Tiểu luận "Thị trường tài chính và vai trò của thị trường tài chính đối với nền kinh tế Việt Nam hiện nay"
lượt xem 456
download
Việc tìm hiểu thị trường vốn hay thị trường tài chính là gì và có vai trò to lớn như thế nào đối với nền kinh tế Việt Nam hiện nay là điều hết sức cần thiết.
Bình luận(1) Đăng nhập để gửi bình luận!
Nội dung Text: Tiểu luận "Thị trường tài chính và vai trò của thị trường tài chính đối với nền kinh tế Việt Nam hiện nay"
- TRƯỜNG ĐẠI HỌC KINH TẾ THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH KHOA SAU ĐẠI HỌC _________ _________ TIỂU LUẬN MÔN THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH TÊN ĐỀ TÀI 1: THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VÀ VAI TRÒ CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH ĐỒI VỚI NỀN KINH TẾ VIỆT NAM HIỆN NAY GVHD: PGS.TS NGUYỄN ĐĂNG DỜN LỚP: CAO HỌC 16 NGÂN HÀNG ĐÊM 1 DANH SÁCH NHÓM 3: 1. NGUYỄN NGỌC HÀ 2. NGUYỄN THANH HÀ 3. NGUYỄN THỊ THU HẰNG 4. NGUYỄN THẾ KẾ 5. NGUYỄN THÀNH NAM 6. TRẦN HUY NGỌC 7. NGUYỄN KIM PHƯỢNG 8. NGUYỄN THỊ THU THẢO THÁNG 12/2007 1
- LỜI MỞ ĐẦU Trong quá trình phát triển kinh tế xã hội ở Việt Nam, nhu cầu về vốn luôn là vấn đề quan trọng được ưu tiên hàng đầu trước khi bắt đầu vào một năm tài khóa mới. Chính vì vậy, để chuẩn bị nguồn vốn cho phát triển kinh tế xã hội trong năm 2008, Việt Nam đã tổ chức Hội nghị Nhóm tư vấn các nhà tài trợ (CG) cho Việt Nam trong năm 2008. Đề cập đến vấn đề này để thấy rằng việc hình thành một thị trường vốn cho phát triển kinh tế xã hội là vô cùng quan trọng. Cho nên, việc tìm hiểu thị trường vốn hay thị trường tài chính là gì và có vai trò to lớn như thế nào đối với nền kinh tế Việt Nam hiện nay là điều hết sức cần thiết. Nhằm làm rõ vấn đề này, tiểu luận tập trung phân tích Thị trường tài chính và vai trò của thị trường tài chính đối với nền kinh tế Việt Nam hiện nay. Với thời lượng cho phép, nhóm thực hiện tiểu luận này mong nhận được góp ý, bổ sung của Quý Thầy Cô, Bạn bè để hoàn chỉnh tiêu luân được tốt hơn. ̉ ̣ Trước khi đi vao phân tich thực trang cua thị trường tai chinh ̀ ́ ̣ ̉ ̀ ́ Viêt Nam, chung ta cân lam rõ khai niêm về thị trường tai chinh và ̣ ́ ̀ ̀ ́ ̣ ̀ ́ những vân đề mang tinh chât lý luân chung về thị trường tai chinh. ́ ́ ́ ̣ ̀ ́ A. NHỮNG VẤN ĐỀ CHUNG VỀ THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH 1. Khái niệm về thị trường tài chính: 2
- Băt nguôn từ môi quan hệ nhân quả giữa đâu tư và tiêt kiêm: ́ ̀ ́ ̀ ́ ̣ môt nên kinh tế muôn tăng trưởng thì phai có hoat đông đâu tư; ̣ ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ trước khi muôn đâu tư, phai huy đông vôn từ nguôn tiêt kiêm; đâu ́ ̀ ̉ ̣ ́ ̀ ́ ̣ ̀ tư có hiêu quả sinh ra lợi nhuân lai lam tăng thêm nguôn tiêt kiêm. ̣ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ̣ Vì vây, môi quan hệ nhân quả nay tuân hoan và tao nên sự phat triên ̣ ́ ̀ ̀ ̀ ̣ ́ ̉ kinh tế xã hôi. ̣ Tuy nhiên, vân đề là lam sao để cho đâu tư găp được tiêt kiêm; ́ ̀ ̀ ̣ ́ ̣ phai có nơi để tao ra sự găp gỡ nay. Đó chinh là quá trinh giao lưu ̉ ̣ ̣ ̀ ́ ̀ vôn hay noi khac hơn đó là thị trường tai chinh, là nơi tao ra cơ chế ́ ́ ́ ̀ ́ ̣ cho những nguôn vôn nhan rôi không có chỗ đâu tư giao lưu với ̀ ́ ̀ ̃ ̀ những nhà đâu tư đang cân vôn. ̀ ̀ ́ Như vây, thị trường tai chinh là thị trường giao dich, mua ban, ̣ ̀ ́ ̣ ́ trao đôi cac san phâm tai chinh ngăn han, trung han, dai