PHÒNG GIÁO DỤC & ĐÀO TẠO QUN HOÀN KIM
TRƯỜNG MM NON LÝ THƯỜNG KIT
SÁNG KIN KINH NGHIM
Nâng cao năng lực lĩnh hội các ni dung
ca văn hóa dân gian cho tr mm non 4-5 tui thông qua
vic t chc các hoạt động văn hóa dân gian
Lĩnh vực: Giáo dc mu giáo
Cp hc: Mm non
H và tên tác gi: Đỗ Th Thanh Hoa
Chc v: Giáo viên
ĐT: 0904325745
Email: dothanhhoa211086@gmail.com
Đơn vị công tác: Trường mầm non Lý Thưng Kit
Qun Hoàn Kiếm - Hà Ni
Hoàn Kiếm, tháng 4 năm 2024
MC LC
I. Đặt vấn đề
Trang 1
II. Gii quyết vấn đề
3
1. Nhng ni dung lý lun
3
2. Thc trng vấn đề
4
3. Các bin pháp
5
3.1 Sưu tầm, la chn các câu ca dao tc ng, các bài dân ca, các trò
chơi dân gian p hợp vi la tui
5
3.2 Xây dng h thng các hoạt động VHDG lng ghép vào các ch
đề, s kin tng tháng
6
3.3 Mang Văn hóa dân gian vào môi trường lp hc
8
3.4 T chc các hoạt động dân gian tích hp vào mi hoạt động hàng
ngày ca tr
9
3.5 Đng viên tt c các tr tham gia vào hoạt độngn gian.
9
3.6 Tham gia vào các s kiện văn hóa dân gian do Nhà trưng t chc
10
3.7 Phi hp vi ph huynh cùng hoạt động cho tr chơi trò chơi dân
gian nhà
10
4. Hiu qu sáng kiến kinh nghim
10
III. Kết lun, kiến ngh
12
Ph lc (hình nh minh ha)
IV. Tài liu tham kho
1/15
I. ĐT VN ĐỀ
Văn hóa dân gian (VHDG) nhng giá tr tinh thn, vt chất được lưu
truyn t đời y sang đời khác trong mt cộng đồng n cư, đưc th hiện dưới
dng truyn ming, truyn khu... nghiêng v ngh thut, giúp chúng ta hiu biết
v đời sng tinh thn của người dân trong quá kh, góp phn to n bn sc
văn hóa ca dân tc.
Văn hóa dân gian bao gm các lĩnh vực:
Ng văn n gian: Tự s dân gian (thn thoi, c tích, truyn thuyết,
truyện cười, ng ngôn, vè, s thi, truyện thơ... Trữ tình n gian (ca dao, dân
ca); Thành ng, tc ngữ, câu đố dân gian
Ngh thut dân gian: Ngh thut to hình dân gian (kiến trúc dân gian, hi
ha n gian, trang trí n gian...); ngh thut biu din n gian m nhc dân
gian, múa dân gian, sân khu dân gian, trò din...)
Tri thc dân gian: Tri thc v môi trường t nhiên a lý, thi tiết, khí
hu...); tri thc v con người (bn thân): y học n gian dưỡng sinh n gian;
tri thc ng x xã hi (ng x cá nhân ng x cộng đồng); tri thc sn xut
(k thut và công c sn xut)
Tín ngưỡng, phong tc l hội: Các lĩnh vực nghiên cu trên của văn
hóa n gian ny sinh, tn ti phát trin với cách là một chnh th nguyên
hp, th hin tính chưa chia tách gia các b phn (ng văn, nghệ thut, tri thc,
tín ngưỡng phong tc...), gia hoạt động sáng tạo hưởng th trong sinh hot
văn hóa, giữa sáng tạo văn hóa nghệ thuật và đời sống lao động ca nhân dân.
