SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG BÀI TẬP NGHỊCH LÍ
VÀ NGỤY BIỆN TRONG DẠY HỌC PHẦN CƠ HỌC
LỚP 10 THPT THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
TƯ DUY LOGIC CỦA HỌC SINH
MÔN: VẬT LÍ
NĂM HỌC: 2020 - 2021
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NGHỆ AN
TRƯỜNG THPT PHAN ĐĂNG LƯU
--------
SÁNG KIẾN KINH NGHIỆM
ĐỀ TÀI:
XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG BÀI TẬP NGHỊCH LÍ
VÀ NGỤY BIỆN TRONG DẠY HỌC PHẦN CƠ HỌC
LỚP 10 THPT THEO HƯỚNG PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC
TƯ DUY LOGIC CỦA HỌC SINH
MÔN: VẬT LÍ
Tác giả : Nguyễn Đức Hiền
Tổ chuyên môn : Khoa học tự nhiên
Số điện thoại : 0984 984 289
Năm thực hiện : 2020 - 2021
NĂM HỌC: 2020-2021
MỤC LỤC
A. MỞ ĐẦU .......................................................................................................... 1
1. Lý do chọn đề tài ................................................................................................ 1
2. Mục đích nghiên cứu .......................................................................................... 2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu....................................................................... 2
4. Phương pháp nghiên cứu .................................................................................... 2
5. Những đóng góp mới của đề tài. ......................................................................... 2
6. Cấu trúc của đề tài: ............................................................................................. 2
B. NỘI DUNG ....................................................................................................... 3
Chương 1. PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƯ DUY LOGIC BẰNG BÀI TẬP
NGHỊCH LÍ VÀ NGỤY BIỆN TRONG DẠY HỌC VẬT LÝ Ở TRƯỜNG
PHỔ THÔNG ....................................................................................................... 3
1.1. Năng lực tư duy logic của học sinh trong học tập Vật lý .................................. 3
1.1.1. Khái niệm ..................................................................................................... 3
1.1.2. Biểu hiện của năng lực tư duy logic trong học tập Vật lý .............................. 3
1.1.3. Biện pháp phát triển năng lực tư duy logic trong dạy học Vật lý. ................. 4
1.2. Bài tập nghịch lí, ngụy biện trong dạy học Vật lý ............................................ 6
1.2.1. Bài tập nghịch lí về Vật lý ............................................................................. 6
1.2.2. Bài tập ngụy biện về Vật lý ........................................................................... 6
1.3. Bài tập nghịch lí và ngụy biện với việc phát triển năng lực tư duy logic của
học sinh .................................................................................................................. 7
1.4. Điều tra thực trạng sử dụng bài tập vật lý nghịch lí và ngụy biện vào dạy học
vật lý ở trường phổ thông ....................................................................................... 7
1.4.1. Mục đích điều tra ......................................................................................... 7
1.4.2. Đối tượng và phương pháp điều tra .............................................................. 7
1.4.3. Kết quả điều tra ............................................................................................ 8
Chương 2. XÂY DỰNG VÀ SỬ DỤNG HỆ THỐNG BÀI TẬP VẬT LÝ
NGHỊCH LÍ VÀ NGỤY BIỆN PHẦN CƠ HỌC LỚP 10 THPT THEO HƯỚNG
PHÁT TRIỂN NĂNG LỰC TƯ DUY LOGIC CỦA HỌC SINH ......................... 9
2.1. Vị trí, đặc điểm của phần Cơ học lớp 10 .......................................................... 9
2.2. Mục tiêu dạy học phần “Cơ học vật lý lớp 10 THPT”...................................... 9
2.3. Xây dựng hệ thống bài tập nghịch lí và ngụy biện phần “Cơ học Vật lý lớp 10
THPT” ................................................................................................................. 11
2.4. Thiết kế bài học sử dụng bài tập nghịch lí, ngụy biện phát triển năng lực tư
duy logic. ............................................................................................................. 16
2.4.1. Kế hoạch dạy học bài học luyện tập giải bài tập Vật lý. ............................. 16
2.4.2. Kế hoạch dạy học xây dựng kiến thức mới .................................................. 22
2.4.3. Kế hoạch dạy học ôn tập hệ thống hóa kiến thức ........................................ 25
2.4.4. Kế hoạch dạy học kiểm tra đánh giá năng lực tư duy logic......................... 32
Chương 3. THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM .......................................................... 40
3.1. Mục đích thực nghiệm sư phạm ..................................................................... 40
3.2. Đối tượng và phương pháp thực nghiệm sư phạm ......................................... 40
3.2.1. Đối tượng ................................................................................................... 40
3.2.2. Phương pháp thực nghiệm sư phạm ............................................................ 40
3.3. Kết quả thực nghiệm sư phạm ....................................................................... 40
3.3.1. Đánh giá định tính ...................................................................................... 40
3.3.2. Đánh giá định lượng. .................................................................................. 41
4.4. Kết luận thực nghiệm sư phạm. ..................................................................... 41
C. KẾT LUẬN .................................................................................................... 42
1.1. Kết luận khoa học .......................................................................................... 42
1.2. Kiến nghị, đề xuất ......................................................................................... 42
TÀI LIỆU THAM KHẢO .................................................................................. 43
DANH MỤC CHỮ CÁI VIẾT TẮT
TT CHỮ VIẾT TẮT NỘI DUNG
1 GV Giáo viên
2 HS Học sinh
3 THPT Trung học phổ thông
