SÓC TRĂNG
SÓC TRĂNG
Tài liệu giáo dục địa phương
TỈNH
UỶ BAN NHÂN DÂN TỈNH SÓC TRĂNG
SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
Lớp
7
2
TỈNH SÓC TRĂNG
BAN BIÊN SOẠN
Đồng tổng Chủ biên:
NGHIÊM ĐÌNH VỲ
CHÂU TUẤN HỒNG
Đồng Chủ biên:
PHẠM THỊ HỒNG
NGUYỄN TRỌNG ĐỨC
NGUYỄN THỊ THỌ
CHU THỊ THU HÀ
NGUYỄN THỊ VŨ HÀ
DƯƠNG QUANG NGỌC
Thành viên Ban biên soạn:
NGUYỄN THỊ THU HÀ
ĐẶNG THỊ PHƯƠNG
ĐỖ VĂN HẢO
NGUYỄN THỊ OANH
ĐỖ THỊ HẠNH
NGUYỄN THU HÀ
NGUYỄN THANH BÌNH
TRẦN THỊ HOÀNG LAN
LÂM THỊ THIÊN LAN
PHẠM THANH HÀ
TRẦN MINH THƯƠNG
TRANG THANH TỚI
TRỊNH VĂN THƠM
NGUYỄN NGỌC HẢI
3
Lời nói đầu
Các em học sinh thân mến!
Sóc Trăng là một tỉnh thuộc vùng Đồng bằng sông Cửu Long, được thiên
nhiên ưu đãi với đất đai màu mỡ, khí hậu ôn hoà và đường bờ biển kéo dài thuận
lợi cho phát triển nông nghiệp đa dạng như: trồng lúa, cây ăn quả, cây công nghiệp
và nuôi trồng đánh bắt thuỷ, hải sản. Các dân tộc ở Sóc Trăng có truyền thống gắn
bó từ lâu đời cùng chung tay xây dựng và bảo vệ vùng đất này.
Các em chính là thế hệ tương lai sẽ xây dựng và phát triển quê hương ngày
càng giàu mạnh. Để làm điều đó, các em cần trang bị cho mình những kiến thức về
văn hoá, lịch sử, địa lí, kinh tế, chính trị xã hội, môi trường cũng như định hướng
nghề nghiệp của tỉnh Sóc Trăng.
Quyển Tài liệu giáo dục địa phương tỉnh Sóc Trăng sẽ là cầu nối tri thức giúp
các em hiểu biết về nơi mình sinh ra và lớn lên, bồi dưỡng tình yêu quê hương, ý
thức tìm hiểu và vận dụng những điều đã học vào thực tiễn cuộc sống. Nội dung
cuốn sách được hệ thống hoá một cách khoa học cùng những hoạt động lí thú,
hình ảnh sinh động, gần gũi sẽ giúp phát triển năng lực của các em một cách
hiệu quả.
Mong rằng cuốn sách này sẽ là cẩm nang hữu ích giúp các em hình thành
tình yêu, lòng tự hào và vững tin xây dựng, phát triển tỉnh nhà ngày càng giàu đẹp.
Chúc các em có những trải nghiệm vui và thú vị trên hành trình khám phá, nâng
cao tri thức trong quá trình học tập của mình!
CÁC TÁC GIẢ
4
Hướng dẫn sử dụng tài liệu
kiến đó?
Tìm hiểu thêm
Phonglà phong nhã, là vẻ đẹp. Tụclà những quy ước do cộng đồng thoả
thuận và mọi người trong cộng đồng phải có trách nhiệm tuân thủ.Phong
tụclà những nét tốt đẹp của đời sống xã hội, là lề lối và thói quen lâu đời của
một địa phương, của một dân tộc, hay một quốc gia, nhưng có sức mạnh và
sức sống lâu bền. Ví dụ: Phong tục thờ cúng tổ tiên, phong tục làm (gói) bánh
tét ngày Tết của nhân dân ta.
Tập quán là một hành vi, một công việc được lặp đi lặp lại nhiều lần
thành thói quen đã thành nếp trong đời sống xã hội, trong sản xuất và sinh
hoạt thường ngày, được mọi người công nhận và làm theo.
Phong tục tập quán là toàn bộ thói quen thuộc về đời sống của con người
được công nhận bởi một cộng đồng, coi đó như một nếp sống truyền từ thế
hệ này sang thế hệ khác, tuỳ theo mỗi địa phương và tín ngưỡng khác nhau,
phong tục tập quán ở mỗi địa phương sẽ có những sự khác biệt với nhau.
Phong tục tập quán chính là đặc trưng văn hoá của cộng đồng, là tính cách và
trình độ văn minh của cộng đồng đó.
Phong tục tập quán có mặt ở hầu khắp các lĩnh vực của đời sống con
người. Phong tục liên quan đến vòng đời của con người như phong tục về
sinh đẻ, trưởng thành, cưới xin, mừng thọ, tang ma,... Phong tục lễ tết như
tục thờ cúng ông bà tổ tiên, tết Nguyên đán,… Phong tục liên quan đến hoạt
động của con người theo chu kìthời tiếttrong năm như phong tục mùa xuân,
mùa hè, mùa thu, mùa đông.Phong tục liên quan đến chu kìlao độngcủa con
người. Đối với cư dân nông nghiệp là từ gieo hạt, cày cấy đến thu hoạch. Còn
đối với ngư dân là theo mùa đánh bắt cá,… Phong tục trong đời sống văn hoá
đời thường (ăn, mặc, ở, ứng xử,…).
