ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

̣ ̣ MUC LUC

1       MUC LUC ...................................................................................................................................

ứ ấ Ở Ầ

1       Ph n th  nh t: M  Đ U ..........................................................................................................

ứ   Ph n th  2: GI

I QUY T V N Đ

Ề  3       .........................................................................................

̀

̣ ̣

19        TAI LIÊU THAM KHAO .........................................................................................................

̣ ̉

ứ ấ Ở Ầ ầ Ph n th  nh t: M  Đ U

ề ặ ấ I. Đ t v n đ

1. Lý do lý lu nậ

ộ ấ ạ ụ ừ ư ế T  x a đ n nay,B  Giáo d c và Đào t o (GD&ĐT) đã r t quan tâm t

ị ỏ ọ ộ ằ ạ ể công   tác   đào   t o   và   phát   tri n   h c   sinh   gi

ạ ế ự ườ ọ ườ ạ ạ i d y và ng i h c phát huy năng l c sáng t o, d y gi

ỏ ẩ ầ ệ ả ế ấ ượ ạ khuy n khích ng ọ h c gi i; góp ph n thúc đ y vi c c i ti n, nâng cao ch t l

ấ ượ ỉ ạ ủ ụ ả ấ ả ch t l

ồ ưỡ ườ ọ ể ạ ế ề ọ ồ i h c có năng khi u v  môn h c đ  t o ngu n b i d

ệ phát hi n ng ụ ấ ướ ự ệ ạ c” [1].

th c hi n m c tiêu đào t o nhân tài cho đ t n ộ ượ ọ ự ể ộ

38/38 l ạ ươ ươ ươ đo t huy ch

ươ ủ ấ ố ộ ớ ng vàng, 14 huy ch ụ Th ng kê c a B  Giáo d c cho th y v i 13 huy ch ng, trong đó có 13 huy ch ồ ng đ ng. huy ch

ỏ ủ ệ ọ ớ   i ờ i   nh m   k p   th i   “   đ ng   viên,   ỏ   i, ọ   ng d y và h c, ờ   ồ ng công tác qu n lý, ch  đ o c a các c p qu n lý giáo d c; đ ng th i   ng, Trong năm 2018, cả  ố ế ề   ự  đ u t h c sinh thu c 7 đ i tuy n d  Olympic khu v c và qu c t ạ ng b c, 11   ươ   ng ạ   t Nam đo t thành tích vàng,  năm 2018 cũng là năm đoàn h c sinh gi

ố ế ự ỳ ướ i c a Vi ớ cao trong các k  thi Olympic khu v c và qu c t ữ  so v i nh ng năm tr c đây.

Trang 1

ả ề ữ ướ ế ằ ộ ộ Lý gi i v  nh ng b c ti n này, B  GD&ĐT cho r ng đó là do B  quan tâm,

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

ữ ớ ỳ ư ự ề ổ ọ ọ ỉ ỏ   i

có nh ng đi u ch nh tích c c nh  duy trì và đ i m i k  thi ch n h c sinh gi các c p. ấ

ọ ậ ạ ậ ậ ộ ọ

ệ ồ ưỡ ệ ả ậ ậ ọ bi t là trong vi c b i d i. Thông quá gi

ượ ươ ậ ậ ộ sinh thu nh n đ

ng h c sinh gi ớ ệ c các khái ni m m i, ph ế ng pháp gi ứ ự ụ ậ ắ ọ ặ   Trong d y h c v t lý, bài t p v t lý đóng m t vai trò quan tr ng, đ c ọ   ỏ i bài t p v t lý h c ả i m t bài t p nào   ậ   ể đó… giúp h c sinh v n d ng, kh c sâu ki n th c, phát tri n năng l c nh n

ứ ả th c và gi ề ế ấ i quy t v n đ .

ồ ườ ề ỏ ọ ấ ậ ậ ng h c sinh gi

ọ Qua nhi u năm b i d ố ượ ượ i tôi nh n th y các bài t p v ộ ế ỏ tr ng l

ng riêng, kh i l ọ ề ỏ ế ấ ầ ờ

trúc các đ  thi h c sinh gi ế ế ề ề  ấ   ầ ng riêng chi m m t ph n không nh  trong c u i các c p.Vì th  chúng ta c n dành th i gian quan   ứ ầ tâm nhi u đ n ph n ki n th c này.

ự ễ 2. Lý do th c ti n

ậ ề ố ượ ọ ọ ượ ng riêng, tr ng l ng riêng khi h c trong ch

Bài t p v  kh i l ậ ế ậ ớ ỉ ữ ệ ậ ậ

ấ ạ ộ ố ả ậ trình V t lý 6 các em m i ch  nh n bi ộ ố ề ơ ả c  b n nh t. M t s  đ  tài khác cũng đã phân lo i và gi

i m t s  bài t p v ơ ở ứ ư ố ượ ọ ượ ươ   ng ụ   t nh ng khái ni m, bài t p v n d ng ề  ả    m c đ n gi n trong sách kh i l ng riêng tr ng l

ả ỉ ư ướ ụ ể ả ừ

ng riêng nh ng còn  ẫ ứ ư ướ ng d n gi ặ i ch  ch a h ề ặ c c  th cho ạ i t ng b ả ữ ậ

ạ ư ươ ế ề ạ Vì th , tôi m nh d n đ a ra đ  tài: ậ t p này. ng pháp gi “Ph

ố ượ ượ ọ ậ giáo khoa, ch  đ a ra bài gi ọ h c sinh. Do v y, các em g p nhi u khó khăn khi g p ph i nh ng d ng bài   ả ộ ố ạ   i m t s  d ng ồ   ụ ụ ng riêng  ph c v   công tác  b i ề bài t p  v   kh i  l ng riêng,  tr ng  l

ọ ỏ ậ ượ c trong quá trình ôn ưỡ d i V t lý THCS

ng h c sinh gi ỏ ”mà tôi đúc rút đ ồ ệ ệ ạ ọ ọ

ề ọ ọ luy n h c sinh gi ả sau khi tham kh o đ  tài này s i. Hy v ng r ng các b n đ ng nghi p và các em h c sinh ượ   ả ề ng ằ ỹ ẽ có k  năng i các bài toán v  tr ng l gi

ố ượ ề ọ ỏ riêng, kh i l ng riêng trong các đ  thi h c sinh gi i.

