SÁNG KI N KINH NGHI M
Đ TÀI: “M t s bi n pháp giúp phát huy tính tích c c và kh năng sáng t o
trong ho t đng t o hình cho tr m u giáo 5 – 6 tu i”.
Giáo viên: Nguy n Th Ng c H o
Đn v :ơ Tr ng M m non Th nh L c 2- huy n Vĩnh Th nh - TP C n Thườ ơ
1. Đt v n đ
“Tr em hôm nay, th gi i ngày mai” ế
Th t v y, tr em luôn là ngu n h nh phúc c a m i gia đình, là t ng lai c a ươ
đt n c, c a dân t c và c a m i qu c gia. Mu n xã h i t n t i và phát tri n văn ướ
minh, ph n th nh thì tr c h t ph i đt n n t ng giáo d c lên hàng đu. Đó chính là ướ ế
nhi m v c n đc bi t đc quan tâm không ch đi v i gia đình, nhà tr ng mà còn ượ ườ
c a toàn xã h i.
Nh chúng ta đã bi t tr ng m m non có r t nhi u các ho t đng giáo d cư ế ườ
nh m phát tri n toàn di n cho tr . Trong đó, ho t đng t o hình là m t ho t đng
ch đo có ý nghĩa giúp tr phát tri n kh năng t duy, sáng t o, trí t ng t ng cao ư ưở ượ
nh t. Tuy nhiên đ trí t ng t ng, kh năng sáng t o c a tr có th bay cao, bay xa ưở ưở
thì ng i l n chúng ta, đc bi t là giáo viên m m non ph i là nh ng ng i đnhườ ườ
h ng và giúp tr tr thành m t tài năng trong lĩnh v c ngh thu t. Ho t đng t oướ
hình không nh ng giúp tr hình thành nh ng k năng, k x o mà còn hình thành cho
tr nh ng đc tính t t nh : bi t yêu cái đp, bi t trân tr ng cái đp và mu n t o ra ư ế ế
cái đp, h ng tr đn “Chân, thi n, mĩ”. ướ ế
Ngoài ra ho t đng t o hình còn là ph ng ti n đ th c hi n các ho t đng ươ
giáo d c cho tr m t cách hi u qu . Trong đó, quá trình th c hi n ho t đng t o hình
giúp tr phát tri n sáng t o và t ng t ng nh ng c nh v t, hi n t ng xung quanh ưở ượ ượ
tr mà tr ch a đc nhìn th y đ sáng t o ra nh ng tác ph m riêng c a tr . Khi tr ư ượ
th c hi n các k năng v , n n, c t dán s giúp cho c tay c a tr phát tri n ( phát ơ
tri n v n đng tinh), bàn tay c a tr nhanh nh n và khéo léo h n. Qua ho t đng t o ơ
hình cũng t p cho tr tính g n gàng, t m , c n th n và tính kiên nh n, t o thói quen
n n p t t trong h c t p. ế
1
K t qu ho t đng t o hình đó chính là ki n th c, kinh nghi m mà tr tích lũyế ế
đc trong cu c s ng h ng ngày, trong các ho t đng nh n th c khác. Ho t đng t oượ
hình là ho t đng sáng t o trong đó tr làm đo di n và th a s c th hi n mình.
Ch tr ng c a ngành giáo d c hi n nay là đi m i giáo d c t t c các b c ươ
h c nói chung và b c h c M m non nói riêng. B n thân tôi đã n m b t đc nh ng ượ
v n đ đi m i trong giáo d c m m non hi n nay nh đi m i n i dung giáo d c, ư
đi m i môi tr ng giáo d c và đi m i cách đánh giá tr . Trong đó, đi m i ph ng ườ ươ
pháp giáo d c là chuy n t ph ng pháp L y giáo viên làm trung tâm” thành ươ
ph ng pháp giáo d c l y tr làm trung tâm”. Đây chính là ph ng pháp d y h cươ ươ
tích c c. Đây là 1 v n đ đi m i thi t th c và có tính ch t quy t đnh góp ph n ế ế
thành công trong công tác giáo d c.
