1

M  Đ UỞ Ầ

ủ ề ứ 1. Ý nghĩa c a đ  tài nghiên c u

ớ ự ấ ướ ủ ể ầ ế Cùng v i s  phát tri n c a đ t n c, các thành ph n kinh t ị  trên đ a bàn

ữ ể ẵ ố ả   thành ph  Đà N ng trong nh ng năm qua đã phát tri n nhanh chóng, trong đó ph i

ỏ ủ ự ế ệ ố nói đ n s  đóng góp không nh  c a doanh nghi p ngoài qu c doanh (DNNQD),

ủ ầ ọ ố ỉ ồ không ch  góp ph n quan tr ng vào ngu n thu Ngân sách c a thành ph  mà đã gi ả   i

ộ ự ượ ế ệ ể ộ ố ị quy t vi c làm cho m t l c l ng lao đ ng đáng k  trên đ a bàn thành ph  (TP).

ố ớ ệ ầ ả ế ề ề Tuy nhiên, vi c qu n lý đ i v i thành ph n kinh t ấ ậ    này còn nhi u đi u b t c p,

ế ấ ạ ấ ổ ứ ế ề ạ ấ nh t là tình tr ng th t thu thu  và t ch c h ch toán k  toán. V n đ  này, đã tr ở

ả ố ơ ướ ấ ỉ ủ thành m i quan tâm không ch  c a  các c  quan qu n lý nhà n c các c p mà còn là

ủ ố ộ m i quan tâm chung c a toàn xã h i.

ừ ự ệ ố ể ề ậ ạ T  th c tr ng trên, có th  do nhi u nguyên nhân là h  th ng pháp lu t nói

ẽ ở ơ ệ ố ế ề ế ả ậ chung và h  th ng pháp lu t thu  nói riêng còn nhi u k  h , c  ch  qu n lý thu ế

ư ệ ế ề ế ế ộ ộ ế ch a hoàn thi n, đ i ngũ cán b  thu  còn nhi u khi m khuy t…. Thi ầ   t nghĩ, c n

ả ả ừ ể ệ ấ ố ph i có các gi ế ố ớ i pháp đ  ch ng th t thu thu  đ i v i DNNQD là vi c làm v a có

ế ờ ự ừ ấ tính c p thi t, có tính th i s , v a có ý nghĩa lâu dài.

ừ ự ế ệ ề ậ ườ T  th c t ứ  đó, vi c nghiên c u đ  tài lu n văn: “Tăng c ể ng ki m soát

ế ạ ố ố ệ ẵ ị thu  t i các doanh nghi p ngoài qu c doanh trên đ a bàn thành ph  Đà N ng”

ầ ậ ẫ ả ề ề ặ ữ ự ễ ấ ẽ s  ph n nào lý gi ả ượ i đ ằ   c nh ng v n đ  đ t ra c  v  lý lu n l n th c ti n nh m

ự ủ ụ ế ế ở ể phát huy tính tích c c c a công tác ki m soát thu  thông qua công c  k  toán các

DNNQD.

ứ ủ ề ụ 2. M c đích nghiên c u c a đ  tài

ơ ở ự ệ ể ậ ạ ậ Trên c  s  lý lu n và th c ti n ự ễ , Lu n văn nghiên c u th c tr ng vi c ki m soát ứ

ế ệ ậ ị ị thu  giá tr  gia tăng (GTGT), thu nh p doanh nghi p (TNDN) trên đ a bàn TP Đà

ụ ế ẵ ả ẵ ừ ể ề ữ N ng do C c Thu  TP Đà N ng qu n lý t năm 2003 ­ 2007 đ  đ  ra nh ng gi ả   i

ả ủ ệ ể ế ằ pháp nh m nâng cao hi u qu  c a công tác ki m soát thu  GTGT, TNDN, tăng

2

ấ ố ướ ố ớ ị ườ c ng ch ng th t thu ngân sách nhà n c (NSNN) đ i v i DNNQD trên đ a bàn TP

ả ả ẵ ằ ế ệ Đà N ng nh m nâng cao hi u qu  công tác qu n lý thu .

ố ượ ứ ạ 3. Đ i t ng và ph m vi nghiên c u

ố ượ ự ứ ứ ậ ậ ậ ­ Đ i t ễ   ng nghiên c u: Lu n văn t p trung nghiên c u lý lu n và th c ti n

v  ề

ể ế ở công tác ki m soát thu  GTGT, TNDN ẵ   ị  các DNNQD trên đ a bàn TP Đà N ng

ơ ế ự ự ộ ế ủ ố ượ ộ theo c  ch  t kê khai, t n p thu  c a đ i t ế ng n p thu  (ĐTNT).

ứ ụ ụ ế ẵ ạ ế ­ Ph m vi nghiên c u: Văn phòng C c Thu  TP Đà N ng và 07 Chi c c Thu .

ươ ứ ủ ề 4. Ph ng pháp nghiên c u c a đ  tài

ơ ở ự ươ ứ ế ậ ậ ợ ớ D a   trên   c   s   ph ệ ng   pháp   lu n   duy   v t   bi n   ch ng   k t   h p   v i   các

ươ ư ươ ả ẫ ọ ph ụ ể ng pháp c  th  nh : ph ng pháp mô t ề , ch n m u đi u tra, phân tích t ỷ ệ    l ,

ự ể ể ế ể ố ố ổ ợ ị ạ   ki m đ nh th ng kê, ki m tra, đ i chi u so sánh và t ng h p đ  phân tích th c tr ng

ệ ể ế ẵ ị ố ớ vi c ki m soát thu  GTGT, TNDN đ i v i DNNQD trên đ a bàn TP Đà N ng. T ừ

ậ ầ ể ế ế ừ ự ế ằ ả ữ đó, có th  rút ra nh ng k t lu n c n thi th c t t t ư  nh m đ a ra các gi i pháp hoàn

ụ ệ ả ợ ớ ạ ẵ thi n phù h p v i kh  năng áp d ng t i TP Đà N ng.

ữ ủ ậ 5. Nh ng đóng góp c a lu n văn

ổ ợ ỏ ố ệ ậ ế ữ ế ớ ­ T ng h p và làm sáng t m i quan h  m t thi t gi a k  toán v i công tác

ệ ố ự ủ ế ạ ả ộ qu n lý thu . Phân tích có h  th ng và khách quan s  tác đ ng c a h ch toán k ế

ả ủ ữ ế ế ế ế ả ả ờ toán đ n k t qu  c a qu n lý thu  trong th i gian qua, nêu lên nh ng k t qu  và

ự ủ ế ể ế ạ nguyên nhân làm h n ch  tính tích c c c a công tác ki m soát thu .

ữ ế ả ủ ế ủ ế ằ ị ­ Ki n ngh  nh ng gi ậ   i pháp ch  y u nh m phát huy vai trò c a k  toán th t

ụ ữ ệ ế ệ ằ ả ủ   ả ự s  là công c  h u hi u trong công tác qu n lý thu  nh m nâng cao hi u qu  c a

ế ố ớ ạ ộ ể ho t đ ng ki m soát thu  đ i v i DNNQD.

ế ấ ủ ậ 6. K t c u c a lu n văn

ở ầ ụ ậ ầ ừ ế ắ ả ế Ngoài ph n m  đ u, k t lu n, danh m c các t vi t t ụ t, danh m c các b ng,

ể ẽ ệ ả ậ ượ ươ bi u, hình v  và tài li u tham kh o, lu n văn đ c chia làm 3 ch ng:

3

ươ ủ ế ề ể ố ớ ậ ế : Lý lu n chung v  ki m soát thu , vai trò c a k  toán đ i v i công Ch ng 1

ả ế tác qu n lý  thu .

ươ ự ể ạ ạ ị : Th c tr ng công tác ki m soát t i các DNNQD trên đ a bàn TP Đà Ch ng 2

N ng.ẵ

ươ ả ườ ể ữ : Nh ng gi i pháp tăng c ế ố ớ   ng công tác ki m soát thu  đ i v i Ch ng 3

ẵ ị DNNQD trên đ a bàn TP Đà N ng.

ươ

Ch

ng 1

Ủ Ậ Ế Ế Ể Ề Ố   LÝ LU N CHUNG V  KI M SOÁT THU , VAI TRÒ C A K  TOÁN Đ I

Ớ Ả Ế V I CÔNG TÁC QU N LÝ THU

Ể Ể Ệ Ệ Ề 1.1. KHÁI NI M V  DOANH NGHI P VÀ KI M TRA, KI M SOÁT

ệ ệ 1.1.1. Khái ni m Doanh nghi p (DN)

ề ệ ạ ượ ướ ố ộ ộ ộ ậ ­ T i Đi u 4 Lu t doanh nghi p đ c Qu c H i N c C ng hoà xã h i ch ủ

ệ ệ ậ ọ nghĩa Vi t Nam thông qua ngày 29/11/2005 (sau đây g i là Lu t doanh nghi p năm

ị ệ ổ ứ ế ả “ Doanh nghi p là t ch c kinh t có tên riêng, có tài s n, có tr ụ 2005) đ nh nghĩa :

ổ ị ị ượ ủ ậ ị ở s  giao d ch  n đ nh, đ ằ   c đăng ký kinh doanh theo quy đ nh c a pháp lu t nh m

ạ ộ ự ụ ệ m c đích th c hi n các ho t đ ng kinh doanh ” .

ủ ề ạ ố ị ị ­ T i Đi u 3 Ngh  đ nh s  90/2001/NĐ­CP ngày 23 /11/2001 c a Chính ph ủ

ộ ậ ừ ệ ấ ỏ ơ ở ả “Doanh nghi p nh  và v a là c  s  s n xu t, kinh doanh đ c l p, đã ị đ nh nghĩa:

ậ ố ệ đăng ký kinh doanh theo pháp lu t hi n hành, có v n đăng ký không quá 10 t ỷ ồ    đ ng

ặ ố ộ ườ ho c s  lao đ ng trung bình hàng năm không quá 300 ng i”.

ể ệ ế ề ể 1.1.2. Khái ni m v  ki m tra, ki m soát thu

ủ ể ế ả ộ ướ ự ứ Ki m soát thu  là m t ch c năng qu n lý c a Nhà n ế   c trong lĩnh v c thu .

ể ể ượ ậ ề ể ệ ế ả ấ Do v y, đ  hi u đ c khái ni m v  ki m soát thu  chúng ta ph i xu t phát t ừ ứ    ch c

ủ ả ả ướ năng qu n lý nói chung và qu n lý c a Nhà n c nói riêng.

4

ả ộ ị ướ ổ ứ ự ụ ệ Qu n lý là m t quá trình đ nh h ng và t ch c th c hi n các m c tiêu đã

ồ ự ơ ở ữ ệ ằ ạ ả ấ ặ ị ể   ị đ nh trên c  s  nh ng ngu n l c xác đ nh nh m đ t hi u qu  cao nh t. Đ c đi m

ả ộ ướ ể ệ ụ ố ủ c a qu n lý là tác đ ng có h ị ng đích, có m c tiêu xác đ nh; th  hi n m i quan h ệ

ủ ể ố ượ ữ ả ậ ộ gi a hai b  ph n: ch  th  qu n lý và đ i t ả ng qu n lý.

ạ ộ ơ ả ự ạ ả ồ ị ứ Ho t đ ng qu n lý bao g m các ch c năng c  b n: d  báo, ho ch đ nh, t ổ

ứ ứ ề ể ể ọ ch c, đi u hành, ki m tra và đánh giá. Trong đó, ki m tra là ch c năng quan tr ng,

ạ ủ ự ệ ả ượ đ c th c hi n ệ ở ấ ả  t t c  các giai đo n c a quá trình qu n lý. Đó là vi c xem xét đ ể

ạ ườ ạ ộ ệ ả đánh giá, phân lo i, đo l ớ   ng các sai l ch n y sinh trong quá trình ho t đ ng so v i

ụ ụ ế ạ ị ỉ ị ướ ể ề m c tiêu, k  ho ch đã đ nh đ  đi u ch nh các m c tiêu hay đ nh h ạ   ng cho các ho t

ứ ế ể ể ầ ộ ờ ộ ế ộ đ ng. N u n i dung ki m tra c n th i gian ki m tra dài, m c đ  chi ti ạ t, ph m vi

ườ ớ ử ề ắ ượ ọ ộ r ng và th ng g n li n v i x  lý thì đ c g i là thanh tra.

ể ệ ằ ạ ữ ữ ị Ki m soát là công vi c nh m soát xét l i nh ng quy đ nh, nh ng quá trình

ế ị ự ả ượ ể ệ ụ ữ th c thi các quy t đ nh qu n lý đ ệ c th  hi n trên các nghi p v  (nh ng thao tác c ụ

ể ề ằ ắ ượ ữ ụ ệ ộ ắ th ) nh m n m b t và đi u hành đ c nh ng nghi p v  đó. Nói m t cách chung

ấ ượ ữ ể ổ ợ ươ ể ắ ề ắ ể nh t, ki m soát đ c hi u là t ng h p nh ng ph ng sách đ  n m b t và đi u hành

ư ậ ể ấ ấ ả ướ ố ượ đ i t ể ể ng qu n lý. Nh  v y, có th  hi u c p trên ki m soát c p d i thông qua

ụ ể ộ ộ ơ ị ự ể ệ ả ặ ơ chính sách ho c bi n pháp c  th ; n i b  đ n v  t ki m soát; c  quan qu n lý Nhà

ướ ậ ố ớ ố ượ ể ệ ả ị n ủ c ki m soát vi c tuân th  pháp lu t đ i v i đ i t ng qu n lý theo quy đ nh.

ủ ể ả ả ướ ơ ả ể Quá trình qu n lý, ki m tra, ki m soát ph i tuân th  theo 3 b c c  b n:

ướ ơ ở ủ ệ ố ụ ự ữ ẩ ự ộ xây d ng h  th ng tiêu chu n d a trên c  s  c a nh ng m c tiêu B c m t:

ả qu n lý.

ướ ườ ự ữ ệ ệ ẩ ượ ự đo l ng vi c th c hi n theo nh ng tiêu chu n đã đ c xây d ng. B c hai:

ườ ậ ượ ẽ ả ề ố ượ Ở ướ  b c này ng i qu n lý s  nh n đ c thông tin v  đ i t ả ng qu n lý.

ướ ữ ậ ượ ở ướ ườ ự d a trên nh ng thông tin thu th p đ b c c hai, ng ả i qu n lý B c ba:

ự ề ệ ệ ệ ỉ đi u ch nh các sai l ch trong vi c th c hi n.

Ơ Ả Ư Ủ Ặ Ị 1.2. Đ C TR NG C  B N, V  TRÍ VAI TRÒ C A DNNQD

ơ ả ủ ữ ư ặ 1.2.1. Nh ng đ c tr ng c  b n c a DNNQD

5

ệ ơ ả ữ ấ ầ t c  b n nh t gi a thành ph n kinh t ế ư  t ớ  nhân v i thành ự ­ Đây là s  khác bi

ầ ế ướ ầ ế ư ả ướ ố ớ ph n kinh t Nhà n c và thành ph n kinh t t b n Nhà n ự   c. Đ i v i khu v c

ế ố ợ ộ ố ừ ả ố ợ kinh t ngoài qu c doanh (tr  kh i h p tác xã) toàn b  v n, tài s n, l ề   ậ i nhu n đ u

ộ ở ữ ư ủ ơ ở ả ủ ặ ấ thu c s  h u t ị    nhân. Ch  DN ho c ch  c  s  s n xu t kinh doanh (SXKD) ch u

ạ ộ ộ ề ế ị ệ ề ơ trách nhi m toàn b  v  ho t đ ng SXKD và toàn quy n quy t đ nh ph ứ   ư ng th c

ố ợ ị ự ụ ộ ế ậ phân ph i l i nhu n sau khi đã hoàn thành nghĩa v  n p thu  mà không ch u s  chi

ố ừ ủ ị ướ ặ ừ ơ ả ọ ph i nào t các qui đ nh c a Nhà n c ho c t c  quan qu n lý. Do đó, h  luôn tìm

ể ạ ượ ợ ọ ể ả ố ậ ậ ấ ể m i cách đ  có th  đ t đ c l ế i nhu n cao nh t, k  c  tr n l u thu .

ữ ầ ớ ộ ế ướ ầ ­ So v i nh ng DN thu c thành ph n kinh t Nhà n c và thành ph n kinh t ế

ướ ầ ớ ề ượ ạ đ u tầ ư n ủ c ngoài thì ph n l n ch  các DNNQD đ u ch ưa đ c đào t o chính quy

v  ề

ủ ế ụ ệ ả ộ ự ọ ặ các nghi p v  qu n lý, trình đ  chuyên môn ch  y u là t h c ho c theo kinh

nghi m.ệ

ấ ừ ầ ớ ủ ế ạ ộ Xu t phát t trình đ  còn h n ch  nêu trên, nên ph n l n các ch  DN có trình

ậ ế ứ ề ế ậ ậ ậ ấ   ộ đ  nh n th c v  pháp lu t nói chung và lu t k  toán, pháp lu t thu  nói riêng r t

ơ ở ở ổ ể ệ ặ ấ ấ ố th p, bi u hi n rõ nh t là s  đông c  s  kinh doanh m  s  sách mang n ng tính hình

ế ộ ứ ự ế ậ ẩ ấ ố ỉ th c, đ i phó, không ch p hành nghiêm ch nh Lu t, ch  đ  và chu n m c k  toán.

ề ở ữ ố ố ữ ể ặ ặ ớ ợ M t khác, do nh ng đ c đi m riêng v  s  h u v i mong mu n t i đa hoá l ậ   i nhu n

ậ ề ế ế ữ ẫ ạ ộ ế đã là m t trong nh ng nguyên nhân d n đ n các vi ph m pháp lu t v  thu , k  toán

ả ề ố ượ ứ ộ ể trong các DNNQD càng gia tăng c  v  s  l ng, quy mô và m c đ  nguy hi m.

ủ ề ị ế ố 1.2.2. V  trí vai trò c a DNNQD trong n n kinh t qu c dân

ệ ặ ị ệ Doanh nghi p nói chung và DNNQD nói riêng có v  trí đ c bi ọ   t quan tr ng

ế ủ ế ạ ả ẩ ậ ộ ổ ướ ề ủ c a n n kinh t , là b  ph n ch  y u t o ra t ng s n ph m trong n c (GDP).

ạ ộ ữ ủ ầ ướ ể ế ộ Nh ng năm g n đây, ho t đ ng c a DNNQD có b ầ   c phát tri n đ t bi n, góp ph n

ả ể ứ ả ộ ự ấ ộ gi ể   i phóng và phát tri n s c s n xu t, huy đ ng và phát huy n i l c vào phát tri n

ế ế ị ụ ầ ộ ồ ưở ế kinh t xã h i, góp ph n quy t đ nh vào ph c h i và tăng tr ng kinh t , tăng kim

6

ạ ẩ ấ ả ế ả ng ch xu t kh u, tăng thu cho ngân sách và tham gia gi ấ   ệ i quy t có hi u qu  các v n

ư ạ ủ ệ ầ ộ ứ ề đ  xã h i nh : t o vi c làm và đáp  ng nhu c u tiêu dùng c a nhân dân....

ố ệ ự ế ế ố ồ ả   Theo s  li u th ng kê, đ n h t năm 2006, khu v c DNNQD g m kho ng

ữ ệ ầ ạ ổ ợ 200.000 công ty trách nhi m h u h n (TNHH), công ty C  ph n, công ty h p danh,

ạ ộ ụ ả ư ấ ầ ợ ị DN T  nhân và g n 18.000 h p tác xã (HTX) ho t đ ng d ch v , s n xu t, nông

ươ ệ ầ ạ ổ ộ ệ nghi p, th ả   ng m i, thu hút trên 5,5 tri u lao đ ng, đóng góp g n 35% t ng s n

ố ộ ế ế ế ẩ ộ ố ổ ph m qu c n i và n p ngân sách chi m 10% đ n 12% trên t ng s  thu, chi m 15% ­

ộ ị ổ ừ ầ ố ư ế ạ ồ ố 17% trên t ng s  thu n i đ a tr d u (s  thu này ch ấ   a bao g m các lo i thu  xu t

ề ử ụ ề ử ụ ế ể ế ấ ậ ấ ẩ ộ ấ   nh p kh u, thu  nhà đ t, thu  chuy n quy n s  d ng đ t, n p ti n s  d ng đ t,

ề ệ ế ấ ti n thu  đ t, phí, l phí.v.v.).

ự ể ệ ầ ọ Kinh t ế ư  t nhân phát tri n còn góp ph n quan tr ng th c hi n các ch  tr ủ ươ   ng

ủ ướ ư ươ ả ả khác c a Đ ng và Nhà n c nh ủ  ch  tr ng xóa đói gi m nghèo, phân b  l ố ạ ơ  i c

ế ệ ữ ữ ề ị ấ c u kinh t ỏ ầ ự , xoá b  d n s  cách bi ớ   t gi a thành th  và nông thôn, gi a mi n xuôi v i

ượ ề mi n ng c ...

Ộ Ố Ộ Ơ Ả Ủ Ế Ế Ề 1.3. M T S  N I DUNG C  B N V  THU  VÀ VAI TRÒ C A K  TOÁN

Ả Ế TRONG CÔNG TÁC QU N LÝ THU

ơ ả ủ ề ộ ố ộ ế 1.3.1. M t s  n i dung c  b n c a v  thu

ế ủ ướ ệ ố ế ư ệ ắ ồ H  th ng thu  c a n c ta hi n nay g m 09 s c thu  nh  sau:

ụ ặ ế ế ị ệ ế ­ Thu  Giá tr  gia tăng; Thu  tiêu th  đ c bi ệ   ậ t; Thu  Thu nh p doanh nghi p;

ế ế ế ế ấ ẩ ậ ẩ ậ ậ Thu  thu nh p cá nh p; Thu  tài nguyên; Thu  xu t kh u, thu  nh p kh u; Thu ế

ề ử ụ ế ử ụ ế ể ấ ấ ấ ệ nhà đ t; Thu  s  d ng đ t nông nghi p; Thu  chuy n quy n s  d ng đ t.

ấ ệ ế ả ư ­ Ngoài ra, còn có các kho n thu  mang tính ch t l ế  phí nh : thu  môn bài và

ế ệ ư ấ ả ướ ế ộ ạ các kho n thu mang tính ch t nh  thu : l phí tr ề ử ụ   c b , ch  đ  thu ti n s  d ng

ế ế ế ệ ậ ạ ị ấ đ t. Trong các lo i thu  trên, thu  giá tr  gia tăng và thu  thu nh p doanh nghi p là

ủ ế ế ế ắ ỷ ọ ế ớ ố ệ hai s c thu  ch  y u chi m t ổ  tr ng l n trong t ng s  thu thu  và l phí, có tác

ự ế ế ộ đ ng tr c ti p đ n các DNNQD.

ế 1.3.1.1. Thu  GTGT

7

ế ủ ế ả ắ ị ị Thu  GTGT là s c thu  tính trên kho n giá tr  tăng thêm c a hàng hoá, d ch

v  ụ

ở ừ ừ ả ấ ư ế phát sinh t ng khâu trong quá trình t s n xu t, l u thông đ n tiêu dùng. Thu ế

ộ ắ ố ượ ế ế ạ ộ ộ GTGT là m t s c thu  thu c lo i thu  gián thu, đ i t ế ng n p thu  GTGT là ng ườ   i

ứ ụ ị ườ ế ị ườ ố cung  ng hàng hoá, d ch v , ng i ch u thu  là ng i tiêu dùng cu i cùng. Thu ế

ề ả ộ ượ ụ ộ ị ườ GTGT là m t kho n ti n đ c c ng vào giá bán hàng hoá, d ch v  mà ng i mua

ơ ả ủ ả ả ư ế ộ ph i tr  khi mua hàng. N i dung c  b n c a thu  GTGT nh  sau :

ụ ạ ố ượ ố ượ ế ị ế ng ch u thu  và đ i t ộ ng n p thu * Ph m vi áp d ng : bao g mồ  đ i t

ố ượ ụ ấ ả ị ­ Đ i t ị ng ch u thu : ế  là hàng hoá, d ch v  dùng cho s n xu t, kinh doanh và

ở ệ ủ ổ ụ ả ồ ị ứ tiêu dùng Vi t Nam (bao g m c  hàng hoá, d ch v  mua c a t ch c, cá nhân ở

ừ ố ượ ị ở ượ ướ n c ngoài), tr các đ i t ế ng không ch u thu  GTGT. Tiêu dùng đây đ ể   c hi u

ấ ộ ồ ạ   ả theo nghĩa r ng bao g m tiêu dùng cho s n xu t kinh doanh, tiêu dùng cho các ho t

ộ đ ng không kinh doanh và tiêu dùng cá nhân.

ố ượ ộ ổ ạ ộ ứ ả ấ ng n p thu : ­ Đ i t ế  là các t ch c, cá nhân có ho t đ ng s n xu t, kinh

ụ ị ế ị ở ệ ệ doanh hàng hoá,d ch v  ch u thu  GTGT Vi t Nam, không phân bi ề   t ngành ngh ,

ứ ổ ứ ơ ở ọ ổ ứ hình th c, t ch c kinh doanh (g i chung là c  s  kinh doanh) và t ch c, cá nhân có

ậ ẩ ị ế ọ ị nh p kh u hàng hoá, mua d ch v  t ụ ừ ướ  n c ngoài ch u thu  GTGT (g i chung là

ườ ậ ẩ ng i nh p kh u).

ế ế ấ ế: là giá tính thu  và thu  su t ứ * Căn c  tính thu

ứ ể ế ộ ố ị ả   ­  Giá tính thu :ế   là m t căn c  quan tr ng đ  xác đ nh s  thu  GTGT ph i ọ

ủ ư ế ắ ế ộ n p. Nguyên t c chung c a giá tính thu  GTGT là giá bán ch a có thu  GTGT đ ượ   c

ủ ơ ườ ườ ụ ấ ặ ị ghi trên hoá đ n bán hàng c a ng i bán hàng, ng i cung c p d ch v  ho c giá

ư ế ượ ứ ừ ủ ậ ẩ ch a có thu  GTGT đ c ghi trên ch ng t c a hàng hoá nh p kh u.

ế ấ ệ ế ệ ồ ­ Thu  su t: ế ấ  hi n nay thu  su t thu  GTGT g m có 0%, 5%, 10%. Vi c qui

ế ấ ể ệ ứ ề ế ị đ nh các m c thu  su t khác nhau th  hi n chính sách đi u ti ậ t thu nh p và h ướ   ng

ố ớ ị ụ ẫ d n tiêu dùng đ i v i hàng hoá d ch v .

8

ươ ế ươ ấ ừ ươ ph ng pháp kh u tr và ph ng pháp * Ph ng pháp tính thu  GTGT:

ự ế ị tính tr c ti p trên giá tr  gia tăng.

ươ ừ ế ­  Ph ấ ng pháp kh u tr  thu

ố ượ ụ ị ổ ứ ậ ơ Đ i t ng áp d ng: là các đ n v , t ch c kinh doanh, DN thành l p theo quy

ố ượ ừ ủ ụ ế ươ ậ ị đ nh c a pháp lu t, tr  các đ i t ng áp d ng tính thu  theo ph ự   ng pháp tính tr c

ti p ế

trên GTGT.

ả ộ ế ị Xác đ nh thu  GTGT ph i n p:

ố ế ế ế ầ

ả ộ ượ ừ ầ S  thu  GTGT            Thu  GTGT                 Thu  GTGT đ u vào                               =                                   ­         ph i n p                        đ u ra                        đ ấ c kh u tr

ế ầ ế ủ ụ ằ ị ị Thu  GTGT đ u ra b ng (=) giá tính thu  c a hàng hoá, d ch v  ch u thu ế

ế ấ ụ ủ ế ị bán ra nhân (x) thu  su t thu  GTGT c a hàng hoá, d ch v  đó.

ế ầ ế ằ ổ ố ơ Thu  GTGT đ u vào b ng (=) t ng s  thu  GTGT ghi trên hoá đ n GTGT

ố ị ụ ả ả ấ ồ ị ả mua hàng hoá, d ch v  (bao g m c  tài s n c  đ nh) dùng cho s n xu t kinh doanh

ụ ị ứ ế ế ố ị ừ ộ hàng hoá, d ch v  ch u thu  GTGT, s  thu  GTGT ghi trên ch ng t ế ủ    n p thu  c a

ứ ậ ẩ ặ ừ ộ ế ướ hàng hoá nh p kh u ho c ch ng t n p thu  GTGT thay cho phía n c ngoài áp

ố ớ ổ ứ ướ ạ ệ ụ d ng đ i v i t ch c, cá nhân n ạ ộ c ngoài có ho t đ ng kinh doanh t i Vi t Nam

ứ ầ ư ộ ầ ư ướ ạ ệ không thu c các hình th c đ u t ậ  theo Lu t Đ u t n c ngoài t i Vi t Nam.

ế ầ ắ ị ượ Nguyên t c xác đ nh thu  GTGT đ u vào đ ừ ấ c kh u tr :

ắ ế ầ ượ ừ ủ ế Nguyên t c 1: thu  GTGT đ u vào đ ấ c kh u tr là thu  GTGT c a hàng

ụ ị ụ ế ấ ả ị ị hoá, d ch v  dùng cho s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch v  ch u thu  GTGT.

ắ ụ ủ ế ầ ị Nguyên t c 2: thu  GTGT đ u vào c a hàng hoá, d ch v  phát sinh trong

ượ ả ộ ủ ừ ế ấ ố ị tháng nào đ c kê khai kh u tr  khi xác đ nh s  thu  ph i n p c a tháng đó, không

ệ ể ấ ườ ợ phân bi t đã xu t dùng hay còn đ  trong kho. Tr ặ   ơ ng h p hoá đ n GTGT ho c

ừ ộ ủ ụ ế ầ ị ứ ch ng t n p thu  GTGT đ u vào c a hàng hoá, d ch v  mua vào phát sinh trong

ư ư ị ượ ấ ừ tháng nh ng ch a kê khai k p trong tháng thì đ c kê khai kh u tr vào các tháng

ế ờ ố ể ừ ờ ủ ể ti p sau, th i gian t i đa là th i đi m kê khai c a tháng phát sinh. 03 tháng k  t

9

ươ ự ế ­ Ph ng pháp tr c ti p trên GTGT

ố ượ ụ ấ ả ườ ệ Đ i t ng áp d ng: cá nhân s n xu t, kinh doanh là ng i Vi t Nam; t ổ

ứ ướ ạ ệ ứ ộ ch c, cá nhân n c ngoài kinh doanh t i Vi ầ   t Nam không thu c các hình th c đ u

ậ ầ ư ướ ạ ệ ư ự ệ ệ ề ầ ư t theo Lu t đ u t n c ngoài t i Vi t Nam ch a th c hi n các đi u ki n đ y đ ủ

ứ ơ ừ ể ứ ế ươ ấ ề ế v  k  toán, hoá đ n ch ng t đ  làm căn c  tính thu  theo ph ng pháp kh u tr ừ

ế ơ ở ạ ệ ạ thu ; c  s  kinh doanh mua, bán vàng, b c, đá quý, ngo i t .

ị ả ộ ế ấ ế ế ủ ố Xác đ nh thu  GTGT ph i n p:          S  thu  GTGT           GTGT c a hàng hoá         Thu  su t thu ế GTGT

ả ộ ụ ị ủ ế ị ị =                                            x              ph i n p                  d ch v  ch u thu              c a hàng hoá, d ch v ụ đó

ố ủ ố ủ ủ GTGT c a                   Doanh s  c a hàng          Giá v n c a hàng

ụ ụ ụ ị ị =                                          ­    ị       Hàng hóa d ch v               hoá, d ch v  bán ra        hoá, d ch v  bán ra

ế ộ ế * Đăng ký, kê khai, tính thu , n p thu

ồ ấ ả ơ ở ể ­ Đăng ký thu :ế   bao g m t t c  các c  s  kinh doanh, k  các công ty, nhà

ự ệ ả ộ ộ máy, xí nghi p, chi nhánh tr c thu c công ty chính ph i đăng ký n p thu  v i c ế ớ ơ

quan thu .ế

ụ ụ ế ế ế ộ ­ Kê khai thu , tính thu  và n p thu  GTGT ( ph  l c 1):

ồ ơ ế ế ẫ ờ + H  s  khai thu  GTGT: ồ g m có T  khai thu  GTGT (m u 01/GTGT);

ứ ả ơ ừ ụ ả ị B ng kê hoá đ n, ch ng t ẫ  hàng hoá d ch v  bán ra (m u 01­1/GTGT); B ng kê hoá

ứ ừ ụ ệ ẫ ị ơ đ n, ch ng t hàng hoá d ch v  mua vào (m u 01­2/GTGT); các tài li u khác có liên

ế ố ả ộ ế quan đ n s  thu  ph i n p.

ờ ạ ồ ơ ứ ế ậ ấ ộ ộ +  Th i h n n p h  s  khai thu  và n p thu : ế   ch m nh t là ngày th  hai

ươ ủ ụ ế ế m i c a tháng ti p theo tháng phát sinh nghĩa v  thu .

10

ế * Hoàn thu  GTGT

ả ạ ệ ơ ở ặ ổ ứ ­ Là vi c NSNN tr  l i cho c  s  kinh doanh (CSKD) ho c t ch c, cá nhân

ụ ố ề ế ầ ụ ả ị ị mua hàng hoá, d ch v  s  ti n thu  đ u vào đã tr  khi mua hàng hoá, d ch v  mà c ơ

ư ượ ừ ế ặ ỳ ị ở s  kinh doanh còn ch a đ ấ c kh u tr trong k  tính thu  ho c hàng hoá, d ch v ụ

ườ ủ ổ ứ ệ ợ ộ ị trong tr ng h p tiêu dùng c a t ế  ch c, cá nhân đó không thu c di n ch u thu .

ườ ợ ượ ­ Các tr ng h p đ ế c hoàn thu  GTGT :

ố ừ ở ệ ế + Có s  thu  GTGT âm t ba tháng tr  lên không phân bi ộ ế t niên đ  k  toán;

ố ớ ầ ư ả ạ ộ ư ấ + Đ i v i tài s n đ u t ả  ch a đi vào ho t đ ng s n xu t kinh doanh có s ố

ớ ừ ế ệ ở ượ ế thu  GTGT l n t 200 tri u tr  lên thì đ c xét hoàn thu  theo quý;

...

1.3.1.2. Thu  Thu nh p doanh nghi p (TNDN)

ệ ế ậ

ế ế ủ ế ậ ắ ỳ Thu  TNDN ị  là s c thu  tính trên thu nh p ch u thu  c a các DN trong k  tính

ế ự ố ượ ế ế ế ộ thu . Thu  TNDN là thu  tr c thu, đ i t ng n p thu  TNDN là các DN, các nhà

ầ ộ ế ồ ờ “ng ầ ư đ u t thu c các thành ph n kinh t khác nhau đ ng th i cũng là ế   iườ ” ch u thu . ị

ơ ả ủ ư ế ộ N i dung c  b n c a thu  TNDN nh  sau:

ố ượ ộ ổ ứ ấ ả ị ế  t ch c, cá nhân s n xu t, kinh doanh hàng hoá, d ch ng n p thu : * Đ i t

v  ụ

ả ộ ơ ở ế ề ậ ọ ừ (g i chung là c  s  kinh doanh) có thu nh p đ u ph i n p thu  TNDN, tr ố    các đ i

ế ộ ộ ượ t ệ ng không thu c di n n p thu  TNDN.

ứ ế ế ậ ỳ ị ế  là thu nh p ch u thu  TNDN trong k  tính thu  và thu ế * Căn c  tính thu :

ấ ế su t thu  TNDN.

ả ộ ế ế ậ ỳ ị Thu  TNDN ph i n p = Thu nh p ch u thu  trong k  (TNCT) x Thu ế

su tấ

Trong đó:

ợ Doanh thu tính             Chi phí h p lý              TNCT khác ỳ ỳ ế ế ỳ         TNCT  =       TNCT trong k       ­          trong k            +       trong k ế                                  tính thu                          tính thu                     tính thu

11

ộ ề ể ế ậ ỳ ị + Doanh thu đ  tính thu nh p ch u thu  trong k  tính thu : ế  là toàn b  ti n bán

ụ ộ ả ợ ụ ụ ề ấ ồ ị hàng, ti n cung c p d ch v  bao g m c  tr  giá, ph  thu, ph  tr i mà CSKD đ ượ   c

ệ ượ ư ề ượ ưở h ng không phân bi t đã thu đ c ti n hay ch a thu đ ề c ti n.

ể ợ ế ả + Chi phí h p lý đ  tính TNCT : ệ   ả các kho n chi phí ph i liên quan đ n vi c

ượ ờ ớ ắ ồ ợ ị ạ t o ra doanh thu, đ c xác đ nh đ ng th i v i doanh thu theo nguyên t c phù h p.

ế ấ ế ố ớ ụ ế ế ấ thu  su t thu  TNDN áp d ng đ i v i CSKD là ­ Thu  su t thu  TNDN:

ố ớ ừ ế ấ ụ ế ầ 28%. Thu  su t áp d ng đ i v i t ng CSKD tìm ki m, thăm dò, khai thác d u khí và

ế ừ ớ ừ ầ ư ự ế tài nguyên quý hi m khác t ợ  28% đ n 50% phù h p v i t ng d  án đ u t .

ộ ế ế ế * Đăng ký, kê khai, n p thu  quy t toán thu  TNDN

ế ớ ệ   ­ Đăng ký thu  :ế   CSKD có trách nhi m đăng ký thu  TNDN cùng v i vi c ệ

ế ộ đăng ký n p thu  GTGT.

ụ ụ ế ế ế ộ ­ Kê khai thu , tính thu  và n p thu  TNDN ( ph  l c 2)

ồ ơ ế ạ ờ + H  s  khai thu  TNDN t m tính theo quý: ồ g m có ế  T  khai thu  TNDN quý

ẫ ố ế ố ệ ặ (m u s  01A/TNDN ho c 01B/TNDN) và các tài li u khác có liên quan đ n s  thu ế

ả ộ ph i n p.

ồ ơ ế ờ ế + H  s  khai thu  TNDN theo năm: ế ồ g m có T  khai quy t toán thu  TNDN

ế ố ẫ ố ả ộ ệ ế (m u s  03/TNDN) và các tài li u khác có liên quan đ n s  thu  ph i n p.

ờ ạ ồ ơ ứ ế ậ ấ ộ ộ +  Th i h n n p h  s  khai thu  và n p thu  : ế ch m nh t là ngày th  ba

ế ố ớ ồ ơ ươ ủ ế ạ ụ m i c a quý phát sinh nghĩa v  thu  đ i v i h  s  khai thu  t m tính theo quý và

ậ ấ ch m nh t

ươ ể ừ ứ ế ươ ặ ị là ngày th  chín m i k  t ngày k t thúc năm d ố   ng l ch ho c năm tài chính đ i

ế ớ ồ ơ v i h  s  quy t toán năm.

ễ ế ả * Mi n gi m thu  TNDN

ệ ư ầ ư ế ề ạ ộ ự ề ­ Đi u ki n  u đãi thu  TNDN: đ u t vào ngành ngh , lĩnh v c ho t đ ng;

ầ ư ế ề ộ ủ ị ị ử ụ s  d ng nhi u lao đ ng; đ a bàn khuy n khích đ u t ủ  theo quy đ nh c a Chính ph .

ứ ế ả ễ ­ Các hình th c mi n, gi m thu  TNDN

ế ấ ư ộ ỳ ị + Thu  su t  u đãi : (20 %; 15 %; 10%) tu  thu c vào đ a bàn;

12

ế ấ ư ế ấ ờ ạ ụ ư ứ ỗ ờ ạ   + Th i h n áp d ng  u đãi thu  su t : m i m c thu  su t  u đãi có th i h n

ế ấ ư ứ ụ ươ ứ áp d ng m c thu  su t  u đãi t ng  ng.

ờ ạ ế ưở ả ộ ấ ư ế ế H t th i h n h ớ   ng thu  su t  u đãi các CSKD ph i n p thu  TNDN v i

ứ ế ấ m c thu  su t 28%.