II. M c ụ đích nghiên c uứ

ệ ố ề ạ ế ề ọ ế ầ ứ ế Đ  tài h  th ng l i các ki n th c lý thuy t c n thi

ố ượ t v  tr ng l ị ạ ạ ượ   ng ậ   ng riêng và phân lo i các bài t p thành các lo ilà đ nh tính và

ượ Ứ ạ ớ ỗ ướ ả ệ ặ i, đ c bi

ượ ị ơ ồ ả ướ ạ ư ng tôi đ a ra đ ẫ ng d n gi ẫ ng d n gi ượ ướ c h ề t trong đ  tài này,   ố   i d ng s  đ  kh i i d

Trang 2

ệ riêng, kh i l ị ng.  ng v i m i lo i là h đ nh l ậ ớ v i bài t p đ nh l ả vô cùng hi u qu .

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

ế ề ượ ươ ướ ụ ằ ng pháp h

Đ  tài đ ả t ra nh m m c đíchtìm ra ph ề ố ượ ượ ệ ọ c vi ậ i các bài t p v  kh i l

ng riêng, tr ng l ế ứ ế ế ọ sinh gi ễ d  dàng, giúp h c sinh ti p thu nhanh ki n th c, đ t đ ọ   ẫ ng d n h c ả   ng riêng nhanh, hi u qu , ả ạ ượ   c k t qu  cao trong

ọ ỏ ấ ổ ứ các kì thi h c sinh gi i do các c p t ch c.

Ấ ứ Ế ầ Ề Ả Ph n th  2: GI I QUY T V N Đ

ơ ở ề I. C  s  lí lu n ủ ấ ậ  c a v n đ

ộ ọ ọ ắ ắ ậ ậ ậ

ậ ấ ế ữ ụ ậ ấ ế ớ ậ

ợ ườ th  gi ễ i v t ch t, bi ề ệ ộ

ị ậ ể ệ ế ầ ti n. Trong nhi u tr ạ l c, phát bi u đ nh lu t chính xác, làm thí nghi m đúng yêu c u và có k t qu

ủ ể ọ ứ ư ề ệ ể ầ ỉ

ướ ứ ế ắ ả ậ ỉ sâu s c ki n th c. Ch  thông qua gi

ậ i các bài t p V t lý d ậ ụ ứ ứ ệ ế ề ạ ọ hay hình th c khác t o đi u ki n cho h c sinh v n d ng ki n th c đã h c đ

ụ ể ể ế ứ ế ả ố ớ ở gi

i quy t các tình hu ng c  th  th  ki n th c đó m i tr ứ ậ ụ ể ả ữ ệ ế ậ ọ ủ   V t lý là môn khoa h c giúp h c sinh n m b t quy lu t v n đ ng c a ự   t phân tích và v n d ng nh ng quy lu t  y vào th c ạ   ng h p dù giáo viên có trình bày tài li u m t cách m ch ả  ắ   chính xác thì đó ch  là đi u ki n c n ch  ch a đ  đ  h c sinh hi u và n m ứ i hình th c này   ọ ể  ắ  nên sâu s c và   ế   i quy t hoàn thi n. Bài t p giúp h c sinh v n d ng nh ng ki n th c đó đ  gi

ụ ủ ọ ậ ự ễ ữ ữ ệ ề ấ ặ nh ng nhi m v  c a h c t p và nh ng v n đ  mà th c ti n đ t ra.

ươ ả ậ ậ ả ị ướ Ph ng pháp gi i bài t p V t lý là kh  năng đ nh h

ộ ứ ủ ụ ế ạ i gi

ươ ấ ậ ộ ọ m t cách có m c đích, sáng t o các ki n th c c a mình trong vi c tìm l ợ h p lý nh t cho m t bài t p. H c sinh có ph ng pháp t

ả ể ừ ề ạ ượ ậ ị ụ   ậ ng, v n d ng ả   ờ ệ i t cách phân   ế   i quy t ng gi ố ẽ ế t s  bi ượ ướ c h tích đ  bài  đ  t c bài t p, xác đ nh đ

đó phân lo i đ ờ ả ộ đúng và trình bày l i m t các logic, chính xác. i gi

ộ ố ề ề ạ ậ ố ượ   ng

ứ M t s  đ  tài khác cũng nghiên c u và phân lo i bài t p v  kh i l ọ ộ ố ạ ượ ư ế ng riêng nh ng còn m t s  h n ch  sau: riêng tr ng l

ậ ở ứ ở ứ ư ạ ậ ạ + Đã phân lo i bài t p nh ngcác d ng bài t p ơ ả    m c  m c c  b n

trong sách giáo khoa.

ế ệ ố ư ư ứ ầ ế ế + Ch a đ a ra h t h  th ng ki n th c c n thi ầ ử ụ   t liên quan c n s  d ng

ậ ể ậ ụ đ  v n d ng làm bài t p.

ỉ ư ả ả ừ ướ ứ ư ướ + Ch  đ a ra bài gi ẫ ng d n gi i t ng b

ắ ọ ọ i ch  ch a h ề ặ cho các h c sinh nên h c sinh g p nhi u khó khăn, không n m ch c đ ả ụ ể  c gi i c  th ắ ượ ả   c b n

Trang 3

ứ ế ễ ễ ầ ẫ ấ ch t nên d  nh m l n và d  quên ki n th c.

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

ả ố ượ ư ề ọ ượ ng riêng và tr ng l

Các gi ươ i pháp đ a ra trong đ  tài kh i l ắ ậ ụ ượ ộ ố ạ ng trình V t lý THCS này tôi đã kh c ph c đ c m t s  h n ch ng riêng   ế ở

ướ ủ c a ch ề các đ  tài tr ư c nh  sau:

ạ ậ ươ ả ậ ị ứ ng th c gi

+ Đã phân lo i bài t p theo hai ph ỗ ượ ứ ậ ị ạ ộ i chính là bài t p đ nh ắ ự ế ọ i đã l a ch n, s p x p các

ể ướ ả tính và bài t p đ nh l ậ ạ d ng bài t p tu n t ầ ự ừ ễ ớ  t d  t ớ ng,  ng v i m i lo i t ẫ ng d n gi i khó đ  h ọ i cho h c sinh.

ệ ố ứ ư ầ ầ ế ể ậ ủ ế + Đ a ra h  th ng đ y đ  ki n th c liên quan c n thi ụ   t đ  v n d ng

làm bài t p.ậ

ố ớ ậ ị ượ ư ướ ạ + Đ i v i các d ng bài t p đ nh l

ố ể ọ ơ ồ ể ẫ ng d n gi ượ ị ng, tôi đ a ra h ề ạ d ng s  đ  kh i đ  h c sinh có th  phân tích đ  bài, xác đ nh đ

ả ộ ợ ọ ự ơ i đúng và trình bày m t cách logic, h p lý. Giúp h c sinh t

ữ ế ậ ỏ gi ậ c n nh ng bài t p nâng cao khi tham gia các kì thi tìm ki m h c sinh gi ả ướ   i i d ướ   ng c h ế    tin h n khi ti p ọ   i do

ấ ổ ứ các c p t ch c.

