M C L CỤ Ụ
Đ m cề ụ Trang
PH N I: ĐT V N ĐẦ Ặ Ấ Ề
1. Lí do ch n đ tàiọ ề 2
2. Ph m vi nghiên c u:ạ ứ 2
3. M c đích nghiên c uụ ứ 2
4. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ 2
5. S c n thi t và kh năng th c hi n đ tài:ự ầ ế ả ự ệ ề 3
PH N IIẦ : GI I QUY T V N ĐẢ Ế Ấ Ề
1. C s lí lu nơ ở ậ 3
2. Th c tr ng ự ạ Giáo d c b o v môi tr ng trong môn Giáo d cụ ả ệ ườ ụ
Công dân t i Tr ng THCS Bao Laạ ườ
4
3. N i dung, bi n pháp th c hi nộ ệ ự ệ 4
4. Hi u qu c a sáng ki nệ ả ủ ế 12
III. K T LU NẾ Ậ
1. K t qu c a vi c ng d ng đ tài SKKN.ế ả ủ ệ ứ ụ ề 13
2. Nh ng ki n ngh , đ xu tữ ế ị ề ấ 13
I. ĐT V N ĐẶ Ấ Ề
1. Lý do th c hi n đ tàiự ệ ề
1
Trong nh ng năm qua, s phát tri n nhanh chóng v kinh t xã h i đã làmữ ự ể ề ế ộ
đi m i xã h i Vi t Nam. Ch s tăng tr ng kinh t không ng ng đc nângổ ớ ộ ệ ỉ ố ưở ế ừ ượ
cao, đi s ng văn hóa tinh th n không ng ng đc c i thi n. Tuy v y s phátờ ố ầ ừ ượ ả ệ ậ ự
tri n kinh t ch a đm b o cân b ng v i vi c b o v môi tr ng, vì v y môiể ế ư ả ả ằ ớ ệ ả ệ ườ ậ
tr ng Vi t Nam đã xu ng c p, nhi u n i môi tr ng b ô nhi m nghiêm tr ng,ườ ệ ố ấ ề ơ ườ ị ễ ọ
nh h ng x u đn s c kh e và đi s ng c a ng i dân, nh ng hi m h a suyả ưở ấ ế ứ ỏ ờ ố ủ ườ ữ ể ọ
thoái môi tr ng đang ngày càng đe d a cu c s ng c a loài ng i trên trái đt.ườ ọ ộ ố ủ ườ ấ
Ho t đng b o v môi tr ng đc các c p, các ngành và đông đo cácạ ộ ả ệ ườ ượ ấ ả
t ng l p nhân dân quan tâm và b c đu đã thu đc m t s k t qu đáng khíchầ ớ ướ ầ ượ ộ ố ế ả
l . Nhi u văn b n mang tính pháp quy đc thông qua, ban hành nh : ệ ề ả ượ ư Lu t B oậ ả
v môi tr ng (BVMT) năm 2005 đc Qu c H i N c CHXHCN Vi t Namệ ườ ượ ố ộ ướ ệ
khóa XI kì h p th 8 thông qua ngày 29/11/2005; Quy t đnh 1363/ QĐ - TTgọ ứ ế ị
ngày 17/10/2001 c a Th t ng Chính ph v vi c phê duy t đ án : “Đa n iủ ủ ươ ủ ề ệ ệ ề ư ộ
dung BVMT vào h th ng giáo d c qu c dân”; Ch th s 40/2008/CT-BGDĐTệ ố ụ ố ỉ ị ố
c a B tr ng B Giáo d c và Đào ngày 22/7/2008 phát đng phong trào thi đuaủ ộ ưở ộ ụ ộ
“Xây d ng tr ng h c thân thi n, h c sinh tích c c” ...ự ườ ọ ệ ọ ự
Đ th c hi n yêu c u trên, nhi u môn h c c a c p Trung h c c sể ự ệ ầ ề ọ ủ ấ ọ ơ ở
(THCS) đc đc ch n tích h p giáo d c b o v môi tr ng trong đó có mônượ ượ ọ ợ ụ ả ệ ườ
Giáo d c Công dân. V i m c đích giúp h c sinh có nh ng ki n th c c b n vụ ớ ụ ọ ữ ế ứ ơ ả ề
môi tr ng và rèn luy n nh ng kĩ năng c n thi t trong vi c b o v môi tr ngườ ệ ữ ầ ế ệ ả ệ ườ
thông qua gi h c Giáo d c Công dân, tôi m nh d n th c hi n đ tài nghiên c uờ ọ ụ ạ ạ ự ệ ề ứ
“Tích h p giáo d c b o v môi tr ng trong môn Giáo d c Công dân THCS”ợ ụ ả ệ ườ ụ
2. Ph m vi nghiên c uạ ứ
