Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo làm quen với môi trường xung quanh một cách hiệu quả nhất tại trường mầm non

Chia sẻ: Bobietbo | Ngày: | Loại File: DOCX | Số trang:19

Thêm vào BST

Báo xấu

40
lượt xem 6
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Mục tiêu nghiên cứu của sáng kiến kinh nghiệm là làm quen với môi trường xung quanh đã tạo điều kiện cho trẻ lĩnh hội các biểu tựơng khái quát về sự vật hiện tượng, hiểu được mối quan hệ và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa chúng. Vì vậy khi tổ chức cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh một cách đúng đắn, trẻ không những lĩnh hội tri thức về sự vật hiện tượng xung quanh, mà còn học được cách thức tiếp cận đối tượng, cách thức khám phá bản chất của sự vật, hiện tượng trong môi trường xung quanh. Nhờ đó các quá trình tâm lý, các phẩm chất trí tuệ và ngôn ngữ của trẻ ngày càng phát triển và hoàn thiện. Chính quá trình nhận thức thế giới khách quan đã tạo điều kiện để phát triển thể chất, thẩm mỹ, đạo đức và lao động cho trẻ. Góp phần tích cực cho trẻ lĩnh hội những tri sau này.

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Sáng kiến kinh nghiệm Mầm non: Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo làm quen với môi trường xung quanh một cách hiệu quả nhất tại trường mầm non

BÁO CÁO KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU, ỨNG DỤNG SÁNG KIẾN 1. Lời giới thiệu Giáo dục mầm non là ngành giáo dục hết sức quan trọng, một mắc xích đầu tiên trong hệ thống giáo dục quốc dân, đặt nền móng cho sự phát triển toàn diện nhân cách trẻ. Đến trường trẻ được học, được chơi, được tiếp xúc với nhiều bạn, được sống trong tình thương của cô giáo, được khám phá thế giới bí ẩn xung quanh. Trường Mầm non chính là tổ ấm thứ hai của trẻ. Trẻ mẫu giáo “chơi mà học, học mà chơi”. Trẻ rất hiếu động, tò mò, ham muốn học hỏi, tìm hiểu thế giới xung quanh. Trong khi chơi, trẻ thực sự học để lĩnh hội các khái niệm ban đầu hoặc các tri thức tiền khoa học. Qua đó hình thành bước đầu của phẩm chất đạo đức, khuyến khích việc khám phá khoa học và làm chủ những kiến thức công nghệ trong thời đại mới. Khám phá khoa học là phương tiện để giao tiếp và làm quen với môi trường xung quanh, để giao lưu và bày tỏ nguyện vọng của mình hình thành và nhận thức sự vật, hiện tượng xung quanh mà giáo dục thái độ ứng xử đúng đắn với thiên nhiên, với xã hội cho trẻ. Thông qua môn học này hình thành cho trẻ kỉ năng quan sát, tư duy, phân tích tổng hợp khái quát. Khám phá khoa học với trẻ mầm non là quá trình tham gia các hoạt động thăm dò, tìm hiểu thế giới tự nhiên qua đó giúp trẻ được hoạt động và tự phục vụ bản thân. Những công việc đó có thể sẽ là bài học trải nghiệm tốt cho trẻ về khoa học. Khi nói đến trẻ mầm non không ai không biết trẻ ở lứa tuổi này rất thích tìm hiểu, khám phá môi trường xung quanh, bởi thế giới xung quanh thật bao la r ộng l ớn, có biết bao điều mới lạ hấp dẫn và còn có bao lạ lẫm khó hiểu, trẻ tò mò muốn biết, muốn được khám phá. Khám phá khoa học mang lại nguồn biểu tượng vô cùng phong phú, đa dạng, sinh động, đầy hấp dẫn với trẻ thơ, từ môi trường tự nhiên (cỏ cây, hoa lá, chim ….) đến môi trường xã hội (công việc của mỗi người trong xã hội, mối quan hệ của con người với nhau …) và trẻ hiểu biết về chính bản thân mình, vì thế trẻ luôn có niềm khao khát khám phá, tìm hiểu về chúng. Khám phá khoa học đòi hỏi trẻ phải sử dụng tích cực các giác quan chính vì vậy sẽ phát triển ở trẻ năng lực quan sát, khả năng phân tích, so sánh, tổng hợp… nhờ vậy khả năng cảm nhận của trẻ sẽ nhạy bén, chính xác, những biểu tượng, kết quả trẻ thu nhận được trở nên cụ thể, sinh động và hấp dẫn hơn. Qua những thí nghiệm nhỏ trẻ được tự mình thực hiện trong độ tuổi mầm non sẽ hình thành ở trẻ những biểu tượng về chính là cơ sở khoa học sau này của trẻ. Làm quen với môi trường xung quanh là một hoạt động giúp trẻ mầm non khám phá thế giới xung quanh mình thông qua việc tiếp xúc với môi trường xung quanh, để từ đó trẻ khám phá sự vật hiện tượng ở môi trường xung quanh và có thái độ tích cực với môi trường. Làm quen với môi trường xung quanh bao gồm các kỹ năng tư duy,quan
sát, suy luân, dự đoán, phân loại, đo lường, trải nghiệm ...bởi vì môi trường cho trẻ hoạt động là nơi có nguồn thông tin phong phú, khuyến khích trẻ hoạt động, có ý nghĩa giúp trẻ tìm tòi, khám phá, những điều mới lạ của trẻ trong cuộc sống để từ đó kiến thức kỹ năng của trẻ được củng cố và bổ xung. Làm quen với môi trường xung quanh đã tạo điều kiện cho trẻ lĩnh hội các biểu tựơng khái quát về sự vật hiện tượng, hiểu được mối quan hệ và sự phụ thuộc lẫn nhau giữa chúng. Vì vậy khi tổ chức cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh một cách đúng đắn, trẻ không những lĩnh hội tri thức về sự vật hiện tượng xung quanh, mà còn học được cách thức tiếp cận đối tượng, cách thức khám phá bản chất của sự vật, hiện tượng trong môi trường xung quanh. Nhờ đó các quá trình tâm lý, các phẩm chất trí tuệ và ngôn ngữ của trẻ ngày càng phát triển và hoàn thiện. Chính quá trình nhận thức thế giới khách quan đã tạo điều kiện để phát triển thể chất, thẩm mỹ, đạo đức và lao động cho trẻ. Góp phần tích cực cho trẻ lĩnh hội những tri sau này. Từ nhận thức trên, tôi đã đi sâu nghiên cứu, tìm mọi biện pháp để giúp trẻ làm quen với môi trường xung quanh một cách có hiệu quả nhất. Chính vì lẽ đó tôi đã chọn đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo làm quen với môi trường xung quanh một cách hiệu quả nhất tại trường mầm non”. 