TÂY TIẾN - tượng đài bất tử về người lính vô danh

TÂY TIẾN - tượng đài bất tử về người lính vô danh

Hình ảnh những người lính TÂY TIẾN qua nét vẽ của Quang Dũng đã hiện

lên trong bài thơ cũng thật khác thường .Khác thường ở sự giankhổ cùng cực , ăn

đói, mặc rét, bệnh tật , sốt rét đến xanh da trụi tóc, khác thường ở chỗ tác giả cố ý

không miêu tả một gương mặt chiến sĩ riêng biệt với tên tuổi cụ thể nào , ông đã

dồn đúc các phẩm chất tốt đẹp của những tráng sĩ Tây Tiến thành gương mặt

chung của cả đoàn quân , dùng lối vẽ phiếm chỉ để khái quát nên chân dung tiêu

biểu rất oai hùng của người chiến sĩ vô danh , dám xả thân vì nghĩa lớn ,đã khiến

cho kẻ thù kinh hoàng khiếp sợ.

Tây tiến đoàn binh không mọc tóc

Quân xanh màu lá giữ oai hùm

Mắt trừng gửi mộng qua biên giới

Khác thường ở chỗ những người lính dũng mãnh ấy tâm hồn cũng thật dụi

hiền và lãng mạng:

Đêm mơ Hà Nội dáng kiều thơm

Nghĩ cho cùng , giữa chiến trường miền Tây vô cùng khốc liệt ấy, nếu

người lính không biết mơ mộng , thi vị hoá cuộc sống vì một mục đích cao xa hơn

thì họ sẽ chết chìm trong hiện thực khắc nghiệt ấytrước khi ngã ngục vì viên đạn

của kẻ thù . Chất men lãng mạng -mơ mộng nồng say ấy chính là phẩm chất giúp

con người có sức mạnh vượt lên trên hoàn cảnh đê chiến thắng . Nhờ thế, mặc dù

tác giả mô tả rất đậm sự gian khổ khốc liệt của chiến trường , của đời lính chinh

chiến nơi miền Tây hoang vu mà bài thơ không đợm chút sắc màu u ám , bi quan

nào khiến con người run sợ nản lòng.

Nét đặcsắc của ngòi bút Qang Dũng trong Tây Tiến còn ở chỗ ông viết về

chiến tranh nhưng không có 1 chữ nào về trận đánh , về tiếng súng, về đau khổ

hay về kẻ thù , bài thơ chỉ đơn giản nói về những người chiến sũ tình nguyện Việt

Nam trên chiến trường Lào- Việt Nam 1947 , nhưng người đọc vẫn hình dung rất

rõ gương mặt và không khí của chiến tranh . điều lạ lùng là bài thơ có tới 3 lần ,

nhà thơ Quang Dũng nói tới cái chết của những chiến sĩ Tây Tiến trong những

trường hợp khác nhau , nhưng không một lần ông nhắc đến từ chết hoặc hy sinh

như các nhà thơ về sau vẫn dùng đến . Ngòi bút tài hoa của Quang Dũng đã thay

thế từ "chết"bằng các cụm từ giản dị :về đất , bỏ quên đời, hồn về...để hạ gam ,

bình thường hoá cái chết theo đúng quan niêm của các tráng sĩ cách mạng thời kì

đầu kháng chiến còn đang tưng bừng đầy hào khí . Họ dám sả thân vì sự nghiệp

độc lập - tư do của Tổ Quốc và họ biết rất rõ những gì chờ đợi họ khi họ dấn thân ,

nên đã coi cái chết " nhẹ tựa lông hồng " :

Tây tiến người đi không hẹn ước

Đường lên thăm thẳm một chia phôi

Ai lên Tây Tiến mùa xuân ấy

Hồn về Sầm Nứa chẳng về xuôi

Ở đây lý tưởng cách mạng và tuổi trẻ đã truyền cho chàng trai chất anh

hùng và cả chất men say lang mạn đáng yêu nữa , ngay cả khi họ chết cũng phản

phản phất nét tài tử :

Anh bạn dãi dầu không bước nữa

Gục lên súng mũ bỏ quên đời.

