ẩ ừ ủ ề ạ Đ bài: So sánh ch nghĩa anh hùng cách m ng trong hai tác ph m R ng xà nu và
ữ ứ Nh ng đ a con trong gia đình
Bài làm 1
ằ ế ề ề ườ ữ Không n m ngoài nó, cùng vi t v đ tài ng ạ i anh hùng cách m ng trong nh ng năm
ỹ ứ ế ướ ễ ễ ố kháng chi n ch ng M c u n c, hai nhà văn Nguy n Thi và Nguy n Trung Thành cũng
ọ ệ ủ ể ẩ đã góp cho làn gió văn h c Vi t Nam hai tác ph m tiêu bi u cho ch nghĩa anh hùng cách
ẹ ạ ướ ắ ủ ặ ộ ệ m ng cao đ p, cho lòng yêu n c và căm thù gi c sâu s c c a dân t c Vi ố t Nam ch ng
ữ ứ ẩ ặ ạ ừ gi c ngo i xâm. Đó chính là hai tác ph m R ng xà nu và Nh ng đ a con trong gia đình.
ừ ầ ẩ ượ ễ Đ u tiên, là R ng xà nu. Tác ph m đ ờ c Nguy n Trung Thành sáng tác năm 1965 th i
ủ ể ướ ụ ỹ ở ế ườ đi m mà c a n c s c sôi đánh M , hoàn thành ứ khu căn c chi n tr ắ ề ng mi n B c
ủ ễ ẩ ấ ộ ư ộ ả Trung B qua ngòi bút tài hoa c a Nguy n Trung Thành, tác ph m c t lên nh m t b n
ệ ể ượ ầ ấ ấ ườ ủ ồ anh hùng ca tráng l ộ , là m t bi u t ng cho tinh th n b t khu t kiên c ng c a đ ng bào
ữ ậ ồ Tây Nguyên nói riêng và đ ng bào ta nói chung. Thông qua nh ng nhân v t anh hùng, dũng
ả ắ ườ ọ ộ ớ ả c m tác gi đã kh c sâu vào tâm trí ng i đ c m t Tây Nguyên v i thiên nhiên và con
ườ ứ ố ấ ệ ỷ ệ ng i có s c s ng b t di t trong hu di t.
ể ề ộ ờ ệ ộ ườ ự ượ Truy n k v cu c đ i Tnú, m t ng i con trai lang Xô Man đi l c l ng đã ba năm nay
ượ ổ ậ ủ ề ệ ẩ ồ đ c v phép thăm làng. L ng trong tác ph m là câu chuy n n i d y c a dân làng Xô
ủ ồ ủ ầ ạ ặ ằ ở ế Man. Làng Xô Man c a Tnú n m trong t m đ i bác c a đ n gi c đã tr thành làng chi n
ụ ế ư ừ ề ể ả ố ấ đ u. Bé Heng đ a anh v làng, c làng m ng vui đón anh. T i hôm đó, c M t đã k cho
ề ộ ờ ủ ẹ ớ ồ ươ ả c buôn làng nghe v cu c đ i c a Tnú: m côi cha m , l n lên trong tình yêu th ủ ng c a
ớ ả ế ế ổ ế ộ dân làng, m i b y, tám tu i đã cùng Mai đi ti p t làm giao liên cho cán b Quy t trong
ị ắ ư ậ ả ẫ ầ ầ ị ị ấ ừ r ng. Có l n Tnú b b t, b giam c m, b đánh đ p tra kh o dã man nh ng anh v n nh t
ượ ụ ế ế ờ ở ề quy t không khai. V t ng c tr v thì anh Quy t đã hi sinh. Nghe l i anh, Tnú đã cùng
ặ ậ ớ ế ấ ầ ẩ ọ ị ủ ố đám thanh niên c m giáo mác chu n b vũ khí chi n đ u. B n gi c p t i kh ng b , thanh
ắ ợ ừ ế ế ế ả ố ứ niên tr n h t vào r ng, chúng b t v con Tnú tra kh o cho đ n ch t, Tnú xông ra c u
ườ ầ ị ắ ị ố ư ị ướ ự ỉ nh ng không k p, anh b b t và b đ t cháy m i đ u ngón tay. Dân làng, d i s ch huy
ứ ệ ọ ứ ủ ụ ế ầ c a c M t c m giáo mác đ ng lên tiêu di ự t b n ác ôn c u Tnú. Sau đó, Tnú tham gia l c
ụ ế ượ ề ộ ỉ ượ l ễ ng vũ trang. Đ c ch huy cho v thăm làng m t đêm. Sáng hôm sau, c M t, Dít ti n
ườ ướ ố ế ạ ớ ậ ừ ờ Tnú lên đ ng tr c cánh r ng xà nu bát ngát n i ti p nhau ch y t i t n chân tr i.