2. Tên sáng kiến “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo làm quen với môi trường xung quanh một cách hiệu quả nhất tại trường mầm non”. 3. Tác giả sáng kiến Họ và tên: Nguyễn Thị Thu Trang. Địa chỉ tác giả sáng kiến: Trường Mầm non Hoàng Đan. Số điện thoại: 0979.312.568 E_mail: nguyenthithutrang.c0hoangdan@vinhphuc.edu.vn 4. Chủ đầu tư tạo ra sáng kiến Nguyễn Thị Thu Trang
5. Lĩnh vực áp dụng sáng kiến Lĩnh vực phát triển nhận thức cho trẻ mẫu giáo 5 6 tuổi trong trường mầm non. 6. Ngày sáng kiến được áp dụng lần đầu hoặc áp dụng thử Tháng 02/2018 đến tháng 02/2019. 7. Nội dung của sáng kiến 7.1. Cơ sở lí luận Trong các hoạt động giáo dục ở trẻ mẫu giáo, hoạt động học là một trong những hoạt động chủ đạo. Thông qua hoạt động học trẻ được lĩnh hội tiếp thu kiến thức về môi trường xã hội, thế giới xung quanh trẻ. Nhiệm vụ của cô giáo tổ chức hoạt động khám phá như thế nào để trẻ lĩnh hội được kiến thức một cách đơn giản nhưng hiệu quả. Tiếp tục thực hiện chiến lược lấy trẻ làm trung tâm nhằm phát huy tính tích cực chủ động của trẻ. Thông qua trò chơi hoạt động khám phá trẻ được trải nghiệm khám phá, tìm tòi sáng tạo được tự do giao tiếp, vui chơi, hợp tác, chia sẽ dễ dàng tiếp thu kiến thức. Trò chơi trong hoạt động khám phá đóng vai trò quan trọng, trong cuộc sống hằng ngày của trẻ, khơi dậy ở tính tò mò, thích khám phá về đặc điểm nổi bật và ích lợi sự việc hiện tượng quen thuộc, một vài mối quan hệ đơn giản giữa sự vật với môi trường xung quanh, cách chăm sóc bảo vệ chúng. Đồng thời trau dồi óc quan sát, so sánh nhận xét phán đoán của trẻ, hình thành ở trẻ thái độ đúng đắn với sự vật hiện tượng sự vật xung quanh trẻ. 7.2. Cơ sở thực tiễn Việc tổ chức cho trẻ khám phá môi trường xung quanh từ lâu đã được đưa vào hoạt động học. Trong thực tế là giáo viên mầm non tôi rất quan tâm và đã biết cách cho trẻ tham gia vào hoạt động khám phá đạt được một số hiệu quả nhất định. Đó là trẻ hiểu biết một số sự vật hiện tượng xung quanh như biết tên gọi, đặc điểm, ích lợi của sự vật hiện tượng. Thông qua đó hình thành cho trẻ một số kỹ năng nhằm phát triển toàn diện trẻ. Giáo viên còn lúng túng trong việc thuyết kế trò chơi và sử dung trò chơi chưa linh hoạt, phù hợp với đặc điểm cá nhân trẻ và điểu kiện thực tiễn của trường lớp, địa phương. Năm hoc 2018 2019 tôi được nhà trường phân công dạy lớp mẫu giáo 5 tuổi. 100% các cháu đã qua lớp mẫu giáo 4 tuổi, đã được làm quen với các hoạt động ở trường mẫu giáo. Việc tổ chức cho trẻ khám phá môi trường xung quanh từ
lâu đã được đưa vào. Trong thực tế là giáo viên mầm non tôi rất quan tâm và đã biết cách cho trẻ tham gia vào hoạt động khám phá đạt được một số hiệu quả nhất định. Đó là trẻ hiểu biết một số sự vật hiện tượng xung quanh như biết tên gọi, đặc điểm, ích lợi của sự vật hiện tượng. Thông qua đó hình thành cho trẻ một số kỹ năng nhằm phát triển toàn diện trẻ. Giáo viên còn lúng túng trong việc thuyết kế trò chơi và sử dung trò chơi chưa linh hoạt, phù hợp với đặc điểm cá nhân trẻ và điểu kiện thực tiễn của trường lớp, địa phương. Bên cạnh đó phụ huynh là nông dân, ngày qua ngày lo kinh tế, ít có thời gian quan tâm đến trẻ, mọi hoạt động đều nhờ đến cô giáo, nhà trường ít có thời gian trò chuyện quan tâm đến con trẻ. Từ đó dẫn đến các kiến thức của trẻ nắm bắt chưa được chắc chắn, hay quên , hay nhẫm lẫn với sự vật hiện tượng, kỹ năng của trẻ chưa được rèn luyện dẫn tới hiệu quả giáo dục chưa cao. Điều đó cũng có nghĩa là chúng ta chưa hình thành thói quen chủ động, thích tự trải nghiệm khám phá về thế giới xung quanh. 7.3. Về nội dung của sáng kiến * Thực trạng của lớp a. Thuận lợi Bản thân giáo viên yêu nghề mến trẻ, có trình độ chuyên môn vững vàng. Được ban lãnh đạo nhà trường quan tâm giúp đỡ, tạo mội điều kiện trong công tác chăm sóc, giáo dục trẻ. Môi trường xung quanh lớp học gần gũi với trẻ. b. Khó khăn Đồ dùng, đồ chơi phục vụ cho môn học chưa phong phú, sinh động và chưa phù hợp với chủ đề. Chưa có góc tuyên truyền về môi trường xung quanh cho các bậc phụ huynh. Trong trường chưa tạo được góc thiên nhiên cho trẻ hoạt động khám phá trải nghiệm. Phụ huynh chưa hiểu được tầm quan trọng của việc bé làm quen với môi trường xung quanh dối với sự phát triển của trẻ. Phụ huynh đa số là làm nông nghiệp nên trẻ không có điều kiện để đi
