Thuốc bắc: Lợi hay hại?
Một số người cho rằng, việc sử dụng thuốc bắc dưỡng thai
rất tốt, song cũng không ít ý kiến lại cho rằng không nên sử
dụng thuốc bắc khi mang bầu, thậm chí một số bà bầu lại
quan niệm rằng sử dụng thuốc bắc sẽ làm cho con sinh ra
da bị sạm đen.
Một số người cho rằng, việc sử dụng thuốc bắc dưỡng thai
rất tốt
Để giải đáp những thắc mắc đó, phóng viên của “Bầu” đã
liên hệ với ThS, BS Đỗ Thanh Hà, trưởng khoa Phụ - Bệnh
viện Y học cổ truyền Trung ương. Sau đây là những ý kiến
của bác sĩ.
Lợi bất cập hại
Chúng tôi thấy việc có nhiều ý kiến trái ngược nhau về sử
dụng thuốc đông y khi mang thai cũng là điều dễ hiểu. Xét
về mặt tổng thể, thuốc Đông y cũng giống như thuốc Tây y,
không phải lúc nào cũng tuyệt đối an toàn. Với hy vọng
thuốc bắc có khả năng an thai tốt nên nhiều bà bầu đã tìm
đến các thầy lang. Có người được thầy giỏi bốc thuốc đã
sinh được những đứa con khỏe mạnh, nhưng cũng có không
ít bà Bầu bị mang họa từ các thầy lang dởm.
Thuốc bắc nếu được sử dụng đúng cách và đúng thuốc sẽ
có tác dụng rất tốt với thai phụ như: giúp dưỡng thai, an
thai, tránh sẩy thai,... nhưng sẽ là lợi bất cập hại nếu dùng
không đúng cách. Nếu bạn lạm dụng quá nhiều vào việc
dùng thuốc bắc dưỡng thai hay bốc thuốc tại những nơi
không đảm bảo vệ sinh, có thể gây nên những tác dụng
không mong muốn như dị ứng, nổi mẩn, rối loạn tiêu hoá,
nặng hơn có thể gây đau bụng, băng huyết, có nguy cơ sẩy
thai. Theo Đông y, giai đoạn mang thai, hỏa khí của người
mẹ khá lớn. Do vậy, nếu lạm dụng quá nhiều vị thuốc bắc
sẽ khiến cơ thể phải chịu thêm áp lực, do đó thai nhi cũng
bị ảnh hưởng đáng kể. Vậy nên, việc dùng thuốc bắc với bà
Bầu phải được xem xét một cách thận trọng và tuân thủ
theo những nguyên tắc nhất định.
Khi nào nên dùng
Dùng thuốc bắc là rất tốt cho thai phụ nhưng không phải
bất kỳ thai phụ nào cũng có thể sử dụng được. Phụ nữ
mang thai chỉ sử dụng thuốc bắc khi cơ thể có những biểu
hiện như: nôn nghén quá nhiều, đau bụng, ra máu âm đạo,
động thai, dọa sảy hoặc có tiền sử sảy thai liên tiếp thì nên
dùng thuốc bắc. Trong thuốc bắc có nhiều vị thuốc như:
ngải cứu, hoàng cầm, ích mẫu, quy bản,… giúp an thai và
dưỡng thai, không gây động thai, sảy thai, đau bụng.
Nhưng trước khi muốn sử dụng các vị thuốc bắc này, thai
phụ phải đi khám, bắt mạch ở những cơ sở y học cổ truyền
tin cậy. Sau khi khám, tùy vào từng bệnh lý, bác sĩ đông y
sẽ cho những thang thuốc bắc phù hợp với từng cơ địa của
thai phụ.
Thuốc bắc phải dùng đúng cách và đúng thuốc
Khi nào không nên dùng
ThS, BS Đỗ Thanh Hà cũng khẳng định, đối với người phụ
nữ có thai không gì có thể thay thế được chế độ dinh
dưỡng. Nếu ăn uống tốt, đầy đủ, làm việc và nghỉ ngơi hợp
lý, thai nhi phát triển bình thường, mẹ khỏe thì không cần
phải dùng đến thuốc. Chỉ tìm đến sự hỗ trợ của Đông y khi
phụ nữ có thai cảm thấy mệt mỏi trong người, ăn uống
kém, người gầy, da khô... Trong lĩnh vực y học cổ truyền
qui định, những phụ nữ mang thai cần phải tránh, không
được dùng các vị thuốc có tính hoạt huyết, động huyết như:
nga truật, tam lăng, đào nhân, hồng hoa, sa tiền tử, cát căn
(bột sắn dây), cháo ý dĩ, mộc nhĩ đen, quả sơn tra, táo
mèo... bởi những vị này có thể gây sảy thai. Để giúp các
phụ nữ an thai, y học cổ truyền Việt Nam đã áp dụng nhiều
phương pháp trong đó có bổ thận, kiện tỳ, dưỡng huyết, bổ
khí thu được hiệu quả trị liệu tốt.
Cách sử dụng thuốc bắc
Đối với những thai phụ được khuyên sử dụng thuốc Đông y
thì nên sử dụng thuốc trong suốt thai kỳ, đặc biệt là trong 3
tháng đầu mang thai, vì đây là giai đoạn bà Bầu thường
phải đối diện với những cơn ốm nghén hay hiện tượng đau
bụng, dọa sẩy, cúm. Ba tháng tiếp theo, bà Bầu nên bổ sung
nhiều chất dinh dưỡng bằng ăn uống, giữ một tâm trạng vui
vẻ và chế độ tập thể dục nhẹ nhàng đều đặn. Giai đoạn này,
bà Bầu có thể hạn chế sử dụng thuốc bắc. Nếu bà Bầu nào
có nhu cầu uống thuốc bắc, cũng nên uống với liều lượng
giảm hơn so với ba tháng đầu tiên. Vào ba tháng cuối, nếu
đi khám thấy xương thai nhỏ hơn so với bình thường thì
nên sử dụng thuốc bắc.
Tóm lại, việc sử dụng thuốc bắc tốt cho phụ nữ mang thai
nhưng chỉ thật sự mang lại hiệu quả cao nếu thai phụ biết
cách sử dụng và cắt thuốc ở những cơ sở y học cổ truyền uy
tín. Tuyệt đối không bốc thuốc ở những thầy lang không có
sơ cở hành nghề và không tự ý uống thuốc nếu không có sự
chỉ định của bác sĩ Đông y.
Minh Tuyết
