M Đ UỞ Ầ
Hi n nay, Vi t Nam chúng ta đã và đang ti n hành xây d ng đ t n cệ ệ ế ự ấ ướ
theo công cu c công nghi p hoá, hi n đ i hoá đ t n c. Đây là m t quáộ ệ ệ ạ ấ ướ ộ
trình khó khăn, đ y th thách m c dù trong nh ng năm v a qua chúng ta đãầ ử ặ ữ ừ
đ t đ c m t s thành t u kh quan: T l tăng tr ng GDP năm 2003 đ tạ ượ ộ ố ự ả ỷ ệ ưở ạ
m c cao nh t so v i các năm tr c - 7,24%, n n th t nghi p gi m b t, đ iứ ấ ớ ướ ạ ấ ệ ả ớ ờ
s ng c a nhân dân ngày càng đ c nâng cao c v m t ch t cũng nh m tố ủ ượ ả ề ặ ấ ư ặ
l ng. Và trong giai đo n phát tri n này thì không th không k đ n vai tròượ ạ ể ể ể ế
c a l p tr mà c th là Sinh Viên (SV) - th h s k ti p nh ng truy nủ ớ ẻ ụ ể ế ệ ẽ ế ế ữ ề
th ng t t đ p c a cha ông trong s nghi p xây d ng đ t n c giàu m nh,ố ố ẹ ủ ự ệ ự ấ ướ ạ
công b ng và văn minh. Tuy nhiên, cùng v i s thay đ i sang c ch thằ ớ ự ổ ơ ế ị
tr ng nh hi n nay thì l i s ng, cách nghĩ c a SV cũng bi n chuy n theo:ườ ư ệ ố ố ủ ế ể
Có r t nhi u SV đã tr ng thành và phát huy m i kh năng c a mình đấ ề ưở ọ ả ủ ể
góp m t ph n s c l c trong vi c đ i m i đ t n c, cũng có nhi u SV đãộ ầ ứ ự ệ ổ ớ ấ ướ ề
bi t v t qua s ph n nghi t ngã c a chính mình đ h c t p. Đ ng th i đóế ượ ố ậ ệ ủ ể ọ ậ ồ ờ
cũng không ph i ng u nhiên mà hàng lo t các t n n nh : đua xe, ma tuý,ả ẫ ạ ệ ạ ư
c b c, r u chè… ngày càng xâm nh p sâu vào gi ng d ng. T t cờ ạ ượ ậ ả ườ ấ ả
nh ng đi u đó tr thành đi u nh c nh i cho toàn xã h i. Trên h t, t t cữ ề ở ề ứ ố ộ ế ấ ả
chúng ta ph i quan tâm h n n a đ n l c l ng ch ch t này, ph i làm saoả ơ ữ ế ự ượ ủ ố ả
cho Sinh viên Vi t Nam (SVVN) có l i s ng đ ng đ n, th c s nh n th cệ ố ố ứ ắ ự ự ậ ứ
rõ vai trò quan tr ng c a mình đ i v i s phát tri n c a đ t n c.ọ ủ ố ớ ự ể ủ ấ ướ
Qua m t th i gian nghiên c u, tìm hi u và b n thân mình cũng là m tộ ờ ứ ể ả ộ
SV, em đã ch n đ tài này đ vi t thành ti u lu n, nh m làm rõ h n vai tròọ ề ể ế ể ậ ằ ơ
c a SV. Đ đi sâu vào và do khuôn kh bài vi t có h n, đ tài c a em chủ ể ổ ế ạ ề ủ ỉ
nghiên c u trong ph m vi nh là ứ ạ ỏ dùng c p ph m trù b n ch t - hi nặ ạ ả ấ ệ
t ng phân tích l i s ng c a SVVN hi n nay. ượ ố ố ủ ệ
1
N I DUNGỘ
1. C p ph m trù b n ch t - ặ ạ ả ấ hi n t ng.ệ ượ
a. Khái ni m:ệ
Th c t chúng ta th y, khi xem xét nh ng s v t và quá trình di n raự ế ấ ữ ự ậ ễ
trong t nhiên và xã h i s xó nh ng m t bên ngoài mà giác quan có thự ộ ẽ ữ ặ ể