ờ ạ ố ớ ự ế ễ ả ầ   + Mi n, gi m thu  TNDN có th i h n: đ i v i các CSKD có các d  án đ u

,ư t

ế ề ả ờ ạ ủ ủ ấ khu kinh t ễ   ị , dây chuy n s n xu t....theo quy đ nh c a Chính ph  thì th i h n mi n,

ượ ừ ị ườ ợ ả gi m đ ụ ể c quy đ nh c  th  cho t ng tr ng h p.

ủ ế ố ớ ả ế 1.3.2.Vai trò c a k  toán đ i v i công tác qu n lý thu

1.3. 2.1. Vai trò c a  k  toán trong công tác qu n lý kinh t

ủ ế ả ế

ụ ụ ế ả ế ụ K  toán là công c  ph c v  cho qu n lý kinh t , tài chính vĩ mô và vi mô.

ả ộ ượ ế ể Trình đ  qu n lý ngày càng đ c nâng cao thì k  toán cũng ngày càng phát tri n và

ạ ượ ệ ằ ầ ả hoàn thi n nh m đ t đ c yêu c u qu n lý.

ả ơ ế ủ ệ ế ế  Trong c  ch  qu n lý kinh t , tài chính hi n nay, vai trò c a k  toán ngày

ượ ế ượ ụ ể ọ ế càng đ c coi tr ng vì nó là công c  không th  thi u đ ả c trong qu n lý kinh t , tài

ở chính các DN nói chung và DNNQD nói riêng.

ủ ế ả ế ượ ể ệ Vai trò c a k  toán trong qu n lý kinh t tài chính đ ặ   c th  hi n trên các m t

ụ ể ư c  th  nh  sau:

ạ ộ ề ấ ậ ộ ế ứ ấ thu nh n và cung c p thông tin v  toàn b  ho t đ ng kinh t , tài Th  nh t:

ở ủ ể ượ ệ ả chính DN giúp cho ch  DN ki m tra và đánh giá đ c các bi n pháp qu n lý đang

ự ệ ượ ạ ộ ơ ở ề ế ả th c hi n, đánh giá đ ữ   c k t qu  ho t đ ng SXKD, trên c  s  đó đ  ra nh ng

ế ị ế ữ ệ ệ ơ quy t đ nh kinh t ả , các bi n pháp qu n lý h u hi u h n.

ứ ấ ậ ể ủ   ệ thu nh n và cung c p thông tin hi n có và tình hình luân chuy n c a Th  hai:

ả ở ả ượ ừ ị ẽ ặ ạ ừ t ng lo i tài s n DN giúp cho DN qu n lý đ ả c ch t ch  tài s n, ngăn ng a k p

ả ủ ạ ế ọ ổ ờ th i m i hành vi làm t n h i đ n tài s n c a DN.

13

ể ể ấ ậ ượ ệ thu nh n và cung c p thông tin đ  ki m tra, đánh giá đ ự   c vi c th c ứ Th  ba:

ắ ạ ệ hi n các nguyên t c h ch toán kinh doanh trong các DN.

ộ ộ ự ụ ụ ệ ể ệ ấ ệ   ứ ư th c hi n ki m tra n i b  và cung c p tài li u ph c v  cho vi c Th  t :

ủ ơ ạ ộ ố ớ ể ể ề ẩ ế ki m tra, ki m soát c a c  quan có th m quy n đ i v i ho t đ ng kinh t , tài chính

ủ c a DN.

ủ ế ả ế 1.3.2.2. Vai trò c a k  toán trong công tác qu n lý thu

ụ ế ả ế ụ ọ K  toán là công c  qu n lý kinh t ả   ệ  quan tr ng, có nhi m v  tính toán ph n

ế ế ề ạ ả ả ộ ế ánh  kinh   t ấ   và   k t  qu   ho t   đ ng   s n   xu t  kinh   doanh.   Trong   n n  kinh   t th ị

ườ ự ể ụ ế ồ ị ị tr ng, k  toán là công c  xác đ nh ngu n thông tin trung th c đ  xác đ nh tình hình

ế ủ ừ ạ ộ ụ ế ấ ả ả ố   tài chính, k t qu  ho t đ ng s n xu t kinh doanh và nghĩa v  thu  c a t ng đ i

ế ố ệ ự ượ ế ộ ẽ ố ượ t ng n p thu . S  li u k  toán trung th c đ c công b  công khai s  là c  s  đ ơ ở ể

ế ủ ơ ở ụ ứ ự ệ ệ kê khai th c hi n nghĩa v  thu  c a c  s  kinh doanh và là căn c  cho vi c thanh

ể ế ủ ơ tra, ki m tra c a c  quan thu .

ắ ơ ả ượ ế ớ ả ị ạ ậ Qu n lý thu  v i các nguyên t c c  b n đ c quy đ nh t ả i Lu t qu n lý thu ế

ề ợ ủ ụ ủ ế ậ ộ ị là: N p thu  theo quy đ nh c a pháp lu t là nghĩa v  và quy n l i c a m i t ọ ổ ứ    ch c,

ơ ổ ứ ệ ế ệ ả ả    ch c, cá nhân có trách nhi m tham gia qu n lý thu ; Vi c qu n cá nhân. C  quan, t

ả ả ế ề ạ ẳ ả ả ả ợ lý thu  ph i b o đ m công khai, minh b ch, bình đ ng; b o đ m quy n và l i ích

ủ ườ ộ ế ợ h p pháp c a ng i n p thu .

ữ ổ ệ ậ ứ ế ế ả ố Gi a t ch c công tác k  toán và qu n lý thu  có m i quan h  m t thi ế   t.

ấ ượ ủ ụ ự ủ ế ả ộ ỏ Ch t l ấ   ng c a công tác qu n lý thu  ph  thu c không nh  vào s  tuân th , ch p

ậ ế ủ ủ ệ ế hành pháp lu t k  toán c a các doanh nghi p. Vai trò c a k  toán trong công tác

ế ượ ả ể ệ ở ộ ượ ể ệ qu n lý thu  đ c th  hi n các giác đ  khác nhau. Vai trò đó đ c th  hi n thông

ơ ả ủ ữ ế ệ ả ượ ị ắ qua vi c phân tích nh ng nguyên t c c  b n c a qu n lý thu  đã đ c quy đ nh

ậ ế ụ ể ả trong Lu t qun  lý thu . C  th :

14

ể ự ệ ố ắ ơ ả ấ ủ ả ­ Đ  th c hi n t ứ t nguyên t c c  b n th  nh t c a qu n lý thu  “ ộ ế N p thu ế

ề ợ ủ ọ ổ ứ ủ ụ ị ậ theo quy đ nh c a pháp lu t là nghĩa v  và quy n l i c a m i t ch c, cá nhân. Cơ

ổ ứ ỏ ơ ệ ế ả quan, t ch c, cá nhân có trách nhi m tham gia qu n lý thu ” đòi h i c  quan thu ế

ộ ơ ở ữ ệ ơ ở ữ ệ ệ ố ạ ả ả   ph i có m t c  s  d  li u minh b ch và rõ ràng. H  th ng c  s  d  li u đó, ph i

ự ừ ệ ậ ữ ệ ủ ế ượ đ c xây d ng t vi c thu th p d  li u c a các doanh nghi p. ớ   ệ K  toán tài chính v i

ụ ơ ả ủ ệ ả ậ ộ ả   nhi m v  c  b n là ghi chép, tính toán, ph n ánh tình hình v n đ ng c a tài s n,

ố ủ ơ ị ế ủ ế ế ả ẩ ồ ngu n v n c a đ n v  k  toán. S n ph m c a công tác k  toán (các báo cáo k  toán,

ữ ệ ế ẽ ả ồ ồ ơ h  s  khai thu  tháng, quý, năm và các b ng kê kèm theo) s  là ngu n d  li u c ơ

ừ ơ ở ữ ệ ế ự ứ ủ ề ệ ả ả b n đ  ngành thu  th c hi n ch c năng qu n lý c a mình. T  c  s  d  li u đó, c ơ

ế ẽ ế ự ợ ợ   quan thu  s  ti n hành phân tích, đánh giá tính chính xác, h p pháp và s  phù h p

ữ ố ệ ế ệ ế ệ ấ ớ gi a s  li u k  toán (mà doanh nghi p cung c p) v i chính sách thu  hi n hành. T ừ

ờ ư ả ộ ế ệ ố ồ đó, tính toán chính xác s  thu  ph i n p NSNN đ ng th i đ a ra bi n pháp đ i x ố ử

ấ ượ ệ ả ỳ ệ ớ ố ượ v i đ i t ng qu n lý (doanh nghi p) tu  theo ch t l ng tài li u mà các báo cáo

ố ử ử ế ị ệ ể ế ạ ấ ế k  toán cung c p quy t đ nh bi n pháp đ i x  (x  ph t, ki m tra, thanh tra thu ...).

ượ ể ệ ệ ố ệ Vai trò đó đ c th  hi n rõ nét trong m i quan h  sau: k ế toán doanh nghi p và công

ệ ấ ẽ ế ả ộ ố ặ tác qu n lý thu  có m t m i quan h  r t ch t ch  thông qua các Báo cáo tài chính. Theo

ả ậ ộ ế ệ ệ ả ố ồ ị quy đ nh hi n hành, cu i niên đ  k  toán doanh nghi p ph i l p báo cáo g m: B ng cân

ả ạ ộ ể ề ệ ư ế ố ế đ i k  toán, Báo cáo k t qu  ho t đ ng kinh doanh, Báo cáo l u chuy n ti n t ả    và B n

ệ ự ế ệ ế ả ậ   ậ thuy t minh báo cáo tài chính. Hi n nay, Lu t Qu n lý thu  đã có hi u l c thi hành, Lu t

ủ ể ề ế ấ ậ ồ ườ ộ ủ này đ  cao vai trò c a các ch  th  kinh t ch p hành lu t pháp, bao g m ng ế   i n p thu ,

ế ả ổ ứ ườ ộ ơ c  quan qu n lý thu  và các t ch c, cá nhân có liên quan. Trong đó, ng ế   i n p thu  là

ủ ể ủ ộ ế ớ ị ướ ch  th  chính, ch  đ ng trong kê khai, xác đ nh thu  v i Nhà n ạ   ơ ở c trên c  s  các ho t

ự ế ủ ọ ầ ủ ế ữ ế ạ ộ ơ ộ đ ng th c t c a h  và n p thu  vào ngân sách đ y đ , đúng h n. C  quan thu  gi vai

ể ả ả ờ ề ủ ế ể ị trò ki m tra giám sát đ  b o đ m thu đúng, thu đ , thu k p th i ti n thu  vào ngân sách

ướ ồ ờ ườ ỗ ợ ườ ộ ề nhà n c, đ ng th i tăng c ng công tác tuyên truy n h  tr  ng ế i n p thu , giúp h ọ

ế ế ể ủ ụ ự ệ ế ị hi u chính sách thu , bi t cách th c hi n các th  t c hành chính thu  theo đúng quy đ nh

15

ế ệ ậ ậ ọ ớ ị ả ủ c a pháp lu t. Do v y, doanh nghi p ph i coi tr ng công tác k  toán m i xác đ nh đ ượ   c

ế ả ộ ố ướ chính xác s  thu  ph i n p cho Nhà n c.

ế ượ ậ ạ ỳ ọ ố ộ ứ ả ­ Lu t Qu n lý thu  đ c thông qua t i k  h p th  10 Qu c h i khoá XI và có

ệ ự ừ ầ ơ ả ủ ữ ậ ả ộ hi u l c thi hành t 01/07/2007, m t trong nh ng yêu c u c  b n c a Lu t Qu n lý thu ế

ự ủ ủ ườ ộ ế ớ ơ ế ế ớ ả là nâng cao tính t giác tuân th  c a ng i n p thu  v i c  ch  qu n lý thu  m i là

ườ ộ ế ự ự ệ ế ộ ị ướ ng i n p thu  t tính, t khai và n p thu  vào NSNN và ch u trách nhi m tr c pháp

ộ ệ ố ậ ề ế ư ậ ủ ế ạ ả ổ lu t v  k t qu  kê khai c a mình. Nh  v y, m t h  th ng s  sách k  toán r ch ròi, minh

ạ ộ ơ ở ệ ỉ ạ b ch không ch  giúp cho doanh nghi p trong ho t đ ng kinh doanh mà còn là c  s  cho

ệ ố ệ ế ế ả ọ ự vi c th c hi n t t chính sách thu . Công tác k  toán đóng vai trò quan tr ng trong qu n lý

ọ ủ ơ ở ế ế ế ạ thu , không có công tác k  toán, c   s   khoa h c c a thu , tính minh b ch và khách quan

ữ ế ấ ả ỉ ể ệ ế ệ ự ư ạ ủ c a thu  không còn n a và t ộ   t c  các lo i thu  hi n hành, t u tr ng ch  th  hi n m t

ứ ế hình th c, đó là thu  khoán.

ể ể ặ ế ­ M t khác, công tác ki m soát thu  (giám sát, ki m tra, thanh tra), ch  đ ỉ ượ   c

ơ ở ự ự ứ ệ ừ ế ế ổ th c hi n d a trên c  s  phân tích, đánh giá ch ng t k  toán, s  sách k  toán, h ệ

ồ ơ ủ ế ế ố th ng báo cáo k  toán và h  s  khai thu  tháng, quý, năm c a DN.

ớ ơ ế ự ệ ạ ự ộ Trong giai đo n hi n nay, cùng v i c  ch  t khai, t n p, nâng cao vai trò

ườ ộ ủ ế ế ế ả ượ ủ c a ng i n p thu  trong công tác qu n lý thu  thì vai trò c a k  toán đ c nâng

ộ ướ ệ ậ ố ế ố ớ ế ả lên m t b c và có m i quan h  m t thi t đ i v i công tác qu n lý thu .

ả ộ ế ế ả 1.3.2.3. K  toán thu  và các kho n ph i n p Nhà n ướ c

ệ ơ ế ự ự ự ộ ủ ộ ả ố ị Th c hi n c  ch  t khai, t ế  n p DN ph i ch  đ ng tính và xác đ nh s  thu

ả ộ ả ướ ậ ị ả ờ ị và các kho n ph i n p cho Nhà n ổ ế c theo lu t đ nh và k p th i ph n ánh vào s  k

ả ộ ế ệ ế ả ả ố ố ầ ủ toán s  thu  ph i n p. Vi c kê khai đ y đ , chính xác s  thu  và các kho n ph i

ướ ụ ủ ộ n p Nhà n c là nghĩa v  c a DN.

ủ ị ự ệ ệ ệ ầ ả ộ ờ ỉ Doanh nghi p ph i th c hi n nghiêm ch nh vi c n p đ y đ , k p th i các

ả ướ ườ ả ộ ế ế ợ ố ế kho n thu  cho Nhà n c. Tr ắ   ng h p có thông báo s  thu  ph i n p, n u có th c

ạ ề ứ ế ề ố ả ộ ế ế ầ ắ m c và khi u n i v  m c thu , v  s  thu  ph i n p theo thông báo thì c n đ ượ   c

16

ả ế ị ờ ị ượ ấ ứ ể gi i quy t k p th i theo quy đ nh. Không đ ệ   c vì b t c  lý do gì đ  trì hoãn vi c

ở ổ ế ế ả ế ừ ế ả ả ộ n p thu . K  toán ph i m  s  chi ti ả   t theo dõi t ng kho n thu  và các kho n ph i

ả ộ ộ ộ n p, đã n p và còn ph i n p.

ả ộ ế ả ả ướ * Tài kho n (TK) 333 ­ Thu  và các kho n ph i n p Nhà n c, có 9 tài

ả ấ kho n c p 2:

ả ộ ế ế ầ ả ố ố ­ TK 3331 ­ Thu  GTGT ph i n p: ph n ánh s  thu  GTGT đ u ra, s  thu ế

ả ộ ế ậ ẩ ố ượ ừ ố ế ấ GTGT hàng nh p kh u ph i n p, s  thu  GTGT đã đ c kh u tr , s  thu  GTGT

ả ộ ộ đã n p và còn ph i n p vào NSNN.

ấ TK 3331 có 2 TK c p 3:

ế ể ế ầ ả ầ ố + TK 33311 ­ Thu  GTGT đ u ra: dùng đ  ph n ánh s  thu  GTGT đ u ra,

ị ả ạ ủ ế ế ấ ầ ừ ố ố s  thu  GTGT đ u vào đã kh u tr , s  thu  GTGT c a hàng bán b  tr  l ị ả   i, b  gi m

ủ ủ ả ả ộ ả ộ ế ẩ ố ộ giá, s  thu  GTGT ph i n p, đã n p, còn ph i n p c a c a s n ph m, hàng hoá,

ụ ụ ỳ ị d ch v  tiêu th  trong k .

ể ế ế ẩ ậ ả ố + TK 33312 ­ Thu  GTGT hàng nh p kh u: dùng đ  ph n ánh s  thu  GTGT

ả ộ ả ộ ậ ẩ ộ ủ c a hàng nh p kh u ph i n p, đã n p, còn ph i n p vào NSNN.

ụ ặ ệ ụ ặ ế ả ố ệ ế ­ TK 3332 ­ Thu  Tiêu th  đ c bi t: Ph n ánh s  thu  tiêu th  đ c bi ả   t ph i

ả ộ ộ ộ n p, đã n p và còn ph i n p vào NSNN.

ế ế ấ ậ ẩ ẩ ậ ấ ố ẩ   ả ­ TK 3333 ­ Thu  xu t, nh p kh u: ph n ánh s  thu  xu t kh u, nh p kh u

ả ộ ả ộ ộ ph i n p, đã n p và còn ph i n p vào NSNN.

ả ộ ế ế ả ộ ố ­ TK 3334 ­ Thu  TNDN: ph n ánh s  thu  TNDN ph i n p, đã n p và còn

ả ộ ph i n p vào NSNN.

ế ế ậ ả ậ ố ả   ­ TK 3335 ­ Thu  thu nh p cá nhân: ph n ánh s  thu  thu nh p cá nhân ph i

ả ộ ộ ộ n p, đã n p và còn ph i n p vào NSNN.

ả ộ ế ế ả ố ộ   ­ TK 3336 ­ Thu  tài nguyên: ph n ánh s  thu  tài nguyên ph i n p, đã n p

ả ộ và còn ph i n p vào NSNN.

17

ề ề ế ế ấ ả ấ ố ấ ­ TK 3337 ­ Thu  nhà đ t, ti n thuê đ t: ph n ánh s  thu  nhà đ t, ti n thuê

ả ộ ả ộ ộ ấ đ t ph i n p, đã n p và còn ph i n p vào NSNN.

ả ộ ế ả ạ ố ộ ả   ­ TK 3338 ­ Các lo i thu  khác: ph n ánh s  ph i n p, đã n p và còn ph i

ư ế ế ề ạ ế ộ   ộ n p v  các lo i thu  khác không ghi vào các TK trên nh : Thu  môn bài, thu  n p

ổ ứ ướ ạ ệ thay cho các t ch c, cá nhân n ạ ộ c ngoài có ho t đ ng kinh doanh t i Vi t Nam...

ượ ế ừ ế ạ TK này đ ở c m  chi ti t cho t ng lo i thu  khác nhau.

ệ ả ộ ả ộ ả ả ố ­ TK 3339 – Phí, l phí và các kho n ph i n p khác: ph n ánh s  ph i n p, đã

ả ộ ề ả ệ ả ộ ả ộ n p và còn ph i n p v  các kho n phí, l phí, các kho n ph i n p khác cho Nhà

ả ừ ế ả ướ n c ngoài các kho n đã ghi vào các TK t 3331 đ n 3338. TK này còn ph n ánh

ướ ợ ấ ợ ấ ế ả ợ ả các kho n Nhà n ư c tr  c p cho DN (n u có) nh  các kho n tr  c p, tr  giá.

18

ả ộ

ế

333 Thu  và các kho n ph i n p  NN

133

111,112,131

ế

ế

Thu  GTGT đ u  vào

Thu  GTGT phát sinh liên quan  đ nế doanh thu và thu nh p khác

ượ

đ

ấ c kh u tr

511,515,711

152,153,156 211,611, …

ế

ế

ẩ Thu  nh p kh u, thu  TTĐB

ậ ủ c a hàng nh p kh u ph i  n pộ

154

ế

ế ử ụ Thu  tài nguyên, thu  s  d ng đ t NN ph i  n pộ

642

111,112

ế

ả ộ ế Thu  môn bài, thu  nhà đ t ph i n p

ế

Khi n p thu  và

ả các kho n khác

821

ế

ả ộ Thu  TNDN ph i n p

511

334,154,642 …

ế

ả ộ Thu  TN cá nhân ph i n p

ế ị

Khi nh n quy t đ nh

ợ ấ

111,112

ợ tr  c p, tr  giá c a NNủ

ợ ấ Khi nh n ti n tr  c p, tr  giá c a NN

ả ộ ế ế ả Hình 1.1: K  toán thu  và các kho n khác ph i n p NSNN

19

Ộ Ữ Ế Ể Ố Ả   1.4.   N I   DUNG   KI M   SOÁT   THU   VÀ   NH NG   NHÂN   T   NH

ƯỞ Ể Ế Ế H NG Đ N KI M SOÁT THU

ớ ạ ủ ề ả ỉ ượ ạ Trong ph m vi đã gi i h n c a đ  tài, tác gi ch  xin phép đ ộ   c trình bày n i

ế ố ớ ế ế ể ắ ế dung ki m soát thu  đ i v i hai s c thu  chính là: thu  GTGT và thu  TNDN.

ế ạ ơ ể ế 1.4.1. Ki m soát thu  t i c  quan thu

ế ự ự ệ ơ ự ộ ế ơ ế ườ Th c hi n c  ch  t khai, t n p thu ; c  quan thu  tăng c ể ng ki m tra,

ế ủ ồ ơ ườ ộ ệ ế ế ằ ấ ố giám sát h  s  khai thu  c a  ng i n p thu  nh m ch ng th t thu thu  qua vi c kê

ữ ử ế ề ế ạ ặ ờ ị ự khai thu , ngăn ch n và x  lý k p th i nh ng vi ph m v  thu . Nâng cao tính t giác

ậ ủ ủ ườ ộ ồ ơ ế ộ tuân th  pháp lu t c a ng ể i n p thu . N i dung ki m tra h  s  khai thu  t ế ạ ơ  i c

ế ượ ự ệ ướ quan thu  đ c th c hi n theo hai b c:

ướ ồ ơ ể ệ ả ỉ

ki m tra vi c ghi chép ph n ánh các ch  tiêu trong h  s  khai thu . ế

­ B c 1:

ườ ệ ợ ườ ộ ủ ế ầ ả Tr ng h p phát hi n ng i n p thu  (NNT) không ghi chép, ph n ánh đ y đ  các

ồ ơ ế ế ả ỉ ầ   ộ ể ch  tiêu trong h  s  khai thu , cán b  ki m tra thu  ph i ra thông báo yêu c u

ườ ộ ế ổ ồ ơ ả ỉ ng ế ư i n p thu  b  sung các ch  tiêu ch a ph n ánh trong h  s  khai thu .

ả ộ ố ề ế ể ứ ể ế ố ị Ki m tra các căn c  tính thu  đ  xác đ nh s  thu  ph i n p; s  ti n thu  đ ế ượ   c

ố ề ế ễ ả ươ ư ế ố mi n, gi m; s  ti n hoàn thu ... theo ph ng pháp đ i chi u so sánh nh  sau:

ậ ề ế ả ố ớ ị ế ủ + Đ i chi u v i các quy đ nh c a các văn b n pháp lu t v  thu ;

ế ố ỉ ờ ế ớ ệ + Đ i chi u các ch  tiêu trong t khai thu  v i các tài li u kèm theo;

ế ả ố ờ ệ ế ỉ + Đ i chi u các ch  tiêu ph n ánh trong t khai thu , các tài li u kèm theo t ờ

ế ớ ờ ệ ế ờ ướ khai thu  v i t khai thu , các tài li u kèm theo t ế  khai thu  tháng tr c, quý tr ướ   c,

năm tr c;ướ

ữ ệ ủ ế ố ớ ườ ộ ế + Đ i chi u v i các d  li u c a ng i n p thu  có quy mô kinh doanh t ươ   ng

ặ ươ đ ề ng, có cùng ngành ngh , m t hàng kinh doanh;

ậ ượ ừ ệ ế ố ớ + Đ i chi u v i các thông tin, tài li u thu th p đ c t ồ  các ngu n khác.

ướ ế ư ồ ơ ử ệ ậ  các bi n pháp x  lý sau khi nh n xét h  s  khai thu  nh  sau: ­  B c 2:

20

ố ớ ồ ơ ủ ế ả ả ợ ỉ ầ + Đ i v i các h  s  khai thu  khai đ y đ  ch  tiêu; đ m b o tính h p lý,

chính

ủ ệ ệ ạ ả ậ ấ xác c a thông tin, tài li u; không có d u hi u vi ph m thì b n nh n xét đ ượ ư   c l u

cùng

ế ớ ồ ơ v i h  s  khai thu .

ố ớ ứ ể ồ ơ ế ế ấ ố ị ệ + Đ i v i các h  s  khai thu  phát hi n th y căn c  đ  xác đ nh s  thu  kê

ồ ơ ấ ỉ ị ầ khai là có nghi v n thì ra thông báo yêu c u NNT hoàn ch nh h  s  theo quy đ nh.

ố ớ ồ ơ ế ố ệ ư ệ ấ + Đ i v i h  s  khai thu , s  li u kê khai phát hi n th y ch a chính xác

ế ố ả ộ ữ ế ế ặ ầ ấ ố ỉ ễ   ho c th y nh ng ch  tiêu c n làm rõ liên quan đ n s  thu  ph i n p, s  thu  mi n

ế ượ ả ề ằ ả ị ả ố gi m, s  thu  đ c hoàn…thì thông báo b ng văn b n đ  ngh  NNT gi i trình.

ử ả ặ ổ + X  lý sau khi NNT đã gi i trình ho c b  sung thông tin:

ườ ả ặ ổ ứ ệ Tr ợ ng h p đã gi i trình ho c b  sung thông tin tài li u ch ng minh đ ượ ố  c s

ế ượ ồ ơ ư ấ ậ thu  khai là đúng thì đ ế c ch p nh n và l u vào h  s  khai thu ;

ườ ợ ả ư ệ ổ Tr ng h p đã gi ứ   i trình, b  sung thông tin tài li u nh ng không ch ng

ượ ố ờ ạ ế ế ầ ặ minh đ c s  thu  khai là đúng ho c đã h t th i h n yêu c u theo thông báo c a c ủ ơ

ặ ư ả ộ ệ ấ ự ế ế ể ố ị quan thu , thì th c hi n  n đ nh s  thu  ph i n p ho c đ a vào danh sách ki m tra

ạ ụ ở ườ ộ t i tr  s  ng ế i n p thu .

ế ạ ụ ở ể ườ ộ ế 1.4.2. Ki m soát thu  t i tr  s  Ng i n p thu

ể ế ố ớ ế ể ạ ơ Đ i v i thu  GTGT khi ki m tra t i đ n v ị 1.4.2.1. Ki m tra thu  GTGT:

ự ệ ự ướ th c hi n theo trình t các b ư c nh  sau:

ướ ể ổ ki m tra t ng quát B c 1:

ơ ả ồ ơ ể ế ỉ + Ki m tra các ch  tiêu c  b n trên h  s  khai thu  GTGT;

ể ế ế ầ ố ố ượ ấ ầ + Ki m tra s  thu  GTGT đ u ra, s  thu  GTGT đ u vào đ c kh u tr , s ừ ố

ả ộ ế ờ ớ ớ ế thu  GTGT ph i n p trên các t ế ủ ơ ở  khai 12 tháng có kh p v i quy t toán thu  c a c  s ;

ơ ộ ệ ố ể ế ổ ổ ổ ế ả + Ki m tra s  b  h  th ng s  sách k  toán, s  cái và s  chi ti ố   t, b ng cân đ i

ủ ế ả phát sinh c a các tài kho n liên quan đ n doanh thu (TK 511, TK 512, TK 515, 333,

21

ế ế ể ệ   133...), doanh thu tính thu  GTGT, doanh thu tính thu  TNDN, doanh thu th  hi n

ị ả ự ế ệ ầ ơ trên TK 511, n u có s  chênh l ch thì yêu c u đ n v  gi i thích rõ.

ướ ể ki m tra chi ti ế t B c 2:

ể ế ể ế ầ ị + Ki m tra doanh thu ch u thu  GTGT và thu  GTGT đ u ra; ki m tra thu ế

ấ ế su t thu  GTGT;

ế ừ ố ớ ữ ờ ế ầ ố ả ế + Đ i v i thu  GTGT đ u vào: ph i ti n hành đ i chi u t ng tháng gi a t khai

ứ ừ ế ư ơ ợ ơ ơ ớ v i hoá đ n, ch ng t ủ    k  toán. L u ý các hoá đ n không h p pháp, hoá đ n mua c a

ị ỏ ố ỏ ị ượ ụ ế ơ ơ đ n v  b  tr n kh i đ a bàn đã đ ờ ạ   c các C c Thu  thông báo, hoá đ n quá th i h n

ừ ứ ấ ừ ộ ỉ ượ ế ậ ẩ ấ kh u tr , các ch ng t n p thu  GTGT khâu nh p kh u (ch  đ ừ c kh u tr  khi đ n v ơ ị

ự ế ế ể ế ộ ị ượ th c t đã n p thu ) đ  xác đ nh thu  GTGT đ ừ ấ c kh u tr ;

ể ợ ồ ế ế ệ ợ ồ + Ki m tra các h p đ ng kinh t ký k t và vi c thanh lý các h p đ ng đó; đ ể

ườ ể ể ủ ụ ả ầ ợ ệ phát hi n các tr ng h p không ph n ánh đ y đ  doanh thu tiêu th  có th  ki m tra

ứ ế ứ ậ ớ ố đ i chi u ch ng t ấ ừ  nh p xu t kho v t t ậ ư  hàng hóa v i ch ng t ụ ừ  tiêu th  và các

ch ng tứ ừ thu ti n.ề

ộ ố ụ ệ ể ể ả Ngoài ra, có th  thông qua m t s  kho n m c chi phí khác đ  phát hi n và

ố ượ ư ả ấ ả ặ ả ẩ ị xác đ nh s  l ư ng s n ph m s n xu t, bán ra nh ng DN ch a ph n ánh ho c che

ớ ổ ể ố ể ế ế ế ấ gi u doanh thu; ki m kê kho hàng đ  đ i chi u v i s  sách k  toán (n u có nghi

ng ).ờ

ế ể 1.4.2.2. Ki m tra thu  TNDN

ươ ự ư ể ể ế ế T ng t ệ  nh  ki m tra thu  GTGT, vi c ki m tra thu  TNDN cũng đ ượ   c

ự ệ ướ th c hi n theo 2 b c:

ướ ả ể ồ ơ ế ạ ơ ứ ế ế căn c  vào k t qu  ki m tra h  s  khai thu  t i c  quan thu , cán B c 1:

ạ ể ầ ậ ộ ế ộ ể b  ki m tra ti n hành rà soát l i các n i dung c n ki m tra, và  thu th p phân tích

ụ ể ể ế ữ ể ể ạ ầ ộ thông tin đ  ti n hành ki m tra c  th  nh ng n i dung, ph m vi c n ki m tra chi

ti t.ế

22

ướ ế ệ ể ạ ơ ở ườ ế   vi c ki m tra quy t toán thu  TNDN t i c  s  thông th ậ   ng t p B c 2:

ủ ế ộ trung vào các n i dung ch  y u sau đây:

ồ ơ ể ể ể ấ ­ Ki m tra chi phí kh u hao: Ki m tra h  s  TSCĐ; ki m tra nguyên giá

TSCĐ

ự ế ử ụ ữ ể ả ấ ị ể trích kh u hao; ki m tra xác đ nh nh ng tài s n th c t s  d ng cho SXKD; ki m tra

ệ ấ vi c tính kh u hao.

ậ ư ể ủ ể ị ­ Ki m tra chi phí mua v t t hàng hoá: ki m tra giá tr  ch ng lo i v t t ạ ậ ư

ố ượ ể ị hàng hoá mua vào; ki m tra s  l ng, giá tr  hàng hoá mua vào và chi phí mua hàng;

ể ị ứ ki m tra đ nh m c tiêu hao v t t ậ ư .

ề ươ ể ề ươ ể ằ ị ­ Ki m tra chi phí ti n l ng: ki m tra chi phí ti n l ng nh m xác đ nh chi

ề ươ ụ ị phí ti n l ng dùng cho SXKD hàng hoá d ch v  tính vào chi phí.

ố ớ ả ả ­ Đ i v i các kho n chi phí bán hàng, chi phí qu n lý DN và chi phí khác.

ề ả ắ ượ ợ ệ ả V  nguyên t c là các kho n chi phí này đ ợ c coi là h p lý h p l ph i là chi

ự ế ụ ụ ứ ơ ể ầ phí th c t ph c v  SXKD và có hoá đ n ch ng t ừ ợ ệ  h p l , khi ki m tra c n xem xét

ứ ừ ả ừ ể ị ỹ k  các kho n chi, t ng ch ng t ứ   ụ ụ  chi đ  xác đ nh có ph c v  SXKD hay không, m c

ặ ợ ệ ố ượ ả ả ấ chi có h p lý không, đ c bi t kho n chi phí tr  lãi vay nh t là vay đ i t ng khác.

ộ ố ư ể ắ Ngoài các n i dung t ể   i thi u và mang tính nguyên t c nh  nêu trên, khi ki m

ả ế ợ ứ ể ế ớ ừ ể ạ tra quy t toán ph i k t h p v i ki m tra các ch ng t khác, ki m tra h ch toán k ế

ổ ế ế ổ ế ổ ợ ỉ toán, s  k  toán chi ti t, s  k  toán t ng h p, phân tích các ch  tiêu trong báo cáo tài

chính…

ố ả ưở ế ể ế ữ 1.4.3. Nh ng nhân t nh h ng đ n công tác ki m soát thu

ố ừ ơ 1.4.3.1. Các nhân t ả  c  quan qu n lý  Nhà n t ướ c

ề ệ ế ủ ậ ổ ướ ­ V  vi c thay đ i chính sách pháp lu t thu  c a Nhà n ệ ử ổ c: vi c s a đ i, b ổ

ỉ ườ ế ế ậ ậ ề sung, đi u ch nh th ấ ng xuyên các Lu t thu , mà nh t là Lu t thu  GTGT, TNDN

ướ ớ ủ ữ ệ ế ắ ắ ẫ ộ ủ c a Nhà n c d n đ n vi c n m b t và thích nghi nh ng n i dung m i c a c ả

23

ế ư ị ứ ể ờ ự   ĐTNT và công ch c thu  ch a k p th i, gây khó khăn trong quá trình tri n khai th c

ể ệ ế hi n và ki m soát thu .

ề ấ ư ề ượ ộ ị ­ V  v n đ  thanh toán qua ngân hàng: ch a đ ắ c quy đ nh b t bu c trong

ế ố ớ ạ ộ ệ ắ ậ ọ ộ ị ỉ các Lu t thu  đ i v i m i ho t đ ng kinh doanh, ch  quy đ nh b t bu c vi c thanh

ố ớ ạ ộ ậ ẩ ấ toán qua ngân hàng đ i v i ho t đ ng xu t, nh p kh u hàng hóa. Đây chính là k  h ẽ ở

ệ ậ ươ ạ ằ ơ ự ể đ  các CSKD th c hi n gian l n th ợ   ố ng m i, mua bán kh ng hóa đ n nh m h p

ấ ừ ứ ự ể ế th c hóa chi phí không có th c đ    kh u t , hoàn thu  GTGT và tăng chi phí làm

ả ộ ế ế ả ả ẫ ố gi m TNCT d n đ n gi m s  thu  TNDN ph i n p.

ơ ế 1.4.3.2. Các nhân t ố ừ  t phía c  quan Thu

ứ ụ ệ ả ­ Công tác  ng d ng công ngh  thông tin trong công tác qu n lý thu ế ở ấ    c p

ấ ạ ậ ị ụ ư ụ ế ậ ờ C c và Chi c c còn r t h n ch , ch a khai thác c p nh t k p th i thông tin v  ng ề ườ   i

ế ể ụ ụ ả ế ộ n p thu  đ  ph c v  cho công tác qu n lý thu .

ỗ ợ ư ấ ề ườ ộ ế ư ế ­ Công tác tuyên truy n, h  tr , t v n cho ng i n p thu  ch a thi ự   t th c,

ứ ư ệ ể ơ ị ầ còn đ n đi u…ch a đáp  ng k p nhu c u phát tri n ngày càng tăng c  v  s  l ả ề ố ượ   ng

ủ và quy mô c a các DNNQD.

ứ ư ộ ộ ượ ề ạ ­ Đ i ngũ cán b  công ch c ch a đ c đào t o chuyên sâu v  chuyên môn,

ề ể ỹ ừ ả ưở ể ế các k  năng v  ki m tra, thanh tra….t đó gây  nh h ng đ n công tác ki m soát

ế ố ớ ế ấ ố thu  và ch ng th t thu thu  đ i v i DNNQD.

ố ượ ộ 1.4.3.3. Các nhân t ố ừ  t phía đ i t ế ng n p thu

ố ượ ủ ề ạ ế ­ V  công tác h ch toán k  toán c a DNNQD: s  l ng DNNQD ngày càng

ư ổ ủ ứ ủ ế ạ ộ tăng nhanh, nh ng t ch c b  máy k  toán và h ch toán theo ý ch  quan c a ch ủ

ể ố ế ằ ả ọ ỏ ổ DN, luôn tìm m i cách đ  tr n thu  b ng cách b  ngoài s  sách các kho n doanh thu

ụ ụ ế ạ ả ậ và thu nh p tính thu  TNDN, h ch toán các kho n chi phí không ph c v  SXKD, các

ấ ợ ợ ệ ả ứ ừ ơ ị kho n chi phí b t h p lý, h p l , chi không có ch ng t hóa đ n theo quy đ nh ...

ế ệ ể ằ ả ố ả ộ vào chi phí nh m làm gi m s  thu  ph i n p nên đã gây khó khăn cho vi c ki m tra,

ể ế    ế ủ ơ ki m soát thu  c a c  quan Thu ;

24

ề ệ ử ụ ứ ơ ừ ườ ­ V  vi c s  d ng hóa đ n, ch ng t : do ng ư i tiêu dùng ch a có thói quen

ụ ẫ ề ế ạ ơ ố ị ấ l y hóa đ n khi mua hàng hóa, d ch v  d n đ n nhi u ĐTNT c  tình không h ch toán

ế ậ ế   ể ố ầ ủ đ y đ  doanh thu đ  tr n thu , gian l n thu .

ươ

Ch

ng 2

Ế Ạ Ự Ạ Ể TH C TR NG CÔNG TÁC KI M SOÁT THU  T I CÁC

Ẵ Ị Ố DNNQD TRÊN Đ A BÀN THÀNH PH  ĐÀ N NG

Ả Ế Ề Ị 2.1. KHÁI QUÁT V  DNNQD VÀ CÔNG TÁC QU N LÝ THU  TRÊN Đ A

Ố Ẵ BÀN  THÀNH  PH   ĐÀ  N NG

ể ủ ự ẵ ị 2.1.1. S  hình thành và phát tri n c a DNNQD trên đ a bàn TP Đà N ng

ể ủ ấ ướ ớ ự ầ ế ị Cùng v i s  phát tri n c a đ t n c, các thành ph n kinh t trên đ a bàn TP

ế ự ể ả ẵ Đà N ng đã phát tri n nhanh chóng, trong đó ph i nói đ n s  đóng góp không nh ỏ

ủ ầ ố ọ ỉ ủ c a DNNQD, không ch  góp ph n quan tr ng vào GDP c a thành ph  (Năm 2005

25

ệ ệ ố ả ổ t ng GDP thành ph / KTNQD 11.889.019 tri u/4.292.283 tri u) và đã gi ế   i quy t

ộ ự ượ ệ ể ậ ộ ị vi c làm cho m t l c l ng lao đ ng đáng k  trên đ a bàn TP. Nh n th c đ ứ ượ ầ   c t m

ủ ế ể ọ ế ủ ẵ quan tr ng c a các DNNQD trong ti n trình phát tri n kinh t c a TP Đà N ng,

ữ ữ ủ ả ạ ướ trong nh ng năm qua bên c nh nh ng chính sách c a Đ ng, Nhà n c, UBND TP

ự ế ệ ề ề ạ ẵ ọ ế Đà N ng đã có nhi u quy t sách quan tr ng t o đi u ki n cho khu v c kinh t này

ướ ổ ể ị ừ t ng b ụ ể ộ ố ơ ế c  n đ nh và phát tri n. C  th  m t s  c  ch  chính sách đã ban hành (Đ ề

ề ộ ố ơ ế ể ẩ án 36/BC­UB ngày 08/07/2002 v  m t s  c  ch  chính sách thúc đ y phát tri n kinh

ế ị ị ế ư t  t nhân trên đ a bàn TP, Quy t đ nh 51/2004/QĐ­UB ngày 10/03/2004 v  m t s ề ộ ố

ầ ư ế ướ ế ị ẵ ị chính sách khuy n khích đ u t trong n c trên đ a bàn TP Đà N ng, Quy t đ nh s ố

ử ụ ế ề ả   111/2004/QĐ­UB ngày 24/04/2004 v  ban hành quy ch  hình thành, s  d ng và qu n

ỹ ỗ ợ ố ườ ủ ị ố ầ lý Qu  h  tr  DN thành ph )…và g n đây Ch  t ch UBND thành ph  th ng niên

ơ ộ ữ ệ ầ ặ ặ năm hai  l n g p m t  các   DN  công nghi p.   Đó   chính  là  nh ng c  h i  giúp  các

ướ ướ ổ ể ị ỡ ữ DNNQD tháo g  nh ng khó khăn v ắ ừ ng m c t ng b c  n đ nh phát tri n.

