phßng gi¸o dôc vµ ®µo t¹o quËn thanh xu©n
-------***-------
s¸ng kiÕn kinh nghiÖm
§Ò tµi:
Mét sè biÖn ph¸p tæ chøc cã hiÖu qu¶
trß ch¬i häc tËp trong d¹y häc
m«n tù nhiªn vµ x· héi líp 3
M«n: Tù nhiªn vµ X· héi
CÊp: TiÓu häc
Tµi liÖu kÌm theo: §Üa CD
N¨m häc 2014 -2015
M· SKKN
Dïng cho H§ chÊm cña Së
Một số biện pháp tổ chức có hiệu quả trò chơi học tập trong dạy học môn TN & XH lớp 3
1/28
MỤC LỤC
A.PHẦN MỞ ĐẦU .......................................................................................... 2
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI .................................................................................. 2
II. MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU ....................................................................... 3
III. NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU ...................................................................... 4
IV. ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU ........................................... 4
V. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU ............................................................... 4
VI. THỜI GIAN NGHIÊN CỨU ..................................................................... 4
B. PHẦN NỘI DUNG ....................................................................................... 5
I. CƠ SỞ LÍ LUẬN: ........................................................................................... 5
II. THỰC TRẠNG GIẢNG DẠY MÔN TỰ NHIÊN VÀ XÃ HỘI. ................... 6
IV. CÁC BIỆN PHÁP. ....................................................................................... 7
1. Biện pháp 1: Tổ chức các trò chơi vận động ............................................... 7
2. Biện pháp 2:Tổ chức trò chơi vừa mang tính vận động vừa mang tính trí
tuệ .................................................................................................................... 10
3. Biện pháp 3: Tổ chức các trò chơi đố vui .................................................. 11
3.1 Trò chơi “Đố bạn”? .................................................................................. 11
3.2 Trò chơi "Hoa nào đẹp?" ......................................................................... 12
3.3. Sử dụng trò chơi “Loài vật nào?” ........................................................... 13
4. Biện pháp 4 : Tổ chức những trò chơi khác. ............................................. 14
4.1Trò chơi “ đóng vai” ................................................................................... 15
4.2.Trò chơi Ghép chữ vào hình ...................................................................... 16
4.3/ Trò chơi "Tìm tên các bộ phận của cơ quan thần kinh lẩn trốn trong
các ô chữ". ...................................................................................................... 17
4.4 Trò chơi “Ghép đôi”................................................................................. 19
4.5 Trò chơi “Ô chữ kì diệu” ......................................................................... 20
5. Những trò chơi thƣờng dùng để "phạt" những ngƣời sai. ....................... 24
5.1. Đôi múa đẹp. ............................................................................................. 24
5.2. Bò nhúng giấm. ........................................................................................ 24
5.3. Âm thanh tự nhiên. .................................................................................. 24
5.4. Đội kèn tí hon. .......................................................................................... 24
5.5. Rửa mặt như mèo. .................................................................................... 24
6. Kết quả thực hiện. ...................................................................................... 25
C. KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ ............................................................ 26
I. KẾT LUẬN .................................................................................................. 26
II. KHUYẾN NGHỊ: ........................................................................................ 27
TÀI LIỆU THAM KHẢO .............................................................................. 28
Một số biện pháp tổ chức có hiệu quả trò chơi học tập trong dạy học môn TN & XH lớp 3
2/28
A. PHẦN MỞ ĐẦU
I. LÍ DO CHỌN ĐỀ TÀI
Tự nhiên và Xã hội là môn học nhằm cung cấp cho học sinh những hiểu biết
cơ bản và ban đầu về các sự vật, hiện tƣợng và mối quan hệ giữa chúng trong tự
nhiên, con ngƣời và xã hội giúp các em có thể ứng xử hợp lí trong cuộc sống
hàng ngày và tiếp tục học lên các lớp trên một cách thuận lợi.
Đối với học sinh Tiểu học nhất là các em học sinh lớp 3 đã có sự nhận thức
trƣớc các sự vật, hiện tƣợng của tự nhiên và xã hội thì môn học này vô cùng có
ích với các em. Qua mỗi bài học, các em lại có thêm những nhận thức về các
mối quan hệ trong tự nhiên và xã hội, từ đó khơi dậy tình yêu thiên nhiên đất
nƣớc, hình thành thái độ đúng đắn đối với bản thân, gia đình, cộng đồng và môi
trƣờng sống, đồng thời kích thích tính ham hiểu biết về khoa học của học sinh.