nh n th c đ c nh ng cũng có nh ng m t, nh ng m i liên h bên trongậ ứ ượ ư ữ ặ ữ ố ệ ở
b che khu t, ch dùị ấ ỉ ng t duy tr u t ng m i có th hi u đ c. M t bênư ừ ượ ớ ể ể ượ ặ
ngoài đó g i là hi n t ng, còn m t bên trong g i là b n ch t. Trong cu cọ ệ ượ ặ ọ ả ấ ộ
s ng, s v t và quá trình nào cũng có c hai m t y, chúng luôn luôn v nố ự ậ ả ặ ấ ậ
đ ng và phát tri n cùng nhau. Vì v y, khi xem xét s v t và quá trình trongộ ể ậ ự ậ
t nhiên và xã h i, ta c n phân bi t rõ đâu là b n ch t và đâu là hi n t ng.ự ộ ầ ệ ả ấ ệ ượ
B n ch tả ấ là t ng h p t t c nh ng m t, m i liên h t t nhiên t ngổ ợ ấ ả ữ ặ ố ệ ấ ươ
đ i n đ nh trong s v t, quy đ nh s v n đ ng phát tri n c a s v t đó.ố ổ ị ự ậ ị ự ậ ộ ể ủ ự ậ
Hi n t ngệ ượ là cái bi u hi n ra bên ngoài c a b n ch t.ể ệ ủ ả ấ
b. M i quan h bi n ch ng gi a b n ch t - hi n t ng.ố ệ ệ ứ ữ ả ấ ệ ượ
* B n ch t và hi n t ng có tính khách quan và g n bó ch t ch ,ả ấ ệ ượ ắ ặ ẽ
th ng nh t v i nhau:ố ấ ớ
B n ch t và hi n t ng luôn luôn t n t i song song v i nhau. B nả ấ ệ ượ ồ ạ ớ ả
ch t bao gi cũng b c l ra qua hi n t ng và ng c l i hi n t ng baoấ ờ ộ ộ ệ ượ ượ ạ ệ ượ
gi cũng là s bi u hi n c a m t b n ch t nào đó.ờ ự ể ệ ủ ộ ả ấ
Th c v y, không có b n ch t nào thu n tuý n m m t n i nào đóự ậ ả ấ ầ ằ ở ộ ơ
bên ngoài các s v t, b n ch t cũng không ph i là cái gì th n bí bên trongự ậ ả ấ ả ầ
s v t. B n ch t nh t thi t ph i b c l qua hi n t ng. Hi n t ng có tínhự ậ ả ấ ấ ế ả ộ ộ ệ ượ ệ ượ
b n ch t, nghĩa là b t c hi n t ng nào cũng là bi u hi n c a b n ch t,ả ấ ấ ứ ệ ượ ể ệ ủ ả ấ
2
ho c bi u hi n m t m t nào đó c a b n ch t. B n ch t nh th nào thìặ ể ệ ộ ặ ủ ả ấ ả ấ ư ế
hi n t ng cũng nh th y. Khi b n ch t b tiêu di t thì s m hay mu nệ ượ ư ế ấ ả ấ ị ệ ớ ộ
hi n t ng do nó sinh ra cũng bi n m t theo. B n ch t m i ra đ i thì cácệ ượ ế ấ ả ấ ớ ờ
hi n t ng m i phù h p v i nó cũng d n xu t hi n.ệ ượ ớ ợ ớ ầ ấ ệ
Chính vì có s th ng nh t gi a b n ch t và hi n t ng mà con ng iự ố ấ ữ ả ấ ệ ượ ườ
m i có th thông qua nh ng hi n t ng đ nh n th c b n ch t, phát hi nớ ể ữ ệ ượ ể ậ ứ ả ấ ệ
ra nh ng quy lu t phát tri n c a s v t.ữ ậ ể ủ ự ậ
* B n ch t và hi n t ng là quan h có tính mâu thu n:ả ấ ệ ượ ệ ẫ
- Mâu thu n gi a b n ch t và hi n t ng là mâu thu n gi a cái bênẫ ữ ả ấ ệ ượ ẫ ữ
trong và cái bên ngoài.