ừ ự ủ ề ệ ạ ẵ T  s  quan tâm c a UBND TP Đà N ng đã t o đi u ki n cho các DNNQD

ữ ể ố ộ ị trên đ a bàn thành ph  phát tri n m t cách nhanh chóng trong nh ng năm qua và góp

ố ụ ể ư ủ ầ ố ọ ph n quan tr ng vào s  thu NSNN c a thành ph  c  th  nh  sau:

26

ố ượ ả ể B ng 2.1: S  l ng DNNQD phát tri n qua các năm (2003 ­ 2007)

Th

ạ ng m i ụ

2003 454 353 111 54 1.573 259 44 2.848 Ngành nghề ấ S n xu t Xây d ngự ậ ả i V n t Ăn u ngố ươ ị D ch v Khác T NGỔ

ỷ ệ T  l tăng (%) 2005 682 664 208 139 2.405 534 77 4.709 127 2006 694 817 291 143 2.875 661 96 5.577 118 2007 803 1.064 398 188 3.141 926 171 6.691 120 2004 587 493 163 81 1.970 367 48 3.709 130

ủ ư ố ả B ng 2.2: S  thu NSNN c a DNNQD qua các năm nh  sau (2003 ­ 2007)

ệ ơ ồ ị Đ n v  tính: tri u đ ng

Th

2003 30.543 16.415 11.537 13.291 91.617 25.330 4.372 193.104 Ngành nghề ấ S n xu t Xây d ngự ậ ả i V n t  Ăn u ngố ươ ạ ng m i ụ ị D ch v Khác T NGỔ

ỷ ệ T  l tăng (%) 2004 36.535 25.037 16.605 15.760 101.100 34.275 5.281 234.594 121,19 2007 51.715 90.275 24.100 21.435 188.297 69.194 13.452 458.468 124,45

2005 40.141 50.580 17.381 18.528 135.143 44.273 6.804 313.846 133,78 ế 2006 45.523 69.082 20.984 19520 148.508 54.512 10.817 368.391 117,38 ẵ ồ ố ệ ừ ụ ( Ngu n s   li u: T  C c thu  TP Đà N ng)

ề ặ ố ượ ừ ố ệ ự ể ạ ấ T  s  li u trên cho th y, bên c nh s  phát tri n v  m t s  l ơ ấ   ng DN, c  c u

ể ệ ự ự ề ể ệ ạ ộ   ngành ngh  kinh doanh th  hi n s  phát tri n đa d ng, toàn di n và s  năng đ ng

ệ ể ế ủ ự ủ c a các DN NQD trong s  nghi p phát tri n kinh t ị    c a TP. Các DNNQD trên đ a

ự ủ ề ả ọ ế ơ ấ bàn TP kinh doanh dàn tr i trong m i lĩnh v c c a n n kinh t . C  c u ngành ngh ề

ủ ế ậ ề ổ ờ kinh doanh không thay đ i nhi u theo th i gian, ch  y u t p trung vào ngành th ươ   ng

ế ạ ỷ ọ ỷ ệ ầ ầ ư ả m i (chi m t tr ng g n 50%). T  l các DN đ u t ấ ậ    cho các ngành s n xu t v t

ế ấ ố ỷ ọ ừ ứ ề ề ch t khá khiêm t n (chi m t tr ng trên 10%)…T  b c tranh v  ngành ngh  kinh

27

ộ ơ ấ ủ ẵ ấ ị ồ   doanh c a các DNNQD trên đ a bàn TP Đà N ng cho th y m t c  c u không đ ng

ớ ủ ả ướ ư ứ ớ ầ ủ ộ ề đ u, ch a x ng v i t m vóc c a m t TP l n c a c  n c.

ươ ớ ố ứ ố T ng  ng v i s  DN tăng bình quân hàng năm trên 20% thì s  thu NSNN t ừ

ự ư ế ả ổ ớ lĩnh v c này cũng tăng trên 20% nh ng m i chi m kho ng 10% trên t ng thu NSNN

ủ ế ề ấ ẵ ủ c a ngành thu  TP Đà N ng. Đi u đó cho th y quy mô kinh doanh c a các DNNQD

ấ ẵ ị ỏ trên đ a bàn TP Đà N ng còn r t nh .

2005

2006

2007

S  DNố

Tỷ

S  DNố

Tỷ

S  DNố

ơ ấ ề ả B ng 2.3 : C  c u ngành ngh  kinh doanh các DN NQD

ỷ ọ T  tr ng

Ngành nghề

tr ngọ

tr ngọ

ạ ng m i ụ

ấ S n xu t Xây d ngự ậ ả V n t i Ăn u ngố ươ Th ị D ch v Khác 682 664 208 139 2.405 534 77 694 817 291 143 2.875 661 96 803 1.064 398 188 3.141 926 171 12.00 15.90 5.95 2.81 46.94 13.84 2.56

T NGỔ 4.709 100.00

14.48 14.10 4.42 2.95 51.07 11.34 1.64 100.00 ồ ố ệ 12.44 14.65 5.22 2.56 51.55 11.85 1.72 100.00 ế 6.691 ẵ 5.577 ừ ụ  ( Ngu n s   li u: T  C c thu  TP Đà N ng)

ế ố ớ ề ả ị 2.1.2. Khái quát v  công tác qu n lý thu  đ i v i DNNQD trên đ a bàn

ẵ ố thành ph  Đà N ng

ế ố ớ ẵ ả ị ụ   Công tác qu n lý thu  đ i v i DNNQD trên đ a bàn TP Đà N ng do C c

ấ ủ ụ ả ế ệ ẵ ậ Thu  và các Chi c c đ m nhi m theo phân c p c a UBND TP Đà N ng, do v y đ ể

ể ắ ắ ượ ế ố ớ ể ị có th  n m b t đ c mô hình ki m soát thu  đ i v i DNNQD trên đ a bàn TP Đà

ẵ ướ ể ề ổ ứ ả ộ ạ N ng, tr c tiên chúng ta tìm hi u v  mô hình t ch c b  máy qu n lý t ụ   i C c

ế ẵ Thu  TP Đà N ng.

ổ ứ ộ ả ạ ụ ố ế 2.1.2.1. Mô hình t ch c b  máy qu n lý t i C c Thu  thành ph  Đà

N ngẵ

28

ụ ế ẵ ượ ậ ố C c Thu  TP Đà N ng đ ế ị c thành l p theo Quy t đ nh s  1136­TC/TCCB

ộ ưở ủ ơ ở ự ệ ộ ị ngày 14/12/1996 c a B  tr ng B  Tài chính trên c  s  th c hi n Ngh  quy t t ế ạ   i

ứ ề ố ộ ị ớ ỳ ọ k  h p th  10, Qu c h i khóa IX ngày 6/11/1996 v  chia tách đ a gi i hành chính

ớ ự ả ẵ ộ ị ơ ỉ t nh Qu ng Nam ­ Đà N ng thành 2 đ n v  hành chính m i tr c thu c Trung ươ   ng

ụ ế ẵ ả ỉ ụ ở ẵ (t nh Qu ng Nam và TP Đà N ng). C c Thu  Đà N ng có tr s  chính t ạ ố   i s  8

ườ ứ ệ ầ ả ậ ớ đ ẵ ng Tr n Phú, qu n H i Châu, TP Đà N ng. V i ch c năng và nhi m v , c  th ụ ụ ể

là:

ướ ẫ ổ ứ ỉ ạ ự ệ ệ ấ ố ­ H ng d n, t ch c ch  đ o vi c th c hi n th ng nh t các chính sách, ch ế

ể ệ ề ế ả ắ ậ ị ộ đ , th  l , nguyên t c v  qu n lý thu thu  trên đ a bàn theo đúng pháp lu t và các

ế ộ ướ ả ề ẫ ướ ổ ế ẫ văn b n, ch  đ  h ng d n; tuyên truy n, h ộ ng d n ph  bi n n i dung chính sách

ể ấ ế ế thu  đ n cho NNT và toàn dân đ  ch p hành.

ậ ự ị ­  L p d  toán thu ngân sách trên đ a bàn.

ổ ứ ủ ế ầ ạ ộ ố ự   ­ T  ch c thu thu  và đôn đ c thu n p vào NSNN đ y đ  và đúng h n; th c

ệ ợ ưỡ ế ợ ụ ự ệ ệ ị hi n công tác thu n  và c ng ch  n ; th c hi n các nghi p v  theo đúng qui đ nh

ướ ướ ụ ủ ế ẫ ộ ổ ả ủ c a Nhà n c và h ng d n c a B  Tài chính, T ng c c Thu ; gi ế i quy t hoàn

ự ễ ệ ể ế ệ ế ả ố ớ   thu  GTGT; xem xét mi n và gi m thu ; th c hi n vi c thanh tra ki m tra đ i v i

NNT.

ự ể ệ ệ ấ ­ Th c hi n công tác thanh tra, ki m tra vi c ch p hành chính sách, ch  đ ế ộ

ộ ộ ế ủ ủ ệ ế ậ thu , vi c tuân th  Lu t thu  c a các ĐTNT và trong n i b  ngành thu ế ở ị    đ a

ươ ứ ể ể ừ ả ộ ế ph ng. Ki m tra, ki m soát các ch ng t ế ố ...có liên quan đ n s  thu  ph i n p; x ử

ề ế ạ lý các vi ph m v  thu .

ổ ứ ế ế ố ỉ ế ­ T  ch c công tác k  toán thu , công tác th ng kê các ch  tiêu kinh t và thu

ế ộ n p thu ....

ể ự ệ ố ụ ượ ứ ệ ồ ờ Đ  th c hi n t t các ch c năng và nhi m v  đ ợ   c giao, đ ng th i phù h p

ủ ụ ế ượ ữ ề ị ạ ậ ả ớ v i nh ng th  t c hành chính v  thu  đ c qui đ nh t ế ơ ấ   i Lu t Qu n lý thu , c  c u

ụ ế ẵ ượ ế ị ổ ố ổ ứ ủ t ch c c a C c Thu  Đà N ng đã đ c thay đ i theo Quy t đ nh s  49/2007/QĐ­

29

ộ ưở ủ ộ BTC ngày 15 tháng 6 năm 2007 c a B  tr ồ ng B  Tài chính g m 12 phòng và 07

ế ự ụ ư Chi c c Thu  tr c thu c đ ộ ượ ổ ứ c t ch c theo mô hình 2.1 nh  sau :

Ạ BAN LÃNH Đ O C C THU

CÁC PHÒNG THU C VĂN PHÒNG C C THU

Phòng  Tin h cọ

Phòng  ể ki m tra  thuế

Phòng  ể ki m tra  n i bộ ộ

Phòng  ổ ứ T  ch c  cán bộ

Phòng  Thanh  tra thu  ế s  1ố

Phòng  Thanh  tra thu  ế s  2ố

Phòng  Tuyên  truy n ề ổ ợ h  tr   ĐTNT

Phòng  ả Qu n lý  ế thu  thu  ậ nh p cá  nhân

Phòng  Hành  chính  ị ả qu n tr   Tài vụ

Phòng   Kê khai  và k  ế toán  thuế

Phòng  ả Qu n lý  n  và ợ ưỡ ng  c ch  ế thuế

Phòng  T ng ổ h p ợ nghi p ệ ụ ự v  d   toán

Ộ Ụ

CÁC CHI C C THU  QU N – HUY N TR C THU C C C

ế

Chi C c ụ ế ậ Thu  qu n ơ S n Trà

Chi C c ụ ậ ế Thu  qu n Thanh Khê

Chi C c ụ ậ ế Thu  qu n ệ C m Lẩ

Chi C c ụ ậ ế Thu  qu n Liên Chi uể

Chi C c ụ ậ ế Thu  qu n Ngũ Hành  S nơ

Chi C c ụ ệ Thu  huy n  Hòa Vang

Chi C c ụ ậ ế Thu  qu n H i Châu

Ế Ự

Ổ Ộ

CÁC T  Đ I THU  TR C THU C CÁC CHI C C THU  QU N HUY N

1. Ph

ơ ấ ổ ứ ộ ủ ế ẵ Hình 2.1: C  c u t ụ  ch c b  máy c a C c Thu  TP Đà N ng

ỗ ợ ườ ộ ề ế 1. Phòng Tuyên truy n và h  tr  ng i n p thu  (Phòng TTHT) : có nhi m vệ ụ

ế ỗ ợ ự ệ ề ậ ổ ứ t ề  ch c th c hi n công tác tuyên truy n v  chính sách, pháp lu t thu , h  tr  NNT

ế ạ ả ụ trong ph m vi C c Thu  qu n lý;

30

ế ế ụ ổ 2. Phòng Kê khai và K  toán thu  (Phòng KK&KTT): ệ có nhi m v  t ứ    ch c

ế ử ế ế ồ ơ ự ế ệ ố th c hi n công tác đăng ký thu , x  lý h  s  khai thu , k  toán thu , th ng kê thu ế

ế ạ ả ụ trong ph m vi C c Thu  qu n lý;

ợ ưỡ ế ợ ả 3. Phòng Qu n lý n  và c ế ng ch  n  thu  (Phòng QLN): ệ   có nhi m v  t ụ ổ

ch c ứ

ế ợ ự ệ ế ề ả ợ ố ưỡ ế th c hi n công tác qu n lý n  thu , đôn đ c thu ti n thu  n  và c ề   ng ch  thu ti n

ế ợ ề ả ạ ạ thu  n , ti n ph t trong ph m vi qu n lý;

ụ ể ệ ế ể 4. Phòng Ki m tra thu : ể   ế có nhi m v  ki m tra, giám sát kê khai thu ; ki m

ể ế ướ ạ ự ệ ị tra thu , ki m tra tr ế c hoàn thu  GTGT t i các DN, ch u trách nhi m th c hi n d ệ ự

ự ế ủ ố ớ ụ ả ạ ộ ế toán thu đ i v i NNT thu c ph m vi qu n lý tr c ti p c a C c Thu ;

ế ố ụ ự ệ ể ệ 5. Phòng Thanh tra thu  s  1: có nhi m v  tri n khai th c hi n công tác

ế ệ ậ ả ế ố ề ấ thanh tra DN trong vi c ch p hành pháp lu t thu ; gi i quy t t ố    cáo v  hành vi tr n

ụ ế ế ế ế ạ ả ậ ộ ậ l u thu , gian l n thu  liên quan đ n NNT thu c ph m vi C c Thu  qu n lý;

ế ố ụ ự ệ ệ ể 6. Phòng Thanh tra thu  s  2: có nhi m v  tri n khai th c hi n công tác

ế ệ ậ ả ế ố ề ấ thanh tra DN trong vi c ch p hành pháp lu t thu ; gi i quy t t ố    cáo v  hành vi tr n

ế ế ế ậ ườ ộ ụ ế ạ ộ ậ l u thu , gian l n thu  liên quan đ n ng i n p thu  thu c ph m vi C c Thu ế

ả qu n lý;

ổ ợ ệ ụ ự 7. Phòng T ng h p–Nghi p v ­D  toán (Phòng TH­NV­DT): ệ có nhi m v  ch ụ ỉ

ướ ự ụ ế ệ ế ậ ả ẫ ạ đ o, h ng d n nghi p v  qu n lý thu , chính sách, pháp lu t thu ; xây d ng và

ự ử ự ụ ế ệ ả ộ ạ th c hi n d  toán thu NSNN thu c ph m vi C c Thu  qu n lý; x  lý hoàn thu ế

ụ ổ ế ề ứ ự ệ ế ạ ộ ố GTGT kh i Chi c c; t ch c th c hi n công tác pháp ch  v  thu  thu c ph m vi

ủ ế ả ả ụ qu n lý c a C c Thu  qu n lý;

ậ ả ụ ổ ứ ế 8. Phòng Qu n lý thu  thu nh p cá nhân: ệ có nhi m v  t ể   ỉ ạ  ch c, ch  đ o tri n

ố ớ ệ ế ậ ậ ả ộ ả   khai qu n lý thu  thu nh p cá nhân đ i v i các cá nhân có thu nh p thu c di n ph i

ụ ủ ế ạ ậ ậ ộ ị ộ n p thu  thu nh p cá nhân theo quy đ nh c a pháp lu t thu c ph m vi C c Thu ế

ả qu n lý;

31

ộ ộ ể ụ ổ ứ 9. Phòng Ki m tra n i b  (Phòng KTNB): ệ  có nhi m v  t ể   ỉ ạ  ch c ch  đ o, tri n

ủ ơ ự ủ ệ ể ệ ậ khai th c hi n công tác ki m tra vi c tuân th  pháp lu t, tính liêm chính c a c  quan

ứ ế ế ả ế ị ế ế ế ạ ả ạ ồ thu , công ch c thu ; gi i quy t khi u n i (bao g m c  khi u n i các quy t đ nh

ế ủ ơ ộ ộ ơ ề ế ế ạ ế   ử x  lý v  thu  c a c  quan thu  và khi u n i liên quan trong n i b  c  quan thu ,

ế ố ệ ự ụ ế ệ ấ ả ứ công ch c thu ), t cáo liên quan đ n vi c ch p hành công v  và b o v  s  liêm

ủ ơ ứ ủ ụ ế ế ạ ả ưở chính c a c  quan thu , công ch c thu  trong ph m vi qu n lý c a C c tr ụ   ng C c

thu ;ế

ụ ổ ứ ệ ố ệ ả ậ 10. Phòng Tin h c:ọ  có nhi m v  t ch c qu n lý và v n hành h  th ng trang

ế ị ề ứ ụ ụ ế ể ầ ọ ọ thi t b  tin h c ngành thu ; tri n khai các ph n m m  ng d ng tin h c ph c v ụ

ỗ ợ ướ ế ả ế ẫ ạ ộ công tác qu n lý thu  và h  tr  h ệ ử ụ   ng d n, đào t o cán b  thu  trong vi c s  d ng

ứ ụ ả ọ ng d ng tin h c trong công tác qu n lý;

ổ ứ ộ ụ ổ ứ ỉ ạ ể 11. Phòng T  ch c cán b  (TCCB): ệ  có nhi m v  t ch c ch  đ o, tri n khai

ự ệ ổ ứ ộ ế ề ươ ả ộ ề th c hi n v  công tác t ch c b  máy, qu n lý cán b , biên ch , ti n l ạ   ng, đào t o

ự ệ ộ ưở cán b  và th c hi n công tác thi đua khen th ng trong n i b ế ộ ộ  C c Thu ; ụ

ụ Ấ ả ị ỉ 12. Phòng Hành chính ­ Qu n tr  ­ Tài v  ­  n ch  (HC­QT­TV­AC): có nhi mệ

ư ư ỉ ạ ự ể ệ ụ ổ ứ v  t ữ    ch c ch  đ o, tri n khai th c hi n các công tác hành chính, văn th , l u tr ;

ầ ư ả ả ơ ả ự ả ấ ị công tác qu n lý tài chính, qu n lý đ u t ả  xây d ng c  b n, qu n tr , qu n lý  n ch ỉ

ụ ế ế thu  trong toàn C c Thu .

ế ự ế ự ụ ụ ạ ộ 13. T i 07 Chi c c thu  tr c thu c: ộ  07 Chi c c thu  tr c thu c cũng đ ượ   c

ạ ộ ư ổ ứ ế ộ ứ ủ ụ hình thành các Đ i thu  ho t  đ ng theo ch c năng nh  t ế    ch c c a C c thu ,

ư ứ ế ế ộ ườ nh ng không có ch c năng thanh tra thu  và hình thành các Đ i thu  liên ph ng,

ế ướ ạ ộ Đ i thu  tr c b  và thu khác.

ớ ổ ứ ứ ừ ướ ầ V i mô hình t ch c theo ch c năng t ngày 01/7/2007 b ắ   c đ u đã kh c

ụ ượ ượ ể ả ớ ướ ph c đ ữ c nh ng nh c đi m so v i mô hình chuyên qu n tr ư c đây, nh ng cũng

ộ ộ ộ ố ượ ư ư ữ ế ể còn b c l m t s  nh c đi m nh : ch a có Phòng pháp ch  riêng, gi a các Phòng

ự ồ ụ ượ ứ ự ệ ệ ch c năng còn có s  ch ng chéo trong th c hi n nhi m v  đ c giao do công tác tin

ế ư ứ ượ ầ ả ọ h c hoá trong công tác qu n lý thu  ch a đáp  ng đ ả   c yêu c u theo mô hình qu n

32

ế ừ ứ ứ ừ ế ế ộ ộ ế   lý theo ch c năng. Đ i ngũ cán b  công ch c thu  v a thi u v a y u do thi u

ư ậ ụ ế ệ ề ệ ả ạ ư   chuyên nghi p, đào t o ch a t p trung chuyên sâu v  nghi p v  qu n lý thu , ch a

ế ệ ứ ủ ậ ả ầ ả ị ị ế   ạ đáp  ng k p yêu c u qu n lý thu  hi n đ i. Theo quy đ nh c a Lu t qu n lý thu ,

ứ ể ế ả ậ ố mu n thành l p đoàn thanh tra thu  ph i có ch c danh chuyên viên chính, ki m soát

ưở ố ượ ư ệ ể viên chính làm tr ng đoàn, nh ng hi n nay s  l ng chuyên viên chính, ki m soát

ạ ụ ệ ổ ứ ế ẵ ố viên chính t i C c thu  thành ph  Đà N ng quá ít nên khó khăn cho vi c t ch c các

đoàn thanh tra thu .ế

ế ố ớ ố ề ấ ị   2.1.2.2. Khái quát v  công tác ch ng th t thu thu  đ i v i DNNQD trên đ a

ố ẵ bàn thành ph  Đà N ng

ể * Quy trình thanh tra, ki m tra ĐTNT

ể ể ụ ế ể ế ọ Thanh tra, ki m tra thu  là công c  quan tr ng đ  ki m soát thu  GTGT,

ế ự ự ộ ượ ơ TNDN theo c  ch  ĐTNT t khai, t n p. Quy trình thanh tra ĐTNT đ ể c bi u th ị

ư nh  sau:

ậ ế ạ

ể ệ

ỉ ậ Thu th p thông  ấ tin và d u hi u  vi ph mạ thanh  L p k  ho ch:  tra, ki m tra tháng, quý,  ế ề năm và đi u ch nh k   ho chạ

ị Chu n b  thanh tra, ki m tra:

ể ể ồ ơ ạ ơ

ế i c  quan Thu   ể ậ

ẩ  ­ Ki m tra phân tích h  s  t  ­ Thành l p đoàn thanh tra, ki m tra ể ế ị  ­ Ban hành Quy t đ nh thanh tra, ki m tra

Ki m tra t

ể ố

ấ Xác minh: hóa  ơ đ n và các tài  ệ li u nghi v n.

ạ i DN:   ậ ậ ế ị Công b  Quy t đ nh; l p nh t  ố ệ ể ký thanh tra; ki m tra s  li u  ế ạ ố ệ ợ ổ i  t t t ng h p, s  li u chi ti ổ ơ ứ , hóa đ n và các s   ch ng t

ừ ế sách k  toán.

ả ế ử ậ

ử ậ ế ấ

ạ ế ề

ế ộ ế ơ

ố ụ ự  t ng Hình s .

ư ệ ữ ồ L u tr  h   sơ X  lý k t qu  thanh tra: ạ ế ­ Không x  lý n u không vi ph m ử ­ X  lý vi ph m v  thu  và hóa  đ n ơ ể ơ ­ Chuy n c  quan t Báo cáo đánh  ả ế giá k t qu   ộ cu c thanh tra.

K t lu n thanh tra: ­  Ch p  hành  pháp  lu t  thu ,ế ­ Ch  đ  k  toán, hóa đ n,  ­  Các  hành  vi  vi  ph m ạ khác. Báo cáo th c ự Theo dõi  ế ế ị hi n k   Quy t đ nh  ạ x  lýử ho ch thanh  tra.

33

ể Hình 2.2: Quy trình thanh tra, ki m tra ĐTNT

ụ ườ ệ ế ả ả tăng c ng hi u qu  công tác qu n lý thu , nâng ủ M c đích c a quy trình:

ự ủ ơ ử ệ ế ệ ặ ờ ị cao năng l c c a c  quan Thu  trong vi c phát hi n, ngăn ch n và x  lý k p th i các

ế ậ ọ ố ự ổ ứ t ch c, cá nhân có hành vi gian l n, tr n thu ; tôn tr ng, phát huy tính t ấ    giác ch p

ự ị ự ủ ệ ệ ề ệ ị hành và t ch u trách nhi m c a DN trong vi c th c hi n đúng quy đ nh v  kê khai,

ệ ả ự ể ệ ế ế ạ ộ n p thu ; th c hi n c i cách và hi n đ i hóa công tác thanh tra, ki m tra thu .

ể ế ậ ụ ụ ế ạ ­ L p k  ho ch ki m tra: vào quý 4 hàng năm, C c Thu  và các Chi c c Thu ế

ậ ế ạ ơ ở ể ệ có trách nhi m l p k  ho ch thanh tra, ki m tra cho năm sau trên c  s  phân tích thông

ề ệ ấ ườ ệ ấ ệ ể ế ủ ừ tin v  thu  c a t ng DN ể đ  phát hi n các DN có d u hi u b t th ng, bi u hi n khai

ả ả ự ệ ế ế ạ ả ố ồ ợ man, tr n thu  và ngu n nhân l c hi n có. K  ho ch ph i đ m b o phù h p, tránh

ắ ớ ế ạ ủ ư ể ơ ướ trùng l p v i k  ho ch c a các c  quan khác nh : Ki m toán, Thanh tra Nhà n c ...

ự ệ ể ệ ồ ­ Th c hi n thanh tra, ki m tra: bao g m các công vi c:

ị ể ẩ ợ ế ề ậ + Chu n b  ki m tra: t p h p thông tin chi ti t v  DN; phân tích các thông tin

ế ậ ữ ủ ề ế ể ị ấ có liên quan đ n DN đ  xác đ nh nh ng nghi v n, nh ng r i ro v  thu  t p trung ở

ế ị ế ả ể   khâu nào, tài kho n k  toán nào, th i k  nào; và ban hành Quy t đ nh thanh tra, ki m ế ồ ơ

tra.

ế ơ ồ ộ ạ ề + Ti n hành thanh tra, ki m tra t ộ i DN: S  đ  m t cu c thanh tra, ki m tra ể thanh

ữ ố ệ ủ S  li u c a CSKD: ờ ỳ H   s   khai  thu   GTGT,  TNDN,  báo  cáo  tài  chính,  các  thông  tin  v   tình  hình  ể ậ ấ ch p  hành  pháp  lu t  thu  ...ế ư ể ệ ượ đ

c th  hi n nh  sau: Đoàn  thanh tra  Thuế

ụ ế ẩ ế ử ấ

ả ế K t  qu   tra: ề ậ ế K t  lu n  v   tình  ấ ch p  hành  hình  ế ậ pháp lu t thu ; xác  ị đ nh  các  hành  vi  vi  ề ạ ph m  v   thu   và  ề đ   xu t  x   lý  vi  ph mạ ị ướ

ế ự Các chu n m c áp d ng:  ậ Lu t  thu   GTGT,  TNDN,  ế ị K  toán. Ngh  đ nh, Thông  ả ẫ ư t ng d n;   và  văn  b n h ả quy trình qu n lý thu ...

34

ứ ằ ậ               Thu th p b ng ch ng

và đánh giá

ộ ộ ể ạ Hình 2.3: M t cu c thanh tra, ki m tra t i DN

ụ ư ứ ế ể ễ ế ế ả Căn c  vào m c đích ki m tra nh : quy t toán thu , mi n gi m thu  TNDN

ợ ệ ể ế ệ ặ ợ ho c thanh tra toàn di n mà ti n hành ki m tra tính h p pháp, h p l ự   , tính trung th c

ồ ơ ứ ừ ổ ồ ơ ế ế ủ ừ c a t ng h  s  ch ng t , s  sách k  toán, báo cáo tài chính, h  s  khai thu …t ươ   ng

ứ ộ ể ng phát sinh trong niên đ  ki m tra.

ả ậ ế ậ ả ả   ể + L p biên b n: k t thúc thanh tra, ki m tra; đoàn thanh tra ph i l p biên b n

ể ả ắ ả ầ ả ọ ả   thanh tra, ki m tra. Biên b n đ m b o yêu c u ng n g n, rõ ràng, chính xác, ph n

ầ ủ ế ả ủ ị ử ữ ế ạ ộ ể ánh đ y đ  k t qu  c a cu c thanh tra, ki m tra và nh ng ki n ngh  x  lý vi ph m.

ử ế ể ả ờ ạ ể ừ ­  X  lý k t qu  thanh tra, ki m tra: trong th i h n 10 ngày k  t sau ngày

ế ị ế ể ả ả ố ơ ử   công b  biên b n thanh tra, ki m tra; c  quan Thu  ph i ban hành quy t đ nh x  lý

ể ệ ủ ả ướ ệ ể ử g i DN. Đây là văn b n th  hi n ý chí c a Nhà n c trong vi c ki m soát thu ế

ồ ố ợ ọ ử ế ằ ờ ị nh m x  lý và thu h i s  thu  khai man, n  đ ng k p th i vào NSNN; nâng cao ý

ế ủ ứ ấ ậ ườ ụ th c ch p hành lu t thu  c a các DN và cho ng i thi hành công v .

ữ ồ ơ ự ệ ế ả ộ ệ   ư ­ Báo cáo k t qu  cu c thanh tra, l u tr  h  s ; theo dõi vi c th c hi n

ế ị ự ử ế ệ ế ằ ổ ị Quy t đ nh x  lý và báo cáo th c hi n k  ho ch ạ : quy đ nh này nh m t ng k t kinh

ữ ệ ạ ươ ứ ế ố ạ nghi m, tìm ra nh ng d ng hành vi vi ph m, ph ng th c tr n thu ,... và ph ươ   ng

ệ ặ ữ ồ ơ ệ ư ự ạ pháp phát hi n, ngăn ch n các hành vi vi ph m đó; th c hi n l u tr  h  s ; theo dõi

ề ả ả ạ ố ị đôn đ c thu ngay vào NSNN các kho n ph i truy thu và ti n ph t theo quy đ nh.

ể ế * Đánh giá mô hình ki m soát thu  GTGT, TNDN

35

ừ ả ướ ơ ế ự ự ế Quy trình qu n lý thu  GTGT,TNDN t ng b c đã d a trên c  ch  t tính, t ự

ự ộ ứ ệ ế ự ủ khai và t n p thu , nâng cao ý th c trách nhi m và t ệ    giác c a ĐTNT trong vi c

ế ố ớ ự ụ ệ ướ ố ớ ấ ồ th c hi n nghĩa v  thu  đ i v i Nhà n ờ   c nh t là đ i v i các DNNQD, đ ng th i

ủ ơ ự ệ ệ ế ả ế th c hi n vai trò giám sát c a c  quan thu  trong vi c qu n lý thu thu ; giúp cho các

ệ ố ơ ế ộ ứ ế ơ ự DN th c hi n t t h n công tác k  toán và ch  đ  hóa đ n, ch ng t ừ ừ ; t ầ    đó góp ph n

ế ẽ ể ặ ị ki m soát ch t ch  thu  GTGT, TNDN phát sinh trên đ a bàn.

ự ự ế ệ ệ ấ ậ ộ   Quá trình th c hi n Lu t thu  GTGT, TNDN đã cho th y vi c xây d ng m t

ế ể ượ ể ệ ả mô hình ki m soát thu  GTGT, TNDN đ ế   c th  hi n qua quy trình qu n lý thu thu ,

ơ ấ ổ ể ứ ừ ớ ướ quy trình thanh tra, ki m tra ĐTNT và c  c u t ch c m i đã t ng b c nâng cao

ả ủ ể ế ệ ỏ hi u qu  c a công tác ki m soát thu  GTGT, TNDN đóng góp không nh  vào công

ộ ả ổ ậ ư ữ ể ệ ế ạ ự   cu c c i cách thu . Tuy nhiên, bên c nh nh ng  u đi m n i b t nêu trên, vi c th c

ệ ế ể ở ẵ ẫ hi n Quy trình ki m soát thu  GTGT, TNDN TP Đà N ng v n b c l ộ ộ ộ ố m t s

ượ ể nh c đi m sau:

ề ế ả ­  V  quy trình qu n lý thu  GTGT, TNDN:

ư ượ ụ ể ế ả ấ + Tiêu chí đ  phân c p DNNQD cho các Chi c c thu  qu n lý ch a đ c quy

ụ ụ ế ấ ấ ố ố ị đ nh th ng nh t trong toàn qu c, do đó C c thu  phân c p cho các Chi c c thu ế

ủ ả ố ỷ qu n lý theo công văn s  4613/UBND­KTTH ngày 01/8/2006 c a U  Ban nhân dân

ẵ ừ ủ ự ụ ả ạ TP Đà N ng, t ụ   ữ ự  đó t o cho DN có s  so sánh gi a s  qu n lý c a C c và Chi c c.

ệ ơ ở ậ ụ ụ ề ấ ả ấ ọ Vì đi u ki n c  s  v t ch t, nh t là công tác tin h c ph c v  cho công tác qu n lý ở

ố ớ ấ ế ẫ ụ ữ ư ế ạ ụ ế   ấ c p Chi c c còn h n ch , d n đ n DN có nh ng  u sách đ i v i c p Chi c c n u

ứ ượ ể ổ ủ ấ ầ ố không đáp  ng đ c yêu c u c a DN thì DN có th  b  sung v n trong Gi y phép

ừ ỷ ồ ụ ạ ặ ở ở kinh doanh t 10 t đ ng tr  lên ho c m  thêm các chi nhánh h ch toán ph  thu c ộ ở

ệ ậ ơ ụ ở ộ ự ụ ủ ả các qu n, huy n khác n i đóng tr ế    s  chính thì thu c s  qu n lý c a C c thu .

ư ệ ế ế ấ ẫ ả ấ ọ ị   Vi c phân c p ch a khoa h c và nh t quán d n đ n công tác qu n lý thu  trên đ a

ặ ậ ệ bàn các qu n huy n g p khó khăn;

ị ả ế ế ả + Quy trình qu n lý thu  không theo k p c i cách hành chính thu  nên th ườ   ng

ệ ự ệ ự ễ ế ả ậ ắ ậ ch p vá, kh p kh nh, tính hi u l c không cao. Lu t qu n lý thu  đã có hi u l c thi

36

ừ ư ư ế ả ượ hành t ngày 01/7/2007 nh ng các Quy trình qu n lý thu  ch a đ ị   c ban hành k p

ế ố ớ ệ ự ề ả ẫ ờ ư   th i, mà quy trình 1209/2004 v  qu n lý thu  đ i v i DN v n còn hi u l c nh ng

ệ ự ử ử ế ầ ờ ờ hi u l c “n a v i”, vì đã có quy trình 1125/2005 thay th  ph n x  lý t khai và

ừ ộ ế ế ầ ả ợ ứ ch ng t n p thu , quy trình 1123/2005 thay th  ph n qu n lý thu n ...;

ố ợ ế ị ư ữ ệ ơ ị + Quy trình ch a quy đ nh vi c ph i h p gi a các c  quan Thu  đ a ph ươ   ng

ớ ơ ụ ế ẹ ả ả ộ (qu n lý các DN ph  thu c) v i c  quan Thu  qu n lý DN m  nên đ i v i tr ố ớ ườ   ng

ạ ộ ụ ề ệ ộ ị ớ   ợ h p DN có nhi u Chi nhánh, xí nghi p ph  thu c ho t đ ng trên đ a bàn khác v i

ẹ ế ả ơ ườ ệ ặ DN m  thì c  quan Thu  qu n lý DN chính th ng g p khó khăn trong vi c xác

ể ể ủ ủ ế ẹ ị đ nh doanh thu, chi phí c a Chi nhánh đ  ki m soát thu  TNDN c a DN m ;

ưỡ ế ượ ế ệ + Các bi n pháp c ế ị ng ch  thi hành quy t đ nh hành chính thu  đ ự   c th c

ệ ự ư ệ ề ế ả hi n trình t ậ  các bi n pháp theo Đi u 93 Lu t qu n lý thu , nh ng Quy trình c ưỡ   ng

ư ụ ế ế ệ ệ ẫ ưỡ ế ợ ch   ch a ban hành, d n đ n vi c áp d ng các bi n pháp c ế ư   ng ch  n  thu  ch a

ự ệ ượ ủ ủ ệ ế ậ ả ầ th c hi n đ ị c đ y đ  các bi n pháp theo quy đ nh c a Lu t qu n lý thu , do đó

ợ ọ ư ế ề ẫ ạ tình tr ng n  đ ng thu  dây d a kéo dài v n còn nhi u.

ề ể ­ V  quy trình thanh tra, ki m tra ĐTNT

ử ủ ư ị ượ ố ệ ậ ị ậ ờ + Các thông tin l ch s  c a DN ch a đ c c p nh t k p th i, s  li u trên

ầ ớ ủ ế ế ả quy t toán thu  TNDN và báo cáo tài chính c a ph n l n DNNQD ph n ánh không

ề ấ ự ệ ệ ố chính xác và trung th c, vi c phân tích các thông tin v  d u hi u khai man, tr n thu ế

ườ ượ ấ ơ ế ế ề ẫ ậ ạ th ng đ c làm r t s  sài, d n đ n công tác l p k  ho ch thanh tra nhi u khi

ề ế ạ ậ ệ ư   không chính xác, không t p trung vào các DN có hành vi vi ph m v  thu . Vi c l u

ữ ồ ơ ậ ạ ơ ư ế ộ ọ tr ế ữ  h  s  khai thu  gi a các b  ph n t i c  quan thu  ch a có tính khoa h c. Do

ấ ượ ộ ố ộ ủ ế ạ ậ v y, ch t l ng c a m t s  cu c thanh tra còn h n ch .

