Tiếp tục đổi mới, nâng cao chất lượng dạy và học môn Triết học Mác Lênin ở trường Đại học Ngô Quyền hiện nay

Tiếp tục đổi mới . . .<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TIẾP TỤC ĐỔI MỚI, NÂNG CAO CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ<br /> HỌC MÔN TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN Ở TRƯỜNG ĐẠI HỌC<br /> NGÔ QUYỀN HIỆN NAY<br /> Đỗ Mạnh Hà*<br /> <br /> TÓM TẮT<br /> Chủ nghĩa Mác - Lênin là đỉnh cao tư duy nhân loại, vũ khí tư tưởng sắc bén của giai cấp vô<br /> sản. Việc giảng dạy môn triết học Mác - Lênin trang bị thế giới quan, phương pháp luận giúp cho<br /> người học hình thành và phát triển trí tuệ, nâng cao năng lực tư duy lôgíc, khái quát và hệ thống;<br /> hình thành những giá trị văn hoá, lý tưởng, niềm tin, đạo đức, lối sống cho học viên, sinh viên giúp<br /> họ bồi dưỡng, nâng cao bản lĩnh chính trị, nâng cao “sức đề kháng” trước các luận điệu tuyên<br /> truyền xuyên tạc của các thế lực thù địch. Quan trọng hơn cả, chủ nghĩa Mác - Lênin trang bị cho<br /> người học phương pháp tư duy giúp người học không chỉ học tốt những môn học tại Trường mà còn<br /> là cơ sở để họ hoàn thành tốt nhiệm vụ trong quá trình công tác tại các đơn vị sau này.<br /> <br /> Từ khóa: đổi mới, chất lượng, dạy và học, triết học, Đại học Ngô Quyền.<br /> <br /> <br /> <br /> CONTINUE TO INNOVATE , IMPROVING TEACHING AND LEARNING<br /> MARXIST - LENINIST NGO QUYEN UNIVERSITY IN TODAY<br /> <br /> ABSTRACT<br /> Marxism - Leninism is the pinnacle of human thinking, sharp ideological weapon of the<br /> proletariat. The teaching philosophy Marxist - Leninist worldview equipment, methodology helps<br /> students form and intellectual development, improve logical thinking , generalization and systems;<br /> formation of cultural values, ideals, beliefs, ethics and lifestyle for students, students help them<br /> nurture and enhance their political , enhance “ resistance “ against propaganda distortions of<br /> the hostile forces. More importantly, Marxism-Leninism equip learners thinking strategies to help<br /> students not only learn better in school subjects but also as a basis for them to complete the tasks<br /> in the process of work in the unit later.<br /> <br /> Keywords: innovation, quality, teaching and learning, philosophy, University of Ngo Quyen.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> * Học viện chính trị - Bộ Quốc Phòng. ĐT: 0997418980, Email: manhhaarmy@gmail.com<br /> <br /> <br /> 77<br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> 1. ĐẶT VẤN ĐỀ ĐẠI HỌC NGÔ QUYỀN HIỆN NAY<br /> Trường Đại học Ngô Quyền là một trung Quán triệt tinh thần Nghị quyết số 29-<br /> tâm đào tạo cán bộ nghiên cứu, ứng dụng khoa NQ/TW của Hội nghị Trung ương 8 (khóa<br /> học kỹ thuật quân sự của Binh chủng Công XI) về đổi mới căn bản, toàn diện giáo dục và<br /> binh và Quân đội. Nhận thức được vai trò đào tạo. Việc tiếp tục đổi mới, nâng cao chất<br /> quan trọng của Triết học Mác - Lênin đối với lượng dạy và học môn triết học