han để đap ̉ ́ ̉ ̉ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ứng nhu câu khac nhau cua cac chủ thể trong nên kinh tê. Trong đo, ̀ ́ ̉ ́ ̀ ́ ́ cac chủ thể thừa vôn thì tim kiêm lợi nhuân thông qua hoat đông đâu ́ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̣ ̀ tư, con cac chủ thể thiêu vôn bổ sung vôn cho hoat đông san xuât ̀ ́ ́ ́ ́ ̣ ̣ ̉ ́ kinh doanh và cac nhu câu đâu tư khac. Viêc hinh thanh quá trinh ́ ̀ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ ̀ giao lưu vôn giữa những chủ thể thừa vôn và thiêu vôn đã tao nên ́ ́ ́ ́ ̣ môt thị trường với đây đủ cơ chế như trong môt nên kinh tế thị ̣ ̀ ̣ ̀ trường. Đông thời, do san phâm trên thị trường là san phâm tai ̀ ̉ ̉ ̉ ̉ ̀ chinh, có tinh nhây cam và anh hưởng đên moi thanh phân trong nên ́ ́ ̣ ̉ ̉ ́ ̣ ̀ ̀ ̀ kinh tế nên thị trường tai chinh là thị trường bâc cao. Do đo, thị ̀ ́ ̣ ́ 3
- trường tai chinh phai là loai thị trường bâc cao, chỉ tôn tai và hoat ̀ ́ ̉ ̣ ̣ ̀ ̣ ̣ đông trong điêu kiên cua nên kinh tế thị trường. ̣ ̀ ̣ ̉ ̀ Vây, thị trường tai chinh hinh thanh trên cơ sở nao? ̣ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ 2. Cơ sở hình thành thị trường tài chính: Cung giông như cac loai thị trường khac, thể chế thị trường ̃ ́ ́ ̣ ́ phai được duy trì trong nên kinh tế tai chinh. Tức la, cac chủ thể ̉ ̀ ̀ ́ ̀ ́ thừa vôn và thiêu vôn trên thị trường tao ra cung và câu về san phâm ́ ́ ́ ̣ ̀ ̉ ̉ tai chinh. Giá cac tai san tai chinh hinh thanh thông qua quá trinh ̀ ́ ́ ̀ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ̀ giao lưu vôn giữa cac chủ thể trên thị trường. Đó chinh là lợi tức ́ ́ ́ hay giá phai trả để có được môt tai san tai chinh và trong nên kinh tê, ̉ ̣ ̀ ̉ ̀ ́ ̀ ́ vôn được phân bổ giữa cac tai san tai chinh dựa trên tin hiêu cua thị ́ ́ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ̣ ̉ trường. Để thị trường phat triên thì phai có môt cơ chế thông thoang. ́ ̉ ̉ ̣ ́ Do đo, cac nhu câu giao lưu vôn trong xã hôi phai được khuyên ́ ́ ̀ ́ ̣ ̉ ́ khich manh mẽ trong khuôn khổ luât phap. Vôn được giao lưu thông ́ ̣ ̣ ́ ́ qua hai kênh chinh là giao lưu vôn trực tiêp và giao lưu vôn gian ́ ́ ́ ́ ́ tiêp thông qua cac tổ chức tai chinh trung gian. ́ ́ ̀ ́ - Kênh tai chinh trực tiêp là kênh mà cac chủ thể thừa vôn trực ̀ ́ ́ ́ ́ tiêp chuyên vôn cho cac chủ thể thiêu vôn, băng cach mua cac tai san ́ ̉ ́ ́ ́ ́ ̀ ́ ́ ̀ ̉ tai chinh trực tiêp từ người phat hanh. Trong trường hợp nay, luông ̀ ́ ́ ́ ̀ ̀ ̀ tiên được vân đông thăng từ người thừa vôn đên người thiêu vôn. ̀ ̣ ̣ ̉ ́ ́ ́ ́ Hoat đông nay có thể được nhân thây rõ rang nhât thông qua mua ̣ ̣ ̀ ̣ ́ ̀ ́ ban cổ phiêu hoăc giây tờ có giá trên thị trường chứng khoan. ́ ́ ̣ ́ ́ 4
- - Kênh tai chinh gian tiêp là kênh thông qua cac trung gian tai ̀ ́ ́ ́ ́ ̀ chinh như cac Ngân hang, cac đinh chế tai chinh phi Ngân hang và ́ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ́ ̀ cac tổ chức trung gian khac. Cac tổ chức tin dung mà cụ thể là cac ́ ́ ́ ́ ̣ ́ Ngân hang thương mai với vai trò là người huy đông vôn rôi đem ̀ ̣ ̣ ́ ̀ cho vay. Con những trung gian tai chinh, thực hiên viêc kinh doanh ̀ ̀ ́ ̣ ̣ chuyên vôn từ người dư vôn sang người cân vôn, băng viêc đăt môt ̉ ́ ́ ̀ ́ ̀ ̣ ̣ ̣ lai suât cao hơn cho cac mon cho vay so với lai suât cua cac mon ma ̀ ̃ ́ ́ ́ ̃ ́ ̉ ́ ́ họ đi vay để thu lợi nhuân. Tuy nhiên, thông qua hoat đông cua cac ̣ ̣ ̣ ̉ ́ trung gian tai chinh, lai suât hay con goi là giá cua tiên tệ được hinh ̀ ́ ̃ ́ ̀ ̣ ̉ ̀ ̀ thanh trên cơ sở cung câu cua thị trường và nhờ đo, cac hoat đông ̀ ̀ ̉ ́ ́ ̣ ̣ tai chinh gian tiêp được vân hanh trên thị trường tai chinh. ̀ ́ ́ ́ ̣ ̀ ̀ ́ Như vây, cac đinh chế tai chinh được hinh thanh và hoat đông ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ ̣ có hiêu quả cung gop phân tao nên môt thị trường tai chinh trong ̣ ̃ ́ ̀ ̣ ̣ ̀ ́ nên kinh tế cua môi quôc gia. Thị trường tai chinh được hinh thanh ̀ ̉ ̃ ́ ̀ ́ ̀ ̀ đã thực hiên chức năng quan trong cua minh, là tâp trung cac khoan ̣ ̣ ̉ ̀ ̣ ́ ̉ tiên tiêt kiêm tao thanh nguôn vôn lớn để tai trợ cac dự an đâu tư ̀ ́ ̣ ̣ ̀ ̀ ́ ̀ ́ ́ ̀ trong nên kinh tế xã hôi. ̀ ̣ 3. Chức năng của thị trường tài chính: Chức năng đâu tiên, cung là chức năng quan trong nhât cua thị ̀ ̃ ̣ ́ ̉ trường tai chinh là khơi thông cac nguôn vôn và dân vôn để đap ứng ̀ ́ ́ ̀ ́ ̃ ́ ́ cac nhu câu cua nên kinh tế xã hôi. Để thực hiên được chức năng ́ ̀ ̉ ̀ ̣ ̣ nay, thị trường phai tao ra cac kênh huy đông vôn từ nơi thừa, như: ̀ ̉ ̣ ́ ̣ ́ cá nhân, hộ gia đinh, cac đơn vị kinh tê, tổ chức đoan thể xã hôi, ̀ ́ ́ ̀ ̣ 5
- Chinh phu, … ở trong và ngoai nước để chuyên sang cac nhà đâu tư ́ ̉ ̀ ̉ ́ ̀ thiêu vôn, như: cac đơn vị kinh tê, Chinh phu, cá nhân, hộ gia đinh, ́ ́ ́ ́ ́ ̉ ̀ … Chức năng thứ hai cua thị trường tai chinh là kich thich tiêt ̉ ̀ ́ ́ ́ ́ kiêm và đâu tư. Thị trường tao ra sân chơi, để những người có tiên ̣ ̀ ̣ ̀ nhan rôi có cơ hôi đâu tư như nhau và được tự do tham gia vao thị ̀ ̃ ̣ ̀ ̀ trường để tim kiêm những nơi đâu tư có suât sinh lợi cao nhât, tao ̀ ́ ̀ ́ ́ ̣ thanh thoi quen tich luy tiên tệ môt cach thường xuyên hơn, là môt ̀ ́ ́ ̃ ̀ ̣ ́ ̣ nguôn đâu vao không thể thiêu cua thị trường. Nêu thị trường không ̀ ̀ ̀ ́ ̉ ́ kich thich được người dân tich luy và tham gia vao thị trường như ́ ́ ́ ̃ ̀ là môt kênh dân vôn cho nên kinh tế thì thị trường đó sẽ không thể ̣ ̃ ́ ̀ hoat đông tôt. Đông thời, nhà đâu tư trên thị trường khi tim kiêm ̣ ̣ ́ ̀ ̀ ̀ ́ nguôn vôn tai trợ cho cac hoat đông đâu tư phai nhân thức được ̀ ́ ̀ ́ ̣ ̣ ̀ ̉ ̣ viêc sử dung vôn sao cho có hiêu quả nhât, có hiêu suât sử dung ̣ ̣ ́ ̣ ́ ̣ ́ ̣ đông vôn cao nhât để bao toan vôn, sinh lời và tich luy. Chinh vì ̀ ́ ́ ̉ ̀ ́ ́ ̃ ́ vây, thị trường tai chinh có chức năng nâng cao năng suât và hiêu ̣ ̀ ́ ́ ̣ quả hoat đông cua toan bộ nên kinh tê, kich thich đôi mới, ap dung ̣ ̣ ̉ ̀ ̀ ́ ́ ́ ̉ ́ ̣ khoa hoc kỹ thuât, công nghệ tiên tiên để tăng hiêu quả đâu tư, gop ̣ ̣ ́ ̣ ̀ ́ phân thuc đây tăng trưởng và phat triên kinh tế xã hôi. ̀ ́ ̉ ́ ̉ ̣ Chức năng thứ ba cua thị trường tai chinh là lam gia tăng tinh ̉ ̀ ́ ̀ ́ thanh khoan cho cac tai san tai chinh. Tinh thanh khoan là tinh chât ̉ ́ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ̉ ́ ́ dễ dang chuyên hoa cac tai san tai chinh thanh tiên măt và được thực ̀ ̉ ́ ́ ̀ ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ̣ hiên ở thị trường thứ câp, là thị trường mua ban, giao dich cổ phiêu ̣ ́ ́ ̣ ́ 6