ệ ữ ể ấ ệ ế ậ ạ ố Có th  th y m i liên h  gi a vi c phân tích thông tin, l p k  ho ch thanh tra

ế ầ ả ạ ụ ế ẵ ả và k t qu  thanh tra qua các năm g n đây t i C c Thu  TP Đà N ng qua b ng sau:

ự ệ ể ả ế ạ B ng 2.4: Tình hình th c hi n k  ho ch thanh tra, ki m tra  2005 – 2007

37

STT

ỉ Ch  tiêu ể

ế ạ th c hi n k  ho ch  =  (2) : (1)

ể 1 2 3 4 5 6 ế ạ K  ho ch thanh tra, ki m tra ệ ố ự S  đã th c hi n ỷ ệ ự ệ T  l ệ ố ộ S  cu c phát hi n có vi ph m ạ ỷ ệ  DN vi ph m  =  (4) : (2) T  l ế ố S  thu  tăng thêm qua ki m tra ĐVT Cu cộ Cu cộ % Cu cộ % Triệ 2005 700 681 97% 418 61% 15.621 2006 1.200 1.391 116% 687 49% 19.415 2007 1.400 1.517 108% 795 52% 22.753

ế ố ộ 7 S  thu  tăng bình quân/ cu c  = (6) : (2) u Triệ 22 14 15

ụ ế ạ ố 8 S  thu  bình quân v  vi ph m = (6) : u Triệ 37 28 29

(4) u

ả ự ế ạ ồ ệ ế (Ngu n: Báo cáo k t qu  th c hi n k  ho ch thanh tra năm 2005 ­ 2007)

ể ấ ằ ừ ố ệ ự ệ ặ ạ T  s  li u trên có th  th y r ng: năm 2005 m c dù th c hi n đ t 97% k ế

ố ụ ỉ ạ ứ ư ệ ể ể ạ ho ch thanh tra, ki m tra nh ng s  v  phát hi n ch  đ t 61%, t c là ki m tra 681

ươ ớ ỷ ệ ứ ệ ạ ươ ự DN t ng  ng v i t l 39% không phát hi n ra sai ph m; t ng t năm 2006 có

ế ế ạ ạ 704 DN không sai ph m chi m 51%; năm 2007 có 722 DN không sai ph m chi m t ỷ

ể ệ ậ ấ ổ ố ế ệ l 48%. T ng s  thu  gian l n phát hi n qua ki m tra cũng th p: năm 2005 bình

ụ ệ ệ ồ ồ ụ quân 22 tri u đ ng/v , 2006 bình quân 14 tri u đ ng/v , năm 2007 bình quân 15

ệ ồ ứ ế ế ậ ả tri u đ ng/v ạ   ụ. K t qu  trên đã ch ng minh vi c phân tích thông tin, l p k  ho ch ệ

ự ế ể ớ ạ thanh tra, ki m tra không sát v i th c t ẫ   , không đi sâu vào các hành vi vi ph m d n

ấ ượ ế ư ạ ể ệ ả ế đ n ch t l ầ   ng công tác thanh tra và ki m soát thu  ch a đ t hi u qu  và yêu c u

ặ đ t ra.

ụ ể ề ứ ộ ư ế ư ạ ị + Ch a có quy đ nh c  th  v  quy mô và m c đ  ĐTNT sai ph m nh  th  nào

ố ượ ụ ứ ự ể ể ệ do  các Chi c c và phòng ki m tra th c hi n ch c năng ki m tra, đ i t ng nào do

ạ ố ượ ự ệ ệ ế ậ ẫ Phòng Thanh tra th c hi n thanh tra. Do v y, d n đ n vi c phân lo i đ i t ộ   ng thu c

ể ệ ậ ả ưở ấ ượ ế ư di n ki m tra và thanh tra ch a rõ ràng. Vì v y, đã  nh h ng đ n ch t l ủ   ng c a

ệ ể ể ế ả ả công tác thanh tra, ki m tra; làm gi m sút hi u qu  công tác ki m soát thu  GTGT,

TNDN.

38

ả ướ ừ + Phòng Thanh tra và Phòng Qu n lý DNNQD (tr c ngày 01.7.2007) v a có

ụ ả ứ ừ ể ệ ế ế ch c năng thanh tra, ki m tra ĐTNT, v a có nhi m v  gi i quy t các khi u n i v ạ ề

thu  ế

ụ ệ ữ ể ạ ắ   ố ớ đ i v i nh ng v  vi c do mình ki m tra là không khách quan, vi ph m nguyên t c

gi i ả

ế ạ ố ế quy t khi u n i, t cáo.

ữ ệ Ấ ử ự ả ọ ợ ỉ ừ   ổ + Các Phòng Tin h c ­ X  lý d  li u, T ng h p ­ D  toán, Qu n lý  n ch  v a

ứ ể ướ ế ừ ụ ụ ệ ẫ có ch c năng tri n khai, h ng d n nghi p v  cho các Chi c c Thu , v a kiêm luôn

ế ệ ộ ộ ụ ự ệ ể công tác ki m tra n i b  (KSNB) các Chi c c thu  vi c th c hi n các quy trình nêu

ủ ứ ớ ồ trên là ch ng chéo v i ch c năng thanh tra, KSNB c a Phòng Thanh tra.

Ế Ố Ớ Ự Ạ Ể Ề 2.2. TH C TR NG V  CÔNG TÁC KI M SOÁT THU  Đ I V I DNNQD

Ẵ Ị TRÊN Đ A BÀN TP ĐÀ N NG

ế ố ớ ạ ộ ủ ể ệ ấ ơ ậ   Ho t đ ng ki m soát c a c  quan Thu  đ i v i vi c ch p hành pháp lu t

ế ủ ẵ ị ả ẽ ạ thu  c a các DNNQD trên đ a bàn TP Đà N ng, tác gi ự  s  đánh giá th c tr ng công

ạ ộ ế ể ể tác ki m  soát thu  GTGT, TNDN thông qua ho t  đ ng thanh tra, ki m  tra thu ế

ớ ố ớ GTGT, TNDN v i đ i v i DNNQD.

ế ạ ơ ể ế 2.2.1. Ki m soát thu  t i c  quan thu

ồ ơ ế ể 2.2.1.1. Ki m soát h  s  khai thu  GTGT và TNDN quý

ồ ơ ế ế ể ể ệ ồ ơ  vi c ki m tra h  s * Ki m soát h  s  khai thu  GTGT, thu  TNDN quý:

ế ạ ơ ế ượ ự ệ ướ khai thu  t i c  quan thu  đ c th c hi n theo các b ư c nh  sau:

ướ ể ế ố ồ ơ ế ộ ki m tra ớ ơ ở ữ n i dung kê khai trong h  s  thu , đ i chi u v i c  s  d ­ B c 1:

ớ ữ ệ ủ ủ ệ ệ ề li u c a NNT và tài li u có liên quan v  NNT, so sánh v i d  li u c a NNT đ ể

ủ ệ ặ ườ ư ầ ợ phân tích, đánh giá tính tuân th   ho c phát hi n các tr ng h p khai ch a đ y đ ủ

ế ế ế ệ ậ ặ ố ẫ ớ d n t ế   i vi c thi u thu  ho c tr n thu , gian l n thu .

ươ ế * Ph ể ng pháp ki m tra thu

ố ế ố ệ ữ ờ ố ả ố ế : đ i chi u s  li u gi a t khai và các b ng kê kèm theo; đ i + Đ i chi u

ứ ế ớ ỉ ả chi u các ch  tiêu trên b ng kê v i căn c  pháp lý.

39

ủ ỳ ướ c (tháng, quý, năm); so sánh ớ ố ệ + So sánh: so sánh v i s  li u kê khai c a k  tr

ớ ỳ ướ ặ ề ớ sánh m t hàng v i k  tr c; so sánh v i DN cùng ngành ngh , quy mô.

ả ề ố ệ ữ ệ ố ố ỉ ỷ + Phân tích: xem xét m i quan h  gi a các ch  tiêu c  v  s  tuy t đ i và t

ươ ủ ể ả ậ ạ ợ ệ ằ l b ng các ph ng pháp phù h p đ  đánh giá, c nh báo và nh n d ng r i ro.

ả ể ồ ơ ể ế ế ế ộ ế ậ  Sau khi ki m tra, cán b  thu  xác nh n k t qu  ki m tra thu  vào h  s  thu

ườ ừ theo t ng tr ợ ụ ể ng h p c  th .

ướ ế ư ồ ơ ử ệ ậ các bi n pháp x  lý sau khi nh n xét h  s  khai thu  nh  sau: ­ B c 2 :

ố ớ ồ ơ ủ ế ả ả ợ ỉ ầ ­ Đ i v i các h  s  khai thu  khai đ y đ  ch  tiêu; đ m b o tính h p lý,

ủ ệ ệ ấ ạ ả ậ chính xác c a thông tin, tài li u; không có d u hi u vi ph m thì b n nh n xét đ ượ   c

ế ớ ồ ơ ư l u cùng v i h  s  khai thu .

ố ớ ứ ể ồ ơ ế ế ấ ố ị ệ ­ Đ i v i các h  s  khai thu  phát hi n th y căn c  đ  xác đ nh s  thu  khai

ồ ơ ầ ấ ỉ ị là có nghi v n thì ra thông báo yêu c u NNT hoàn ch nh h  s  theo quy đ nh.

ố ớ ồ ơ ế ố ệ ư ệ ấ ặ   ­ Đ i v i h  s  khai thu , s  li u khai phát hi n th y ch a chính xác ho c

ế ố ả ộ ữ ế ế ễ ấ ầ ố ỉ ả   th y nh ng ch  tiêu c n làm rõ liên quan đ n s  thu  ph i n p, s  thu  mi n gi m,

ế ượ ề ằ ả ị ả ố s  thu  đ c hoàn…thì thông báo b ng văn b n đ  ngh  NNT gi i trình.

ử ả ặ ổ ­ X  lý sau khi NNT đã gi i trình ho c b  sung thông tin:

ườ ợ ả ứ ệ ặ ổ + Tr ng h p đã gi i trình ho c b  sung thông tin tài li u ch ng minh đ ượ   c

ế ượ ồ ơ ư ấ ậ ố s  thu  khai là đúng thì đ ế c ch p nh n và l u vào h  s  khai thu ;

ườ ợ ả ư ệ ổ +   Tr ng h p đã gi ứ   i trình, b  sung thông tin tài li u nh ng không ch ng

NG NG

ậ ậ

ế ờ ạ ầ c s  thu  khai là đúng ho c đã h t th i h n yêu c u theo thông báo c a c ủ ơ ượ ố Ế Ế

BP KK&KTT  BP KK&KTT  ế ặ ồ ơ ồ ơ  Nh p h  s    Nh p h  s   ế ố khai thuế khai thuế

BP  KKKTT  BP  KKKTT  ư ồ ơ ư ồ ơ  L u h  s    L u h  s   ể khai thuế khai thuế

ặ ư ả ộ ệ ấ ự ế ị

ế minh đ ƯỜ Ộ ƯỜ Ộ I N P THU I N P THU ồ ơ ộ ồ ơ ộ N p h  s N p h  s quan thu , thì th c hi n  n đ nh s  thu  ph i n p ho c đ a vào danh sách ki m tra khai thuế khai thuế ạ ụ ở ườ ộ t i n p thu . i tr  s  ng

ế ế

ồ ơ ể ế ượ Công tác ki m tra h  s  khai thu  t i c  quan thu  đ ơ ồ

ể ể có l có l

ế ế

Ể Ể

ể ể

ế ạ ơ BP  KK&KTT  BP  KK&KTT  ồ ơ ồ ơ  Ki m tra h  s    Ki m tra h  s   ỗ ố ọ ỗ ố ọ i s  h c i s  h c ể ệ c th  hi n qua s  đ BP  KKKTT  BP  KKKTT   K  toán theo dõi thu   K  toán theo dõi thu  ộ ộ n p ĐTNT n p ĐTNT

ồ ơ ồ ơ

ỉ ỉ

BP KK&KTT  BP KK&KTT  ồ ơ ỉ ề ề ồ ơ ỉ Đi u ch nh h  s   Đi u ch nh h  s   khai thuế khai thuế

Ế Ế BP KI M TRA THU   BP KI M TRA THU   Rà soát kê khai thu  ế Rà soát kê khai thu  ế Xem xét thông tin  Xem xét thông tin  ề ề đi u ch nh h  s  khai  đi u ch nh h  s  khai  thu  ế thu  ế

sau: Ồ Ơ Ồ Ơ Ậ Ậ BP NH N H  S BP NH N H  S ồ ơ ậ ồ ơ ậ Ti p nh n h  s   Ti p nh n h  s   khai thuế khai thuế Quét mã v chạ Quét mã v chạ ơ ộ ơ ộ Ki m tra s  b Ki m tra s  b

40

* ử ờ ế Hình 2.4 : Quy trình x  lý t khai thu

ả ể ồ ơ ế ế ạ ơ ế K t qu  ki m soát h  s  khai thu  GTGT, TNDN t i c  quan thu

ế ờ ộ ờ ủ ậ ả ị ế Theo quy đ nh c a Lu t qu n lý thu  th i gian n p t khai thu  GTGT tháng

ủ ậ ấ ướ ấ ch m nh t là ngày 20 c a tháng sau (tr ậ c ngày 01/7/2007 ch m nh t là ngày 10

ự ậ ả ộ ồ ơ ế ế ế ố ị tháng sau). DN t ả ộ    l p h  s  khai thu  và xác đ nh s  thu  ph i n p. K t qu  n p

ư ế ố ồ ơ h  s  khai thu  GTGT, TNDN 6 tháng cu i năm 2007 nh  sau:

S  hố ồ

S   hố ồ

T  lỷ ệ

S  hố ồ

S  tố ờ

T  lỷ ệ

S  hố ồ

T  lỷ ệ

ơ   s  khai

ơ s  khai

h  sồ ơ

ơ   s  khai

khai

h  sồ ơ

h  sồ ơ

T  khai

thuế

thu  đãế

khai

thuế

khai

khai

n pộ

khai

thuế

ph iả

n pộ

thuế

n pộ

thuế

thuế

quá

thuế

n pộ

đã n pộ

đúng

không

không

th iờ

n pộ

(%)

h nạ

n pộ

ộ n p (%)

h nạ

quá

qui

h nạ

1 ­ GTGT ­ TNDN

3 38.540 10.868

4=3/2 96 83.6

9=8/2 4 16.4

đ nhị 6 3.160 596

(%) 7=6/3 8.2 5.48

5 35.380 10.272 ẵ

2 40.146 13.000 ồ

ộ ồ ơ ố ế ả B ng 2.5:Tình hình n p h  s  khai thu   DNNQD 6 tháng cu i năm 2007

8 1.606 2.132 ( Ngu n: T  C c thu  TP Đà N ng 6 tháng cu i năm 2007)

ừ ụ ế ố

41

ừ ế ồ ơ ế ấ ả ẫ   ộ T  k t qu  trên cho th y: tình hình n p h  s  khai thu  GTGT, TNDN v n

ố ớ ồ ơ ư ế ấ ố ch a ch p hành nghiêm túc; đ i v i h  s  khai thu  GTGT 6 tháng cu i năm 2007

ồ ơ ư ộ ố ồ ơ ả ộ ớ ổ ế ẫ v n còn 1.606 h  s  ch a n p so v i t ng s  h  s  ph i n p (chi m 4%) và h  s ồ ơ

ồ ơ ư ố ồ ơ ả ộ ớ ổ ế ẫ ế   ộ thu  TNDN v n còn 2.132 h  s  ch a n p so v i t ng s  h  s  ph i n p (chi m

ồ ơ ộ ế ậ ờ ị ỷ ọ ớ 16,4%); h  s  n p ch m so v i th i gian quy đ nh còn chi m t ớ  tr ng l n, h  s ồ ơ

ồ ơ ồ ơ ế ế ế ậ ộ thu  GTGT n p ch m là 3.160/38.540 h  s  chi m 8,2% và h  s  thu  TNDN

ồ ơ ự ư ư ệ ế ượ ệ ấ 596/10.868 h  s  chi m 5,48%. Nh ng ch a th c hi n đ ế ố   ị c vi c  n đ nh thu  đ i

ỉ ớ ử ự ệ ạ ạ ậ ộ ộ ớ ồ ơ v i h  s  ch m n p và không n p mà ch  m i th c hi n x  ph t vi ph m hành

ố ớ ồ ơ ầ ậ ộ ả ề ổ chính đ i v i h  s  ch m n p, yêu c u gi ấ   i trình, b  sung thông tin và đ  xu t

ể ạ ả ử ế ượ ể ệ ở ả ki m tra t i DN. K t qu  x  lý đ c th  hi n b ng sau :

42

ồ ơ

S  NNT ch m n p h  s  khai

ả ử

ế

K t qu  x  lý

thuế

T  khai

ố ề

D iướ

Từ

T  10ừ

S  NNT

Số

ạ S  ti n ph t

thuế

5 ngày

5­10

­90

ị ả   b  c nh

NNT

T ngổ

T ng s

ngày

ngày

cáo

bị

số

ph tạ

7

1 ­ GTGT ­ TNDN

6  1.092     210

215 85

9 262.873.000 85.800.000

3 2.068 386 ừ ụ

2  3.160  596 ồ

4 726 132 ế

ế ố ớ ả ử ồ ơ ế ả ạ B ng 2.6: K t qu  x  lý vi ph m h  s  khai thu  đ i v i DNNQD

ti nề 5 8  366 877   78 125 ( Ngu n: T  C c thu  TP Đà N ng 6 tháng cu i năm 2007)

ẵ ố

ồ ơ ế ể 2.2.1.2. Ki m soát h  s  khai thu  TNDN năm

ồ ơ ụ ụ ế ồ (Ph  l c 3): * H  s  khai thu  g m

ế ẫ ụ ụ ế ờ + T  khai quy t toán thu  m u 03/TNDN và các ph  l c kèm theo.

ứ ể ế ấ ặ ờ ạ   + Báo cáo tài chính năm ho c báo cáo tài chính đ n th i đi m ch m d t ho t

ứ ở ữ ứ ợ ể ấ ồ ổ ộ đ ng kinh doanh; ch m d t h p đ ng; chuy n đ i hình th c s  h u DN; t ổ ứ ạ   i  ch c l

ạ ộ ệ ho t đ ng doanh nghi p.

ứ ể ế * Ki m tra căn c  tính thu

ể ờ ế ế ế ố ỉ Ki m tra t ầ  khai quy t toán thu  TNDN c n đ i chi u các ch  tiêu trong t ờ

ự ệ ệ ớ ự ư khai v i các tài li u kèm theo, th c hi n theo trình t nh  sau:

ế ổ ố ỉ ợ ế ậ ướ ế ớ ỉ ­ Đ i chi u ch  tiêu t ng l i nhu n k  toán tr c thu  TNDN v i ch  tiêu

ợ ế ậ ướ ạ ộ ụ ụ ế ế ả ổ t ng l i nhu n k  toán tr ả   c thu  TNDN trong ph  l c “K t qu  ho t đ ng s n

ấ xu t kinh doanh”

ỗ ừ ế ố ỉ ướ ể ỉ ­ Đ i chi u ch  tiêu “L  t các năm tr ớ c chuy n sang” v i ch  tiêu này trong

ể ỗ ụ m c “Chuy n l ”.

43

ế ấ ứ ụ ế ệ ế ố ỉ ­ Đ i chi u ch  tiêu: “Thu  TNDN chênh l ch do áp d ng m c thu  su t khác

ế ấ ứ ỉ ượ ễ ế ả ỳ m c thu  su t 28% và ch  tiêu “ TNDN đ ớ   c mi n, gi m trong k  tính thu  ” v i

ụ ụ ư ế ả ỉ các ch  tiêu nêu trên trong b ng ph  l c “Thu  TNDN  u đãi”.

ậ ừ ế ố ề ử ụ ể ấ ỉ ­ Đ i chi u các ch  tiêu “Thu nh p t chuy n quy n s  d ng đ t (CQSDĐ),

ề ể ấ ể ừ ừ chuy n quy n thuê đ t (CQTĐ)”; “S  l ố ỗ ượ  đ c chuy n t CQSDĐ, CQTĐ t ữ    nh ng

ướ ượ ậ ừ ể ạ ộ ớ ỉ năm tr c đ c chuy n”; “Thu nh p t ho t  đ ng CQTĐ” v i các ch  tiêu trên

ạ ộ ố ớ ụ ụ ế ả trong b n ph  l c “Thu  TNDN đ i v i ho t đ ng CQSDĐ, CQTĐ”.

ỉ ờ ế ế ế ầ ố ­ Các ch  tiêu khác trong t ớ    khai quy t toán thu  TNDN c n đ i chi u v i

ủ ơ ở ế ớ ố ỉ ả b n báo cáo tài chính c a c  s  kinh doanh và có đ i chi u v i các ch  tiêu  trong t ờ

ế ướ ế khai quy t toán thu  TNDN các năm tr c.

ạ ộ ụ ụ ế ế ể ả ầ ấ ả ố ­ Ki m tra ph  l c “K t qu  ho t đ ng s n xu t kinh doanh”: c n đ i chi u

ớ ố ộ ồ ỉ ỉ ờ ớ v i các ch  tiêu “Doanh thu” và “Chi phí” v i s  c ng d n các ch  tiêu này trong “T

ệ ạ ế ậ khai thu  thu nh p doanh nghi p t m tính trong năm”.

ể ỗ ụ ụ ể ể ầ ố ệ ữ ố ệ   ­ Ki m tra ph  l c “Chuy n l ”: c n ki m tra các m i quan h  gi a s  li u

ể ỗ ụ ế ạ ế ướ ỳ ạ t i m c I “K  ho ch chuy n l phát sinh các k  tính thu  tr c và đăng ký k ế

ể ỗ ỳ ụ ạ ớ ị ể ỳ ho ch chuy n l k  này” v i m c II “Xác đ nh s  l ố ỗ ượ  đ c chuy n trong k  tính

thu ”.ế

ạ ộ ố ớ ụ ụ ể ế ­ Ki m tra ph  l c “Thu  TNDN đ i v i ho t đ ng CQSDĐ, CQTĐ”.

ụ ụ ể ế ượ ư ­ Ki m tra ph  l c “Thu  TNDN đ c  u đãi”.

ộ ố ỉ ế ế * Phân tích m t s  ch  tiêu liên quan đ n thu  TNDN

ứ ộ ế ộ ỷ ấ su t doanh thu: ­ Phân tích m c đ  bi n đ ng t

ướ [Doanh thu năm nay (NN) ­ Doanh thu năm tr c (NT)] : Doanh thu NT

ế ể ậ ớ ơ ỉ ườ + N u ch  tiêu này l n h n 20%; có th  nh n xét bình th ng

ỏ ơ ế ả ấ ầ ỉ + N u ch  tiêu này nh  h n 20%; yêu c u NNT cung c p b ng kê chi ti ế   t

ụ ừ ọ ị ướ ể ể doanh thu theo t ng l ai hàng hoá d ch v  năm tr ậ   c và năm nay đ  ki m tra nh n

ệ ấ xét các d u hi u nghi v n. ấ

ứ ộ ế ừ ả ả ộ ­ Phân tích m c đ  bi n đ ng các kho n gi m tr  Doanh thu :

44

ả ả ừ ừ ả ả Các kho n gi m tr  doanh thu NN ­ Các kho n gi m tr  doanh thu NT

ỏ ơ ế ể ậ ỉ ườ + N u ch  tiêu này nh  h n 0; có th  nh n xét bình th ng

ấ ổ ế ầ ớ ơ ỉ ế + N u ch  tiêu này l n h n 0; yêu c u NNT cung c p s  chi ti t TK 521, 531,

ể ể 532 đ  ki m tra.

ứ ộ ế ộ ­ Phân tích m c đ  bi n đ ng doanh thu tài chính :

Doanh thu tài chính NN ­ Doanh thu tài chính NT

ế ầ ỉ ả ỏ ơ + N u ch  tiêu này nh  h n 0; yêu c u NNT gi ả   i trình nguyên nhân làm gi m

ấ ổ ế ướ doanh thu tài chính và cung c p s  chi ti t TK 515 năm tr ể ể   c và năm nay đ  ki m

tra.

ế ấ ầ ớ ổ ơ ỉ ế + N u ch  tiêu này l n h n 0; yêu c u NNT cung c p  s  chi ti t TK 515 năm

ể ể ố ượ ậ ả ộ ị nay đ  ki m tra các kho n thu nh p này có thu c đ i t ế ng ch u thu  GTGT hay

không.

ứ ộ ế ộ ỷ ấ ố su t giá v n trên Doanh  thu ­ Phân tích m c đ  bi n đ ng t :

ỷ ấ ỷ ấ ố ố T  su t giá v n/doanh thu NN ­ T  su t giá v n/doanh thu NT

ỏ ơ ế ể ậ ỉ ườ + N u ch  tiêu này nh  h n 0; có th  nh n xét bình th ng

ế ầ ơ ỉ ườ ộ ế ả ặ ớ + N u ch  tiêu này l n h n 0; yêu c u ng i n p thu  gi i trình các m t ch ủ

ặ ỷ ấ ố ế y u ho c nguyên nhân khác làm tăng t su t giá v n trên doanh thu.

ứ ộ ế ộ ­ Phân tích m c đ  bi n đ ng chi phí bán hàng :

Chi phí bán hàng NN ­ Chi phí bán hàng NT

ỏ ơ ể ế ậ ỉ ườ + N u ch  tiêu này nh  h n 0; có th  nh n xét bình th ng

ế ấ ầ ơ ớ ỉ ả + N u ch  tiêu này l n h n 0; yêu c u NNT cung c p gi ả   i trình các kho n

ủ ế ụ ấ ổ ế m c ch  y u làm tăng chi phí bán hàng và cung c p s  chi ti t TK 641, 6421 đ ể

ể ki m tra.

ứ ộ ế ả ộ ­ Phân tích m c đ  bi n đ ng chi phí qu n lý :

ả ả Chi phí qu n lý NN ­ Chi phí qu n lý NT

ỏ ơ ế ể ậ ỉ ườ + N u ch  tiêu này nh  h n 0; có th  nh n xét bình th ng

45

ế ầ ấ ớ ơ ỉ ả + N u ch  tiêu này l n h n 0; yêu c u NNT cung c p gi ả   i trình các kho n

m c ụ

ấ ổ ủ ế ả ế ể ể ch  y u làm tăng chi phí qu n lý và cung c p s  chi ti t TK 642 đ  ki m tra.

ứ ộ ế ộ ­ Phân tích m c đ  bi n đ ng chi phí tài chính :

Chi phí tài chính NN ­ Chi phí tài chính NT

ỏ ơ ế ể ậ ỉ ườ + N u ch  tiêu này nh  h n 0; có th  nh n xét bình th ng

ế ầ ớ ơ ỉ ả + N u ch  tiêu này l n h n 0; yêu c u NNT gi i trình nguyên nhân làm tăng

ấ ổ ế ế ề ồ ợ chi phí tài chính và cung c p s  chi ti t TK635, các h p đ ng vay ti n (n u có) đ ể

ể ki m tra.

ứ ộ ế ậ ộ ­ Phân tích m c đ  bi n đ ng thu nh p khác :

ậ ậ Thu nh p khác NN ­ Thu nh p khác NT

ế ầ ỉ ả ỏ ơ + N u ch  tiêu này nh  h n 0; yêu c u NNT gi ả   i trình nguyên nhân làm gi m

ấ ổ ậ ế ướ ể ể thu nh p khác và cung c p s  chi ti t TK 711 năm tr c và năm nay đ  ki m tra.

ấ ổ ế ầ ớ ơ ỉ ế + N u ch  tiêu này l n h n 0; yêu c u NNT cung c p s  chi ti t TK 711 năm

ể ể ố ượ ậ ả ộ ị nay đ  ki m tra các kho n thu nh p này có thu c đ i t ế ng ch u thu  GTGT hay

không.

ỷ ấ ộ su t lãi g p trên doanh thu ­ Phân tích t :

ố (Doanh thu  – Giá v n hàng bán): Doanh thu  x 100%

ớ ỉ ề So sánh ch  tiêu này v i các DN cùng ngành ngh .

ặ ằ ộ ớ ơ + N u ế t ủ ỷ ấ  lãi g p trên doanh thu c a DN l n h n ho c b ng nh ng su t ữ DN

ể ề ậ ườ cùng nghành ngh ; có th  nh n xét bình th ng.

ế ỷ ấ ỏ ơ ủ ữ ộ + N u t su t lãi g p trên doanh thu c a DN nh  h n nh ng DN cùng ngành

ề ầ ầ ườ ộ ấ ổ ế ế ể ể ả ngh ; c n yêu c u ng i n p thu  cung c p s  chi ti t tài kho n 632 đ  ki m tra.

ỷ ấ ế ậ ị  su t thu nh p ch u thu  trên doanh ­ Phân tích t :

ế ầ ậ ị Thu nh p ch u thu  TNDN : Doanh thu thu n x 100%

ệ ớ ỉ ề So sánh ch  tiêu này v i các doanh nghi p cùng ngành ngh .

46

ủ ế ậ ơ ớ ị + N u t ặ   ế ỷ su tấ  thu nh p ch u thu  TNDN trên doanh thu c a DN l n h n ho c

ể ậ ườ ằ b ng  nh ng ề ữ DN cùng ngành ngh ; có th  nh n xét bình th ng.

ế ỷ ủ ế ậ ấ ị + N u t ỏ ơ    su t thu nh p ch u thu  TNDN trên doanh thu c a DN nh  h n

ề ầ ữ ệ ấ ầ ấ ố ị nh ng DN cùng ngành ngh ; c n yêu c u xác đ nh d u hi u nghi v n do giá v n, chi

ấ ổ ầ ả ế phí qu n lý, chi phí bán hàng,..và yêu c u NNT cung c p s  chi ti t TK có liên quan

ể ể đ  ki m tra.

ế ợ ề ề ọ ­ Ngoài ra, còn k t h p Phân tích chi u d c; phân tích chi u ngang.

ế ế ạ ơ ế i c  quan thu ả ể    2.2.1.3.  Đánh giá k t qu  ki m tra thu  GTGT, TNDN t

ự ệ ế ơ ự ế ự ộ ế ơ ­ Th c hi n theo c  ch  DN t khai thu , t ế ự    n p thu  c  quan Thu  th c

ứ ế ể ệ ạ ơ ế ồ ơ hi n ch c năng ki m tra h  s  khai thu  GTGT, TNDN t i c  quan thu  theo các

ệ ự ế ố ượ ướ b c công vi c nêu trên, nh ưng th c t s  l ữ ng DN trong nh ng năm qua tăng

ế ủ ố ượ ộ ả ệ ỗ nhanh, biên ch  c a ngành không tăng, kh i l ậ   ng công vi c m i cán b  đ m nh n

ế ể ề ẫ ạ ơ ế ượ ặ quá nhi u, d n đ n công tác ki m tra t i c  quan thu  không đ ề   ẽ c ch t ch , nhi u

ể ệ ủ ờ ế ư ệ ượ sai sót c a DN th  hi n rõ trên t khai thu  nh ng không phát hi n đ c. . .

ế ị ư ữ ệ ơ ị ố ợ ­ Quy trình ch a quy đ nh vi c ph i h p gi a các c  quan Thu  đ a ph ươ   ng

ớ ơ ụ ẹ ế ả ả ộ (qu n lý các DN ph  thu c) v i c  quan Thu  qu n lý DN m  nên đ i v i tr ố ớ ườ   ng

ạ ộ ụ ề ệ ộ ị ớ   ợ h p DN có nhi u Chi nhánh, xí nghi p ph  thu c ho t đ ng trên đ a bàn khác v i

ẹ ế ả ơ ườ ệ ặ DN m  thì c  quan Thu  qu n lý DN chính th ng g p khó khăn trong vi c xác

ể ể ủ ủ ế ẹ   ị đ nh doanh thu, chi phí c a Chi nhánh đ  ki m soát thu  TNDN c a DN m ;

ề ổ ươ ụ ạ ộ ­ Khi DN có thay đ i thông tin v  ph ng pháp h ch toán ( ph  thu c hay

ờ ớ ơ ế ế ả ả ị ộ ậ đ c l p ) thì không báo cáo k p th i v i c  quan thu  làm  nh đ n công tác qu n lý

thu .ế

ể ạ ơ ế ế ộ ­ Công tác ki m tra t ế ư i c  quan thu , cán b  thu  ch a khai thác h t các thông

ờ ủ ế ạ ơ ụ ụ tin trên t khai thu , báo cáo tài chính c a DN có t ế ể i c  quan thu , đ  ph c v  cho

ệ ạ ờ ị công tác đánh giá, phân tích, k p th i phát hi n các sai ph m.

ơ ở ệ ố ả ự ự ủ ệ ể ­ Th c hi n ki m tra DN theo r i ro, ph i d a trên c  s  h  th ng c  s  d ơ ở ữ

ự ế ệ ố ư ệ ể li u thông tin ĐTNT đ  phân tích, đánh giá, nh ng th c t ơ ở ữ ệ    h  th ng c  s  d  li u

47

ư ầ ủ ộ ệ ố ự ệ ỉ thông tin ĐTNT ch a đ y đ  và c ư h a xây d ng m t h  th ng ch  tiêu cho vi c phân

ồ ơ ế ạ ơ ế ể ự ủ ơ ị tích h  s  khai thu  t ọ i c  quan thu  đ  l a ch n các đ n v  có r i ro cao ừ . T  đó,

ồ ơ ế ạ ơ ủ ế ự ế ể ệ ệ vi c  ki m tra h  s  khai thu  t i c  quan thu  ch  y u d a vào kinh nghi m và

ủ ừ ả ộ ế kh  năng c a t ng cán b  thu .

ư ệ ượ ế ố ớ ệ ấ ồ ơ ộ ị ự ­ Ch a th c hi n đ c vi c  n đ nh thu  đ i v i DN không n p h  s  khai

ồ ơ ậ ế ư ặ ộ ế ệ ầ ề   thu  ho c n p h  s  ch m, kê khai sai. Vì hi n nay, ngành thu  ch a có ph n m m

ứ ỗ ợ ệ ấ ụ ế ị ng d ng h  tr  trong vi c  n đ nh thu .

ệ ứ ụ ế ệ ả ọ ở ứ ớ   ấ  m c th p, m i ­ Vi c  ng d ng công ngh  tin h c trong qu n lý thu  còn

ế ử ủ ế ỉ ậ ố ờ ứ ệ ch  t p trung ch  y u vào vi c đăng ký mã s  thu , x  lý t khai và ch ng t ừ ộ    n p

ạ ộ ế ẫ ế ệ ậ ả ấ ả ỉ thu , qu n lý  n ch . Đ i b  ph n công vi c trong quy trình qu n lý thu  v n là th ủ

ế ế ế ể ạ ấ ấ ẫ ủ   ả công, năng su t th p d n đ n h n ch  kh  năng ki m soát thu  GTGT, TNDN c a

ế ơ c  quan Thu .

48

ế ự ế ả ề ộ ế ả B ng 2.7: K t qu  đi u tra 30 cán b  thu  tr c ti p

ụ ể ệ ế làm nhi m v  ki m tra, thanh tra thu

ế K t qu  đi u tra T ng sổ ố ả ề Trung ỉ Ch  tiêu Cao Khá Th pấ cán bộ bình

ồ ơ ứ ủ ộ ậ 1.M c đ  tin c y c a h  s  khai 30 ế kinh doanh 30

ủ ứ ớ ự ế thu  so v i th c t ậ ộ 2.  M c   đ   tin c y c a   Báo  cáo

2 26

ổ Tài chính, s  sách k  toán ồ 2 ộ ế ổ ợ ế 30 ề (Ngu n: T ng h p  đi u tra 30 cán b  thu  )

ồ ơ ủ ứ ề ế ấ ậ ả ộ ớ   Qua b ng đi u tra trên cho th y m c đ  tin c y c a h  s  khai thu  so v i

ự ế ủ ế ấ ấ tình hình th c t kinh doanh c a DNNQD còn r t th p (có 30/30 ý ki n) và m c đ ứ ộ

ủ ủ ế ậ ổ tin c y c a Báo cáo tài chính và s  sách k  toán c a các DNNQD cũng ch ỉ ở ứ    m c

trung bình (có 26/30 ý ki n).ế

ế ạ ể ệ 2.2.2. Ki m soát thu  t i doanh nghi p thông qua công tác thanh tra,

ể ế ki m tra thu

ự ể ệ ạ 2.2.2.1.Th c hi n thanh tra ki m tra t i DN

ả ể ứ ế ạ ơ ể ế ế ạ Căn c  vào k t qu  ki m tra t i c  quan thu  và k  ho ch ki m tra, thanh tra

ế ị ể ế ạ ộ ươ hàng năm ti n hành ra Quy t đ nh ki m tra t i DN. N i dung và ph ế   ng pháp ti n

ư hành nh  sau:

ứ ứ ừ ồ ơ ế ợ ộ ­ Căn c  vào n i dung ch ng t ợ , hoá đ n, các h p đ ng kinh t ồ , h p đ ng lao

ạ ộ đ ng…t i DN;

ủ ơ ị ừ ổ ứ ế ổ ế ế ổ ổ ợ ­ Căn c  vào s  sách k  toán c a đ n v  t s  chi ti t đ n s  t ng h p theo

ứ ế ụ hình th c k  toán mà DN đang áp d ng;

ồ ơ ứ ế ­ Căn c  vào Báo cáo tài chính năm và các h  s  khai thu  tháng, quý, năm;

ả ể ứ ạ ơ ế ế ả ậ ế ­ Căn c  vào k t qu  ki m tra t ể   i c  quan thu  và k t qu  nh n xét qua ki m

ạ ơ ế ề ữ ấ ầ ề ể tra t ấ i c  quan thu  v  nh ng v n đ  nghi v n c n ki m tra;

49

ế ộ ế ậ ế ế ộ ứ ứ ế ậ ừ ­ Căn c  các lu t thu , lu t k  toán, ch  đ  k  toán, ch  đ  ch ng t hoá

ả ướ ẫ ơ đ n và các văn b n h ng d n thi hành,….

ứ ế ệ ộ ể Căn c  vào các tài li u trên, cán b  ki m tra, thanh tra ti n hành truy l n l ầ ạ   i

ừ ố ứ ủ ợ ừ ế ệ ạ ổ ừ ứ t ch ng t ợ  g c, tính h p lý, h p pháp c a ch ng t đ n vi c h ch toán vào s  chi

ế ổ ổ ồ ơ ậ ợ ợ ị ti ế t, s  t ng h p và l p các h  s  khai thu , báo cáo tài chính có phù h p quy đ nh

ế ộ ế ế ộ ố ị ự ế ấ ả ậ ạ t ệ   i các lu t thu , ch  đ  k  toán, ch  đ  kh u hao tài s n c  đ nh…. và th c hi n

ươ ư ố ế ể ể các ph ấ   ng pháp ki m tra nh : đ i chi u, so sánh, phân tích, xác minh, ki m kê, l y

ấ ử ả ể ừ ế ề ể ế ậ ạ ờ l i khai….đ  có k t lu n và đ  xu t x  lý. T  k t qu  ki m tra, thanh tra t i DN

ế ạ ữ ể ẵ ị ữ trên đ a bàn TP Đà N ng trong nh ng năm qua có th  đúc k t l ạ   i nh ng sai ph m

ườ ư ặ th ng g p nh  sau:

ử ụ ơ ạ * Sai ph m thông qua s  d ng hoá đ n

ầ ơ ố ượ ơ ơ ượ Kê khai trùng hoá đ n đ u vào; hoá đ n ghi s  l ng tăng h n l ng mua

ự ế ữ ể ẩ ặ ơ ố ơ th c t ho c hoá đ n ghi gi a các liên không gi ng nhau, t y xoá hoá đ n đ  nâng

ầ ơ ả ứ ầ ợ ơ ợ ử ụ giá đ u vào; s  d ng hoá đ n gi , hoá đ n không h p pháp (H p th c hoá đ u vào,

ừ ố ế ể ấ kh u tr  kh ng đ  hoàn thu  ); ế ấ ế  ghi sai thu  su t thu  GTGT.

ộ ố ườ ợ ố ế ườ ể ạ ặ * M t s  tr ng h p c  tình h ch toán sai đ  gian l n ậ  thu  th ng g p

ế ế ặ ạ ả ấ ­ Xu t hàng làm quà t ng, quà bi u, khuy n m i, qu ng cáo không phán ánh

ặ ợ ặ doanh thu mà DN ghi:  N  TK 642 ( ho c TK 431 ) / Có TK 155 (ho c TK 156 ).

ả ưở ấ ẩ ề ươ ả ườ ­ Xu t thành ph m, hàng hóa, tr  th ng, tr  thay ti n l ng cho ng i lao

ả ợ ộ đ ng không ph n ánh doanh thu mà DN ghi:  N  TK 334 / Có TK 155, 156.

ể ệ ặ ằ ế ả ạ ­ Cho thuê m t b ng, k  toán h ch toán gi m chi phí không th  hi n doanh

thu:

ợ N  TK 111 / Có TK 641, 642.

ố ớ ươ ạ ­ Đ i v i các DN th ng m i bán hàng hoá không qua kho (bán hàng qua tay

ể ệ ế ế ạ ba), không kê khai thu . K  toán h ch toán không th  hi n trên TK doanh thu (511),

ạ ụ ể mà h ch toán qua TK 131 c  th :

ề ặ ả ợ N  TK: 131, 111…( Ph i thu khách hàng, thu ti n m t…).