ự ấ ề ạ II. Th c tr ng v n đ

ấ ừ ệ ụ ạ ủ ườ ế ệ ẻ ạ Xu t phát t nhi n v  đào t o c a nhà tr ng là đào t o th  h  tr  cho

ể ề ọ ừ ủ ệ ặ ấ c phát tri n toàn di n v  m i m t. Xu t phát t

nguyên lý c a giáo ỏ ọ ệ ả ọ ớ

ộ ệ ố ứ ế ấ ớ ấ ướ đ t n d cụ “h c ph i đi đôi v i hành”, trong quá trình ôn luy n h c sinh gi ọ chú tr ng t i tôi luôn ổ   i cung c p cho các em m t h  th ng các ki n th c logic, t ng

ươ ả ừ ễ ể ạ ắ ấ ấ quát và ph ng pháp gi ọ i t ng d ng bài ng n g n nh t, d  hi u nh t.

ẩ ướ ị ự ệ ề ế ả

Tr ọ ỏ ề ượ ả ọ ượ l ng h c sinh gi

ả i v  kh  năng gi ứ ủ ọ ế i bài t p tr ng l ả ng riêng, kh i l ư ể ể

ố ượ ậ ậ ồ ị ấ   c khi chu n b  th c hi n đ  tài, tôi đã ti n hành kh o sát ch t ố ượ   ậ ng ọ   ậ riêng đ  ki m tra ki n th c c a h c sinh. B n thân tôi đ a ra 6 bài t p tr ng ượ   ượ ng l ị ng riêng g m 3 bài t p đ nh tính, 3 bài t p đ nh l

ứ ộ ượ ế ả ư ng riêng, kh i l ễ ớ v i m c đ  khó d  khác nhau thì thu đ c k t qu  nh  sau:

ậ ị ượ S  l Bài t p đ nh tính ậ ị Bài t p đ nh l ng

ố ượ   ng ọ h c sinh Làm đúng Làm sai Làm đúng Làm sai Năm h cọ tham gia ỉ ệ ỉ ệ ỉ ệ (T  l %) (T  lỉ ệ (T  l %) (T  l %) ỉ ệ (T  l %) %)

Trang 4

2016­2017 3 Hs 1 Hs 0 Hs 3 Hs 2 Hs

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

100% 33,3% 66,7% 0% 100%

ế ả ả ậ ấ ậ ả ệ

Qua k t qu  kh o sát, tôi nh n th y vi c gi ữ ữ ươ ố ố ậ ượ l ng riêng các em làm t ng đ i t

ặ ườ ữ ả em g p không ít khó khăn khi gi i. Nh ng khó khăn mà các em th

ả ồ ướ ượ ị ả i g m: không làm đ ng đ ph i trong quá trình gi

c do không đ nh h ậ ạ ượ ổ ơ ữ ẫ ị ả cách gi

ế ể ặ ầ i, đ i đ n v  sai, nh m l n gi a các đ i l ủ ả ủ ề ọ   ơ ả i bài t p c  b n v  tr ng t, nh ng nh ng bài t p nâng cao thì các   ặ   ng g p ượ   c ứ   ng v t lý, quên công th c ễ ấ   i l ng c ng...nên các em d  m t đi m đáng ti c m c dù tính,trình bày bài gi

nó không quá khó.

ả ấ ậ ể ế ể ữ Nh n th y nh ng đi m y u trên tôi đã suy nghĩ đ  tìm ra gi

ấ ắ ể ụ ữ ể ế ố ượ ứ ế t nh t ki n th c đ

ờ ộ ằ ấ ả ượ ệ

ươ ộ ố ạ ố ượ ề ả ậ “ph

t c  kinh nghi m có đ i m t s  d ng bài t p v  kh i l ỏ ậ ồ ưỡ ọ kh c ph c nh ng khó khăn đ  có th  ti p t ạ đ t. Sau m t th i gian tìm tòi, b ng t ề ng pháp gi đ  tài   ụ ụ ượ l ng riêng ph c v  công tác b i d i V t lý THCS”

ng h c sinh gi ứ ơ ả ụ ụ ệ ố ứ ế ấ

ỗ ạ ừ ứ ề ậ ạ ớ

ể ả ướ ướ ề ẫ ố ipháp giúp ề   c truy n ế   t ra c, tôi đã vi ọ   ng riêng, tr ng . Đ  tàiề   ệ   ư đ a ra h  th ng các ki n th c, các công th c c  b n nh t ph c v  cho vi c làm bài t p. Sau đó, đ  tài đã phân riêng t ng d ng,  ng v i m i d ng là   ả   ướ i i và cu i cũng là bài gi c phân tích đ , các b ng d n các b c đ  gi h

ỉ hoàn ch nh.

ử ư ủ ế ệ ề ọ

ậ ươ ượ ượ ữ ề ế ạ ờ ồ c truy n đ t, đ ng th i làm đ ng t

c nh ng bài t p t ổ ự ự ế ki n th c đ ượ ượ ườ ữ ậ ữ   Khi đ a ra th  nghi m đ  tài, h c sinh c a tôi đã ti p thu nhanh nh ng ự ư  ứ , t ữ   n nh ng c nh ng bài t p đã có s  bi n đ i d a tên s

duy đ ậ c và làm đ ọ bài t p  đã h c.

ả ề ả ề III. Các gi ế i pháp đã ti n hành đ  gi ế ấ i quy t v n đ

ể ỗ ợ ứ ầ ủ ế ề ầ ế ể Đ  h  tr  cho đ  tài, tôi đã khái quát đ y đ  ki n th c c n thi t đ  áp

ụ ể ư ậ ụ d ng làm bài t p. C  th  nh  sau:

ệ ố ế ứ 1. H  th ng ki n th c

ố ượ 1.1. Kh i l ng riêng

3

ố ượ ố ượ ủ ấ ộ ng riêng c a m t ch t là kh i l ủ ng c a 1m

ệ ­ Khái ni m: Kh i l ấ ch t đó.

Trang 5

­ Kí hi u: Dệ

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

ố ượ ứ ­ Công th c tính: Kh i l ng riêng( D)= hay D=

3 hay g/cm3

ơ ị ­ Đ n v : kg/m

ố ượ ố ượ ủ ậ ể ­ Tính kh i l ng riêng, kh i l ng hay th  tích c a v t:

D =   m = D.V       V =

ị ơ L u ý:ư ể kg, th  tích

ng  ị ơ ơ V có đ n v  là  ị ượ l ng riêng ố ượ m có đ n v  là  kg/m3; kh i l ố ượ m có đ n v  là

ơ ị ể ố ượ ng  ế

Kh i l ơ D có đ n v  là  cm3 thìD có đ n v  là  ị ươ ứ g/cm3. Nên n u th  tích hay kh i l ị ả ổ ơ ươ ứ ị m3thì  kh iố   ể V có  g, th  tích ủ ậ   ng c a v t ả ớ ơ đ n v  là  ị ơ có đ n v  không t ng  ng thì ta ph i đ i đ n v  cho t ồ ng  ng r i m i gi i.

