Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi phát triển toàn diện thông qua HĐ ngoài trời
MỤC LỤC
MỤC LỤC ...................................................................................................... 1
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ ................................................................................... 2
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ ...................................................................... 4
I. Đặc điểm tình hình ................................................................................. 4
1. Cơ sở lý luận .................................................................................................................. 4
1.1 Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ ........................................................ 4
*Trẻ bắt đầu giao tiếp và học theo ........................................................... 5
*Trẻ thích được yêu thương ...................................................................... 5
1.2 Kỹ năng của trẻ ........................................................................... 5
2. Cơ sở thực tiễn ............................................................................................................... 8
2.1. Một số nét về lớp. ....................................................................... 8
2.2. Thuận lợi ................................................................................................................ 8
2.3. Khó khăn .................................................................................................................... 9
1. Biện pháp 1: Tổ chức hoạt động ngoài trời cho trẻ trải nghiệm, quan sát để củng
cố ghi nhớ kiến thức trẻ được học ở trên lớp, nhằm phát triển nhận thức cho trẻ. ....... 9
3. Biện pháp 3: Đa dạng các trò chơi ngoài trời nhằm phát triển thể chất, nhận thức,
tình cảm xã hội ở trẻ . ...................................................................................................... 16
4. Biện pháp 4: Đưa một số trò chơi dân gian cho trẻ hoạt động ngoài trời nhằm
phát triển thể chất ở trẻ: ................................................................................................ 21
5. Biện pháp 5: Đưa các câu đồng dao, hò vè, câu đố, thơ , truyện … ứng dụng vào
hoạt động nhằm phát triển ngôn ngữ cho trẻ. ............................................................... 25
6. Biện pháp 6: Tận dụng các nguyên vật liệu phong phú, đa dạng, có sẵn tạo điều
kiện cho trẻ làm ra các sản phẩm tạo hình nhằm phát triển thẩm mỹ sáng tạo ở trẻ. . 28
7. Biện pháp 7: Giáo viên định hướng tổ chức cho trẻ. ................................................. 30
III: KẾT QUẢ ............................................................................................... 34
1. Về trẻ ........................................................................................................................... 34
2. Về bản thân .................................................................................................................. 36
PHẦN III: KẾT LUẬN CHUNG ........................................................................ 37
1. Kết luận ............................................................................................... 37
3. Khuyến nghị đề xuất ........................................................................... 39
1
Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi phát triển toàn diện thông qua HĐ ngoài trời
PHẦN I: ĐẶT VẤN ĐỀ
Giai đoạn mẫu giáo là giai đoạn phát triển quan trọng trong cuộc đời của
bé. Ở giai đoạn này, trẻ hình thành, phát triển giao tiếp xã hội, phát triển về mặt
tư duy, trí tuệ, thể chất và nhiều kĩ năng khác.Vì vậy trẻ được tham gia rất nhiều
các hoạt động trong trường mầm non như hoạt động học, hoạt động góc, hoạt
động ăn ngủ vệ sinh….. và không thể không nhắc tới đó là hoạt động ngoài trời.
Hoạt động ngoài trời là hoạt động rất cần thiết đối với trẻ. Nếu không
được tham gia các hoạt động ngoài trời, sẽ ảnh hưởng không nhỏ đến tâm lý,
tình cảm, kỹ năng giao tiếp của trẻ, có thể khiến trẻ mất tự tin, thiếu sự linh hoạt,
khó hòa đồng…
Vì vậy, trong các hoạt động dạy và học hàng ngày của trường mầm non
không thể thiếu các hoạt động ngoài trời.
Hoạt động ngoài trời bao gồm các hoạt động có chủ đích (nhằm rèn luyện
một số kiến thức, kỹ năng cho trẻ một cách khoa học, theo đúng mục tiêu của
chương trình); các hoạt động giúp trẻ nhận biết và làm quen với môi trường và
cuộc sống xung quanh… Có thể nói, khi trẻ tham gia các hoạt động ngoài trời,
khi trẻ đùa nghịch, cười nói, chạy nhảy… thực chất là trẻ khám phá, học hỏi và
có điều kiện phát triển tốt nhất những cảm xúc tích cực của mình.
Việc vui chơi, khám phá thế giới bên ngoài sẽ giúp bé phát triển trí não tốt
hơn ngay từ đầu với 4 khía cạnh then chốt: thông minh, vận động, cảm xúc và
giao tiếp.
Nhiều nghiên cứu khoa học cho thấy những bé thường xuyên tham gia
hoạt động ngoài trời sẽ thông minh, năng động, biết chia sẻ và ngôn ngữ phát
triển hơn các bạn đồng trang lứa.