ữ ứ ế ờ ọ ủ Ti p theo là Nh ng đ a con trong gia đình, ra đ i vào năm 1966 qua gi ng văn c a
ữ ủ ễ ệ ầ ộ ả Nguy n Thi m t trong nh ng cây bút văn xuôi hàng đ u c a văn ngh sĩ gi i phóng
ộ ế ấ ậ ạ ề ớ ồ ưở ủ ậ ệ ứ ố mi n Nam. V i m t k t c u thu t l i qua dòng h i t ng c a nhân v t Vi t đ t n i sau
ữ ầ ấ ỉ ạ ệ ễ ế ả ạ nh ng l n ng t đi, t nh l i càng làm cho truy n giàu c m xúc, di n bi n linh ho t, không
ậ ự ờ ữ ủ ậ ấ ẫ ắ tuân theo tr t t th i gian. Thêm vào đó, ngôn ng c a nhân v t th m đ m màu s c Nam
ấ ượ ộ ộ ắ ị ạ ươ ẩ ộ B , sinh đ ng, n t ng t o nên màu s c đ a ph ủ ng đ c đáo c a tác ph m.
ượ ế ủ ế ồ ưở ự ủ ậ ệ ệ Truy n đ c vi t ch y u d a trên dòng h i t ng c a nhân v t Vi ứ ủ t. Kí c c a nhân
ủ ừ ứ ứ ữ ở ộ ố ậ v t m ra trong t ng trang c a quá kh , m t quá kh không xa xôi, đó là nh ng ngày s ng
ỉ ệ ế ớ ớ ị ố ẹ ể ề ệ ế trong gia đình v i ba, má, ch Chi n v i bao k ni m t t đ p. Truy n k v chi n sĩ Vi ệ t
ệ ấ ủ ọ ị ươ b th ộ ậ ng trong m t tr n đánh. Vi ằ t t n công xe b c thép b ng th pháo và tiêu di ệ ượ c t đ
ạ ồ ữ ừ ắ ấ ằ ộ ộ ị ệ ỉ ạ nó. B ng t đi, l c đ ng đ i, n m gi a m t khu r ng xa v ng, Vi t t nh l ề ầ i nhi u l n sau
ớ ạ ấ ề ị ỉ ệ ữ ề ề ế ế ơ c n ng t. Anh nh l ồ i nh ng k ni m v gia đình, v ba má, v ch Chi n, nghĩ đ n đ ng
ế ự ố ữ ế ầ ẩ ộ đ i, nghĩ đ n s s ng và cái ch t. Nh ng suy nghĩ đã góp ph n nói lên ph m ch t t ấ ố ẹ t đ p
ườ ả ờ ấ ố ấ ỉ ứ ầ ậ ấ ậ ủ c a ng ế i chi n sĩ gi i phóng quân. L n th nh t t nh d y, th y tr i đ t t ị i đen, tr n đ a
ế ẳ ặ ưở ỹ ồ ố ủ ự ệ thì ph ng l ng, mùa xác ch t tanh t i, hôi hám c a lính M , r i h bom, công s , Vi t lê
ướ ế ớ ươ ệ ạ ả ộ ỉ ậ ừ t ng b ữ c v i nh ng v t th ng r máu. C nh ng trong hi n t ư i th t bi đát, nh ng
ườ ế ẫ ượ ồ ưở ẫ ỉ ệ ữ ề ẹ ề ng i chi n sĩ v n v t lên. Anh v n h i t ng v nh ng k ni m đ p v gia đình, v ề
ứ ế ế ầ ị ỉ ệ ớ ạ ữ ậ tình ch em. L n th hai t nh d y, nghe ti ng ch nhái kêu, Vi t nh l i nh ng ngày cùng
ắ ế ế ị ệ ườ ộ ầ ề ầ ỹ ch Chi n đi b t ch, Vi t th ng dành ph n nhi u cho mình. M t l n đi đánh M trên
ỷ ắ ị ượ ộ ỹ ệ ị sông D ch Thu , b n đ ằ c m t th ng M , Vi t cũng đòi tranh công và ch Chi n l ế ạ i
ườ ứ ủ ế ẻ ẫ ầ ậ ổ ọ ỉ nh ạ ng cho em. L n th ba t nh d y, ti ng súng c a k thù v n n . Xe b c thép ch y
ộ ầ ị ươ ầ ổ ỗ ơ ệ ấ ắ ớ m i lúc m t g n, pháo n càng g n h n. B th ng nên Vi t r t đau đ n, m t không nhìn
ượ ậ ớ ế ả ắ ị ị ế rõ đ c v t gì, anh nghĩ t i hoàn c nh n u không may b đ ch b t và gi ế t ch t. Vi ệ t
ư ế ợ ạ ề ế ượ ố ớ không s ch t nh ng l ế i suy nghĩ nhi u n u ch t mà không đ c s ng chung v i anh
ượ ồ ắ ộ ộ ứ ư ỉ ầ ệ ẫ Tánh và không còn đ c đi b đ i thì bu n l m. L n th t ậ t nh d y, Vi ế t v n nghe ti ng
ừ ạ ở ề ắ ấ ầ ậ ệ súng t ọ xa v ng l i. ý nghĩ tr v sâu s c nh t là ngày đ u nh p ngũ, lúc đó Vi ớ t m i
ộ ộ ể ả ườ ườ ế ị ị m i tám và ch Chi n m i chín. Hai ch em tranh nhau đi b đ i đ tr thù cho má.
