Sử dụng hydrogen peroxide hỗ trợ phẫu thuật 32 trường hợp u màng não nội sọ

Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> SỬ DỤNG HYDROGEN PEROXIDE HỖ TRỢ PHẪU THUẬT<br /> 32 TRƯỜNG HỢP U MÀNG NÃO NỘI SỌ<br /> Nguyễn Hữu Minh*, Võ Nguyên Thủ*, Phương Lễ Trí*<br /> TÓM TẮT<br /> Mục tiêu: Đánh giá hiệu quả sử dụng hydrogen peroxide 3% tiêm trực tiếp vào khối u hỗ trợ cầm máu trong phẫu<br /> thuật u màng não tăng sinh mạch máu nội sọ.<br /> Phương pháp và kết quả: 32 trường hợp u màng não tăng sinh mạch máu nội sọ ñược phẫu thuật với sự hỗ trợ<br /> hydrogen peroxide 3% tiêm trưc tiếp từng ñợt vào khối u hỗ trợ cầm máu gốm: 14 trường hợp cạnh ñường giữa, 7 trường<br /> hợp vòm não, 5 trường hợp cánh xương bướm, 3 rãnh khứu, 3 trường hợp lều tiểu não. Trong số này nam là 11, nữ 21.3<br /> bệnh nhân truyền 500 ml máu toàn phần lúc mổ, 2 bệnh nhân truyền 750 ml, 27 không truyền máu. Tuổi nhỏ nhất 16 lớn<br /> nhất 86. Lượng máu mất ước lượng ít nhất 300 ml nhiều nhất 1200 ml. Thời gian phẫu thuật 7 ± 2 giờ. Simpson I: 29<br /> trường hợp và Simpson II: 3. Không bệnh nhân nào tiến hành tắc mạch trước mổ. Kết quả 1 bệnh nhân xin về do suy thận<br /> cấp, 31 xuất viện với GOS = 5.<br /> Kết luận: Sử dụng hydrogen peroxide 3% tiêm trực tiếp vào lòng khối u từng ñợt hỗ trợ cầm máu trong phẫu thuật u<br /> màng não tăng sinh mạch máu nội sọ cho thấy một kỹ thuật có giá trị cầm máu tốt giảm lượng máu mất, chưa thấy biến<br /> chứng tắt mạch do khí trong và thời gian hậu phẫu.<br /> Từ khóa: Hydrogen peroxide 3%, u màng não nội sọ.<br /> ABSTRACT<br /> <br /> THE USE OF HYDROGEN PEROXIDE AS AN ADJUNCT IN RESECTION<br /> OF 32 INTRACRANIAL MENINGIOMAS<br /> Nguyen Huu Minh, Vo Nguyen Thu, Phuong Le Tri<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh – Vol.14 - Supplement of No 4 – 2010: 522 - 528<br /> Objective: We evaluated the benefits of using the direct intratumoral hydrogen peroxide 3% injection technique as an<br /> intracranial hemostatic agent to support removal of intracranial menigiomas.<br /> Method and results: A total of 32 patients with intracranial meningiomas. Were admitted to our department. The<br /> location of these meningiomas included 14 parasagittal, 7 convexity, 5 sphenoid wing, 3 olfactory and 3 tentorial<br /> meningiomas. All of them underwent resection of a meningioma using the direct intratumoral hydrogen peroxide 3%<br /> injection technique without preoperative endovascular embolization.<br /> Conclustions: The use of hydrogen peroxide 3% injection technique as an intracranial hemostatic agent is a good<br /> procedure to reduce blood loss for kinds of meningiomas with extensive vascularity. In addition, no complication of air<br /> embolism occurred during operation and postoperation times.<br /> Key words: Hydrogen peroxide 3%, intracranial meningiomas.<br /> ĐẶT VẤN ĐỀ<br /> U màng não nội sọ thường là u lành tính về mặt mô<br /> học. Tuy nhiên, một trong những khó khăn khi phẫu thuật<br /> là tình trạng mạch máu tăng sinh gây xuất huyết. Mặc dù<br /> tắc mạch khối u trước mổ ñược sử dụng nhưng cũng có<br /> những biến chứng như(2,4): Xuất huyết trong u, hoại tử,<br /> phù não, xuất huyết khoan dưới nhện, phù trong u, thương<br /> tổn các dây thần kinh ñáy sọ… bên cạnh ñó việc chảy máu<br /> dữ dội trong lúc mổ dù ñã tiến hành tắc mạch trước ñó có lẽ<br /> do cơ chế cân bằng bàng hệ thứ phát giữa ñộng mạch cảnh<br /> trong và cảnh ngoài sau tắc. Chúng tôi sử dụng hydrogen<br /> peroxide hỗ trợ cầm máu trong phẫu thuật u màng não nội<br /> sọ không cần thiết tắc mạch trước mổ, giảm bớt nguy cơ<br /> mất máu và ngăn ngừa những tai biến do truyền máu.<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG PHƯƠNG PHÁP<br /> Đối tượng<br /> 32 bệnh nhân u màng não nội sọ ñược phẫu thuật qua<br /> vi phẫu với nhóm phẫu thuật viên duy nhất tại khoa ngoại<br /> thần kinh B bệnh viện Nhân Dân 115 gồm: 14 trường hợp<br /> cạnh ñường giữa, 7 trường hợp vòm não, 5 trường hợp<br /> cánh xương bướm, 3 rãnh khứu, 3 trường hợp lều tiểu não.