34
NGHIÊN CỨU-TRAO ĐỔI
THỰC TRẠNG VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN
KINH TẾ SỐ Ở VIỆT NAM
LÊ THU HÀ
Phát triển kinh tế số là xu thế tất yếu trong bối cảnh cuộc Cách mạng công nghiệp 4.0 hiện nay. Thời gian qua,
Việt Nam đã có nhiều cơ chế, chính sách nhằm khuyến khích và đẩy mạnh phát triển kinh tế số. Cùng với những
kết quả quan trọng bước đầu, thực tiễn phát triển kinh tế số còn bộc lộ những hạn chế. Do vậy, đẩy mạnh và
nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế số ở Việt Nam hiện nay là yêu cầu tất yếu. Bài viết nghiên cứu thực trạng
và đề xuất một số giải pháp nhằm đẩy mạnh và nâng cao hiệu quả phát triển kinh tế số ở Việt Nam.
Từ khóa: Kinh tế số, phát triển kinh tế số, kinh tế số ở Việt Nam
CURRENT SITUATION AND SOLUTIONS FOR DIGITAL ECONOMY
DEVELOPMENT IN VIETNAM
Le Thu Ha
The digital economy is an inevitable trend in the
context of the Fourth Industrial Revolution. Vietnam
has implemented various policies to encourage digital
economy development, achieving initial successes
but also facing challenges. Therefore, promoting
the efficiency and effectiveness of digital economy in
Vietnam is very important today. This article examines
the current situation and proposes solutions to enhance
the effectiveness of digital economy development in
Vietnam.
Keywords: Digital economy, development, Vietnam
Ngày nhận bài: 6/5/2024
Ngày hoàn thiện biên tập: 21/5/2024
Ngày duyệt đăng: 30/5/2024
Đặt vấn đề
Tại Việt Nam, đẩy mạnh phát triển kinh tế số
là chủ trương lớn của Đảng và Nhà nước ta.
Thực tiễn phát triển kinh tế số tại Việt Nam đã
ghi nhận những kết quả bước đầu quan trọng,
các hoạt động và các lĩnh vực chủ yếu của nền
kinh tế hiện nay đều đẩy mạnh quá trình chuyển
đổi số. Song, thực tiễn cũng cho thấy, những
hạn chế như về nhận thức, môi trường pháp lý,
nguồn nhân lực số, hạ tầng số… Vì vậy, nghiên
cứu thực trạng và đề xuất một số giải pháp đẩy
mạnh phát triển kinh tế số ở Việt Nam hiện nay
là cần thiết.
Một số vấn đề lý luận về kinh tế số
Khái niệm kinh tế số được dùng khá lâu trước khái
niệm Cách mạng công nghiệp 4.0 (CMCN 4.0). Tuy
nhiên, cùng với sự xuất hiện của CMCN 4.0, xu hướng
số hóa hay công cuộc chuyển đổi số thực sự xuất hiện
mạnh mẽ ở mọi lĩnh vực, bởi “cốt lõi” của CMCN 4.0
chính là chuyển đổi số, với sự tích hợp của số hóa, kết
nối/siêu kết nối và xử lý dữ liệu thông minh. Kinh tế
số là nền kinh tế mà toàn bộ hoạt động kinh tế dựa
trên nền tảng số, phát triển kinh tế số là sử dụng công
nghệ số và dữ liệu số để tạo ra các mô hình kinh
doanh mới.
Trong kinh tế số, công nghệ số và dữ liệu số là
động lực chính. Công nghệ số là cơ sở hạ tầng mở, là
trung gian kết nối, cho phép nhà sản xuất và người
tiêu dùng tương tác trực tuyến với nhau, còn dữ liệu
số được ví như nhiên liệu của kinh tế số. Dữ liệu số là
cốt lõi của tất cả các công nghệ số như: phân tích dữ
liệu, trí tuệ nhân tạo (AI), chuỗi blockchain, internet
kết nối vạn vật (IoT), điện toán đám mây và tất cả các
dịch vụ dựa trên internet. Vì vậy, kinh tế số nhiều khi
cũng được gọi là kinh tế internet, kinh tế mới,
kinh tế mạng.
Đại hội Đảng lần thứ XIII khẳng định: “Thúc đẩy
nghiên cứu, chuyển giao, ứng dụng mạnh mẽ thành
tựu của cuộc CMCN lần thứ tư vào mọi lĩnh vực của
đời sống xã hội, chú trọng một số ngành, lĩnh vực
trọng điểm, có tiềm năng, lợi thế để làm động lực tăng
trưởng theo tinh thần bắt kịp, tiến cùng và vượt lên ở
một số lĩnh vực so với khu vực và thế giới” (Đảng
Cộng sản Việt Nam, 2021, t.1, tr.115). Thực hiện
chuyển đổi số trong lĩnh vực kinh tế, Đảng ta đặc biệt
chú trọng vai trò của doanh nghiệp: “Phát triển mạnh
mẽ khoa học công nghệ, đổi mới sáng tạo và chuyển
