TR NG ĐI H C KINH T - ĐI H C QU C GIA HÀ N IƯỜ
KHOA KINH T CHÍNH TR
MÔN: KINH T CHÍNH TR MÁC - LÊNIN
Nhóm sinh viên th c
hi n
:
Nguy n Nam Anh
Nguy n Vi t Anh
Phùng Minh Chi
Nguy n Thành Đt
Ngô H i Nam
Võ Chi n Th ngế
Tr n Ph ng Th o ươ
L p
:
QH-2021-E Kinh t CLC ế1
1
Mã h c ph n
:
212_PEC1008 7
Gi ng viên h ng d n ướ
:
TS. Nguy n Th Thùy Linh
Hà N i – 2022
2
Đ bài: “Chung tay vì ng i nghèo – Không đ ườ
ai b b l i phía sau”. C s lý lu n và th c ti n ơ
Vi t Nam.
I. C S LÝ LU NƠ
1: Các quan ni m v đói nghèo
-Theo Wikipedia: m c s ng th p h n so v i m c s ng c a m t qu c gia là ơ
nghèo và chia nghèo thành 2 d ng:
Nghèo tuy t đi: Là tình tr ng c a m t b ph n dân c không ư
th đáp ng các nhu c u t i thi u nh ăn, m c, v sinh, giáo ư
d c...
N
ghèo t ng đi: So v i m c s ng c a c ng đng đa ph ng,ươ ươ
nh ng ng i nghèo t ng đi có m c s ng th p h n. ườ ươ ơ
-Theo Liên H p Qu c (UN): Nghèo đói là thi u c h i đ đáp ng m t cu c ế ơ
s ng có các tiêu chu n t i thi u nh t đnh. [1]
-Theo Ngân hàng Th gi i: Ng i nghèo là nh ng ng i có thu nh p ít h nế ườ ườ ơ
1USD m i ngày, Ngân hàng Th gi i cho r ng 1 USD là s ti n t i thi u đ có ế
th chi tr cho nhu y u ph m t t y u đ t n t i. ế ế [2]
-Th a nh n khái ni m đc trình bày trong H i ngh ch ng đói nghèo châu Á - ượ
Thái Bình D ng (9/1993), quan ni m nghèo c a Vi t Nam là tình tr ng m tươ
b ph n dân c không đc đáp ng các nhu c u c b n c a con ng i. Các ư ượ ơ ườ
nhu c u c b n đc xã h i th a nh n theo trình đ kinh t xã h i và t p ơ ượ ế
quán đa ph ng. ươ
-Dù có r t nhi u quan ni m v khái ni m c a đói nghèo, song nhìn chung các
quan ni m đó đu th a nh n các khía c nh: Thi u th n các đi u ki n ho cế
hi m đc h ng th các nhu c u t i thi u trong cu c s ng, có m c s ng kémế ượ ưở
m c trung bình c a v i c ng đng dân c đa ph ng, ho c không có c h i ư ươ ơ
đ có th gia nh p quá trình phát tri n c ng đng.
2: Nguyên nhân c a đói nghèo:
Nghèo đói là m t hi n t ng xã h i có tính l ch s , hình thành trong quá trình phát ượ
tri n c a kinh t xã h i c a t t c các qu c gia. Nh m xóa đói gi m nghèo m t cách ế
3
hi u qu , c n xác đnh rõ ngu n g c c a hi n t ng này t ng đa ph ng, vùng ượ ươ
mi n, qu c gia.
-Nguyên nhân ch quan:
Ch quan c a b n thân ng i nghèo: do trình đ dân trí, h c v n th p, ườ
không có kinh nghi m, k năng làm ăn, kinh doanh; không bi t cách tính toán ế
chi tiêu, lãng phí; l i bi ng, tham gia vào các t n n xã h i; do m c ph i dườ ế
t t b m sinh, tai n n, không có kh năng lao đng...
Ch quan do các c p chính quy n: do s thi u năng l c, trình đ chuyên ế
môn, thi u hi u bi t, kinh nghi m đ có th qu n lý, quan tâm và h trế ế
ng i nghèo c i thi n cu c s ng c a các c p chính quy n.ườ
-Nguyên nhân khách quan:
Do đi u ki n t nhiên: khí h u, th i ti t không thu n l i, thiên tai (bão lũ, ế
đng đt…); do đt đai c n c i, đa hình, đi núi hi m tr nên khó canh tác;
d ch b nh b t ng ...
Do xu t phát đi m t m t n n kinh t kém phát tri n: do s y u kém v c ế ế ơ
s h t ng t i thi u (nh giao thông, th y l i, thông tin, đi n n c...), ch a ư ướ ư
đáp ng đc yêu c u c a th tr ng cũng nh nhu c u s n xu t. ượ ườ ư
Tuy nhiên th c t đã ch ng minh là không ch có m t nguyên nhân bi t l p mà có th ế
gây nên tình tr ng nghèo kinh niên hay trên di n r ng. Mà đó còn là s đan xen, k t ế
h p gi a các y u t khách quan và ch quan đã nêu trên. ế
3. Lý lu n v xóa đói gi m nghèo
Gi m nghèo là m t ph m trù mang tính t ng đi và lâu dài, b i vì nghèo v n luôn t n ươ
t i trong xã h i do s khác bi t v năng l c, th ch t, thu nh p, đa v xã h i… gi a
các cá nhân v i nhau. Nói cách khác là có th xóa đc đói, nh ng không th xóa đc ượ ư ượ
nghèo tuy t đi mà ch có th gi m nghèo.