- Tìm hi u nh ng v n đ liên quan đên môi tr ng nh khái ni m v môiể ữ ấ ề ườ ư ệ ề
tr ng, ô nhi m môi tr ng; nguyên nhân gây ô nhi m môi tr ng; th c tr ngườ ễ ườ ễ ườ ự ạ
môi tr ng th gi i và Vi t Nam, đc bi t là môi tr ng t i đa bàn 2 xã Bao Laườ ế ớ ệ ặ ệ ườ ạ ị
– Pi ng V , n i nhà tr ng đang ho t đng.ề ế ơ ườ ạ ộ
- Nghiên c u ph ng pháp d y h c bài có yêu c u tích h p giáo d c b oứ ươ ạ ọ ầ ợ ụ ả
v môi tr ng trong môn Giáo d c Công dân c p THCS.ệ ườ ụ ấ
3. M c đích nghiên c uụ ứ
- Tìm ra gi i pháp t t nh t gi ng d y h c bài có yêu c u tích h p giáo d cả ố ấ ả ạ ọ ầ ợ ụ
b o v môi tr ng trong môn Giáo d c Công dân c p THCS.ả ệ ườ ụ ấ
- Giúp h c sinh có ý th c, kĩ năng thái đ đúng đn trong vi c góp ph nọ ứ ộ ắ ệ ầ
cùng v i m i ng i, c ng đng b o v môi tr ng.ớ ọ ườ ộ ồ ả ệ ườ
4. Ph ng pháp nghiên c uươ ứ
Khi ti n hành xây d ng đ tài này tôi ch y u l y hình th c th c nghi mế ự ề ủ ế ấ ứ ự ệ
thông qua quá trình gi ng d y trên l p, ngoài ra còn s d ng ph ng pháp quanả ạ ớ ử ụ ươ
sát, th ng kê đ làm n i b t lên v n đ môi tr ng t đó th ng kê s li u kh oố ể ổ ậ ấ ề ườ ừ ố ố ệ ả
2
sát v vi c n m ki n th c, k năng, chuy n bi n v thái đ tình c m c a h cề ệ ắ ế ứ ỹ ể ế ề ộ ả ủ ọ
sinh.
5. S c n thi t và kh năng th c hi n đ tàiự ầ ế ả ự ệ ề
- Đây là v n đ đc c xã h i quan tâm, n u th c hi n t t s mang l iấ ề ượ ả ộ ế ự ệ ố ẽ ạ
hi u ng giáo d c cao; các em h c sinh không ch là nh ng ng i góp ph n tr cệ ứ ụ ọ ỉ ữ ườ ầ ự
ti p b o v môi tr ng t i n i mình h c mà còn là nh ng tuyên truy n viên tíchế ả ệ ườ ạ ơ ọ ữ ề
c c trong công tác này t i gia đình và n i mình sinh s ng.ự ạ ơ ố
- Đi u ki n công ngh thông tin phát tri n ngày càng cao, giáo viên dề ệ ệ ể ễ
dàng trong vi c ng d ng công ngh thông tin và nh ng thành t u khoa h c vàoệ ứ ụ ệ ữ ự ọ
gi ng d y.ả ạ
- Ngu n t li u vô cùng phong phú trong th c t , trên Internet, báo chí đcồ ư ệ ự ế ặ
bi t là s s ng đng c a tình hình th c t môi tr ng đa ph ng giúp cho giáoệ ự ố ộ ủ ự ế ườ ị ươ
viên có nhi u l a ch n trong vi c s d ng t li u và ph ng pháp thích h p vàề ự ọ ệ ử ụ ư ệ ươ ợ
h c sinh hi u rõ h n tình hình b o v môi tr ng đ có ý th c t t h n.ọ ể ơ ả ệ ườ ể ứ ố ơ
II. GI I QUY T V N ĐẢ Ế Ấ Ề
1. C s lí lu nơ ở ậ
Môn Giáo d c Công dân trong nhà tr ng nói chung và tr ng THCS nóiụ ườ ở ườ
riêng có ý nghĩa quan tr ng trong s hình thành và phát tri n nhân cách h c sinh.ọ ự ể ọ
Đ phát tri n toàn di n nhân cách h c sinh, các môn h c, các ho t đng giáo d cể ể ệ ọ ọ ạ ộ ụ
trong nhà tr ng đu có ý nghĩa, vai trò nh t đnh trong đó môn Giáo d c Côngườ ề ấ ị ụ
dân có v trí đc bi t quan tr ng trong giáo d c t t ng, tình c m, s phát tri nị ặ ệ ọ ụ ư ưở ả ự ể