Trong công tác chăm sóc giáo d c tr tôi đã v n d ng nh ng hi u bi t c a ế
mình v ph ng pháp d y h c tích c c vào các ho t đng giáo d c tr l p, đc ươ
bi t là ho t đng t o hình. Tôi nh n th y ho t đng t o hình nó th hi n rõ tính tích
c c sáng t o c a tr . Ho t đng t o hình là ph ng ti n đ tr th hi n nh ng n ươ
t ng, nh ng hi u bi t, ý mu n c a mình v th gi i xung quanh.ượ ế ế
Chính t nh ng hi u bi t c a tôi v ph ng pháp d y h c tích c c và kh ế ươ
năng sáng t o c a tr trong ho t đng t o hình. Vì v y, trong quá trình đng l p, b n
thân tôi đã tìm ra và tích lũy đc m t s gi i pháp giúp tr phát huy h t tính tích c cượ ế
sáng t o c a mình nh m đt đc ch t l ng cao trong ho t đng giáo d c nói ượ ượ
chung và ho t đng t o hình nói riêng nên tôi đã quy t đnh ch n đ tài “ M t s bi n ế
pháp giúp phát huy tính tích c c và kh năng sáng t o trong ho t đng t o hình cho
tr m u giáo 5 – 6 tu i”. Đó chính là lý do mà tôi ch n đ tài cho bài vi t c a mình. ế
2. Gi i quy t v n đ (N i dung, bi n pháp th c hi n) ế
2.1. N i dung
2.1.1. Ph ng pháp d y cũươ
Tr c đây tôi v n d y tr theo ph ng pháp cũ – l y giáo viên làm trung tâm,ướ ươ
giáo viên d y tr theo nhu c u, k ho ch đã đ ra s n, áp đt tr h c theo cách c a ế
giáo viên m t cách r p khuôn, cung c p ki n th c, k năng cho tr là chính, ít cho tr ế
phát huy tính tích c c và kìm hãm kh năng sáng t o c a tr ; lúc này cô giáo đóng vai
2
trò ch đo, tr ch vi c ng i nghe cô truy n đt ki n th c, tr ti p thu ki n th c ế ế ế
nhi u h n k năng, và tr l i đc câu h i c a cô xem nh tr đã đt. Giáo viên s ơ ượ ư
ti p xúc v i nh ng cái m i, s ph i s a đi hình th c và ph ng pháp, s tr th cế ươ
hi n không đc, s ph i s d ng nhi u lo i ph ng ti n trong ti t d y, s t n ượ ươ ế
kém, chính vì th mà tr không đc t mình nói lên nh ng suy nghĩ sáng t o mà ph iế ượ
l p l i r p khuôn gi ng cô. Cô giáo ch a thoát ra kh i cái “tôi” c a b n thân đ ch p ư
nh n nh ng khuy t đi m c a tr , khi tr th c hi n trong quá trình t o ra s n ph m ế
t o hình cô luôn áp đt suy nghĩ c a mình lên tr , b t tr ph i th c hi n gi ng cô,
“sao y b n chính”, chính vì th kìm hãm s sáng t o c a tr . ế
u đi m: Ư Khi d y theo ph ng pháp cũ đ t n kém, đ t n th i gian làm đ ươ
dùng.
H n ch : ế Trong giai đo n hi n nay, phong trào đi m i m c tiêu, n i dung
ch ng trình giáo d c và đào t o nói chung và ch ng trình chăm sóc - giáo d c Mươ ươ m
non nói riêng đang đc tri n khai r ng kh p n c ta.ượ ướ Ph ng pháp d y luôn chúươ
tr ng vào tr , tr luôn là trung tâm trong m i ho t đng, n u v n d y theo ph ng ế ươ
pháp cũ thì tr tr nên th đng, không tích c c, không th hi n đc tính sáng t o ượ
c a riêng mình và tr tr nên nhàm chán khi tham gia vào ho t đng t o hình.