B n ch t ph n ánh cái chung sâu xa, cái bên trong c a s v t. Hi nả ấ ả ủ ự ậ ệ
t ng ph n ánh cái riêng, cái bi u hi n ra bên ngoài c a b n ch t. T t cưọ ả ể ệ ủ ả ấ ấ ả
các hi n t ng bi u hi n b n ch t theo nhi u cách khác nhau: có hi nệ ượ ể ệ ả ấ ề ệ
t ng bi u hi n m t ph n b n ch t, có hi n t ng bi u hi n b n ch tượ ể ệ ộ ầ ả ấ ệ ượ ể ệ ả ấ
t ng đ i đ y đ , đúng đ n, nh ng đôi khi hi n t ng bi u hi n b n ch tươ ố ầ ủ ắ ư ệ ượ ể ệ ả ấ
không hoàn toàn đúng đ n, th m chí còn sai l ch b n ch t b i vì n u hi nắ ậ ệ ả ấ ở ế ệ
t ng nào cũng b c l ngay t c kh c và hoàn toàn đ y đ b n ch t thì conượ ộ ộ ứ ắ ầ ủ ả ấ
ng i ch c n dùng giác quan mà nh n th c s v t, ch không c n dùngườ ỉ ầ ậ ứ ự ậ ứ ầ
đ n các ngành khoa h c, k thu t hi n đ i.ế ọ ỹ ậ ệ ạ
- Mâu thu n gi a b n ch t và hi n t ng còn bi u hi n là mâu thu nẫ ữ ả ấ ệ ượ ể ệ ẫ
gi a cái t ng đ i n đ nh và cái th ng xuyên bi n đ i.ữ ươ ố ổ ị ườ ế ổ
B n ch t c a s v t t n t i trong su t quá trình phát tri n c a nó, chả ấ ủ ự ậ ồ ạ ố ể ủ ỉ
khi nào s v t m t đi thì b n ch t c a nó m i thay đ i h n. Chính vì thự ậ ấ ả ấ ủ ớ ổ ẳ ế
b n ch t có tính t ng đ i n đ nh. Nh ng trong quá trình phát tri n c a sả ấ ươ ố ổ ị ư ể ủ ự
v t thì b n ch t c a nó đ c bi u hi n b ng nh ng hi n t ng khác nhauậ ả ấ ủ ượ ể ệ ằ ữ ệ ượ
3
và luôn thay đ i tuỳ vào nh ng đi u ki n khách quan bên ngoài. Đi u đóổ ữ ề ệ ề
ch ng t hi n t ng th ng xuyên bi n đ i.ứ ỏ ệ ượ ườ ế ổ
- Hi n t ng phong phú h n b n ch t còn b n ch t thì sâu s c h nệ ượ ơ ả ấ ả ấ ắ ơ
hi n t ng.ệ ượ
Hi n t ng phong phú h n b n ch t vì ngoài b n ch t chung mà cácệ ượ ơ ả ấ ả ấ
hi n t ng đ u có ra nó còn ch a đ ng nh ng nhân t cá bi t mà ch riêngệ ượ ề ứ ự ữ ố ệ ỉ
nó có vì trong hi n t ng có s th ng nh t gi a cái b n ch t và nh ng cáiệ ượ ự ố ấ ữ ả ấ ữ
không b n ch t vì b n ch t là cái t ng đ i n đ nh trong còn hi n t ngả ấ ả ấ ươ ố ổ ị ở ệ ượ
là cái bi u hi n ra bên ngoài. Ng c l i, b n ch t sâu s c h n hi n t ngể ệ ượ ạ ả ấ ắ ơ ệ ượ
vì nó là nh ng m i liên h t t nhiên bên trong, là nh ng quy lu t quy t đ nhữ ố ệ ấ ữ ậ ế ị
s t n t i và phát tri n c a s v t, nó đ c l p đi l p l i trong nh ng hi nự ồ ạ ể ủ ự ậ ượ ặ ặ ạ ữ ệ
t ng khác nhau, bi u hi n quy lu t phát tri n chung c a hi n t ng đó.ượ ể ệ ậ ể ủ ệ ượ
c.Ý nghĩa ph ng pháp lu n:ươ ậ
- Con đường nh n th c s v t là đi t hi n t ng đ n b n ch t, tậ ứ ự ậ ừ ệ ượ ế ả ấ ừ
b n ch t c p 1 đ n b n ch t c p 2… đ nh n th c ngày càng sâu h n,ả ấ ấ ế ả ấ ấ ể ậ ứ ơ
chính xác h n.ơ
- Con ng i mu n làm ch đ c s v t ph i n m đ c b n ch tườ ố ủ ượ ự ậ ả ắ ượ ả ấ
c a nó nh ng không th n m b n ch t tr c ti p đ c mà ph i thông quaủ ư ể ắ ả ấ ự ế ựơ ả
