TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020
147
Kết quả chụp phim X-quang bệnh nhân cho
thấy gần 75% số bệnh nhân có nốt mờ, 6,5% số
ca có đám mờ, trong đó 27/31 bệnh nhân có tổn
thương dạng lưới. Hình ảnh kính mờ xuất hiện ở
21/21 bệnh nhân, trong khi đó tổn thương phổi
biểu hiện ở 27/31 bệnh nhân, vị trí tổn thương
phổi chủ yếu là dạng lan tỏa (74,2%).
V. KẾT LUẬN
1. Đặc điểm của nhóm bệnh nhân
nghiên cứu
- Tỷ lệ nhiễm PCP là 22,6%, trong 31 bệnh
nhân có 74,2% là nam giới và 25,8% là nữ giới.
Hơn 58% bệnh nhân có độ tuổi từ 30-39, 25,8%
số bệnh nhân trên 40 tuổi, số còn lại có tuổi dưới 30.
- Tuổi trung bình của cả nam và nữ là 37,87
tuổi, trong đó tuổi thấp nhất là 20 và cao nhất là
59 tuổi.
2. Đặc điểm lâm sàng
- Lý do vào viện của đa số bệnh nhân là sốt
và khó thở, thời gian sốt trước khi nhập viện kéo
dài nhiều ngày, nhiệt độ sốt dao động từ 37,5 –
41 độ, tính chất sốt đa dạng và thời gian sốt sau
khi nhập viện kéo dài nhiều tuần.
- Các triệu chứng cơ năng bao gồm ho, chủ
yếu ho khan và có đờm, không có biểu hiện
buồn nôn, đau ngực và một tỷ lệ bệnh nhân có
biểu hiện tím tái.
- Toàn trạng của bệnh nhân chủ yếu là tỉnh
táo, một số có biểu hiện ý thức chậm và hôn mê,
đa phần bệnh nhân có điểm Glasgow trên 15,
nhịp tim nhanh và không có hạch ngoại vi.
3. Đặc điểm cận lâm sàng
- Dưới 50% số bệnh nhân có biểu hiện tăng
bạch cầu và tiểu cầu, trong khi đó hơn 50%
bệnh nhân có tăng huyết sắc tố.
- Hầu hết bệnh nhân đều có mức tế bào CD
thấp (dưới 100 tế bào/ml). Đa số bệnh nhân có
biểu hiện tăng chỉ số CRP.
- Phần lớn bệnh nhân có tổn thương phổi
dạng nốt mờ, kính mờ và dạng lưới, vị trí tổn
thương chủ yếu là lan tỏa.
TÀI LIỆU THAM KHẢO
1. R. E. Chaisson và các cộng sự. (1992),
"Pneumocystis prophylaxis and survival in patients
with advanced human immunodeficiency virus
infection treated with zidovudine. The Zidovudine
Epidemiology Group", Arch Intern Med. 152(10),
tr. 2009-13.
2. J. Helweg-Larsen (2004), "Pneumocystis jiroveci.
Applied molecular microbiology, epidemiology and
diagnosis", Dan Med Bull. 51(3), tr. 251-73.
3. C. F. Linssen và các cộng sự. (2006), "Inter-
laboratory comparison of three different real-time
PCR assays for the detection of Pneumocystis
jiroveci in bronchoalveolar lavage fluid samples", J
Med Microbiol. 55(Pt 9), tr. 1229-35.
4. A. Mocroft và các cộng sự. (2000), "AIDS
across Europe, 1994-98: the EuroSIDA study",
Lancet. 356 (9226), tr. 291-6.
5. F. J. Palella, Jr. và các cộng sự. (1998),
"Declining morbidity and mortality among patients
with advanced human immunodeficiency virus
infection. HIV Outpatient Study Investigators", N
Engl J Med. 338(13), tr. 853-60.
6. R. M. Selik, E. T. Starcher và J. W. Curran
(1987), "Opportunistic diseases reported in AIDS
patients: frequencies, associations, and trends",
AIDS. 1(3), tr. 175-82.
7. Bộ Y tế (2017), "Hướng dẫn điều trị và chăm sóc
HIV/AIDS".
