ẩ ừ ủ ề ạ Đ  bài: So sánh ch  nghĩa anh hùng cách m ng trong hai tác ph m R ng xà nu và

ữ ứ Nh ng đ a con trong gia đình

Bài làm 1

ằ ế ề ề ườ ữ Không n m ngoài nó, cùng vi t v  đ  tài ng ạ i anh hùng cách m ng trong nh ng năm

ỹ ứ ế ướ ễ ễ ố kháng chi n ch ng M  c u n c, hai nhà văn Nguy n Thi và Nguy n Trung Thành cũng

ọ ệ ủ ể ẩ đã góp cho làn gió văn h c Vi t Nam hai tác ph m tiêu bi u cho ch  nghĩa anh hùng cách

ẹ ạ ướ ắ ủ ặ ộ ệ m ng cao đ p, cho lòng yêu n c và căm thù gi c sâu s c c a dân t c Vi ố   t Nam ch ng

ữ ứ ẩ ặ ạ ừ gi c ngo i xâm. Đó chính là hai tác ph m R ng xà nu và Nh ng đ a con trong gia đình.

ừ ầ ẩ ượ ễ Đ u tiên, là R ng xà nu. Tác ph m đ ờ   c Nguy n Trung Thành sáng tác năm 1965 ­ th i

ủ ể ướ ụ ỹ ở ế ườ đi m mà c a n c s c sôi đánh M , hoàn thành ứ  khu căn c  chi n tr ắ   ề ng mi n B c

ủ ễ ẩ ấ ộ ư ộ ả   Trung B  qua ngòi bút tài hoa c a Nguy n Trung Thành, tác ph m c t lên nh  m t b n

ệ ể ượ ầ ấ ấ ườ ủ ồ anh hùng ca tráng l ộ , là m t bi u t ng cho tinh th n b t khu t kiên c ng c a đ ng bào

ữ ậ ồ Tây Nguyên nói riêng và đ ng bào ta nói chung. Thông qua nh ng nhân v t anh hùng, dũng

ả ắ ườ ọ ộ ớ ả c m tác gi đã kh c sâu vào tâm trí ng i đ c m t Tây Nguyên v i thiên nhiên và con

ườ ứ ố ấ ệ ỷ ệ ng i có s c s ng b t di t trong hu  di t.

ể ề ộ ờ ệ ộ ườ ự ượ Truy n k  v  cu c đ i Tnú, m t ng i con trai lang Xô Man đi l c l ng đã ba năm nay

ượ ổ ậ ủ ề ệ ẩ ồ đ c v  phép thăm làng. L ng trong tác ph m là câu chuy n n i d y c a dân làng Xô

ủ ồ ủ ầ ạ ặ ằ ở ế   Man. Làng Xô Man c a Tnú n m trong t m đ i bác c a đ n gi c đã tr  thành làng chi n

ụ ế ư ừ ề ể ả ố ấ đ u. Bé Heng đ a anh v  làng, c  làng m ng vui đón anh. T i hôm đó, c  M t đã k  cho

ề ộ ờ ủ ẹ ớ ồ ươ ả c  buôn làng nghe v  cu c đ i c a Tnú: m  côi cha m , l n lên trong tình yêu th ủ   ng c a

ớ ả ế ế ổ ế ộ dân làng, m i b y, tám tu i đã cùng Mai đi ti p t làm giao liên cho cán b  Quy t trong

ị ắ ư ậ ả ẫ ầ ầ ị ị ấ   ừ r ng. Có l n Tnú b  b t, b  giam c m, b  đánh đ p tra kh o dã man nh ng anh v n nh t

ượ ụ ế ế ờ ở ề quy t không khai. V t ng c tr  v  thì anh Quy t đã hi sinh. Nghe l i anh, Tnú đã cùng

ặ ậ ớ ế ấ ầ ẩ ọ ị ủ ố đám thanh niên c m giáo mác chu n b  vũ khí chi n đ u. B n gi c  p t i kh ng b , thanh

ắ ợ ừ ế ế ế ả ố ứ   niên tr n h t vào r ng, chúng b t v  con Tnú tra kh o cho đ n ch t, Tnú xông ra c u

ườ ầ ị ắ ị ố ư ị ướ ự ỉ nh ng không k p, anh b  b t và b  đ t cháy m i đ u ngón tay. Dân làng, d i s  ch  huy

ứ ệ ọ ứ ủ ụ ế ầ c a c  M t c m giáo mác đ ng lên tiêu di ự   t b n ác ôn c u Tnú. Sau đó, Tnú tham gia l c

ụ ế ượ ề ộ ỉ ượ l ễ   ng vũ trang. Đ c ch  huy cho v  thăm làng m t đêm. Sáng hôm sau, c  M t, Dít ti n

ườ ướ ố ế ạ ớ ậ ừ ờ Tnú lên đ ng tr c cánh r ng xà nu bát ngát n i ti p nhau ch y t i t n chân tr i.

