SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO HÀ NỘI
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
MỘT SỐ BIỆN PHÁP NHẰM HÌNH THÀNH
THÓI QUEN ĐỌC SÁCH CHO TRẺ MẦM NON
Lĩnh vực : Giáo dục mẫu giáo
Cấp học : Mầm non
Tài liệu kèm theo : 01 đĩa CD
MÃ SKKN
Một số biện pháp nhằm hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non
NĂM HỌC: 2015 – 2016
2/27
Một số biện pháp nhằm hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non
A. ĐẶT VẤN ĐỀ
1. Lý do chọn đề tài:
Đọc sách là nhu cầu của tất cả mọi người, bởi lẽ sách là phương tiện học
tập thuận lợi, giúp con người nâng cao nhận thức, hiểu biết. Sách là kho tàng tri
thức mà nhân loại tạo ra, lưu lại, truyền cho thế hệ sau. Đó là nguồn tri thức rất
quan trọng và vô tận đối với tất cả mọi người. Mọi thành công của con người
đều nhờ sự kết hợp của kinh nghiệm bản thân với tri thức lĩnh hội được từ việc
học trong cuộc sống và từ trong sách vở. Đối với trẻ mầm non, đọc sách là một
việc làm có mối liên quan mật thiết đến sự phát triển của trẻ. Nhiều nghiên cứu
cho thấy những trẻ có thói quen đọc sách sẽ rèn luyện được nhiều kỹ năng. Trẻ
có thói quen đọc sách thường xuyên có khả năng ghi nhớ cao hơn, sáng tạo hơn
và suy nghĩ logic hơn trong các hoạt động.
Tuy nhiên, chưa bao giờ cụm từ “Văn hóa đọc” lại được nhắc nhiều trên
các phương tiện thông tin đại chúng…như hiện nay. Đặc biệt là đối với bộ phận
giới trẻ bao gồm cả trẻ mầm non. Thời đại công nghệ số mở ra cũng là lúc con
người và đến ngay cả trẻ mầm non cũng quen thuộc với máy tính bảng, laptop,
ipas…Rất khó để tìm được một hình ảnh đứa trẻ say sưa hứng thú với một
quyển sách trên tay, hay đòi bố mẹ đọc sách, kể chuyện, thay vào đó chúng say
sưa với những cú lướt tay trên màn hình cảm ứng, chúng đòi bố mẹ cho xem ti
vi, chơi các trò chơi trên máy tính bảng, ipas. Tôi đã từng chứng kiến một câu
chuyện ngay tại nhà bạn tôi như sau: Buổi sáng anh bạn tôi đi làm, đứa con gái
nhỏ mới lên ba tuổi vừa mở mắt dậy, thấy bố đi làm bèn khóc, ăn vạ. Vợ bạn tôi
thấy vậy cứ tưởng con khóc vì khuyến luyến bố. Ai dè sau một hồi dỗ dành, con
nói ra nguyên nhân con muốn bố đi làm nhưng phải để ipas ở nhà. Đây thực sự
là một thực trạng báo động và làm một cô giáo mầm non như tôi trăn trở rất
nhiều. Các trò chơi điện tử ảnh hưởng đến trẻ về rất nhiều mặt cả sức khỏe và trí
tuệ: hại mắt, khiến trẻ lười vận động, trây ỳ, lười tư duy. Sẽ ra sao nếu cả một
thế hệ tương lai chỉ say mê với các trò chơi điện tử…Chưa kể đến sóng điện từ
phát ra từ các phương tiện máy móc này là nguyên nhân gây ra rất nhiều bệnh, là
hiểm họa khôn lường với sức khỏe lâu dài của trẻ. Hơn thế nữa văn hóa đọc bao
giờ cũng đóng vai trò chủ đạo trong việc truyền bá và tiếp thu tri thức một cách
hệ thống và sâu sắc mà văn hóa nghe, nhìn (vốn có thế mạnh trong việc cung
cấp thông tin và giải trí) không thể làm được. Mặc dù không thể phù nhận được
tầm quan trọng của công nghệ trong sự phát triển của xã hội. Nhưng cũng không
thể phủ nhận những tác hại của chúng. Cần phải tạo ra sự cân bằng, phải giáo
dục như thế nào để trẻ trở thành những người yêu tri thức, thích tìm hiểu tri
3/27
Một số biện pháp nhằm hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non
thức, năng động, hoạt bát, chữa trị thói quen nghiện máy tính bảng, ipas... Đây
là nhiệm vụ chung của toàn xã hội.
Bản thân tôi là người vô cùng yêu sách. Tôi rất thích câu nói của một nhà
nghiên cứu học người Mỹ : “Hãy tắt các thiết bị điện tử để mở cửa sổ tâm
hồn”.Vậy làm thế nào để hình thành cho trẻ hứng thú với việc đọc sách. Đây là
việc làm không khó nhưng cũng không phải dễ. Thói quen này nếu được hình
thành ngay từ bé sẽ quyết định đến khả năng đọc sách trong suốt thời gian dài
của cuộc sống sau này của trẻ, sẽ là tiền đề quan trọng nhất nhằm bồi dưỡng sự
hứng thú, năng lực và thói quen tự học suốt đời…Tất cả sẽ giúp trẻ phát triển trí
tuệ, phát triển kỹ năng giao tiếp, kỹ năng nhận thức, đặc biệt là kỹ năng tình cảm
xã hội. Bồi dưỡng cho trẻ trở thành những công dân tương lai ham hiểu biết,
thích tìm tòi, khám phá, sáng tạo. Là cơ sở để xây dựng nước nhà lớn mạnh.