tham quan những khu di tích lịch sử, danh lam thắng cảnh và đặc biệt trẻ chưa được ra Hà Nội, đi thăm lăng Bác, đi thăm vườn bách thú…. Tài liệu tham khảo còn hạn chế. * Kết quả điều tra khảo sát trước khi thực hiện: Trước khi thực hiện đề tài này tôi tiến hành khảo sát ở lớp 5 tuổi A4/ tổng số 33 trẻ tại Trường MN Hoàng Đan – Huyện Tam Dương – Tỉnh Vĩnh phúc với kết quả như sau: STT Khả năng quan sát, Kết quả so sánh, phân loại, thử nghiệm, Số lượng Tỉ lệ % dự đoán... 1 Loại tốt 6 18% 2 Loại khá 9 27% 3 Loại trung bình 12 32% 4 Loại yếu 6 18% Và Lớp 5 tuổi A/ tổng số 25 trẻ tại Trường MN Yên Lạc – TT Yên Lạc – Huyện Yên Lạc – Tỉnh Vĩnh Phúc với kết quả như sau: STT Khả năng quan sát, Kết quả so sánh, phân loại, thử nghiệm, Số lượng Tỉ lệ % dự đoán... 1 Loại tốt 3 12% 2 Loại khá 4 16% 3 Loại trung bình 8 32% 4 Loại yếu 10 40% Qua kết quả trên khiến bản thân tôi phải suy nghĩ làm thế nào để có nhiều tiết dạy tốt và khả năng nhận thức cuả trẻ về môi trường xung quanh tốt hơn. Trước những suy nghĩ như vậy với những kiến thức đã học cùng với kinh nghiệm dạy trẻ đã tích luỹ được. Tôi đã mạnh dạn nghiên cứu và tìm ra một số
kinh nghiệm dạy trẻ 5 6 tuổi làm quen với môi trường xung quanh một cách hiệu quả nhất như sau. * Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo làm quen với môi trường xung quanh một cách hiệu quả nhất Biện pháp 1: Chuẩn bị các điều kiện và phương tiện cho trẻ làm quen với trò chơi hoạt động khám phá Môi trường trong và ngoài lớp: + Môi trường là yếu tố trực tiếp tác động hằng ngày đến trẻ. Môi trường trang trí lớp, môi trường học tập, môi trường vui chơi…có vai trò quan trọng đến giáo dục trẻ. + Đối với việc trang trí môi trường lớp học tôi luôn quan tâm hàng đầu. Ở mỗi chủ đề tôi luôn dành thời gian nghiên cứu thiết kế môi trường lớp học sao cho phù hợp với chủ đề mà trẻ khám phá, tìm hiểu về các sự vật thông qua hình ảnh trang trí đó. + Bên cạnh đầu tư trang trí phù hợp với chủ đề, bản thân cũng chú trọng đến việc làm đồ dùng đồ chơi tự làm ở các góc và sắp xếp đồ dùng sao cho thu hút trẻ, vừa tạo cho trẻ khám phá, trải nghiệm thông qua hoat động góc. Ví dụ: Khi thực hiện chủ đề: “Thế giới thực vật” Ở góc thiên nhiên là góc dành riêng cho trẻ để khám phá xung quanh. Ở góc này tôi trồng rất nhiều cây xanh. Tôi bố trí sẵn bình nước tưới, chăm sóc cây để khi trẻ tham gia ở hoạt động góc để trẻ vừa chăm sóc cây và khám phá các loại cây. Trong quá trình chăm sóc ở góc thiên nhiên, trẻ được hình thành kỹ năng, kỹ xảo lao động, được bồi dưỡng phẩm chất yêu lao động, yêu thiên nhiên, có ý thức trách nhiệm trong công việc được giao. Trong hoạt động ngoài trời tôi cho trẻ quan sát những sự thay đổi của từng ngày, từng mùa của các lá trên từng cây và cho trẻ tìm tòi sự giống nhau và khác nhau giữa các loại cây với nhau, cây ra hoa, cây ăn quả, cây cho bóng mát. Từ đó trẻ cảm nhận được vẽ đẹp của thiên nhiên và hình thành thái độ đúng đắn với môi trường, rèn luyện kỹ năng chăm sóc cho cây. Đồ dùng đồ chơi: Ngoài những đồ dùng đồ chơi nhà trường cấp thì bản thân tôi tự tìm tòi những đồ dùng đồ chơi và tranh ảnh sinh động và phù hợp với chủ đề phục vụ cho hoạt động dạy học. Để có những đồ dùng đồ chơi tự tạo đẹp mắt và sáng tạo
thân thiện và hấp dẫn tôi tận dụng những nguyên vật liệu phế thải làm tranh ảnh, các con vật cây cảnh, hoa cỏ để làm đồ dùng dạy học và đồ dùng trang trí ở các góc lớp phản ảnh chủ đề đang học. Ví dụ ở góc xây dựng: Đang thực hiện chủ đề thực vật thì tôi chuẩn bị một số loại hoa, cây ăn quả, rau….Để trẻ xây dựng vườn rau, vườn hoa, vườn cây ăn quả theo ý thích của trẻ. Ví dụ góc học tập: Cô chuẩn bị một số loại hoa, quả trang trí ở góc học toán cho trẻ được thực hành trải nghiệm. Ví dụ góc nghệ thuật: Cô chuẩn bị những nguyên vật liệu xé dán hoa, vườn cây ăn quả. Với những đồ dùng đồ chơi nhà trường đầu tư và bản thân tự làm đã sử dụng khai thác rất hiệu quả vào trong các tiết dạy và hoạt động khác trong ngày tôi cảm thấy trẻ rất hứng thú học. Biện pháp 2: Nâng cao kỹ năng hướng dẫn và phương pháp dạy trẻ làm quen với môi trường xung quanh Biết kỹ năng thực hành và phương pháp dạy trẻ làm quen với môi trường xung quanh còn hạn chế nên bản thân tự khắc phục bằng cách: + Thường xuyên học hỏi bạn bè đồng nghiệp và những người xung quanh. + Tham gia dự thi giáo viên giỏi cấp trường, cấp huyện và học các lớp chuyên đề do nhà trường và huyện tổ chức. Để từ đó rút ra kinh nghiệm cho bản thân sau mỗi tiết dạy. + Sưu tầm tranh ảnh phù hợp với chủ đề chủ điểm, để trẻ được tìm tòi khám phá. + Nắm chắc phương pháp môi trường xung quanh với từng loại bài. + Lắng nghe và tiếp thu ý kiến của đồng nghiệp, ban giám hiệu, rút kinh nghiệm để lần sau dạy trẻ tốt hơn. + Để dạy trẻ học một cách tích cực tôi đã dùng nhiều thủ thuật khác như cho trẻ tiếp xúc nhiều lần với đối tượng cần khám phá bằng các giác quan. Dành thời gian nhất định cho trẻ cầm, nắm, ngắm nghía chơi với đối tượng, bắt chước vận động, tiếng kêu, hình dáng của sự vật hiện tượng. Sau đó cho trẻ thể hiện những gì đã khám phá được bằng cách cô đưa ra các câu hỏi gợi mở nhằm kích thích tư duy của trẻ phát triển.