8. Võ Thanh Nhơn và các cộng sự. (2015), "Đặc
điểm dịch tễ, lâm sàng, cận lâm sàng bệnh nhân
HIV/AIDS điều trị ARV tại Bệnh viện Bệnh Nhiệt
Đới", Tạp chí Y học dự phòng. Tập XXV, số 8 (168)
2015 Số đặc biệt.
TÁC DỤNG GIẢM ĐAU CỦA BÀI THUỐC KHỚP GỐI TT
TRÊN BỆNH NHÂN THOÁI HÓA KHỚP GỐI
Nguyễn Tiến Chung1
TÓM TẮT38
Mục tiêu: đánh giá tác dụng giảm đau của bài
thuốc Khớp gối TT trên bệnh nhân thoái hóa khớp gối.
Phương pháp: nghiên cứu thử nghiệm lâm sàng tiến
cứu, so sánh trước sau có nhóm chứng. Kết quả: Bài
thuốc Khớp gối TT có tác dụng giảm đau trên các
1Học viện Y Dược học cổ truyền Việt Nam
Chịu trách nhiệm chính: Nguyễn Tiến Chung
Email: nguyentienchung89@gmail.com
Ngày nhận bài: 10.2.2020
Ngày phản biện khoa học: 9.4.2020
Ngày duyệt bài: 17.4.2020
bệnh nhân thoái hóa khớp gối, tác dụng này xuất hiện
sau 7 (điểm VAS giảm 30,19%) ngày sử dụng và tăng
dần tới 28 ngày (giảm 76,34%). Tác dụng giảm đau
của Khớp gối TT trên bệnh nhân thoái hóa khớp gối
tốt hơn so với nhóm chứng sử dụng glucosamin
1500mg (p<0,001).
Từ khóa:
Khớp gối TT, giảm đau, thoái hóa khớp gối
SUMMARY
PAIN RELIEF EFFECT OF KHOP GOI TT
REMEDY ON THE KNEE OSTEOARTHRITIS
Objective: evaluate the analgesic effect of
prescription knee joint treatment in patients with knee
osteoarthritis. Method: prospective clinical trial study,
vietnam medical journal n01 - MAY - 2020
148
comparing before and after controlled study. Results:
Khop goi TT remedy has pain relief effect in patients
with osteoarthritis of knee, this effect appears after 7
days (VAS score decreases by 30.19%) and gradually
increases to 28 days (decreases by 76.34%). The
analgesic effect of TT knee in patients with
osteoarthritis was better than control group using
glucosamine 1500mg (p <0.001).
Keywords:
Khop goi TT, pain relief, knee
osteoarthritis
I. ĐẶT VẤN ĐỀ
Thoái hóa khớp gối (THKG) là một bệnh
thường gặp ở Việt Nam cũng như trên thế giới,
chiếm khoảng 15-34% dân số. Bệnh gặp ở giới
nữ nhiều hơn nam, tỉ lệ mắc tăng dần theo độ
tuổi. Bệnh tiến triển từ từ với biểu hiện đặc trưng
là các rối loạn về cấu trúc và chức năng của khớp,
bao gồm sụn, xương dưới sụn, dây chằng, các cơ
cạnh khớp và màng hoạt dịch. Khi khớp gối bị
thoái hóa, cấu trúc và chức năng của tế bào sụn
khớp suy giảm, lượng dịch nhầy bài tiết vào ổ
khớp giảm dần dẫn tới hiện tượng khô khớp; biểu
hiện lâm sàng là đau có tính chất cơ học, lục khục
khớp khi cử động, hạn chế vận động…[1].
Theo y học cổ truyền (YHCT), THKG thuộc
phạm vi “chứng tý” và chứng “hạc tất phong”.
