TRƯỜNG ĐẠI HỌC NGOẠI THƯƠNG
KHOA SAU ĐẠI HỌC
-----o0o-----
TIỂU LUẬN
MÔN TÀI CHÍNH QUỐC TẾ
Đề tài:
Khủng hoảng nợ công tại Hy Lạp và bài học
kinh nghiệm cho Việt Nam
Giáo viên hướng dẫn : TS. Mai Thu Hiền
Lớp : TCNH 19A
Sinh viên thực hiện : Trần Thị Quỳnh Chi (STT 10)
Trần Kim Chung (STT 12)
Phạm Thu Giang (STT 18)
Phạm Thu Hòa (STT 28)
Đặng Thị Thu Hương (STT 32)
Nguyễn Huyền Linh (STT 41)
Nguyễn Thị Thùy Linh (STT 42)
Hà Nội, tháng 6-2013
Tiểu luận môn học tài chính quốc tế GVHD: TS. Mai Thu Hiền
1
MỤC LỤC
LỜI MỞ ĐẦU.........................................................................................................................4
CHƯƠNG I: TỔNG QUAN VỀ NỢ CÔNG VÀ KHỦNG HOẢNG NỢ CÔNG
....................................................................................................................................................5
1.1 ................................................................................... TỔNG QUAN VỀ NỢ CÔNG
.................................................................................................................................................5
1.1.1 Khái niệm nợ công............................................................................................... 5
1.1.2 Bản chất kinh tế của nợ công .............................................................................. 6
1.2 ................................................................................... KHỦNG HOẢNG NỢ CÔNG
.................................................................................................................................................9
1.2.1 Khái niệm ............................................................................................................... 9
1.2.2 Nguyên nhân dẫn đến khủng hoảng nợ công ................................................. 10
1.2.3 Hậu quả của khủng hoảng nợ công .................................................................. 11
CHƯƠNG II: PHÂN TÍCH KHỦNG HOẢNG NỢ CÔNG TẠI HY LẠP ........ 14
2.1 DIỄN BIẾN KHỦNG HOẢNG NỢ CÔNG TẠI HY LẠP............................... 14
2.1.1 Giai đoạn trước khi khủng hoảng bùng nổ .................................................. 14
2.1.2 Diễn biến khủng hoảng nợ công Hy Lạp.......................................................... 16
2.2 NGUYÊN NHÂN CỦA CUỘC KHỦNG HOẢNG NỢ ............................... 20
2.2.1 Các nhân tố trong nước ....................................................................................... 20
2.2.2 Các nhân tố quốc tế .............................................................................................. 22
2.2.3 Các nhân tố khác .................................................................................................. 24
2.3 TÁC ĐỘNG TIÊU CỰC CỦA KHỦNG HOẢNG NỢ CÔNG HY LẠP 26
2.3.1 Đối với chính Hy Lạp .......................................................................................... 26
2.3.2 Đối với ệ thống ngân hàng khu vực Châu Âu và thế giới ............................. 27
CHƯƠNG III: BÀI HỌC KINH NGHIỆM CHO VIỆT NAM ....................... 32
3.1 THỰC TRẠNG NỢ CÔNG Ở VIỆT NAM ..................................................... 32
Tiểu luận môn học tài chính quốc tế GVHD: TS. Mai Thu Hiền
2
3.1.1 Thu và chi ngân sách nhà nước ...................................................................... 32
3.1.2 Thâm hụt ngân sách và nợ công......................................................................... 37
3.2 GIẢI PHÁP CHO CÔNG TÁC Q UẢN LÝ NỢ CÔNG .............................. 41
3.2.1 Công khai minh bạch thông tin về ngân sách nhà nước và nợ công ............ 41
3.2.2 Tăng nguồn thu ngân sách và cắt giảm chi tiêu công ..................................... 44
3.2.3 Nâng cao hiệu quả kinh tế................................................................................... 45
3.2.4 Phát triển thị trường nợ trong nước ................................................................... 47
KẾT LUẬN .......................................................................................................................... 49
DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO..................................................................... 50
Tiểu luận môn học tài chính quốc tế GVHD: TS. Mai Thu Hiền
3
MỤC LỤC BẢNG BIỂU HÌNH VẼ
Hình 1: Biểu đồ về tốc độ tăng trưởng GDP hàng năm của Hy Lạp (1999-2009) ..... 14
Hình 2: Tỷ lệ thất nghiệp của Hy Lạp (2002-2010)......................................................... 15
Hình 3: Tổng nợ chính phủ so với GDP (%) .................................................................... 16
Hình 4: Thâm hụt ngân sách và tỷ lệ nợ của một số quốc gia Châu Âu 2009............. 17
Hình 5: Lợi suất trái phiếu 10 năm của Hy Lạp so với trái phiếu cùng loại của Đức.