ổ ơ ị ủ ố ượ ­ Cách đ i đ n v  c a kh i l ng riêng:

+ Đ i t ổ ừ kg/m3 sang g/cm3

Ta có: x ( ) = x. ( ) = (g/cm3)

ể ớ ố Hay ta có th  nh : Mu n đ i ổ x t ừ kg/m3 sangg/cm3 ta ch  vi c l y ỉ ệ ấ x chia

cho 1000.

+ Đ i t ổ ừ g/m3 sang kg/m3

Ta có: x ( ) = x. ( ) =x.1000  (g/cm3)

ể ớ ố Hay ta có th  nh : Mu n đ i ổ x t ừ g/cm3 sang kg/m3 ta ch  vi c l y ỉ ệ ấ x nhân

cho 1000.

ọ ượ 1.2.Tr ng l ng riêng

3

ọ ượ ủ ấ ọ ượ ệ ­ Khái ni m: Tr ng l ộ ng riêng c a m t ch t là tr ng l ủ ng c a 1m

ấ ch t đó.

­ Kí hi u: dệ

­ Công th c tính:       Tr ng l

ứ ọ ượ ng riêng (d) = hay d =

3 hay g/cm3

ơ ị ­ Đ n v : kg/m

Trang 6

ọ ượ ọ ượ ể ­ Tính tr ng l ng riêng, tr ng l ủ ậ ng hay th  tích c a v t

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

d =   P = d.V       V =

ứ ọ ể L u ý:ư Trong các công th c này tr ng l ng ơ P có đ n v  là

ị ủ ế ể ơ ọ ượ ị N, th  tích  V  ị N/m3. N u đ n v  c a th  tích ơ ơ d có đ n v  là ị m3, tr ng l

có đ n v  là  ả ư V ch a ph i là ượ ng riêng  ả ổ ề m3. m3 thì ph i đ i v

ệ ữ ố ượ ố ọ ượ 1.3. M i quan h  gi a kh i l ng riêng (D) và tr ng l ng riêng (d)

Ta có: d = hay D =

ớ ệ ố ẽ ầ ượ ế

ứ ơ ả V i h  th ng ki n th c c  b n nêu trên, tas   l n l ừ ậ ụ ể ư ươ ả ể t tìm hi u các  ư ạ i cho t ng d ng nh  sau: ạ d ng bài t p c  th  cũng nh  ph ng pháp gi

ươ 2. Ph ng pháp gi ả i

ậ ị 2.1. Bài t p đ nh tính

ị ậ ữ ả ậ ọ

Bài t p đ nh tính (BTĐT) là nh ng bài t p mà khi gi ự ả ử ụ ứ ạ ữ ệ

ơ ở ể ậ ậ ấ ủ ệ ả ị i, h c sinh không ậ   ầ c n th c hi n các phép tính ph c t p mà ph i s  d ng nh ng phép suy lu n ậ   lôgic trên c  s  hi u rõ b n ch t c a các khái ni m, đ nh lu t v t lý và nh n

ệ ủ ữ ể ườ bi ế ượ t đ c nh ng bi u hi n c a chúng trong các tr ợ ụ ể ng h p c  th .

ố ớ ệ ạ ọ ả ườ ậ ờ i th

Đ i v i lo i BTĐT, vi c xác l p l ậ ả ậ ỏ ề i gi ộ ứ ầ nhi u khó khăn vì nó đòi h i ph i l p lu n m t cách lôgic, có căn c  đ y đ

ứ ự ế ả ượ ạ ấ ề ặ ế

gi ng d y cho th y, do ít đ ế ậ ượ ễ ớ ứ ự ế và xác đáng v  m t ki n th c. Th c t ụ d ng ki n th c vào th c ti n, ít đ

ướ ườ ữ ọ ọ ậ ứ c nh ng BTĐT, h c sinh th ng có xu h

ờ ợ ậ ỏ ữ ả ờ ng gây cho h c sinh ủ  ậ   c v n ạ   c ti p c n v i các d ng BTĐT trong quá ướ   ng i đáp không th a đáng, h i h t, th m chí không chính xác. trình h c t p, nên đ ng tr ư đ a ra nh ng l i gi

ươ ả ộ ạ ượ ự 2.1.1. Ph ng pháp gi i bài toán th c hành đo m t đ i l ậ   ng v t

lý nào đó

ể ả ộ ạ ượ ự ậ ầ Đ  gi i các bài toán th c hành đo m t đ i l ng v t lý nào đó ta c n:

ế ứ ạ ượ ­ Vi t công th c đ i l ng tính đó ra.

ạ ượ ể ụ ứ ụ ị ­ Đ  xác đ nh các đ i l

Trang 7

ể ể ạ ượ ế ẵ s n có th  dùng đ  đo đ ượ ạ ượ c đ t l ng trong công th c ta xem xét các d ng c  có   ế   ng đó. N u ng nào, ta ti n hành đo đ i l

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

ể ả ướ ạ ượ ể ự ế không th  đo tr c ti p ta ta ph i tìm b c đo trung gian đ  tính đ i l ầ   ng c n

đo đó.

­ Khi đo xong các đ i l

ạ ượ ạ ượ ứ ng có trong công th c, ta tính đ i l ầ ng c n đo

ứ ế theo công th c đã vi t.

ị ủ ạ ượ ầ ơ ị ủ   ầ ư ng c n đo, ta c n l u ý đ n v  c a

L u ý:ư ạ ượ Khi tính giátr  c a các đ i l ế ị ư ợ ả ổ ơ ợ các đ i l ng liên quan, n u đ n v  ch a h p lý thì ph i đ i cho h p lý.

ọ ị ượ ủ

ấ ỳ ể ậ ọ ạ ộ ế ằ ướ Bài t p1:ậ  Hãy nói cách xác đ nh tr ng l c, có hình d ng b t k  đ  v t l ấ   ậ ng riêng c a v t không th m ụ ỉ ụ t r ng d ng c  ch t vào bình chia đ .Bi n

ộ ự ế có bình chia đ  và l c k .

Gi i:ả

ướ ọ ị ượ ủ ậ ấ ướ ằ B c 1: Xác đ nh tr ng l ng P c a v t không th m n ự ế c b ng l c k .

ướ ủ ậ ể ấ ị ướ ằ B c 2: Xác đ nh th  tích V c a v t không th m n c b ng bình chia

đ .ộ

1 , cho b c t

ấ ướ ộ ự ướ ầ ứ ượ L y n c ban đ u V ng

2 .