- và cac giây tờ có giá đã phat hanh trên thị trường sơ câp. Tinh thanh ́ ́ ́ ̀ ́ ́ khoan ở thị trường tai chinh cang cao thì cang thu hut nhiêu chủ thể ̉ ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ tham gia vao thị trường và giup chủ sở hữu cac tai san tai chinh dễ ̀ ́ ́ ̀ ̉ ̀ ́ dang chuyên đôi danh muc đâu tư theo yêu câu. Do đo, môi thị ̀ ̉ ̉ ̣ ̀ ̀ ́ ̃ trường khac nhau có tinh thanh khoan khac nhau, phụ thuôc vao ́ ́ ̉ ́ ̣ ̀ trinh độ phat triên cac đinh chế tai chinh cua thị trường ây. Nêu cac ̀ ́ ̉ ́ ̣ ̀ ́ ̉ ́ ́ ́ cơ chế cua thị trường thông thoang sẽ tao điêu kiên thuân lợi cho ̉ ́ ̣ ̀ ̣ ̣ cac công cụ tai chinh lưu thông thông suôt. Ngoai ra, thị trường tai ́ ̀ ́ ́ ̀ ̀ chinh con có chức năng đinh giá tai san tai chinh, phân phôi vôn trên ́ ̀ ̣ ̀ ̉ ̀ ́ ́ ́ thị trường theo tin hiêu cua thị trường. ́ ̣ ̉ Tuy thuôc vao cac chức năng khac nhau cua thị trường cung ̀ ̣ ̀ ́ ́ ̉ ̃ như cac tiêu chí phân loai khac nhau, thị trường tai chinh cung có ́ ̣ ́ ̀ ́ ̃ nhiêu cach phân loai khac nhau. Nhưng tựu trung lai, thị trường tai ̀ ́ ̣ ́ ̣ ̀ chinh thường có ba cach phân loai cơ ban: theo thời han, tinh chât ́ ́ ̣ ̉ ̣ ́ ́ luân chuyên vôn và theo cơ câu cua thị trường. ̉ ́ ́ ̉ 4. Phân loại thị trường tài chính: Căn cứ theo thời han luân chuyên vôn, thị trường tai chinh ̣ ̉ ́ ̀ ́ được phân thanh: thị trường tiên tê, thị trường hôi đoai và thị ̀ ̀ ̣ ́ ́ trường chứng khoan. ́ - Thị trường tiên tệ là thị trường giao dich, mua ban cac chứng ̀ ̣ ́ ́ từ có giá ngăn han. Cac chứng từ có giá ngăn han như: tin phiêu ́ ̣ ́ ́ ̣ ́ ́ Kho bac, khoan vay ngăn han giữa cac Ngân hang, thoa thuân mua ̣ ̉ ́ ̣ ́ ̀ ̉ ̣ lai, chứng chỉ tiên gửi, thương phiêu, … Đây là thị trường nhăm ̣ ̀ ́ ̀ 7
- thoa man những nhu câu vôn trong ngăn han. Căn cứ theo muc đich ̉ ̃ ̀ ́ ́ ̣ ̣ ́ nay cua thị trường mà không cân quan tâm đên thời han cua cac ̀ ̉ ̀ ́ ̣ ̉ ́ chứng từ có gia, khai niêm trên được hiêu theo nghia cua thị trường ́ ́ ̣ ̉ ̃ ̉ mở thì thị trường tiên tệ là thị trường giao dich, mua ban ngăn han ̀ ̣ ́ ́ ̣ cac giây tờ có gia. ́ ́ ́ - Thị trường hôi đoai là thị trường giao dich, mua ban, trao đôi ́ ́ ̣ ́ ̉ ngoai tệ và cac phương tiên thanh toan quôc tê. Thị trường ngoai hôi ̣ ́ ̣ ́ ́ ́ ̣ ́ là môt cơ chế mà nhờ đó giá trị tương đôi cua cac đông tiên quôc gia ̣ ́ ̉ ́ ̀ ̀ ́ được xac lâp. Đăc điêm cua thị trường ngoai hôi là tiên được đôi lây ́ ̣ ̣ ̉ ̉ ̣ ́ ̀ ̉ ́ tiên, đây là thị trường thực sự và tât yêu mang tinh quôc tê; cứ khi ̀ ́ ́ ́ ́ ́ nao mà dân chung ở những khu vực đông tiên khac nhau con kinh ̀ ́ ̀ ̀ ́ ̀ doanh với nhau thì cac giao dich ngoai hôi con rât cân thiêt. Ngay ́ ̣ ̣ ́ ̀ ́ ̀ ́ ̀ nay, thị trường hôi đoai mang tinh toan câu nhờ sự phat triên cua ́ ́ ́ ̀ ̀ ́ ̉ ̉ công nghệ thông tin. Trong hoat đông kinh tế đôi ngoai, cac doanh ̣ ̣ ́ ̣ ́ nghiêp trong nước đêu phai tham gia cac thị trường hôi đoai để mua ̣ ̀ ̉ ́ ́ ́ - ban, vay - cho vay ngoai tê. Cac nghiêp vụ trên thị trường hôi đoai ́ ̣ ̣ ́ ̣ ́ ́ phân lớn mang tinh chât ngăn han (không quá môt năm) nên thị ̀ ́ ́ ́ ̣ ̣ trường nay được xem là môt bộ phân cua thị trường tiên tê. Khi đo, ̀ ̣ ̣ ̉ ̀ ̣ ́ thị trường tai chinh chỉ bao gôm thị trường tiên tệ và thị trường vôn. ̀ ́ ̀ ̀ ́ - Thị trường chứng khoan là thị trường giao dich, mua ban cac ́ ̣ ́ ́ chứng từ có giá trung han và dai han. Thị trường chứng khoan là ̣ ̀ ̣ ́ môt bộ phân quan trong nhât cua thị trường vôn dai han, thực hiên ̣ ̣ ̣ ́ ̉ ́ ̀ ̣ ̣ cơ chế chuyên vôn trực tiêp từ nhà đâu tư sang nhà phat hanh; qua ̉ ́ ́ ̀ ́ ̀ 8