ữ ứ ế ờ ọ ủ   Ti p theo là Nh ng  đ a  con trong gia  đình, ra  đ i vào năm 1966 qua gi ng văn c a

ữ ủ ễ ệ ầ ộ ả Nguy n Thi ­ m t trong nh ng cây bút văn xuôi hàng đ u c a văn ngh  sĩ gi i phóng

ộ ế ấ ậ ạ ề ớ ồ ưở ủ ậ ệ ứ ố mi n Nam. V i m t k t c u thu t l i qua dòng h i t ng c a nhân v t Vi t đ t n i sau

ữ ầ ấ ỉ ạ ệ ễ ế ả ạ nh ng l n ng t đi, t nh l i càng làm cho truy n giàu c m xúc, di n bi n linh ho t, không

ậ ự ờ ữ ủ ậ ấ ẫ ắ tuân theo tr t t th i gian. Thêm vào đó, ngôn ng  c a nhân v t th m đ m màu s c Nam

ấ ượ ộ ộ ắ ị ạ ươ ẩ ộ B , sinh đ ng,  n t ng t o nên màu s c đ a ph ủ ng đ c đáo c a tác ph m.

ượ ế ủ ế ồ ưở ự ủ ậ ệ ệ Truy n đ c vi t ch  y u d a trên dòng h i t ng c a nhân v t Vi ứ ủ t. Kí  c c a nhân

ủ ừ ứ ứ ữ ở ộ ố   ậ v t m  ra trong t ng trang c a quá kh , m t quá kh  không xa xôi, đó là nh ng ngày s ng

ỉ ệ ế ớ ớ ị ố ẹ ể ề ệ ế trong gia đình v i ba, má, ch  Chi n v i bao k  ni m t t đ p. Truy n k  v  chi n sĩ Vi ệ   t

ệ ấ ủ ọ ị ươ b  th ộ ậ ng trong m t tr n đánh. Vi ằ t t n công xe b c thép b ng th  pháo và tiêu di ệ ượ   c t đ

ạ ồ ữ ừ ắ ấ ằ ộ ộ ị ệ ỉ ạ nó. B  ng t đi, l c đ ng đ i, n m gi a m t khu r ng xa v ng, Vi t t nh l ề ầ i nhi u l n sau

ớ ạ ấ ề ị ỉ ệ ữ ề ề ế ế ơ c n ng t. Anh nh  l ồ   i nh ng k  ni m v  gia đình, v  ba má, v  ch  Chi n, nghĩ đ n đ ng

ế ự ố ữ ế ầ ẩ ộ đ i, nghĩ đ n s  s ng và cái ch t. Nh ng suy nghĩ đã góp ph n nói lên ph m ch t t ấ ố ẹ   t đ p

ườ ả ờ ấ ố ấ ỉ ứ ầ ậ ấ ậ ủ c a ng ế i chi n sĩ gi i phóng quân. L n th  nh t t nh d y, th y tr i đ t t ị   i đen, tr n đ a

ế ẳ ặ ưở ỹ ồ ố ủ ự ệ thì ph ng l ng, mùa xác ch t tanh t i, hôi hám c a lính M , r i h  bom, công s , Vi t lê

ướ ế ớ ươ ệ ạ ả ộ ỉ ậ ừ t ng b ữ c v i nh ng v t th ng r  máu. C nh ng  trong hi n t ư   i th t bi đát, nh ng

ườ ế ẫ ượ ồ ưở ẫ ỉ ệ ữ ề ẹ ề ng i chi n sĩ v n v t lên. Anh v n h i t ng v  nh ng k  ni m đ p v  gia đình, v ề

ứ ế ế ầ ị ỉ ệ ớ ạ ữ ậ tình ch  em. L n th  hai t nh d y, nghe ti ng  ch nhái kêu, Vi t nh  l i nh ng ngày cùng

ắ ế ế ị ệ ườ ộ ầ ề ầ ỹ ch  Chi n đi b t  ch, Vi t th ng dành ph n nhi u cho mình. M t l n đi đánh M  trên

ỷ ắ ị ượ ộ ỹ ệ ị sông D ch Thu , b n đ ằ c m t th ng M , Vi t cũng đòi tranh công và ch  Chi n l ế ạ   i

ườ ứ ủ ế ẻ ẫ ầ ậ ổ ọ ỉ nh ạ   ng cho em. L n th  ba t nh d y, ti ng súng c a k  thù v n n . Xe b c thép ch y

ộ ầ ị ươ ầ ổ ỗ ơ ệ ấ ắ ớ m i lúc m t g n, pháo n  càng g n h n. B  th ng nên Vi t r t đau đ n, m t không nhìn