ớ ự ướ c vào bình chia đ  ghi m c n ự i m c V c dâng t vào ghi m c n

2 – V1

ị Xác đ nh V = V

P V V-

2

1

ướ ọ ượ B c 3: Tính tr ng l ng riêng theo công th c ứ d =

ộ ứ ượ ạ ỏ ữ ị B n Trâm có m t b c t Bài t p 2:ậ

ố ượ ạ ỉ

ng riêng là bao nhiêukg/m ể ỏ ọ ứ ượ ộ ng có kh i l ộ ứ ượ b c t ế k  và m t bình chia đ  có th  b  l t b c t ố ng vũ n  nh , mu n xác đ nh xem   3trong khi b n ch  có m t l c ộ ự     ng vào.Em hãy giúp Trâm làm

ệ vi c đó.

Gi i:ả

ướ ự ế ể ọ ị ượ ủ ứ ượ B c 1: Dùng l c k  đ  xác đ nh tr ng l ng c a b c t ng (N), tính

ố ượ ủ ứ ượ ằ kh i l ng c a b c t ứ ng b ng công th c m=P/10 (kg)

ướ ể ộ B c 2: ủ ậ ằ  Đo th  tích c a v t b ng bình chia đ

1, cho b c t

ấ ướ ộ ự ướ ầ ứ ượ L y n c ban đ u V ng

2 .

Trang 8

ớ ự ướ c vào bình chia đ  ghi m c n ự i m c V c dâng t vào ghi m c n

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

3

2 – V1 đ

ị ượ ứ ượ ể ơ ổ ị Xác đ nh V = V c th  tích b c t ng V, đ i ra đ n v  m

ướ ố ượ B c 3: Tính kh i l ng riêng theo công th c ứ  D = (kg/m3)

ố ượ ủ ủ ụ ị Hãy xác đ nh kh i l ng riêng c a th y ngân. Cho d ng c ụ Bài t p 3:ậ

g m:ồ

ọ ủ ủ ớ ỗ + L  th y tinh r ng đ  l n.

ướ ọ ượ + N c có tr ng l ng riêng D.

ồ ồ ớ ạ ộ i h n đo (GHĐ) và đ  chia

ộ + Cân đ ng h  có đ  chính xác cao, có gi ấ ợ ỏ nh  nh t (ĐCNN) phù h p.

Gi i:ả

ướ ố ượ ể ị ọ ỗ B c 1: Dùng cân đ  xác đ nh kh i l ng l r ng: m

1

ướ ố ượ B c 2: Đ  n ổ ướ ầ ọ ồ c đ y l ị  r i xác đ nh kh i l ng c a l ủ ọ ướ  n c:m

 Kh i l

n =  m1 ­ m

ố ượ ủ ướ ng c a n c là m

ướ ủ ọ ủ ướ B c 3: Dung tích c a l ể  là cũng là th  tích c a n c là:

V=Vn =

ướ ổ ế ướ ổ ủ ầ ọ ể ố ị c 4: c ra, đ  th y ngân đ y l , dùng cân đ  xác đ nh kh i

Đ  h t n ủ ọ ủ B ượ l ng c a l th y ngân: m 2

 Kh i l

tn = m2 ­ m

ố ượ ủ ủ ng c a th y ngân là:     m

ướ ủ ọ ố ượ ổ ủ ủ B c 5: Dung tích c a l không đ i nên kh i l ng riêng c a th y ngân là:

D Dtn =

ươ ả ậ ặ ỗ ể 2.1.1. Ph ng pháp gi i bài toán ki m tra v t đ c r ng.

ể ả ậ ặ ỗ ể ầ Đ  gi i các bài toán ki m tra v t đ c r ng ta c n:

ố ượ ủ ậ ị ­ Xác đ nh kh i l ng riêng c a v t.

ấ ạ

­ So sánh D v tậ  và D ch t t o v t ậ

ấ ạ

ố ượ ấ ạ ủ ị ­ Xác đ nh kh i l ậ ng riêng c a ch t t o nên v t

v tậ  = D ch t t o v t

Trang 9

ế + N u D ậ ặ ậ : v t đ c

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

ấ ạ

v tậ < D ch t t o v t

ế + N u D ậ ỗ ậ : v t r ng

ả ầ ế ắ ằ ộ Có m t qu  c u b ng s t, làm th  nào đ  bi ả ầ t qu  c u đó ậ Bài t p 1:

ỗ ế ố ượ ủ ắ ặ đ c hay r ng? Bi t kh i l ng riêng c a s t là 7800N/m ể ế 3.

Gi iả

qc

ố ượ ể ả ầ ủ ­ Dùng cân đ  đo kh i l ng c a qu  c u m

qc

ả ầ ủ ể ể ­ Dùng bình tràn đ  đo th  tích c a qu  c u V

ố ượ ể ứ ­ Dùng công th c  đ  tính kh i l ủ ng riêng c a qu  c u ả ầ Dqc =

­ So sánh Dqc và D s tắ

qc = 7800 thì k t lu n qu  c u đ c.

ả ầ ế ậ ặ + N u Dế

ả ầ ỗ ế + N u Dế ậ qc<7800 thì k t lu n qu  c u r ng.

ườ ợ ộ “Nhà vua giao cho ng i th  kim hoàn đúc cho vua m t

ậ Bài t p 2:  ệ ế ươ ằ ố ượ ế ặ ỏ ể ng 9,65kg. H i làm th  nào đ

chi c v ể ườ ợ ki m tra xem ng ng mi n b ng vàngđ c có kh i l ậ i th  kim hoàn có gian l n hay không?” [2,tr.80]

Gi iả

vm c a v

ố ượ ướ ể ủ ươ B c 1: Dùng cân đ  đo kh i l ng m ế ệ ng mi n. N u

ắ ắ ườ ớ ợ i th  đã b t vàng. + mvm<9.65kg thì ch c ch n ng

ắ ắ ườ ợ ộ ớ ộ   i th  đã b t vàng và tr n vào đó m t + mvm>9.65kg thì ch c ch n ng

ạ kim lo i khác.

ế ướ c 2. + mvm =9.65kg thì ti n hành b

ướ ủ ể B c 2: Tính th  tích c a 9.65kg vàng theo công th c = ứ Vv=

0,0005 (m3)

vmtheo

ướ ủ ể ể ệ ươ Dùng bình tràn đ  đo th  tích c a chi c v ệ ng mi n V

3

B c 3:   ị ơ đ n v  m

ướ B c 4: So sánh Vvm và Vv

vm = V vthì k t lu n ng

Trang 10

ế ậ ườ ậ ợ + N u Vế i th  kim hoàn không gian l n.