Bệnh phát sinh do công năng tạng phủ hư suy,
kết hợp tà khí phong hàn thấp xâm nhập làm bế
tắc kinh lạc [2]. Các phương pháp điều trị của
YHCT tập trung nâng cao chính khí, thúc đẩy
công năng các tạng phủ, qua đó hạn chế tác
dụng của các nguyên nhân gây bệnh. Rất nhiều
kết quả nghiên cứu cho thấy rằng, thuốc YHCT có
tác dụng làm giảm triệu chứng, hạn chế quá trình
phát triển của bệnh và an toàn với người bệnh
ngay cả khi sử dụng lâu dài. Khớp gối TT được
xây dựng trên công thức của bài thuốc cổ phương
Tam tý thang, được gia giảm phù hợp với nguồn
dược liệu sẵn có trong nước. Bài thuốc đã được
sử dụng tại Bệnh viện Tuệ Tĩnh, bước đầu cho
thấy kết quả khả quan trên người bệnh thoái hóa
khớp gối, giúp cải thiện một số triệu chứng của
bệnh nhân. Bài thuốc đã được thử độc tính cấp
tại bộ môn Dược lý Học viện Quân y, kết quả
khẳng định an toàn. Tuy nhiên, chưa có tác giả
nào đánh giá về hiệu quả của bài thuốc này. Vì
vậy, chúng tôi tiến hành đề tài này với mục tiêu:
đánh giá tác dụng giảm đau của bài thuốc Khớp
gối TT trên bệnh nhân thoái hóa khớp gối.
II. ĐỐI TƯỢNG VÀ PHƯƠNG PHÁP NGHIÊN CỨU
2.1. Chất liệu nghiên cứu. Bài thuốc Khớp
gối TT có thành phần bao gồm: Đẳng sâm 8g,
Hoàng kỳ 12g, Đương quy 12g, Xuyên khung
12g, Bạch thược 12g, Đỗ trọng 10g, Ngưu tất
16g, Phục linh 12g, Tục đoạn 16g, Tế tân 04g,
Quế chi 08g, Tần giao 12, Độc hoạt 12g, Phòng
phong 10g, Cam thảo 06g, Thiên niên kiện 10g,
Gối hạc 15g.
Dạng bào chế: thuốc được sắc bằng máy sắc
thuốc của KYUNG SEOMACHINE–Hàn Quốc, 1
thang sắc lấy 300ml dung dịch, đóng 2 túi (thể
tích mỗi túi 150ml). Thuốc được bào chế tại
Khoa Dược Bệnh viện Tuệ Tĩnh.
2.2. Phương pháp nghiên cứu. Nghiên
cứu thử nghiệm lâm sàng tiến cứu, so sánh
trước sau có nhóm chứng. 60 bệnh nhân được
chẩn đoán Thoái hóa khớp gối nguyên pháp theo
tiêu chuẩn ACR-1991, giai đoạn 1 và 2 theo
Kellgren và Lawrence [3], thuộc thể phong hàn
thấp kiêm can thận hư của YHCT, điều trị nội trú
tại Bệnh viện Tuệ Tĩnh từ tháng 6 đến tháng 12
năm 2018. Bệnh nhân được chia thành 2 nhóm:
- Nhóm nghiên cứu (NC): 30 bệnh nhân,
uống “Khớp gối TT”, ngày 1 thang, sắc lấy
300ml chia 2 lần sáng-chiều sau ăn.
- Nhóm đối chứng (ĐC): 30 bệnh nhân, uống
glucosamin 1500mg, ngày 1 gói, hòa nước uống
sau ăn.
Đối tượng nghiên cứu được uống các thuốc
tương ứng của từng nhóm liên tục trong 28
ngày. Theo dõi mức độ đau của bệnh nhân theo
thang điểm VAS (Visual Analog Scale) tại các
thời điểm D0, D7, D14, D21, D28. Tác dụng của bài
thuốc Khớp gối TT được đánh giá thông qua so
sánh điểm VAS tại các thời điểm giữa hai nhóm.
2.3. Phương pháp xử lý số liệu. Các biến
số định tính được trình bày kết quả theo tỉ lệ
phần trăm (%), biến số định lượng được trình
bày bằng giá trị trung bình và độ lệch chuẩn (
± SD). Số liệu được xử lý bằng phương pháp y
sinh học với sự hỗ trợ của phần mềm SPSS 16.0.
Sử dụng thuật toán χ2 (chi-2) với số liệu định
tính; so sánh trước sau bằng thuật toán so sánh
từng cặp paired-sample T-test, so sánh đối
chứng bằng thuật toán kiểm định giá trị trung
bình của hai mẫu độc lập Independent-sample
T-test.