đúng đn c a th h tr . V i t cách là m t công dân th c th , đy năng đngắ ủ ế ệ ẻ ớ ư ộ ự ụ ầ ộ
và sáng t o, có đ b n lĩnh đ s ng h i nh p trong xu th toàn c u hóa hi n nayạ ủ ả ể ố ộ ậ ế ầ ệ
v i nh ng năng l c c b n c a con ng i th i kì công nghi p hóa, hi n đi hóaớ ữ ự ơ ả ủ ườ ờ ệ ệ ạ
đt n c nh : năng l c t hoàn thi n, t kh ng đnh mình; năng l c giao ti pấ ướ ư ự ự ệ ự ẳ ị ự ế
ng x …ứ ử
tr ng THCS nhi u môn h c đc t p hu n l ng ghép giáo d c b oỞ ườ ề ọ ượ ậ ấ ồ ụ ả
v môi tr ng trong t ng ti t h c, trong đó có môn Giáo d c Công dân. Ngoàiệ ườ ừ ế ọ ụ
vi c giúp h c sinh hi u đc nh ng quy n và nghĩa v c b n c a m t côngệ ọ ể ượ ữ ề ụ ơ ả ủ ộ
dân, có ni m tin vào tính đúng đn c a các chu n m c, có ý th c tuân th Phápề ắ ủ ẩ ự ứ ủ
lu t và có kh năng th c hi n đúng nh ng quy đnh c a Pháp lu t. H c sinhậ ả ự ệ ữ ị ủ ậ ọ
ngày càng có ý th c đi v i tình yêu thiên nhiên, s ng hòa h p v i thiên nhiên,ứ ố ớ ố ợ ớ
thân thi n v i môi tr ng, có kĩ năng phát hi n các v n đ v môi tr ng vàệ ớ ườ ệ ấ ề ề ườ
ng x tích c c v i các v n đ môi tr ng n y sinh, có hành đng c th đứ ử ự ớ ấ ề ườ ả ộ ụ ể ể
b o v môi tr ng, bi t tuyên truy n v n đng b o v môi tr ng, bi t nghiêmả ệ ườ ế ề ậ ộ ả ệ ườ ế
ch nh ch p hành quy đnh c a Lu t b o v môi tr ng.ỉ ấ ị ủ ậ ả ệ ườ
T i tr ng THCS Bao La đã th c hi n nhi u ho t đng có ý nghĩa nh :ạ ườ ự ệ ề ạ ộ ư
đa trò ch i dân gian vào các bu i sinh ho t ch đi m truy n th ng, sinh ho tư ơ ổ ạ ủ ể ề ố ạ
ngoài gi lên l p; ho t đng t ng v sinh tr ng l p tr ng cây xanh, gi v sinhờ ớ ạ ộ ổ ệ ườ ớ ồ ữ ệ
3
cá nhân, phòng h c đc th c hi n th ng xuyên đã làm cho di n m o nhàọ ươ ự ệ ườ ệ ạ
tr ng có nhi u thay đi đáng k , môi tr ng đc c i thi n r t nhi u.ườ ề ổ ể ườ ượ ả ệ ấ ề
Là giáo viên d y Giáo d c Công dân, tôi luôn băn khoăn, trăn tr v v nạ ụ ở ề ấ
đ làm th nào v a d y h c sinh n m b t nh ng ki n th c c b n c a b môn,ề ế ừ ạ ọ ắ ắ ữ ế ứ ơ ả ủ ộ
v a l ng ghép nh ng ki n th c b o v môi tr ng cho h c sinh m t cách hi uừ ồ ữ ế ứ ả ệ ườ ọ ộ ệ
qu nh t đ không nh ng gây đc s h ng thú h c t p cho các em v môn h cả ấ ể ữ ượ ự ứ ọ ậ ề ọ
mà còn có th l ng ghép ki n th c v môi tr ng, t đó xây d ng ý th c b o vể ồ ế ứ ề ườ ừ ự ứ ả ệ
môi tr ng cho h c sinh m t cách t t nh t.ườ ọ ộ ố ấ
2. Th c tr ng ự ạ Giáo d c b o v môi tr ng trong môn Giáo d c Côngụ ả ệ ườ ụ
dân t i Tr ng THCS Bao Laạ ườ
2.1.Thu n l iậ ợ
- Nhi u năm qua, Ban giám hi u nhà tr ng luôn quan tâm và có k ho chề ệ ườ ế ạ
ch đo v m t chuyên môn cho vi c tích h p giáo d c b o v môi tr ng trongỉ ạ ề ặ ệ ợ ụ ả ệ ườ
nhi u môn h c trong đó có môn ề ọ Giáo d c Công dânụ.