ượ ậ ớ ế ả ắ ị ị ế rõ đ c v t gì, anh nghĩ t i hoàn c nh n u không may b  đ ch b t và gi ế t ch t. Vi ệ   t

ư ế ợ ạ ề ế ượ ố ớ không s  ch t nh ng l ế i suy nghĩ nhi u n u ch t mà không đ c s ng chung v i anh

ượ ồ ắ ộ ộ ứ ư ỉ ầ ệ ẫ Tánh và không còn đ c đi b  đ i thì bu n l m. L n th  t ậ  t nh d y, Vi ế   t v n nghe ti ng

ừ ạ ở ề ắ ấ ầ ậ ệ súng t ọ  xa v ng l i. ý nghĩ tr  v  sâu s c nh t là ngày đ u nh p ngũ, lúc đó Vi ớ   t m i

ộ ộ ể ả ườ ườ ế ị ị m i tám và ch  Chi n m i chín. Hai ch  em tranh nhau đi b  đ i đ  tr thù cho má.

ữ ế ấ ả ộ ộ ạ ố ộ ọ ị Nh ng chi ti t cu i cùng r t c m đ ng, hai ch  em cùng đi b  đ i, h  bàn b c đem bàn

ử ệ ế ờ ệ ặ ạ ơ ượ ư th  má qua g i nhà chú Năm. Câu chuy n k t thúc khi Vi t g p l ị i đ n v  và đ c đ a đi

ề ị ớ ế ế ớ ế ữ ả ộ đi u tr  chu đáo. Vi ệ ạ t l ị i nh  đ n ch  Chi n v i bi t bao nh ng tình c m xúc đ ng nh ớ

ươ th ng.

ề ạ ờ ệ ủ ỹ ứ ướ ộ ố Đ u ra đ i trong giai đo n ác li ế t c a cu c kháng chi n ch ng M  c u n ố   ế c, khi đ  qu c

ỹ ổ ề ướ ứ ướ ế ậ ấ ộ M  đ  quân vào mi n Nam n ộ c ta, dân t c ta đ ng tr ộ c tr n chi n m t m t m t còn

ệ ộ ậ ự ử ể ừ ố ả ệ ề ả ố ị ể ả đ  b o v  đ c l p t do, b o v  quy n s ng. Đó là b i c nh l ch s  đ  t đó hai tác

ấ ử ủ ạ ậ ẩ ợ ớ ph m ng i ca ch  nghĩa anh hùng cách m ng, v i ch t s  thi đ m đà.

ủ ạ ướ ể ệ ở ữ ậ ẩ Ch  nghĩa anh hùng cách m ng tr c tiên th  hi n ấ    nh ng nhân v t mang ph m ch t

ấ ừ ươ ỗ ậ ể ế ấ ố ạ ẻ ượ ấ anh hùng, b t khu t, t đau th ng tr i d y đ  chi n đ u ch ng l i k  thù xâm l c. H ọ

ữ ườ ượ ừ ấ ủ ủ ề ấ ố ề đ u là nh ng ng i con đ c sinh ra t truy n th ng b t khu t c a gia đình, c a quê

ươ ủ ườ ơ ừ ủ ườ ề h ộ ng, c a dân t c. Tnú là ng i con c a làng Xô Man, n i t ng ng i dân đ u h ướ   ng

ệ ế ạ ả ệ ộ ề v  cách m ng, b o v  cán b . Trong khi đó Chi n và Vi ề   t sinh ra trong gia đình có truy n

ố ướ ạ ặ ộ ườ ụ ữ ộ th ng yêu n c, căm thù gi c. Cha là cán b  cách m ng, má là ng i ph  n  Nam b  kiên

ườ ế ấ ố ưở ủ ữ ẹ ớ c ng trong đ u tranh, hai con ti p n i lý t ng c a cha m . Cùng v i đó, nh ng đau

ươ ọ ề ẻ ể ấ ươ ấ th ng, m t mát do k  thù gây ra cho h  đ u tiêu bi u cho đau th ng m t mát c a c ủ ả

ị ặ ứ ế ế ế ấ ả ả ợ ộ ố   ị ẻ dân t c. Tnú thì ch ng ki n c nh v  con b  k  thù tra t n đ n ch t, b n thân b  gi c đ t

ườ ầ ế ị ặ ầ ế ủ ứ ế m i đ u ngón tay. Chi n và Vi ệ ạ t l i ch ng ki n cái ch t c a ba má: ba b  ch t đ u, má

ữ ế ạ ươ ế ầ ấ ặ ch t vì đ n gi c. Nh ng đau th ặ   ng đó hun đúc tinh th n chi n đ u, lòng căm thù gi c

ắ ủ ườ ệ ươ ứ ế ạ ấ sâu s c c a con ng i Vi ế t Nam. Bi n đau th ng thành s c m nh chi n đ u cũng là