III. KẾT QUẢ NGHIÊN CỨU
3.1. Đặc điểm đối tượng nghiên cứu
Bảng 3.1. Sự phân bố về tuổi của 2 nhóm nghiên cứu
Tuổi
Nhóm NC (n =30)
Nhóm ĐC (n = 30)
Tổng (n =60)
n
TL (%)
n
TL (%)
n
40 – 49
4
13,3
1
3,3
5
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020
149
50 – 59
16
53,3
17
56,7
33
60 – 69
8
26,7
12
40,0
20
≥ 70
2
6,7
0
0
2
X
± SD
56,30 ± 8,66
58,03 ± 6,47
57,17 ± 7,57
p
> 0,05
Nhận xét:
Trong nghiên cứu của chúng tôi tuổi thoái hóa khớp gối tập trung chủ yếu vào lứa tuổi
≥ 50 chiếm tỷ lệ 91,7%, trong đó nhóm NC chiếm 86,7%, nhóm ĐC chiếm 96,7%. Tuổi thoái hóa
khớp gối ở nhóm tuổi ≤ 49 chiếm tỷ lệ 8,3%, ở nhóm NC chiếm 13,3%, nhóm ĐC chiếm 3,3%.
Bảng 3.2. Triệu chứng lâm sàng của 2 nhóm trước nghiên cứu
Triệu chứng
Nhóm NC (n =30)
Nhóm ĐC (n = 30)
Tổng (n = 60)
n
TL(%)
n
TL(%)
n
TL(%)
Đau khớp
30
100
30
100
60
100
Hạn chế VĐ
30
100
30
100
60
100
Phá gỉ khớp
26
86,7
28
93,3
54
90
Lục cục tại khớp
30
100
28
93,3
58
96,7
Dấu hiệu bào gỗ
27
90
26
86,7
53
88,4
Nóng da tại khớp
3
10
1
3,3
4
6,7
p
>0,05
Nhận xét:
Các dấu hiệu chủ yếu thường gặp trong nghiên cứu: đau khớp, hạn chế vận động
chiếm 100% ở cả hai nhóm nghiên cứu, lục cục khớp gối chiếm tỷ lệ 100% ở nhóm NC và 93,3% ở
nhóm ĐC. Lục khục khớp gối chiếm 86,7% ở nhóm NC, còn ở nhóm ĐC chiếm 93,3%. Dấu hiệu bào
gỗ ở nhóm NC chiếm 90%, ở nhóm ĐC chiếm 86,7%. Nóng da tại khớp chiếm tỷ lệ rất thấp 10% ở
nhóm NC và 3,3% ở nhóm ĐC.
3.2. Tác dụng giảm đau
Bảng 3.3. So sánh hiệu suất giảm đau trung bình theo VAS tại các thời điểm
Thời điểm
nghiên cứu
Điểm đau trung bình theo VAS (
X
± SD)
p
Nhóm NC (n = 30)
Nhóm ĐC (n = 30)
D0
5,20 ± 1,09
5,33 ± 0,99
p > 0,05
D7
3,63 ± 0,72
4,53 ± 1,07
p < 0,001
D14
2,70 ± 1,12
3,80 ± 0,76
p < 0,001
D21
1,76 ± 1,27
3,03 ± 0,88
p < 0,001
D28
1,23 ± 1,35
2,43 ± 1,07
p < 0,001
P(28 - 0)
< 0,001
< 0,001
Hiệu
suất
giảm
D7 – D0
30,19%
15%
D14 – D0
48,07%
28,7%
D21 – D0
66,15%
43,15%
D28 – D0
76,34%
54,40%
Biểu đồ 3.1. Thay đổi chỉ số VAS trung bình tại các thời điểm
Nhận xét:
Theo kết quả (bảng 3.3), trước
điều trị mức độ đau (VAS) trung bình của nhóm
nghiên cứu là 5,2 ± 1,09 (điểm), nhóm đối
chứng là 5,33 ± 0,99 (điểm), sự khác biệt giữa
hai nhóm không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).