+ Coi trọng việc sử dụng các giác quan trong quá trình quan sát và tìm hiểu sự thay đổi của sự vật hiện tượng. Ví dụ: khi cho trẻ làm quen với một số con vật nuôi trong gia đình tôi đã cho trẻ xem một đoan phim về các con vật nuôi và tôi dặn trẻ về nhà quan sát các con vật nuôi trong gia đình mình như; lắng nghe tiếng kêu, quan sát đặc điểm vận động, thức ăn sinh sản của chúng. Khi vào tiết dạy tôi cho trẻ kể tên các con vật nuôi trong gia đình mà trẻ biết thì trẻ rất hào hứng kể và phân biệt được rất rõ đâu là vật nuôi trong gia đình. + Khi tổ chức hoạt động nhận thức cho trẻ tôi luôn cho trẻ được tham gia vào bằng mọi hình thức như: cho trẻ nói đặc điểm của con vật, đồ vật, bắt chước tiếng kêu của con vật, đồ vật, tạo dáng về con vật, đồ vật. Nhưng tôi không áp đặt trẻ phải mô phỏng như thật mà cho trẻ chơi theo trí tưởng tượng của trẻ.Từ đó trẻ thấy được sự giống nhau và khác nhau của các sự vật hiện tượng. + Điều quan trọng là tôi luôn xen kẽ giữa động và tĩnh để trẻ được học mà chơi, chơi mà học bằng các trò chơi, bài hát đọc đồng dao, ca dao về các con vật, đồ vật, từ đó giúp phát triển ngôn ngữ, tư duy của trẻ. + Bên cạnh đó thông qua mỗi tiết dạy tôi luôn chú ý tới việc nồng luồn giáo dục về mọi mặt cho trẻ tuỳ theo nội dung bài dạy để giúp trẻ hiểu được lợi ích và tác hại của chúng. Biện pháp 3: Xây dựng một số trò chơi nhằm tạo sự hứng thú cho trẻ hoạt động khám phá khoa học Đối với trẻ mầm non thì việc “Chơi mà học học mà chơi” sẽ giúp trẻ tiếp thu những kiến thức một cách dễ dàng và sâu sắc nhất. Sau thời gian trò chuyện, đàm thoại với cô trẻ được hoạt động, được tham gia vào các trò chơi hứng thú. Qua đó, trẻ không chỉ ngồi nghe cô nói và trả lời các câu hỏi của cô mà trẻ còn có cơ hội để bộc lộ các hiểu biết của mình thông qua các trò chơi. Ngoài ra trò chơi còn có tác dụng củng cố, bổ sung và phát triển thêm các tri thức mà trẻ vừa lĩnh hội, tái tạo lại biểu tượng đã học thông qua những hoạt động thực tiễn. Do đó trò chơi củng cố trong giờ hoạt động khám phá là rất quan trọng. Trò chơi càng phong phú đa dạng bao nhiêu thì các tri thức trẻ lĩnh hội càng sâu sắc và trẻ càng nhớ lâu bấy nhiêu. Ví dụ 1: Khi cho trẻ làm quen với chủ đề động vật cô có thể tổ chức cho trẻ chơi với các trò chơi sau đây
*Trò chơi 1: “Bắt cá” Chuẩn bị: Cá, bể nước nông, chậu cá Cách chơi: Cho trẻ xuống bể bắt cá trong một thời gian là một bản nhạc, bạn nào bắt được nhiều cá hơn thì bạn ấy chiến thắng. Nhận xét sau khi chơi: Sau khi trẻ bắt được cá cô hỏi bạn bắt được nhiều cá bí quyết để bắt được cá và cho trẻ quan sát nhận xét con cá vừa bắt được. *Trò chơi 2: “Làm bè trôi trên sông” Ví dụ 1: Sử dụng trong tiết: khám phá khoa học “ vật nổi, vật chìm trong nước” Chuẩn bị: Dọc mùng, Que xiên, chậu hoặc bể nước nhỏ. Cách chơi: Chia làm hai đội, số lượng trẻ ở mỗi đội bằng nhau. Chia làm hai vòng: + Vòng 1: “Ai khéo hơn ai” Khi có hiệu lệnh chơi trẻ làm những chiếc bè trong một thời khoản thời gian đội nào làm được nhiều hơn thì đội đó chiến thắng vòng 1. + Vòng 2: “Đội nào nhanh hơn” Sau khi làm xong bè, hai đội về hai hang và thi đua xem đội nào thả được nhiều bè hơn thì đội đó chiến thắng trong vòng 2. Chơi theo luật tiếp sức, đội nào thả đươc nhiều bè hơn thì đội đó dành chiến thắng. Ví dụ 2: Khi cho trẻ làm quen với chủ đề thực vật cô có thể tổ chức cho trẻ chơi với trò chơi “Tìm lá cho cây” Chuẩn bị: 34 giỏ Cách chơi: Cô chia trẻ thành 3 tổ hoặc 4 tổ mỗi tổ nhặt một số loại là cây rụng ở sân trường theo yêu cầu của cô trong một khoản thời gian nhất định. Đội nào nhặt đúng yêu cầu của cô đội đó sẽ chiến thắng. *Trò chơi 3: Cây cần gì để sống Chuẩn bị: Một tờ giấy tô ki và một số hình ảnh về cây xanh và tranh rời về hình ảnh ông mặt trời, bình tưới ước, hình ảnh con người chăm sóc cây. Cách chơi: Cho trẻ chơi theo nhóm hoặc cá nhân, Cô phát cho trẻ một rổ đựng tranh rời. Trẻ chọn các bức tranh mô phỏng công việc làm đối với cây gắn vào và kể về tranh mình vừa gắn.
