BÁO CÁO K T QU
NGHIÊN C U, NG D NG SÁNG KI N
1. L i gi i thi u:
1.1. T x a đn nay, trong giáo d c, v n đ t h c v n, đã và đang là m t ư ế
v n đ then ch t đc đt ra v i c ng i d y và ng i h c. Herrert Spencer ượ ườ ườ
cho r ng: Ch có qua con đng t h c, loài ng i m i có th phát tri n ườ ườ
m nh m lên đc ượ ”. Ch t ch H Chí Minh cũng t ng nh n đnh: Trong
cách h c, ph i l y t h c làm c t ”. Hay ng n ng Trung Qu c cũng đã cho
r ng: Th y giáo c a anh có th d t anh đn c a, đt đc s h c hay ế ượ
không là tùy m i ng i” ư . N u không có t h c thì m i ho t đng c aế
ng i h c ch là ho t đng th đng: th đng ti p thu tri th c, th đngườ ế
trong vi c th c hi n các ho t đng, th c hi n các nhi m v h c t p… N u ế
không có t h c, thì ho t đng giáo d c ch là ho t đng 1 phía c a ng i ườ
d y. N u không có t h c, thi t nghĩ ho t đng giáo d c ch là m t “công ế ế
ngh nhân b n, xã h i s ch có nhi u thêm nh ng con ng i th đng, ườ
thi u kh năng v n d ng, y u kĩ năng s ng c n thi t. ế ế ế
1. 2. D i tác đng c a công cu c đi m i và cu c cách m ng 4.0, giáo d cướ
trong nh ng năm qua đã có s đi m i m nh m . T vi c d y và h c theo
cách truy n th ng, l y ng i d y làm trung tâm truy n đt tri th c, ng i ườ ườ
h c ch th đng ti p nh n và v n d ng máy móc, thì nay, m i ho t đng ế
c a quá trình này đu h ng v ch th m i – Ng i h c. V i nh n th c đó, ướ ườ
giáo d c hi n nay đang có s chuy n mình tích c c. M t không khí đi m i
sôi n i trên m i m t tr n giáo d c. Đó là vi c áp d ng hình th c d y h c theo
đnh h ng phát tri n năng l c; v n d ng linh ho t các ph ng pháp d y h c ướ ươ
m i, các kĩ thu t d y h c tích c c trong quá trình gi ng d y; đi m i sinh
ho t t chuyên môn b ng cách chuyên đ d y h c tích c c. Bên c nh đó,
nh m phát huy h n n a tính t ch , t giác, tích c c c a ng i h c, các nhà ơ ườ
1
s ph m cũng đã và đang th c hi n vi c t ch c ho t đng t h c cho h cư
sinh trong t ng gi h c, bài h c. T h c đang đc xem là c n thi t, là t t ượ ế
y u trong m t n n giáo d c theo đnh h ng phát tri n năng l c cho ng iế ướ ườ
h c. T đó, giáo d c t c p đa ph ng đn trung ng đang có nh ng b c ươ ế ươ ướ
chuy n mình tr c đáng k , giúp cho xã h i và ng i h c v ng tâm th h n ướ ườ ế ơ
chu n b cho cu c c i cách giáo d c trong th i gian t i.
1.3. T ch c ho t đng t h c c a h c sinh là ti n trình t ch c các ho t ế
đng đ hình thành ki n th c d a trên c s t nh n th c c a h c sinh. Tuy ế ơ
m i đc v n d ng, nh ng vi c t ch c ho t đng t h c c a h c sinh đã và ượ ư
đang t o nên lu ng gió m i trong không khí l p h c, khi n cho nh ng gi ế
d y tr c đây n ng v ki n th c, khô khan tr nên sôi n i, tích c c. Đi u đó ướ ế
t o nên nh ng ti m năng đ xây d ng l p h c h nh phúc trong t ng lai. ươ
1.4. Đi v i b môn Ng Văn, trong nh ng năm tr l i đây, tình tr ng h c
sinh h c m t cách th đng đang tr thành ph bi n. Tâm lý “Thi m i h c” ế
và “H c đ thi” khi n cho nhi u h c sinh d a d m vào tài li u, đ c ng ế ươ
trong khi y u v kĩ năng, h n ch v v n t . Bên c nh đó, s nh h ngế ế ưở
không nh c a các thi t b Khoa h c công ngh hi n đi cũng khi n h c sinh ế ế
dành quá ít th i gian cho vi c t h c. Ki n th c đc ti p thu m t cách máy ế ượ ế
móc, mà ít có s nghi n ng m, suy nghĩ, t tr i nghi m c a chính h c sinh.