Theo gung quay phát trin ca hi, tr em ngày nay đang đắm mình
vào thế gii ca game online, bo lc học đường… tcác hoạt động văn hóa
dân gian được coi mt trong nhng gii pháp quan trng bn vững để lôi
cun hc sinh vào nhng hoạt động lành mnh. Việc đưa trò chơi dân gian
(TCDG), hát dân ca các loi hình sinh hoạt văn hóa n gian, xây dựng quy
tc ng x văn hóa trong trường học được coi điểm nhn trong vic xây dng
"Trường hc hnh phúc. Các hoạt động này không ch góp phn rèn luyn sc
khe, k năng ng x vi các tình hung trong cuc sng, thói quen m vic,
sinh hot theo nhóm mà n n cho hc sinh k năng ng x văn hóa, tránh xa
những trò chơi vô bổ và t nn xã hi.
VHDG cần được đưa vào môi trưng giáo dc sm cho tr. Chính vì
vy, ngay t môi trường giáo dc mm non, vic xây dng n hóa dân gian
trong trường học, tăng cường t chc cho tr chơi các trò chơi n gian một
ni dung cn thiết quan trng góp phn giáo dc toàn din cho tr. Tr mm
non mỗi giai đoạn đều những năng lực riêng trong việc lĩnh hội nhng ni
dung của n hóa n gian. Đối vi la tui 3-6 tui, ni dung VHDG cn chú
2/15
trng phát trin cho tr gm: các u ca dao, tc ng, các bài vè, các bài hát n
ca, các trò chơi dân gian…
Ca dao là những bài thơ ca n gian truyn ming, nhng u hát
không theo điệu nhất định. Tc ng nhng câu ngn gn, súc tích, nhp
điệu d nh nhm diễn đạt trn vẹn ý nghĩa về kinh nghim, tri thc ca n
gian. Việc đọc nhng bài ca dao dành cho tr mm non có th đem li nhiu li
ích to lớn đối vi qtrình phát trin ca trẻ, điển hình là: Tc đẩy s phát
trin ngôn ng ca tr. Vi vn điệu nhp nhàng, d nh, c bài ca dao cho tr
mm non s la chn tuyt vi để b m tạo điều kin cho tr tp phát âm,
đồng thi phát trin vn t vng. Đồng thi, giáo dc nhân cách cho tr: Nhng
bài ca dao, tc ng không ch vần điệu vui tai, d nh n n cha nhiu
thông điệp giá tr giáo dục cao như dy tr biết vâng li ông bà, b m, q
mến bn bè, u thiên nhiên, u cuc sng... Kích tch kh năng quan sát ca
tr. Thông qua các bài ca dao, tc ng, tr s quan sát, chú ý nhiu hơn tìm
tòi, khám phá thế gii xung quanh mình.
Dân ca là phương tiện giúp tr nhn thc thế gii xung quanh, phát trin
ngôn ng, giao tiếp, trao đổi tình cm. Vì vy, ngay t còn trong nôi, chúng ta
hãy đem đến cho tr nhng ngun vui trong ngh thut dân ca Vit Nam. Nhng
li ru ca bà, ca m, nhng u hát mc mc, gần gũi đã nuôi dưỡng m hn
tr thơ. Tình yêu gia đình, quê hương cũng ln lên t tiếng hát li ru đó. Để hun
đúc cho trẻm hnn tc thì giáo dc ngh thut c truyền đóng vai trò hết
sc quan trng. Nhng cái hay, cái đẹp, nét đc sc ca n tc t đời này qua
đời khác đã theo các làn điệu dân ca tác động đến nhiu thế hệ.Trò chơi dân gian
không ch đơn thuần là trò chơi cho trẻ còn chứa đựng văn hoá n tc
Vit Nam độc đáo.
Trò chơi n gian không những ng nh cho m hn tr, giúp tr phát
trin kh duy, sáng tạo, khéo léo còn giúp tr hiu tình bn, tình yêu gia
đình, quê hương, đất nước…Những trò chơi đơn giản, âm điệu vui tươi, sng
động nhí nhnh gần gũi với cuc sng giúp tr thêm hào hng hc tp và sng
hn nhiên hơn. Mặt khác các trò chơi n gian thường din ra ngoài tri s đưa
tr gn với thiên nhiên hơn, trẻ nhiu hội m hiu, quan sát v môi trường
t nhiên hơn.