Mác-Lênin<br /> người học, trong những năm qua, dưới sự lãnh là một vấn đề cấp thiết nhằm nâng cao chất<br /> đạo, chỉ đạo của Đảng ủy, Ban Giám hiệu Nhà lượng, hiệu quả giáo dục - đào tạo, xây dựng<br /> Trường, cấp uỷ, chỉ huy Khoa KHXH&NV Trường Đại học Ngô Quyền phát triển bền<br /> đã thường xuyên chú trọng đổi mới, nâng cao vững xứng tầm của một trường đại học trong<br /> chất lượng giảng dạy. Khoa KHXH&NV đã hệ thống giáo dục quốc dân, theo chúng tôi để<br /> hoàn thành đổi mới đề cương, đáp án các bộ thực hiện tốt vấn đề này cần tập trung một số<br /> môn phù hợp với từng đối tượng giảng dạy; giải pháp cơ bản sau:<br /> chú trọng nâng cao chất lượng chuẩn bị bài Một là, cần đổi mới nội dung giảng dạy<br /> giảng của giảng viên theo hướng chú trọng triết học Mác-Lênin cho đối tượng là học<br /> thích đáng đến việc cung cấp kiến thức cơ viên, sinh viên các ngành khoa học ( không<br /> bản gắn với tăng cường liên hệ sát với thực tế chuyên triết học). Với đối tượng này, không<br /> hoạt động của bộ đội; thường xuyên tổ chức cần thiết phải dạy tất cả các nội dung phong<br /> chặt chẽ hoạt động thông qua bài giảng, giảng phú của triết học Mác-Lênin. Điều quan trọng<br /> mẫu, giảng rút kinh nghiệm; chú trọng nâng là phải chắt lọc những giá trị cơ bản nhất của<br /> cao chất lượng giáo án điện tử, các bài giảng triết học Mác-Lênin để giảng dạy, giúp cho<br /> đã đáp ứng được yêu cầu gắn lý luận với thực học viên, sinh viên hình thành được thế giới<br /> tiễn và cập nhật thông tin mới, thể hiện được quan khoa học biện chứng, phương pháp luận<br /> tính chiến đấu cao; các giảng viên đã vận dụng khoa học biện chứng duy vật, nhân sinh quan<br /> vào lý giải các hiện tượng kinh tế, chính trị - xã cách mạng... Trên cơ sở đó, học viên, sinh<br /> hội, các quan điểm, chính sách của Đảng, Nhà viên có thể tự học tập, rèn luyện, phát triển và<br /> nước và Quân đội; thường xuyên bồi dưỡng hoàn thiện nhân cách để trở thành những công<br /> kỹ năng, phương pháp cho đội ngũ giảng viên, dân có ích cho xã hội.<br /> nhất là giảng viên trẻ làm chủ giáo án, biết kết Hai là, đẩy mạnh đổi mới, phương pháp<br /> hợp và phát huy có hiệu quả các phương pháp dạy học theo hướng phát huy tính tích cực,<br /> dạy học. Đặc biệt chất lượng tổ chức các hoạt chủ động, sáng tạo của người học và vai trò<br /> động sau bài giảng của Khoa đã được nâng cao chỉ đạo, hướng dẫn của người dạy, phù hợp<br /> rõ rệt, nhiều giảng viên đã vận dụng phương với từng đối tượng đào tạo.<br /> pháp dạy học tích cực như nêu vấn đề, trao đổi, Đây là giải pháp giữ vị trí quan trọng hàng<br /> thảo luận trực tiếp và giải đáp...đã kích thích đầu để phát huy nội lực của cả người học và<br /> được tính tích cực, chủ động, tư duy sáng tạo người dạy trong quá trình dạy học, trực tiếp<br /> của người học. góp phần nâng cao hiệu quả của quá trình đó.<br /> 2. TIẾP TỤC ĐỔI MỚI, NÂNG CAO Để thực hiện tốt nội dung giải pháp này,<br /> CHẤT LƯỢNG DẠY VÀ HỌC MÔN đòi hỏi người giảng viên trên cơ sở bám sát<br /> TRIẾT HỌC MÁC-LÊNIN Ở TRƯỜNG nội dung đề cương môn học, cần đầu tư thời<br /> <br /> <br /> 78<br />  Tiếp tục đổi mới . . .