<br /> Trong số này nam là 11, nữ 21. 3 bệnh nhân truyền 500 ml<br /> máu toàn phần lúc mổ, 2 bệnh nhân truyền 750 ml, 27<br /> không truyền máu. Tuổi nhỏ nhất 16 lớn nhất 86. Lượng<br /> máu mất ước lượng ít nhất 300 ml nhiều nhất 1200 ml.<br /> Thời gian phẫu thuật 7 ± 2 giờ. Simpson I 29 trường hợp<br /> và Simpson II là 3. Không bệnh nhân nào tiến hành tắc<br /> mạch trước mổ. Kết quả 1 bệnh nhân xin về do suy thận<br /> cấp, 31 xuất viện với GOS = 5.<br /> <br /> *<br /> <br /> Bệnh viện Cấp cứu Trưng Vương<br /> Địa chỉ liên lạc: ThS. BS. Nguyễn Hữu Minh. Email: nghminh@gmail.com<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 522<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> Phương pháp<br /> Phẫu thuật ñược tiến hành bộc lộ u theo các quy tắc<br /> chuẩn. Khối u ñược bộc lộ, trong lúc bộc lộ khi xác ñịnh<br /> chắc là u màng não tăng sinh mạch máu (hypervascular<br /> meningiomas) khi mở bao khối u máu chảy từng lòng u<br /> (hình 1).<br /> <br /> Hình 1. Mở bao khối u máu chảy từng lòng u<br /> Được hút và H2O2 3% 1 ml ñược tiêm trực tiếp vào<br /> lõi mạch máu (vascular core) khối u với kim số 25, sau 30<br /> giây chờ trước khi lượng H2O2 dư thoát ra, ngay tức khắc<br /> mô u chuyển màu trắng (hình 2).<br /> <br /> Hình 2. Mô u chuyển màu trắng<br /> Khối u ñược thực hiện lấy từng phần (debulking<br /> procedure) trong vỏ bao với CUSA (Cavitron Ultrasound<br /> Aspiration), bipolar và hút. Với những u lớn tiến trình này<br /> ñược thực hiện nhiều lần cho việc cầm máu cho ñến khi<br /> bóc tách loại bỏ u hoàn toàn (hình 3).<br /> <br /> Hình 3. Loại bỏ u hoàn toàn<br /> Trong thời gian tiêm H2O2 cần hạn chế tối ña việc<br /> tác chất này tiếp xúc với mô não mặc dù chưa có bằng<br /> chứng nào cho thấy thương tổn nhu mô não trên lâm sàng<br /> khi tiếp xúc H2O2 với nồng ñộ thấp.<br /> Trường hợp minh họa<br /> Bệnh án 1<br /> Bệnh nhân: NGUYỄN THỊ B 67 tuổi SNV 08-7762.<br /> Nhập viện ngày 07/03/2008.<br /> Lý do nhập viện: Bệnh nhân ñược chuyển từ bệnh<br /> viện Sa Đéc với chẩn ñoán: Nhồi máu não cũ trên bệnh<br /> nhân hở valve 2 lá sau khi chụp CT scan.<br /> Khám bệnh nhân lừ ñừ không tiếp xúc, liệt nửa<br /> người trái. GCS = 10 ñiểm. Bệnh nhân ñược chụp MRI<br /> cấp cứu cho thấy một u màng não lớn cạnh ñường giữa<br /> chiếm phần lớn bán cầu não phải (hình 4).<br /> <br /> Hình 4. Hình ảnh u màng não lớn chiếm phần lớn bán cầu phải<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 523<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> Bệnh nhân ñược phẫu thuật ngày 08/03/2008 theo phương thức cầm máu từng phần với H2O2 3%, CUSA, bipolar, và<br /> hút, sau khi lấy từng phần trong lòng khối u (hình 5, 6, 7).<br /> <br /> Hình 5<br /> <br /> Hình 6<br /> <br /> Hình 7<br /> Hình 8<br /> U xẹp bóc tách lấy u hoàn toàn cân khoảng 250 gram (hình 8, 9).<br /> <br /> Hình 9<br /> U xẹp bóc tách lấy u hoàn toàn cân khoảng 250 gram (hình 8, 9).<br /> Bệnh án 2<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 524<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> Bệnh nhân: Phan Thị L 85 tuổi. SNV: 09-33399.<br /> Lúc nhập viện: Liệt hoàn toàn nữa người trái, nói nhảm.<br /> <br /> Kết quả MRI<br /> <br /> Khối u trên hình chụp cộng hưởng từ (MRI)<br /> <br /> Hình ảnh khối u trong lúc mổ. Sử dụng CUSA, hydrogen pyroxide 3% hỗ trợ cầm máu, khối u ñược lấy hoàn toàn.<br /> <br /> Khối u lấy hoàn toàn hình ảnh CT scan kiểm tra sau mổ<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 525<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 14 * Phụ bản của Số 4 * 2010<br /> <br /> Bệnh nhân phục hồi với nữa người bên trái ñã vận ñộng trở lại, tri giác phục hồi tiếp xúc tốt với gia ñình. Xuất viện GOS<br /> =5<br /> <br /> Chuyên ñề Ung Bướu<br /> <br /> 526<br /> <br />