1
M C L C
Tran
g
Báo cáo k t qu nghiên c uế 1
1. L i gi i thi u 1
2. Tên sáng ki nế1
3. Tác gi vi t sáng ki n ế ế 1
4. Ch đu t sáng ki n ư ế 1
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n ế 1
6. Ngày sáng ki n đc áp d ngế ượ 1
7. Mô t b n ch t c a sáng ki n ế 2
Ph n I. Đt v n đ 2
1. Lý do ch n đ tài 2
2. M c đích nghiên c u 2
3. Nhi m v nghiên c u 2
4. Đi t ng và khách th nghiên c u ượ 3
5. Ph m vi nghiên c u 3
6. Ph ng pháp nghiên c uươ 3
7. Gi thuy t khoa h c ế 3
8. Đi m m i c a đ tài 3
Ph n II. T ng quan 5
A. TÓM T T LÝ THUY T PH N DI TRUY N H C 4
I. Nh ng khó khăn, thu n l i trong nghiên c u di truy n ng iườ 4
II. Ph ng pháp nghiên c u di truy n ng iươ ườ 4
III. Di truy n y h c 6
IV. B o v v n gen loài ng i và m t s v n đ c a di truy n h c ườ 7
B. PH NG PHÁP GI I CÁC D NG BÀI T P DI TRUY N H CƯƠ 8
D ng 1. Bài t p liên quan đn ph h và xác đnh ki u gen các đi ế 8
D ng 2. Bài t p ng d ng xác su t 13
D ng 3. Bài t p liên quan đn di truy n nhóm máu ế 17
D ng 4. Bài t p liên quan đn ch s IQ ế 18
D ng 5. Các bài t p t ng h p 18
C. CÁC BÀI T P T LUY N 23
Ph n III. K t qu nghiên c u ế 29
Ph n IV. K t lu n ế 31
8. Nh ng thông tin c n b o m t 32
9. các đi u ki n c n thi t đ áp d ng ế 32
10. Đánh giá l i ích32
11. Danh sách các t ch c cá nhân áp d ng 32
TÀI LI U THAM KH O 33
2
DANH M C CH VI T T T S D NG TRONG BÁO CÁO
GV Giáo viên
HS H c sinh
NXB Nhà xu t b n
THPT Trung h c ph thông
BÁO CÁO K T QU
3
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI N
1. L i gi i thi u
Trong ch ng trình sinh h c 12 và các kì thi h c sinh gi i gi i toán trên máy tínhươ
c m tay, các kì thi t t nghi p THPT Qu c gia, thi tuy n sinh đi h c - cao đng trong nh ng
năm g n đây th ng g p các bài t p di truy n ng i. Các bài t p v di truy n ng i th ng ườ ườ ườ ườ
có nhi u d ng và các câu h i th ng m c v n d ng ho c m c v n d ng cao. Các câu h i ườ
v di truy n ng i m c v n d ng cao th ng là các câu h i liên quan đn ph h và cho ườ ườ ế
d i d ng đm đáp án đúng. Đ có th làm đc m t bài t p này h c sinh ph i tìm câu trướ ế ượ
l i cho 4 nh n đnh t ng ng là 4 bài t p nh trong di truy n ng i. Đây th ng là câu h i ươ ườ ườ
đ phân lo i h c sinh khá, h c sinh gi i nên em h c sinh nào làm đc các câu h i d ng này ượ
d có kh năng đt đi m cao trong các kì thi cho h c sinh l p 12 nói chung và trong kì thi
THPT qu c gia nói riêng.
Th c ti n gi ng d y, b i d ng h c sinh gi i môn sinh h c 12 và ôn thi t t nghi p, ôn ưỡ
thi đi h c - cao đng, tôi th y h c sinh đa ph n còn g p khó khăn trong gi i các bài t p di
truy n ng i. Các em th ng không có ph ng pháp gi i m t cách khoa h c bài t p d ng ườ ườ ươ
này.