<br /> <br /> gian nghiên cứu và biên soạn bài giảng hết sức Mác –Lênin. Bởi lẽ“thuyết trình khoa học” là:<br /> công phu, tỉ mỉ. Nội dung bài giảng không chỉ nêu vấn đề, phân tích vấn đề (tìm ra mối liên<br /> thể hiện được tính giáo dục, tính nghề nghiệp, hệ, mặt đối lập, mâu thuẫn của sự vật) , chắt<br /> tính thực tiễn mà còn phải toát lên được những lọc những giá trị, tinh hoa, đối chiếu so sánh<br /> tri thức cơ bản của những nguyên lý, quy luật, với khoa học và thực tiễn để khẳng định chân<br /> phạm trù với những thông tin hiện đại và cập lý; đồng thời từ chân lý triết học này mà phê<br /> nhật, trình bày vấn đề phải rõ ràng, trong sáng phán những quan điểm đối lập, sai trái hoặc<br /> về ngôn ngữ, kích thích phương pháp tư duy những “khập khiễng” trong thực tiễn. Đó là<br /> sáng tạo đối với sinh viên. “thuyết trình khoa học”, trong đó đưa tư duy<br /> Trên cơ sở nội dung qui định trong giáo của giảng viên và học viên, sinh viên đi từ cái<br /> trình, giáo khoa, giảng viên phải căn cứ vào cụ thể (trong thực tiễn) đến cái trừu tượng và<br /> trình độ, đặc điểm đối tượng mỗi lớp, mỗi từ cái trừu tượng đến cái cụ thể (trong tư duy,<br /> khoá để biên soạn nội dung giảng dạy phù tức khám phá ra chân lý). Đó cũng là quá trình<br /> hợp. Quá trình dạy học, người giảng viên đưa tư duy của giảng viên và học viên, sinh<br /> cần sử dụng linh hoạt tổng hợp và hiệu quả viên đi từ hiện tượng khám phá ra bản chất,<br /> các phương pháp dạy học trong đó chú trọng rồi từ bản chất cấp một (vượt bỏ mâu thuẫn)<br /> nhiều hơn tới phương pháp trao đổi, đàm đến bản chất cấp hai... và mãi xâm nhập vào<br /> thoại và gợi mở bởi lẽ quá trình dạy học môn thế giới vô cùng, vô tận. Thuyết trình khoa<br /> triết học Mác-Lênin người giảng viên không học như vậy, không thể là khô khan và lỗi thời<br /> những chỉ truyền thụ thông tin khoa học mà được. Bởi lẽ, nó đưa chúng ta đến những cánh<br /> quan trọng hơn là dạy cho học viên, sinh viên rừng có những cây cổ thụ quý hiếm, tràn ngập<br /> biết phương pháp suy nghĩ, làm cho họ phát những hoa thơm, cỏ lạ.. Và tất cả những cái<br /> triển khả năng tư duy khoa học, năng lực đó kích thích trí tò mò và thúc đẩy tư duy sáng<br /> nhận xét, đánh giá, khả năng khái quát và phê tạo của học viên, sinh viên.<br /> phán. Đồng thời phải giảng đúng, giảng sát Ba là, xây dựng cho người học nhận thức<br /> đối tượng. Nghĩa là trong giảng dạy ở mỗi đối đúng đắn về vị trí, ý nghĩa, vai trò của môn<br /> tượng có thể có những điều chỉnh về phương học, đồng thời phát huy cao độ vai trò nhân<br /> pháp khác nhau để phù hợp với đặc điểm nhận tố chủ quan của người học trong quá trình<br /> thức, tâm lý người học, liều lượng kiến thức tự học.