50

ả ả ườ Có TK: 331: ( Ph i tr  ng i bán).

ệ ả Có TK: 711, 421, 411… ( Đây là kho n thu lãi chênh l ch bán hàng).

ứ ế ạ ằ ổ ­ Mua bán hàng hoá b ng hình th c hàng đ i hàng, k  toán h ch toán không

ể ệ th  hi n doanh thu bán hàng:

ề ậ ấ ợ N  TK: 156; 152; 211..( Xu t hàng hoá, NVL, TSCĐ nh n v ).

ề ệ ợ ả N  TK: 111;  112…    (Kho n ti n thu qua chênh l ch).

Có TK: 156; 152; 211….(Hàng hoá, NVL, TSCĐ đem trao đ i).ổ

ế ấ ế ậ ặ ỏ ­ DN bán các m t hàng có thu  su t thu  GTGT là 10%, giá th a thu n là giá

ư ế ế ấ ấ ơ ế ậ đã có thu , thu  su t 10%, giao hàng đ n t n n i (DN mua). Nh ng khi xu t hóa

ế ấ ậ ầ ộ ể   ơ đ n cho khách hàng, DN tách riêng m t ph n doanh thu theo thu  su t v n chuy n

ầ ạ ế ấ 5% và ph n còn l i theo thu  su t 10%.

ộ ố ơ ở ụ ế ấ ặ ữ   ­ M t s  c  s  kinh doanh m t hàng áp d ng thu  su t không rõ ràng gi a

ườ ế ấ ế ấ ụ ể ấ ơ 5% và 10 % th ng áp d ng thu  su t th p 5% đ  kê khai thu  th p h n.

ậ ệ ể ề ậ ả * V  chi phí nguyên v t li u ( NVL ), chi phí v n chuy n và các kho n chi

ạ ộ ế phí liên quan đ n ho t đ ng SXKD

ả ườ ể ừ ướ ặ ậ ­   Các kho n tăng chi phí th ng g p đ  tr tr ị   c khi tính thu nh p ch u

thuế:

ổ ươ ả ấ + Thay đ i ph ầ   ng pháp tính giá xu t kho:  Khi giá c  hàng hoá, NVL đ u

ế ế ạ ộ ườ ổ ươ vào bi n đ ng tăng (l m phát), k  toán th ng thay đ i ph ấ   ng pháp tính giá xu t

ế ằ ỳ kho (trong k  tính thu ) ả ộ ; ế nh m tăng chi phí gi m thu  TNDN ph i n p ả

ả ướ ề ả ả ướ ả + Các tài kho n v  chi phí tr  tr c: Các kho n chi phí tr  tr c liên quan

ỳ ế ề ả ướ ạ ằ ế đ n  nhi u k  k  toán (Chi phí tr  tr c dài h n TK 242), nh m tăng chi phí phát

ỳ ế ể ạ sinh trong k ,  k  toán h ch toán chuy n sang tài kho n ả chi phí  tr ả ướ  tr ắ   c  ng n

ạ . h n(TK142)

ố ươ ạ ớ   + Đ i  v i ngành th ạ ng m i thì DN  h ch  toán  k hông  đúng  chi  phí  v nậ

ổ ươ ể ể ứ ố chuy n hàng mua (chi phí mua hàng: TK 156.2, đ  phân b  t ng  ng giá v n hàng

51

ặ ả ạ bán) mà h ch toán chi bán hàng (TK 641) ho c chi phí qu n lý DN (TK 642), vì v yậ

ủ ỳ ổ làm tăng t ng chi phí SXKD c a k  báo cáo ;

ố ớ ấ ả ạ ậ + Đ i v i ngành s n xu t thì DN h ch toán k ể   hông đúng chi phí v n chuy n

ậ ệ ậ ạ ơ ị khi mua nguyên v t li u nh p kho ( không  h ch toán TK 152 và xác đ nh đ n giá

ậ ệ ả ặ ạ ấ nguyên v t li u xu t kho) mà h ch toán chi bán hàng (TK 641) ho c chi phí qu n lý

ủ ỳ ậ ổ DN (TK 642), vì v y làm tăng t ng chi phí SXKD c a k  báo cáo ;

ả ậ ố ợ ượ ị ứ + TK 142 và 242 DN c  tình t p h p các kho n chi phí v t đ nh m c, các

ệ ạ ủ ừ ấ ặ ả ợ chi phí thi t h i, ng ng s n xu t do ch  quan ho c các chi phí không h p lý ...

ư ư ể ổ nh ng không đ a ngay vào chi phí trong k ỳ mà đ  phân b  cho các năm sau đ  c ể ơ

ừ ế ế ế ả ẫ quan thu  khó phát hi n ệ . T  đó, d n đ n làm gi m thu  TNDN trong các năm sau.

*Chi phí lãi vay (TK 635)

ư ể ả ả ố ố ị ề   ề ­ Đ a vào chi phí các kho n tr  lãi ti n vay đ  góp v n pháp đ nh, v n đi u

ệ ủ l ố  c a DN, v n liên doanh.

ể ầ ư ề ố ướ ư ­ Chi phí lãi ti n vay v n đ  đ u t TSCĐ, tr ạ   c khi đ a TSCĐ vào ho t

ạ ộ đ ng không h ch toán vào nguyên giá TSCĐ.

ả ố ị ề ấ ơ ả * V  kh u hao c  b n tài s n c  đ nh (TSCĐ)

ế ộ ề ả ấ ấ ị ­ Kh u hao TSCĐ không đúng qui đ nh v  ch  đ  qu n lý và kh u hao (v ề

ử ụ ở ữ ụ ấ ả ờ nguyên giá, s  h u tài s n, m c đích s  d ng và th i gian kh u hao).

ế ườ ổ ươ ấ ớ ­ K  toán th ng thay đ i ph ng pháp trích kh u hao so v i đăng ký ban

ừ ấ ươ ườ ể ấ ẳ ầ đ u,   t kh u   hao   theo   ph ng   pháp   đ ng   th ng   chuy n   sang   kh u   hao   theo

ươ ố ư ả ề ầ ỉ ph ng pháp s  d  gi m d n có đi u ch nh làm tăng chi phí.

ả ừ ả  * Các kho n gi m tr

ư ả ả ế ươ ạ ừ ­ Các kho n gi m tr  doanh thu nh  chi ấ t kh u th ng m i, hàng bán b  tr ị ả

i, ạ l

ư ế ả ở ị gi m giá hàng bán, khuy n mãi không đúng qui đ nh nh : không đăng ký S  Th ươ   ng

ạ ề ờ ế ả ặ ơ m i v  th i gian, m t hàng khuy n mãi, không ph n ánh trên hoá đ n, không đúng

quy ch .ế

52

ố ớ ươ ạ ạ ả ­ Đ i v i ngành th ả   ng m i thì DN h ch toán không đúng các kho n gi m

ế ươ ạ ề ứ ố giá, chi ấ t kh u th ng m i v  chính sách mua hàng mà bên đ i tác cung  ng hàng

ậ ư ướ ứ ỗ ợ hoá, v t t cho DN d i hình th c h  tr .

ự ệ ữ ế ể ạ ạ i DN 2.2.2.2. Nh ng h n ch  trong th c hi n thanh tra, ki m tra t

ư ị ượ ế ầ ộ ­ Ch a xác đ nh đ ể c n i dung c n thanh tra, ki m tra, mà ti n hành  thanh

ề ờ ấ ượ ể ệ ệ ả ố tra, ki m tra toàn di n gây t n kém v  th i gian, không hi u qu ; ch t l ng các

ấ ượ ư ể ộ ạ ơ ế cu c thanh tra, ki m tra ch a cao. Do ch t l ể ng ki m tra t ư   i c  quan thu  ch a

ư ệ ể ậ ạ ấ ạ ố   ế phân tích rõ d u hi u vi ph m nên l p k  ho ch thanh tra, ki m tra ch a đúng đ i

ượ t ng.

ể ả ậ ụ ể ế ­ Biên b n thanh tra, ki m tra không k t lu n c  th , không nêu rõ hành vi vi

ậ ề ủ ề ả ả ạ ạ ế   ủ ph m c a DN theo  đi u, kho n nào c a văn b n quy ph m pháp lu t v  thu ,

ố ớ ị ử ế ạ ạ ạ không ki n ngh  x  lý ph t vi ph m hành chính đ i v i các hành vi vi ph m.

ồ ạ ử ạ ­ T n t i trong x  lý vi ph m:

ử ư ế ế ậ ạ ố ạ   + X  lý vi ph m ch a nghiêm, có s  thu  truy thu do gian l n thu , vi ph m

ư ử ế ạ ớ ạ   ặ ử ạ ề v  thu , nh ng không x  lý ph t ho c x  ph t không sát, đúng v i hành vi vi ph m;

ư ượ ử ề ế ẫ ơ ạ + Các hành vi vi ph m v  hoá đ n ch a đ ệ   ứ c x  lý đúng m c, d n đ n vi c

ư ử ấ ạ ạ ồ ộ ử x  lý vi ph m không đ ng nh t, cùng m t hành vi vi ph m nh ng x  lý khác nhau.

ủ ế ể ầ ẫ ả ỉ ­ Báo cáo k t qu  thanh tra, ki m tra không đ y đ  các ch  tiêu theo m u đã

ế ẫ ị ượ ầ quy đ nh trong quy trình, d n đ n không đánh gía đ ủ ụ ể c đ y đ , c  th  công tác

ư ể ể thanh tra, ki m tra nh  không tách bi ệ ố ượ t đ i t ủ   ng nào là thanh tra, ki m tra theo r i

ể ế ệ ể ạ ố ro, ki m tra khác, thanh tra h n ch  hay toàn di n, s  ngày thanh tra, ki m tra....

ư ượ ế ế ộ ề ạ ­ Công tác cán b  còn thi u và y u ch a đ c đào t o chuyên sâu v  các k ỹ

ủ ể ế ậ ả ậ ị năng ki m tra, thanh tra và theo quy đ nh c a Lu t qu n lý thu  thì thành l p đoàn

ể ặ ả ưở thanh tra ph i có ki m soát viên chính ho c chuyên viên chính làm tr ng đoàn,

ư ủ ụ ệ ể ế ấ nh ng hi n nay ki m soát viên chính và chuyên viên chính c a C c thu  còn r t ít,

ủ ế ệ ể ậ ặ do đó g p khăn khăn cho vi c thành l p các Đoàn thanh tra mà ch  y u là ki m tra.

53

ơ

ệ                                                                                                      Đ n v  tính: Tri u

đ ng.ồ

2003

2004

2005

2006

2007

ế ạ ừ ể ế ả ả B ng 2.8 : K t qu  thanh tra, ki m tra thu  t i các DN t năm 2003 ­ 2007

ỉ Ch  tiêu

155

126

147

176

84

DN Nhà n cướ

112

91

123

148

66

ố ơ ị ể S  đ n v  ki m tra

10.280

14.071

12.520

5.954

7.229

ố ơ ạ ị S  đ n v  có vi ph m

ế ể ố S  thu  tăng qua ki m tra

93

62

40

31

29

ầ ư ướ DN đ u t n c ngoài

38

25

31

15

18

ố ơ ị ể S  đ n v  ki m tra

920

613

657

2.697

2.908

ố ơ ạ ị S  đ n v  có vi ph m

ế ể ố S  thu  tăng qua ki m tra

262

447

453

941

448

ố DN ngoài qu c doanh

138

305

401

475

364

ố ơ ị ể S  đ n v  ki m tra

3.279

7.139

8.957

9.443

10.112

ố ơ ạ ị S  đ n v  có vi ph m

ế ể ố S  thu  tăng qua ki m tra

810

1.300

209

369

120

ợ DN khác, h p tác xã

131

117

132

157

68

ố ơ ị ể S  đ n v  ki m tra

856

1.142

1.022

1.321

2.504

ố ơ ạ ị S  đ n v  có vi ph m

ể ế ố S  thu  tăng qua ki m tra

681

1.320

1.935

1.391

1.517

ổ ộ ố ơ ị ể

516

418

538

687

795

T ng c ng s  đ n v  ki m  tra

15.621

22.845

22.990

19.415

22.753

ố ơ ạ ị + S  đ n v  có vi ph m

ế ể ố + S  thu  tăng qua ki m tra

ộ ố

ủ ế

* M t s  vi ph m ch  y u:

4.532

6.359

8.324

837

2.165

ế ộ ế

+ Vi ph m ch  đ  k  toán

691

1.251

2.236

8.578

7.436

ơ

ử ụ + Vi ph m s  d ng hóa đ n

54

2.458

2.815

1.864

902

1.973

ế

ệ + Vi ph m vi c kê khai thu

ế ừ ủ ụ ể ế ả ồ (Ngu n: BC k t qu  công tác thanh tra, ki m tra c a C c Thu  t 2003 ­

2007)

ế ể ả ừ ế ấ ố Qua k t qu  thanh tra, ki m tra t năm 2003­2007 cho th y: s  thu  qua truy

10.112

3.279 tri u đ ng, năm 2007 là

ố ớ ể ệ ồ thu đ i v i DNNQD qua ki m tra năm 2003 là

ế ế ệ ầ ấ ậ ồ ổ ố ả tri u đ ng tăng g p ba l n và chi m kho ng 45% trên t ng s  thu  gian l n. Lĩnh

ổ ế ử ụ ế ế ạ ạ ơ ề   ự v c vi ph m ph  bi n là s  d ng hoá đ n, h ch toán k  toán và kê khai thu . Đi u

ự ế ạ ậ ấ đó, cho th y trong lĩnh v c DNNQD hành vi vi ph m pháp lu t thu  ngày càng gia

tăng.

ế ạ ể ẵ Nhìn chung, công tác thanh tra, ki m tra thu  t ữ   i TP Đà N ng trong nh ng

ạ ượ ữ ế ả ả ầ năm qua đã đ t đ ạ   c nh ng k t qu  kh  quan, góp ph n tăng thu cho NSNN và t o

ề ể ứ ủ ự ề ệ ệ ệ ậ   ti n đ  đ  nâng cao ý th c, trách nhi m c a ĐTNT trong vi c th c hi n pháp lu t

ế ượ ạ ủ ơ ứ ề ế thu , phát huy đ ể   c ch c năng và quy n h n c a c  quan Thu  trong công tác ki m

ự ượ ế ộ ỏ soát thu . Tuy nhiên, do l c l ng cán b  làm công tác thanh tra còn quá m ng so

ơ ế ự ế ầ ả ự ộ ộ ủ ặ ớ v i yêu c u qu n lý thu  theo c  ch  t khai, t n p. M t khác, do trình đ  c a cán

ề ế ế ạ ộ ế ọ ộ b  còn nhi u h n ch , có không ít cán b  thu  không bi t đ c báo cáo tài chính và

ố ệ ự ệ ự phân tích s  li u trên báo cáo tài chính, không th c hi n đúng trình t và ph ươ   ng

ấ ượ ể ế ẫ ộ ố ộ ể ề ạ ầ pháp ki m tra d n đ n ch t l ng m t s  cu c ki m tra không đ t yêu c u đ  ra và

ệ ả không có hi u qu .

Ồ Ữ Ạ Ả ƯỞ Ế 2.3.   NH NG   T N   T I,   NGUYÊN   NHÂN  NH  H NG  Đ N   CÔNG   TÁC

Ế Ố Ớ Ẵ Ể Ị KI M SOÁT THU  Đ I V I DNNQD TRÊN Đ A BÀN TP ĐÀ N NG

ự ấ ữ ạ ặ ệ ầ Bên c nh nh ng m t tích c c r t đáng khích l ạ ộ    và c n phát huy thì ho t đ ng

ả ể ặ ạ ữ ế ế ế ẫ ị   ủ c a các DNNQD v n còn nh ng m t h n ch . Qua k t qu  ki m soát thu  trên đ a

ữ ế ấ ậ ẵ bàn TP Đà N ng trong nh ng năm qua đã cho th y tình hình gian l n thu  ngày càng

ữ ữ ế ể ớ ố ơ ạ   tăng lên v i nh ng hành vi tr n thu  ngày càng tinh vi h n. Có th  rút ra nh ng h n

ơ ả ữ ế ch  và nh ng nguyên nhân c  b n sau:

55

ề ơ ế 2.3.1. V  c  ch  chính sách

ế ư ệ ố ứ ế ề ế ư   ­ H  th ng chính sách thu  ch a bao quát h t ĐTNT, còn nhi u m c thu   u

ự ệ ề ạ ệ ư ứ ề ờ đãi; còn có s  phân bi ễ   t v  lo i hình DN, đi u ki n  u đãi, m c và th i gian mi n,

ế ề ế ả ả ồ ộ ơ gi m thu ; còn l ng ghép nhi u chính sách xã h i; c  ch  qu n lý thu  ch a đ ế ư ượ   c

ả ạ ị quy đ nh rõ ràng trong các văn b n quy ph m pháp lu t. ậ Nguyên nhân là do khi xây

ứ ế ế ư ủ ừ ề ế ậ ạ ắ ỉ ự d ng chính sách thu  ch a nh n th c h t ph m vi đi u ch nh c a t ng s c thu  và

ư ườ ể ủ ề ế ẽ ồ ch a l ng h t ngu n thu s  phát sinh trong quá trình phát tri n c a n n kinh t ế ị   th

ườ tr ng.

ế ộ ế ự ế ế ớ ư ữ ẩ ­ Gi a chính sách thu  v i Ch  đ  k  toán và Chu n m c k  toán ch a có s ự

ế ộ ư ệ ế ấ ạ ị ị ồ đ ng nh t. Do đó, vi c h ch toán k  toán theo ch  đ  quy đ nh nh ng khi xác đ nh

ạ ừ ợ ệ ụ ữ ế ả ả ợ ữ nghĩa v  thu  ph i lo i tr  nh ng nh ng kho n chi phí không h p pháp, h p l khi

ế ừ ụ ị ứ ạ ự ự ễ ạ ầ ẫ xác đ nh nghĩa v  thu , t đó t o nên s  ph c t p và d  nh m l n khi th c hi n c ệ ơ

ế ự ự ộ ch  t kê khai, t n p.

ơ ế ở ế ứ ậ ợ ạ ậ ờ ệ ậ ­ Lu t DN ra đ i đã t o ra c  ch  m  h t s c thu n l i cho vi c thành l p và

ả ư ể ạ ế ể ệ ố ố ớ ế ậ ơ gi i th  DN, nh ng l i thi u h  th ng c  ch  ki m soát đ i v i các DN. Lu t DN

ư ế ổ ứ ể ự ể ệ ệ ế ạ ư có ch  tài, nh ng ch a có t ch c ki m tra phát hi n vi ph m đ  th c hi n ch  tài,

ủ ứ ế ậ ậ ỉ ệ vì v y ch  tài c a Lu t DN hi n nay ch  mang tính hình th c.

ầ ủ ứ ạ ợ ớ ỉ ớ   ­ Các yêu c u c a báo cáo tài chính khá ph c t p, ch  phù h p v i các DN l n,

ữ ệ ế ế ầ ậ ộ có b  ph n k  toán chuyên nghi p, trong khi h u h t các DNNQD là nh ng DN nh ỏ

ệ ậ ừ ủ ỏ (siêu nh ) và v a. Do đó, vi c l p báo cáo tài chính không đ  các thông tin theo quy

ế ị đ nh và thi u chính xác.

ế ộ ứ ề ể ấ ơ ỏ ề ­ Ch  đ  hoá đ n đ  đang gây quá nhi u phi n toái cho DN. Th  nh t, đ  có

ủ ụ ể ả ậ ơ ỏ ơ ộ ượ đ c hoá đ n đ , DN ph i l p th  t c đ  mua hoá đ n do B  Tài Chính phát hành;

ứ ả ả ấ ả ộ ề Th  hai, v  phía Nhà n ướ ạ c l i ph i sinh ra b  máy s n xu t và chuyên qu n lý hoá

ư ề ề ả ồ ố ơ ấ   ơ đ n, càng thêm c ng k nh, t n kém. Nh ng công tác qu n lý hoá đ n còn nhi u b t

ợ ụ ể ế ậ ơ ố ậ c p, các DN còn l ế i d ng hoá đ n đ  làm ăn phi pháp và tr n thu , gian l n thu .

ề ả ế 2.3.2. V  công tác qu n lý thu

56

ườ ả ườ ế ả ộ ế  môi tr ng tác đ ng đ n công tác qu n lý thu ế ­ Môi tr ng qu n lý thu :

ế ở ạ ờ ẫ trong th i gian qua v n còn h n ch  b i:

ế ư ượ ế ế ả ắ ộ ơ ứ ạ +  N i dung các s c thu  còn ph c t p, c  ch  qu n lý thu  ch a đ c quy

ỗ ắ ế ậ ạ ả ị ị đ nh rõ ràng trong các văn b n quy ph m pháp lu t (m i s c thu  quy đ nh công tác

ủ ụ ườ ả ổ ứ qu n lý riêng); th  t c hành chính còn r m rà, gây khó khăn cho t ch c, cá nhân

ế ộ n p thu ;

ủ ư ề ệ ấ ị ị ươ + Ch a quy đ nh rõ trách nhi m c a các c p chính quy n đ a ph ng, các c ơ

ứ ổ ứ ế ế quan ch c năng, các t ch c, cá nhân có liên quan đ n công tác thu ;

ộ ể ế ề ứ ế ậ ấ + Nhìn chung, trình đ  hi u bi ệ   t v  thu  ý th c ch p hành các lu t, pháp l nh

ế ủ ạ ộ ộ ả ể ả ậ ơ ề v  thu  c a đ i b  ph n nhân dân, k  c  cán b , đ ng viên trong các c  quan nhà

ư ạ ế ề ạ ượ ư ậ ộ ướ n c còn nhi u h n ch  ch a t o đ ố   c d  lu n r ng rãi lên án các hành vi tr n

ề ế ế ậ ườ ờ ơ ế ậ thu , gian l n thu , th m chí còn khá nhi u tr ợ ng h p th ồ   , khuy n khích, đ ng

tình.

ả ế ư ộ ượ ả + Các gi ả i pháp qu n lý kinh t , xã h i ch a đ ồ c c i cách đ ng b  đ  h ộ ể ỗ

ợ ư ế ả ấ ả ả tr  cho công tác qu n lý thu  nh : qu n lý đ t đai, qu n lý thanh toán không dùng

ề ấ ậ ả ẩ ả ậ ặ ả ấ ả ti n m t, qu n lý xu t nh p kh u, qu n lý xu t nh p c nh, qu n lý đăng ký kinh

ế ấ ế ề ế ả ả ạ ế doanh… đã làm h n ch  r t nhi u đ n k t qu  qu n lý thu .

ố ớ ơ ế ­ Đ i v i c  quan thu :

ứ ự ư ể ả ộ ớ ầ   ữ + Năng l c, trình đ  qu n lý còn có nh ng đi m ch a đáp  ng so v i yêu c u

ụ ể ế ệ ử ể ả ạ ọ qu n lý thu  hi n đ i, khoa h c, c  th  là: công tác thanh tra, ki m tra x  lý các

ế ư ặ ế ủ ơ ư ề ầ ạ ợ ớ   hành vi vi ph m v  thu  c a c  quan thu  ch a đ t đúng t m và ch a phù h p v i

ủ ự ướ ứ ệ ấ ộ ạ th c tr ng c a n ậ   ậ c ta là trình đ  dân trí th p, nh n th c trách nhi m pháp lu t

ấ ượ ư ế ệ ể ạ ư ệ ch a cao. Ch t l ng ki m tra còn h n ch , ch a phát hi n và có bi n pháp ngăn

ế ệ ặ ậ ờ ị ế ậ ch n k p th i hành vi gian l n trong vi c tính thu , kê khai thu , gian l n trong hoàn

ễ ế ế ế ả ấ ị thu , mi n gi m thu , nh t là trong hoàn thu  giá tr  gia tăng.

57

ư ấ ỗ ợ ề ự ế ờ ế + Công tác t v n h  tr  v  thu , th c t th i gian qua cũng đã b c l ộ ộ ộ    m t

ụ ỗ ợ ủ ư ị ế ế ấ ơ ố ạ s  h n ch  nh : d ch v  h  tr ủ ế  c a c  quan thu  ch  y u mang tính ch t tuyên

ướ ả ề truy n, h ẫ ng d n và gi ắ   ắ i đáp th c m c.

ư ủ ề ả ị Nguyên nhân, do ch a có văn b n nào quy đ nh v  tính pháp lý c a thông tin

ể ườ ư ấ ệ ả ị ướ ậ ề ư ấ t v n, đ  ng i làm công tác t v n ph i ch u trách nhi m tr c pháp lu t v  tính

ủ ư ấ ậ ủ ộ chính xác c a thông tin mà mình t v n cho NNT. Do đó, đ  tin c y c a thông tin t ư

ậ ủ ộ ư ấ ẫ ả ộ ấ v n không cao, vai trò và đ  tin c y c a cán b  t ặ  v n gi m sút. M t khác, v n còn

ế ớ ế ạ ộ ế ắ ủ ệ ế ế ả ơ ộ ư   thi u c  ch  g n k t trách nhi m c a cán b  thu  v i k t qu  ho t đ ng và ch a

ơ ế ể ấ ượ ế ả ụ ị có c  ch  ki m soát k t qu  và ch t l ấ ng cung c p d ch v .

ư ế ề ạ ư   + Công tác tuyên truy n chính sách thu  ch a phong phú, đa d ng và ch a

ế ự ể ủ ự ệ ệ thi t th c đ  nâng cao tính tuân th , t nguy n, nâng cao trách nhi m pháp lu t v ậ ề

ườ ộ ế ủ thu  c a ng ế i n p thu .

Ứ ụ ế ệ ệ ả ở ứ ọ +  ng d ng công ngh  tin h c trong vi c qu n lý thu  còn ớ   ấ  m c th p, m i

ế ấ ủ ế ế ệ ề ả ả ố ậ t p trung ch  y u vào công vi c qu n lý v  đăng ký thu , c p mã s  thu , qu n lý

ạ ộ ế ẫ ủ ệ ả ậ ấ ỉ ấ   biên lai,  n ch . Đ i b  ph n công vi c qu n lý thu  v n là th  công, năng su t,

ế ệ ế ể ế ả ấ ạ ẫ ả ả ả hi u qu  qu n lý thu  còn th p d n đ n h n ch  kh  năng ki m soát và qu n lý

ế ủ ơ ế thu  c a c  quan thu .

ộ ể ộ ộ ế ậ ế ự ộ + M t b  ph n cán b  thu  trình đ  hi u bi ề t và th c thi v  chính sách thu ế

ế ư ầ ả ứ ệ ầ ả ạ ạ còn h n ch  ch a đáp  ng yêu c u qu n lý hi n đ i và yêu c u c i cách hành chính

ử ủ ứ ế ả ộ ộ trong qu n lý thu. Thái đ  và phong cách  ng x  c a cán b  thu  còn m t s  tr ộ ố ườ   ng

ậ ậ ề ợ ủ ữ ư ỵ ướ ợ h p ch a th t t n tu , công tâm, khách quan gi a quy n l i c a Nhà n ớ   c v i

ề ợ ủ ố ượ ư ế ộ ở ườ ạ ồ quy n l i c a đ i t ng n p thu . Ch a tr  thành ng i b n đ ng hành đáng tin

ố ượ ự ế ệ ệ ậ ộ ậ ủ c y c a các đ i t ế ng n p thu  trong vi c th c hi n các lu t thu .

ệ ố ư ủ ư ầ ỉ ố   + H  th ng ch  tiêu phân tích đánh giá ch a đ y đ , ch a có tiêu chí th ng

ơ ở ồ ơ ế ạ ơ ể ệ ấ nh t trong toàn ngành đ  làm c  s  cho vi c phân tích h  s  khai thu  t i c  quan

ể ự ự ủ ế ệ ằ ọ ơ ị ể   thu  nh m l a ch n các đ n v  có r i ro cao đ  th c hi n công tác thanh tra, ki m

58

ạ ư ậ ệ ố ề tra t ậ ầ ủ   ơ ở ữ ệ i DN. Nguyên nhân, do h  th ng c  s  d  li u v  NNT ch a c p nh t đ y đ ;

ỗ ợ ồ ơ ư ề ặ ầ ế m t khác do ch a có ph n m n h  tr  cho công tác phân tích h  s  khai thu .

ề 2.3.3. V  phía DNNQD

ổ ứ ộ ế ạ ổ ứ t ch c công tác k ế ế  2.3.3.1. T  ch c b  máy k  toán và h ch toán k  toán:

ế ộ ở ấ ơ ư ế ệ toán và b  máy k  toán ệ    các DNNQD hi n nay còn r t s  sài, ch a chú ý đ n vi c

ớ ặ ể ế ợ ọ ợ ổ ứ ả ổ ứ t ch c công tác k  toán h p lý và khoa h c phù h p v i đ c đi m t ch c qu n lý

ậ ụ ư ổ ứ ộ ợ kinh doanh, ch a hình thành và v n d ng mô hình t ế  ch c b  máy k  toán h p lý và

ọ ườ ỉ ộ ế ệ ả ặ khoa h c, thông th ng là kiêm nhi m và ch  m t ho c vài k  toán đ m trách toàn

ố ớ ủ ế ươ ố ớ ộ b  công tác k  toán c a DN (đ i v i DN có quy mô t ng đ i l n), th c t ự ế ộ ế m t k

ố ớ ộ ỏ ề toán còn làm cùng m t lúc cho nhi u DN (đ i v i DN có quy mô nh ).

ả ề ế ả ổ ứ ộ ế B ng 2.9: K t qu  đi u tra t ch c b  máy k  toán

ế T ngổ ả ề   K t qu  đi u

ỉ Ch  tiêu s  DNố tra

Có Không

ề ế ệ  K  toán kiêm nhi m, làm nhi u DN: 50

ế ệ 1­ K  toán kiêm nhi m 26

ề ế 2 ­ K  toán làm nhi u DN 24

ợ ừ ả ề ồ ạ ổ (Ngu n: T ng h p t ỏ  b ng câu h i đi u tra t i 50 DNNQD)

ế ộ ứ ự ừ ể ậ ệ 2.3.3.2. Th c hi n ch  đ  ch ng t hoá đ n: ơ  Công tác l p ­ ki m tra, luân

ứ ể ừ ế ư ượ ự ủ ứ ậ ộ chuy n ch ng t k  toán ch a đ ầ c nh n th c m t cách đ y đ  cho nên s  quan

ệ ổ ứ ộ ệ ố ứ ừ ứ ể ừ ế ế tâm đ n vi c t ch c m t h  th ng ch ng t và luân chuy n ch ng t ư    k  toán ch a

ổ ế ỳ ệ ấ ị ệ ậ   ạ đúng quy đ nh và có tính tu  ti n. Vi ph m có tính ph  bi n nh t trong vi c l p

ừ ế ố ủ ầ ơ ủ ữ ế ứ ch ng t , hoá đ n GTGT là không ghi đ y đ  các y u t ữ   , thi u ch  ký c a nh ng

ườ ủ ữ ế ệ ế ọ ố ỉ ườ ng ị i có trách nhi m, thi u tên g i, đ a ch , mã s  thu , ch  ký c a ng ậ   i nh n

ừ ứ ậ ừ ư ờ ị ứ ch ng t (khách hàng); l p ch ng t không k p th i nh : khi bán hàng mà khách

ợ ề ấ ơ ẻ ậ ả hàng còn n  ti n thì không xu t hoá đ n GTGT, bán l thì không l p b ng kê bán

ữ ủ ứ ề ừ hàng hàng ngày…. Chính nh ng đi u này đã làm cho tính pháp lý c a ch ng t còn

59

ự ề ạ ộ ậ ấ ộ ế ả ấ r t th p, đ  tin c y, tính chính xác, trung th c v  ho t đ ng kinh t tài chính x y ra

ư ề ố ệ ả ả cũng nh  v  s  li u là không đ m b o.

ề ườ ậ ợ ơ Ngoài ra, còn có nhi u tr ng h p cho, bán hoá đ n, th m chí có DN thành

ứ ư ể ể ơ ậ l p đ  bán hoá đ n ch  không có hàng hoá kèm theo đi n hình nh : Công ty TNHH

ữ ử ử ệ ơ ồ Đà S n x  lý truy thu 798 tri u đ ng, Công ty TNHH Tín H u x  lý truy thu 438

ệ ư ướ ử ồ ồ tri u đ ng, DN t nhân Thành Ph ệ c x  lý truy thu 219 tri u đ ng, Công ty TNHH

ề ử ệ ọ ồ ư ệ ồ Ng c Tuy n x  lý truy thu 1.015 tri u đ ng, DN t nhân Gia Huy 139 tri u đ ng…

ả ề ự ứ ệ ế ả ừ ế ạ B ng 2.10: K t qu  đi u tra th c hi n ch ng t k  toán t i 50 DNNQD

ế ả ề T ng sổ ố K t qu  đi u tra Không ỉ Ch  tiêu Đ y đầ ủ DN

ứ ậ 50 18 đ y đầ ủ 32 L p ch ng t ừ k  ế

toán

ợ ừ ả ề ồ ạ ổ (Ngu n: T ng h p t ỏ  b ng câu h i đi u tra t i 50 DNNQD)

B ng 2.11: K t qu  đi u tra 30 cán b  thu  tr c ti p làm công tác

ế ự ế ả ề ộ ế ả

ể ki m tra, thanh tra

ả K t quế T nổ

g số Không đ yầ ỉ Ch  tiêu Đ y đầ ủ cán đủ

ữ ứ bộ 30 7 ư 1. L u gi ch ng t ừ ế  k 23

60

ừ ế ứ 30

k  toán    ợ ừ ả 27 ộ ế ề ỏ toán    ậ 2. L p ch ng t ổ ồ (Ngu n: T ng h p t 3  b ng câu h i đi u tra 30 cán b  thu )

ự ế ầ ớ ở ầ   Ph n l n các DNNQD m  không đ y ệ ổ 2.3.3.3. Th c hi n s  sách k  toán:

ế ộ ế ổ ế ủ ệ ổ ị ủ ệ ố đ  h  th ng s  k  toán theo quy đ nh c a ch  đ  k  toán; vi c ghi s  và khoá s  k ổ ế

ổ ế ể ề ệ ạ ờ ị ườ toán không k p th i…. Sai ph m ph  bi n qua ki m tra phát hi n nhi u tr ợ   ng h p

ạ ộ ổ ế ư ự ế ỏ ả ghi s  k  toán không trung th c, ch a ph n ánh h t ho t đ ng kinh doanh, b  doanh

ế ế ả ổ thu ngoài s  sách k  toán. Không ít DN theo báo cáo k t qu  kinh doanh hàng năm

ỗ ẫ ồ ạ ư ạ ộ ườ ề đ u thua l , nh ng DN v n t n t i và ho t đ ng bình th ng.

ệ ổ ả ề ự ế ế ả ạ B ng 2.12: K t qu  đi u tra th c hi n s  sách k  toán t i 50 DNNQD

ả ề ế T ngổ K t qu  đi u tra ỉ Ch  tiêu ị ờ K p th i ờ ị không k p th i

ổ ế  Ghi s  k  toán s  DNố 50 9

ợ ừ ả ề ồ ạ 41 i 50 DNNQD) ổ (Ngu n: T ng h p t ỏ  b ng câu h i đi u tra t

ế ự ế ả ề ộ ế ả B ng 2.13: K t qu  đi u tra 30 cán b  thu  tr c ti p

ể làm công tác ki m tra, thanh tra

ả ề ế K t qu  đi u tra T ngổ

ỉ Ch  tiêu s  cánố ị ờ k p th i ờ ị không k p th i

ứ 1. Ghi chép ch ng t ừ ế  k bộ 30 3 27

ế 30 17

ồ 13 ế ể ề ộ toán     ạ 2. H ch toán k  toán     ợ ừ ổ (Ngu n: T ng h p t đi u tra 30 cán b  thu  làm công tác ki m tra, thanh tra)

ồ ơ ế ậ th c t ự ế ệ    hi n 2.3.3.4. L p báo cáo tài chính, h  s  khai thu  TNDN năm:

ồ ơ ư ạ ơ ộ ự ế ế ề nay, h  s  l u t i c  quan thu  và qua đi u tra 30 cán b  tr c ti p làm công tác

ồ ơ ử ể ế ế ấ ậ ki m tra, thanh tra, ti p nh n và x  lý h  s  khai thu  cho th y:

ố ế ầ ớ ố ớ ả ậ   ẫ ố ­ Đ i v i B ng cân đ i k  toán (M u s  B01 – DNN) ph n l n các DN l p

ầ ủ ề ỉ không đ y đ  các ch  tiêu và còn nhi u sai sót.

61

ẫ ố ạ ộ ố ớ ế ả ầ   ­  Đ i v i Báo cáo k t qu  ho t đ ng kinh doanh ( M u s  B02­ DNN ) ph n

ệ ả ấ ả ỗ ư ả ớ l n các DN ph n ánh hi u qu  kinh doanh th p và thua l ế   , nh ng trong B n thuy t

ị ỏ ố ẫ ố ư ơ ặ ầ ả minh báo cáo tài chính ( M u s  B09­DNN ) g n nh  đ n v  b  tr ng ho c gi i trình

ề ả ỉ ưở ế ệ ả ấ ơ r t s  sài v  các ch  tiêu  nh h ng đ n hi u qu  kinh doanh

ấ ằ ạ ộ ủ ề ả ả  Đi u đó cho th y r ng, ho t đ ng s n SXKD c a DNNQD ph n ánh trên s ổ

ự ế ư ế ế ớ sách k  toán và trên báo cáo tài chính, báo cáo thu  là ch a đúng v i th c t kinh

ủ ơ ị ườ ế ệ ị ứ doanh c a đ n v . Hi n nay, các DN có niêm y t trên th  tr ng ch ng khoán thì tìm

ủ ả ậ ậ ọ ợ ư ậ m i “th  thu t” khi l p Báo cáo tài chính ph i có l i nhu n cao, nh ng ng ượ ạ   c l i

ố ượ ế ư ố ớ đ i v i DNNQD thì ch a quan tâm đ n các đ i t ọ ng bên ngoài đ c báo cáo tài

ợ ế ợ ỉ ướ ế ắ chính và l i ích lâu dài, mà ch  quan tâm đ n l i ích tr ể ộ   c m t là làm th  nào đ  n p

ế ấ thu  ít nh t.

ế ự ế ả ề ộ ế ả B ng 2.14: K t qu  đi u tra 30 cán b  thu  tr c ti p

ể ế làm công tác ki m tra, thanh tra thu

ỉ Ch  tiêu T ngổ L pậ K t quế ả ậ ầ   L p đ y s  cánố không KD l , lãiỗ đủ

ế ờ bộ 30 30 2 5 đ y đầ ủ 28 25 th pấ 28 22 1. Báo cáo tài chính  ế 2. T  khai quy t toán thu

TNDN

ợ ừ ả ề ế ồ ỏ ộ ổ (Ngu n: T ng h p t b ng câu h i đi u tra 30 cán b  thu  )

ạ ữ ổ ứ ế ự i: DNNQD là nh ng t ch c kinh t hình thành d a trên hình th c t ứ ư Tóm l

ề ư ệ ả ề ợ ủ ấ ế ự ố ữ h u v  t li u s n xu t, quy n l ọ i c a h  là thi t th c và s ng còn. Do đó, trong

ầ ớ ạ ộ ư ế ả ấ ho t đ ng s n xu t kinh doanh ph n l n các DN ch a quan tâm đ n công tác k ế

ổ ứ ộ ầ ớ ử ụ ụ ế ụ ế ớ toán và t ch c b  máy k  toán, s  d ng công c  k  toán ph n l n v i m c đích là

ặ ớ ể ố ế ậ ể ố ứ ứ ơ ế   ợ h p th c hoá đ  đ i phó, qua m t v i các c  quan ch c năng đ  tr n thu , l u thu ,

ư ề ấ ậ ượ ị ộ ộ ủ ế ả ế gian l n v  thu … ch a th y đ c vai trò c a k  toán qu n tr  n i b  DN trong

ự ế ộ ể ế ể phát tri n kinh doanh. Th c t ậ    m t nhân viên k  toán có th  làm cho 2 – 3 DN, th m

ả ủ ể ố ề   ả chí 5 – 6 DN, nên không th  giúp DN qu n lý v n tài s n c a mình. Ngoài ra, nhi u

62

ườ ậ ư ế ệ ợ tr ng h p nhân viên k  toán còn kiêm nhi m luôn bán hàng, mua v t t ồ   , thu h i

ứ ế ế ạ ờ ị ậ ợ n …Do đó, công tác h ch toán k  toán, l p ch ng k  toán không k p th i, chính xác

ả ả ự ế ệ ấ ả và trên báo cáo tài chính, báo cáo thu  không ph n  nh đúng th c ch t hi u qu  kinh

ấ ượ ụ ụ ủ doanh, không cung c p đ ả c thông tin ph c v  cho qu n lý c a DN và khách hàng

bên ngoài.