ữ ế ấ ả ộ ộ ạ ố ộ ọ ị Nh ng chi ti t cu i cùng r t c m đ ng, hai ch em cùng đi b đ i, h bàn b c đem bàn
ử ệ ế ờ ệ ặ ạ ơ ượ ư th má qua g i nhà chú Năm. Câu chuy n k t thúc khi Vi t g p l ị i đ n v và đ c đ a đi
ề ị ớ ế ế ớ ế ữ ả ộ đi u tr chu đáo. Vi ệ ạ t l ị i nh đ n ch Chi n v i bi t bao nh ng tình c m xúc đ ng nh ớ
ươ th ng.
ề ạ ờ ệ ủ ỹ ứ ướ ộ ố Đ u ra đ i trong giai đo n ác li ế t c a cu c kháng chi n ch ng M c u n ố ế c, khi đ qu c
ỹ ổ ề ướ ứ ướ ế ậ ấ ộ M đ quân vào mi n Nam n ộ c ta, dân t c ta đ ng tr ộ c tr n chi n m t m t m t còn
ệ ộ ậ ự ử ể ừ ố ả ệ ề ả ố ị ể ả đ b o v đ c l p t do, b o v quy n s ng. Đó là b i c nh l ch s đ t đó hai tác
ấ ử ủ ạ ậ ẩ ợ ớ ph m ng i ca ch nghĩa anh hùng cách m ng, v i ch t s thi đ m đà.
ủ ạ ướ ể ệ ở ữ ậ ẩ Ch nghĩa anh hùng cách m ng tr c tiên th hi n ấ nh ng nhân v t mang ph m ch t
ấ ừ ươ ỗ ậ ể ế ấ ố ạ ẻ ượ ấ anh hùng, b t khu t, t đau th ng tr i d y đ chi n đ u ch ng l i k thù xâm l c. H ọ
ữ ườ ượ ừ ấ ủ ủ ề ấ ố ề đ u là nh ng ng i con đ c sinh ra t truy n th ng b t khu t c a gia đình, c a quê
ươ ủ ườ ơ ừ ủ ườ ề h ộ ng, c a dân t c. Tnú là ng i con c a làng Xô Man, n i t ng ng i dân đ u h ướ ng
ệ ế ạ ả ệ ộ ề v cách m ng, b o v cán b . Trong khi đó Chi n và Vi ề t sinh ra trong gia đình có truy n
ố ướ ạ ặ ộ ườ ụ ữ ộ th ng yêu n c, căm thù gi c. Cha là cán b cách m ng, má là ng i ph n Nam b kiên
ườ ế ấ ố ưở ủ ữ ẹ ớ c ng trong đ u tranh, hai con ti p n i lý t ng c a cha m . Cùng v i đó, nh ng đau
ươ ọ ề ẻ ể ấ ươ ấ th ng, m t mát do k thù gây ra cho h đ u tiêu bi u cho đau th ng m t mát c a c ủ ả
ị ặ ứ ế ế ế ấ ả ả ợ ộ ố ị ẻ dân t c. Tnú thì ch ng ki n c nh v con b k thù tra t n đ n ch t, b n thân b gi c đ t
ườ ầ ế ị ặ ầ ế ủ ứ ế m i đ u ngón tay. Chi n và Vi ệ ạ t l i ch ng ki n cái ch t c a ba má: ba b ch t đ u, má
ữ ế ạ ươ ế ầ ấ ặ ch t vì đ n gi c. Nh ng đau th ặ ng đó hun đúc tinh th n chi n đ u, lòng căm thù gi c
ắ ủ ườ ệ ươ ứ ế ạ ấ sâu s c c a con ng i Vi ế t Nam. Bi n đau th ng thành s c m nh chi n đ u cũng là