*Trò chơi 4: Ai nhanh hơn Chuẩn bị: Một số tranh về rau hoặc hoa, quả. Cách chơi: Chơi theo nhóm hoặc cá nhân. + Cách 1: Cô sắp xếp 34 đối tượng trong đó có 1 đối tượng không cùng nhóm với đối tượng còn lại .Trẻ phải tìm nhanh đối tượng không cùng nhóm với đối tượng còn lại. + Cách 2: Cô vẽ một số loại rau (quả) trong đó có một đối tượng không cùng nhóm trẻ chỉ ra và gọi được tên. Biện pháp 4: Tạo điều kiện cho trẻ hoạt động trải nghiệm Trẻ mầm non là lứa tuổi rất hiếu động, thích khám phá, tìm tòi, thích được sờ, ngửi, nắn…Vì vậy một trong những phương pháp giáo dục mang lại hiệu quả cao nhất đối với trẻ khi tổ chức hoạt động khám phá là phương pháp thực hành và trải nghiệm. Thông qua các thao tác nhìn, sờ, nếm, ngửi…trẻ dễ dàng lĩnh hội nắm bắt và khắc sâu kiến thức. Khi tổ chức hoat động khám phá khoa học thiếu những thao tác thực hành trải nghiệm thì trẻ không tập trung, chú ý và sẽ không khắc sâu được kiến thức hoặc mau quên. Vì trẻ mẫu giáo có sự tưởng tượng chưa phong phú, kinh nghiệm sống của trẻ còn ít nên tôi thường xuyên tận dụng các vật thật để dạy trẻ. Khi cho trẻ được tiếp xúc với vật thật thì tôi nhận thấy trẻ hứng thú và nắm bắt kiến thức một cách rõ ràng nhất. Tạo điều kiện cho trẻ thực hành trải nghiệm với sự vật hiện tượng chính là cho trẻ luôn luôn làm quen với sự vật hiện tượng xung quanh một cách trực tiếp như nhìn, sờ, nếm, ngửi. Thông qua đó trẻ được bộc lộ tính cách và được hình thành phát triển tâm lý và phát triển thêm vốn từ cho trẻ. *Nếm: Ví dụ: Khi tìm hiểu về quả cam tôi dùng quả cam thật cho trẻ quan sát và trải nghiệm cho trẻ nếm, ngửi. Đây là quả gì? nhìn xem quả cam có hình gì? Màu gì? Hãy sờ xem vỏ của chúng có đặc điểm gì? muốn biết cam có mùi gì hãy đưa lên mũi ngửi xem nào… Tôi bổ cam và cho trẻ nếm thử vị của cam sau đó hỏi trẻ về vị của cam (có trẻ nói chua, trẻ nói ngọt) từ đó tôi giải thích “Qủa cam chưa chín có vị chua, còn quả cam chín có vị ngọt” khi được trải nghiệm thực tế thì trẻ đã nắm vững
những kiến thức tôi muốn truyền đạt. Qua bài về quả cam tôi không những đã cho trẻ tìm hiểu một cách tổng quát về quả cam mà còn dạy trẻ kĩ năng bổ cam và vứt rác đúng nơi. *Ngửi: Ví dụ: Khi dạy về các loại hoa. Cô cho trẻ quan sát hoa hồng, hoa cúc và nhận xét được đặc điểm của mỗi loại hoa. Sau đó cô lần lượt cho trẻ ngửi hoa và nhận xét mùi hương của mỗi loại hoa. Ngoài việc tạo cơ hội cho trẻ trực tiếp trải nghiệm với đồ thật vật thật, thông qua hoạt động khám phá tôi còn thường xuyên cho trẻ tham gia trải nghiệm tìm hiểu các hiện tượng thông qua hoạt động thực hành thí nghiệm thí nghiệm đơn giản. Luôn tạo cho trẻ sự hứng thú, kích thích trẻ tích cực hoạt động, phát triển ở trẻ tính tò mò, ham hiểu biết, thích khám phá, tìm tòi, phát triển óc quan sát, phán đoán và các năng lực hoạt động trí tuệ. Ví dụ: Thí nghiệm về sự nảy mầm của hạt. Mục tiêu: Trẻ biết được cây cũng cần thức ăn, ánh sáng và nước mới sinh trưởng được. Chuẩn bị: Một vài hạt đậu tương, đậu đen…2 khay nhỏ, một ít đất, bình nước tưới. Tiến hành: Ngâm hạt vào trong nước ấm từ 1 đến 2 tiếng sau đó lấy ra đặt hạt vào khay có sẳn đất. Đặt 1 khay nơi có ánh sáng mặt trời và cho trẻ tưới nước hàng ngày. Khay còn lại đặt trong bóng tối và không tưới nước. Quan sát sau 3 đến 4 ngày cây trong khay được tưới nước hàng ngày sẽ nảy mầm và lớn dần còn khay không tưới sẽ không nảy mầm. Lúc này hãy cho trẻ giải thích hiện tượng nảy mầm và không nảy mầm trên. Giải thích và kết luận: Cây nảy mầm được nhờ được gieo xuống đất, có ánh sáng và tưới nước đầy đủ sáng có thức ăn trong hạt và nước uống trong đất và ngược lại cây mà không được chăm sóc đầy đủ sẽ không nảy mầm được. Ví dụ: Thí nghiệm về vật nổi vật chìm dưới nước. Chuẩn bị: + Đồ dùng là các mẫu gỗ, bi sắt đường kính 34cm, thìa inox, cục nam châm, một miếng xốp, giấy, chậu đựng nước sạch.