D y Văn, h c Văn nh th đang đng tr c nguy c b quay l ng, lãng quên. ư ế ướ ơ ư
Th c tr ng đó đòi h i các nhà s ph m ph i l u tâm. Nhi u câu h i đã đc ư ư ượ
đt ra: Ph i làm sao đ nâng cao h ng thú h c t p? Ph i làm sao đ t o nên
s ch đng, t giác cho ng i h c? Nh ng câu h i y đã thôi thúc ng i ườ ườ
d y h c ph i trách nhi m h n, sáng t o h n trong quá trình gi ng d y. V n ơ ơ
đ là ph i kh i d y ý th c, kĩ năng h c t chính b n thân ng i h c. ơ ườ
1.5. Trong s nh ng phân môn c a b môn Ng Văn, b môn Đc Văn chi m ế
th i l ng l n và có vai trò quan tr ng. Đây là linh h n c a các gi h c Ng ượ
Văn. Ki n th c Đc Văn không ch tái hi n văn h c s n c nhà mà còn gópế ướ
2
ph n b i đp năng l c c m th , đi s ng tình c m phong phú. Trong s
nh ng bài h c gây đc h ng thú, phát huy năng l c c m th văn ch ng c a ượ ươ
h c sinh ph i k đn bài h c “V i vàng” c a nhà th Xuân Di u. Xuân Di u ế ơ
là m t nhà th l n, có đóng góp n i b t trong n n văn h c Vi t Nam hi n ơ
đi. Tác ph m c a ông th hi n tri t lý s ng tích c c, góp ph n giáo d c cho ế
h c sinh l i s ng l c quan, s ng nhi t huy t, bi t trân tr ng t ng giây, t ng ế ế
phút c a đi ng i đ không ph i xót xa ân h n. V i ý nghĩa đó, nh ng ườ
ng i biên so n sách đã l a ch n “V i vàng” – m t thi ph m xu t s c, coi đóườ
là tuyên ngôn ngh thu t và cũng là tuyên ngôn s ng tích c c c a nhà th đ ơ
gi i thi u v i ng i h c. Tr i qua nhi u năm h c, thi ph m “V i vàng” đã ườ
làm tròn vai c a mình trong vi c đánh th c năng l c c m th và ni m say mê,
h ng thú h c Văn c a h c sinh. Tuy nhiên, m i s ti p c n thi ph m còn ế
di n ra th đng, mà đó ta th y giá tr c a t h c đc thay th b ng đc ượ ế ượ
h c, đc ti p nh n. Thay vì nói t hình thành tri th c mà nói Lĩnh h i tri ượ ế
th c; thay vì nói: t c m th thi ph m mà nói: đc c m th thi ph m; thay ượ
vì nói: tôi tìm thông đi p t thi ph m mà nói: Tôi nh n thông đi p t thi
ph m.
V i đi m xu t phát t xu h ng đi m i ph ng pháp d y h c và d y ướ ươ
h c theo đnh h ng phát tri n năng l c, v i m c tiêu hình thành năng l c t ướ
h c cho h c sinh, ng i vi t ti n hành tri n khai đ tài sáng ki n kinh ườ ế ế ế
nghi m:T H C CON ĐNG ĐÁNH TH C T DUY, KH I D Y ƯỜ Ư Ơ
SÁNG T O CHO H C SINH (V N D NG QUA VI C GI NG D Y
BÀI TH : “V I VÀNG” XUÂN DI U)Ơ . Qua đó, hi n th c hóa m t ph n
vi c áp d ng nh ng kĩ thu t d y h c tích c c trong quá trình d y h c t o
nên s thay đi thái đ h c t p c a h c sinh, giúp h c sinh hi u sâu h n ơ
không ch m t n i dung bài h c mà còn m đng cho năng l c đc hi u ườ
nh ng văn b n t ng t . ươ
2. Tên sáng ki n: ế
3
T H C CON ĐNG ĐÁNH TH C T DUY, KH I D Y SÁNG ƯỜ Ư Ơ
T O CHO H C SINH (V N D NG QUA VI C GI NG D Y BÀI
TH : “V I VÀNG” – XUÂN DI U)Ơ .
