Nghiên cứu một số yếu tố liên quan đến đặc điểm khí huyết âm dương theo y học cổ truyền trên bệnh nhân suy tim tại Bệnh viện trường Đại học Y - Dược Huế

Suy tim là một vấn đề sức khỏe cộng đồng nghiêm trọng với tỷ lệ mắc cao và tiên lượng nặng nề, gây gánh nặng kinh tế lớn trên toàn cầu. Trong Y học cổ truyền (YHCT), dù không có bệnh danh trực tiếp cho suy tim, các triệu chứng lâm sàng của bệnh có thể được quy vào các thể bệnh như Tâm quí, Chính xung, Khái suyễn, Đàm ẩm, Thủy thũng, ứ huyết. YHCT nhấn mạnh sự cân bằng của khí, huyết, âm và dương là yếu tố cốt lõi cho sức khỏe. Các nghiên cứu trước đây chỉ ra rằng suy tim thường liên quan đến âm hư, khí hư và dương bất túc. Tuy nhiên, các nghiên cứu về tình trạng khí, huyết, âm, dương ở bệnh nhân suy tim tại Việt Nam còn hạn chế. Nghiên cứu này nhằm mô tả đặc điểm khí, huyết, âm, dương ở bệnh nhân suy tim và xác định các yếu tố liên quan đến chúng.

Cộng đồng học thuật và y tế, đặc biệt là các nhà nghiên cứu, bác sĩ và sinh viên quan tâm đến Y học cổ truyền trong điều trị suy tim.

Nghiên cứu này được thực hiện nhằm khảo sát đặc điểm khí, huyết, âm, dương và các yếu tố liên quan ở bệnh nhân suy tim mạn tính. Phương pháp nghiên cứu mô tả cắt ngang được tiến hành trên 160 bệnh nhân suy tim mạn tính đang điều trị tại Trung tâm Tim mạch Bệnh viện Trường Đại học Y Dược Huế. Kết quả cho thấy tỷ lệ khí hư cao nhất (69,4%), tiếp theo là dương hư (33,8%), âm hư (32,5%) và huyết hư (22,5%). Các triệu chứng đặc trưng của khí hư bao gồm mệt mỏi, chân tay nặng nề, giọng nói yếu và chán ăn, chiếm tỷ lệ cao (>78%). Đối với huyết hư, các triệu chứng như da niêm mạc nhợt nhạt, tức ngực, mất ngủ và hay quên thường gặp. Nghiên cứu cũng chỉ ra mối liên quan thuận có ý nghĩa thống kê giữa điểm số âm và tuổi (r=0,360, p<0,01), cho thấy mức độ âm hư tăng dần theo tuổi ở bệnh nhân suy tim mạn tính. Điều này được giải thích bởi sự xơ hóa, giảm đàn hồi và dày thành mạch của cơ tim khi tuổi càng cao, dẫn đến suy giảm chức năng phần âm. Ngược lại, có mối liên quan nghịch giữa điểm số dương và tuổi (r=-0,180, p<0,01), có thể do khả năng bù trừ của tim ở người trẻ tốt hơn, khiến dương khí bị tiêu hao. Ngoài ra, nghiên cứu cũng xác định mối liên quan thuận có ý nghĩa thống kê giữa điểm số huyết và mức độ thiếu máu (r=0,511, p<0,01), cho thấy tình trạng thiếu máu càng nặng thì mức độ tổn thương phần huyết càng lớn. Tóm lại, khí hư và dương hư là hai thể bệnh phổ biến hơn âm hư và huyết hư ở bệnh nhân suy tim mạn tính, và các yếu tố như tuổi tác và mức độ thiếu máu có ảnh hưởng đáng kể đến tình trạng khí, huyết, âm, dương của người bệnh.