Hòa cùng với công cuộc đổi mới mạnh mẽ về phƣơng pháp, hình thức tổ
chức dạy học trên toàn ngành, môn Tự nhiên và Xã hội cũng có những bƣớc
chuyển mình, từng bƣớc vận dụng thay đổi linh hoạt các phƣơng pháp dạy học
nhằm tích cực hóa các hoạt động của học sinh, phát huy tính chủ động, sáng tạo
của học sinh trong quá trình lĩnh hội tri thức.
Trên thực tế, các giáo viên đã sử dụng các phƣơng pháp tổ chức trong
dạy học Tự nhiên và Xã hội thực hiện một cách linh hoạt và có nhiều sáng tạo.
Tổ chức hoạt động giáo dục, vui chơi trong các tiết dạy có hệ thống khoa học,
phù hợp với mục tiêu tiết dạy và tâm lí lứa tuổi của học sinh. Từ đó, các em phát
triển toàn diện về trí tuệ, năng lực, phẩm chất đồng thời củng cố các kiến thức
vào cuộc sống thực tiễn: “ Chơi mà học, học mà chơi”.Tuy nhiên, một phần nhỏ
giáo viên còn xem nhẹ việc tổ chức trò chơi học tập trong các tiết dạy làm hạn
chế sự phát triển giao tiếp, năng lực hợp tác trong hoạt động vui chơi của học
sinh.
Trò chơi là hoạt động rất quen thuộc, gần gũi với con ngƣời, từ trẻ em đến
ngƣời lớn. Bất cứ ai, trong cuộc đời cũng đã tham gia vào các trò chơi. Cũng
nhƣ lao động, học tập, trò chơi là một loại hình hoạt động sống của con ngƣời.
Trò chơi có chứa đựng chủ đề, nội dung nhất định, có những quy tắc nhất định
mà ngƣời chơi phải tuân thủ. Trò chơi vừa mang tính vui chơi, giải trí song đồng
thời lại có ý nghĩa giáo dƣỡng và giáo dục lớn lao đối với con ngƣời.
Trò chơi có ý nghĩa đặc biệt đối với lứa tuổi trẻ em. Trò chơi tạo tất cả
những điều kiện để trẻ em thể hiện nhu cầu tự nhiên về hoạt động, tạo ra ở trẻ
em những rung động thực tế và quan trọng cho cuộc sống.
Trong khi chơi, trẻ em phản ánh hiện thực xung quanh, đồng thời thể hiện
thái độ nhất định đối với môi trƣờng. Đối với trẻ em, chơi có nghĩa là hoạt động,
Một số biện pháp tổ chức có hiệu quả trò chơi học tập trong dạy học môn TN & XH lớp 3
3/28
là khơi dậy trong mình những cảm giác, mơ ƣớc, là cố gắng để thực hiện tốt
những mơ ƣớc đó, là cảm giác, tri giác và phản ánh một cách sáng tạo thế giới
vào tƣởng tƣợng của mình. Đúng nhƣ A.M.Go-rơ-ki đã nhận xét" Trò chơi là
con đường để trẻ em nhận thức thế giới, là nơi chúng ta đang sống và là cái
chúng ta cảm nhận cái thay đổi".
- Cùng với học, chơi là nhu cầu không thể thiếu đƣợc của học sinh Tiểu học
nhất là học sinh lớp 3. Dù không còn là hoạt động chủ đạo, song vui chơi cũng
giữ một vai trò rất quan trọng trong cuộc sống của trẻ, vẫn có ý nghĩa rất lớn lao
đối với trẻ. Lí luận và thực tiễn đã chứng tỏ rằng: Nếu biết tổ chức cho trẻ vui
chơi một cách hợp lí, đúng đắn thì đều mang lại hiệu quả trong dạy học và giáo
dục. Qua trò chơi các em được phát triển về mặt trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và có
thêm những hiểu biết về thế giới xung quanh các em. Chính vì vậy, tổ chức trò
chơi được sử dụng như một phương pháp quan trọng để truyền thụ kiến thức và
giáo dục hành vi cho học sinh.
Từ những đòi hỏi về yêu cầu của việc giảng dạy môn Tự nhiên và Xã hội, với
kinh nghiệm của bản thân đã giảng dạy lớp 3, nên tôi đã chọn đề tài: "Một số
biện pháp tổ chức có hiệu quả trò chơi học tập trong dạy học môn Tự nhiên
và Xã hội lớp 3.