- đo, thực hiên chức năng cua thị trường tai chinh là cung ứng nguôn ́ ̣ ̉ ̀ ́ ̀ vôn trung và dai han cho nên kinh tê. San phâm tai chinh trên thị ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̉ ̉ ̀ ́ trường chứng khoan là cac loai trai phiêu, cổ phiêu và cac công cụ ́ ́ ̣ ́ ́ ́ ́ tai chinh khac như: chứng chỉ quỹ đâu tư, công cụ phat sinh - hợp ̀ ́ ́ ̀ ́ đông tương lai, quyên chon, quyên mua cổ phiêu, chứng quyên. Thị ̀ ̀ ̣ ̀ ́ ̀ trường chứng khoan tâp trung vôn cho đâu tư và phat triên kinh tê. ́ ̣ ́ ̀ ́ ̉ ́ Do đo, nó có tac đông rât lớn đên môi trường đâu tư noi riêng và ́ ́ ̣ ́ ́ ̀ ́ nên kinh tế noi chung. ̀ ́ Căn cứ vao cơ câu cua thị trường, thị trường tai chinh được ̀ ́ ̉ ̀ ́ phân thanh thị trường sơ câp và thị trường thứ câp. ̀ ́ ́ - Thị trường sơ câp là thị trường phat hanh lân đâu cac chứng ́ ́ ̀ ̀ ̀ ́ từ có giá để huy đông và tâp trung vôn. Trên thị trường nay, vôn từ ̣ ̣ ́ ̀ ́ nhà đâu tư sẽ được chuyên sang nhà phat hanh thông qua viêc nhà ̀ ̉ ́ ̀ ̣ đâu tư mua cac chứng khoan mới phat hanh. Thị trường sơ câp có ̀ ́ ́ ́ ̀ ́ đăc điêm là nơi duy nhât mà cac chứng khoan đem lai vôn cho ̣ ̉ ́ ́ ́ ̣ ́ người phat hanh, tao ra hang hoa cho thị trường giao dich và lam ́ ̀ ̣ ̀ ́ ̣ ̀ tăng vôn đâu tư cho toan bộ nên kinh tê. Những người ban chứng ́ ̀ ̀ ̀ ́ ́ khoan trên thị trường sơ câp thường là Kho bac, Ngân hang Nhà ́ ́ ̣ ̀ nước, Công ty phat hanh, Tâp đoan bao lanh phat hanh, …Thị ́ ̀ ̣ ̀ ̉ ̃ ́ ̀ trường sơ câp thường diên ra trong môt thời gian nhât đinh. ́ ̃ ̣ ́ ̣ - Thị trường thứ câp là thị trường mua ban trao đôi cac chứng ́ ́ ̉ ́ từ có giá đã phat hanh lân đâu. Trên thị trường nay, cac nhà đâu tư ́ ̀ ̀ ̀ ̀ ́ ̀ chuyên nhượng quyên mua ban chứng khoan và điêu đó lam cho ̉ ̀ ́ ́ ̀ ̀ 9
- chứng khoan đã phat hanh có tinh thanh khoan. Khoan tiên thu được ́ ́ ̀ ́ ̉ ̉ ̀ từ viêc ban chứng khoan thuôc về cac nhà đâu tư và cac nhà kinh ̣ ́ ́ ̣ ́ ̀ ́ doanh chứng khoan chứ không thuôc về nhà phat hanh nên luông ́ ̣ ́ ̀ ̀ tiên chỉ vân chuyên giữa những nhà đâu tư chứng khoan trên thị ̀ ̣ ̉ ̀ ́ trường. Thị trường thứ câp là môt bộ phân quan trong cua thị ́ ̣ ̣ ̣ ̉ trường chứng khoan, găn bó chăt chẽ với thị trường sơ câp. Giao ́ ́ ̣ ́ dich trên thị trường thứ câp phan anh nguyên tăc canh tranh tự do, ̣ ́ ̉ ́ ́ ̣ giá giao dich chứng khoan do cung - câu trên thị trường quyêt đinh. ̣ ́ ̀ ́ ̣ Thị trường sơ câp và thị trường thứ câp có môi quan hệ chăt ́ ́ ́ ̣ chẽ với nhau. Thị trường sơ câp là cơ sở và là tiên đề cho sự hinh ́ ̀ ̀ thanh và phat triên cua thị trường thứ câp; vì đó là nơi cung câp ̀ ́ ̉ ̉ ́ ́ hang hoa chứng khoan lưu thông trên thị trường thứ câp. Ngược lai, ̀ ́ ́ ́ ̣ thị trường thứ câp là đông lực, là điêu kiên cho sự phat triên cua thị ́ ̣ ̀ ̣ ́ ̉ ̉ trường sơ câp; vì nêu không có thị trường thứ câp để lưu hanh, mua ́ ́ ́ ̀ ban, trao đôi tao ra tinh thanh khoan cho chứng khoan thì rât khó để ́ ̉ ̣ ́ ̉ ́ ́ phat hanh và thu hut nhà đâu tư trên thị trường sơ câp. Viêc phân ́ ̀ ́ ̀ ́ ̣ biêt thị trường sơ câp và thứ câp chỉ có ý nghia về măt lý thuyêt. ̣ ́ ́ ̃ ̣ ́ Trên thực tê, tổ chức thị trường không phân biêt đâu là thị trường ́ ̣ sơ câp, đâu là thị trường thứ câp. Vì tai môt thị trường có thể cung ́ ́ ̣ ̣ ̀ diên ra đông thời hoat đông mua ban chứng khoan mới phat hanh và ̃ ̀ ̣ ̣ ́ ́ ́ ̀ chứng khoan mua ban lai. Điêu cân quan tâm là phai coi trong thị ́ ́ ̣ ̀ ̀ ̉ ̣ trường sơ câp vì đây là thị trường tao vôn và có cơ chế giam sat ́ ̣ ́ ́ ́ chăt chẽ thị trường thứ câp để bao vệ thị trường tai chinh ôn đinh. ̣ ́ ̉ ̀ ́ ̉ ̣ 10