ủ ủ ể ệ ạ ộ ườ ự ượ m t bi u hi n c a ch nghĩa anh hùng cách m ng. Tnú lên đ ng đi l c l ỗ ng dù m i
ộ ố ế ấ ệ ộ ộ ệ ặ ngón tay m t đi m t đ t, Chi n và Vi t cùng vào b đ i, coi vi c đánh gi c tr n n ả ợ ướ c
ẽ ố ở ứ ế ạ ặ ấ ọ thù nhà là l ở ứ ủ s ng. H chi n đ u b i s c m nh c a lòng căm thù gi c, cũng là b i s c
ủ ạ ươ ớ ọ ể ả ứ ầ ớ ỉ m nh c a tình yêu th ng, vì v i h , ch có c m vũ khí đ ng lên, ta m i có th b o v ệ
ượ ự ố ữ ấ ả ượ đ ệ c nh ng gì thiêng liêng nh t, b o v tình yêu và s s ng. Chân lý đó đã đ c minh
ứ ậ ố ườ ủ ữ ạ ườ ch ng qua s ph n và con đ ng cách m ng c a nh ng ng ộ i dân Nam B trong hai tác
ẩ ượ ươ ấ ph m trên, chân lý đó cũng đ c rút ra t ừ ự ế th c t đau th ng m t mát nên nó càng có giá
ả ị ườ ắ tr , càng ph i kh c sâu vào lòng ng i.
ừ ữ ươ ọ ề ư ẩ ấ ấ Tuy đi lên t nh ng đau th ấ ng, m t mát nh ng h đ u mang ph m ch t anh hùng, b t
ấ ườ ệ ế ả ấ ặ ộ ố ữ khu t, là nh ng con ng i Vi ạ t Nam dũng c m trong cu c chi n đ u ch ng gi c ngo i
ừ ị ặ ắ ượ ạ ạ ỏ ấ ẫ ộ xâm. Tnú t nh đã gan d , đi liên l c b gi c b t đ ự c, tra t n dã man mà v n m t m c
ượ ở ề ạ ụ ườ ạ không khai. Anh v t ng c tr v , l i là ng ố i lãnh đ o thanh niên làng Xô Man ch ng
ị ố ườ ặ ẫ ướ Ở gi c, b đ t m i ngón tay v n không kêu rên tr ặ ẻ c m t k thù. ẻ ẹ Tnú toát lên v đ p
ườ ẻ ẹ ử ủ ủ ủ c a ng i anh hùng trong s thi Tây Nguyên và v đ p c a ch nghĩa anh hùng cách
ờ ạ ạ ố ỹ ệ ị ươ ạ ạ ấ ơ ị ẫ m ng th i đ i ch ng M . Vi t thì b th ậ ng trong tr n đánh l ắ i l c m t đ n v , v n ch c
ệ ẻ ố ớ ị ệ ơ ỏ ướ ẻ ế tay súng quy t tâm tiêu di t k thù. Đ i v i ch , Vi t ngây th , nh bé. Còn tr c k thù,
ệ ụ ớ ạ Vi ữ t v t l n lên, ch ng ch c trong t ư ế ườ th ng i anh hùng.
ừ ể ệ ở ứ ố ủ ạ ấ Không d ng l ạ ạ i t i đó, ch nghĩa anh hùng cách m ng còn th hi n s c s ng b t di ệ t
ườ ệ ế ấ ệ ư ừ ủ c a con ng i Vi ộ t Nam trong cu c chi n đ u ác li t. Dân làng Xô Man nh r ng cây xà
ị ươ ừ ặ ạ nu m c dù trong r ng hàng v n cây, không cây nào không b th ư ng, nh ng v n ẫ ưỡ ấ n t m
ự ớ ủ ở ộ ố ố ọ ng c l n c a mình ra che ch cho làng, m t cây ngã xu ng thì b n năm cây con m c lên.