Đng l i, chính sách c a Đng Vi t Nam d a trên c s ch nghĩa Mác – Lênin vàườ ơ
T t ng H Chí Minh v vi c xóa đói gi m nghèo và xu t phát t l i căn d n c aư ưở
ch t ch H Chí Minh năm 1945: ph i làm cho m i ng i ai cũng đc ăn no, m c ườ ượ
m, ai cũng đc h c hành. Năm 1946 Vi t Nam đã có công cu c “ch ng gi c đói”, ượ
giai đo n xóa đói gi m nghèo đã đc xã h i quan tâm, Đng và Nhà n c đã nhanh ượ ư
chóng đa ra các gi i pháp gi i quy t, t o c h i đ ng i nghèo ti p c n các d ch vư ế ơ ườ ế
s n xu t, góp ph n tăng thu nh p, gi m nghèo và khuy n khích làm giàu. ế
4
Gi m nghèo cũng là m t bi u hi n m nh m c a cam k t v ng ch c c a Đng và ế
Nhà n c Vi t Nam v i c ng đng qu c t nh m th c hi n các m c tiêu c a Tuyênướ ế
b Thiên niên k . Chính ph Vi t Nam đã và đang t p trung phân lu ng và u tiên ư
ngu n l c đ th c hi n t t m c tiêu xóa đói, gi m nghèo. N i dung, gi i pháp c a
t ng giai đo n tuy khác nhau nh ng đu h ng t i m c tiêu chung là nâng cao ch t ư ướ
l ng cu c s ng c a nhân dân, gi m nhanh t l h nghèo, thúc đy phát tri n kinhượ
t , xã h i.ế
4. Tính t t y u và vai trò c a xóa đói gi m nghèo đi v i phát tri n kinh ế
t xã h iế
a) Tính t t y u c a xóa đói gi m nghèo trong quá trình phát tri n kinh t xã h i ế ế
Theo K.Marx: quá trình tích lũy t b n chính là quá trình phân c c c a xã h i t b n:ư ư
s giàu có c a giai c p t b n và s b n cùng c a ng i lao đng. B ng các ti n b ư ườ ế
khoa h c k thu t, giai c p t b n ngày càng ra s c bóc l t các lao đng làm thuê đ ư
thu đc nhi u giá tr th ng d nh t. Trên c s công nhân ngày m t ít h n nên t tượ ư ơ ơ
y u s x y ra tình tr ng th a lao đng, khi n m t b ph n công nhân b m t vi c làm,ế ế
không có thu nh p d n đn nghèo đói và d d n đn m t n đnh chính tr , xã h i… ế ế
Do đó đ xã h i phát tri n cân đi thì c n ph i xóa đói gi m nghèo.
Trong n n kinh t th tr ng, ế ườ các v n đ đói nghèo và công b ng xã h i đc gi iư
quy t b i chính ph chế không ph i do các ch th kinh t th c hi n. ế Chính ph các
qu c gia ph i can thi p vào th tr ng đ đi u ti t n n kinh t theo ư ế ế các tiêu chu n và
m c tiêu phát tri n c th . Đi u này đm b o công b ng xã h i và gi m kho ng cách
giàu nghèo. Thông qua s đi u ti t ế chung c a n n kinh t qu c dân,ế nhà n c có thướ
đi u ch nh thu nh p c a nh ng ng i ườ giàu có, tăng thu nh p c a nh ng ng i ườ y u ếthế
và có trình đ tay ngh kém, t o c h i ơ đ cùng phát tri n v n lên ươ thoát nghèo. Đó
cũng chính là đng l c c a s tăng tr ng và phát tri n, đng th i cũng là m t đòi h i ưở
không th thi u c a yêu c u phát tri n b n v ng. ế
b) Vai trò c a xóa đói gi m nghèo trong phát tri n kinh t - xã h i ế
Th nh t xóa đói gi m nghèo góp ph n n đnh chính tr , xã h i . Vì b ph n dân
c nghèo th ng là nh ng ng i ít có đi u ki n ti p c n các d ch v xã h i c b n,ư ườ ườ ế ơ
c s h t ng, thông tin liên l c nên hi u bi t và nh n th c còn h n ch , d t ti, m cơ ế ế
c m và d b k x u l i d ng. Xóa đói gi m nghèo đã nâng cao trình đ nh n th c,
trình đ dân trí, h tr các d ch v thi t y u, thông tin liên l c đ ng i dân hi u bi t ế ế ườ ế
ch tr ng, đng l i, chính sách c a Đng và Nhà n c. Xóa đói gi m nghèo giúp ươ ườ ướ
nhóm dân c nghèo g n gũi, hòa nh p c ng đng, yên tâm lao đng s n xu t đngư
5