- Căn cứ vao tinh chât luân chuyên vôn, thị trường tai chinh ̀ ́ ́ ̉ ́ ̀ ́ được phân thanh thị trường công cụ nợ và thị trường công cụ vôn. ̀ ́ - Thị trường công cụ nợ là thị trường phat hanh, mua ban cac ́ ̀ ́ ́ chứng khoan nợ. Thực chât cac công cụ nợ (trai phiêu, tin phiêu, kỳ ́ ́ ́ ́ ́ ́ ́ phiêu, …) là cac thoa thuân có tinh hợp đông. Trong đo, người vay ́ ́ ̉ ̣ ́ ̀ ́ vôn thanh toan cho người giữ công cụ môt khoan tiên cố đinh trong ́ ́ ̣ ̉ ̀ ̣ những khoan thời gian nhât đinh (thanh toan lai) cho tới kỳ han cuôi ̉ ́ ̣ ́ ̃ ̣ ́ cung thì thanh toan giá trị gôc. Trên cơ sở kỳ han thanh toan, công ̀ ́ ́ ̣ ́ cụ nợ được chia lam ba loai khac nhau: ̀ ̣ ́ - Công cụ nợ ngăn han. ́ ̣ - Công cụ nợ trung han. ̣ - Công cụ nợ dai han. ̀ ̣ Quan hệ vay mượn dựa trên công cụ nợ thường ân đinh trước ́ ̣ thời han và lai suât cố đinh. Người sở hữu công cụ nợ không có ̣ ̃ ́ ̣ quyên biêu quyêt trong quan trị điêu hanh cua bên vay. ̀ ̉ ́ ̉ ̀ ̀ ̉ - Thị trường công cụ vôn là thị trường phat hanh, mua ban cac ́ ́ ̀ ́ ́ chứng khoan vôn. Vôn được huy đông trên thị trường băng viêc ban ́ ́ ́ ̣ ̀ ̣ ́ cổ phân, chứng chỉ quỹ đâu tư, …Người năm giữ cổ phiêu goi là cổ ̀ ̀ ́ ́ ̣ đông, họ gop vôn vao cac doanh nghiêp cổ phân trên cơ sở găn liên ́ ́ ̀ ́ ̣ ̀ ́ ̀ với hoat đông san xuât kinh doanh cua doanh nghiêp và được chia ̣ ̣ ̉ ́ ̉ ̣ cổ tức dựa trên kêt quả kinh doanh theo số lượng cổ phân mà họ ́ ̀ năm giữ. Chinh vì vây mà giá trị cổ tức không ôn đinh như người ́ ́ ̣ ̉ ̣ giữ công cụ nợ nhưng cổ tức có thể cao hoăc thâp hơn lai trai phiêu, ̣ ́ ̃ ́ ́ 11
- vì nó tuy thuôc vao kêt quả kinh doanh cua doanh nghiêp. Nhưng họ ̀ ̣ ̀ ́ ̉ ̣ có quyên biêu quyêt trong quan trị điêu hanh doanh nghiêp vì họ là ̀ ̉ ́ ̉ ̀ ̀ ̣ chủ sở hữu. Người giữ chứng khoan vôn có nhiêu rui ro hơn người ́ ́ ̀ ̉ giữ chứng khoan nợ trong trường hợp doanh nghiêp bị phá san. ́ ̣ ̉ Người giữ chứng khoan nợ được ưu tiên thanh toan nợ trước. ́ ́ Ngoai ra, trong cach phân loai nay, con có thị trường công cụ ̀ ́ ̣ ̀ ̀ phai sinh. Đây là thị trường phat hanh và mua ban cac chứng khoan ́ ́ ̀ ́ ́ ́ phat sinh, như: chứng quyên, quyên chon, hợp đông tương lai, … ́ ̀ ̀ ̣ ̀ Ngay nay, môt thị trường tai chinh không nhât thiêt phai có ̀ ̣ ̀ ́ ́ ́ ̉ không gian vât ly. Vì vây, thị trường tai chinh con được phân theo ̣ ́ ̣ ̀ ́ ̀ thể thức sau: - Thị trường thô sơ và thị trường vi tinh hoa. ́ ́ - Thị trường thường trực và thị trường huy đông. ̣ - Thị trường chứng khoan đã đăng ký và thị trường ́ lưu lượng chứng khoan. ́ Môi cach phân loai thị trường tuy thuôc vao tiêu chí mà chung ̃ ́ ̣ ̀ ̣ ̀ ́ ta muôn hướng đên. Từ những cơ sở lý luân nêu trên, thị trường tai ́ ́ ̣ ̀ chinh tai Viêt Nam cung đã được hinh thanh và phat triên. Nhăm ́ ̣ ̣ ̃ ̀ ̀ ́ ̉ ̀ đanh giá thực trang cua thị trường tai chinh Viêt Nam, tiêu luân nay ́ ̣ ̉ ̀ ́ ̣ ̉ ̣ ̀ chỉ tâp trung phân tich trên ba thị trường trong phân loai theo thời ̣ ́ ̣ han luân chuyên vôn. Đó là thị trường tiên tê, thị trường hôi đoai và ̣ ̉ ́ ̀ ̣ ́ ́ thị trường chứng khoan. ́ 12