ố ớ ứ ổ ứ ơ 2.3.4. Đ i v i các c  quan ch c năng và t ch c, cá nhân có liên quan:

ớ ủ ộ ự ổ ủ ả ướ ­ S  đ i m i c a b  máy theo dõi và qu n lý c a Nhà n ị   ư ắ ị c ch a b t k p nh p

ể ủ ế ự ố ợ ệ ướ ộ đ  phát tri n c a các DNNQD, thi u s  ph i h p trong vi c h ạ ộ   ng DN ho t đ ng

ắ ậ ậ ổ ờ ượ ộ trong khuôn kh  pháp lu t, trong m t th i gian ng n, sau khi Lu t DN đ c ban

ệ ự ơ ở ạ hành và có hi u l c (năm 2000) hàng lo t DNNQD và các c  s  kinh t ế ư  t nhân

ề ơ ỏ ệ ả ậ ượ đ c thành l p, song vi c theo dõi và qu n lý các DN này còn nhi u l i l ng, không

ượ ạ ộ ậ ị ủ ơ ắ n m đ c tình hình ho t đ ng c a các DN sau khi đăng ký. Theo lu t đ nh, c  quan

ệ ố ủ ự ề ệ ả ả ch  qu n v  đăng ký kinh doanh có trách nhi m xây d ng, qu n lý h  th ng thông

ủ ệ ề ề ấ ạ tin v  DN trong ph m vi trách nhi m c a mình và cung c p thông tin v  DN cho các

ệ ạ ậ ầ ộ ổ ứ t ch c, cá nhân có yêu c u. Tuy v y, hi n t i Phòng đăng ký kinh doanh thu c S ở

ầ ư ẵ ớ ỉ ượ ồ ơ ứ ế ậ ế k  hoach đ u t TP Đà N ng m i ch  làm đ ấ   c ch c năng ti p nh n h  s  và c p

ứ ư ậ ậ ượ ộ đăng ký kinh doanh ch  ch a c p nh t đ ạ   c thông tin, theo dõi các đ ng thái và ho t

ủ ộ đ ng c a các DNNQD.

ề ả ể ề ấ ầ ộ ­ Phát tri n n n s n xu t hàng hoá nhi u thành ph n là m t yêu c u t ầ ấ ế   t y u

ư ạ ầ ế ậ ề trong n n kinh t ế ị ườ  th  tr ng, nh ng bên c nh đó cũng c n thi ộ t l p m t th  tr ị ườ   ng

ệ ả ậ ạ ả ả ổ ờ lành m nh b o đ m hi u qu  và trong khuôn kh  pháp lu t. Th i gian qua, có th ể

ậ ợ ế ể ạ ạ ọ ọ chúng ta đã quá chú tr ng đ n khía c nh phát tri n, t o m i thu n l ả   i cho DN s n

ư ứ ế ế ệ ấ xu t, kinh doanh mà quan tâm ch a đúng m c đ n ch  tài và các bi n pháp ràng

ố ớ ụ ủ ộ ướ bu c nghĩa v  c a DN đ i v i Nhà n c.

ộ ố ấ ề ỷ ị ươ ứ ư ự ­ M t s  c p u , chính quy n đ a ph ng ch a có s  quan tâm đúng m c và

ụ ủ ị ự ự ư ế ệ ươ ơ ch a th c s  coi công tác thu  là nhi m v  c a đ a ph ứ   ng mình. Các c  quan ch c

ổ ứ ự ị năng, các t ư ơ  ch c, cá nhân có liên quan ( nh  c  quan đ a chính, xây d ng, giao

63

ể ạ ơ ở ừ thông, công an, ki m sát, ngân hàng, các c  quan thông tin đ i chúng…) ơ    t ng n i,

ế ự ố ợ ả ớ ơ ẽ ồ ệ ế ặ ộ ừ t ng lúc thi u s  ph i h p ch t ch , đ ng b  và có hi u qu  v i c  quan thu  trong

ầ ủ ị ỗ ợ ể ụ ệ ấ ờ ề   ệ vi c cung c p thông tin và áp d ng các bi n pháp h  tr  đ  thu đ y đ , k p th i ti n

ế thu  vào NSNN.

ủ ộ ở ừ ườ ầ ­ Ngoài ra, còn b i m t ph n nguyên nhân ch  quan t ng i tiêu dùng không

ế ặ ơ ỏ ộ ị ủ   ụ đòi h i hoá đ n khi mua hàng hoá, d ch v  ho c không quan tâm đ n n i dung c a

ố ậ ế ệ ế ơ hoá đ n. Vi c này đã vô tình ti p tay cho các DNNQD tr n l u thu  và gây khó khăn

ế ẵ ả ố ị cho công tác qu n lý thu  trên đ a bàn thành ph  Đà N ng.

ủ ộ ư ế ấ ặ ầ ộ ơ Tình hình trên m t ph n do c  quan thu  các c p ch a ch  đ ng; m t khác

ấ ổ ư ủ ứ ầ ậ các ngành, các c p, các t ứ  ch c, cá nhân ch a nh n th c rõ, đ y đ  các vai trò và

ủ ụ ệ ệ ố trách nhi m c a mình đ i nhi m v  thu ngân sách.

64

ươ

Ch

ng 3

Ữ Ả ƯỜ Ể NH NG GI I PHÁP TĂNG C NG CÔNG TÁC KI M SOÁT THU Ế

Ố Ớ Ẵ Ị Đ I V I DNNQD TRÊN Đ A BÀN TP ĐÀ N NG

Ị ƯỚ Ụ Ầ Ể 3.1. QUAN ĐI M, Đ NH H Ể   NG, M C TIÊU, YÊU C U CÔNG TÁC KI M

SOÁT THU  Ế

ụ 3.1.1. M c tiêu

ụ ề ế ề ỉ ế ế ụ ả Thu  là công c  đi u ch nh vĩ mô n n kinh t , k  toán là công c  qu n lý tài

ạ ộ ủ ữ ề ế ế ậ ắ ớ chính g n li n v i ho t đ ng kinh doanh c a DN. Vì v y gi a thu  và k  toán có

ệ ậ ố ế ớ ế ữ ặ ệ m i quan h  m t thi t v i nhau, và k  toán gi vai trò đ c bi ọ t quan tr ng trong

ự ệ ệ ậ ế vi c th c hi n chính sách pháp lu t thu .

ể ệ ử ụ ụ ạ ả ế ố   ế Đ  vi c s  d ng công c  h ch toán k  toán trong công tác qu n lý thu  đ i

ả ướ ế ầ ụ ệ ặ ả ầ ị ớ v i DNNQD có hi u qu  tr c h t c n ph i xác đ nh m c tiêu c n đ t ra là:

ấ ủ ủ ự ệ ế ắ ờ ị ­ Th c hi n nguyên t c cao nh t c a thu  là thu đúng, thu đ , thu k p th i cho

ố ậ ợ ọ ụ ư ế ố ề   NSNN; ch ng các hành vi tr n l u, man khai; dây d a n  đ ng chi m d ng ti n

ế ủ ự ữ ệ ằ ầ ế thu  c a NSNN. Qua đó th c hi n công b ng gi a các thành ph n kinh t ệ    trong vi c

ế ố ớ ự ệ ướ ầ ạ ẳ ụ th c hi n nghĩa v  thu  đ i v i Nhà n ạ   ự c, góp ph n t o nên s  bình đ ng và c nh

ị ườ ở ộ ư ấ ẩ ả ạ tranh lành m nh trên th  tr ng, thúc đ y s n xu t, m  r ng l u thông hàng hoá,

ể ế ế ố khuy n khích phát tri n kinh t qu c dân.

ả ủ ự ệ ệ ả ướ ạ ộ ố ớ ọ ­ Th c hi n qu n lý có hi u qu  c a Nhà n c đ i v i m i ho t đ ng kinh

ư ợ ủ ữ ữ ề ệ ướ doanh c a DN. Qua đó, phát hi n nh ng đi u ch a h p lý, nh ng v ộ   ắ ng m c thu c

ể ề ế ộ ị ử ế ấ ờ ị ề v  chính sách, ch  đ  tài chính… đ  đ  xu t, ki n ngh  x  lý k p th i.

ệ ố ự ế ộ ế ế ậ ệ ­ Th c hi n t t ch  đ  k  toán, thi t l p tr t t ậ ự ỷ ươ  k  c ự   ng trong vi c th c

ế ộ ự ệ ệ ệ ự   hi n các ch  đ  tài chính, trong thanh toán tài chính, th c hi n nghiêm túc vi c th c

ứ ệ ừ ừ ụ ấ ầ ơ hi n ch ng t ạ   ị  hoá đ n khi cung c p hàng hoá d ch v , góp ph n ngăn ng a và h n

ế ườ ợ ợ ụ ế ạ ạ ữ ch  nh ng tr ng h p l i d ng h ch toán, thanh toán tài chính xâm ph m đ n tài

ướ ả ố ệ ủ ậ ế ể ả ả s n Nhà n c và c a t p th : tham ô, lãng phí… Đ m b o s  li u k  toán đ t đ ạ ượ   c

65

ủ ộ ệ ố ơ ế ự ự ự ằ ậ ự s  chính xác, trung th c và đ  đ  tin c y nh m th c hi n t t c  ch  t khai, t ự ộ    n p

ế ự ị ệ ị ạ ậ thu  và DN t ch u trách nhi m theo quy đ nh t ế ả i Lu t Qu n lý thu .

3.1.2. Yêu c u ầ

ể ự ụ ệ ệ ả ằ ả ủ   ả Đ  th c hi n các m c tiêu trên, đ m b o tính công b ng và tính hi u qu  c a

ầ ầ ế ặ ả công tác qu n lý thu , yêu c u c n đ t ra là:

ế ị ườ ứ ề ậ ơ ướ ề ả ­ V  nh n th c: trong c  ch  th  tr ng, Nhà n c qu n lý và đi u ti ế ề   t n n

ế ụ ằ ậ ế kinh t nói chung, DN nói riêng b ng pháp lu t và các công c  kinh t ­ tài chính. K ế

ạ ộ ố ớ ụ ả ọ ọ toán là công c  quan tr ng trong qu n lý, giám sát đ i v i m i ho t đ ng kinh doanh

ự ự ụ ể ệ ế ả ậ ị ủ c a DN. Do v y, k  toán ph i th c s  là công c  đ  xác đ nh trách nhi m và nghĩa

ố ớ ủ ướ ụ ể ụ ế ồ ờ ụ v  pháp lý c a DN đ i v i Nhà n c mà c  th  là nghĩa v  thu . Đ ng th i, qua đó

ệ ự ề ợ ự ề ằ ẳ ụ ữ ổ ứ nh m th c hi n s  bình đ ng v  quy n l i và nghĩa v  gi a các t ch c và cá nhân

kinh doanh.

ổ ế ề ệ ậ ầ ề ớ ­ V  bi n pháp: đi đôi v i công tác ph  bi n, tuyên truy n pháp lu t c n tăng

ệ ể ấ ở ườ c ng công tác giám sát, ki m tra, thanh tra vi c ch p hành ặ    DNNQD trên các m t:

ở ổ ư ế ế ậ ạ ổ ứ t ữ ứ    ch c công tác k  toán, h ch toán k  toán, m  s , ghi chép, l p và l u tr  ch ng

ơ ự ự ộ ế ừ t hoá đ n; công tác t khai, t n p thu  vào NSNN….

ể ự ệ ố ơ ế ự ự ộ ệ ế ả ộ Đ  th c hi n t t c  ch  t khai, t ủ    n p thu  ph i ràng bu c trách nhi m c a

ườ ộ ế ơ ả c  hai bên: Ng ế i n p thu  và c  quan thu .

ườ ộ ế ự ự ộ ế ỏ i n p thu : ố ớ + Đ i v i ng ơ ế  c  ch  t khai, t n p thu  đòi h i các t ổ ứ    ch c,

ự ệ ế ả ộ ụ ố   ệ cá nhân n p thu  ph i nâng cao trách nhi m trong quá trình th c hi n nghĩa v  đ i

ướ ượ ế ơ ủ ụ ụ ả ộ ớ v i Nhà n c. ĐTNT đ ậ   c áp d ng các th  t c kê khai, n p thu  đ n gi n, thu n

ề ệ ằ ạ ự ủ ụ ế ợ l i nh m t o đi u ki n cho quá trình t giác tuân th  đúng nghĩa v  thu  theo quy

ơ ở ố ủ ộ ơ ở ế ề ế ộ ị đ nh. Trên c  s  s  thu  đã kê khai, c  s  kinh doanh ch  đ ng n p ti n thu  vào

NSNN.

ố ớ ơ ể ự ế ự ệ ế ả ơ + Đ i v i c  quan thu : ế  Đ  th c hi n qu n lý thu  theo c  ch  t khai, t ự

ế ộ ế ầ ả ượ ổ ứ ậ ứ ộ n p thu , b  máy qu n lý thu  c n đ ch c t p trung theo các ch c năng, bao c t

66

ỗ ợ ướ ề ườ ộ ử ệ ế ồ g m: tuyên truy n, h  tr  h ẫ ng d n ng i n p thu ; theo dõi x  lý vi c kê khai

ế ợ ưỡ ế ế ể ố thu ; đôn đ c thu n  và c ế ng ch  thu ; ki m tra, thanh tra thu .

ị ướ ỏ ầ ậ ụ ữ ố 3.1.3. Đ nh h ng các m c tiêu then ch t và nh ng đòi h i c n t p trung

ả ờ ế ướ gi i quy t trong th i gian tr ắ c m t

ề ậ ộ ế ệ ắ ậ ẩ ả ế , vi c c t gi m thu  nh p kh u theo các ệ   Trong đi u ki n h i nh p kinh t

ậ ẽ ự ế ế ộ ế ể ậ ả ồ ẩ   cam k t h i nh p s  làm gi m đáng k  ngu n thu NSNN. D  ki n, thu  nh p kh u

ẽ ả ậ ộ ớ ỷ ồ ồ ế gi m do h i nh p đ n năm 2010 s  lên t i 49,7 nghìn t ậ  đ ng. Do v y, ngu n thu

ế ừ ộ ị ố ớ ự ọ thu  t n i đ a có ý nghĩa quan tr ng đ i v i NSNN, trong đó lĩnh v c NQD ngày

ể ỉ ượ ầ ư ừ ố ồ càng phát tri n nhanh không ch  thu hút đ c ngu n v n đ u t t trong dân, gi ả   i

ệ ế ồ ạ ị   quy t vi c làm mà còn đóng góp ngu n thu cho NSNN ngày càng tăng lên (T i đ a

ệ ế ẵ ố ồ bàn Đà N ng s  thu NQD năm 2003 là 193.100 tri u đ ng đ n năm 2007 là 458.500

ệ ồ tri u đ ng tăng 237%)

ề ệ ậ ộ ế ể ượ ứ Trong đi u ki n h i nh p kinh t , đ  các DNNQD đ ữ c đ ng v ng và phát

ể ầ ả tri n c n ph i:

ế ộ ế ự ự ệ ệ ậ ạ ẩ ắ   ẩ ­ Đ y m nh vi c th c hi n Lu t, chu n m c, ch  đ  k  toán trên nguyên t c

ấ ả ả ổ ứ ế ế ợ là t t c  các DNNQD ph i t ớ   ộ  ch c công tác k  toán và b  máy k  toán phù h p v i

ự ế ể ủ ơ ạ ộ ị ấ ả ả ặ đ c đi m tình hình và th c t ho t đ ng c a đ n v , t ấ   ạ ộ t c  các ho t đ ng s n xu t

ả ượ ứ ậ ừ ế ả ổ kinh doanh ph i đ c ghi nh n trên các ch ng t k  toán và ph n ánh trên s  sách

ế k  toán.

ế ừ ướ ạ ườ ằ ẳ ­ Chính sách thu  t ng b c t o môi tr ng pháp lý bình đ ng, công b ng.

ệ ố ụ ấ ệ ầ ế ế ố Áp d ng h  th ng thu  th ng nh t không phân bi t các thành ph n kinh t khác

ự ứ ế ệ ế ả ả ỏ ơ nhau; đòi h i ph i hoàn thi n c  ch  qu n lý thu  theo ch c năng; xây d ng k ỹ

ơ ở ứ ụ ệ ế ế ả ậ ả thu t qu n lý thu  trên c  s   ng d ng công ngh  thông tin vào qu n lý thu .

ế ậ ượ ậ ự ế ạ ­ Thi t l p cho đ c tr t t trong kinh doanh, trong h ch toán k  toán ở ấ    t t

ủ ệ ề ậ ạ ị ệ   ả c  các DNNQD theo đúng quy đ nh c a pháp lu t, qua đó t o đi u ki n cho vi c

ệ ơ ế ự ự ự ộ ự ế ế ớ ạ ộ ủ ừ th c hi n c  ch  t khai, t n p thu  sát đúng v i th c t ơ    ho t đ ng c a t ng đ n

67

ơ ở ể ể ự ệ ờ ị ị ồ v ; đ ng th i có c  s  đ  ki m tra, xác đ nh, đánh giá tình hình th c hi n nghĩa v ụ

ế ủ ơ ộ ị khai báo n p thu  c a đ n v .

ế ọ ứ ẩ Nhà kinh t h c Adam Smith (1723 – 1790) trong tác ph m “Nghiên c u v ề

ủ ạ ắ ạ ấ ố ự   ả b n ch t và nguyên nhân giàu có c a nhân lo i” đã v ch ra b n nguyên t c xây d ng

ế ợ ế ả ả ớ ợ ứ ự ủ   ộ ệ ố h  th ng thu  h p lý là: thu  ph i huy đ ng phù h p v i kh  năng và s c l c c a

ờ ạ ả ượ ứ ư ế ờ ị dân c ; m c thu  và th i h n thanh toán ph i đ c xác đ nh chính xác; th i gian thu

ế ầ ả ượ ậ ợ ố ớ ị ườ ộ ế thu  c n ph i đ c quy đ nh thu n l i đ i v i ng i n p thu ; các chi phí đ  t ể ổ

ể ả ế ầ ứ ấ ấ ậ ả ả ộ ồ ch c thu n p thu  c n ph i th p nh t. Vì v y, đ  đ m b o ngu n thu cho NSNN,

ừ ở ả ượ ộ khai thác và tăng thu t ạ ộ  ho t đ ng ứ  các DNNQD thì m c huy đ ng ph i đ c xác

ạ ấ ế ế ệ ặ ợ ạ ấ   ấ ị đ nh phù h p. Ho c là h  th p thu  su t thu  GTGT, TNDN hi n hành; h  th p

ượ ẽ ả ộ ơ ư ị ạ ế ấ thu  su t thì l ng thu trên m t đ n v  doanh thu s  gi m, nh ng bù l i các DN s ẽ

ở ộ ầ ư ế ẽ ặ ặ ạ m  r ng đ u t và tâm lý thu  cao s  không còn đè n ng lên DN. M t khác, t o cho

ủ ơ ụ ệ ạ ế ổ ầ các DN h ch toán ghi chép đ y đ  h n các nghi p v  kinh t phát sinh vào s  sách

ư ệ ự ạ ạ ạ ế k  toán, tránh tình tr ng h ch toán không trung th c nh  hi n nay. Bên c nh đó,

ậ ế ố ớ ế ắ ạ ả ph i có chính sách ch  tài nghiêm kh c đ i v i các hành vi vi ph m Lu t k  toán,

ế ộ ế ứ ơ ừ ố ch  đ  k  toán, hoá đ n ch ng t ế  đã ban hành; các hành vi man khai tr n thu .

ƯƠ ƯỚ ƯỜ Ế Ố Ể 3.2.   PH NG   H NG   TĂNG   C Ớ   NG   KI M   SOÁT   THU   Đ I   V I

Ẵ Ị DNNQD TRÊN Đ A BÀN TP ĐÀ N NG

ơ ở ơ ế ả ự ự ộ ế ả ớ Trên c  s  c  ch  qu n lý t khai, t n p cùng v i mô hình qu n lý thu  theo

ứ ụ ữ ư ể ế ắ ạ ằ ầ ch c năng, đ  góp ph n kh c ph c nh ng h n ch  nh  đã nêu nh m hoàn thành

ụ ề ươ ướ ườ ể m c tiêu đã đ  ra, ph ng h ng tăng c ế ố ớ ng ki m soát thu  đ i v i DNNQD trên

ủ ế ậ ế ề ấ ẵ ờ ị đ a bàn TP Đà N ng trong th i gian đ n ch  y u t p trung vào các v n đ  sau:

ệ ườ 3.2.1. Hoàn thi n môi tr ể ng ki m soát

ứ ệ ệ ậ ộ ộ ạ   ụ ­ Vi c phân chia ch c năng nhi m v  cho các b  ph n m t cách rành m ch

ả ả ả ắ ế ậ ượ ệ ố ể ộ ph i đ m b o nguyên t c: thi t l p đ ạ   c h  th ng ki m soát trên toàn b  ho t

ự ữ ệ ạ ồ ộ ợ ệ   ề ộ đ ng; không ch ng chéo; vi c phân quy n gi a cán b  lãnh đ o h p lý. Th c hi n

ế ế ợ ự ộ ự ứ ả ợ ị qu n tr  nhân s  m t cách h p lý, nâng cao năng l c công ch c thu , k t h p ch  đ ế ộ

68

ộ ộ ế ừ ự ợ ộ ộ ỏ đãi ng  phù h p, xây d ng m t đ i ngũ cán b  thu  v a gi i chuyên môn nghi p v ệ ụ

ầ ủ ẩ ấ ạ ứ ậ ả ớ ỹ ỷ ậ ừ v a có đ y đ  ph m ch t đ o đ c, có k  lu t, có k  năng qu n lý, t n tâm v i công

vi c.ệ

ế ề ề ầ ạ ẩ ớ ­ Đ y m nh tuyên truy n v  thu  cho NNT và các t ng l p nhân dân, đ ể

ế ộ ủ ậ ự ả ế ủ ụ ệ NNT tuân th  pháp lu t thu  m t cách t ả    nguy n. C i ti n th  t c hành chính đ m

ậ ợ ệ ự ả ơ ự ế ự ộ ế ả b o cho NNT thu n l i, đ n gi n trong vi c t tính, t kê khai thu  và t n p thu .

ủ ụ ể ệ 3.2.2. Hoàn thi n các thao tác, th  t c ki m soát

ơ ở ứ ụ ủ ừ ụ ậ ệ ệ   Trên c  s  ch c năng, nhi m v  c a t ng phòng, Chi c c, t p trung vào vi c

ệ ạ ệ ố ư ả ẩ ị hoàn thi n l i h  th ng chu n hóa quy đ nh các thao tác nh : quy trình qu n lý thu ế

ế ộ ế ế ế ế ể kê khai thu , n p thu  và k  toán thu ; quy trình thanh tra, ki m tra thu ; quy trình

ế ễ ế ế ế ả ả ợ ổ qu n lý n  thu ; quy trình hoàn thu ; quy trình mi n thu , gi m thu . B  sung và

ự ớ ưỡ ế ợ ế ế xây d ng m i các quy trình c ng ch  n  thu ; quy trình rà soát kê khai thu , quy

ủ ế ệ ậ ặ ả ầ ợ ớ trình thanh tra… cho phù h p v i yêu c u đ t ra c a Lu t qu n lý thu . Vi c hoàn

ệ ầ ướ ớ ụ ệ ả ậ ơ thi n các quy trình trên c n h ng t i m c tiêu đ n gi n, rõ ràng và thu n ti n cho

ườ ộ ế ố ớ ạ ộ ế ả ể ệ ạ ả ng i n p thu , đ m b o ho t đ ng ki m soát thu  đ i v i DNNQD đ t hi u qu ả

cao nh t.ấ

ế ố ớ ệ ể ệ 3.2.3. Hoàn thi n bi n pháp ki m soát thu  đ i v i DNNQD thông qua

ế ể công tác giám sát, ki m tra, thanh tra thu

ườ ả ế ể ả ả Tăng c ng và c i ti n công tác ki m tra, thanh tra ĐTNT, đ m b o công tác

ố ượ ả ế ậ ậ ố ắ thanh tra ph i nh m vào đúng đ i t ả   ng có hành vi gian l n thu ; mu n v y ph i

ố ồ ơ ể ế ạ ơ ế ộ làm t t công tác giám sát, ki m tra h  s  khai thu  ngay t i c  quan thu  m t cách

ẽ ề ặ ậ ờ ườ ộ ế ể ự ị ch t ch  và thu th p k p th i thông tin v  ng i n p thu  đ  xây d ng c  s  d ơ ở ữ

ề ệ ườ ộ ơ ở ự ế ể ế ạ li u v  ng i n p thu . Trên c  s  đó, hàng năm xây d ng k  ho ch ki m tra,

ủ ự ề ế ậ ỹ ề   thanh tra d a trên k  năng phân tích r i ro gian l n v  thu  GTGT, TNDN; Đi u

ơ ấ ể ế ỉ ướ ố ượ ờ ch nh c  c u ki m soát thu  theo h ng tăng th i gian và kh i l ệ   ng công vi c

ồ ơ ế ạ ơ ự ế ế ể ả ờ giám sát, ki m tra h  s  khai thu  t ể   i c  quan Thu , gi m th i gian tr c ti p ki m

ạ ư ề ể ả ẫ ả tra, thanh tra t i CSKD đ  tránh gây phi n hà cho ĐTNT nh ng v n b o đ m t ỷ ệ   l

69

ờ ố ề ồ ị ệ ế ậ ạ ị ố s  hành vi vi ph m b  phát hi n cao, thu h i k p th i s  ti n thu  gian l n vào

ữ ử ữ ệ ắ ạ ờ ố ị ạ   NSNN. Phát hi n k p th i nh ng sai ph m, u n n n và x  lý nh ng hành vi vi ph m

ế ấ ả ả ứ ủ c a công ch c thu  trên t t c  các khâu qu n lý.

Ả Ơ Ả Ữ 3.3. NH NG GI I PHÁP C  B N

ả ứ ấ ệ ố ệ ề 3.3.1. Nhóm gi i pháp th  nh t: Hoàn thi n  h  th ng tuyên truy n, h ỗ

ợ ư ấ ườ ộ ế tr  và t v n ng i n p thu  nói chung và các DNNQD nói riêng

ỗ ợ ườ ộ ệ ố ề ệ 3.3.1.1. Hoàn thi n  h  th ng tuyên truy n, h  tr  ng ế i n p thu

ự ế ế ằ ấ ộ ượ ế Th c t cho th y r ng, m t chính sách thu  dù đ ệ c hoàn thi n đ n đâu

ủ ể ủ ắ ượ ư ệ ế ế ắ ữ ị nh ng n u các ch  th  c a các quan h  thu  không n m b t đ c nh ng quy đ nh

ế ẽ ậ ả ạ ế c  thụ ể  trong các quy ph m pháp lu t thu  thì chính sách thu  s  khó có tính kh  thi.

ổ ế ụ ế ề ệ ậ ậ ấ   Chính vì v y, vi c tuyên truy n, ph  bi n giáo d c pháp lu t thu  có ý nghĩa r t

ự ậ ế ị ụ ủ ế ọ quan tr ng, quy t đ nh s  v n d ng thành công hay không c a chính sách thu  vào

ộ ố ư ệ ự ề ế ễ ế ậ ỉ ấ   th c ti n cu c s ng. N u nh  vi c tuyên truy n pháp lu t thu  ch  mang tính ch t

ề ả ấ ề ự ủ ậ ộ ộ ị truy n t i m t cách r ng rãi, bao quát nh t v  pháp lu t th c đ nh c a chính sách

ế ớ ổ ế ụ ự ế ệ ậ ọ thu  t i m i công dân thì vi c ph  bi n, giáo d c pháp lu t thu  là s  truy n t ề ả   i

ụ ể ơ ế ộ ậ ơ ị ướ ụ thông tin pháp lu t thu  m t cách c  th  h n, sâu h n, có đ nh h ng m c đích và

ớ ả ố ượ ị ế ế ộ ộ ườ ố ượ đ i t ơ ng xác đ nh h n v i c  đ i t ng n p thu , cán b  thu  và ng ị i ch u thu ế

ủ ể ẽ ơ ề ề ệ ậ ặ ể đ  cho các ch  th  quan h  pháp lu t thu  bi ế ế   rõ, c n k  h n v  quy n và nghĩa t

ậ ủ ế ậ ị ạ ụ ủ v  c a mình quy đ nh trong các quy ph m pháp lu t c a các lu t thu  và các văn

ụ ế ậ ẫ ả ướ b n h ng d n áp d ng các lu t thu .

ơ ế ự ụ ề ệ ự ộ ế ệ ẩ ạ Trong đi u ki n áp d ng c  ch  t khai, t n p thu  vi c đ y m nh công tác

ổ ế ữ ụ ế ề ộ ộ ậ tuyên truy n, ph  bi n giáo d c pháp lu t thu  là m t trong nh ng n i dung quan

ế ệ ủ ả ầ ọ ả tr ng góp ph n nâng cao tính kh  thi c a chính sách thu  hi n nay.Các gi i pháp

ệ ề ỗ ợ ầ c n hoàn thi n trong công tác tuyên truy n h  tr :

ạ ừ ố ượ ụ ể ầ ế ­ Phân lo i t ng nhóm đ i t ứ ng c  th , căn c  vào nhu c u thi ự t th c, đòi

ự ầ ắ ủ ố ượ ữ ể ỏ ứ h i b c xúc và s  c n thi ế ướ t tr c m t c a các nhóm đ i t ệ   ng đ  có nh ng bi n

ổ ế ả ừ ệ ợ ấ ủ ơ ả ữ ộ ụ pháp ph  bi n giáo d c phù h p, hi u qu  t nh ng n i dung c  b n nh t c a các

70

ấ ủ ữ ế ế ậ ậ ị ụ ể lu t thu  cho đ n nh ng quy đ nh c  th  nh t c a các lu t, giúp cho m i đ i t ọ ố ượ   ng

ượ ư ệ ủ ế ạ ự ưở ự ấ th y đ c tính  u vi t c a chính sách thu , t o s  tin t ng và t ấ   ệ  nguy n ch p

ọ ườ ọ ầ ớ ộ ủ hành c a m i ng i, m i t ng l p xã h i. .

ễ ự ễ ể ứ ệ ạ ề  ­ Đa d ng hoá hình th c tuyên truy n, sao cho d  hi u, d  th c hi n và d ễ

ư ự ế ậ ờ ơ ớ ộ ẹ ề ọ ti p c n nh : Xây d ng các t ễ ể    r i tuyên truy n v i n i dung g n nh  và d  hi u

ư ầ ủ nh ng đ y đ .

ủ ề ạ ươ ệ ­ Khai thác các tính đa d ng c a tuyên truy n trên các ph ng ti n thông tin

ư ự ề ể ệ ẩ ạ đ i chúng nh  báo chí, truy n hình .... ; xây d ng các ti u ph m, bài báo, truy n ...

ề ừ ấ ấ ạ ấ ừ v a m ng tính ch t tuyên truy n v a mang tính ch t báo chí, sân kh u...

ậ ế ể ậ ộ ộ ế ­ Phát đ ng các cu c thi tìm hi u pháp lu t k  toán, pháp lu t thu

ươ ế ở ụ ậ ấ ổ ọ ư ­ Đ a ch ng trình giáo d c pháp lu t thu các c p h c ph  thông .

...

ế ộ ượ ủ ụ ề ệ M t khi đã chi m đ c ni m tin c a nhân dân thì vi c áp d ng các chính sách

ự ễ ế ả thu  vào th c ti n hoàn toàn có tính kh  thi

ụ ư ấ ẩ ị ế ạ 3.3.1.2. Đ y m nh d ch v  t v n thu

ể ể ự ủ ẽ ệ ắ ặ ộ ị Đ  hi u m t cách c n k  và th c hi n đúng đ n các quy đ nh c a chính sách

ố ớ ả ơ ộ ấ ố ượ ề ế ả ế ấ ộ thu  là m t v n đ  không ph i đ n gi n đ i v i các đ i t ng n p thu , nh t là

ơ ế ự ụ ế ệ ả ộ ươ ứ khi th c hi n áp d ng c  ch  qu n lý thu n p thu  theo ph ng th c các đ i t ố ượ   ng

ế ự ự ự ộ ế ở ễ ộ n p thu  t kê khai, t tính và t ả ố   ự  n p thu , b i trong th c ti n không ph i đ i

ể ể ế ộ ế ụ ự ắ ượ t ng n p thu  nào cũng có th  hi u bi ệ t, n m rõ và th c hi n đúng nghĩa v  thu ế

ớ ướ ụ ư ấ ế ệ ấ ậ ị ủ c a mình v i Nhà n c. Do v y, vi c cung c p d ch v  t ầ ấ    v n thu  là nhu c u r t

ế ự ủ ố ượ ệ ệ ề ế ộ ứ b c xúc, thi t th c c a các đ i t ng n p thu  trong đi u ki n hi n nay.

ỉ ớ ụ ư ấ ụ ệ ế ị Hi n nay, chúng ta ch  m i áp d ng mô hình d ch v  t v n thu  công do các

ế ự ụ ụ ệ ế ướ ạ ượ ầ ữ ả C c thu , Chi c c thu  th c hi n và b c đ u đã đ t đ ế c nh ng k t qu  kh ả

ầ ườ ứ ự ự ụ ệ ấ quan, góp ph n tăng c ng ý th c t giác, t ế ủ    nguy n ch p hành nghĩa v  thu  c a

ự ủ ệ ệ ả ả ờ ị ụ các ĐTNT, đ m b o th c hi n nhi m v  thu đúng, thu đ , thu k p th i cho NSNN

ậ ượ ự ủ ữ ụ ủ ắ ạ ộ và đã nh n đ ế ệ   ể c s   ng h  cao c a các ĐTNT. Đ  kh c ph c nh ng h n ch  hi n

71

ờ ớ ầ ả ả ủ ế ệ ơ ị nay, trong th i gian t ụ i c n ph i c i thi n d ch v  công c a c  quan thu  theo

ướ h ng:

ụ ủ ề ệ ả ạ ơ ị ­ Quy đ nh rõ quy n h n, trách nhi m, nghĩa v  c a c  ĐTNT và c  quan

ơ ở ự ấ ượ ủ ệ ế thu  làm c  s  th c hi n và giám sát tuân th ; Nâng cao ch t l ệ   ộ ng cán b  qua vi c

ừ ứ ệ ể ậ ạ ấ ộ đào t o có tính ch t chuyên sâu, chuyên nghi p theo t ng b  ph n ch c năng đ  đáp

ứ ứ ầ ớ ộ ề   ế ng yêu c u chuyên môn hóa. Cùng v i ki n th c chuyên môn sâu r ng trong nhi u

ộ ỗ ợ ư ấ ế ế ự ế ậ ầ ấ lĩnh v c (nh t là thu , k  toán và lu t); cán b  h  tr , t v n thu  còn c n các k ỹ

ụ ụ ữ ỹ ệ ệ ề ầ ạ năng ngh  nghi p ph c v  cho công vi c. Ngoài yêu c u ngo i ng , k  năng vi tính,

ộ ỗ ợ ầ ắ ầ ỹ ể   cán b  h  tr  còn c n các k  năng l ng nghe, phân tích yêu c u, trình bày quan đi m

ụ ử ự ứ ế ề ỏ ị ạ   và thuy t ph c. Phong cách  ng x  văn minh l ch s , m m m ng, khéo léo, linh ho t

ữ ế ể ầ cũng là nh ng yêu c u không th  thi u.

ụ ủ ơ ạ ộ ự ế ả ấ ị ­ Xây d ng tiêu chí đánh giá k t qu  ho t đ ng cung c p d ch v  c a c  quan

ả ụ ể ế ượ ể ể thu . Các tiêu chí này ph i c  th  và đ c công khai đ  NNT có th  theo dõi, giám

ế ớ ế ể ắ ủ ứ ễ ệ ả ồ ờ sát d  dàng, đ ng th i có th  g n trách nhi m c a công ch c thu  v i k t qu  công

ệ ủ ứ ệ ả ả ả ồ vi c c a mình đ m nhi m. Các tiêu chí đánh giá công ch c ph i bao g m c  tiêu chí

ấ ượ ầ ủ ứ ằ ề ố ượ v  s  l ng, ch t l ng nh m đáp  ng yêu c u c a NNT.

ạ ộ ế ể ị ­ Ngoài ra, khuy n khích hình thành và phát tri n ho t đ ng d ch v  t ụ ư ấ    v n

ế ư ụ ủ ụ ủ ế ệ ệ ỉ thu   t . Vì đây, không ch  là nhi m v  c a ngành thu  mà còn là nhi m v  c a các

ướ ổ ứ ể ằ ộ ả ơ c  quan  qu n lý nhà n c và các t ch c xã h i nh m giúp cho các ĐTNT hi u bi ế   t

ờ ề ế ệ ủ ị ướ ỗ ợ ừ rõ, k p th i v  chính sách thu  hi n hành c a Nhà n c, h  tr  các ĐTNT t khâu

ế ậ ổ ứ ế ộ ừ ề ế ơ đăng ký, kê khai n p thu , l p s  sách k  toán, ch ng t hóa đ n v  thu , tính toán

ả ộ ứ ứ ế ế ầ ả ồ ờ ấ   m c thu  và các kho n thu  ph i n p, … Đ ng th i góp ph n nâng cao ý th c ch p

ế ớ ụ ấ ậ ướ ủ hành chính sách pháp lu t, ch p hành nghĩa v  thu  v i Nhà n c c a các ĐTNT,

ủ ầ ế ả góp ph n nâng cao tính kh  thi c a chính sách thu .

ứ ệ ả ườ ể 3.3.2. Nhóm gi i pháp th  hai: Hoàn thi n môi tr ế ng ki m soát thu

ệ ổ ứ ộ ả ế 3.3.2.1. Ki n toàn t ch c b  máy qu n lý thu

72

ộ ề ổ ứ ộ ấ ượ ế ộ ộ Trình đ  v  t ả  ch c b  máy qu n lý thu  và ch t l ng đ i ngũ cán b  thu ế

ế ố ữ ộ ự ậ ế ị ụ là m t trong nh ng y u t ấ ạ ủ    quy t đ nh s  v n d ng thành công hay th t b i c a

ế ệ ệ ậ ổ ứ ế ả ộ chính sách thu . Do v y, vi c ki n toàn t ch c b  máy qu n lý thu  và nâng cao

ầ ấ ứ ộ ộ ế ề ặ ộ ệ   trình đ  đ i ngũ cán b  ngành thu  là yêu c u r t b c bách đ t ra trong đi u ki n

ủ ươ ự ệ ế ả ả ế ệ ti n hành c i cách thu  hi n nay. Th c hi n ch  tr ng c i cách hành chính, tinh

ệ ổ ứ ế ẽ ượ ự ế ả ả ộ ự ệ gi m biên ch , vi c t ch c xây d ng b  máy qu n lý thu  s  đ c th c hi n theo

ế ầ ượ ổ ứ ệ ả ả ọ ộ ướ h ng tinh g n, hi u qu  cao. Theo đó, b  máy qu n lý thu  c n đ ch c theo c t

ạ ố ượ ế ợ ả ệ ế ộ ướ h ng k t h p mô hình qu n lý theo lo i đ i t ng n p thu  (doanh nghi p nhà

ầ ư ướ ệ ệ ớ ướ n c, doanh nghi p đ u t n c ngoài, doanh nghi p dân doanh, cá nhân) v i mô

ứ ử ư ể ế ả ưỡ hình qu n lý thu  theo ch c năng nh  thanh tra, ki m tra, x  lý c ế   ế ng ch  thu ,

ố ượ ụ ấ ị ự ế ệ ế ộ ướ cung c p d ch v  cho đ i t ng n p thu  và thu thu . Th c hi n theo h ng này s ẽ

ế ậ ự ệ ề ệ ơ ố ụ ể ệ ạ t o đi u ki n cho c  quan thu  t p trung th c hi n  t t nhi m v  thanh tra, ki m tra

ủ ệ ế ệ ầ ả ờ ồ ộ ủ c a ngành, đ ng th i góp ph n nâng cao hi u qu  làm vi c c a cán b  thu  và

ượ ế ệ ả ầ ặ ả ả gi m đ c chi phí trong công tác qu n lý thu , góp ph n ngăn ch n có hi u qu  tình

ố ậ ế ấ ạ ậ ố tr ng gian l n, tr n l u thu , ch ng th t thu NSNN.