ủ ủ ể ệ ạ ộ ườ ự ượ m t bi u hi n c a ch  nghĩa anh hùng cách m ng. Tnú lên đ ng đi l c l ỗ   ng dù m i

ộ ố ế ấ ệ ộ ộ ệ ặ ngón tay m t đi m t đ t, Chi n và Vi t cùng vào b  đ i, coi vi c đánh gi c tr  n  n ả ợ ướ   c

ẽ ố ở ứ ế ạ ặ ấ ọ thù nhà là l ở ứ   ủ  s ng. H  chi n đ u b i s c m nh c a lòng căm thù gi c, cũng là b i s c

ủ ạ ươ ớ ọ ể ả ứ ầ ớ ỉ m nh c a tình yêu th ng, vì v i h , ch  có c m vũ khí đ ng lên, ta m i có th  b o v ệ

ượ ự ố ữ ấ ả ượ đ ệ c nh ng gì thiêng liêng nh t, b o v  tình yêu và s  s ng. Chân lý đó đã đ c minh

ứ ậ ố ườ ủ ữ ạ ườ ch ng qua s  ph n và con đ ng cách m ng c a nh ng ng ộ i dân Nam B  trong hai tác

ẩ ượ ươ ấ ph m trên, chân lý đó cũng đ c rút ra t ừ ự ế  th c t đau th ng m t mát nên nó càng có giá

ả ị ườ ắ tr , càng ph i kh c sâu vào lòng ng i.

ừ ữ ươ ọ ề ư ẩ ấ ấ Tuy đi lên t nh ng đau th ấ   ng, m t mát nh ng h  đ u mang ph m ch t anh hùng, b t

ấ ườ ệ ế ả ấ ặ ộ ố ữ khu t, là nh ng con ng i Vi ạ   t Nam dũng c m trong cu c chi n đ u ch ng gi c ngo i

ừ ị ặ ắ ượ ạ ạ ỏ ấ ẫ ộ xâm. Tnú t nh  đã gan d , đi liên l c b  gi c b t đ ự   c, tra t n dã man mà v n m t m c

ượ ở ề ạ ụ ườ ạ không khai. Anh v t ng c tr  v , l i là ng ố   i lãnh đ o thanh niên làng Xô Man ch ng

ị ố ườ ặ ẫ ướ Ở gi c, b  đ t m i ngón tay v n không kêu rên tr ặ ẻ c m t k  thù. ẻ ẹ    Tnú toát lên v  đ p

ườ ẻ ẹ ử ủ ủ ủ c a ng i anh hùng trong s  thi Tây Nguyên và v  đ p c a ch  nghĩa anh hùng cách

ờ ạ ạ ố ỹ ệ ị ươ ạ ạ ấ ơ ị ẫ m ng th i đ i ch ng M . Vi t thì b  th ậ ng trong tr n đánh l ắ   i l c m t đ n v , v n ch c

ệ ẻ ố ớ ị ệ ơ ỏ ướ ẻ ế tay súng quy t tâm tiêu di t k  thù. Đ i v i ch , Vi t ngây th , nh  bé. Còn tr c k  thù,

ệ ụ ớ ạ Vi ữ t v t l n lên, ch ng ch c trong t ư ế ườ  th  ng i anh hùng.

ừ ể ệ ở ứ ố ủ ạ ấ Không d ng l ạ ạ i t i đó, ch  nghĩa anh hùng cách m ng còn th  hi n s c s ng b t di ệ   t

ườ ệ ế ấ ệ ư ừ ủ c a con ng i Vi ộ t Nam trong cu c chi n đ u ác li t. Dân làng Xô Man nh  r ng cây xà

ị ươ ừ ặ ạ nu m c dù trong r ng hàng v n cây, không cây nào không b  th ư ng, nh ng v n ẫ ưỡ ấ   n t m

ự ớ ủ ở ộ ố ố ọ ng c l n c a mình ra che ch  cho làng, m t cây ngã xu ng thì b n năm cây con m c lên.

ươ ứ ẹ ư ế ở Mai hi sinh thì Dít v n lên thay th , Heng nh  cây xà nu non h a h n tr  thành cây xà nu

ườ ớ ớ ữ ế ầ ố ườ c ầ ng tráng ti p n i cha anh. T ng t ng, l p l p nh ng ng i dân Xô Man Tây Nguyên

ố ứ ế ườ ể ả ế ệ ấ ớ ươ ti p n i đ ng lên kiên c ng chi n đ u v i quân thù đ  b o v  quê h ng đ t n ấ ướ   c

ầ ệ ộ ị ặ ế ế ở ộ ệ ề mình. V  ph n Vi t và Chi n, ông n i b  gi c gi t, cha tr  thành cán b  Vi t Minh r i b ồ ị