2.1.2. Th c hi n theo ph ng pháp l y tr làm trung tâm ươ
M c tiêu c a giáo d c m m non là giúp tr em phát tri n v thê ch t, nh n ,
th c, ngôn ng , tình c m, trí tu , th m mĩ. Đc bi t trong năm h c 2018 – 2019 ngành
giáo d c m m non ti p t c th c hi n chuyên đ tr ng tâm xây d ng môi tr ng giáo ế ườ
d c l y tr làm trung tâm nh m giúp tr tích c c h ng thú tham gia vào m i ho t
đng, tr t tin tham gia vào ho t đng nhóm, ho t đng cá nhân và ho t đng t p
th . Lúc này tr đóng vai trò trung tâm, trong m i ho t đng, tr đc t do th hi n ượ
kh năng c a mình, th hi n ý t ng và sáng t o khi tham gia ho t đng cùng b n. ưở
Cô giáo ch là ng i h ng d n tr , theo dõi, quan sát tr , không áp đt, không b t ườ ướ
bu c tr làm theo ý c a cô.
Có th nói ho t đng t o hình là m t trong nh ng ho t đng có th giúp tr
th a s c sáng t o, th hi n nh ng gì mình thích qua t ng nét v , t ng th i đt n n,
hay nh ng t gi y màu, chi c lá, nh ng lo i màu s c khác nhau, hay nh ng nguyên ế
3
v t li u m : lá cây, v tr ng, cát màu, h t h t…. Qua ho t d ng này tr có th t o ra
s n ph m mang đm phong cách riêng c a mình mà không nh t thi t ph i đi theo l i ế
mòn “sao y b n chính” c a giáo viên.
2.2. C s lý lu nơ
Theo nhà bác h c vĩ đi ng i Ucraina - Anton Semenovitch Makarenco đã vi t ườ ế
nh ng c s căn b n c a vi c giáo d c con ng i đã đc hình thành tr c 5 tu i, ơ ườ ượ ướ
nh ng đi u d y trong th i k này chi m 90% ti n trình giáo d c cu c đi, v sau ế ế
giáo d c v n đc ti p t c nh ng đó l i là lúc hái hoa n m qu , còn nh ng n hoa ượ ế ư ế
thì đc vun tr ng ngay trong 5 năm đu tiên. Tr l a tu i m m non, m i kh năngượ
đang đc hình thành và phát tri n m nh m , t duy c a tr phát tri n t n s caoượ ư
nh t c a cu c đi con ng i, quá trình phát tri n tâm lý di n ra r t ph c t p và nh y ườ
c m, nó th ng xuyên thay đi, lúc thì h ng thú cao d n đn vi c tr tích c c tham ườ ế
gia vào ho t đng, l i có nh ng lúc tr không h ng thú, không tích c c, có th nói s
h ng thú c a tr trong giai đo n này không b n. Chính vì th trong giai đo n này ế
ng i giáo viên m m non ph i h t s c kiên nh n, khéo léo, linh ho t, sáng t o trongườ ế
vi c t ch c các ho t đng đa dang, phong phú cho tr tham gia m t cách t nhiên
“h c mà ch i, ch i mà h c” ơ ơ
Nh chúng ta đã bi t ho t đng t o hình là m t ho t đng nh n th c đc bi tư ế
mang tính sáng t o, ph n ánh hi n th c đi s ng xung quanh c a tr b ng nh ng
hình t ng ngh thu t. T lâu ho t đng t o hình v n đc xem là m t ph n quanượ ượ
tr ng trong ch ng trình giáo d c m m non. Các nhà giáo d c m m non cho r ng: ươ
tr nh nên tham gia vào các ho t đng sáng t o ngh thu t và th ng th c chiêm ưở