Sau 7 ngày điều trị, điểm VAS trung bình của
nhóm NC là 3,63 ± 0,72 (điểm) giảm 30,19% so
với ngày đầu tiên D0, ở nhóm ĐC là 4,53 ± 1,07
Chỉ số VAS
Thời gian
gày)
vietnam medical journal n01 - MAY - 2020
150
(điểm) giảm 15% so với D0, sự khác biệt giữa
hai nhóm có ý nghĩa thống kê với p < 0,001.
Sau 14 ngày điều trị, điểm VAS trung bình
của nhóm NC giảm 48,07% so với thời điểm D0,
còn ở nhóm ĐC giảm 28,7% so với D0, giữa hai
nhóm có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê với p
< 0,001.
Tại thời điểm D21, điểm VAS trung bình của
nhóm NC giảm 66,15% so với D0, ở nhóm ĐC
giảm 43,15% so với D0, sự khác biệt giữa hai
nhóm có ý nghĩa thống kê với p < 0,001.
Sau 28 ngày điều trị, điểm VAS trung bình ở
nhóm NC giảm nhiều hơn so với D0 là 76,34%,
còn ở nhóm ĐC giảm 54,40% so với D0, sự khác
biệt giữa hai nhóm có ý nghĩa thống kê với p <
0,001.
Thay đổi phân loại mức độ đau trước và sau
điều trị:
Biểu đồ 3.2. Phân bố bệnh nhân theo mức độ đau trước và sau điều trị
Nhận xét
: Thời điểm trước điều trị, các bệnh
nhân ở hai nhóm có mức độ đau theo VAS từ
mức độ vừa trở lên, trong đó mức độ đau vừa
đến đau nhiều chiếm 93,3% ở nhóm NC và
100% ở nhóm ĐC, sự khác biệt không có ý
nghĩa thống kê với p > 0,05. Sau điều trị 28
ngày mức độ đau ở cả hai nhóm đều được cải
thiện (p < 0,001), trong đó ở nhóm NC mức độ
đau cải thiện rõ rệt hơn, không còn bệnh nhân
đau nhiều, có 50% đau nhẹ và 50% không đau.
Ở nhóm ĐC có 80% bệnh nhân đau nhẹ, 10%
bệnh nhân đau vừa và 10% bệnh nhân không
đau. Sự khác biệt giữa hai nhóm có ý nghĩa
thống kê với p < 0,001.
Phân loại kết quả điều trị theo thang điểm VAS:
Biểu đồ 3.3. So sánh kết quả điều trị theo
VAS sau 28 ngày
Nhận xét:
Sau 28 ngày điều trị, nhóm NC có
50% bệnh nhân kết quả tốt, 50% bệnh nhân kết
quả khá, đồng thời không có bệnh nhân nào có
kết quả kém theo thang điểm VAS, trong khi đó
nhóm ĐC có 10% bệnh nhân có kết quả tốt,
80% bệnh nhân có kết quả khá, 10% bệnh nhân
có kết quả trung bình và cũng không có bệnh
nhân nào có kết quả kém. Sự khác biệt giữa hai
nhóm có ý nghĩa thống kê với p < 0,001.
IV. BÀN LUẬN
4.1. Về đặc điểm bệnh nhân nghiên cứu.
Theo kết quả nghiên cứu (bảng 3.1), sự phân bố
tỷ lệ mắc bệnh theo lứa tuổi thấy đa số bệnh
nhân mắc bệnh ở tuổi ≥ 50 tuổi, chiếm tỷ lệ
91,7%, tỷ lệ đó trong nhóm nghiên cứu là
86,7%, nhóm đối chứng chiếm 96,7%, không có
sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa hai nhóm
với p > 0,05. Kết quả nghiên cứu của chúng tôi
cũng tương đồng với nghiên cứu của các tác giả
trong nước và ngoài nước về sự ảnh hưởng tuổi
tác với bệnh thoái hóa khớp gối. Nghiên cứu của
tác giả Nguyễn Giang Thanh (2012) bệnh nhân
trên 50 tuổi ở nhóm NC chiếm 86,7%, nhóm ĐC
chiếm 93,3%, tác giả Nguyễn Thị Bích (2014) tỷ
lệ bệnh nhân trên 50 tuổi ở nhóm NC chiếm
93,3%, nhóm ĐC chiếm 96,7%. Về độ tuổi trung
bình cũng tương đồng với kết quả trong nghiên
cứu của tác giả Đinh Thị Lam (2011) 65,5 ± 9,69
(tuổi) [21], tác giả Nguyễn Thu Thủy (2014)
60,15 ± 11,35 (tuổi) [4], [5].