ế ạ ế ụ ế ấ ố gi ế t h i dã man, má ti p t c nuôi con và chi n đ u, đ n khi má ngã xu ng thì anh em

ế ệ ạ ế ườ ự ế ệ ấ ưở ủ Chi n và Vi ố i ti p n i con đ t l ng chi n đ u, th c hi n lí t ng c a gia đình, và trong

ứ ẹ ủ ề ố ọ dòng sông truy n th ng c a gia đình, h  là khúc sông sau nên h a h n đi xa h n c  th  h ơ ả ế ệ

ướ ế ừ ự ế ủ ủ ạ ố tr c. S  ti p n i và k  th a đó đã làm nên ch  nghĩa anh hùng cách m ng c a con ng ườ   i

ệ ứ ố ấ ờ ố ệ ọ ượ ươ Vi ỹ t Nam th i ch ng M , là s c s ng b t di t giúp h  v t qua bao đau th ng do k ẻ

ể ế ụ ế ế ắ ấ thù gây ra đ  ti p t c chi n đ u và chi n th ng.

ạ ậ ủ ệ ề ắ ượ ỗ ị Tóm l i, các nhân v t c a hai truy n ng n đ u đã v t lên n i đau và bi k ch cá nhân đ ể

ấ ướ ữ ươ ủ ọ ươ ố s ng có ích cho đ t n c. Nh ng đau th ng c a h  cũng chính là đau th ủ ng c a dân

ữ ươ ả ả ủ ế ầ ộ t c trong nh ng năm tháng th ng đau c a chi n tranh. Tinh th n qu  c m, kiên c ườ   ng

ủ ả ầ ọ ộ ệ ủ ể ẹ ủ c a h  cũng chính là tinh th n c a c  dân t c Vi ệ t Nam, là bi u hi n cao đ p c a ch ủ

nghĩa anh hùng cách m ng.ạ

ờ ạ ư ẩ ắ ả ỹ ượ ộ Nh  hai b n anh hùng ca th i đ i đánh M , hai tác ph m đã kh c sâu đ ế   c cu c chi n

ộ ố ạ ẻ ượ ế ứ ệ ả ấ ủ đ u c a dân t c ch ng l i k  thù xâm l c h t s c ác li t và gay go. Qua đó tác gi cũng

ủ ẩ ấ ợ ườ ệ ế ố ỹ ng i ca ph m ch t anh hùng c a con ng i Vi t Nam trong kháng chi n ch ng M , là

ữ ườ ể ề ồ ưở ẩ ấ nh ng con ng ộ i tiêu bi u cho c ng đ ng v  lí t ộ   ng và ph m ch t, nhân danh c ng

ứ ế ấ ẫ ả ạ ấ ớ ọ ợ ồ đ ng mà chi n đ u hi sinh. V i gi ng văn ng i ca, th m đ m c m h ng lãng m n cách

ủ ạ ạ ệ ờ ỳ ẩ ố ỹ m ng, ch  nghĩa anh hùng cách m ng Vi ề   t Nam th i k  ch ng M , hai tác ph m đ u

ượ ả ấ ướ ủ ệ ệ ề ọ ừ ế đ c tác gi ắ  làm hi n di n trên kh p m i mi n c a đ t n c. T  nông thôn đ n thành

ị ừ ượ ế ừ ồ ấ ả ạ ế ề ằ th , t ề  mi n ng ề c đ n mi n xuôi, t ộ ứ    đ ng b ng đ n mi n núi. T t c  t o nên m t s c

ờ ở ấ ể ạ ấ ướ ướ ướ m nh long tr i l đ t đ  nh n chìm lũ bán n c và quân c p n ấ   c. Qua đó cũng th y

ộ ờ ự ủ ữ ườ ệ ả ằ r ng, cu c đ i và s  hi sinh c a nh ng con ng i Vi t Nam anh hùng mãi mãi là b n anh

ệ ẹ ế ệ ệ hùng ca tuy t đ p cho các th  h  Vi t Nam noi theo.

Bài làm 2

ừ ượ ễ ể ờ R ng xà nu đ c Nguy n Trung Thành sáng tác năm 1965 ­ th i đi m mà c a n ủ ướ ụ   c s c

ư ộ ả ề ầ ấ ấ ẩ ấ ỹ sôi đánh M . Tác ph m c t lên nh  m t b n anh hùng ca v  tinh th n b t khu t kiên

ườ ủ ủ ồ ộ ệ ệ c ng c a đ ng bào Tây Nguyên nói riêng.c a dân t c Vi t Nam nói chung. Truy n k ể

ộ ộ ờ ườ ự ượ ượ ề v  cu c đ i Tnú, m t ng i con trai làng Xô Man đi l c l ng đã ba năm nay đ c v ề