- B. THỰC TRẠNG CỦA THỊ TRƯỜNG TÀI CHÍNH VIỆT NAM 1. Thị trường tiền tệ: a) Thị trường vốn ngắn hạn: (Về thị trường vốn ngắn hạn hay còn gọi là thị trường tiền tệ) Nhìn chung, thị trường này chưa thực sự phát triển và Ngân hàng Nhà nước (NHTW) chưa thực sự đóng vai trò can thiệp có hiệu quả vào thị trường này. Các loại lãi suất của NHTW: lãi suất cơ bản, lãi suất tái cấp vốn, lãi suất chiết khấu, lãi suất nghiệp vụ thị trường mở, lãi suất đấu thầu tín phiếu kho bạc nhà nước có tác động rõ nét đến thị trường. Các công cụ điều hành chính sách tiền tệ, đặc biệt là công cụ dự trữ bắt buộc... thiếu linh hoạt. Các Ngân hàng thương mại (NHTM) và Tổ chức tín dụng cạnh tranh với nhau tăng lãi suất huy động vốn một cách một chiều, tạo nguy cơ tiềm ẩn rủi ro cho chính các NHTM. b) Thị trường liên ngân hàng Hoạt động Ngân hàng hiện đang nóng với những diễn biến trái chiều và ba vấn đề nổi cộm: các Ngân hàng thương mại khan hiếm tiền đồng Việt Nam, cung ngoại tệ trong nền kinh tế tăng cao và sức ép dư luận về chống lạm phát từ việc cung ứng tiền ra lưu thông. Ba vấn đề trên có mối quan hệ chặt chẽ với nhau. Để đáp ứng nhu cầu về tiền đồng Việt Nam, cũng như cung ngoại tệ quá 13
- lớn và tăng mạnh, thì Ngân hàng Nhà nước Việt Nam (NHNN) phải đẩy mạnh mua ngoại tệ vào cung ứng đồng Việt Nam ra lưu thông. Song cung ứng đồng Việt Nam ra lưu thông thì lại gặp phải sức ép của dư luận về chống lạm phát đang tăng cao từ góc độ tiền tệ. Càng về cuối năm khối lượng ngoại tệ chuyển vào Việt Nam càng tăng mạnh, lớn nhất đó là kiều hối. Cũng về thời điểm cuối năm, các NHTM cổ phần và doanh nghiệp cổ phần gấp rút phát hành cổ phiếu mới để hoàn thành kế hoạch năm 2007 về tăng vốn điều vốn lệ theo nghị quyết đại hội cổ đông biểu quyết nhất trí từ đầu năm. Cổ đông là người Việt Nam ở nước ngoài, cổ đông nước ngoài phải chuyển tiền về Việt Nam để góp vốn. Một bộ phận khác người Việt Nam ở nước ngoài chuyển tiền về cho người thân vay mượn hoặc đầu tư hộ vào các loại trái phiếu khác nhau. Bên cạnh đó là tiền từ nước ngoài chuyển về đầu tư vào thị trường trường bất động sản. Một nguồn vốn ngoại tệ quan trọng khác đó là vốn đầu tư gián tiếp vào thị trường chứng khoán (TTCK) Việt Nam thường sôi động vào cuối năm. Số vốn này bao gồm cả việc mua chứng khoán trên Sở GDCK TP.HCM, Trung tâm GDCK Hà Nội, cả số vốn mua cổ phần trở thành cổ đông lớn, cổ đông chiến lược của các doanh nghiệp Việt Nam. Tất cả số ngoại tệ đó phải chuyển sang nội tệ, tức là đồng Việt Nam. Song NHNN Việt Nam với tư cách người mua bán cuối 14
- cùng can thiệp trên thị trường ngoại tệ liên ngân hàng thì hạn chế mua vào. Những nguồn vốn ngoại tệ lớn tiếp theo đó là vốn đầu tư trực tiếp nước ngoài, vốn ODA và nguồn thu từ khách quốc tế chi tiêu tại Việt Nam. Về kim ngạch xuất nhập khẩu, đến hết tháng 11/2007, Việt Nam đạt kim ngạch nhập khẩu 54,11 tỷ USD, tăng 31,1% so với cùng kỳ năm ngoái, kim ngạch xuất khẩu tăng 20, nhập siêu 9,0 tỷ USD và dự báo cả năm 2007 cũng dừng ở mức 9,0 tỷ USD. Do nhập siêu nên thu hút một lượng vốn ngoại tệ rất lớn. Tuy nhiên, cung ngoại tệ vẫn dồi dào thể hiện tập trung ở thặng dư cán cân vãng lai, đến nay chưa có con số thống kê được công bố chính thức. Nguồn thông tin từ Văn phòng Chính phủ cho hay, chỉ riêng 6 tháng đầu năm 2007, NHNN đã mua vào 9 tỷ USD để tăng quỹ dự trữ, tương ứng cung ứng ra lưu thông 144.000 tỷ đồng. Theo TS. Lê Xuân Nghĩa, phát biểu tại cuộc hội thảo hai Luật Ngân hàng, tổ chức sáng ngày 29/11/2007 tại TP.HCM thì con số này của cả năm 2007 không thấp hơn 12 tỷ USD. Như vậy số tiền đồng Việt Nam cung ứng ra lưu thông qua kênh mua ngoại tệ lên tới gần 200.000 tỷ đồng. Với việc mua vào một khối lượng lớn USD đã làm cho quỹ dự trữ ngoại tệ của quốc gia hiện nay lên tới 20 tỷ USD. 15