.................................................................................................................................................. 18
Hình 6: Lãi suất trái phiếu Chính phủ Hy Lạp từ tháng 9/2009 đến 2/2010................ 19
Hình 7: Ước tính những khoản vay của một số nước tới Hy Lạp (đến 12/2010) ....... 28
Hình 8: Các nguồn thu trong NSNN của Việt Nam (2003 – 2012) .............................. 33
Hình 9: Doanh thu thuế tại Việt Nam và một số quốc gia châu Á (%GDP) ............... 34
Hình 10: Cơ cấu nguồn thu NSNN 2003-2012 phân theo từng khu vực (% tổng thu)
.................................................................................................................................................. 35
Hình 11: Cơ cấu chi cân đối NSNN 2003-2012 (% GDP)) ........................................... 36
Hình 12: Chi tiêu công tại Việt Nam và một số quốc gia châu Á 2001-2011 (% GDP)
.................................................................................................................................................. 37
Bảng 2: Thâm hụt ngân sách Việt Nam 2001-2011 (% GDP)....................................... 38
Bảng 3: Cơ cấu nguồn bù đắp bội chi NSNN 2003-2011 (tỉ đồng) .............................. 39
Hình 12: Cấu trúc nợ Việt Nam tính đến cuối năm 2011 (% GDP) ............................. 39
Bảng 4: Nợ công Việt Nam theo định nghĩa Việt Nam và định nghĩa quốc tế (số liệu
gần nhất).................................................................................................................................. 40
Hình 13: Tổng nợ công Việt Nam từ năm 2001 đến nay (% GDP) .............................. 40
Tiểu luận môn học tài chính quốc tế GVHD: TS. Mai Thu Hiền
4
LỜI MỞ ĐẦU
Khủng hoảng tài chính đang diễn ra ngày càng liên tục với cường độ
mạnh và diễn biến phức tạp gây ra những hậu quả nặng nề đối với các quốc gia
công nghiệp phát triển lẫn các nước đang phát triển. Bên cạnh khủng hoảng tài
chính, ngày nay chúng ta còn đề cập nhiều và nghiên cứu một cách nghiêm túc
hơn đến “Khủng hoảng nợ công”. Gần đây nhất, cuộc khủng hoảng nợ công
Châu Âu xuất phát từ Hy Lạp đã tốn khá nhiều giấy mực của các nhà phân tích.
Sự hiện hữu của “bóng ma” khủng hoảng nợ đã và đang làm đau đầu các
nhà lãnh đạo Liên minh Châu Âu. Chính điều đó đã đánh lên hồi chuông báo
động cho tất cả các nước trên thế giới phải suy nghĩ chin chắn về tình trạng nợ
công của chính quốc gia mình. Thiết nghĩ, việc nghiên cứu “Khủng hoảng nợ
công tại Hy Lạp và bài học kinh nghiệm cho Việt Nam” là việc hết sức cần thiết
và cấp bách hiện nay không chỉ ở Việt Nam mà còn trong khu vực và trên thế
giới.
Đây là đề tài khá rộng và có tính bao quát, trong giới hạn tiểu luận này,
nhóm học viên lớp Cao học 19A Tài chính Ngân hàng chỉ xin trình bày hiểu biết
khái quát về các vấn đề sau:
Chương I: Tổng quan về nợ công và khủng hoảng nợ công - Tóm tắt cơ
sở lý thuyết cho việc nghiên cứu về khủng hoảng nợ công
Chương II: Phân tích khủng hoảng nợ công tại Hy Lạp – phân tích diễn
biến cuộc khủng hoảng nợ công tại Hy Lạp và tác động của nó đến nền kinh tế
Chương III: Bài học kinh nghiệm cho Việt Nam – Trình bày thực trạng
nợ công tại Việt Nam và rút ra các giải pháp hoàn thiện
Bài nghiên cứu còn nhiều thiếu sót, mong nhận được sự góp ý.