3. Tác gi sáng ki n: ế
- H và tên: Nguy n Th Vân Anh
- Đa ch tác gi sáng ki n: Tr ng THPT Nguy n Thái H c Khai Quang- ế ườ
Vĩnh Yên – Vĩnh Phúc
- S đi n tho i: 0972144867 E_mail: vananh.atvp@gmail.com
4. Ch đu t t o ra sáng ki n ư ế : Tác gi sáng ki n ế .
5. Lĩnh v c áp d ng sáng ki n ế :
Áp d ng trong công tác gi ng d y c a b môn Ng Văn mà tr ng tâm là phân
môn Đc Văn c a ch ng trình Ng Văn 11. ươ
6. Ngày sáng ki n đc áp d ng l n đu ho c áp d ng thế ượ : Ngày 22
tháng 02 năm 2018.
7. Mô t b n ch t c a sáng ki n ế :
CH NG 1:ƯƠ
T H C – T LÝ THUY T ĐN KH NĂNG V N D NG
1. Khái l c v t h cượ
1.1. Khái ni m và vai trò c a t h c
1.1.1. Khái ni m
T h c là ho t đng đc l p chi m lĩnh ki n th c, kĩ năng, kĩ x o, là ế ế
t mình đng não, suy nghĩ, s d ng các năng l c trí tu (quan sát, so sánh,
4
phân tích, t ng h p…) cùng các ph m ch t đng c , tình c m đ chi m lĩnh ơ ế
tri th c m t lĩnh v c hi u bi t nào đó hay nh ng kinh nghi m l ch s , xã h i ế
c a nhân lo i, bi n nó thành s h u c a chính b n thân ng i h c ế ườ ”.
Tác gi Nguy n K T p chí Nghiên c u giáo d c s 7/ 1998 cũng bàn
v khái ni m t h c: “T h c là ng i h c tích c c ch đng, t mình tìm ra ườ
tri th c kinh nghi m b ng hành đng c a mình, t th hi n mình. T h c là
t đt mình vào tình hu ng h c, vào v trí nghiên c u, x lí các tình hu ng,
gi i quy t các v n đ, th nghi m các gi i pháp…T h c thu c quá trình cá ế
nhân hóa vi c h c” .
1.1.2. Vai trò c a t h c
* T h c là m c tiêu c b n c a quá trình d y h c ơ .
T lâu các nhà s ph m đã nh n th c rõ ý nghĩa c a ph ng pháp d y t ư ươ
h c. Trong quá trình ho t đng d y h c, ng i th y không ch d ng l i ườ
vi c truy n th nh ng tri th c có s n, yêu c u h c sinh ghi nh mà quan
tr ng h n là ph i đnh h ng, t ch c cho hoc sinh t mình khám phá, hình ơ ướ
thành tri th c m i. Cũng chính t b c t h c nhà tr ng Ph thông t o ướ ườ
ti n đ cho h c sinh có năng l c t h c nh ng b c h c cao h n, t h c ơ
trong nhà tr ng hay r ng h n là t h c ngoài xã h i. ườ ơ
* B i d ng năng l c t h c là ph ng th c t t nh t đ t o ra đng l c ưỡ ươ
m nh m cho quá trình h c t p.
M t trong nh ng ph m ch t quan tr ng mà giáo d c c n đnh h ng ướ
h c sinh là tính tích c c, s ch đng sáng t o trong m i hoàn c nh. Các nhà
s ph m mong mu n đào t o ra nh ng cá nhân năng đng, sáng t o, thích ngư
v i hoàn c nh. Tính tích c c nh m t đi u ki n, k t qu c a s phát tri n ư ế
nhân cách th h tr trong xã h i hi n đi. Trong đó ho t đng t h c làế
5