+ Đồ chơi: Thuyền giấy, lá mít trẻ đã gấp, bóng nhựa, đồ chơi nhựa. + Tiến hành: Cho trẻ tự lấy đồ chơi đã chuẩn bị sẳn thả vào chậu nước và yêu cầu trẻ nhận xét vật nào chìm? vật nào nổi tại sao? Kết quả: Qua thí nghiệm này giúp trẻ hiểu những đồ vật làm từ những nguyên liệu nặng như bi sắt, bát, thìa inox, ….thì chìm, những đồ vật làm từ nguyên liệu nhẹ: gỗ, xốp, giấy, nhựa,….thì nổi trên nước. Qua việc tạo các điều kiện cho trẻ tiếp xúc các sự vật hiện tượng và môi trường xung quanh bằng các thí nghiệm, thử nghiệm tôi thấy nhận thức của trẻ được mở rộng, khả năng quan sát, tri giác của trẻ phát triển tốt, đa số trẻ thể hiện được tính tích cực chủ động khi quan sát đối tượng trong quá trình quan sát trẻ tỏ ra nhanh nhẹn linh hoạt và phát triển nhiều vốn kinh nghiệm, vốn từ của trẻ trở nên phong phú hơn khả năng diễn đạt tốt hơn. Biện pháp 5: Nâng cao kỹ năng quan sát, so sánh và phân loại ở trẻ Một trong những phương pháp quan trọng và không thể thiếu đối với khám phá khoa học là quan sát, so sánh và phân loại. Với mỗi bài tuỳ thuộc vào đối tượng cho trẻ làm quen, tôi tìm những cách vào bài khác nhau để gây sự chú ý, tò mò của trẻ, có thể dùng câu đố, bài hát… Để trẻ nhận biết đối tượng bằng tranh ảnh và đồ vật, vật thật và mô hình.Với mỗi đối tượng trẻ được làm quen, trẻ được quan sát thật kỹ, trẻ biết đưa ra ý kiến nhận xét của mình, cùng với đó là câu hỏi gợi mở của cô, cứ mỗi lần làm quen như vậy tôi lồng ghép nội dung giáo dục vào bài. Trẻ không những hiểu về vật đó mà còn có cách ứng xử, hành động với chúng . Qua các buổi dạo chơi, thăm quan, hoạt động ngoài trời, dã ngoại … khi trẻ quan sát tôi hướng trẻ sử dụng mọi giác quan để trẻ có thể chỉ ra chọn vẹn đối tượng đó. Qua hoạt động cho trẻ quan sát cô đưa ra các câu hỏi đàm thoại để cho trẻ so sánh và phân loại từ đó sẽ phát huy khả năng sáng tạo và tư duy cho trẻ. Ví dụ: Cô và trẻ quan sát bồn hoa của lớp có nhiều loại hoa khác nhau, hướng trẻ nhận biết màu sắc cánh hoa. Cho trẻ sờ cánh hoa thấy mịn và nhẵn. Đưa hoa nên ngửi có mùi thơm. Trẻ được quan sát kỹ, có được đầy đủ các đặc điểm của đối tượng nên trẻ so sánh rất tốt và phân loại rất nhanh. Dạo chơi thăm quan hoạt động ngoài trời, không những để trẻ khám phá thế giới xung quanh mình mà tôi còn giáo dục tình yêu thiên nhiên, ý thức bảo vệ môi trường. Tôi cũng luôn chú ý kiến thức xã hội với trẻ về công việc của mỗi người, về
mối quan hệ giữa con người với nhau, đặc biệt là giáo dục Bảo vệ môi trường. Với trẻ mặc dù kiến thức rất đơn giản như tạo cho trẻ thói quen vứt rác đúng nơi quy định,chăm sóc vườn rau bắt sâu cho rau và ý thức bảo vệ môi trường xanh sạch đẹp. Biện pháp 6: Sử dụng bài hát, thơ ca, câu đố, tục ngữ, ca dao Việc sử dụng các bài thơ câu đố và những bài hát phù hợp với chủ đề tiết dạy cũng là một thủ thuật để tạo hứng thú cho trẻ. Vào đầu tiết học, những chỗ chuyển phần, chuyển trò chơi và khi kết thúc tiết học. Tôi luôn chọn những bài hát, đoạn thơ ngắn, câu đố, ca dao vui, thì sẽ làm không khí của tiết học sôi nổi hơn vui hơn và tạo sự liên kết giữa các phần, các trò chơi trong tiết dạy với nhau. Để có được những bài hát, bài thơ câu đố, đồng dao, tôi đã sưu tầm và sáng tác để áp dụng phù hợp với từng loại bài, loại tiết, từng trò chơi, chủ đề. Ví dụ; Chủ đề “ Thế giới động vật” tôi sưu tầm bài hát sau đó tôi thay đổi lời bài hát cho phù hợp với chủ đề mình lựa chọn. Đến phần chuyển hoạt động này sang hoạt động khác tôi sáng tác những đoạn thơ hay đồng dao ngắn để trẻ hào hứng và không gò ép trẻ. Ví dụ: Khi làm quen với con vật nuôi trong gia đình tôi sáng tác vè con vật vừa nhằm củng cố kiến thức vừa giúp phát triển ngôn ngữ cho trẻ. Ve vẻ vè ve Cái vè loài vật Dáng người lạch bạch Chân ngắn có màng Là vịt là ngan Cổ cao là ngỗng Lông phồng mào đỏ Chứng tỏ là gà Biết canh giữ nhà Là con chó cún
Mồm kêu meo meo Chứng tỏ là mèo. Mồm kêu ụt ịt Là con lợn ỉn Biết cày biết bừa Là trâu là bò Loài vật hay quá Bạn kể tiếp nha... Có thể nói sử dụng thủ thuật trên để tạo hứng thú cho trẻ là rất phù hợp. Qua sử dụng thủ thuật này tôi thấy không khí của tiết học sôi nổi hẳn lên. Trẻ không bị áp đặt gò bó mà vẫn đạt được kết quả tốt trong hoạt động nhận thức. Biện pháp 7: Tạo điều kiện cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh ở mọi lúc mọi nơi Hàng ngày cho trẻ dạo chơi thăm quan ngoài trời để trẻ dược quan sát sự vật hiện tượng xung quanh, được thăm vườn cây ao cá, quang cảnh xung quanh trường, cánh đồng lúa, một số phương tiện giao thông, phong cảnh quê hương làng xóm. Khi chuẩn bị chuyển sang chủ đề mới thì cho trẻ tham quan với nội dung theo chủ đề. Thường xuyên cho trẻ xem tranh ảnh vào lúc đón trả trẻ. Khi trẻ được quan sát nhiều lần thì hệ thống câu hỏi sẽ tích luỹ được nhiều, để khi vào tiết dạy cô hướng sự chú ý của trẻ vào những chi tiết nhỏ trên đối tượng mà trẻ đã quan sát để rồi trẻ phản ánh kết quả đã quan sát, khám phá bằng nhiều hình thức như, miêu tả, hỏi, kể lại, thuật lại, vẽ, đóng kịch... Ngoài ra tôi còn khuyến khích trẻ thử nghiệm để rèn luyện tính kiên trì và kỹ năng ghi nhận thông tin chính xác. Biện pháp 8: Kết hợp với với phụ huynh