Ph ng pháp gi i các bài t p di truy n ng i đc các đng nghi p r t quan tâm vàươ ườ ượ
có r t nhi u chuyên đ, sáng ki n kinh nghi m trên internet nh ng ch đ c p đn m t vài ế ư ế
d ng trong ph n di truy n h c ng i mà ch a có đy đ các d ng và ph ng pháp gi i. ườ ư ươ
T th c ti n gi ng d y ch ng trình sinh h c 12, b i d ng h c sinh gi i sinh h c ươ ưỡ
l p 12 và ôn thi t t nghi p, đi h c - cao đng, tôi m nh d n vi t đ tài " ế Ph ng pháp gi iươ
các d ng bài t p di truy n ng i ườ ". Hi v ng đ tài này s giúp các em h c sinh t tin, tích
c c ch đng v n d ng gi i thành công các bài t p di truy n ng i trong các đ thi, tài li u ườ
tham kh o ... và gi i thích đc các hi n t ng di truy n đy lí thú. ượ ượ
2. Tên sáng ki nế
Ph ng pháp gi i các d ng bài t p di truy n ng iươ ườ
3. Tác gi sáng ki n ế
- H và tên: Bùi H ng Minh
- Đa ch tác gi sáng ki n: Tr ng THPT Bình Xuyên ế ườ
- S đi n tho i: 0984606188
- E_mail: buihongminh.c3binhxuyen@vinhphuc.edu.vn
4. Ch đu t sáng ki n: Bùi H ng Minh ư ế
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n ế
- Ph ng pháp d y h c Sinh h c nói chung.ươ
- Ph ng pháp d y chuyên đ ôn thi – Sinh h c 12 c b n nói riêng.ươ ơ
6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đu ho c áp d ng thế ượ
- Sáng ki n đc nghiên c u vào th i gian tháng 9/2018.ế ượ
7. Mô t b n ch t c a sáng ki n ế
4
- V n i dung c a sáng ki n: ế
PH N I. ĐT V N Đ
1. Lý do ch n đ tài
Trong ch ng trình sinh h c 12 và các kì thi h c sinh gi i gi i toán trên máy tínhươ
c m tay, các kì thi t t nghi p THPT, thi tuy n sinh đi h c - cao đng trong nh ng năm g n
đây th ng g p các bài t p di truy n ng i. Các bài t p v di truy n ng i th ng có nhi uườ ườ ườ ườ
d ng và các câu h i th ng m c v n d ng ho c m c v n d ng cao. Các câu h i v di ườ
truy n ng i m c v n d ng cao th ng là các câu h i liên quan đn ph h và cho d i ườ ườ ế ướ
d ng đm đáp án đúng. Đ có th làm đc m t bài t p này h c sinh ph i tìm câu tr l i cho ế ượ
4 nh n đnh t ng ng là 4 bài t p nh trong di truy n ng i. Đây th ng là câu h i đ phân ươ ườ ườ
lo i h c sinh khá, h c sinh gi i nên em h c sinh nào làm đc các câu h i d ng này d có ượ
kh năng đt đi m cao trong các kì thi cho h c sinh l p 12 nói chung và trong kì thi THPT
qu c gia nói riêng.
Th c ti n gi ng d y, b i d ng h c sinh gi i môn sinh h c 12 và ôn thi t t nghi p, ôn ưỡ
thi đi h c - cao đng, tôi th y h c sinh đa ph n còn g p khó khăn trong gi i các bài t p di
truy n ng i. Các em th ng không có ph ng pháp gi i m t cách khoa h c bài t p d ng ườ ườ ươ
này.
Ph ng pháp gi i các bài t p di truy n ng i đc các đng nghi p r t quan tâm vàươ ườ ượ
có r t nhi u chuyên đ, sáng ki n kinh nghi m trên internet nh ng ch đ c p đn m t vài ế ư ế
d ng trong ph n di truy n h c ng i ch a đy đ. ườ ư
T th c ti n gi ng d y ch ng trình sinh h c 12, b i d ng h c sinh gi i sinh h c ươ ưỡ
l p 12 và ôn thi t t nghi p, đi h c - cao đng, tôi m nh d n vi t đ tài " ế Ph ng pháp gi iươ
các d ng bài t p di truy n ng i ườ ". Hi v ng đ tài này s giúp các em h c sinh tích c c ch
đng v n d ng gi i thành công các bài t p di truy n ng i trong các đ thi, tài li u tham ườ
kh o ... và gi i thích đc các hi n t ng di truy n đy lí thú. ượ ượ
2. M c đích nghiên c u
- Giúp h c sinh có kĩ năng gi i đúng, gi i nhanh các d ng bài t p di truy n ng i. ườ
- Giúp các đng nghi p tham kh o đ có th v n d ng t t h n trong công tác gi ng ơ
d y v các bài t p di truy n ng i. ườ
3. Nhi m v nghiên c u
- Nghiên c u v các ph ng pháp nghiên c u di truy n ng i. ươ ườ
- Nghiên c u v các b nh và t t di truy n ng i. ườ
- Nghiên c u ph ng pháp gi i các d ng bài t p di truy n ng i th ng g p trong ươ ườ ườ
sách giáo khoa sinh h c 12, các kì thi h c sinh gi i t nh, thi h c sinh gi i gi i toán trên máy
tính c m tay, các đ thi các kì thi qu c gia.
- Nghiên c u c s lí lu n và t ch c th c nghi m s ph m đ ki m tra tính kh thi ơ ư
và hi u qu c a chuyên đ.
5