ổ ậ ủ ệ ẩ ồ phép thăm làng. L ng trong tác ph m là câu chuy n n i d y c a dân làng Xô Man. Làng

ủ ư ừ ầ ạ ặ ằ n m trong t m đ i bác c a gi c. Và cũng nh  dân làng Xô Man, r ng xà nu đau th ươ   ng

ư ườ ươ ỉ ạ ị ẫ nh ng v n kiên c ng v ề n lên. Nhân d p Tnú v  thăm làng và ngh  t ụ ế i nhà c  M t, đêm

ề ộ ờ ủ ụ ể ộ đó, c  k  cho dân làng nghe v  cu c đ i c a Tnú : Anh cùng Mai đi nuôi cán b . làm liên

ở ề ượ ế ẩ ấ ắ ị ị ị ạ l c, b  đ ch b t đi tù. Thoát tù, anh tr  v  cùng dân làng chu n b  chi n đ u. Đ c tin này,

ề ấ ặ ắ ợ ớ gi c kéo v  làng. Chúng b t và tra t n dã man v  con anh. V i đôi bàn tay không Tnú

ứ ượ ị ắ ẩ ườ ầ ầ ả ợ ố không c u đ c v  con, b n thân anh b  b t, t m d u xà nu đ t m i đ u ngón tay.

ướ ấ ề ả ế ụ ặ ọ Tr c c nh dã man này, dân làng đã nh t t vùng lên gi ọ   ế t gi c. C  M t kêu g i m i

ể ế ể ấ ấ ị ng ườ ự i t trang b  vũ khí đ  chi n đ u. Cũng trong đêm  y Tnú k  cho dân làng nghe

ệ ế ằ ồ ỉ ị ậ ủ chuy n anh đã bóp ch t tên ch  huy đ n đ ch b ng đôi bàn tay tàn t t c a mình. Sáng hôm

ạ ế ử ừ ụ ế ư ầ ướ ớ sau Tnú l i ra đi. C  M t và Dít đ a anh đ n c a r ng xà nu g n con n c l n. Ba ng ườ   i

ở ấ ữ ừ ế ắ ấ ầ ứ đ ng đ y nhìn ra xa đ n hút t m m t cũng không th y gì khác ngoài nh ng r ng xà nu

ạ ớ ờ ố ế n i ti p ch y t i chân tr i.

ể ề ộ ế ễ ễ ớ ữ   N u Nguy n Trung Thành k  v  m t buôn làng Tây Nguyên, thì Nguy n Thi v i Nh ng

ạ ủ ế ồ ưở ự ứ ố ủ ứ đ a con trong gia đình(1966), l i ch  y u d a trên dòng h i t ậ   ng đ t n i c a nhân v t

ệ ể ặ ủ ề ậ ố ố ộ Vi ộ t đ  làm s ng d y truy n th ng đánh gi c c a m t gia đình Nam B .

ả ằ ệ ế ớ ạ ồ ở ư ế ư T  Vi ệ ị ươ t b  th ệ ng ph i n m b nh vi n. Anh vi ị t th  cho ch  Chi n. nh  l i h i nhà

ớ ậ ủ ậ ầ ồ ớ ỹ ị ị ữ ộ   cùng ch  đánh tàu M  trên sông Đ nh Th y, nh  ngày đ u nh p ngũ, nh  tr n đ  lê d  đ i

ừ ệ ủ ư ế ộ ọ trong r ng cao su. Vi t dùng th  pháo tiêu di ệ ượ t đ c m t chi c xe b c thép, nh ng anh b ị

ươ ữ ế ấ ạ ộ ườ ậ ầ ứ ấ ỉ th ồ ng và ng t đi l c đ ng đ i gi a chi n tr ng. T nh d y l n th  nh t, tuy b  th ị ươ   ng

ườ ắ ạ ế ứ ư ấ ồ ộ ắ kh p ng i, m t l ẫ i không nhìn th y gì nh ng anh v n ráng h t s c đi tìm đ ng đ i. Vì

ế ạ ậ ầ ờ ấ ấ ỉ ư ế ậ ấ th  anh l i ng t đi. T nh d y l n hai, tr i l t ph t m a,  ch nhái kêu d y lên, làm anh nh ớ

ắ ế ử ệ ả ồ ạ l i chuy n đi b t  ch, r i hai chi em tranh nhau, chú Năm ph i sang phân x . Và ch ị

ế ờ ườ ủ ả ể ằ ị Chi n vào gi cũng nh ng em. Đ  công b ng, chú Năm ghi công c a c  hai ch  em vào

ổ ủ ế ả ố ỹ ự   cu n s  c a gia đình và c  các thành viên trong gia đình tham gia đánh M . Ti ng tr c

ư ệ ề ự ạ ớ ả ứ ế ầ ậ ớ ỉ thăng đ a Vi t v  th c t ủ   i v i c m giác đau đ n... L n th  ba t nh d y, ti ng súng c a