- Ban Lao đng cũng đã có k ho ch t ch c h c sinh lao đng v sinhộ ế ạ ổ ứ ọ ộ ệ
hàng tu n, h c sinh tr c bu i, nên ít nhi u c nh quan môi tr ng trong tr ngầ ọ ự ổ ề ả ườ ườ
h c cũng ít nhi u đc c i thi n. Các l p xem vi c b o v môi tr ng t i l pọ ề ượ ả ệ ớ ệ ả ệ ườ ạ ớ
h c và khu v c đc phân công là m t trong nh ng tiêu chí đánh giá thi đua c aọ ự ượ ộ ữ ủ
lóp.
Nh ng thu n l i nói trên đã t o ý th c t t cho Cán b , giáo viên, nhân viênữ ậ ợ ạ ứ ố ộ
và h c sinh toàn tr ng trong vi c góp ph n b o v môi tr ng chung, cũng làọ ườ ệ ầ ả ệ ườ
đi u ki n t t đ vi c tích h p giáo d c b o v môi tr ng thành công trong mônề ệ ố ể ệ ợ ụ ả ệ ườ
Giáo d c Công dân ụthành công.
2.2. Khó khăn:
- Môi tr ng xung quanh và t i đa ph ng ch a th t s t t. ườ ạ ị ươ ư ậ ự ố
- Ý th c b o v môi tr ng c a m t b ph n nhân dân và trong khu v cứ ả ệ ườ ủ ộ ộ ậ ự
dân c n i h c sinh sinh s ng còn h n ch .ư ơ ọ ố ạ ế
- Ý th c m t b ph n nh h c sinh trong vi c b o v môi tr ng ch aứ ộ ộ ậ ỏ ọ ệ ả ệ ườ ư
t t.ố
T nh ng thu n l i và khó khăn nh đã trình bày sáng ki n “ừ ữ ậ ợ ư ế Giáo d c b oụ ả
v môi tr ng trong môn Giáo d c Công dân Trung h c c sệ ườ ụ ọ ơ ở” góp ph n giáoầ
d c ý th c b o v môi tr ng cho các em h c sinh ngay t nh ng l p đu c pụ ứ ả ệ ườ ọ ừ ữ ớ ầ ấ
h c, giúp các em s tr thành nh ng tuyên truy n viên tích c c, góp m t ph nọ ẽ ở ữ ề ự ộ ầ
nh bé c a mình vào phong trào b o v môi tr ng trong và ngoài nhà tr ngỏ ủ ả ệ ườ ườ
góp ph n th c hi n thành công cu c v n đng “Xây d ng tr ng h c thân thi nầ ự ệ ộ ậ ộ ự ườ ọ ệ
h c sinh tích c c” do B Giáo d c và Đào t o phát đng.ọ ự ộ ụ ạ ộ
3. N i dung, bi n pháp th c hi nộ ệ ự ệ
3.1. Nh ng ki n th c c b n v môi tr ng c n trang b cho h c sinhữ ế ứ ơ ả ề ườ ầ ị ọ
thông qua gi ng d y môn Giáo d c Công dânả ạ ụ
4
3.1.1.Khái ni m v môi tr ng ệ ề ườ
Môi tr ng bao g m các y u t t nhiên và y u t v t ch t nhân t o cóườ ồ ế ố ự ế ố ậ ấ ạ
quan h m t thi t v i nhau, bao quanh con ng i, có nh h ng t i đi s ng,ệ ậ ế ớ ườ ả ưở ớ ờ ố
s n xu t, s t n t i, phát tri n c a con ng i và thiên nhiên. ả ấ ự ồ ạ ể ủ ườ
Môi tr ng theo nghĩa r ng là t t c các nhân t t nhiên và xã h i c nườ ộ ấ ả ố ự ộ ầ
thi t cho s sinh s ng, s n xu t c a con ng i, nh tài nguyên thiên nhiên,ế ự ố ả ấ ủ ườ ư
không khí, đt, n c, ánh sáng, c nh quan, quan h xã h i... Tóm l i, môi tr ngấ ướ ả ệ ộ ạ ườ
là t t c nh ng gì có xung quanh ta, cho ta c s đ s ng và phát tri n. ấ ả ữ ơ ở ể ố ể
3.1.2. Ô nhi m môi tr ngễ ườ
Theo Lu t B o v Môi tr ng c a Vi t Nam: ậ ả ệ ườ ủ ệ Ô nhi m môi tr ng là sễ ườ ự
làm thay đi tính ch t c a môi tr ng, vi ph m tiêu chu n môi tr ngổ ấ ủ ườ ạ ẩ ườ ".