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

ậ ườ ợ ậ + N u Vế ặ ươ   ng ế vm> V vthì k t lu n ng

ệ ấ i th  kim hoàn đã gian l n.Ho c v ỗ mi n đó là vàng nguyên ch t thì nó là r ng.

ị ượ ậ 2.2. Bài t p đ nh l ng

ị ậ ạ ậ ượ ố ệ ụ ể ố

ộ ả ạ Bài t p đ nh l ệ ự ng là lo i bài t p có s  li u c  th , mu n gi ể ậ ọ ạ ph i th c hi n m t lo t phép tính.Lo i bài t p này giúp h c sinh hi u đ y đ

ắ ệ ẽ ậ ơ và sâu s c h n ý nghĩa v t lý, rèn luy n kĩ năng tính toán, v  hình, ti n t

ậ ổ ứ ạ ề ả ợ ơ ộ gi

ườ ượ ứ ề ế ặ ấ ầ ị ng th

ướ ạ ươ ướ ọ ả ượ   i đ c ầ ủ  ế ớ   i ộ ố ạ   i bài t p t ng h p có nhi u n i dung ph c t p h n.Sau đây là m t s  d ng ố   ậ ng g p trong các đ  thi các c p ph n ki n th c kh i ơ ồ  ả ng riêng, tr ng l ng riêng và h i d ng s  đ ẫ ng d n gi i chúng d

bài t p đ nh l ượ l kh i.ố

ộ ẩ ố ượ ố   ng m = 664g, kh i Câu 1:M t m u h p kim thi c – chì có kh i l

ố ượ ủ ế ị ượ l ng riêng   D = 8,3g/cm

ng c a thi c và chì trong ủ ố ượ ế ế

ợ ế 3. Hãy xác đ nh kh i l 1= 7300kg/m3, c a chì là D ủ ng riêng c a thi c là D ằ ủ ợ t kh i l ằ ể ể ổ

ợ 2 =  h p kim. Bi 11300kg/m3 và coi r ng th  tích c a h p kim b ng t ng th  tích các kim lo i ạ   thành ph n.ầ

ướ ẫ ả ạ ơ ồ H ng d n gi i d ng s  đ

ắ ướ ượ ể Ta có th  tóm t t bài toán và gi ả ầ ượ i l n l t các b c đ c đánh s  tu n t ố ầ ự

ự ứ ậ L p công th c tính V d a   và V trênV 2(2)

1

Phân tích V, V

,D

, D

, V 2

theo ,m,D,  m 1

1

, m 2

1

2(3)

ứ  và m

ậ L p công th c tính m  ự d a trên m 2(1) 1

Trang 11

Tính m

và m

1

2 (4)

ẽ theo hình v  sau:

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

Gi i:ả

1 và V1 là kh i l

ố ượ ủ ế ợ ng và th  tích c a thi c trong h p kim

2 và V2 là kh i l

ố ượ ủ ể ợ ng và th  tích c a chì trong h p kim

664 = m1 + m2    (1)  ổ ể ể ằ ạ ầ ­ Ta có D1 = 7300kg/m3 =  7,3g/cm3 ;    D2 = 11300kg/m3 =  11,3g/cm3 ể ­ G i mọ ­ G i mọ Ta có m = m1 + m2(cid:0) ủ ợ ­ Th  tích c a h p kim b ng t ng th  tích các kim lo i thành ph n nên:

(cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (cid:0) (2) V = V1 + V2(cid:0)

m D

m 1 D

m 2 D

664 3,8

m 1 3,7

m 2 3,11

1

2

664

m 1

2 = 664­ m1. Thay vào (2) ta đ

664 3,8

m 1 3,7

3,11

(cid:0) (cid:0) (cid:0) ừ T  (1) ta có m c ượ (3)

1 = 438g và m2 = 226g

ả ươ ượ Gi i ph ng trình (3) ta đ c m

ợ ộ ẫ ố ượ

Câu 2:  M t m u h p kim chì – nhôm có kh i l ị ố ượ ủ ượ l

3. Hãy xác đ nh kh i l 3, kh i l ủ ng riêng c a chì 11,3g/cm ằ ủ

ng riêng 7g/cm ố ượ ố ượ ủ ế t kh i l

ể ể ằ ổ ợ

ầ ạ ố   ng 630g và kh i ợ   ng c a nhôm – chì có trong h p kim. Bi   ng riêng c a nhôm 2,7g/cm3và xem r ng th  tích c a h p kim b ng 90% t ng th  tích các kim lo i thành ph n.

ướ ẫ ả ạ ơ ồ H ng d n gi i d ng s  đ

ắ ướ ượ ể Ta có th  tóm t t bài toán và gi ả ầ ượ i l n l t các b c đ c đánh s  tu n t ố ầ ự

ứ L p công th c tính V  ự  và V d a trênV 2(2)         1

Phân tích V, V

,D

, D

, V 2

theo ,m,D,  m 1

1

, m 2

1

2(3)

ứ L p công th c tính m d a   và m

trên m

2(1)

1

Trang 12

và m

Tính m 1

2 (4)

ẽ theo hình v  sau:

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

Gi iả

1 và V1 là kh i l

ố ượ ủ ể ợ ­ G i mọ ng và th  tích c a chì trong h p kim

2 và V2 là kh i l

ố ượ ủ ể ợ ­ G i mọ ng và th  tích c a nhôm trong h p kim

Ta có m = m1 + m2(cid:0) 630 = m1 + m2    (1)

ủ ợ ể ể ằ ạ ầ ổ ­ Th  tích c a h p kim b ng 90% t ng th  tích các kim lo i thành ph n

nên:

(cid:0) (2) V = 90%.(V1 + V2) (cid:0)

2 = 630­ m1. Thay vào (2) ta đ

ừ ượ T  (1) ta có m c

(3)

1 = 473,022g và m2 = 156,978g

ả ươ ượ Gi i ph ng trình (3) ta đ c m

ổ ượ ướ ồ ộ ủ ể ề ấ u vào 1,5 lít n c r i tr n đ u ta th y th  tích c a

Câu 3:Đ  1 lít r ả ợ ủ ể ầ ấ ộ ổ ỗ h n h p gi m đi 0,7% th  tích t ng c ng c a các ch t thành ph n.

ố ượ ế ợ ố ượ t kh i l ng riêng c a r ủ ượ   u

Hãy tính kh i l ướ ầ ượ c l n l t là D và n ủ ỗ ng riêng c a h n h p bi 1= 800 kg/m3; D2= 1000 kg/m3.