Để nâng cao chất lượng hoạt động của trẻ trong trường mầm non để có sự giáo dục toàn bộ giữa gia đình và nhà trường. Gia đình phối hợp với cô giáo để quan tâm đế chế dộ ăn, chế độ sinh hoạt của trẻ về việc dạy trẻ cách ứng sử đúng đắn, giáo dục lòng yêu thương con người và sự vật xung quanh mình. Giáo viên trao đổi với các bậc phụ huynh để phụ huynh giúp trẻ phát huy tính sáng tạo, tư duy của trẻ trong việc khám khá sự vật hiện tượng xung quanh ở mọi lúc mọi nơi. Ví dụ: Trong chủ đề “Thế giới thực vật” Hôm nay tôi cho trẻ làm Tìm hiểu về sự nảy mầm của cây. Trẻ được tham gia trải nghiệm và thực hiện công việc xong do thực nghiệm cần thời gian trẻ mới thu được kết quả và có thể một số trẻ nghỉ. Thông qua trao đổi với phụ huynh phụ, huynh nắm được từ đó tạo điều kiện cho trẻ được thực hiện việc gieo hạt ở nhà, khi được cô thường xuyên hỏi thăm về sản phẩm thì trẻ tỏ ra rất hứng thú, khi chính trẻ thực hiện và khám phá. Nhận được kết quả giúp trẻ nhớ hơn, hiểu và kích thích trí ham học hỏi. Trang thiết bị đồ dùng đồ chơi mà nhà trường đã cấp cho lớp còn thiếu những gì từ đó vận động các bậc phụ huynh cùng tham gia đóng góp thêm các loại đồ dùng như có phụ huynh đã sưu tầm các loại tranh ảnh về các con vật hoa quả, các bậc phụ huynh đã ủng hộ các cây cảnh, cây hoa và một số loại cây ăn quả để trồng ở vườn trường và góc thiên nhiên. Vì phần lớn là trẻ em nông thôn nên đặc biệt các sản phẩm của nông nghiêp được phụ huynh ủng hộ rất nhiệt tình. Kết luận Trong quá trình thực hiện đề tài tôi rút ra được một số kinh nghiệm sau: Giáo viên phải thực sự yêu nghề, mến trẻ, có sự say mê với nghề nghiệp. Cần phải đầu tư sáng tạo nhiều trong phương pháp giảng dạy bộ môn. Biết áp dụng hình thức dạy mới, sáng tạo, sinh động, hấp dẫn trẻ, nhằm nâng cao kết quả các tiết dạy. Muốn vậy bản thân giáo viên phải luôn trau dồi kiến thức, thường xuyên bồi dưỡng chuyên môn nghiệp vụ . Làm đồ dùng đồ chơi sinh động, sáng tạo: Đồ dùng đồ chơi càng phong phú thì sự tiếp thu của trẻ càng đạt kết quả cao, chính vì vậy giáo viên phải luôn tìm tòi sáng tạo để tạo ra những đồ dùng đồ chơi có tính hấp dẫn nôi cuốn trẻ đến với hoạt động nhận thức. Làm tốt công tác tuyên truyền: Tuyên truyền, phối kết hợp với các ban ngành đoàn thể, phụ huynh trong công tác chăm sóc và giáo dục trẻ. Làm được như vậy chúng ta mới hoàn thành nhiệm vụ giáo dục trẻ một cách toàn diện.
Tạo môi trường cho trẻ làm quen với môi trường xung quanh. Giáo viên cần tạo môi trường phong phú, sạch sẽ và an toàn để trẻ khám phá môi trường xung quanh. Giáo viên cần giúp trẻ suy nghĩ về những gì chúng đang nhìn thấy đồng thời là người hướng dẫn và tạo điều kiện cho trẻ hoạt động. Giáo viên cần tổng hợp, phân tích, những kiến thức thu được khi thử nghiệm và hình thành ở trẻ thái độ tích cực với môi trường xung quanh. Trong quá trình dạy trẻ giáo viên cần sử dụng câu hỏi gợi mở để trẻ giải quyết vấn đề nhưng số lượng và tính chất câu hỏi ở từng bước khác nhau sẽ giúp trẻ có được một số hiểu biết và phát triển tư duy tốt hơn. Bản thân cần phải tích cực tìm tòi học hỏi, nhận thức sâu sắc những nội dung giáo dục và lựa chọn nội dung phù hợp đưa vào dạy trẻ lớp mình. Mạnh dạn dám nghĩ, dám làm, khắc phục mọi khó khăn để thực hiện thành công ý tưởng của mình. Phát huy sức mạnh tổng hợp của nhà trường, giáo viên, phụ huynh trong công tác giáo dục và hình thành các kỹ năng trải nghiệm, khám phá cho trẻ. Tổ chức nhiều hoạt động tạo mọi cơ hội để trẻ được khám phá khoa học tích lũy kiến thức về môi trường xung quanh. Kết hợp chặt chẽ với phụ huynh, tạo uy tín và tiềm năng đối với phụ huynh và đối với trẻ. Dạy trẻ bằng tình yêu thương và lòng nhiệt tình. Luôn tìm tòi, đầu tư thời gian nghiên cứu, sưu tầm thêm các trò chơi áp dụng trong và ngoài tiết học, các thí nghiệm đơn giản nhưng thú vị. 8. Những thông tin cần được bảo mật Không có 9. Các điều kiện cần thiết để áp dụng sáng kiến * Nhân lực Được sự đồng thuận, nhất trí, ủng hộ của chị em đồng nghiệp, phụ huynh học sinh của lớp và sự tập trung, hứng thú của trẻ.