ộ ầ ắ ầ ẫ ạ ổ ọ ổ ơ ỗ ẻ k  thù v n n . Xe b c thép ch y m i lúc m t g n, pháo n  càng g n h n. m t không

ượ ậ ớ ế ả ắ ị ị ế nhìn rõ đ c v t gì, anh nghĩ t i hoàn c nh n u không may b  đ ch b t và gi ế t ch t. Vi ệ   t

ư ế ợ ạ ồ ượ ố ớ không s  ch t nh ng l i bu n vì không đ c s ng chung v i anh Tánh, không còn đ ượ   c

ộ ộ ứ ư ỉ ầ ệ ẫ ế ừ ạ ở ề đi b  đ i. L n th  t ậ  t nh d y, Vi t v n nghe ti ng súng t ọ  xa v ng l i. ý nghĩ tr  v  sâu

ấ ầ ậ ệ ườ ườ ế ớ ắ s c nh t là ngày đ u nh p ngũ, lúc đó Vi ị t m i m i tám và ch  Chi n m i chín. Hai

ộ ộ ể ả ử ạ ồ ờ ị ch  em tranh nhau đi b  đ i đ  tr  thù cho má., r i bàn b c đem bàn th  má qua g i nhà

ế ệ ặ ạ ơ ượ ư ị ệ chú Năm. Câu chuy n k t thúc khi Vi t g p l ị i đ n v  và đ ề c đ a đi đi u tr  chu đáo.

ớ ế ế ớ ế ớ ươ ữ ộ Vi ệ ạ t l ị i nh  đ n ch  Chi n v i bi ả t bao nh ng tình c m xúc đ ng nh  th ng.

ấ ượ ộ Qua n i dung trên, ta th y đ c :

ọ ề ữ ườ ượ ừ ấ ủ ề ấ ố ­ H  đ u là nh ng ng i con đ c sinh ra t ủ    truy n th ng b t khu t c a gia đình, c a

ươ ủ ườ ơ ừ ủ ườ quê h ộ ng, c a dân t c. Tnú là ng i con c a làng Xô Man, n i t ng ng ề   i dân đ u

ướ ề ệ ế ạ ả ộ ệ h ng v  cách m ng, b o v  cán b . Trong khi đó Chi n và Vi t sinh ra trong gia đình có

ề ướ ạ ặ ộ ườ ố truy n th ng yêu n c, căm thù gi c. Cha là cán b  cách m ng, má là ng ụ ữ i ph  n  Nam

ườ ế ấ ố ưở ủ ộ b  kiên c ng trong đ u tranh, hai con ti p n i lý t ẹ ng c a cha m .

ữ ớ ươ ọ ề ẻ ể ấ ­ Cùng v i đó, nh ng đau th ng, m t mát do k  thù gây ra cho h  đ u tiêu bi u cho đau

ươ ủ ả ị ẻ ứ ế ấ ả ấ ộ ợ th ế   ng m t mát c a c  dân t c. Tnú thì ch ng ki n c nh v  con b  k  thù tra t n đ n

ị ặ ố ườ ầ ế ế ả ứ ế ch t, b n thân b  gi c đ t m i đ u ngón tay. Chi n và Vi ệ ạ t l ế ủ   i ch ng ki n cái ch t c a

ị ặ ầ ế ặ ạ ba má: ba b  ch t đ u, má ch t vì đ n gi c.

ữ ươ ắ ủ ế ầ ặ ấ ­ Nh ng đau th ng đó hun đúc tinh th n chi n đ u, lòng căm thù gi c sâu s c c a con

ườ ệ ươ ứ ế ể ạ ộ ng i Vi ế t Nam. Bi n đau th ệ ủ   ấ ng thành s c m nh chi n đ u cũng là m t bi u hi n c a

ủ ạ ườ ự ượ ấ ỗ ch  nghĩa anh hùng cách m ng.Tnú lên đ ng đi l c l ộ   ng dù m i ngón tay m t đi m t

ệ ả ợ ướ ộ ộ ệ ặ ẽ ố ế ố đ t, Chi n và Vi t cùng vào b  đ i, coi vi c đánh gi c tr  n  n c thù nhà là l s ng.