<br /> phải phù hợp với trình độ và quy luật nhận Trước thực trạng một bộ phận không nhỏ<br /> thức, phù hợp với sinh viên sau khi ra trường học viên, sinh viên có nhận thức chưa đúng<br /> công tác tại các đơn vị cơ sở, nhưng phải chốt về vị trí, vai trò của môn triết học Mác-Lênin<br /> giữ được những tư tưởng cơ bản, những cái dẫn tới động cơ, thái độ học tập môn học<br /> tinh tuý, bản chất ở mỗi nguyên lý, qui luật chưa đúng như hiện nay thì việc thực hiện tốt<br /> làm cơ sở cho học viên, sinh viên tiếp tục giải pháp này có ý nghĩa đặc biệt quan trọng.<br /> sáng tạo trong học tập nghiên cứu và trong Muốn vậy, cần làm cho môn triết học Mác-<br /> hoạt động thực tiễn. Dù là đổi mới phương Lênin gần gũi hơn với người học. Làm cho họ<br /> pháp giảng dạy thế nào đi nữa, thì phương thấy được môn triết học Mác-Lênin thực sự<br /> pháp giảng dạy“thuyết trình khoa học”vẫn là là lý luận khoa học nhất, cách mạng nhất, tiên<br /> phương pháp thích hợp với giảng dạy triết học tiến nhất và việc chiếm lĩnh kho tàng lý luận<br /> <br /> <br /> 79<br /> Tạp chí Kinh tế - Kỹ thuật<br /> <br /> môn triết học Mác-Lênin thực sự trở thành tạp chí, tài liệu có liên quan, mỗi giảng viên<br /> nhu cầu, điều kiện, tiền đề không thể thiếu tự xác định những thiếu hụt về nội dung để có<br /> trong hành trang bước vào đời của mỗi học kế hoạch tự bồi dưỡng. Mặt khác, mỗi giảng<br /> viên, sinh viên. viên cần phải tích cực chú trọng tới việc biên<br /> Đối với bản thân mỗi người học cần xác soạn bài giảng, giảng dạy ở nhiều chủ đề, cụm<br /> định đúng thái độ, trách nhiệm, vai trò môn bài, tiến tới giảng dạy toàn môn. Đây vừa là<br /> học từ đó xây dựng động cơ học tập đúng giải pháp tình thế trong điều kiện số giảng<br /> đắn, xây dựng và thực hiện kế hoạch học tập viên ít, khối lượng giảng dạy nhiều, nhưng<br /> hợp lý, lấy tự học là chính, đồng thời tự rút cũng là giải pháp lâu dài cần thiết để mỗi<br /> ra cho mình phương pháp học tập phù hợp. giảng viên có trình độ chuyên môn toàn diện.<br /> Nhưng dù có phương pháp nào đi chăng nữa, Ngoài ra, Nhà trường cần tăng cường bồi<br /> muốn đạt kết quả cao trong học tập môn triết dưỡng, cử giảng viên đi học nâng cao trình<br /> học Mác-Lênin học viên, sinh viên nhất định độ ở các cơ sở trong nước, đi thực tế, tìm hiểu<br /> phải rèn luyện được kỹ năng nghe, viết và chuyên môn. Tổ chức nói chuyện chuyên đề<br /> nói. Khi nghe giảng, học viên cần phải biết với các nhà khoa học có uy tín trong và ngoài<br /> chắt lọc những nội dung chính để ghi. Trước nước… Bồi dưỡng, nâng cao trình độ giảng<br /> khi học bài mới cần phải xem lại bài cũ, đọc viên cần bảo đảm toàn diện bao gồm cả kiến<br /> trước bài mới và những tài liệu có liên quan thức chuyên ngành và liên ngành, lòng yêu<br /> để chủ động lĩnh hội nội dung bài giảng. Phải nghề, kỹ năng sư phạm, biết kết hợp nhuần<br /> tích cực, tự giác, chủ động tự học, cần mẫn nhuyễn các phương pháp dạy học và khai<br /> tự nghiên cứu, nắm vững bản chất của mỗi thác, sử dụng có hiệu quả hệ thống phương<br /> vấn đề. Khắc phục triệt để lối học “vẹt” theo tiện kỹ thuật dạy học. Trong điều kiện hiện<br /> kiểu học thuộc lòng, ghi nhớ máy móc câu nay, khi cách mạng khoa học- công nghệ phát<br /> chữ nhưng không hiểu bản chất vấn đề của triển như vũ bão, toàn cầu hóa mang tính