hi n t ng. Nh ng trong hi n t ng có nh ng lo i khác nhau, vì th ph iệ ượ ư ệ ượ ữ ạ ế ả
bi t thu th p phân tích nhi u hi n t ng đ rút ra b n ch t, và t b n ch tế ậ ề ệ ượ ể ả ấ ừ ả ấ
soi sáng, ki m tra l i hi n t ng và ti p t c n m sâu h n b n ch t.ể ạ ệ ượ ế ụ ắ ơ ả ấ
2. V n d ng c p ph m trù b n ch t - hi n t ng đ phân tích l iậ ụ ặ ạ ả ấ ệ ượ ể ố
s ng c a SVVN hi n nay.ố ủ ệ
Tr c h t, chúng ta có th kh ng đ nh m t đi u r ng SV hi n nayướ ế ể ẳ ị ộ ề ằ ệ
r t năng đ ng, sáng t o và nh y bén v i cu c s ng. N u nh tr c đây, khiấ ộ ạ ạ ớ ộ ố ế ư ướ
cu c s ng đang còn khó khăn, chúng ta ch th y m t l p SV h c hành chămộ ố ỉ ấ ộ ớ ọ
4
ch c t sao cho sau này ra tr ng s xin đ c m t công vi c vào biên chỉ ố ườ ẽ ượ ộ ệ ế
trong Nhà n c, t đó cu c s ng c th ti p di n. Nh ng ngày nay c chướ ừ ộ ố ứ ế ế ễ ư ơ ế
th tr ng m c a, SV đã có đi u ki n đ phát tri n kh năng sáng t o doị ườ ở ủ ề ệ ể ể ả ạ
có đ y đ thông tin, m t cu c s ng ch t l ng t t h n và ch đ ng h nầ ủ ộ ộ ố ấ ượ ố ơ ủ ộ ơ
trong vi c l a ch n ngh nghi p. T t c nh ng y u t đó làm cho SV năngệ ự ọ ề ệ ấ ả ữ ế ố
đ ng h n, ngày càng chi m lĩnh nh ng lĩnh v c m i l . Vì th mà b n b nộ ơ ế ữ ự ớ ạ ế ố ạ
tr : Tr nh Xuân H o, Ph m Th Hoàng lam, Tr nh Minh Khôi và Lê Nguy nẻ ị ả ạ ị ị ễ
Vũ Bình ( SV ĐH GTVTTPHCM) đã có s kh i đ u khá ngo n m c: Khiự ở ầ ạ ụ
đang là SV năm th 3, h đã hoàn thành công trình nghiên c u "thi t kứ ọ ứ ế ế
b ng đèn thông tin đi n t " - đã đo t gi i nh t SV nghiên c u khoa h c c pả ệ ử ạ ả ấ ứ ọ ấ
tr ng và đo t gi i ba Eureka 2002 do S Khoa h c Công ngh và Môiườ ạ ả ở ọ ệ
tr ng cùngTtrung tâm Khoa h c Công ngh tr Thành đoàn TPHCM tườ ọ ệ ẻ ổ
ch c.ứ
H n nhiên, chúng ta ch ng th nào quên đ c m t ch ng trìnhẳ ẳ ể ượ ộ ươ
"Ng i đ ng th i" trên sóng VTV3 khi có s xu t hi n c a B ch Đìnhườ ươ ờ ự ấ ệ ủ ạ
Vinh (SV ĐH Bách Khoa HN) trên chi c xe lăn đi n t gi a c gia đình anhế ệ ử ữ ả
- ng i đã b m t tai n n b t ng p đ n làm cho anh b li t toàn thân,ườ ị ộ ạ ấ ờ ậ ế ị ệ
không c đ ng và cũng không nói đ c nh ng b ng chính ngh l c v tử ộ ượ ư ằ ị ự ượ
khó phi th ng c a mình anh đã t p b p b nói, đ c l i sách v , th d c tríườ ủ ậ ậ ẹ ọ ạ ở ể ụ
óc đ ph c h i d n s làm vi c c a não b và đã đi h c tr l i cùng l pể ụ ồ ầ ự ệ ủ ộ ọ ở ạ ớ
đàn em, đ r i ngày vui th c s đã đ n v i anh khi v i đi m s 9,5 xácể ồ ự ự ế ớ ớ ể ố
nh n anh đã b o v thành công lu n văn t t nghi p. Khi nói v c m c aậ ả ệ ậ ố ệ ề ướ ơ ủ
b n thân mình, m i ng i trong tr ng quay đ u l ng đi xúc đ ng khi ngheả ọ ườ ườ ề ặ ộ
anh nói "có n i làm vi c n đ nh, ch a b nh đ c i thi n s c kho t t h nơ ệ ổ ị ữ ệ ể ả ệ ứ ẻ ố ơ
khi b m tu i già s c y u, và có m t gia đình riêng nho nh …" - m t đi uố ẹ ổ ứ ế ộ ỏ ộ ề
5