ở ứ ở ứ ủ ủ ế ặ ạ ấ ạ ọ ­ H  chi n đ u b i s c m nh c a lòng căm thù gi c, cũng là b i s c m nh c a tình yêu

ươ ớ ọ ể ả ệ ượ ứ ầ ớ ỉ ữ th ng, vì v i h , ch  có c m vũ khí đ ng lên, ta m i có th  b o v  đ c nh ng gì thiêng

ự ố ệ ấ ả ượ ứ ậ ố liêng nh t, b o v  tình yêu và s  s ng. Chân lý đó đã đ c minh ch ng qua s  ph n và

ườ ữ ủ ạ ườ ẩ ộ con đ ng cách m ng c a nh ng ng i dân Nam B  trong hai tác ph m trên, chân lý đó

ượ ươ ấ ả ắ ị cũng đ c rút ra t ừ ự ế  th c t đau th ng m t mát nên nó càng có giá tr , càng ph i kh c sâu

vào lòng ng i.ườ

ừ ữ ươ ọ ề ư ấ ẩ ấ ­ Tuy đi lên t nh ng đau th ấ   ng, m t mát nh ng h  đ u mang ph m ch t anh hùng, b t

ấ ườ ệ ế ả ấ ặ ộ ố ữ khu t, là nh ng con ng i Vi ạ   t Nam dũng c m trong cu c chi n đ u ch ng gi c ngo i

ừ ị ặ ắ ượ ạ ạ ỏ ấ ẫ ộ xâm.Tnú t nh  đã gan d , đi liên l c b  gi c b t đ ự   c, tra t n dã man mà v n m t m c

ượ ở ề ạ ụ ườ ạ không khai. Anh v t ng c tr  v , l i là ng ố   i lãnh đ o thanh niên làng Xô Man ch ng

ị ố ườ ặ ẫ ướ Ở gi c, b  đ t m i ngón tay v n không kêu rên tr ặ ẻ c m t k  thù. ẻ ẹ    Tnú toát lên v  đ p

ườ ẻ ẹ ử ủ ủ ủ c a ng i anh hùng trong s  thi Tây Nguyên và v  đ p c a ch  nghĩa anh hùng cách

ờ ạ ạ ố ỹ ệ ị ươ ạ ạ ấ ơ ị ẫ m ng th i đ i ch ng M . Vi t thì b  th ậ ng trong tr n đánh l ắ   i l c m t đ n v , v n ch c

ệ ẻ ố ớ ị ệ ơ ỏ ướ ẻ ế tay súng quy t tâm tiêu di t k  thù. Đ i v i ch , Vi t ngây th , nh  bé. Còn tr c k  thù,

ệ ụ ớ ạ Vi ữ t v t l n lên, ch ng ch c trong t ư ế ườ  th  ng i anh hùng.

ừ ể ệ ở ứ ố ủ ạ ấ Không d ng l ạ ạ i t i đó, ch  nghĩa anh hùng cách m ng còn th  hi n s c s ng b t di ệ   t

ườ ệ ế ấ ệ ư ừ ủ c a con ng i Vi ộ t Nam trong cu c chi n đ u ác li t. Dân làng Xô Man nh  r ng cây xà

ị ươ ừ ặ ạ nu m c dù trong r ng hàng v n cây, không cây nào không b  th ư ng, nh ng v n ẫ ưỡ ấ   n t m

ự ớ ủ ở ộ ố ọ ố ng c l n c a mình ra che ch  cho làng, m t cây ngã xu ng thì b n năm cây con m c lên.

ươ ứ ẹ ư ế ở Mai hi sinh thì Dít v n lên thay th , Heng nh  cây xà nu non h a h n tr  thành cây xà nu

ườ ớ ớ ữ ế ầ ố ườ c ầ ng tráng ti p n i cha anh. T ng t ng, l p l p nh ng ng i dân Xô Man Tây Nguyên

ố ứ ế ườ ể ả ế ệ ấ ớ ươ ti p n i đ ng lên kiên c ng chi n đ u v i quân thù đ  b o v  quê h ng đ t n ấ ướ   c

ầ ệ ộ ị ặ ế ế ở ộ ệ ề mình. V  ph n Vi t và Chi n, ông n i b  gi c gi t, cha tr  thành cán b  Vi t Minh r i b ồ ị

ế ạ ế ụ ế ấ ố gi ế t h i dã man, má ti p t c nuôi con và chi n đ u, đ n khi má ngã xu ng thì anh em

ế ệ ạ ế ườ ự ế ệ ấ ưở ủ Chi n và Vi ố i ti p n i con đ t l ng chi n đ u, th c hi n lí t ng c a gia đình, và trong

ứ ẹ ủ ề ố ọ dòng sông truy n th ng c a gia đình, h  là khúc sông sau nên h a h n đi xa h n c  th  h ơ ả ế ệ

ướ ế ừ ự ế ủ ủ ạ ố tr c. S  ti p n i và k  th a đó đã làm nên ch  nghĩa anh hùng cách m ng c a con ng ườ   i

ệ ứ ố ấ ờ ố ệ ọ ượ ươ Vi ỹ t Nam th i ch ng M , là s c s ng b t di t giúp h  v t qua bao đau th ng do k ẻ

ể ế ụ ế ế ắ ấ thù gây ra đ  ti p t c chi n đ u và chi n th ng.