ươ ứ ẹ ư ế ở Mai hi sinh thì Dít v n lên thay th , Heng nh cây xà nu non h a h n tr thành cây xà nu
ườ ớ ớ ữ ế ầ ố ườ c ầ ng tráng ti p n i cha anh. T ng t ng, l p l p nh ng ng i dân Xô Man Tây Nguyên
ố ứ ế ườ ể ả ế ệ ấ ớ ươ ti p n i đ ng lên kiên c ng chi n đ u v i quân thù đ b o v quê h ng đ t n ấ ướ c
ầ ệ ộ ị ặ ế ế ở ộ ệ ề mình. V ph n Vi t và Chi n, ông n i b gi c gi t, cha tr thành cán b Vi t Minh r i b ồ ị
ế ạ ế ụ ế ấ ố gi ế t h i dã man, má ti p t c nuôi con và chi n đ u, đ n khi má ngã xu ng thì anh em
ế ệ ạ ế ườ ự ế ệ ấ ưở ủ Chi n và Vi ố i ti p n i con đ t l ng chi n đ u, th c hi n lí t ng c a gia đình, và trong
ứ ẹ ủ ề ố ọ dòng sông truy n th ng c a gia đình, h là khúc sông sau nên h a h n đi xa h n c th h ơ ả ế ệ
ướ ế ừ ự ế ủ ủ ạ ố tr c. S ti p n i và k th a đó đã làm nên ch nghĩa anh hùng cách m ng c a con ng ườ i
ệ ứ ố ấ ờ ố ệ ọ ượ ươ Vi ỹ t Nam th i ch ng M , là s c s ng b t di t giúp h v t qua bao đau th ng do k ẻ
ể ế ụ ế ế ắ ấ thù gây ra đ ti p t c chi n đ u và chi n th ng.
ạ ậ ủ ệ ề ắ ượ ỗ ị Tóm l i, các nhân v t c a hai truy n ng n đ u đã v t lên n i đau và bi k ch cá nhân đ ể
ấ ướ ữ ươ ủ ọ ươ ố s ng có ích cho đ t n c. Nh ng đau th ng c a h cũng chính là đau th ủ ng c a dân
ữ ươ ả ả ủ ế ầ ộ t c trong nh ng năm tháng th ng đau c a chi n tranh. Tinh th n qu c m, kiên c ườ ng
ủ ả ầ ọ ộ ệ ủ ể ẹ ủ c a h cũng chính là tinh th n c a c dân t c Vi ệ t Nam, là bi u hi n cao đ p c a ch ủ
nghĩa anh hùng cách m ng.ạ
ờ ạ ư ẩ ắ ả ỹ ượ ộ Nh hai b n anh hùng ca th i đ i đánh M , hai tác ph m đã kh c sâu đ ế c cu c chi n
ộ ố ạ ẻ ượ ế ứ ệ ả ấ ủ đ u c a dân t c ch ng l i k thù xâm l c h t s c ác li t và gay go. Qua đó tác gi cũng
ủ ẩ ấ ợ ườ ệ ế ố ỹ ng i ca ph m ch t anh hùng c a con ng i Vi t Nam trong kháng chi n ch ng M , là
ữ ườ ể ề ồ ưở ẩ ấ nh ng con ng ộ i tiêu bi u cho c ng đ ng v lí t ộ ng và ph m ch t, nhân danh c ng
ứ ế ấ ẫ ả ạ ấ ớ ọ ợ ồ đ ng mà chi n đ u hi sinh. V i gi ng văn ng i ca, th m đ m c m h ng lãng m n cách
ủ ạ ạ ệ ờ ỳ ẩ ố ỹ m ng, ch nghĩa anh hùng cách m ng Vi ề t Nam th i k ch ng M , hai tác ph m đ u
ượ ả ấ ướ ủ ệ ệ ề ọ ừ ế đ c tác gi ắ làm hi n di n trên kh p m i mi n c a đ t n c. T nông thôn đ n thành
ị ừ ượ ế ừ ồ ấ ả ạ ế ề ằ th , t ề mi n ng ề c đ n mi n xuôi, t ộ ứ đ ng b ng đ n mi n núi. T t c t o nên m t s c
ờ ở ấ ể ạ ấ ướ ướ ướ m nh long tr i l đ t đ nh n chìm lũ bán n c và quân c p n ấ c. Qua đó cũng th y
ộ ờ ự ủ ữ ườ ệ ả ằ r ng, cu c đ i và s hi sinh c a nh ng con ng i Vi t Nam anh hùng mãi mãi là b n anh
ệ ẹ ế ệ ệ hùng ca tuy t đ p cho các th h Vi t Nam noi theo.