ng ng s n ph m c a mình và c a b n”. B i vì ho t đng t o hình là n i tr thưỡ ơ
hi n mình và cũng là đi u ki n giúp tr phát tri n toàn di n “đc, trí, th , m ”. Chính
vì th phát huy tính tích c c và kh năng sáng t o cho tr m u giáo là m t vi c làmế
thi t th c và c n thi t!ế ế
2.3. Cơ s thc tin
2.3.1. Đc đi m nhà tr ng ườ
Tr ng m m non Th nh L c 2 đc công nh n tr ng chu n qu c gia th 3ườ ượ ườ
c a b c h c m m non Huy n Vĩnh Th nh vào năm 2012. Năm h c 2017 2018 v a
4
qua nhà tr ng đã hoàn thành xong công tác tái chu n và đc UBND thành ph C nườ ượ
Th công nh n l i tr ng m m non đt chu n qu c gia sau 5 năm. Năm h c 2018 ơ ườ
2019, tr ng s ti p t c c i t o l i môi tr ng, ti p t c th c hi n chuyên đ “giáoườ ế ườ ế
d c l y tr làm trung tâm”. Tr ng ch có m t đi m trung tâm, không có đi m l v i ườ
t ng s h c sinh là 196 cháu g m 7 nhóm l p v i 16 cán b giáo viên, công nhân viên,
trình đ giáo viên đt chu n 100%, trên chu n 75 %, năm h c 2017 2018 v a qua
tr ng tham gia thi h i thi thi t k môi tr ng giáo d c l y tr làm trung tâm đcườ ế ế ườ ượ
gi i III, bên c nh đó cũng trong năm h c v a qua tr ng cũng đc t ng C thi đua ườ ượ
c a UBND thành ph C n Th , tr ng nhi u năm đt t p th lao đng xu t s c, ơ ườ
ch t l ng gi ng d y ngày m t nâng cao: Giáo viên nhi u năm li n đc công nh n ượ ượ
là giáo viên gi i c p huy n, c p thành ph . Tuy nhiên, ngu n nhân l c nhà tr ng ườ
v n còn thi u ph i m n thêm GVHĐ th i v , đây cũng là m t trong nh ng khó khăn ế ướ
c a tr ng. ườ
2.3.2. Đc đi m c a l p
Năm h c 2018 -2019 tôi đc phân công ch nhi m nhóm l p 5-6 tu i c a ượ
tr ng, l p tôi có 34 cháu, trong đó 19 cháu n , 15 cháu nam, v i đ tu i đng đu,ườ
đây là m t thu n l i l n đ tôi rèn luy n phát tri n k năng th m m qua ho t đng
t o hình. Bên c nh đó, năm nay l p tôi cũng có m t s cháu m i đi h c cũng g p
không ít khó khăn cho vi c rèn k năng, phát tri n sáng t o cho tr , nh ng v i lòng ư
yêu ngh , tình yêu th ng giành cho các cháu tôi đã không b cu c, luôn t n tâm, t n ươ
l c cho công vi c chăm sóc và giáo d c tr .
2.3.3. Thu n l i
B n thân là m t giáo viên tr , tôi luôn luôn nh n đc s quan tâm, giúp đ c a ượ
Ban giám hi u v m i m t trên ph ng di n giáo d c: cung c p đy đ trang thi t b ươ ế
d y h c, tài li u tham kh o, b i d ng chuyên môn nghi p v Bên c nh đó nhà ưỡ
tr ng cũng t o m i đi u ki n thu n l i đ giáo viên có th trao d i ki n th c, kườ ế
năng nghi p v s ph m qua vi c t ch c các ti t thao gi ng, chuyên đ, d gi đ ư ế
ch em cùng nhau ng i l i đóng góp, chia s , rút kinh nghi m đ cùng nhau n m v ng
ph ng pháp giáo d c tr .ươ
5