Để văn hóa truyền thng thm nhun vào tâm hn tr thơ, không cách
nào hay hơn đưa VHDG vào trường học. Đối vi tr thơ, nhng u ca dao
tc ng, những làn điệu n ca, nhng trò chơi n gian là mt trong nhng yếu
t hình thành nên bn sắc văn hóa n tc, ngun nuôi dưỡng thế gii tinh
thn, nhp cu ni m thc các em vi mi bài hc v cuc sng hi, bi
sc hp n, i cun mnh m nhất đối vi các em. T chc cho tr
3/15
đọc nhng u ca dao tc ng, hát nhng bài n ca, chơi các TCDG không ch
là phương tiện giúp các em phát trin ngôn ng, phát trin tình cm, đạo đức,
tình đoàn kết mà còn thêm yêu thiên nhiên, yêu quê hương đt nước. Để tr ý
thc bo tn, trân trng gi gìn và phát huy bn sắc văn hóa can tc.
Nhận thức được mục tiêu đó, ngay từ đầu năm học 2023- 2024, tôi đã
khảo sát, đánh gnăng lực lĩnh hội 3 nhóm lĩnh vực VHDG mà trẻ đã đạt được
ở giai đoạn đó với kết qunhư sau:
STT
Nội dung
Tỉ lệ trẻ đạt
1
Thuộc các bài ca dao, tục ngữ
11/25 44%
2
Thuộc các bài dân ca
13/25 - 52%
3
Biết cách chơi các trò chơi dân gian
15/25 60%
Nhìn vào số liệu này, tôi nhận thấy, năng lực lĩnh hội các nội dung VHDG
trẻ lp tôi đạt được còn tương đối thấp. Nhận được tầm quan trọng của việc
đưa VHDG vào môi trường giáo dục lứa tuổi mầm non, đồng thi để hoạt động
văn hóa nghệ thuật tại lớp mình đạt hiệu quả tốt nhất, i đã mạnh dạn đi u vào
nghiên cứu: “Nâng cao năng lực lĩnh hội các nội dung của văn hóa dân gian
cho trmầm non 4-5 tuổi thông qua việc tổ chức các hoạt động văn hóa n
gian”
II. GIẢI QUYẾT VẤN ĐỀ
1. Nhng ni dung lý lun:
Tuổi tmột giai đoạn rất đặc biệt của con người. Ngay từ thuở ấu thơ,
mi trẻ em trong cộng đồng dân tộc Việt đã được tắm mình trong những âm điu
ngọt ngào, thiết tha của những u hát ru, những làn điệu n ca tiêu biểu, đặc
sắc của vùng miền, xứ sở và đã trở thành suy nghĩ sự rung động trong mỗi
m hồn người dân. Cho đến ngày nay, những di sản nghệ thuật q báu ấy vẫn
là những nguồn sữa dinh dưỡng để bồi bổ, nuôi dưỡng tâm hồn cốt cách cho mỗi
con người, nhất trong bối cảnh của thời hội nhập toàn cầu hóa, khi
sự giao thoa và tiếp biến các giá trị văn hóa nói chung văn hóa n gian nói
riêng đã tạo nên những trào u mới trong hội, cũng tạo nên những ảnh
hưởng không ít tới sự hình thành phát triển những nét m lý, tính cách của
thế hệ trẻ.
rất nhiều do để trẻ cần được lĩnh hội những nội dung của văn hóa
dân gian ngay từ lứa tuổi mầm non:
VHDG gắn liền tuổi thơ đối với nhiều thế hệ. rèn luyện cho trẻ sức
khỏe về thể chất, sự phán đoán, óc duy sáng tạo. Đặc biệt n cho trẻ sm
có tính tự lập, chủ động, biết yêu thương con người và cuộc sống quanh mình, từ
đó hình thành kỹ năng sống.