Bài làm 2
ừ ượ ễ ể ờ R ng xà nu đ c Nguy n Trung Thành sáng tác năm 1965 th i đi m mà c a n ủ ướ ụ c s c
ư ộ ả ề ầ ấ ấ ẩ ấ ỹ sôi đánh M . Tác ph m c t lên nh m t b n anh hùng ca v tinh th n b t khu t kiên
ườ ủ ủ ồ ộ ệ ệ c ng c a đ ng bào Tây Nguyên nói riêng.c a dân t c Vi t Nam nói chung. Truy n k ể
ộ ộ ờ ườ ự ượ ượ ề v cu c đ i Tnú, m t ng i con trai làng Xô Man đi l c l ng đã ba năm nay đ c v ề
ổ ậ ủ ệ ẩ ồ phép thăm làng. L ng trong tác ph m là câu chuy n n i d y c a dân làng Xô Man. Làng
ủ ư ừ ầ ạ ặ ằ n m trong t m đ i bác c a gi c. Và cũng nh dân làng Xô Man, r ng xà nu đau th ươ ng
ư ườ ươ ỉ ạ ị ẫ nh ng v n kiên c ng v ề n lên. Nhân d p Tnú v thăm làng và ngh t ụ ế i nhà c M t, đêm
ề ộ ờ ủ ụ ể ộ đó, c k cho dân làng nghe v cu c đ i c a Tnú : Anh cùng Mai đi nuôi cán b . làm liên
ở ề ượ ế ẩ ấ ắ ị ị ị ạ l c, b đ ch b t đi tù. Thoát tù, anh tr v cùng dân làng chu n b chi n đ u. Đ c tin này,
ề ấ ặ ắ ợ ớ gi c kéo v làng. Chúng b t và tra t n dã man v con anh. V i đôi bàn tay không Tnú
ứ ượ ị ắ ẩ ườ ầ ầ ả ợ ố không c u đ c v con, b n thân anh b b t, t m d u xà nu đ t m i đ u ngón tay.
ướ ấ ề ả ế ụ ặ ọ Tr c c nh dã man này, dân làng đã nh t t vùng lên gi ọ ế t gi c. C M t kêu g i m i
ể ế ể ấ ấ ị ng ườ ự i t trang b vũ khí đ chi n đ u. Cũng trong đêm y Tnú k cho dân làng nghe
ệ ế ằ ồ ỉ ị ậ ủ chuy n anh đã bóp ch t tên ch huy đ n đ ch b ng đôi bàn tay tàn t t c a mình. Sáng hôm
ạ ế ử ừ ụ ế ư ầ ướ ớ sau Tnú l i ra đi. C M t và Dít đ a anh đ n c a r ng xà nu g n con n c l n. Ba ng ườ i
ở ấ ữ ừ ế ắ ấ ầ ứ đ ng đ y nhìn ra xa đ n hút t m m t cũng không th y gì khác ngoài nh ng r ng xà nu
ạ ớ ờ ố ế n i ti p ch y t i chân tr i.
ể ề ộ ế ễ ễ ớ ữ N u Nguy n Trung Thành k v m t buôn làng Tây Nguyên, thì Nguy n Thi v i Nh ng
ạ ủ ế ồ ưở ự ứ ố ủ ứ đ a con trong gia đình(1966), l i ch y u d a trên dòng h i t ậ ng đ t n i c a nhân v t
ệ ể ặ ủ ề ậ ố ố ộ Vi ộ t đ làm s ng d y truy n th ng đánh gi c c a m t gia đình Nam B .
ả ằ ệ ế ớ ạ ồ ở ư ế ư T Vi ệ ị ươ t b th ệ ng ph i n m b nh vi n. Anh vi ị t th cho ch Chi n. nh l i h i nhà
ớ ậ ủ ậ ầ ồ ớ ỹ ị ị ữ ộ cùng ch đánh tàu M trên sông Đ nh Th y, nh ngày đ u nh p ngũ, nh tr n đ lê d đ i
ừ ệ ủ ư ế ộ ọ trong r ng cao su. Vi t dùng th pháo tiêu di ệ ượ t đ c m t chi c xe b c thép, nh ng anh b ị
ươ ữ ế ấ ạ ộ ườ ậ ầ ứ ấ ỉ th ồ ng và ng t đi l c đ ng đ i gi a chi n tr ng. T nh d y l n th nh t, tuy b th ị ươ ng
ườ ắ ạ ế ứ ư ấ ồ ộ ắ kh p ng i, m t l ẫ i không nhìn th y gì nh ng anh v n ráng h t s c đi tìm đ ng đ i. Vì
ế ạ ậ ầ ờ ấ ấ ỉ ư ế ậ ấ th anh l i ng t đi. T nh d y l n hai, tr i l t ph t m a, ch nhái kêu d y lên, làm anh nh ớ
