Tài liệu hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh Mpox (đậu mùa khỉ) ở người

Quyết định này ban hành Hướng dẫn chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh Mpox (Đậu mùa khỉ) ở người, thay thế hướng dẫn cũ năm 2022. Hướng dẫn này áp dụng cho tất cả các cơ sở khám chữa bệnh trên toàn quốc và có hiệu lực kể từ ngày ký ban hành.

Hướng dẫn này dành cho các cơ sở khám bệnh, chữa bệnh và nhân viên y tế trên toàn quốc, cung cấp cơ sở để chẩn đoán, điều trị và phòng bệnh Mpox (Đậu mùa khỉ) một cách hiệu quả.

Hướng dẫn này cung cấp thông tin chi tiết về bệnh Mpox (Đậu mùa khỉ), một bệnh truyền nhiễm cấp tính do vi rút Monkeypox gây ra. Bệnh lây truyền từ động vật sang người và từ người sang người thông qua tiếp xúc trực tiếp với tổn thương da, dịch cơ thể, giọt bắn đường hô hấp, vật dụng bị nhiễm, quan hệ tình dục và từ mẹ sang con.

**Các giai đoạn lâm sàng của bệnh:**

* **Ủ bệnh:** 3-21 ngày, không triệu chứng, không lây nhiễm.
* **Khởi phát:** 1-5 ngày, sốt, nổi hạch ngoại vi, có thể kèm theo đau đầu, mệt mỏi, đau họng, đau cơ. Bắt đầu có khả năng lây nhiễm.
* **Toàn phát:** Phát ban trên da (mặt, lòng bàn tay, lòng bàn chân, miệng, mắt, cơ quan sinh dục), tuần tự từ dát đến sẩn đến mụn nước đến mụn mủ đến đóng vảy. Kích thước tổn thương trung bình 0,5-1 cm.
* **Hồi phục:** Các triệu chứng tự khỏi trong 2-8 tuần. Sẹo có thể ảnh hưởng đến thẩm mỹ, không còn nguy cơ lây nhiễm.

**Các thể lâm sàng:**

* Không triệu chứng
* Nhẹ: tự khỏi sau 2-4 tuần
* Nặng: có thể dẫn đến tử vong, thường gặp ở nhóm nguy cơ cao.

**Các biến chứng:**

* Nhiễm trùng da, niêm mạc
* Nhiễm trùng giác mạc
* Viêm phổi, suy hô hấp
* Viêm não
* Nhiễm trùng huyết, sốc nhiễm trùng
* Viêm tắc mạch bạch huyết

**Chẩn đoán:**

* **Ca bệnh nghi ngờ:** Tổn thương da, niêm mạc nghi Mpox và có yếu tố dịch tễ (tiếp xúc với ca bệnh xác định/nghi ngờ, du lịch đến vùng dịch tễ).
* **Ca bệnh xác định:** Xét nghiệm PCR dương tính với vi rút đậu mùa khỉ.

**Điều trị:**

* Điều trị triệu chứng là chủ yếu (hạ sốt, giảm đau, chăm sóc tổn thương da, mắt, miệng).
* Đảm bảo dinh dưỡng, cân bằng điện giải, hỗ trợ tâm lý.
* Điều trị bệnh lý nền.
* Theo dõi và xử trí biến chứng.

**Phòng bệnh:**

* **Không đặc hiệu:** Tránh tiếp xúc với người/động vật nghi nhiễm, rửa tay thường xuyên, sử dụng phương tiện phòng hộ cá nhân.
* **Đặc hiệu:** Sử dụng vắc xin cho nhóm nguy cơ cao.

**Điều tra, báo cáo ca bệnh:**

* Báo cáo theo quy định của Luật phòng, chống bệnh truyền nhiễm.
* Báo cáo ca bệnh nghi ngờ/xác định về Viện Vệ sinh dịch tễ/Pasteur và Cục Y tế dự phòng trong vòng 24 giờ.

**Phân tuyến điều trị:**

* Ca bệnh nhẹ: cách ly, điều trị tại nhà dưới sự giám sát của y tế cơ sở.
* Ca bệnh có nguy cơ tiến triển nặng: bệnh viện quận/huyện.
* Ca bệnh nặng, có biến chứng: bệnh viện tỉnh/thành phố/trung ương.

**Tiêu chuẩn kết thúc cách ly, xuất viện:**

* Hết triệu chứng lâm sàng (không có tổn thương mới trong 48 giờ và tổn thương cũ đã đóng vảy), tối thiểu 14 ngày cách ly.