II.MỤC ĐÍCH NGHIÊN CỨU
Các em học sinh lớp 3 vốn sống, vốn hiểu biết về con ngƣời, sức khỏe, xã hội
và tự nhiên cũng nhƣ năng lực giao tiếp còn hạn chế. Thông qua các giờ dạy có tổ
chức trò chơi học tập, hoạt động trò chơi thúc đẩy các em:
- Nhận thức hiện thực.
- Hình thành những nhận thức nhất định về hành vi.
- Tiếp nhận những quy tắc và quy luật của sinh hoạt xã hội.
- Hình thành và phát triển những thái độ và hành vi:
+ Có ý thức thực hiện các quy tắc giữ gìn vệ sinh, an toàn cho bản thân, gia
đình và cộng đồng.
+ Yêu thiên nhiên, gia đình, trƣờng học, quê hƣơng.
Thông qua trò chơi học tập, các em tập trung chú ý học, tiếp thu bài tốt, hăng hái
phát biểu ý kiến, đƣa ra những ý kiến của mình và lắng nghe ý kiến của bạn. Chính
vì vậy giờ học luôn hiệu quả và đạt mục tiêu tiết dạy.
Qua trò chơi các em đƣợc phát triển về mặt trí tuệ, thể chất, thẩm mĩ và có
thêm những hiểu biết về thế giới xung quanh. Các em lớn lên trong nhận thức,
trong sự hiểu biết của mình và còn giúp các em mạnh dạn trong giao tiếp. Từ đó,
các em phát triển năng lực và phẩm chất của học sinh Tiểu học.
Một số biện pháp tổ chức có hiệu quả trò chơi học tập trong dạy học môn TN & XH lớp 3
4/28
Qua đề tài, tôi muốn nghiên cứu một số biện pháp tổ chức có hiệu quả trò
chơi học tập, góp phần nhỏ nâng cao chất lƣợng dạy học môn Tự nhiên và Xã
hội trong nhà trƣờng.
III.NHIỆM VỤ NGHIÊN CỨU
Để đạt đƣợc mục đích đã đặt ra ở trên, đề tài cần giải quyết các nhiệm vụ sau:
- Nghiên cứu cơ sở lí luận và thực tiễn nhằm giúp học sinh lớp 3 nắm vững kiến
thức, kĩ năng thông qua trò chơi học tập.
- Điều tra thực trạng tổ chức các hoạt động trò chơi học tập trong giờ Tự nhiên
và Xã hội lớp 3.
- Nghiên cứu sách giáo khoa và sách giáo viên để tìm hiểu nội dung và phƣơng
pháp dạy Tự nhiên và Xã hội. Trên cơ sở đó lựa chọn các biện pháp tổ chức trò chơi
học tập có hiệu quả trong dạy học.
- Nghiên cứu các tài liệu có liên quan đến dạy học, tổ chức trò chơi học tập môn
Tự nhiên và Xã hội.
- Đề xuất một số biện pháp tổ chức trò chơi học tập trong các tiết học Tự nhiên
và Xã hội lớp 3.
IV.ĐỐI TƢỢNG VÀ PHẠM VI NGHIÊN CỨU
*Đối tượng nghiên cứu : Nghiên cứu các biện pháp tổ chức có hiệu quả trò
chơi học tập trong giờ Tự nhiên và Xã hội của học sinh lớp 3.
* Phạm vi nghiên cứu: là thực nghiệm với các em học sinh lớp 3A2 trƣờng
tôi dạy.
V. PHƢƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
Để tiến hành nghiên cứu đề tài này, tôi sử dụng kết hợp một số phƣơng pháp
nghiên cứu sau:
- Phƣơng pháp nghiên cứu tài liệu, sách giáo khoa.
- Phƣơng pháp phân tích, tổng hợp.
- Phƣơng pháp quan sát.
- Phƣơng pháp thực nghiệm.
- Phƣơng pháp điều tra.
- Phƣơng pháp thống kê.
- Phƣơng pháp tổng kết kinh nghiệm.
VI.THỜI GIAN NGHIÊN CỨU
- Từ tháng 9/2014 đến tháng 5/ 2015: Vận dụng các biện pháp tổ chức trò chơi
học tập vào thực tế giảng dạy môn Tự nhiên và Xã hội .