Các hoạt động ngoài trời ở lứa tuổi mầm non sẽ mang đến những điều
tuyệt vời cho bé như:
*Rèn luyện khả năng vận động và trí thông minh
Các hoạt động vui chơi, khám phá ngoài trời ở trường thích hợp với bản
tính hiếu động, thích tìm tỏi của bé. Không chỉ dừng ở vận động thô như đi,
chạy mà các trò chơi còn giúp bé phối hợp nhiều hơn giữa các giác quan của cơ
thể, từ đó hình thành những vận động tinh như leo trèo, bắt bóng, nhảy xa, chạy
vượt chướng ngại vật…
Hơn thế nữa, bé sẽ tập quan sát nhiều hơn, trí não bé được kích thích liên
tục để tiếp nhận thông tin về màu sắc, hình thái của các sự vật xung quanh. Từ
đó rèn luyện cho bé khả năng phân tích sự việc và đưa ra các giải pháp để xử lý
tình huống theo cách riêng của bé.
2
Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi phát triển toàn diện thông qua HĐ ngoài trời
*Phát triển kỹ năng giao tiếp và cảm xúcKhi tham gia vào các trò chơi tập
thể, bé được tạo cơ hội để giao tiếp với bạn bè và mọi người xung quanh.
Bé hiểu được các luật chơi qua sự hướng dẫn của cô, bé biết cổ vũ đồng
đội chiến thắng. Đó là một trong những biểu hiện tuyệt vời của kỹ năng giao
tiếp.
Bên cạnh đó, bé sẽ biểu hiện sự vui, buồn qua kết quả của trò chơi khi đội
mình chiến thắng hay chậm hơn đội bạn một chút, từ đó bé sẽ dần phát triển cảm
xúc và biết cách bày tỏ những cảm xúc đó.
*Định hướng tư duy thẩm mỹ
Các bé trong lứa tuổi mẫu giáo có trí tưởng tượng bay bổng và vô cùng
phong phú. Bé rất tinh ý với những thay đổi và tác động của môi trường, đặc
biệt khi cảnh vật xung quanh có nhiều màu sắc, những đồ chơi ngộ nghĩnh, hình
ảnh sinh động.
Những cơ hội tiếp xúc với môi trường đa dạng bên ngoài giúp bé khám
phá năng khiếu nghệ thuật và khả năng thẩm mỹ của mình. Bé có khiếu hội họa
sẽ thích thú với việc vẽ lại sự vật xung quanh, trong khi bé có khả năng ngôn
ngữ tốt sẽ biết cách miêu tả lại sự vật đó…
Các hoạt động ngoài trời tại trường mầm non là một trong những cơ hội
để bé được tiếp xúc và trải nghiệm với những sự vật xung quanh. Và cô, với vai
trò là người đồng hành trong hành trình khám phá của bé, hãy luôn tiếp sức cho
bé bằng nguồn dinh dưỡng liên tục và vượt trội cho trí não.
Bên cạnh đó, các hoạt động này giúp trẻ phát triển về mặt thể chất,
vận động, giúp bé tiêu hao năng lượng, do đó sẽ ăn ngủ ngon hơn. Việc chạy
nhảy, vui đùa, hít thở không khí trong lành sẽ giúp cho đầu óc thoải mái, sảng
khoái hơn, bé sẽ tiếp thu các bài học trong lớp một cách dễ dàng hơn.
Do đó tôi mạnh dạn chon đề tài “ Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi phát
triển toàn diện thông qua hoạt động ngoài trời” làm sáng kiến kinh nghiệm của
mình, để từ đó có thể thấy được hoạt động ngoài trời có ý nghĩa vô cùng quan
trọng trong việc phát triển thể chất, tình cảm, trí tuệ của trẻ.
???
3
Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi phát triển toàn diện thông qua HĐ ngoài trời
PHẦN II: GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Đặc điểm tình hình
1. Cơ sở lý luận
Vui chơi là hoạt động chủ đạo ở lứa tuổi mầm non, trong đó hoạt động
ngoài trời là một hoạt động mang lại nhiều bổ ích cho trẻ. Qua đó, không chỉ
được quan sát ở thế giới xung quanh, phám phá những điều mới lại từ thiên
nhiên, phát triển nhận thức, vốn hiểu biết mà còn giúp trẻ phát triển cảm xúc.
1.1 Đặc điểm tâm sinh lý của trẻ
Ở mỗi giai đoạn phát triển của trẻ đều có những đặc điểm tâm lý giống
nhau để giúp giáo viên và cha mẹ có thể giao tiếp tốt với trẻ. Khi hiểu rõ được
những đặc điểm tâm lý trẻ mầm non, giáo viên sẽ dễ dàng trong việc lựa chọn
phương pháp giảng dạy, định hướng và giúp trẻ phát triển đúng với từng giai
đoạn.
Bốn đến năm tuổi là tuổi của sự tò mò, vui vẻ nhưng có những lúc trẻ
chẳng dễ chịu chút nào. Đây cũng là những khoảnh khắc bình thường khi trẻ
đang tiếp tục phát triển các các kỹ năng xã hội và cảm xúc của mình.
Tại thời điểm này, trẻ thích chơi với bạn cùng tuổi. Trẻ có thể có người
bạn thân đầu tiên và rất quan tâm đến những gì bạn mình có, bạn mình nghĩ hay
làm. Trẻ trong độ tuổi 4-5 tuổi có thể ví như miếng bọt biển đang khao khát
hấp thụ nước. Trẻ có thể học theo một cách nhanh chóng các hành vi, hình ảnh,
bắt chước cách nói trên truyền hình hay từ người khác và áp dụng về nhà mình.