Trên th gi i, ô nhi m môi tr ng đc hi u là vi c chuy n các ch t th iế ớ ễ ườ ượ ể ệ ể ấ ả
ho c năng l ng vào môi tr ng đn m c có kh năng gây h i đn s c khoặ ượ ườ ế ứ ả ạ ế ứ ẻ
con ng i, đn s phát tri n sinh v t ho c làm suy gi m ch t l ng môi tr ng.ườ ế ự ể ậ ặ ả ấ ượ ườ
Các tác nhân ô nhi m bao g m các ch t th i d ng khí (khí th i), l ng (n cễ ồ ấ ả ở ạ ả ỏ ướ
th i), r n (ch t th i r n) ch a hoá ch t ho c tác nhân v t lý, sinh h c và cácả ắ ấ ả ắ ứ ấ ặ ậ ọ
d ng năng l ng nh nhi t đ, b c x . ạ ượ ư ệ ộ ứ ạ
3.1.3. Nguyên nhân gây ô nhi m môi tr ngễ ườ
- Dân s tăng, l ng tài nguyên thiên nhiên khai thác s d ng nhi u, t o raố ượ ử ụ ề ạ
l ng ph th i l n, tình tr ng khai thác l c h u, b a bãi.ượ ế ả ớ ạ ạ ậ ừ
- Khí th i công nghi p, ch t th i công nghi p c a các ngành s n xu t khácả ệ ấ ả ệ ủ ả ấ
nhau, quy trình thu gom, x lí còn h n ch .ử ạ ế
- Các lo i phân bón trong nông nghi p, nh t là l m d ng thu c tr sâu,ạ ệ ấ ạ ụ ố ừ
thu cố
di t c …ệ ỏ
- Do ho t đng s n xu t c a con ng i nhi u lĩnh v c khác nhau nhạ ộ ả ấ ủ ườ ở ề ự ư
phá r ng, xây d ng, khai thác các lo i tài nguyên… ừ ự ạ
- Do chi n tranh (khí đc do khói súng, cháy nhà, cháy r ng; ch t đc hóaế ộ ừ ấ ộ
h c, ch t phóng x ; xác ch t c a ng i và đng v t ch a đc chôn c t k pọ ấ ạ ế ủ ườ ộ ậ ư ượ ấ ị
th i …)ờ
3.1.4. Th c tr ng môi tr ng Vi t Nam.ự ạ ườ ệ
Cùng v i s c ép gia tăng dân s , s nghèo nàn, quá trình đô th hóa, s diớ ứ ố ự ị ự
dân và quá trình công nghi p hóa, hi n đi hóa đã tác đng m nh m t i môiệ ệ ạ ộ ạ ẽ ớ
tr ng.ườ
Nguy c m t r ng và tài nguyên r ng đang đe d a nghiêm tr ng. S suyơ ấ ừ ừ ọ ọ ự
gi m nhanh ch t l ng đt và di n tích canh tác, tài nguyên đt ti p t c b lãngả ấ ượ ấ ệ ấ ế ụ ị
phí do canh tác không h p lí, thi u phân bón h u c , ph ng th c canh tác l cợ ế ữ ơ ươ ứ ạ
h u. Đc bi t là s l m d ng phân bón, thu c tr sâu đã làm cho môi tr ngậ ặ ệ ự ạ ụ ố ừ ườ
5
