. Ngoài ra i cũng
dùng vỏ hến, ốc trai, vỏ trứng vệ sinh sạch sẽ vừa làm đồ dùng, đồ chơi phong phú vừa rẻ
tiền vừa dễ kiếm.
Các tranh, đều được phân loại để giá vừa dễ lấy, dễ tìm chữ cái tương ứng
dưới
Khi trang trí lớp bao giờ tôi cũng chú ý tới những mảng tường lớn trong góc chơi, hoặc
những mảng trung tâm trẻ thường hoạt động để trang trí. Các mảng y vừa được sử dụng để
trang trí vừa được gắn những hình ảnh rất ngộ nghĩnh, sinh động. Từ những nguyên vật liệu đơn
giản, dễ kiếm tôi đã cắt, vẽ dán trang trí những hình ảnh ngộ nghĩnh, hiệu quả giáo dục. Như
những cây nổi có kích cỡ lớn để trang hoàng cho lớp học của mình.
Khu vực ngoài hiên tôi xây dựng góc thiên nhiên nơi dành cho các hoạt động chăm sóc
cây cối: Nhặt cỏ, bắt sâu, tưới nước, ngoài ra còn i tìm đọc các loại sách về thiên nhiên, các
tranh ảnh về thế giới tự nhiên. nơi đó những cây xanh, chậu hoa, chim, bể cá, những
hạt lạc, hạt đỗ đang nhú mầm….
Tất cả những điều đó như tạc vào tâm hồn trẻ cả một thế giới tự nhiên sống động, tươi mát,
trong trẻo. Để trẻ đắm mình trong thế giới tự nhiên để trầm trồ, ngắm nghía, thậm chí đưa tay
để sờ, để cảm nhận. Sự vui tươi, hứng khởi đã lộ trên khuôn mặt trẻ. Bởi chính giáo chúng
đã mang đến cho chúng cả một thế giới thiên nhiên, thế giới bạn bè đầy thân thiện.
2.3 Giải pháp 3: Lựa chọn nội dung và trò chơi phù hợp để rèn luyện tính tích cực hoạt động
của trẻ.
Nói đến việc giáo dục trường mầm non thì không thể không nói đến việc thực hiện