ướ ẫ H ng d n gi ả i

ể ắ ướ Ta có th  tóm t t bài toán và gi ả ầ ượ i l n l t các b c đ c đánh s ố

ầ ự ẽ tu n t theo hình v  sau:

hh

R uượ m

N cướ m

D

hh

Trang 13

D

D

V

1

2

hh

1 =800kg/m3 = 1 l

V

2 =1000kg/m3 =1,5 l

V

1

2

ượ ỗ ợ H n h p ượ ướ un r c m

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

Tính m

2(2)

c

Tính m

1(1)

ể ổ Tính t ng th  tích r  + V                     V

ượ ướ u n 2(4)

1

Tính m

và m

Tính V

theo V

và V

theo m 1

hh

2(3)

hh

1

2(5)

Tính D

hh(6)

Gi iả

­ Ta có V1= 1 lít = 1 dm3 = 0,001 m3

V2= 1,5 lít = 1,5 dm3 = 0,0015 m3

1 = D1. V1= 800. 0,001 = 0,8 (kg)

ố ượ ủ ượ ­ Kh i l ng c a 1 lít r u là: m

2 = D2. V2 = 1000. 0,0015 = 1,5 (kg)

ố ượ ủ ướ ­ Kh i l ng c a 1,5 lít n c là: m

hh = mr

uượ  + mn

cướ  = 0,8 + 1,5 = 2,3 (kg)

ố ượ ủ ỗ ợ ­ Kh i l ng c a h n h p là: m

ủ ượ ổ ướ ể ­ T ng th  tích c a r u và n c là:

V= V1 + V2 = 0,001 + 0,0015 = 0,0025 (m3)

ể ủ ủ ể ả ỗ ợ ộ ổ

ầ ứ ủ ể ể ỗ ợ ổ ộ ấ   ­ Vì th  tích c a h n h p gi m đi 0,7% th  tích t ng c ng c a các ch t ằ   thành ph n t c là th  tích h n h p b ng 99,3% th  tích t ng c ng c a các

ầ ấ ch t thành ph n. Nên:

Trang 14

Vhh=  99,3%.( V1 + V2 )= 0,993.0,0025 = 0,0024825 (m3)

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

ố ượ ủ ỗ ợ ượ ướ ­ Kh i l ng riêng c a h n h p r u và n c là:

3)

≈ = 926 (kg/m Dhh =

ớ ủ ả IV. Tính m i c a gi i pháp

ả ượ ươ ả ị ư i pháp đ a ra ph ng pháp gi

Gi ọ ậ i các bài t p đ nh l ả ng kh i l ễ ướ ạ ố ừ ơ ồ ượ ơ riêng, tr ng l

i d ng s  đ  kh i v a đ n gi n, d  nhìn l ớ ấ ng riêngd ọ ấ ủ ơ ồ ể ắ ả ố ượ   ng ạ ễ  i d   hi u. Nhìn s  đ  này, h c sinh n m rõ b n ch t c a bài toán nên nh  r t lâu,

ể ư ấ ở ứ ộ ể ả ơ có th  t ậ  duy đ  làm các bài t p khác cùng b n ch t m c đ  khó h n.

ụ ạ V. Ph m vi áp d ng

ố ượ ề ọ ỏ ậ ườ ụ Đ  tài áp d ng cho đ i t ng h c sinh gi i V t lý tr ng THCS Dur

ọ Kmăn năm h c 2018­2019.

ả ạ ưở VI. Ph m vi  nh h ng

ề ọ ỏ ậ ứ ắ ắ ầ Đ  tài giúp h c sinh gi

ệ ố ượ ạ ỏ ọ riêng, tr ng l

ng riêng. Giúp h c sinh gi ộ ế i phân lo i, h  th ng l ả ạ ế ề ặ ấ ả ố ượ   ế i v t lý n m ch c ki n th c ph n kh i l ng ứ   ế ạ ọ i ki n th c   i quy t các v n đ  đ t ra m t cách logic đ t k t qu  cao trong kì

rõ ràng, gi ọ ỏ ấ thi h c sinh gi i các c p.

ố ớ ả ứ

ệ ướ ệ ẫ ả ượ ề Đ i v i b n thân tôi, qua quá trình tìm tòi, nghiên c u, tôi cũng đã tích ắ   ậ i bài t p ng n c nhi u kinh nghi m trong vi c h ọ ng d n h c sinh gi

ễ ể ơ ơ lũy đ ọ g n h n, d  hi u h n.

ố ớ ồ ể ệ ệ Đ i v i đ ng nghi p, đây có th  là tài li u đ

ướ ẫ ả ố ượ ề ọ h ọ ng d n h c sinh gi i các bài toán v  kh i l ể tham kh o trong vi c ệ   ả ượ   ng ng riêng vàtr ng l

riêng.

ệ ả VII. Hi u qu  SKKN

́ ́ ́ ̃ ́ ợ ̉ ̣ ̣ ̉ ́ ́ Ban thân tôi đa kêt h p ap dung cac biên phap, giai phap trên trong cac

́ ổ ộ ̣ ớ ọ bu i ônv i h c sinh gi

́ ỏ ạ ườ i t i tr ̀ ̃ ườ ữ ọ ̣ ̉ ̣ Nh ng khó khăn mà h c sinh th

hiêu qua mang lai rât ro rang. ượ ướ ả ể ấ c đó đã đ i quy t: c gi

Trang 15

ị ữ ệ ậ tr ổ ơ đ i đ n v  chính xác, phân bi ̀   ng THCS Dur Kmăn m t cach linh hoat va ặ ả   ng g p ph i ế các em hi u rõ v  b n ch t bài toán, tóm t ắ ố ,  ề ả t t t ử ụ   ớ ạ ượ ng v t lý, nh  và s  d ng t rõ gi a các đ i l

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

ạ ả ứ linh ho t các công th c tính, trình bày bài gi ể ệ .Th  hi n rõ

ế ể ả ạ i logic và chính xác... ư qua k t qu  bài ki m tra sát h ch các năm nh  sau:

ậ ị

Bài t p đ nh tính

ậ ị Bài t p đ nh ngượ l

Số   ngượ   l h cọ

Làm

Làm

Làm

Làm

sinh

Ghi chú

Năm h cọ

đúng

đúng

Sai

Sai

tham

(T  l

ỉ ệ )

(T  l

ỉ ệ )

(T  l

ỉ ệ )