hai<br /> một số đông học viên, sinh viên khi học tập, mặt tác động đến tất cả các lĩnh vực của đời<br /> nghiên cứu môn học. sống xã hội trên phạm vi toàn cầu, tình hình<br /> Bốn là, thường xuyên bồi dưỡng, nâng kinh tế-chính trị trên thế giới luôn thay đổi và<br /> cao trình độ chuyên môn nghiệp vụ cho đội có nhiều diễn biến phức tạ, khó lường; nhất là<br /> ngũ giảng viên. khi các thế lực thù địch vẫn tăng cường thực<br /> Đây là vấn đề cơ bản, then chốt không chỉ hiện “ diễn biến hòa bình” đối với nước ta, thì<br /> đặt nền tảng vững chắc cho đổi mới phương người giảng viên triết học cần phải biết hiết<br /> pháp giảng dạy thành công, mà còn có ý nghĩa thấu đáo về tri thức triết học Mác-Lênin và có<br /> quyết định đối với chất lượng giáo dục đào những hiểu biết rộng về tri thức liên ngành,<br /> tạo. Bởi lẽ, giảng viên là người trực tiếp điều nhất là tri thức hiện đại ( về đặc điểm mới<br /> hành quá trình dạy học, là người suy đến cùng của thời đại, toàn cầu hóa, cách mạng khoa<br /> quyết định chất lượng dạy học môn học. Vì học- công nghệ, kinh tế tri thức, phát triển<br /> vậy, thực hiện giải pháp này trước hết lấy tự bền vững, những vấn đề toàn cầu, biến đổi khí<br /> bồi dưỡng cá nhân là chính. Thông qua hệ hậu...). Đồng thời phải hiểu sâu sắc về thực<br /> thống sách giáo trình, giáo khoa, sách kinh tiễn cách mạng Việt Nam, nhất là thực tiễn<br /> điển, các văn kiện nghị quyết của Đảng, các đổi mới và hội nhập quốc tế. Những tri thức<br /> <br /> <br /> 80<br />  Tiếp tục đổi mới . . .<br /> <br /> khoa học nói trên phải được thâm nhập và hòa Việc đổi mới như vậy rất quan trọng, nên cần<br /> quyện vào bản lĩnh chính trị, đạo đức cách được xem xét cẩn trọng và triển khai theo lộ<br /> mạng của người giảng viên tạo nên một nhà trình nhất định với những bước đi thích hợp.<br /> khoa học, một nhà giáo và chuyên gia công Chất lượng dạy học môn triết học Mác-Lênin<br /> tác tư tưởng. chỉ có thể được nâng cao trên cơ sở kết hợp<br /> 3. KẾT LUẬN cả nhân tố chủ quan và điều kiện khách quan.<br /> Đổi mới nâng cao chất lượng giảng dạy, Nhà trường, giảng viên, đội ngũ cán bộ quản<br /> học tập môn triết học Mác-Lênin là cần thiết lý và đặc biệt là học viên phải nhận thức đúng<br /> và cấp bách. Công việc này phải dựa vào chính vị trí, vai trò của môn triết học Mác-Lênin, từ<br /> đặc trưng của triết học Mác-Lênin, trình độ và đó thường xuyên thực hiện đổi mới phương<br /> năng lực của giảng viên, khả năng tiếp nhận pháp dạy học theo hướng tích cực và sáng tạo,<br /> và xử lý thông tin của sinh viên, học viên, thiết thực góp phần nâng cao chất lượng giáo<br /> chất lượng của giáo trình, tài liệu tham khảo. dục đào tạo của Nhà trường.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> TÀI LIỆU THAM KHẢO<br /> [1]. Đảng Cộng sản Việt Nam, Văn kiện Đại hội Đại biểu Toàn quốc lần thứ XI, Nxb CTQG, Hà Nội<br /> 2011.<br /> [2]. Hồ Chí Minh (1947), “Sửa đổi lối làm việc”, Hồ Chí Minh Toàn tập, tập 5, Nxb Chính trị Quốc gia, Hà<br /> Nội, 1995.<br /> <br /> <br /> <br /> <br /> 81<br />