ắ ế ử ệ ả ồ ạ l i chuy n đi b t ch, r i hai chi em tranh nhau, chú Năm ph i sang phân x . Và ch ị
ế ờ ườ ủ ả ể ằ ị Chi n vào gi cũng nh ng em. Đ công b ng, chú Năm ghi công c a c hai ch em vào
ổ ủ ế ả ố ỹ ự cu n s c a gia đình và c các thành viên trong gia đình tham gia đánh M . Ti ng tr c
ư ệ ề ự ạ ớ ả ứ ế ầ ậ ớ ỉ thăng đ a Vi t v th c t ủ i v i c m giác đau đ n... L n th ba t nh d y, ti ng súng c a
ộ ầ ắ ầ ẫ ạ ổ ọ ổ ơ ỗ ẻ k thù v n n . Xe b c thép ch y m i lúc m t g n, pháo n càng g n h n. m t không
ượ ậ ớ ế ả ắ ị ị ế nhìn rõ đ c v t gì, anh nghĩ t i hoàn c nh n u không may b đ ch b t và gi ế t ch t. Vi ệ t
ư ế ợ ạ ồ ượ ố ớ không s ch t nh ng l i bu n vì không đ c s ng chung v i anh Tánh, không còn đ ượ c
ộ ộ ứ ư ỉ ầ ệ ẫ ế ừ ạ ở ề đi b đ i. L n th t ậ t nh d y, Vi t v n nghe ti ng súng t ọ xa v ng l i. ý nghĩ tr v sâu
ấ ầ ậ ệ ườ ườ ế ớ ắ s c nh t là ngày đ u nh p ngũ, lúc đó Vi ị t m i m i tám và ch Chi n m i chín. Hai
ộ ộ ể ả ử ạ ồ ờ ị ch em tranh nhau đi b đ i đ tr thù cho má., r i bàn b c đem bàn th má qua g i nhà
ế ệ ặ ạ ơ ượ ư ị ệ chú Năm. Câu chuy n k t thúc khi Vi t g p l ị i đ n v và đ ề c đ a đi đi u tr chu đáo.
ớ ế ế ớ ế ớ ươ ữ ộ Vi ệ ạ t l ị i nh đ n ch Chi n v i bi ả t bao nh ng tình c m xúc đ ng nh th ng.
ấ ượ ộ Qua n i dung trên, ta th y đ c :
ọ ề ữ ườ ượ ừ ấ ủ ề ấ ố H đ u là nh ng ng i con đ c sinh ra t ủ truy n th ng b t khu t c a gia đình, c a
ươ ủ ườ ơ ừ ủ ườ quê h ộ ng, c a dân t c. Tnú là ng i con c a làng Xô Man, n i t ng ng ề i dân đ u
ướ ề ệ ế ạ ả ộ ệ h ng v cách m ng, b o v cán b . Trong khi đó Chi n và Vi t sinh ra trong gia đình có
ề ướ ạ ặ ộ ườ ố truy n th ng yêu n c, căm thù gi c. Cha là cán b cách m ng, má là ng ụ ữ i ph n Nam
ườ ế ấ ố ưở ủ ộ b kiên c ng trong đ u tranh, hai con ti p n i lý t ẹ ng c a cha m .
ữ ớ ươ ọ ề ẻ ể ấ Cùng v i đó, nh ng đau th ng, m t mát do k thù gây ra cho h đ u tiêu bi u cho đau
ươ ủ ả ị ẻ ứ ế ấ ả ấ ộ ợ th ế ng m t mát c a c dân t c. Tnú thì ch ng ki n c nh v con b k thù tra t n đ n
ị ặ ố ườ ầ ế ế ả ứ ế ch t, b n thân b gi c đ t m i đ u ngón tay. Chi n và Vi ệ ạ t l ế ủ i ch ng ki n cái ch t c a
ị ặ ầ ế ặ ạ ba má: ba b ch t đ u, má ch t vì đ n gi c.
ữ ươ ắ ủ ế ầ ặ ấ Nh ng đau th ng đó hun đúc tinh th n chi n đ u, lòng căm thù gi c sâu s c c a con
ườ ệ ươ ứ ế ể ạ ộ ng i Vi ế t Nam. Bi n đau th ệ ủ ấ ng thành s c m nh chi n đ u cũng là m t bi u hi n c a
ủ ạ ườ ự ượ ấ ỗ ch nghĩa anh hùng cách m ng.Tnú lên đ ng đi l c l ộ ng dù m i ngón tay m t đi m t
ệ ả ợ ướ ộ ộ ệ ặ ẽ ố ế ố đ t, Chi n và Vi t cùng vào b đ i, coi vi c đánh gi c tr n n c thù nhà là l s ng.