Trẻ cũng đang trong giai đoạn hình thành ý thức cá nhân với những ý
tưởng và ý kiến riêng. Trẻ không ngại thể hiện mình một cách mạnh mẽ và có
thể coi những điều mình thể hiện hoàn toàn bình thường.
Nói chung, đây là cách trẻ đang trải nghiệm, thử nghiệm và học tập để tìm
ra những giới hạn về mặt xã hội và tình cảm, chấp nhận được hay không chấp
nhận được.
Ở giải đoạn trẻ đang tập làm người lớn, chúng ta cần đối xử với trẻ bằng
sự bình tĩnh và yêu thương, không chửi mắng hoặc trừng phạt trẻ. Hãy giải thích
cho trẻ hiểu mọi vấn đề mà trẻ thắc mắc trong cuộc sống
Trẻ từ 4 đến 5 tuổi rất hiếu động. Trẻ không còn phụ thuộc quá
nhiều vào bố mẹ như trước nữa mà dành nhiều thời gian để chơi một mình hoặc
chơi đùa cùng bạn. Đây cũng là giai đoạn trẻ đang phát triển tư duy logic nên
việc lựa chọn trò chơi phù hợp và khuyến khích phát triển dư duy cho trẻ được
các bố mẹ vô cùng quan tâm.
*Trẻ tò mò khám phá thế giới xung quanh
Nhận thức của trẻ được hình thành nên trẻ bắt đầu quan sát và khám phá
4
Một số biện pháp giúp trẻ 4-5 tuổi phát triển toàn diện thông qua HĐ ngoài trời
các vật xung quanh mình. Trẻ thích các trò chơi như nghịch nước, ném bóng, đồ
chơi, nếm thử mùi vị của đồ ăn…
*Trẻ bắt đầu giao tiếp và học theo
Giao tiếp là một trong những đặc điểm tâm lý trẻ mầm non. Ở độ tuổi này, trẻ
bắt đầu hình thành khả năng giao tiếp và hào hứng với việc giao tiếp với mọi
người. Trẻ sẽ quan sát những gì đang diễn ra xung quanh, cha mẹ, người thân và
giáo viên để học theo. Là giáo viên mầm non, các bạn nên chú ý trong ngôn từ
giao tiếp trên lớp sao cho chuẩn mực sư phạm, tránh sử dụng tiếng địa phương
tránh gây nhiễu loạn ngôn ngữ của trẻ.
*Trẻ thích được yêu thương
Các em bắt đầu tiếp xúc với thế giới bên ngoài nên đặc điểm tâm lý trẻ mầm
non trong giai đoạn này là sợ hãi và cần sự yêu thương của gia đình, giáo viên
và mọi người xung quanh. Khi trẻ sợ hãi, giáo viên nên động viên, ai ủi trẻ, khi
trẻ mắc sai lầm thì giáo viên cũng nên nhẹ nhàng phân tích để cho trẻ hiểu, tránh
quát mắng làm các em hoảng sợ.
* Trẻ bắt đầu hình thành ý thức cá nhân
Tuy còn nhỏ nhưng ở giai đoạn mầm non, trẻ đã bắt đầu hình thành ý thức cá
nhân của mình. Trẻ có thể tự đưa ra nhận xét khi xem một bộ phim hay nghe
một bản nhạc hay. Ngoài ra, trẻ cũng rất chú ý đến những lời nhận xét của người
khác dành cho mình.
Với đặc điểm tâm lý trẻ mầm non như vậy, giáo viên và cha mẹ nên quan
sát và hỗ trợ trẻ trong quá trình hình thành phát triển nhận thức, ngôn ngữ, thẩm
mỹ, thể chất, quan hệ tình cảm xã hội ở trẻ .
Môi trường cho trẻ hoạt động ngoài trời sẽ là môi trường lôi cuốn và hấp
dẫn nếu chúng ta biết nắm bắt và tập trung vận dụng tất cả yếu tố có sẵn trong tự
nhiên, tác động qua các trò chơi, quan sát tìm hiểu các sự vật xung quanh trong
các tình huống. Những câu hỏi vì sao và làm như thế nào?... và sự tò ham hiểu
biết của trẻ, ta giáo dục trẻ hình thành thói quen đẹp, hành vi tốt, góp phần phát
triển nhân cách trẻ.
1.2 Kỹ năng của trẻ
Lứa tuổi 4-5 tuổi trẻ có các kỹ năng sau:
+ Trẻ có thể leo trèo ở độ cao vừa phải, sử dụng bàn phím máy vi tính,
đạp xe, có thể chạy theo đường zic-zac khi chơi đuổi bắt và có thể nâng những
đồ chơi tương đối nặng.
+ Đây là lứa tuổi trẻ bắt đầu có thể học bơi, học múa hay học đàn.
+ Những kĩ năng mới, những trò chơi sáng tạo có thể làm trẻ thích thú
trong một thời gian dài chứ không còn nhanh chán như trước kia nữa
5