Cho đến bây giờ , sau gần nửa thế kỉ đất nước ta đánh giặc , đã từng có rất

nhiều bài thơ viết về sự hy sinh dũng cảm của người chiến sĩ trên chiến trường

như : Núi Đôi của Vũ Cao , Nấm mộ và cây trầm của Nguyễn Đức Mậu...nhưng

Tây Tiến vẫn có một vị trí đặc biệt và mang màu sắc riêng khó có bài thơ nào về

sau này sánh nổi khi miêu tả sự hy sinh của người chiến sĩ ...

...Có thể nói Tây Tiến - đó chính là tượng đài bằng thơ bất tử mà nhà thơ

Quang Dũng với cả tấm chân tình đã dựng lên để tưởng niệm cả 1 thế hệ thanh

niên ưu tú của dân tộc sau cách mạng tháng tám đã hăm hở ra đi giữ nước và nhiều

người đã không trở về.

Con đường hành quân gian khổ của binh đoàn Tây tiến được Quang

Dũng miêu tả như thế nào?

Con đường hành quân gian khổ của binh đoàn Tây tiến được Quang Dũng

miêu tả như thế nào? Phân tích kĩ những biện pháp nghệ thuật đặc sắc.

Bức tranh thiên nhiên ở miền Tây lần lượt hiện ra qua khung cảnh, địa bàn

hoạt động. Đoàn binhTây Tiến phải trải qua một đoạn đường hiểm trở trên một địa

bàn rộng với các địa danh Sài Khao, Mường Lát, Pha Luông, Mai Châu

Dốc lên khúc khuỷu , dốc thăm thẳm

Heo hút cồn mây súng ngửi trời.

Câu thơ diễn tả con đường gian khổ mang dáng nét tạo hình thông qua 5

thanh trắc, hai từ “dốc”ngăn cách nhau bởi dấu phẩy gợi cảm tưởng cho người đọc

chưa vượt qua được dốc này lại đến dốc khác. Các từ láy “khúc khuỷu”, “thăm

thẳm”, các hình ảnh ”heo hút”, ”cồn mây”, ”súng ngửi trời” đã diến tả sự hiểm trở,

trùng điệp của núi đèo miền Tây. Để diễn tả độ cao vòi vọi của con dốc chỉ cần ba

chữ ”súng ngửi trời”. Đây là hình ảnh rất thực, lãng mạn, vừa ngộ nghĩnh vừa

mang tính chất tinh nghịch, táo bạo. Người lính nhuư đang đi trong mây, mũi súng

chạm mây trời.

Con đường đi lên đầy chông gai, nguy hiểm nhưng co đường đi xuống cũng

không dễ dàng:

“Ngàn thước lên cao, ngàn thước xuống”

Hình ảnh thơ đối xứng, câu thơ như được gấp lại, thanh điệu biến đổi, từ

chỉ số lượng “ngàn thước” đã diễn tả các dốc núi hút lên và đổ xuống gần như

thẳng đứng.

Ba câu thơ được vẽ bằng những nét gân guốc, câu thứ được vẽ bằng những

nét mềm mại, đằm thắm ( toàn thanh bằng )

“Nhà ai Pha Luông mưa xa khơi”

Câu thơ diễn tả trận mưa đều đều không ngớt, rộng, xa với chân núi trắng

trời, mưa nhẹ trong không gian lớn, mịt mùng, thấp thoáng những mái nhà như

đang trôi bồng bềnh. Vẻ dữ dội, hoang dại còn được miêu tả không chỉ theo hướng

không gian mà còn theo chiều thời gian.

“Chiều chiều oai linh thác gầm thét

Đêm đêm mường Hịch cọp trêu người”

Không gian rừng núi hoan vu hiểm trở, luôn là mối de dọa của con người,

làm cho con người trở nên ốm yếu, da xanh, tóc rụng…