ở ứ ở ứ ủ ủ ế ặ ạ ấ ạ ọ H chi n đ u b i s c m nh c a lòng căm thù gi c, cũng là b i s c m nh c a tình yêu
ươ ớ ọ ể ả ệ ượ ứ ầ ớ ỉ ữ th ng, vì v i h , ch có c m vũ khí đ ng lên, ta m i có th b o v đ c nh ng gì thiêng
ự ố ệ ấ ả ượ ứ ậ ố liêng nh t, b o v tình yêu và s s ng. Chân lý đó đã đ c minh ch ng qua s ph n và
ườ ữ ủ ạ ườ ẩ ộ con đ ng cách m ng c a nh ng ng i dân Nam B trong hai tác ph m trên, chân lý đó
ượ ươ ấ ả ắ ị cũng đ c rút ra t ừ ự ế th c t đau th ng m t mát nên nó càng có giá tr , càng ph i kh c sâu
vào lòng ng i.ườ
ừ ữ ươ ọ ề ư ấ ẩ ấ Tuy đi lên t nh ng đau th ấ ng, m t mát nh ng h đ u mang ph m ch t anh hùng, b t
ấ ườ ệ ế ả ấ ặ ộ ố ữ khu t, là nh ng con ng i Vi ạ t Nam dũng c m trong cu c chi n đ u ch ng gi c ngo i
ừ ị ặ ắ ượ ạ ạ ỏ ấ ẫ ộ xâm.Tnú t nh đã gan d , đi liên l c b gi c b t đ ự c, tra t n dã man mà v n m t m c
ượ ở ề ạ ụ ườ ạ không khai. Anh v t ng c tr v , l i là ng ố i lãnh đ o thanh niên làng Xô Man ch ng
ị ố ườ ặ ẫ ướ Ở gi c, b đ t m i ngón tay v n không kêu rên tr ặ ẻ c m t k thù. ẻ ẹ Tnú toát lên v đ p
ườ ẻ ẹ ử ủ ủ ủ c a ng i anh hùng trong s thi Tây Nguyên và v đ p c a ch nghĩa anh hùng cách
ờ ạ ạ ố ỹ ệ ị ươ ạ ạ ấ ơ ị ẫ m ng th i đ i ch ng M . Vi t thì b th ậ ng trong tr n đánh l ắ i l c m t đ n v , v n ch c
ệ ẻ ố ớ ị ệ ơ ỏ ướ ẻ ế tay súng quy t tâm tiêu di t k thù. Đ i v i ch , Vi t ngây th , nh bé. Còn tr c k thù,
ệ ụ ớ ạ Vi ữ t v t l n lên, ch ng ch c trong t ư ế ườ th ng i anh hùng.
ừ ể ệ ở ứ ố ủ ạ ấ Không d ng l ạ ạ i t i đó, ch nghĩa anh hùng cách m ng còn th hi n s c s ng b t di ệ t
ườ ệ ế ấ ệ ư ừ ủ c a con ng i Vi ộ t Nam trong cu c chi n đ u ác li t. Dân làng Xô Man nh r ng cây xà
ị ươ ừ ặ ạ nu m c dù trong r ng hàng v n cây, không cây nào không b th ư ng, nh ng v n ẫ ưỡ ấ n t m
ự ớ ủ ở ộ ố ọ ố ng c l n c a mình ra che ch cho làng, m t cây ngã xu ng thì b n năm cây con m c lên.
ươ ứ ẹ ư ế ở Mai hi sinh thì Dít v n lên thay th , Heng nh cây xà nu non h a h n tr thành cây xà nu
ườ ớ ớ ữ ế ầ ố ườ c ầ ng tráng ti p n i cha anh. T ng t ng, l p l p nh ng ng i dân Xô Man Tây Nguyên
ố ứ ế ườ ể ả ế ệ ấ ớ ươ ti p n i đ ng lên kiên c ng chi n đ u v i quân thù đ b o v quê h ng đ t n ấ ướ c
ầ ệ ộ ị ặ ế ế ở ộ ệ ề mình. V ph n Vi t và Chi n, ông n i b gi c gi t, cha tr thành cán b Vi t Minh r i b ồ ị
ế ạ ế ụ ế ấ ố gi ế t h i dã man, má ti p t c nuôi con và chi n đ u, đ n khi má ngã xu ng thì anh em
ế ệ ạ ế ườ ự ế ệ ấ ưở ủ Chi n và Vi ố i ti p n i con đ t l ng chi n đ u, th c hi n lí t ng c a gia đình, và trong
ứ ẹ ủ ề ố ọ dòng sông truy n th ng c a gia đình, h là khúc sông sau nên h a h n đi xa h n c th h ơ ả ế ệ
ướ ế ừ ự ế ủ ủ ạ ố tr c. S ti p n i và k th a đó đã làm nên ch nghĩa anh hùng cách m ng c a con ng ườ i
ệ ứ ố ấ ờ ố ệ ọ ượ ươ Vi ỹ t Nam th i ch ng M , là s c s ng b t di t giúp h v t qua bao đau th ng do k ẻ
ể ế ụ ế ế ắ ấ thù gây ra đ ti p t c chi n đ u và chi n th ng.