(T  l

ỉ ệ )

gia

(T  l

ỉ ệ ) 3 Hs

1 Hs

2 Hs

0 Hs

3 Hs

ư

Ch a áp d ng

2016­2017

100% 4 Hs

33,3% 2 Hs

66,7% 2 Hs

0% 1 Hs

100% 3 Hs

Đã áp d ngụ

2017­2018

100% 5 Hs

50% 4 Hs

50% 1 Hs

25% 3 Hs

75% 2 Hs

Đã áp d ngụ

2018­2019

100%

80%

20%

60%

40%

ỏ ấ ườ ế ả ọ ệ ủ ọ i c p huy n c a h c sinh tr ng THCS

K t qu  qua kì thi h c sinh gi ồ ưỡ ị ẳ ệ ả ủ ề ộ ầ ữ Dur Kmăn do tôi b i d

ệ ạ ượ ụ ể ọ thành tích h c sinh đ t đ

ộ ọ ượ ậ ỏ ỉ 2016­2017 tôi ch  có m t h c sinh đ c công nh n h c sinh gi

ỏ ạ ộ ọ ả ọ ọ ệ i đ t gi Huy n, năm h c 2017­2018 tôi có m t h c sinh gi

ộ ọ ệ ấ ọ văn hóa c p Huy n, năm h c 2018­2019 tôi có m t h c sinh đ t gi

ệ ấ ậ ấ ỏ sinh gi

ng m t l n n a kh ng đ nh tính hi u qu  c a đ  tài, ọ   ừ c tăng lên rõ r t qua t ng năm, c  th : năm h c ấ   ọ i văn hóa c p ỏ   i i ba h c sinh gi ấ ọ   ả ạ i nh t h c ố ớ ọ   i văn hóa c p Huy n môn V t lý.Đây là thành tích r t cao đ i v i h c ầ ộ ư ườ ệ ặ ề ng tôi trong nhi u năm g n đây. t khó khăn nh  tr sinh thu c vùng đ c bi

Ậ ứ Ế Ế ầ Ị Ph n th  3: K T LU N, KI N NGH

ậ ế I.  K t lu n

ề ươ ả ộ ố ạ ề Đ  tài “Ph ng pháp gi i m t s ậ  d ng bài t p v  kh i l

ọ ượ ụ ụ ồ ưỡ ọ ố ượ   ng ỏ ậ riêng, tr ng l ng riêng ph c v  công tác b i d ng h c sinh gi

ệ ố ươ ứ ư ế ạ ả i ki n th c liên quan, đ a ph ng pháp gi

ỗ ạ ướ ượ ẫ ọ ị ng d n h c phân tích bài toán đ nh l ng ra d

Trang 16

ệ ữ ấ ỗ THCS” tôi đã h  th ng l cho m i d ng.Tôi đã  h ơ ồ ể ễ ạ d ng s  đ , đ  d  hình dung và nhìn th y rõ m i quan h  gi a các đ i l i V t lý   ậ   i bài t p ướ   i ạ ượ   ng

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

ơ ở ọ ự ỹ ả hình thành cho mình k  năng gi i bài

trong bài toán. Trên c  s  đó h c sinh t t p.ậ

ả ụ ả ề i pháp trong đ  tài và đ t đ

B n thân tôi cũng đã áp d ng các gi ế ấ ị ữ ả ả ả i pháp nào là t

nh ng k t qu  kh  quan nh t đ nh, tuy nhiên không có gi ứ ẽ ế ụ ề ể ồ ờ ạ ượ   c ố ư   i  u ồ   nên tôi s  ti p t c nghiên c u và phát tri n đ  tài. Đ ng th i mong các đ ng

ể ề ể ệ ệ ế ơ ổ nghi p đóng góp thêm ý ki n b  sung đ  đ  tài phát tri n hoàn thi n h n.

ị ế II. Ki n ngh

ể ề ự ế ụ ể ố ệ ọ ỏ ôn luy n h c sinh gi i tôi xin

t vào th c t ư ủ ấ ộ Đ  đ  tài có th  áp d ng t ế ề đ  xu t m t vài ý ki n ch  quan nh  sau:

ố ớ Đ i v i giáo viên:

ầ ườ ồ ế ứ ả ừ

­ C n tăng c ả ừ ồ ng trau d i ki n th c cho b n thân t ươ ể ệ tham kh o, internet, t ệ    sách, báo, tài li u ạ   ả ng pháp gi ng d y

ế ọ ế ấ giúp h c sinh ti p thu đ đ ng nghi p… đ  tìm ra các ph ứ ượ ố t ki n th c nh t. c t

ố ớ ườ Đ i v i nhà tr ng:

ầ ổ ứ ề ạ ơ ở ổ  ch c nhi u h n các bu i sinh ho t chuyên môn ụ    trong c m

­ C n t ế ư ụ ứ ữ và  giao l u ki n th c gi a các c m chuyên môn.

ầ ế ạ ẩ ạ ọ ị

ồ ưỡ ườ ụ ệ ọ ng xuyên, liên t c cho h c sinh năng khi u ỏ ấ   i c p ế ở ng th

­ C n có k  ho ch dài h n chu n b  cho kì thi h c sinh gi ấ ỉ huy n, c p t nh, b i d ấ ố t các các kh i 6,7,8,9. t

ượ ự ế ồ ưỡ ụ ọ ế c áp d ng vào th c t b i d ng h c sinh gi

ậ ạ ượ ế ả V t lý t ng THCS Dur Kmăn và đã đ t đ

ả ổ ủ ấ Sáng ki n này đã đ ạ ườ i tr ậ ượ ự ỏ   i ấ   ả c k t qu  kh  quan. Tôi r t ừ c s  góp ý chân thành c a các c p qu n lý, trao đ i góp ý t

mong nh n đ ồ ế ủ ệ ượ ệ ơ ề các đ ng nghi p đ  sáng ki n c a tôi đ c hoàn thi n h n.

ả ơ Tôi xin chân thành c m  n.

Dur Kmăl, ngày 28 tháng 02 năm 2019

ườ Ng i vi ế t

Trang 17

ễ ị Nguy n Th  Thùy Trang

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

Ủ Ạ Ậ ƯỜ NH N XÉT C A LÃNH Đ O NHÀ TR NG

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Ệ ƯỞ HI U TR NG

Ộ Ồ Ủ Ấ Ấ Ậ Ệ NH N XÉT C A H I Đ NG CH M SÁNG SKKN C P HUY N

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

.................................................................................................................................

Trang 18

Ộ Ồ Ủ Ị CH  T CH H I Đ NG

ươ

ộ ố ạ

ượ

Ph

ng pháp gi

i m t s  d ng bài t p v  kh i l

ng riêng

ả ụ ụ

ồ ưỡ

ph c v  công tác b i d

ậ ề ố ượ ng h c sinh gi

ng riêng, tr ng l ỏ ậ i V t lý THCS

̀ ̣ ̉ TAI LIÊU THAM KHAO

ư ế ế ọ ban hành quy ch  quy ch  thi h c sinh gi ỏ   i

[1] 56/2011/TT­BGDĐT Thông t ố ấ c p qu c gia.

ạ ọ ơ ả ị

Trang 19

ố   ậ [2,tr.80]V t lí c  b n và nâng cao_Th.s Lê Th  Thu Hà_ NXB Đ i h c qu c gia Hà N i.ộ