Như vậy, muốn xây dựng được “Văn hóa đọc” phải đi từ gốc, và phải làm ngay
ở cấp học mầm non. Có như vậy mới hình thành tình yêu đối với sách của trẻ,
qua đó giúp trẻ phát triển ngôn ngữ, tư duy và góp phần hình thành nhân cách
toàn diện cho trẻ. Chính vì vậy tôi tìm hiểu và mạnh dạn đưa ra “Một số biện
pháp nhằm hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non” để góp phần
hình thành và giữ gìn “Văn hóa đọc” cho thế hệ tương lai.
2. Mục đích nghiên cứu:
- Tìm hiểu thực trạng hoạt động tạo thói quen để hình thành thói quen đọc
sách cho trẻ mầm non tại trường mầm non cũng như ở gia đình.
- Đề xuất một số biện pháp để hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm
non
- Đề ra những kiến nghị nhằm nâng cao hiệu quả của việc hình thành thói
quen đọc sách cho trẻ mầm non
3. Đối tượng nghiên cứu:
- Đối tượng nghiên cứu của đề tài là trẻ với thói quen đọc sách hàng ngày
tại trường mầm non nơi tôi đang công tác.
4. Nhiệm vụ nghiên cứu:
- Tìm hiểu về các biện pháp tăng cường hứng thú đọc sách cho trẻ.
- Tìm hiểu thực trạng về việc hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm
non ở trường mầm non nơi tôi đang công tác.
5. Phạm vi nghiên cứu:
- Phạm vi nghiên cứu của đề tài là các cháu với thói quen đọc sách ở lớp
mẫu giáo trong trường mầm non nơi tôi công tác.
6. Các phương pháp nghiên cứu:
- Phương pháp quan sát.
- Phương pháp nghiên cứu lý luận, điều tra phỏng vấn.
4/27
Một số biện pháp nhằm hình thành thói quen đọc sách cho trẻ mầm non
B. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
I. Cơ sở lý luận:
Lứa tuổi mầm non là thời kỳ khởi đầu rất quan trọng đối với sự phát triển
của con người. Xây dựng và bồi dưỡng cho trẻ em những thói quen tốt đẹp đồng
nghĩa với việc giúp trẻ em tích lũy một nguồn vốn. Tạo dựng thói quen đọc sách
và yêu sách là một việc làm quan trọng của gia đình, nhà trường và toàn xã hội
để giúp trẻ có một nguồn vốn dồi dào cho việc hình thành và phát triển nhân
cách. Đây cũng là một trong những thói quen có ảnh hưởng sâu sắc đối với sự
phát triển tư duy, đạo đức, lối sống,.. của trẻ em .
Một điều thực tế đã chứng minh, trong những năm gần đây do ảnh hưởng
của: Xem băng hoạt hình quá nhiều, chơi các trò chơi điện tử, vi tính, xem
truyện tranh mà hình ảnh là chính, ngôn từ thì cụt ngủn, lời thoại vô thưởng vô
phạt...đã làm “thui chột” ngôn ngữ của đứa trẻ, làm số trẻ chậm nói và tăng động
tăng lên rất nhiều. Với những đứa trẻ luôn được bố mẹ quan tâm, hay đọc sách
cho con nghe mỗi ngày thì trẻ có tình yêu với sách, truyện, ham tìm tòi học hỏi
và đặc biệt là ngôn ngữ rất phát triển.
Một số người quan niệm rằng trẻ còn quá nhỏ nên chưa thể nhận thức
được những gì từ sách báo. Tuy nhiên, các chuyên gia trên thế giới khuyên rằng,
nên đọc cho trẻ nghe càng sớm càng tốt và việc này sẽ góp phần rất nhiều vào sự
phát triển của trẻ.
Khi trẻ một tuổi, chúng ta đã có thể bắt đầu đọc sách cùng trẻ. Nên chọn
cho trẻ những cuốn truyện tranh có nội dung đơn giản, màu sắc đẹp, hình ảnh
sinh động. Vơmi sách com giấy dày và cứng, bé sen giở từng trang một cách dễ dàng.
Tập cho bé tự giở sách chính là cách mà ta luyện cho bàn tay của bé khéo léo và
các cơ ngón tay mềm dẻo.
Hơn nữa, đọc sách cho trẻ nghe còn rèn luyện kỹ năng ghi nhớ cho trẻ.
Khi đọc sách chúng ta nên đưa ra những câu hỏi để bé trả lời. Những câu hỏi
dựa trên nội dung của cuốn sách hoặc những câu hỏi dựa trên những hình ảnh có
trong cuốn sách đều có tác dụng giúp bé tư duy tốt hơn và yêu sách hơn. Khi trẻ
đã ghi nhớ được nội dung của cuốn sách, trẻ có thể đi vào thế giới của câu
chuyện trong sách bằng cách hóa thân vào các nhân vật. Khi đóng kịch có thể
tuân theo nội dung cuốn sách hoặc có thể tạo những tình tiết khác lạ hơn trong
sách để cho bé cơ hội ghi nhớ các tình tiết của truyện cũng như kích thích khả
năng sáng tạo của trẻ. Trong các câu chuyện chúng ta đọc cho cho trẻ nghe, trẻ
sẽ nhận ra những tính cách tốt xấu của nhân vật và việc phải học theo các việc
5/27