Giáo viên có trình độ trên chuẩn, hiểu biết về chương trình giáo dục mầm non, hiểu được sự cần thiết của việc phát triển nhận thức cho trẻ giúp trẻ có tư duy sáng tạo, thích tìm hiểu, khám phá. Trẻ tại nhóm lớp được học đúng độ tuổi theo quy định, ngoan ngoãn, lễ phép với ông bà, bố mẹ, cô giáo. Phụ huynh quan tâm hơn về công tác chăm sóc, giáo dục trẻ của cô giáo đối với con em mình, nhiệt tình tham gia các buổi họp phụ huynh học sinh trong năm học và ủng hộ các phong trào do nhà trường phát động. * Vật lực: Cơ sở vật chất, trang thiết bị trong, ngoài nhóm lớp được trang bị đầy đủ phù hợp với trẻ lứa tuổi mầm non. Một số đồ dùng tự làm đảm bảo thẩm mĩ, an toàn cho trẻ hoạt động. * Thời gian thực hiện: Từ 02/2018 đến tháng 02/2019 * Địa điểm: Lớp 5 – 6 tuổi A4 trường mầm non Hoàng Đan; Lớp 5 – 6 tuổi A Trường MN Yên Lạc. 10. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến của tác giả và theo ý kiến của tổ chức, cá nhân đã tham gia áp dụng sáng kiến lần đầu, kể cả áp dụng thử 10.1. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tác giả Sau một năm thực hiện đề tài tôi thấy trẻ khám phá môi trường xung quanh hứng thú hơn, tự nguyện hơn từ trong sinh hoạt hàng ngày đến các lĩnh vực khác nhau. Qua các biện pháp đã triển khai thực hiện trên trẻ, sau thời gian tổ chức thực hiện đã đem lại hiệu quả rất tốt, các trẻ bị thu hút, lôi cuốn và thật sự hứng thú vào hoạt động khám phá khoa học. Trẻ tự tin khi nói lên ý kiến của mình, từ đó trẻ sẽ lĩnh hội được vốn kiến thức, kỹ năng mới cho bản thân mình. Không chỉ có vậy, thông qua các giờ trải nghiệm, khám phá khoa học tư duy của trẻ sẽ được kích thích nhiều hơn, trí tưởng tượng phong phú hơn thông qua đó giúp trẻ phát triển trí tuệ, óc sáng tạo của mình. Qua một năm học nghiên cứu và thực hiện đề tài “Một số biện pháp giúp trẻ mẫu giáo làm quen với môi trường xung quanh một cách hiệu quả nhất” tôi đã thu được kết quả như sau:
Với Lớp 5 tuổi A4/ tổng số 33 trẻ tại Trường MN Hoàng Đan – Huyện Tam Dương – Tỉnh Vĩnh phúc STT Khả năng quan sát, Kết quả so sánh, phân loại, thử nghiệm, Số lượng Tỉ lệ % dự đoán... 1 Loại tốt 20 61% 2 Loại khá 13 39% 3 Loại trung bình 0 0% 4 Loại yếu 0 0% Và Lớp 5 tuổi A/ tổng số 25 trẻ tại Trường MN Yên Lạc – TT Yên Lạc – Huyện Yên Lạc – Tỉnh Vĩnh Phúc với kết quả như sau: STT Khả năng quan sát, Kết quả so sánh, phân loại, thử nghiệm, Số lượng Tỉ lệ % dự đoán... 1 Loại tốt 16 64% 2 Loại khá 9 36% 3 Loại trung bình 0 0% 4 Loại yếu 0 0% 10.2. Đánh giá lợi ích thu được hoặc dự kiến có thể thu được do áp dụng sáng kiến theo ý kiến của tổ chức, cá nhân Khi trẻ tìm hiểu khám phá khoa học, các sự vật hiện tượng xung quanh. Giúp hình thành ở trẻ khả năng tư duy, óc sáng tạo có ý nghĩa đối với việc phát triển về nhận thức và giúp cho hệ thần kinh của trẻ mẫu giáo lớn dần dần phát triển toàn diện, đồng thời hình thành và phát triển về: Đức Trí Thể Mỹ cho trẻ. Góp phần giúp trẻ trở thành con người toàn diện. Thông qua hoạt động này đã tạo được không khí trường học thân thiện, học sinh tích cực. Phát triển nhận thức cho trẻ trong trường mầm non là một nội dung quan trọng trong chương trình giáo dục mầm non, nâng cao chất lượng giáo dục bộ môn
khám khoa học cho trẻ, góp phần giáo dục toàn diện cho trẻ ngay từ bậc học đầu tiên đáp ứng yêu cầu đổi mới giáo dục trong giai đoạn hiện nay. Tóm lại sáng kiến được đánh giá đảm bảo tính khoa học, tính sáng tạo, tính hiệu quả và tính ứng dụng vào thực tế cao. Bản thân giáo viên luôn tích cực học hỏi đồng nghiệp, tham gia đầy đủ các buổi bồi dưỡng, sinh hoạt chuyên môn do tổ, nhà trường, phòng giáo dục tổ chức. Không ngừng học tập tu dưỡng để tìm hiểu kiến thức để đưa ra những sáng kiến, kinh nghiệm áp dụng nhằm nâng cao kiến thức trong các hoạt động phát triển nhận thức cho trẻ. 11. Danh sách những tổ chức/cá nhân đã tham gia áp dụng thử hoặc áp dụng sáng kiến lần đầu Số Tên tổ chức/ Địa chỉ Phạm vi/Lĩnh vực TT cá nhân áp dụng sáng kiến 1 Nguyễn Thị Thu Trường mầm nonL ớp 56 tuổi A4, trường mầm Trang Hoàng Đan non Hoàng Đan/ Lĩnh vực phát triển Nhận thức. 2 Hoàng Thị Hoa Trường mầm nonL ớp 56 tuổi A, trường mầm non Yên Lạc Yên Lạc/ Lĩnh vực phát triển nhận thức. Hoàng Đan, ngày tháng năm 2019 Hoàng Đan, ngày 25 tháng 02 năm 2019 THỦ TRƯỞNG ĐƠN VỊ TÁC GIẢ SÁNG KIẾN (Đã ký) (Đã ký) Trần Thị Kim Ký Nguyễn Thị Thu Trang