(Nguồn Việt Nam phong tục, Phan Kế Bính, NXB Văn học, 2014)
Kiến thức mới:
Cung cấp kiến thức phù
hợp với nội dung bài học và
hình thành kĩ năng.
15
MỞ ĐẦU
Đọc một bài ca dao, một câu tục ngữ mà em biết. Nêu nội dung, ý nghĩa của
bài ca dao, câu tục ngữ đó.
KIẾN THỨC MỚI
1. Khái quát về ca dao, tục ngữ ở tỉnh Sóc Trăng
Trong văn học dân gian tỉnh Sóc Trăng, bên cạnh truyện dân gian còn có ca
dao, tục ngữ của người Kinh, Khmer và người Hoa. Ca dao, tục ngữ Sóc Trăng gồm
nhiều chủ đề, phản ánh đời sống vật chất và tinh thần của con người nơi đây.
a) Ca dao
Ba dân tộc Kinh, Khmer, Hoa cùng chung sống lâu đời trên vùng đất Sóc
Trăng, nên nền văn hoá giữa các dân tộc luôn có sự giao thoa trong quá trình phát
triển. Do đó, văn học dân gian nói chung, ca dao nói riêng ở vùng đất này không
những phong phú, đa dạng mà còn có nhiều nét độc đáo, riêng biệt bên cạnh
những đặc điểm chung của ca dao Nam Bộ.
BÀI 2. CA DAO, TỤC NGỮ
Ở TỈNH SÓC TRĂNG
Học xong bài này, em sẽ:
¾ Trình bày được đặc điểm chung của ca dao, tục ngữ ở tỉnh Sóc Trăng.
¾Phân tích được nội dung, ý nghĩa của một số bài ca dao, câu tục ngữ ở tỉnh
Sóc Trăng.
¾ Sưu tầm được một số bài ca dao, câu tục ngữ ở địa phương.
¾ Biết trân trọng và bảo tồn những tác phẩm văn học dân gian.
Mục tiêu bài học:
Nhấn mạnh về yêu cầu
cần đạt, năng lực và phẩm
chất học sinh cần đạt được
sau khi học.
Mở đầu:
Dẫn dắt để tạo tâm lí
hứng
thú, huy động trải nghiệm của
học sinh về bài học
Tìm hiểu thêm:
Cung cấp thêm thông
tin cho nội dung chính.
5
25
– Theo em, điểm nổi bật về kinh tế, chính trị – xã hội và văn hoá của Sóc
Trăng trong các thế kỉ X – thế kỉ XVI là gì? Vì sao?
LUYỆN TẬP
1. Em hãy lập bảng hệ thống các di tích được tìm thấy trên vùng đất Sóc
Trăng từ đầu thế kỉ X đến cuối thế kỉ XVI theo gợi ý:
Thời gian Địa điểm phát hiện di tích Hiện vật tìm thấy
Thế kỉ XI Tổng Nhiêu Khánh (nay thuộc
huyện Châu Thành)
Tượng nam thần, tượng phật ngồi
thiền
? ? ?
? ? ?
2. Bổ sung các thông tin theo sơ đồ sau về vùng đất Sóc Trăng từ đầu thế kỉ
X đến cuối thế kỉ XVI.
Nét chính về văn hoá,
tôn giáo
Nét chính về chính trị –
xã hội
Nét chính về kinh tế
? ? ?
SÓC TRĂNG
(X – XVI)
Luyện tập:
Củng cố, khắc sâu kiến
thức mới và phát triển các kĩ
năng.
36
LUYỆN TẬP
Tên di tích Địa điểm Nét nổi bật
? ? ?
? ? ?
? ? ?
2. Nơi em ở gần với di tích nào của tỉnh Sóc Trăng? Hãy chia sẻ những thông
tin em biết về di tích đó.
VẬN DỤNG
1. Thiết kế tờ rơi để giới thiệu về di tích lịch sử – văn hoá ở tỉnh Sóc Trăng.
Suy nghĩ và đưa ra các ý tưởng, lựa chọn chủ đề thiết kế
(di tích lịch sử – văn hoá nào, địa điểm ở đâu), vật liệu để thiết kế tờ rơi.
1
Thiết kế tờ rơi Triển lãm sản phẩm thiết kế
2 3
2. Giả sử trường em đang học dự định sẽ tổ chức cho học sinh tham quan
một số di tích lịch sử – văn hoá của địa phương (nơi em cư trú hoặc của tỉnh Sóc
Trăng nói chung). Theo em, trường nên tổ chức cho học sinh tham quan di tích
nào? Em hãy viết thư đề xuất với Ban Tổ chức của trường. Trong thư, em cần:
Vận dụng:
Vận dụng kiến thức, kĩ
năng vừa học vào thực tế.