ự ổ ứ ệ ế ầ ị ấ   Sau khi chính sách thu  đi d n vào s   n đ nh, hoàn thi n, và ý th c ch p

ế ủ ố ượ ủ ế ượ ộ ậ hành tuân th  pháp lu t thu  c a các đ i t ng n p thu  đ ẽ ế   c nâng cao thì s  ti n

ứ ổ ụ ể ủ ứ ế ả hành chuy n sang áp d ng hình th c t ch c qu n lý thu  theo quy mô c a doanh

ệ ớ ỏ ể ữ ừ ư ệ ơ ệ   ệ nghi p nh : doanh nghi p l n, doanh nghi p v a và nh  đ  nâng cao h n n a hi u

ạ ộ ủ ế ạ ả ả ộ ờ ớ ộ qu  ho t đ ng c a b  máy qu n lý thu . Bên c nh đó, trong th i gian t i b  máy

ế ầ ự ậ ả ộ ưỡ ế ể ự ế qu n lý thu  c n xây d ng thêm b  ph n làm công tác c ệ   ng ch  thu  đ  th c hi n

ệ ưỡ ế ố ớ ố ượ ế ỳ ố ư vi c c ng ch  thu thu  đ i v i các đ i t ng chây , c  tình dây d a kéo dài n ợ

ế ủ ụ ế ề ế ướ ử ạ ế ị ự ọ đ ng thu , chi m d ng ti n thu  c a Nhà n c; th c thi các quy t đ nh x  ph t các

ự ủ ữ ế ệ ệ ả ộ ố ượ đ i t ng n p thu ; th c hi n vi c thanh lý, phát mãi tài s n c a nh ng doanh

ả ượ ủ ệ ả ả ế ả ợ nghi p phá s n mà không còn đ  kh  năng tr  đ c các kho n n  thu . Song song

ầ ọ ườ ồ ưỡ ụ đó, c n chú tr ng tăng c ng công tác b i d ạ ng, giáo d c đào t o, nâng cao trình

ế ạ ấ ượ ẩ ộ ề ệ ộ ộ đ  đ i ngũ cán b  ngành thu  đ t chu n ch t l ng v  chuyên môn nghi p v ụ

73

ế ắ ữ ứ ế ế ạ ỹ thu , n m v ng ki n th c k  toán, tài chính, thành th o k  năng chuyên môn, k ỹ

ừ ạ ả ộ ọ ờ ồ ẩ   ữ năng qu n lý, trình đ  tin h c, ngo i ng . Đ ng th i, không ng ng nâng cao ph m

ấ ạ ứ ườ ế ử ứ ắ ộ ch t đ o đ c ng ố ớ   i cán b , công ch c ngành thu ; x  lý nghiêm kh c đ i v i

ữ ế ộ ữ ạ ố ộ nh ng cán b  có c  tình vi ph m chính sách pháp lu t ể   ậ   thu , nh ng cán b  có bi u

ố ậ ế ệ ế ậ ấ ồ ế   hi n tha hóa bi n ch t, thông đ ng, ti p tay cho các hành vi gian l n, tr n l u thu ,

ủ ế ằ ấ ạ ộ ỉ ấ ể b t k  đó là cán b  lãnh đ o hay nhân viên ngành thu , nh m ch n ch nh, c ng c ố

ự ữ ế ạ ạ ộ ộ và xây d ng đ i ngũ cán b  thu  ngày càng trong s ch v ng m nh.

ả ả ứ ơ ệ ừ 3.3.2.2.  Nâng cao hi u qu  qu n lý hoá đ n ch ng t

ử ụ ữ ả ậ ạ ơ Nh ng hành vi sai ph m trong s  d ng hoá đ n đã gây ra h u qu  khôn

ữ ả ẳ ưở ế ế ủ ế ậ ằ ườ l ng, ch ng nh ng  nh h ng đ n tính công b ng c a pháp lu t thu ; ti p tay cho

ừ ả ộ ỹ hành vi tham ô công qu , rút ru t NSNN, mua bán hàng hoá vòng vèo, l a đ o đ ể

ố ậ ở ự ế ế ả ạ ưở ế chi m đo t, tr n l u thu ... mà còn làm c n tr  s  tăng tr ng kinh t ầ   ộ  xã h i.  C n

ệ ả ơ ờ ớ ả ph i hoàn thi n  công tác qu n lý hoá đ n trong th i gian t ư i nh  sau:

ậ ề ệ ạ ệ ả ơ ị ộ ­ M t là: hoàn thi n văn b n pháp lu t v  hoá đ n. Hi n t i quy đ nh v ề

ử ụ ằ ả ả ơ ở ơ ả ế ề ậ qu n lý, s  d ng hoá đ n còn n m r i rác ậ    các lu t thu  mà nhi u h n c  là Lu t

ế ả ướ ế ẫ ườ ử ụ ơ thu  GTGT và các văn b n h ng d n thi hành, khi n ng ả   i s  d ng hoá đ n ph i

ể ế ể ế ề ấ ờ ị ớ ị m t nhi u th i gian đ  tìm hi u, tham chi u h t quy đ nh này t ở   i quy đ nh khác. B i

ấ ế ả ạ ậ ấ ầ ả ố ộ ậ v y, nh t thi ủ   t ph i có riêng m t văn b n quy ph m pháp lu t th ng nh t, đ y đ ,

ế ơ ở ể ạ ề ề ệ ơ ị chi ti t và rõ ràng quy đ nh v  hoá đ n đ  t o đi u ki n cho c  s  kinh doanh tìm

ư ạ ậ ợ ể ậ ế ơ hi u pháp lu t cũng nh  t o hành lang pháp lý thu n l i cho c  quan thu  trong quá

ự ụ trình th c thi công v .

ấ ượ ế ả ơ ­ Hai là: nâng cao ch t l ớ   ủ ơ ng qu n lý hoá đ n c a c  quan thu . Cùng v i

ứ ệ ề ẩ ơ ừ ồ ườ ả ị vi c chu n hoá quy đ nh v  hoá đ n ch ng t ờ , đ ng th i tăng c ng qu n lý hoá

ử ụ ơ ự ể ự ể ạ ệ ố ế ề ế ậ ơ đ n và s  d ng hoá đ n t in đ  h n ch  gian l n v  thu . Đ  th c hi n t t gi ả   i

ế ấ ế ả ứ ụ ả pháp này, ngành thu  nh t thi ệ t ph i  ng d ng công ngh  thông tin vào qu n lý hoá

ệ ố ệ ạ ả ư ứ ự ộ ể ơ đ n. H  th ng qu n lý hi n t i ch a có ch c năng t ơ    đ ng ki m tra chéo hoá đ n

ừ ủ ự ệ ể ế ệ ẫ ả ố ứ ch ng t theo kê khai c a DN mà vi c ki m tra, đ i chi u v n ph i th c hi n th ủ

74

ệ ượ ự ơ ủ ệ ắ công nên không phát hi n đ c s  trùng l p hay kê khai sai l ch, hoá đ n c a DN

ị ấ ắ ấ ạ ấ ơ ượ ơ ế m t tích, hoá đ n b  m t c p, th t l c đã đ c c  quan thu  thông báo không còn

ị ử ụ giá tr  s  d ng.

ạ ẩ ươ ứ ­ Ba là: đ y m nh thanh toán qua ngân hàng. Đây là ph ng th c thanh toán

ế ấ ượ ụ ế ướ ế ớ ộ tiên ti n nh t, đang đ ầ c áp d ng h u h t các n c trên th  gi ặ   i, theo đó m t m t

ướ ẽ ề ư ị ườ ặ Nhà n ả c s  qu n lý đ ượ ượ c l ng ti n l u thông trên th  tr ẽ ạ   ng, m t khác s  t o

ể ơ ế ệ ệ ề ấ ả ắ ộ ố ố đi u ki n đ  c  quan thu  ch ng th t thu hi u qu , khi b t bu c DN mu n đ ượ   c

ừ ế ề ự ệ ế ả ấ kh u tr thu  hay hoàn thu  đ u ph i th c hi n thanh toán qua ngân hàng thì hoá

ứ ừ ở ụ ứ ế ạ ộ ỉ ể ậ ị ơ đ n ch ng t tr  thành công c  th  y u, ch  đ  ghi nh n ho t đ ng giao d ch kinh

ụ ụ ủ ế ệ ạ ơ ẽ ở ề ớ ả   doanh và ph c v  cho vi c h ch toán k  toán c a DN. Hoá đ n s  tr  v  v i b n

ự ủ ứ ấ ừ ế ơ ẽ ầ ệ ậ ch t th c c a nó là ch ng t k  toán và vi c gian l n ghi trên hoá đ n s  d n đ ượ   c

ế ẩ ạ h n ch  và đ y lùi.

ố ườ ố ợ ệ ả ơ ớ ­ B n là: tăng c ng ph i h p v i các c  quan qu n lý liên quan. Hi n nay

ề ổ ứ ủ ự ệ ị nhi u t ậ    ch c, cá nhân kinh doanh không th c hi n đúng các quy đ nh c a pháp lu t

ả ả ộ ố ượ ể ỏ ề ệ ồ ạ v  vi c t n t i, phá s n, gi i th  DN; m t s  l ỉ   ng không nh  các DNNQD ngh ,

ấ ợ ế ề ấ ả ặ   ỏ b  kinh doanh b t h p pháp, gây r t nhi u khó khăn cho công tác qu n lý thu  ho c

ệ ề ậ ạ ả ế ạ ạ t o đi u ki n cho DN khác vi ph m pháp lu t. Gi i quy t tình tr ng này, không gì

ả ơ ứ ệ ả ơ ườ ố ợ ự ẽ ặ hi u qu  h n là các c  quan ch c năng ph i tăng c ng s  ph i h p ch t ch  trong

ứ ả ơ công tác qu n lý hoá đ n ch ng t ừ .

ệ ủ ủ ổ ứ ứ ọ ố ­ Cu i cùng, ặ  và đ c bi t quan tr ng là ý th c tuân th  c a t ch c, cá nhân s ử

ể ườ ứ ủ ậ ườ ườ ộ ế ơ ụ d ng hoá đ n. Đ  tăng c ng nh n th c c a ng i dân và ng i n p thu  trong

ử ụ ữ ệ ệ ầ ả ả ơ ơ ế   vi c qu n lý và s  d ng hoá đ n, c  quan qu n lý c n có nh ng bi n pháp khuy n

ấ ườ ệ ơ khích các cá nhân l y hóa đ n khi mua hàng hóa; tăng c ng trách nhi m tuyên

ế ộ ề ề ế ơ ườ ể ể ả truy n ch  đ  chính sách v  hoá đ n đ n ng ấ   i dân, đ  nhân dân hi u rõ b n ch t

ợ ệ ử ụ ủ ẽ ạ ơ và l ạ   i ích c a vi c s  d ng hoá đ n, phê phán, lên án m nh m  các hành vi vi ph m,

ự ỗ ợ ơ ế ự ế ệ ậ ố tích c c h  tr  c  quan thu  th c hi n phòng, ch ng các hành vi gian l n thu .

75

ệ ố ự ế ể ỉ 3.3.2.3. Xây d ng h  th ng ch  tiêu đánh giá, ki m soát thu  thông qua

ệ ừ ế vi c khai thác thông tin t các báo cáo k  toán

ế ầ ể ạ ể ệ ể ề ế Đ  t o đi u ki n cho công tác ki m tra, ki m soát thu  c n thi ả t ph i xây

ộ ệ ố ệ ề ạ ằ ỉ ự d ng m t h  th ng ch  tiêu phân tích, đánh giá nh m t o đi u ki n cho công tác

ệ ạ ả ừ ố ượ ể qu n lý và phát hi n sai ph m t đó khoanh vùng đ i t ng thanh tra, ki m tra.

ạ ậ ả ự ầ ọ ủ Trong ph m vi c a lu n văn tác gi ủ ệ ố    không có tham v ng xây d ng đ y đ  h  th ng

ỉ ỉ ượ ề ộ ố ỉ ấ ờ ch  tiêu này, ch  xin phép đ c đ  xu t m t s  ch  tiêu phân tích t ế  khai thu  và báo

ế ế cáo quy t toán thu , báo cáo tài chính:

ố ớ ờ * Đ i v i t ế  khai thu  GTGT

0

ứ ­ Tiêu th c 1 ( TT1):

DD (cid:0) 1 D 0

ứ ộ ế ộ ỷ ấ ế M c đ  bi n đ ng t su t  Phát sinh thu  GTGT =

ụ ế ổ ỳ ị D1= Thu  GTGT phát sinh k  rà soát / T ng doanh thu hàng hoá, d ch v  bán

ra trong k .ỳ

ỳ ố ỳ ố ụ ế ổ D0= Thu  GTGT k  g c / T ng doanh thu hàng hoá dich v  bán ra k  g c.

ự ế ử ụ ủ ỷ ấ ể ế ộ + S  d ng đ  đánh giá s  bi n đ ng c a t ả    su t thu  GTGT phát sinh ph i

ớ ỳ ỳ ướ ộ n p trên doanh thu k  rà soát so v i cùng k  năm tr c.

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

Kq < 0%

ỷ ấ ỷ ấ ỳ ướ (T  su t rà soát ­ T  su t cùng k  năm tr ỷ ấ   c)/T  su t 0%  (cid:0) 10%  (cid:0) ướ c 20% Kq  (cid:0)

ụ ị

ỳ ị ỳ k  năm tr ỳ ố K  g c không phát sinh hàng hoá d ch v  bán ra ỳ ố K  g c và k  phân tích không phát sinh hàng hoá d ch 6  Kq < 10% 4  Kq < 20% 2 0 0 0

ụ ị ụ v  bán ra ỳ K  phân tích không phát sinh hàng hoá d ch v  bán ra 0

ứ  ­ Tiêu th c 2 ( TT2):

ỷ ấ ỷ ấ ỷ ấ ế ế ế T  su t thu  GTGT          T  su t thu  GTGT          T  su t thu  GTGT

76

ủ ủ ủ =                                        ­                   c a HHDV c a HHDV bán ra            c a HHDV mua vào

Trong đó:

ế Thu  GTGT HHDV bán ra trong k

ỷ ấ ủ ế

ỳ ị ỳ      T  su t thu  GTGT c a HHDV bán ra  =     ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­                                                                               Giá tr  HHDV bán ra trong k

ế Thu  GTGT HHDV mua vào trong k

ỷ ấ ủ

ỳ ị ỳ      T  su t GTGT c a HHDV mua vào  =     ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­                                                                            Giá tr  HHDV mua vào trong k

ử ụ ủ ế ể ạ ả + S  d ng đ  đánh giá kh  năng t o thu  GTGT phát sinh c a DN trên c  s ơ ở

ệ ố ữ ỷ ấ ế ầ ỷ ấ so sánh hi u s  gi a t su t thu  GTGT đ u ra trên doanh thu và t ế  su t thu  GTGT

ủ ỳ ị ầ đ u vào trên giá tr  HHDV mua vào c a k  phân tích.

ể ắ  + Nguyên t c tính đi m:

ỷ ấ ủ   ế T  su t thu  GTGT c a

Kq < 0 Kq  (cid:0)  0 1 0 HHDV

ố ớ ờ ụ ặ ế ệ * Đ i v i t khai thu  tiêu th  đ c bi t (TTĐB)

ế

ế ướ ộ ỳ ỳ ướ c) ứ ộ ế ế ỳ Thu  TTĐB phát sinh      Thu  TTĐB phát sinh k ỳ  M c đ  bi n đ ng                          k  này                   ­   tr c (cùng k  năm tr thu  TTĐB phát sinh      =    ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­ ế                                                Thu  TTĐB phát sinh cùng k  năm tr ướ c

ứ ộ ế ử ụ ế ể ỳ ớ   ộ + S  d ng đ  đánh giá m c đ  bi n đ ng thu  TTĐB phát sinh k  này so v i

ướ ỳ cùng k  năm tr c.

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

Kq < 0 %

ứ ộ ế ế ộ M c đ  bi n đ ng thu  TTĐB phát sinh 0 %  (cid:0) 10 % (cid:0)

Kq < 10 %  Kq < 20 %  20 % Kq  (cid:0) 3 2 1 0

77

ố ớ ờ ộ ế ạ * Đ i v i t khai t m n p thu  TNDN quý

ỷ ấ ế ­ Tiêu th c 1 ( TT1) :  ả ộ ế T  su t thu  TNDN phát sinh                    Thu  TNDN phát sinh ph i n p

ả ộ

ph i n p trên doanh thu              =             ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­                                                                                            Doanh thu

ử ụ ỷ ọ ố ề ế ể + S  d ng đ  đánh giá t tr ng s  ti n thu  phát sinh trên doanh thu trên c ơ

ỷ ấ ỳ ớ ỳ ướ ở s  so sánh t su t k  phân tích so v i k  tr c.

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

ỷ ỷ ấ ỳ ỷ ấ ấ T   su t thu ế T  su t k  phân tích ­ T  su t cùng k ỳ

0 1 ỳ ề ướ TNDN   phát   sinh c (k  k  tr c)

ướ ấ ỳ ấ ỷ năm tr ỷ T  su t k  phân tích ­ T  su t theo t ờ ả ộ ph i   n p   trên Kq  (cid:0)  0 Kq < 0 Kq  (cid:0)  0 Kq < 0 0 1 ế ế khai quy t toán thu  TNDN năm tr ướ c doanh thu

ậ ị

ỷ ấ

­ Tiêu th c 2 ( TT 2 ) :             ế                                                                              Thu nh p ch u thu        T  su t TNCT trên doanh thu        =           ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­                                                                                     Doanh thu

ự ế ử ụ ủ ể ớ ộ + S  d ng đ  so sánh, đánh giá s  bi n đ ng c a TNCT so v i doanh thu trên

ỷ ấ ỳ ờ ự ế ơ ở c  s  so sánh t ớ  su t k  phân tích v i TNCT/DT theo t khai t quy t toán thu ế

TNDN năm tr c.ướ

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

ấ ấ ỳ ỷ ỷ T  su t TNCT/DT k  phân tích ­ T  su t TNCT/DT

Kq  (cid:0)  0 Kq < 0 0 1 ờ ế ế theo t khai quy t toán thu  TNDN năm tr ướ c

ứ ờ ế ạ so sánh doanh thu quý trên t ộ    khai thu  TNDN t m n p ­ Tiêu th c 3 ( TT3 ):

ờ quý và t ế  khai thu  GTGT.

ế Doanh thu trên t khai thu                         Doanh thu 3 tháng quý n

ạ ộ ờ ờ                                                    ­  TNDN t m n p quý n                                theo t ế  khai thu  GTGT

78

ử ụ ự ữ ể ợ ờ + S  d ng đ  so sánh, đánh giá s  phù h p gi a doanh thu trên t khai thu ế

ộ ủ ớ ổ ạ ờ TNDN t m n p c a quý rà soát v i t ng doanh thu 3 tháng trong quý đó trên t khai

ế thu  GTGT.

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

ế DT theo TK thu  TNDN quý X – DT 3 tháng quý X theo

Kq  (cid:0) 0 Kq < 0 0 1 ế TK thu  GTGT

ố ớ ờ ự ế ế * Đ i v i t khai t quy t toán thu  TNDN năm

79

ứ ­ Tiêu th c 1 ( TT1 ):

Giá v nố

ỷ ấ ố

T  su t giá v n trên doanh thu  =     ­­­­­­­­­­­­­                                                                                  Doanh thu ủ ử ụ ể ộ ớ ố ự ế + S  d ng đ  phân tích, đánh giá s  bi n đ ng c a giá v n so v i doanh thu

ơ ở ỷ ấ ủ ỳ ớ ố ướ trên c  s  so sánh t su t giá v n trên doanh thu c a k  phân tích v i năm tr c.

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

ấ ấ ố ỷ ỷ T   su t   giá   v n/doanh   thu   năm   nay   ­   T   su t   giá

Kq  (cid:0)  0 Kq < 0 2 0 ướ c

ứ ố v n/doanh thu năm tr            ­ Tiêu th c 2 ( TT2 ) :

ướ ế ậ ợ L i nhu n tr

ỷ ấ ế c thu  TNDN x 28% T  su t thu  TNDN trên doanh thu  =  ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Doanh thu

ử ụ ủ ể ế ộ ự ế + S  d ng đ  phân tích, đánh giá s  bi n đ ng c a thu  TNDN phát sinh so

ơ ở ỷ ấ ủ ỳ ớ ướ ớ v i doanh thu trên c  s  so sánh t su t c a k  phân tích v i năm tr c.

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

ỷ ấ ỷ ấ ế ế T  su t thu  TNDN/DT năm nay ­ T  su t thu  TNDN/DT

Kq < 0 Kq  (cid:0) 0 2 0 năm tr

ứ cướ ­ Tiêu th c 3 ( TT3 ) :

ừ ừ ả ả ả ả T  su t các kho n gi m tr                   Các kho n gi m tr  doanh thu

ỷ ấ                                                     =   ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Doanh thu trên doanh thu                                 Doanh thu

ự ế ử ụ ủ ể ả ả ộ ừ ớ + S  d ng đ  đánh giá s  bi n đ ng c a các kho n gi m tr so v i doanh

ỷ ấ ủ ỳ ớ ướ ơ ở thu trên c  s  so sánh t su t c a k  phân tích v i năm tr c.

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

ỷ ấ ả ả ỷ ấ   ừ T  su t các kho n gi m tr  DT/DT năm nay ­ T  su t

Kq  (cid:0)  0 Kq < 0 1 0 ừ ả ả các kho n gi m tr  doanh thu/DT năm tr ướ c

­ Tiêu th c 4 ( TT4): ỷ ấ           T  su t chi phí bán hàng và chi            Chi phí bán hàng + Chi phí QLDN                                                       =      ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

80

phí qu n lý DN trên doanh thu                               Doanh thu

ự ế ủ ể ộ ả ử ụ + S  d ng đ  phân tích, đánh giá s  bi n đ ng c a chi phí bán hàng và chi phí

ơ ở ớ ỷ ấ ủ ỳ ớ ướ QLDN so v i doanh thu trên c  s  so sánh t su t c a k  phân tích v i năm tr c.

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

ấ ỷ ỷ ấ   T   su t   CPBH   &   CPQLDN/   DT   năm   nay   ­   T   su t

Kq  (cid:0) 0 Kq <0 1 0 cướ

CPBH & CPQLDN/DT năm tr ứ ­ Tiêu th c 5 ( TT5)

ừ ạ ộ LN t

ỷ ấ ho t đ ng kinh doanh + Chi phí lãi vay T  su t EBIT  =     ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Doanh thu thu nầ

ự ế ử ụ ủ ợ ể ộ ầ ừ ậ + S  d ng đ  phân tích, đánh giá s  bi n đ ng c a l i nhu n thu n t ạ    ho t

ạ ừ ả ưở ủ ầ ớ ộ đ ng kinh doanh (lo i tr   nh h ng c a chi phí lãi vay) so v i doanh thu thu n trên

ỷ ấ ủ ỳ ớ ướ ơ ở c  s  so sánh t su t c a k  phân tích v i năm tr c.

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

ỷ ấ ỷ ấ ướ T  su t EBIT năm nay – T  su t EBIT năm tr c Kq < 0 Kq  (cid:0) 0 1 0

ứ ­ Tiêu th c 6 ( TT6 )

ố ộ ế ậ ộ ị ế + So sánh t c đ  bi n đ ng doanh thu và thu nh p ch u thu :

Doanh thu năm rà soát

ố ộ ưở ủ T c đ  tăng tr ng c a doanh thu  =   ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

Doanh thu năm tr cướ

TNCT năm rà soát

ố ộ ưở T c đ  tăng tr ng c a TNCT     =     ­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­­

ủ                                                                           TNCT năm tr

cướ ữ ố ự ế ử ụ ể ộ ộ ưở + S  d ng đ  phân tích, đánh giá s  bi n đ ng gi a t c đ  tăng tr ủ   ng c a

ớ ố ộ ưở ề doanh thu so v i t c đ  tăng tr ng v  TNCT.

ể ắ + Nguyên t c tính đi m:

Kq  (cid:0) 0 Kq < 0 1 0 ố ộ ế ố ộ ế ủ ộ ộ ủ   T c đ  bi n đ ng c a DT ­ T c đ  bi n đ ng c a

81

TNCT

ệ ố ồ ơ ự ệ ằ ỉ Vi c xây d ng h  th ng ch  tiêu đánh giá là nh m giám sát h  s  kê khai thu ế

ạ ơ ế ừ ự ọ ườ ả ợ ủ c a NNT t i c  quan thu , t đó l a ch n các tr ủ ấ   ng h p có kh  năng tuân th  th p

ế ể ệ ằ ờ ố ử ị ề v  kê khai thu  đ  có bi n pháp đ i x  k p th i nh m nâng cao tính tuân th  t ủ ự

ệ ủ nguy n c a DN.

ả ứ ườ 3.3.3. Nhóm gi i pháp th  ba: Tăng c ể ng công tác ki m tra, thanh tra

ử ậ ạ ế và x  lý vi ph m pháp lu t thu

ụ ọ ữ ừ ệ ệ ằ ộ Đây là m t trong nh ng nhi m v  tr ng tâm nh m ngăn ng a, phát hi n và

ế ộ ữ ự ệ ề ế ạ ờ ơ ị ế ớ   ử x  lý k p th i nh ng vi ph m v  thu . Khi th c hi n theo c  ch  n p thu  m i,

ụ ủ ế ủ ơ ế ệ ể ệ ậ nhi m v  ch  y u c a c  quan thu  là t p trung vào vi c ki m tra, thanh tra và phát

ụ ố ớ ữ ữ ể ệ ắ ạ ờ ở ị ườ hi n k p th i nh ng vi ph m đ  nh c nh , giáo d c đ i v i nh ng tr ợ ng h p các

ư ợ ủ ế ế ế ộ ố ượ đ i t ặ ử ạ   ng n p thu  tính thu  không đ , không đúng, dây d a n  thu ; ho c x  ph t

ữ ườ ợ ụ ơ ế ự ự ộ ể ắ nghiêm kh c nh ng tr ợ ố ng h p c  tình l i d ng c  ch  t khai, t ậ    n p đ  gian l n,

ự ễ ạ ề ế ấ ờ ế chi m đo t ti n thu . Th c ti n hành thu ở ướ  n c ta trong th i gian qua cho th y tình

ổ ế ố ậ ệ ạ ậ ườ ể ế tr ng gian l n và tr n l u thu  khá ph  bi n, nên vi c tăng c ng công tác ki m tra,

ử ứ ế ạ ở ậ thanh tra và x  lý vi ph m pháp lu t thu  ngày càng tr  nên b c xúc.

ườ ồ ơ ế ạ ơ ể ế 3.3.3.1. Tăng c ng công tác ki m tra h  s  khai thu  t i c  quan thu

ế ạ ụ ở ơ ế ượ ể ả ự ệ ườ Ki m tra thu  t i tr  s  c  quan qu n lý thu  đ c th c hi n th ng xuyên

ồ ơ ủ ủ ế ằ ầ ố ớ đ i v i các h  s  thu  nh m đánh giá tính đ y đ , chính xác c a các thông tin,

ừ ậ ề ế ự ế ủ ồ ơ ườ ộ ứ ch ng t ủ  trong h  s  thu , s  tuân th  pháp lu t v  thu  c a ng ề   ế i n p thu  (Đi u

ế ậ ả 77 Lu t qu n lý thu ).

ứ ự ế ệ ể ế ả Th c hi n mô hình qu n lý thu  theo ch c năng: Thanh tra thu  và ki m tra

ứ ế thu  tách làm 2 ch c năng.

ừ ể ế ể ế ầ ­ Ki m tra thu : Ki m tra, giám sát khai thu  tháng, quý, năm, t ng l n phát

ế ể ạ ơ ủ ế ế ể ạ ụ ở sinh và hoàn thu . Ki m tra t i c  quan thu  là ch  y u; Ki m tra t i tr  s  ng ườ   i

ế ả ặ ả ộ n p thu  khi DN không gi i trình ho c gi i trình không đúng.

ơ ế ủ ­ Thanh tra theo c  ch  r i ro

82

ệ ữ ể ố ượ ể ứ M i quan h  gi a các ch c năng ki m tra, thanh tra đ c bi u hi n ệ ở ơ ồ s  đ

Kê khai thuế

ế Ki m tra thu

Thanh tra thuế

­ H  sồ ơ ­ Thanh tra theo          r i roủ

ế ồ ơ ậ ­ Ti p nh n h  s ứ ể ­ Ki m tra căn c   tính thuế

­ H  sồ ơ ề ể ­ Ki m tra và đ   ử ệ xu t bi n pháp x   lý

sau:

ế

ệ ữ ứ ố Hình 3.1 : M i quan h  gi a các ch c năng

ế

Ki m tra

C c thu

Thanh tra

ế

Ki m tra

ụ Chi c c thu

ụ T ng c c thu ể Thanh tra ­ Ki m tra

ủ ứ ể ế Hình  3.2 : Ch c năng ki m tra, thanh tra c a ngành thu

ề ặ ể ấ ạ ơ ả ấ ả ồ ơ V n đ  đ t ra là ki m tra t ế i c  quan thu  ph i giám sát t t c  các h  s  khai

ế ủ ế ể ấ ấ ạ ẫ ạ ậ ỏ ế   thu  c a DN đ  nh n d ng nghi v n; không b  sót sai ph m d n đ n th t thu thu ;

ế ể ử ữ ệ ế ể ậ ặ ả ố ể   ki m tra ph i phát hi n nh ng DN tr n thu , gian l n thu  đ  x  lý, ho c chuy n

ể ậ ạ ơ ế ấ ả ọ cho Thanh tra.  Do v y, ki m tra t ổ   i c  quan thu  r t quan tr ng, ph i thay  đ i

ươ ườ ự ỗ ợ ủ ệ ầ ọ ỹ ph ng pháp, tăng c ấ   ng s  h  tr  c a công ngh  tin h c và yêu c u k  năng r t

cao.

83

ả ổ ể ầ ồ ứ ậ ộ ­ Đ  tránh ch ng chéo c n ph i t ch c phân công các B  ph n tham gia

ể ạ ơ ế ư ki m tra t i c  quan thu  nh  sau:

ụ ể ế ế ế ạ ơ + T i C  quan C c thu : Phòng kê khai và k  toán thu ; Các Phòng ki m tra

thu .ế

ụ ế ế ế ể ạ ộ ộ ọ + T i Chi c c thu : Đ i kê khai ­ k  toán thu  và tin h c; Các Đ i ki m tra

thu .ế

ế ộ ế ế ế ướ Phòng kê khai và k  toán thu , Đ i kê khai k  toán thu  và tin h c ọ  d i đây

ả ộ ế ộ ể ể Phòng ki m tra thu , Đ i ki m tra thu ế ượ ọ đ ậ c g i chung là B  ph n qu n lý kê khai.

ượ ọ ể ậ ướ d i đây đ ộ c g i chung là B  ph n ki m tra

ố ớ ồ ơ ư ế ể ỳ ­ K  rà soát ki m tra đ i v i h  s  khai thu  GTGT, TTĐB, TNDN nh  sau:

ự ệ ế ỳ + Thu  GTGT: th c hi n hàng tháng ( k  rà soát tháng ).

ự ệ ế ỳ + Thu  TTĐB: th c hi n hàng tháng ( k  rà soát tháng ).

ự ệ ế ỳ + Thu  TNDN: th c hi n theo quý và năm ( k  rà soát quý / năm ).

ươ ồ ơ ế ạ ơ ể ể ­ Ph ng pháp rà soát ki m tra h  s  khai thu  t ế i c  quan thu : Đ  nâng cao

ả ể ồ ơ ế ạ ơ ế ầ ự ệ ệ ướ hi u qu  ki m tra h  s  khai thu  t i c  quan thu  c n  th c hi n các b c công

ệ vi c sau:

ướ ộ ệ ủ ệ ậ B c1 : l p danh sách c a các doanh nghi p thu c di n rà soát

ệ ậ ộ ỳ ỳ ự   (1.1)  L p danh sách DN thu c di n rà soát trong k : hàng k , sau khi th c

ố ữ ệ ệ ệ ả ậ ả ậ ộ ộ hi n ch t d  li u, B  ph n qu n lý kê khai l p danh sách DN thu c di n qu n lý

ỳ ể ể ậ ấ ậ ộ ậ   trong k  đ  cung c p cho B  ph n ki m tra có liên quan. Danh sách này c p nh t

ạ ờ ả ỳ ế ế ộ ỳ hàng k  ph n ánh các lo i t ả ộ  khai thu  mà m t DN ph i n p trong k  khai thu  và

ờ ụ ụ ạ tình tr ng t khai (Danh sách A ­ ph  l c 4).

ạ ờ ậ ệ ộ ỳ  khai thu c di n rà soát trong k : (1.2) L p danh sách các lo i t

ứ ế ể ế ậ ậ ộ ­ B  ph n ki m tra thu  sau khi ti p nh n Danh sách A, căn c  vào danh sách

ượ ừ ệ ả ộ ộ ị DN đ ể c giao qu n lý, t ng Phòng / Đ i ki m tra xác đ nh các DN thu c di n rà

ể ậ ạ ờ ừ ọ ỳ ệ ầ soát trong k  và sàng l c đ  l p danh sách t ng lo i t ự  khai c n th c hi n rà soát

trong k . ỳ

84

ỳ ừ ể ể ậ ậ ờ ộ ­ Tu  t ng th i đi m rà soát mà B  ph n ki m tra l p các Danh sách sau:

ệ ệ ế ộ + Danh sách doanh nghi p thu c di n rà soát thu  GTGT (A1)

ệ ệ ế ộ + Danh sách doanh nghi p thu c di n rà soát thu  TTĐB (A2).

ệ ộ ệ ế + Danh sách doanh nghi p thu c di n rà soát thu  TNDN quý (A3).

ệ ộ ệ ế + Danh sách doanh nghi p thu c di n rà soát thu  TNDN năm (A4).

ướ ệ B c 2: phân nhóm doanh nghi p rà soát

ướ ượ ự ệ ệ ạ ằ ộ B c này đ c th c hi n nh m phân lo i các DN thu c di n rà soát trong k ỳ

ạ ộ ụ ế ạ ớ ổ ị ớ   có các tình tr ng khác nhau (ví d : đã ho t đ ng  n đ nh, m i đăng ký thu , m i

ổ ừ ạ ộ ậ ụ ụ ể ộ ơ thay đ i t ị ạ  h ch toán ph  thu c thành đ n v  h ch toán đ c l p) đ  áp d ng các

ự ệ ọ ợ bi n pháp l a ch n phù h p.

ứ ữ ệ ở ừ ậ ở ướ Căn c  d  li u t ng Danh sách rà soát A1, A2, A3, A4 đã l p B c 1, B ộ

ự ể ệ ậ ậ ồ ph n ki m tra th c hi n phân nhóm DN rà soát và l p các danh sách g m có:

ị ấ ệ ế ị + Danh sách các doanh nghi p b   n đ nh thu  (Danh sách B)

ủ ệ ể ấ ộ ệ + Danh sách các doanh nghi p thu c di n ch m đi m r i ro (Danh sách C)

ớ ệ + Danh sách các doanh nghi p m i phát sinh (Danh sách D)

ướ ự ọ ậ ả B c 3: l a ch n và l p danh sách c nh báo

ướ ử ụ ữ ệ ứ ụ ụ ể Đây là b c s  d ng d  li u trên  ng d ng đ  áp d ng các cách tính toán,

ọ ọ ườ ộ ế ế ộ ch n l c ra danh sách ng ề i n p thu  có bi n đ ng v  tình hình kê khai thu  đ ế ượ   c

ụ ế ế ặ ả ượ ọ coi là có kh  năng sai sót ho c kê khai thi u nghĩa v  thu ,  đ c g i là danh sách

ả c nh báo.

ả ượ ậ ự ế ả ướ ự Danh sách c nh báo đ c l p d a trên k t qu  các b ọ c l a ch n theo các

ệ ụ ệ ố ắ ỉ ượ ự ụ m c 2.3.2.3. quy t c nghi p v  và h  th ng ch  tiêu đã đ c xây d ng ( ).

ự ủ ọ ể ấ ( 3.1) L a ch n theo ch m đi m r i ro ( ụ ụ ) ph  l c 5

ệ ử ụ ứ ượ ự ủ ể ấ ọ L a ch n theo ch m đi m r i ro là vi c s  d ng các tiêu th c đ ự   c xây d ng

ệ ố ậ ạ ướ ủ ỉ ữ ệ trên h  th ng ch  tiêu d  li u kê khai c a DN l p t ắ   ụ i B c 2 và áp d ng các quy t c

ụ ể ộ ủ ứ ệ ế ả ả ị nghi p v  đ  xác đ nh m c đ  r i ro (kh  năng x y ra kê khai sai, thi u thu ) v ế ề

ả ủ ế ủ ệ ế ướ ứ ự ư thu  c a doanh nghi p. K t qu  c a b c này là đ a ra danh sách th  t DN có

85

ứ ộ ủ ừ ấ ố ế ế ừ ế ắ m c đ  r i ro kê khai t cao xu ng th p và chi ti ả ộ   t đ n t ng s c thu  DN ph i n p

ỳ trong k  rà soát.

ứ ướ ứ ủ ể ề ẫ ­ Căn c  Danh sách C và h ấ ng d n v  tiêu th c ch m đi m r i ro theo quy

ệ ụ ệ ố ự ể ậ ộ ỉ ự   ắ t c nghi p v  ( theo h  th ng ch  tiêu đã xây d ng nêu trên). B  ph n ki m tra th c

ệ ệ ự hi n các công vi c theo trình t sau:

ỷ ấ + Tính toán các t su t;

ứ ể ố + Gán đi m s  theo các tiêu th c;

ế ừ ủ ế ạ ợ ổ ố + T ng h p đánh giá x p h ng r i ro (x p t ố ớ ộ   ấ  cao xu ng th p đ i v i c t

ể ấ ủ thang đi m r i ro đã ch m);

ể ư ế ư ề ừ ắ ọ ả  + Ch n DN đ  đ a vào danh sách c nh báo v  t ng s c thu  đ a vào danh

ể ượ ể ệ ậ sách C1. Đ  thu n ti n theo dõi, danh sách C1 có th  đ ố c đánh mã s : C1­GTGT,

ỳ ộ ể ế ặ ặ ắ ặ ỉ C1­TTĐB   ho c   C1­TNDN   (Q   ho c   N)   đ   ch   các   s c   thu   ho c   k   n p   thu ế

quý/năm.

ệ ự ọ ờ ế ừ ủ ể ấ Sau khi k t thúc vi c l a ch n t ắ    khai theo ch m đi m r i ro theo t ng s c

thu , ế

ừ ủ ế ể ậ ậ ợ ộ ắ    b  ph n ki m tra t p h p danh sách các DN có r i ro kê khai thu  theo t ng s c

thu  ế

ỳ trong k  rà soát (theo danh sách C2)

ự ọ ấ ị ( 3.2)  L a ch n theo danh sách  n đ nh

ế ộ ứ ừ ế ể ậ ắ Căn c  vào danh sách B theo t ng s c thu , B  ph n ki m tra ti n hành xác

ế ầ ị ấ ư ế ệ ị ậ   ị đ nh đ a ra danh sách các DN b   n đ nh thu  c n rà soát vi c kê khai thu  ( L p

danh sách B1 ).