Trong nghiên cứu của chúng tôi (bảng 3.2)
thì các bệnh nhân đều có triệu chứng lâm sàng
của thoái hóa khớp gối: đau khớp, hạn chế vận
TẠP CHÍ Y HỌC VIỆT NAM TẬP 490 - THÁNG 5 - SỐ 1 - 2020
151
động khớp, lục cục khớp gối khi cử động, phá gỉ
khớp, dấu hiệu bào gỗ. Sự khác biệt không có ý
nghĩa thống kê giữa hai nhóm bệnh nhân trong
nghiên cứu. Triệu chứng hay gặp chủ yếu ở hai
nhóm là: đau khớp gối (100%), hạn chế vận
động (100%), phá gỉ khớp (ở nhóm NC là
86,7%, nhóm ĐC là 93,3%), lục cục khớp gối (ở
nhóm NC là 100%, nhóm ĐC là 93,3%), dấu
hiệu bào gỗ (ở nhóm NC là 90%, nhóm ĐC là
86,7%). Kết quả nghiên cứu này cũng phù hợp
với các tiêu chuẩn chẩn đoán của Hội thấp khớp
học Mỹ (ACR) năm 1991. Và cũng tương tự với
kết quả của tác giả Nguyễn Thu Thủy (2014),
Nguyễn Thị Bích (2014).
4.2. Tác dụng giảm đau theo thang điểm
VAS. Đánh giá chỉ số VAS trung bình (bảng 3.3)
tại thời điểm trước điều trị mức độ đau tính theo
thang điểm VAS của nhóm NC 5,02 ± 1,09 điểm
và nhóm ĐC 5,33 ± 0,99 điểm, sự khác biệt
không có ý nghĩa thống kê (p > 0,05).
Điểm đau trung bình VAS của hai nhóm bệnh
nhân được cải thiện dần theo thời gian. Sau 7
ngày, điểm đau trung bình VAS của cả hai nhóm
bệnh nhân đều bắt đầu giảm, trị số trung bình
VAS của nhóm NC là 3,63 ± 0,72 điểm giảm
30,19%, ở nhóm ĐC là 4,53 ± 1,07 điểm giảm
15% so với D0, có ý nghĩa thống kê so với thời
điểm trước khi điều trị (p < 0,001). Sau 14 ngày
điều trị, ở nhóm NC điểm VAS trung bình là 2,70
± 1,12 điểm khác biệt có ý nghĩa thống kê so với
chỉ số VAS trung bình ở nhóm ĐC là 3,80 ± 0,76
điểm. Như vậy sau 14 ngày điều trị mặc dù có
sự khác biệt có ý nghĩa thống kê giữa trước và
sau điều trị ở cả hai nhóm bệnh nhân về chỉ số
VAS trung bình, nhưng ở nhóm NC dùng thuốc
sắc bài thuốc “Khớp gối TT” có chỉ số VAS trung
bình giảm nhanh hơn so với nhóm ĐC dùng
thuốc uống glucosamin 1500mg, và hiệu suất
giảm chỉ số VAS sau 14 ngày điều trị ở nhóm NC
là 48,7% cao hơn nhóm ĐC là 28,7% có ý nghĩa
thống kê với p < 0,001. Tại các thời điểm đánh
giá tiếp theo D21, D28 chỉ số VAS trung bình
đều giảm dần và sự khác biệt giữa hai nhóm
từng thời điểm đánh giá là có ý nghĩa thống kê
(p < 0,001). Hiệu suất giảm chỉ số VAS ở từng
thời điểm đánh giá sau điều trị so với thời điểm
trước điều trị giữa hai nhóm bệnh nhân trong
nghiên cứu có sự khác biệt có ý nghĩa thống kê
(p < 0,001), ở nhóm NC có hiệu suất giảm trong
mỗi thời điểm đánh giá cao hơn so với nhóm ĐC
có ý nghĩa thống kê với p < 0,001. Sau 28 ngày
điều trị ở nhóm NC có hiệu suất giảm so với
trước điều trị là 76,34%, còn ở nhóm ĐC là
54,40%. Như vậy xét về hiệu quả điều trị theo
chỉ số VAS trung bình thì nhóm NC dùng thuốc
sắc bài thuốc “Khớp gối TT” có hiệu quả giảm
đau nhanh và mạnh hơn so với nhóm ĐC dùng
thuốc uống glucosamin 1500mg.