ự ọ ẫ ( 3.3)  L a ch n theo ng u nhiên

ự ọ ươ ổ ợ ự ọ ươ ẫ L a ch n ng u nhiên là ph ng pháp b  tr  cho l a ch n theo ph ng pháp

ộ ố ấ ị ủ ự ứ ể ể ấ ị ch m đi m r i ro, d a trên m t s  tiêu th c nh t đ nh đ  xác đ nh các đ i t ố ượ   ng

ả ả ả ổ ỏ ằ ầ c n b  sung vào danh sách c nh báo nh m đ m b o tính bao quát và tránh b  sót

86

ố ớ ấ ả ọ ự ố ượ ụ ế trong quá trình ch n l a đ i v i t t c  các đ i t ỳ   ng có nghĩa v  thu  trong k  rà

soát.

ứ ớ ộ ỳ ậ   + Căn c  Danh sách các DN m i phát sinh trong k  (Danh sách D), B  ph n

ạ ừ ể ủ ư ể ỳ ki m tra lo i tr ả  các DN đã đ a vào Danh sách c nh báo c a k  rà soát ki m tra

ướ ậ tr c l p thành Danh sách D1;

ạ ừ ứ ườ ằ ợ + Căn c  Danh sách C, lo i tr  các tr ng h p n m trong Danh sách C1  B ộ

ể ậ ậ ph n ki m tra l p Danh sách D2;

ể ậ ứ ế + Căn c  danh sách B đ  l p thành danh sách D3 (n u có);

ệ ự ự ọ ườ ư ợ ươ Th c hi n l a ch n các tr ng h p đ a vào Danh sách D4 theo ph ng pháp

ọ ẫ ch n ng u nhiên .

ố ớ ừ ứ ế ả ự ế ắ ẫ ọ Căn c  k t qu  l a ch n ng u nhiên đ i v i t ng s c thu  (Danh sách D4),

ể ậ ậ ộ ượ ẫ ọ B  ph n ki m tra l p danh sách các DN đ c ch n ng u nhiên (Danh sách D5)

ộ ệ ả thu c di n c nh báo.

ụ ụ ợ ổ ỳ ả ( 3.4 ) T ng h p Danh sách c nh báo k  rà soát (ph  l c 6)

ả ủ ướ ứ ế ự ể ậ ộ ­ Căn c  k t qu  c a b ệ ổ   c 3.1, 3.2 và 3.3, b  ph n ki m tra th c hi n t ng

ả ể ậ ế ả ả ồ ỳ ợ h p k t qu  đ  l p danh sách c nh báo k  rà soát. Danh sách c nh báo g m t ấ ả  t c

ế ệ ộ ộ ộ ị ấ   ệ ấ các DN thu c danh sách B1(DN thu c di n  n đ nh thu ), C2(DN thu c di n ch m

ệ ự ủ ế ể ẫ ả ả ộ ọ đi m r i ro), D5 (DN thu c di n l a ch n ng u nhiên) và ph n ánh k t qu  theo

ứ ề nhi u tiêu th c.

ướ ạ ế ọ B c 4: rà soát l ả ự i k t qu  l a ch n

ướ ằ Đây là b ố ớ ừ c rà soát, phân tích đánh giá đ i v i t ng DN n m trong danh sách

ữ ữ ệ ơ ở ố ự ế ừ ệ ố ụ ả c nh báo d a trên c  s  đ i chi u gi a d  li u đã khai thác t ứ  h  th ng  ng d ng,

ế ằ ề ệ ả ấ ế   ệ ồ ơ h  s  kê khai thu  b ng gi y và kinh nghi m ngh  nghi p (kh  năng phân tích, k t

ộ ể ủ ể ạ ậ ả ị ố n i thông tin và kh  năng suy đoán) c a cán b  ki m tra đ  phân lo i, nh n đ nh các

ơ ở ề ố ử ấ ộ ợ ệ nguyên nhân sai sót làm c  s  đ  xu t bi n pháp đ i x  phù h p. N i dung công

ư ệ vi c nh  sau:

ổ  (4.1) Rà soát b  sung thông tin

87

ỳ ứ ể ậ ả ộ Căn c  Danh sách c nh báo k  rà soát, B  ph n ki m tra phân chia DN theo

ạ ộ ị các phân nhóm ngành kinh doanh, lo i hình DN, quy mô, đ a bàn...giao cán b  (B ộ

ơ ở ữ ệ ủ ự ệ ể ậ ổ ph n ki m tra) th c hi n rà soát, b  sung thông tin trên c  s  d  li u c a DN t ạ ơ  i c

quan thu .ế

ạ ổ ợ ế   (4.2)  Phân tích t ng h p các nguyên nhân vi ph m, nguyên nhân gây bi n

ế ộ đ ng thu .

ữ ệ ơ ở ệ ề ả ỹ ệ   Trên c  s  thông tin d  li u, kinh nghi m qu n lý và k  năng ngh  nghi p,

ộ ể ư ấ ị cán b  ki m tra phân tích xác đ nh các nghi v n nh  sau:

ệ ế ấ ạ ộ ườ ng; (4.2.1) Ngành, lo i hình doanh nghi p... có bi n đ ng b t th

ạ ủ ệ ể ạ (4.2.2) Ngành, lo i hình doanh nghi p có cùng lo i r i ro đi n hình (có cùng

ề ộ ộ ố ủ ứ ặ chung r i ro v  m t ho c m t s  tiêu th c);

ế ệ ấ ạ ộ (4.2.3) Ngành, lo i hình doanh nghi p có tính ch t bi n đ ng do kinh doanh

ờ ụ ụ ỷ ế ạ ả ấ theo th i v  (ví d : t su t thu  phát sinh trên doanh thu gi m m nh so v i k ớ ỳ

ướ tr c);

ệ ượ ệ ể ề ng không hi u đúng v  chính sách, (4.2.4)  Nhóm doanh nghi p có hi n t

ế ộ ả ổ ỉ ề ch  đ  ph i đi u ch nh b  sung.

ạ ổ ừ các nguyên nhân (4.3)  Sau khi rà soát b  sung thông tin, đánh giá lo i tr

ố ạ ể ộ ệ ả ộ ậ khách quan, b  ph n ki m tra ch t l i các DN thu c di n danh sách c nh báo theo

ư các nhóm  u tiên sau:

ể ọ ­ DN tr ng đi m;

ề ắ ế ủ ắ ợ ế ­ DN có nhi u s c thu  r i ro cao trong danh sách tích h p các s c thu ;

ố ủ ế ế ể ả ố ấ ề ộ ắ ­ DN có đi m s  r i ro cao nh t v  m t s c thu  và s  thu  suy gi m trên

ớ ỳ ế ướ 20% so v i k  rà soát k  tr c;

ề ư ứ ụ ể ặ ớ ộ ­ Tiêu th c khác (ví d : DN m i ho c DN thu c ngành ngh   u tiên ki m tra

trong k ).ỳ

ướ ề ấ ố ử B ệ c 5: đ  xu t bi n pháp đ i x

88

ừ ế ướ ể ậ ậ ả ộ ổ ợ T  k t qu  phân tích, đánh giá, t ng h p B c 4, B  ph n ki m tra l p danh

ố ử ế ụ ử ệ ể ả ậ ặ ộ sách theo bi n pháp đ i x  ti p t c x  lý ho c chuy n cho các b  ph n qu n lý

ụ ượ ử ệ ồ ứ khác x  lý theo ch c năng, nhi m v  đ c phân công g m:

ể ả ượ ự ­ Danh sách các DN ph i ki m tra, thanh tra. Danh sách này đ ọ   c l a ch n

ồ ự ử ụ ơ ở ứ ự ư ứ ố trên c  s  cân đ i ngu n l c và s  d ng các tiêu th c theo th  t u tiên sau:

ể ệ ạ ằ ế + Doanh nghi p n m trong k  ho ch thanh tra, ki m tra năm.

ệ ả ằ ỳ ướ + Doanh nghi p n m trong danh sách c nh báo k  rà soát kê khai tr c.

ượ ự ể ề ặ ọ + Ngành, nhóm DN đ c l a ch n ki m tra theo chuyên đ  ho c có m c đ ứ ộ

ủ ấ ề ệ ể ạ tuân th  th p (phát hi n có nhi u sai ph m qua thanh tra, ki m tra trong các k ỳ

ướ tr c).

ứ ả ơ ị ườ ở ề ắ ế + Tiêu th c khác (các đ n v  có suy gi m th ng xuyên nhi u s c thu , qua

ề ỳ nhi u k  rà soát…).

ơ ế ố ớ ụ ế ế ộ ả ­ Đ i v i các DN có bi n đ ng suy gi m nghĩa v  thu  do c  ch  chính sách

ề ừ ổ ớ thay đ i thì theo dõi so sánh v i các DN trong cùng ngành ngh , t ọ  đó ch n các

ườ ự ế ể ợ ố ớ ộ tr ể ể ng h p đi n hình đ  ki m tra, đánh giá th c t tác đ ng. Đ i v i các tr ườ   ng

ề ủ ụ ể ể ầ ạ ị ợ h p có vi ph m v  th  t c, kê khai nh m do không hi u rõ qui đ nh thì chuy n B ộ

ỗ ợ ậ ề ấ ậ ướ ẫ ph n tuyên truy n h  tr , t p hu n, h ng d n.

ướ ơ ở ữ ệ ẻ ả B c 6: qu n lý c  s  d  li u và chia s  thông tin

ậ ư ự ệ ể ả ậ ậ ộ ữ ế ả ­ B  ph n ki m tra ph i th c hi n c p nh t, l u tr ả    và qu n lý k t qu  rà

ơ ở ữ ệ ị ụ ụ ế ể ử soát kê khai đ  làm c  s  d  li u l ch s  ph c v  cho quá trình rà soát ti p theo,

ự ề ẻ ờ ớ ộ ợ ậ ồ đ ng th i chia s  thông tin v i các b  ph n: D  toán thu, Thu n , Tuyên truy n ­ H ỗ

ủ ụ ụ ả ả ợ ơ ị   tr , Qu n lý kê khai và Thanh tra ph c v  cho công tác qu n lý thu c a đ n v .

ỗ ợ ệ ư ệ ữ ệ ề ẻ ộ ọ Phòng/Đ i tin h c h  tr  vi c l u t p tin d  li u và phân quy n chia s  thông tin

ơ ở ữ ệ ệ ố trên h  th ng c  s  d  li u.

ỗ ợ ề ả ậ ộ ợ ­ Các b  ph n Tuyên truy n ­ H  tr , Thu n , Qu n lý kê khai, Thanh tra và

ồ ề ộ ử ụ ự ể ề ả ậ ế D  toán thu s  d ng thông tin và có ý ki n ph n h i v  B  ph n ki m tra v  các

ả ạ ộ ố ế ngành kinh doanh, lo i hình DN, DN có bi n đ ng kinh doanh, gi m sút s  thu, chây

89

ỳ ợ ể ộ ể ế ề ế ậ ạ ổ ổ ợ n  thu , có sai ph m v  thu  ... đ  B  ph n ki m tra t ng h p b  sung thông tin

ở ướ ứ ư ề ệ ấ ị khi rà soát B c 4 và xác đ nh tiêu th c  u tiên khi đ  xu t bi n pháp đ i x ố ử ở

ướ B c 5.

90

ể ạ ụ ở ườ ộ ứ ế ế căn c  vào k t qu ả 3.3.3.2.  Ki m tra, thanh tra t i tr  s  ng i n p thu :

ể ạ ụ ở ơ ể ế ể ế ế ạ ki m tra t i tr  s  c  quan thu  và k  ho ch thanh tra, ki m tra năm. Đ  ti n hành

ể ạ ụ ở ự ệ ệ ầ ả ki m tra t ộ ể  s  NNT có hi u qu , cán b  ki m tra c n th c hi n m t s  b ộ ố ướ   c i tr

ư nh  sau:

ướ B c 1: quan sát

ầ ậ ộ ể ế ể ạ ượ ằ ằ   ứ c b ng ch ng b ng ­ Cán b  ki m tra c n l p k  ho ch quan sát đ  thu đ

ệ ự ạ ộ ủ ễ ả ớ ấ cách liên h  th c ti n ho t đ ng s n xu t kinh doanh c a DN v i các thông tin k ế

toán.

ự ế ệ ượ ộ ể ư ậ ệ ­ Thông qua vi c quan sát th c t các hi n t ng nh  v y, cán b  ki m tra đã

ệ ữ ủ ệ ượ ề ậ ầ có ghi nh n ban đ u v  tính hi n h u c a các hi n t ng này.

ệ ượ ữ ủ ự ệ ộ ộ ­ Vi c quan sát đ ệ   c th c hi n trên giác đ  đánh giá tác đ ng c a nh ng hi n

ố ớ ế ả ưở ể ế ượ t ạ ộ ng này đ i v i ho t đ ng k  toán và  nh h ng đ n công tác ki m tra.

ướ ấ ầ B c 2: yêu c u cung c p thông tin

ả ặ ấ ộ ể ể ỏ ề ­ Cán b  ki m tra ph i đ t r t nhi u câu h i trong quá trình ki m tra.

ả ướ ạ ứ ả ổ ỏ ­ Quá trình h i – đáp c  d i d ng văn b n chính th c và trao đ i thông

ườ th ng.

ườ ẽ ả ệ ề ­ Thông th ng nhân viên doanh nghi p s  gi ệ   ữ i thích v  nh ng chênh l ch

ố ệ ế trong s  li u k  toán.

ộ ể ể ưở ­ Tuy nhiên cán b  ki m tra không th  tin t ữ ng vào nh ng câu tr ả ờ  l i mà

ứ ự ẫ không có kèm d n ch ng xác th c.

ộ ể ậ ả ượ ữ ự ứ ẫ ằ ­ Cán b  ki m tra ph i thu th p đ ả   c nh ng d n ch ng xác th c nh m đ m

ả ờ ợ ả b o câu tr  l i h p lý.

ướ ậ B c 3: xác nh n

ộ ể ự ầ ấ ạ ộ ệ   Là m t lo i hình yêu c u cung c p thông tin mà cán b  ki m tra th c hi n

ặ ậ ằ ấ ả ủ ằ b ng cách l y xác nh n b ng văn b n c a các công ty ho c cá nhân bên ngoài.

ướ ầ ạ ệ ử ữ ệ B c 4: truy l n l i vi c x  lý d  li u

91

ệ ể ượ ộ ể ố ệ ử ế Đ  phát hi n đ c các sai sót khi x  lý s  li u k  toán, cán b  ki m tra có

ể ự ệ ạ ộ ướ ử ụ ể ữ ệ ử th  th c hi n l i m t b ụ   c x  lý c  th  nào đó trong quá trình x  lý d  li u (Ví d :

ổ ừ ổ ứ ể ầ ộ ể cán b  thanh tra, ki m tra có th  truy l n các bút toán vào s  t s  ch ng t ừ ố ế    g c đ n

ả ổ s  cái tài kho n).

92

ướ ạ B c 5: tính toán l i

ề ố ọ ủ ử ự ệ Tính chính xác v  s  h c c a các phép tính th c hi n trong quá trình x  lý s ố

ể ượ ệ ứ ằ ạ ế li u có th  đ c ch ng minh b ng cách tính toán l ả i k t qu .

ướ B c 6: xác minh

ổ ị ườ ế ự ứ ể Các giao d ch trao đ i th ng có liên quan đ n s  luân chuy n các ch ng t ừ

ẽ ể ữ ị ứ   gi a các bên tham gia giao d ch. Quy trình xác minh s  ki m tra và so sánh các ch ng

ớ ổ ế ừ t này v i s  sách k  toán.

ướ ỷ ấ ướ B c 7: phân tích t  su t và xu h ng

ỷ ấ ướ ệ ­  Phân tích t su t và xu h ng là vi c tính toán các t ỷ ấ ơ ả ừ  su t c  b n t báo

ỷ ấ ớ ỷ ấ ủ ướ cáo tài chính và so sánh các t su t này v i các t su t c a năm tr c đó và t ỷ ấ    su t

ủ bình quân c a ngành.

ế ủ ệ ỷ ấ ự ầ ấ ộ ­ Chênh l ch đ t bi n c a các t ể   ữ  su t này cho th y nh ng lĩnh v c c n ki m

ả ượ ả ề ữ ệ ế ợ ộ tra và ph i có đ c gi i thích h p lý v  nh ng chênh l ch đ t bi n này.

ể ị ướ ố ư ệ ả ­ Có th  xác đ nh xu h ng thông qua vi c so sánh các s  d  tài kho n theo

ặ tháng ho c năm.

ướ B c 8: kênh thông tin

ứ ề ậ ằ ổ ị ườ ­ Khi thu th p b ng ch ng v  các giao d ch trao đ i, th ả ế ợ   ng ph i k t h p

ự ướ ầ ạ ệ ử ạ truy l n l ữ ệ i vi c x  lý d  li u, tính toán l i và xác ệ th c hi n ba b c thanh tra là:

ượ ế ượ ứ ể ễ ằ ộ minh. Quá trình này đ c di n ra theo m t kênh b ng ch ng đ  liên k t đ ộ   c m t

ứ ớ ừ ơ ẻ ả ị ả ớ ượ l ng l n ch ng t ph n ánh các giao d ch đ n l trong c  năm kinh doanh v i các

ợ ố ệ ổ s  li u t ng h p trong báo cáo tài chính.

ườ ượ ử ụ ể ầ ị ừ ­ Kênh thông tin th ng đ c s  d ng đ  truy l n các giao d ch t bút toán

ầ ủ ệ ố ế ế ổ ổ ố ệ ủ   vào s  ban đ u c a h  th ng k  toán đ n các s  sách trung gian, khi đó s  li u c a

ố ổ ế ầ ộ ổ ị ỉ ế   các giao d ch ch  là m t ph n trong s  t ng trong s  sách k  toán trung gian đó; đ n

ủ ủ ổ ế ố ổ ứ ể ố ị đi m cu i cùng c a c a s  k  toán sau cùng, t c là khi các s  t ng các giao d ch này

ượ ổ ế ể ể ệ đã đ c t ng k t đ  th  hi n trên báo cáo tài chính.

93

ể ượ ướ ổ ứ ể ầ ­ H ng truy l n này có th  đ ộ c thay đ i t c là cán b  thanh tra, ki m tra có

ầ ừ ổ ể ế ổ ầ ặ th  truy l n t s  sách k  toán sau cùng tr ở ạ ướ i b l c vào s  đ u tiên ho c theo

ừ ổ ề chi u ng ượ ạ ứ c l i t c là t các s  sách trung gian.

Ự Ữ Ệ Ề Ệ Ả 3.4. NH NG ĐI U KI N TH C HI N GI I PHÁP

ể ự ệ ả ế ợ ủ ế ộ ồ Đ  th c hi n các gi ầ i pháp ch  y u nêu trên, c n k t h p m t cách đ ng b ộ

ả ơ ướ ế ớ ượ ệ ả ừ t các c  quan qu n lý nhà n c cho đ n DN thì m i phát huy đ c hi u qu  công

ế ố ớ ể ẵ ị tác ki m soát thu  đ i v i DNNQD nói chung và trên đ a bàn TP Đà N ng nói riêng.

ấ ự ả ả ữ ế ạ ầ ả T t nhiên t b n thân các gi i pháp cũng còn h n ch  mà c n ph i có nh ng gi ả   i

ỗ ợ ự ệ ệ pháp h  tr  cho vi c th c hi n.

ề 3.4.1. V  phía Nhà n ướ c

ườ ạ 3.4.1.1. T o môi tr ng pháp lý

ủ ệ ướ ề Theo kinh nghi m c a các n c, kinh t ế ị ườ  th  tr ng càng đi vào chi u sâu

ộ ườ ệ ố ậ ấ ổ ố ị ỏ càng đòi h i m t môi tr ng pháp lý  n đ nh, h  th ng pháp lu t th ng nh t bao

ồ ạ ế ệ ố ươ ướ ả quát h t các m i quan h  đang t n t i và phát sinh. Ph ng h ng và gi i pháp cho

ữ ề ớ ấ v n đ  này trong nh ng năm t i là:

ư ầ ạ ộ ể ả ủ ­ Đ  qu n lý và đ a d n  ho t đ ng c a các DNNQD đi đúng hành lang pháp

ạ ộ ề ế ề ề ệ ầ ổ ầ lý, ho t đ ng có n  n p, đi u đ u tiên c n làm là b  sung các đi u ki n trong h  s ồ ơ

ề ệ ệ ầ ế ả đăng ký kinh doanh, vi c đăng ký gi m ngành ngh  hi n nay là c n thi ả t ph i có

ự ế ể ệ ề ơ ớ ị quy đ nh rõ ràng h n đ  tránh vi c đăng ký tràn lan quá nhi u so v i th c t ạ    ho t

ệ ố ả ượ ề ậ ệ ớ ử ộ đ ng. H  th ng thu th p x  lý thông tin v  DN ph i đ ệ   c ki n toàn cùng v i vi c

ố ợ ớ ơ ự ế ặ ẽ ữ ơ xây d ng quy ch  ph i h p ch t ch  gi a c  quan đăng ký kinh doanh v i c  quan

ế ề ả ơ ố ị th ng kê và c  quan thu  v  công tác thông tin và qu n lý trên đ a bàn.

ể ể ướ ướ ầ ư ộ ­ Đ  DNNQD phát tri n đúng h ng, Nhà n c c n đ a “b  máy hành pháp”

ậ ố ọ ơ ị ầ ủ c a mình vào v n hành, ngành Th ng kê c n có v  trí quan tr ng h n trong công tác

ủ ể ả ế ậ qu n lý các DNNQD phát huy vai trò c a mình đ  thi t l p tr t t ậ ự ỷ ươ  k  c ng trong

ế ộ ự ự ể ệ ố   ố lĩnh v c này thông qua ch  đ  báo cáo th ng kê và ki m tra th c hi n báo cáo đ i

94

ỷ ậ ỷ ươ ờ ử ữ ắ ồ ớ v i DN.  Nâng cao k  lu t, k  c ạ   ng đ ng th i x  lý nghiêm kh c nh ng sai ph m,

ạ ự ạ ộ ề ấ ẳ ả và chính đi u này t o s  bình đ ng cho ho t đ ng s n xu t kinh doanh.

ự ế ậ ẫ ạ ậ ị ệ   ­   Th c   tr ng  Lu t   còn  quy   đ nh  chung   chung   (lu t   khung)   d n   đ n  hi n

ự ệ ố ượ ậ ả ả ướ ậ ượ t ng mu n th c hi n đ c lu t thì ph i ban hành văn b n d i lu t, gây nên tình

ạ ậ ả ả ờ ướ ậ ướ ớ ượ ẫ tr ng lu t ph i “ch ” văn b n d i lu t h ng d n thì m i đ ậ   c thi hành. Vì v y,

ả ậ ả ướ ậ ể ả ả ơ ả ậ ả ph i lu t hoá các văn b n d i lu t đ  đ m b o lu t ph i đ n gi n, rõ ràng, minh

ư ệ ề ả ạ ướ ậ ạ b ch tránh tình tr ng nh  hi n nay quá nhi u văn b n d i lu t gây khó khăn khăn

ự ự ệ ệ ậ ễ ả cho vi c th c hi n và d  x y ra tiêu c c do lách lu t.

ố ợ ự ữ ể ầ ị   ­ Công tác ki m tra, thanh tra DN c n có s  ph i h p gi a các ngành và đ a

ươ ố ủ ể ph ng, hàng năm có các đoàn ki m tra liên ngành do Thanh tra thành ph  ch  trì đ ể

ậ ề ủ ể ệ ệ ấ ị ki m tra toàn di n DN trong vi c ch p hành các quy đ nh c a pháp lu t v  đăng ký

ộ ườ ế kinh doanh, lao đ ng, môi tr ng, tài chính, thu …

ổ ớ ơ ế ố ớ 3.4.1.2. Đ i m i c  ch , chính sách tài chính đ i v i DNNQD

ể ỗ ợ ạ ộ ệ ể ả ỏ Đ  h  tr  cho các DNNQD ho t đ ng có hi u qu  và phát tri n, đòi h i các

ự ế ả ợ ớ ế ậ ơ ế c  ch , chính sách tài chính ph i phù h p v i th c t ể   ộ , xu th  v n đ ng và phát tri n

ế ế ự ả ạ ộ ẽ ở ủ ộ kinh t ư ậ   , n u không s  tr  thành l c c n bó bu c ho t đ ng c a các DN. Nh  v y,

ườ ế ầ ể ậ ượ ế ụ ằ ổ ớ môi tr ng chính sách, pháp lu t và th  ch  c n đ ạ   c ti p t c đ i m i nh m t o

ậ ợ ề ả ứ ạ ệ ệ đi u ki n thu n l ứ   i cho các DNNQD nâng cao hi u qu , s c c nh tranh và đáp  ng

ế ộ ậ ế ố ế ụ ể ư xu th  h i nh p kinh t qu c t . C  th  nh  sau:

ự ả ướ ẫ ả ậ ặ ệ ­ Xây d ng các văn b n h ng d n thi hành các văn b n lu t, đ c bi t là

ậ ầ ư ự ự ạ ộ ứ ể ậ ậ Lu t đ u t , Lu t DN và Lu t ch ng khoán đ  các DN th c s  ho t đ ng trong môi

ườ ạ ạ ẳ ợ ớ tr ế ộ   ng c nh tranh, bình đ ng, công khai, minh b ch, phù h p v i các cam k t h i

ế ụ ả ậ ồ ờ ướ ậ ế ẫ ị nh p. Đ ng th i, ti p t c ban hành các văn b n h ng d n Lu t k  toán, quy đ nh

ộ ậ ự ể ế ể ắ ẩ ộ ề ể v  ki m toán đ c l p và ki m toán b t bu c, chu n m c k  toán, ki m toán, theo

ủ ệ ế ả ặ ị ướ h ng gi m gánh n ng cho DN trong vi c tuân th  các quy đ nh liên quan đ n k ế

ứ ộ ậ ủ ủ toán và tăng m c đ  tin c y c a các báo cáo tài chính c a DN.

95

ộ ố ả ế ụ ỗ ợ ể ­ M t s  gi ờ   ế ầ i pháp h  tr  tài chính gián ti p c n ti p t c tri n khai trong th i

ớ ườ ỗ ợ ế ươ ạ ị ạ ế ị gian t i là: tăng c ng h  tr xúc ti n th ng m i theo quy đ nh t i Quy t đ nh

ủ ướ ủ ủ ợ 279/2005/QĐ­TTg   ngày   03/11/2005  c a   Th   t ng   Chính  ph ,   tr ạ     giúp   đào  t o

ự ừ ạ ồ ườ ế ậ ả ỏ ngu n nhân l c cho DN nh  và v a. Bên c nh đó, tăng c ng kh  năng ti p c n các

ệ ồ ngu n tài chính cho các DN thông qua vi c:

ỹ ả ừ ạ ụ ậ ỏ +   Thành   l p   các   qu   b o   lãnh   tín   d ng   cho   DN   nh   và   v a   t ị   i   các   đ a

ươ ệ ố ỗ ợ ự ể ể ằ ỹ ph ế   ng. Xây d ng, phát tri n h  th ng các qu  nh m h  tr  DN phát tri n, khuy n

ể ợ ỹ ả ự ể ả ằ ả ạ   khích tham gia xây d ng qu  b o hi m ngành hàng đ  tr  giúp nh m đ m b o h n

ử ụ ế ủ ệ ế ả ỏ ố ồ ch  r i ro cho các DN nh ; tìm ki m và s  d ng có hi u qu  các ngu n v n h  tr ỗ ợ

ướ n c ngoài.

ụ ư ấ ậ ề ể ế ạ ị ạ + Phát tri n m nh các d ch v  t v n pháp lu t v  tài chính, k  toán, đ i lý

ỗ ợ ắ ị ế ắ ậ ằ ờ thu  nh m h  tr  cho các DNNQD n m b t k p th i pháp lu t trong kinh doanh.

ể ạ ả ấ ấ ả ổ + B  sung các tài kho n c p 2, c p 3 đ  h ch toán riêng các kho n chi phí

ượ ư ể ế ệ ằ ậ ị không đ c đ a vào đ  xác đ nh chi phí tính thu  TNDN nh m thu n ti n cho các

ậ ợ ế ế ạ ậ ể DN khi l p báo cáo quy t toán thu  TNDN và t o thu n l i cho công tác ki m tra

ứ ơ ủ c a các c  quan ch c năng.

ổ ớ ệ ế 3.4.1.3. Đ i m i và hoàn thi n chính sách thu

ề ắ ế ớ ượ ề ầ ử ổ ổ V i nhi u s c thu  đã đ c ban hành và đã qua nhi u l n s a đ i, b  sung,

ườ ộ ắ ị ư ứ ế ế ắ ng ự   i n p thu  cũng nh  công ch c thu  không n m b t k p trong quá trình th c

ệ ệ ế ầ ả ướ ả ơ hi n. Do đó, c n ph i hoàn thi n chính sách thu  theo h ạ   ng đ n gi n, minh b ch

ạ ượ ủ ế ụ và đ t đ c các m c tiêu ch  y u sau:

ụ ế ề ả ả ế ­ Chính sách thu  ph i là công c  qu n lý và đi u ti ủ t vĩ mô c a Nhà n ướ   c

ế ừ ượ ồ ự ẩ ồ ờ ố ớ ề đ i v i n n kinh t ộ , v a đ ng viên đ c các ngu n l c, đ ng th i thúc đ y phát

ứ ả ầ ư ể ế ế ấ ẩ ấ tri n nhanh s c s n xu t; khuy n khích xu t kh u, khuy n khích đ u t ế   , khuy n

ơ ấ ệ ể ẩ ổ ớ ị ế ả ả khích đ i m i công ngh , thúc đ y chuy n d ch c  c u kinh t ề   ; b o đ m cho n n

ế ưở ề ữ ờ ố ầ ổ kinh t tăng tr ị ng cao, b n v ng, góp ph n  n đ nh và nâng cao đ i s ng nhân dân.

96

ủ ế ầ ả ộ ồ ­ Chính sách thu  ph i huy đ ng đ y đ  các ngu n thu vào Ngân sách Nhà

ớ ế ậ ợ ộ ế ố ế ộ ợ ự ệ ướ n c và phù h p v i ti n trình h i nh p kinh t qu c t ả ; th c hi n b o h  h p lý,

ứ ạ ờ ạ ọ ọ ủ ề ệ ầ có ch n l c, có th i h n, có đi u ki n, tăng s c c nh tranh c a các thành ph n kinh

ẩ ả ể ả ả ấ ợ ế ể t đ  thúc đ y s n xu t phát tri n, b o đ m l ố i ích qu c gia.

ế ừ ướ ạ ườ ằ ­ Chính sách thu  t ng b c t o môi tr ẳ ng pháp lý bình đ ng, công b ng và

ụ ấ ả ạ ố ệ ơ đ n gi n, minh b ch, công khai. Áp d ng th ng nh t không phân bi t các thành

ầ ế ph n kinh t khác nhau.

ổ ớ ệ ế 3.4.1.3. Đ i m i và hoàn thi n chính sách thu

ế ộ ụ ệ ể ẩ ị ­ Chu n hóa các quy đ nh nghi p v  trong công tác ki m soát thu  m t cách

ự ệ ề ầ ạ ấ ố ọ ị th ng nh t, rõ ràng, t o đi u ki n tin h c hóa, c n xây d ng các qui đ nh, tiêu chí,

tiêu

ệ ụ ừ ứ ả ẩ ế ư chu n nghi p v  theo t ng ch c năng qu n lý thu  nh :

ế ử ự ả ẩ ệ + Xây d ng tiêu chu n đánh giá hi u qu  công tác đăng ký thu , x  lý t ờ

ế ạ ụ ở ơ ế ế ế ạ ể khai, k  toán thu , ki m tra, thanh tra thu  t s  c  quan thu  và t i tr i DN. Xây

ệ ố ủ ế ợ ể   ự d ng h  th ng các tiêu chí đánh giá r i ro trong công tác thu n  thu , công tác ki m

tra, thanh tra ĐTNT.

ế ụ ả ẩ ướ ậ ẫ ị ị + Ti p t c chu n hoá các các văn b n h ng d n thi hành Lu t và Ngh  đ nh

ơ ở ư ử ủ ổ ộ ợ ổ trên c  s  rà soát s a đ i, b  sung các n i dung ch a phù h p c a các Thông t ư

ể ạ ự ề ệ ệ ệ ậ ả ẫ ướ h ng d n đ  t o đi u ki n pháp lý cho vi c th c hi n Lu t qu n lý thu  đ ế ượ   c

ộ ồ đ ng b .

ệ ớ ươ ụ ứ ề ế ả ầ + S m hoàn thi n các Ch ng trình  ng d ng ph n m m qu n lý thu  phù

ủ ậ ả ớ ộ ị ế ợ h p v i các n i dung theo quy đ nh c a Lu t qu n lý thu .

ườ ạ ạ ề ệ ạ ­ Tăng c ng công tác đào t o, đào t o l i v  chuyên môn nghi p v , k ụ ỹ

ử ỹ ứ ứ ứ ừ ế ề ầ năng  ng x , k  năng khai thác ph n m m cho công ch c thu  theo t ng ch c năng

ể ạ ệ ề ế ả ộ ố qu n lý đ  t o đi u ki n cho cán b  thu  hoàn thành t ụ ệ t nhi m v .

ệ ề 3.4.3. V  phía doanh nghi p

97

ữ ạ ả ơ ế ủ ướ Bên c nh nh ng gi i pháp c  ch , chính sách tài chính c a Nhà n c nêu trên

ỗ ợ ể ả ả ầ ẩ ộ có tác đ ng h  tr , thúc đ y phát tri n DN. B n thân các DNNQD c n ph i:

ộ ế ứ ứ ề ậ ậ ­ Nâng cao trình đ  ki n th c kinh doanh, nh n th c v  pháp lu t, ch  đ ế ộ

ủ ướ ề ế ậ ộ ế chính sách c a Nhà n c ban hành, v  ti n trình h i nh p kinh t ữ  và nh ng thách

ể ụ ụ ế ậ ủ ộ ứ ồ th c. Ch  đ ng ti p c n các ngu n thông tin đ  ph c v  cho quá trình SXKD và tiêu

ụ ả ứ ủ ậ ả ẩ ờ ồ ự th  s n ph m; đ ng th i, ph i xây d ng cho mình ý th c tuân th  pháp lu t.

ủ ố ổ ứ ạ ộ ế ạ ớ ợ ­ C ng c  và t ch c l i b  máy k  toán t i các DN cho phù h p v i qui mô,

ệ ủ ừ ả ủ ự ể ệ ề ộ đi u ki n c a t ng DN đ  phát huy m t cách tích c c và có hi u qu  c a công c ụ

ệ ố ự ế ế ằ ủ ứ ạ h ch toán k  toán nh m giúp cho các DN đi đ n th c hi n t t ch c năng c a k ế

ế ể ử ụ ớ ơ ạ ả ị toán qu n tr ;  Bên c nh đó, các DN nên đăng ký v i c  quan thu  đ  s  d ng hoá

ủ ộ ị ơ ự đ n t in theo quy đ nh c a B  Tài chính.

ệ ổ ứ ế ớ ế ậ ự ­ Hoàn thi n t ch c công tác l p báo cáo k  toán ti n t ệ ố   i xây d ng h  th ng

ủ ế ế ả ả ằ ớ ị ả   báo cáo c a k  toán tài chính hài hoà v i báo cáo k  toán qu n tr  nh m đ m b o

ế ầ ấ yêu c u cung c p thông tin k  toán trong và ngoài DN.

ả ớ ứ ụ ể ụ ệ ả ầ ệ   ­ C n ph i s m  ng d ng công ngh  thông tin trong qu n lý, c  th  là vi c

ậ ữ ệ ể ậ ề ế ầ ử ụ s  d ng ph n m m k  toán đ  c p nh t d  li u hàng ngày, giúp nhanh chóng có

ữ ầ ế ư ệ ữ ệ ế ượ ượ đ c nh ng thông tin c n thi t cũng nh  vi c tìm ki m d  li u đ ị   c nhanh, k p

ụ ụ ờ ể ế ả ủ th i đ  ph c v  cho công tác qu n lý c a DN và công tác kê khai, quy t toán thu ế

ượ đ c chính xác.

K T LU N

ạ ộ ụ ế ả ọ K  toán là công c  quan tr ng trong qu n lý và giám sát các ho t đ ng kinh

ố ệ ể ậ ồ ướ ề ề doanh, là ngu n thông tin s  li u tin c y đ  Nhà n c đi u hành vĩ mô n n kinh t ế   ,

ạ ộ ủ ự ể ể ệ ki m tra, ki m soát ho t đ ng c a các ngành, các lĩnh v c và các DN. Tài li u k ế

ố ượ ứ ể ị ế ặ ệ ế ọ toán là căn c  quan tr ng đ  xác đ nh đ i t ng tính thu ; đ c bi t là thu  GTGT và

ủ ế ụ ế ế ế ắ ộ ớ thu  TNDN là hai s c thu  có tác đ ng ch  y u đ n các DNNQD. V i m c tiêu,

ủ ầ ả ế ồ ờ ớ ể ế yêu c u c a công tác qu n lý kinh t ; đ ng th i v i quan đi m khuy n khích các

ể ạ ướ ể ầ lo i hình DNNQD phát tri n đúng h ng góp ph n phát tri n kinh t ế ấ ướ  đ t n ậ   c, lu n

98

ả ề ơ ả ử ụ ữ ệ ế ả ấ ằ ậ văn đã t p trung gi i quy t nh ng v n đ  c  b n nh m s  d ng có hi u qu  công

ế ế ạ ụ ể c  ki m soát thu  thông qua công tác k  toán t i các DNNQD. Đó là:

ả ơ ở ủ ộ ­ Trình bày và lý gi ả   ọ i m t cách có c  s  khoa h c ý nghĩa c a công tác qu n

ủ ế ế ạ ả ấ ạ ị lý thu  và nh n m nh v  trí, vai trò c a h ch toán k  toán trong công tác qu n lý

ế ố ớ ẵ ị thu   đ i v i DNNQD trên đ a bàn TP Đà N ng.

ự ế ạ ở ờ ­ Đánh giá th c tr ng công tác k  toán các DNNQD trong th i gian qua,

ồ ạ ạ ữ ữ ế ả ưở ế nh ng t n t i h n ch  và nh ng nguyên nhân làm  nh h ự   ng đ n vai trò tích c c

ế ả ả trong công tác qu n lý nói chung và công tác qu n lý thu  nói riêng.

ề ơ ả ầ ụ ữ ệ ầ ấ ị ­ Xác đ nh m c tiêu yêu c u và nh ng v n đ  c  b n c n hoàn thi n trong c ơ

ế ố ớ ậ ề ế ế ạ ch  chính sách, trong h ch toán k  toán, trong pháp lu t v  thu  đ i v i DNNQD.

ữ ề ấ ả ả ỗ ợ ậ ­ Đ  xu t nh ng gi ủ ế i pháp ch  y u và gi i pháp h  tr ệ    t p trung vào vi c

ệ ổ ứ ộ ứ ế ơ ừ ự ẽ ệ ặ hoàn thi n t ch c b  máy k  toán, hoá đ n, ch ng t , th c hi n ch t ch  ch  đ ế ộ

ả ườ ế ạ ơ ế k  toán; các gi ỗ ợ i pháp h  tr  tăng c ể ng công tác ki m soát thu  t i c  quan thu ế

ạ ụ ở ườ ộ ấ ớ ề ế ạ ướ và t i tr  s  ng i n p thu . Bên c nh đó, cũng đ  xu t v i Nhà n c v  m t s ề ộ ố

ơ ế ề ể ằ ạ ườ ậ ợ ấ v n đ  có tính pháp lý và c  ch  chính sách đ  nh m t o môi tr ng thu n l i cho

ế ố ớ ế ộ ế ự ệ ệ ấ ậ vi c th c hi n ch  đ  k  toán và ch p hành nghiêm pháp lu t thu  đ i v i các

DNNQD.

ứ ệ ề ạ ờ ớ ả ư ề V i đi u ki n và th i gian nghiên c u có h n, gi ề   ấ i pháp đ  xu t ch a nhi u

ữ ệ ả ớ ộ ổ ỉ ệ ố   và cũng không ph i là nh ng phát hi n m i mà ch  là n i dung b  sung, h  th ng

ể ị ể ặ ấ ướ ẽ ế ụ ứ ụ ậ ạ hoá ho c nh n m nh đ  có th  đ nh h ng v n d ng và s  ti p t c nghiên c u đ ể

ệ hoàn thi n thêm.