Phân loại mức độ đau của bệnh nhân ở hai
nhóm nghiên cứu trước điều trị (biểu đồ 3.2) triệu
chứng đau chủ yếu tập trung ở mức độ đau vừa
đến đau nhiều theo VAS, trong đó nhóm NC có
93,3% bệnh nhân đau vừa đến đau nhiều, nhóm
ĐC có 100% bệnh nhân đau vừa đến đau nhiều,
sự khác biệt ở hai nhóm không có ý nghĩa thống
kê với p >0,05. Mức độ đau được cải thiện dần
qua từng thời điểm đánh giá, sau 28 ngày điều trị
mức độ đau theo VAS của hai nhóm đều được cải
thiện (p<0,001), trong đó nhóm NC mức độ giảm
có sự rõ rệt hơn ở nhóm ĐC, nhóm NC sau 28
ngày dùng thuốc sắc bài thuốc “Khớp gối TT” thì
có 50% bệnh nhân không đau và 50% bệnh nhân
còn đau nhẹ, không có bệnh nhân nào đau vừa
và đau nhiều. Trong khi đó ở nhóm ĐC dùng
thuốc uống glucosamin 1500mg thì sau 28 ngày
điều trị có 10% bệnh nhân không đau, 80% bệnh
nhân còn đau nhẹ và 10% còn đau vừa. Sự khác
biệt về kết quả phân loại mức độ đau theo VAS
sau điều trị giữa hai nhóm là có ý nghĩa thống kê
với p < 0,001.
Vể hiệu quả điều trị theo thang điểm VAS, cả
hai nhóm nghiên cứu sau 28 ngày điều trị đều
có cải thiện về hiệu quả giảm đau theo thang
điểm VAS (biểu đô 3.3), có sự khác biệt có ý
nghĩa thống kê về hiệu quả điều trị giữa hai
nhóm (p < 0,001). Nhóm NC sau điều trị có hiệu
quả giảm đau đánh giá ở mức độ tốt chiếm
50%, khá chiếm 50%, không có bệnh nhân nào
có kết quả điều trị kém. Nhóm ĐC có 10% bệnh
nhân ở mức độ tốt, khá chiếm 80%, bệnh nhân
đạt kết quả trung bình 10%, không có bệnh
nhân đạt kết quả điều trị kém. Kết quả nghiên
cứu của chúng tôi cũng tương tự kết quả của tác
giả Nguyễn Thu Thủy (2014) tỷ lệ bệnh nhân đạt
kết quả tốt và khá theo VAS ở nhóm NC chiếm
93,3%, ở nhóm ĐC chiếm 63,4%. [5]
Như vậy, thông qua kết quả điều trị đau theo
thang điểm VAS trên bệnh nhân NC so với bệnh
nhân ĐC cho thấy rằng bài thuốc “Khớp gối TT”
thực sự có tác dụng giảm đau trên bệnh nhân
thoái hóa khớp gối. Giải thích về tác dụng này,
trong bài thuốc “Khớp gối TT” có một số vị thuốc
như Độc hoạt vị đắng, cay, tính hơi ấm, trừ
phong hàn thấp tà, trừ tý chỉ thống; Phòng
phong, tần giao có tác dụng khứ phong thắng
thấp; Quế chi ôn lý khứ hàn, thông lợi huyết
mạch. Tế tân vị cay tính ấm, phát tán, khứ hàn
chỉ thống [6].... các vị thuốc trong bài thuốc phối
hợp với nhau mang lại hiệu quả chỉ thống, giảm
đau.