- Song mua khối lượng lớn như vậy nhưng lượng cung USD hiện nay trên thị trường vẫn đang rất lớn, nếu không mua vào, tỷ giá VND/USD giảm mạnh và các NHTM trở nên tình trạng thừa vốn USD, nhưng khan hiếm đồng Việt Nam. Cũng do tình trạng thiếu hụt đồng Việt Nam, nên có thời điểm lãi suất cho vay qua đêm trên thị trường nội tệ liên ngân hàng đã lên tới 12%/năm, thậm chí có thời điểm lên tới 18%/năm, cao hơn lãi suất cho khách hàng vay vốn. NHNN thông qua nghiệp vụ thị trường mở mua vào giấy tờ có giá ngắn hạn cung ứng hơn 10.000 tỷ đồng cho các NHTM, nhưng không thấm gì so với nhu cầu khan hiếm tiền đồng Việt Nam hiện nay của thị trường tiền tệ. Cũng chính do tình trạng đó, nên hiện nay các NHTM đang đẩy mạnh huy động vốn trong nền kinh tế bằng nhiều biện pháp khác nhau, như tăng chi phí khuyến mãi, tăng lãi suất, từ đó tạo áp lực tăng lãi suất cho vay và từ đó góp phần tạo thêm áp lực gia tăng lạm phát. Bởi vậy, trong điều hành chính sách tiền tệ cần có chiến lược dài hạn, chủ động hơn, đảm bảo khoa học và sát thông lệ quốc tế. Cần tham khảo và học hỏi kinh nghiệm của các nước trong khu vực, như: Trung Quốc, Philippines,… có điều kiện giống Việt Nam nhưng họ không lúng túng như nước ta. 2. Thị trường hối đoái: 16
- Tỷ giá hối đoái sụt giảm gần đây chủ yếu do áp lực giảm cung ứng tiền VND trong lưu thông để kiềm chế lạm phát. Chính vì vậy, nhiều định chế tài chính lớn đều đưa ra nhận định, khả năng tỷ giá VND/USD sẽ theo chiều hướng đi xuống trong thời gian từ nay đến hết năm 2007. Tuy nhiên ông Lê Xuân Nghĩa, Vụ trưởng Vụ Chiến lược phát triển ngân hàng, Ngân hàng Nhà nước (NHNN) cho rằng, tỷ giá hối đoái sẽ không mất hơn 0,5% trong những tháng còn lại của năm (từ đầu năm đến nay tỷ giá giảm 0,5%). NHNN sẽ có động thái can thiệp khi đồng USD giảm dưới mức 16.000 VND/USD. Thị trường đang xuất hiện tình trạng khan hiếm tiền đồng, tỷ giá sụt giảm. Vậy tại sao NHNN vẫn chưa có động thái tích cực trong việc hút USD về? Đây là một bài toán đã được NHNN tính toán, vì nếu tiếp tục tung VND hút USD về thì lượng tiền trong lưu thông sẽ gia tăng, kéo theo lạm phát. Điều này cho thấy, nếu NHNN không thực hiện chủ trương trên, tốc độ lạm phát còn cao hơn. Nhiều khả năng, tốc độ lạm phát của Việt Nam trong năm nay sẽ cao hơn mức tăng trưởng của nền kinh tế, khó đạt được mục tiêu mà Chính phủ và Quốc hội đã đề ra. Như vậy, để kiềm chế lạm phát buộc NHNN phải hạn chế việc đưa tiền ra. Theo đó, ngoài các chính sách khác, NHNN đành giảm hoặc ngưng mua USD. 17
- Trên thị trường, lãi suất huy động VND đang chuyển động tăng do khan hiếm VND, kéo theo lãi suất đầu ra tăng. Hậu quả là giá cả tăng, doanh nghiệp phải điều chỉnh giá bán đảm bảo lợi nhuận, lúc này lạm phát sẽ còn cao hơn? Việc khan hiếm tiền đồng chỉ là nhất thời. Trên thực tế, hiện còn nhiều ngân hàng đang dư vốn khả dụng và chưa giải ngân kịp. Điều này được chứng minh, gần đây nhiều nhà băng phải chạy đua giải ngân để đảm bảo chỉ tiêu cuối năm, trong đó đáng chú ý là cho vay mua bất động sản; gia tăng hạn mức, thời gian, đồng thời giảm lãi suất đầu ra để thu hút khách hàng. Tốc độ tăng trưởng tín dụng của Việt Nam năm nay dự báo sẽ lên đến 30 - 40%. Như vậy, nếu tăng thêm cung tiền, khả năng tín dụng tăng trưởng nóng còn cao hơn sẽ ảnh hưởng đến nền kinh tế. Lãi suất qua đêm có những thời điểm lên đến 16 - 17%/năm và hiện vẫn duy trì trên mức 10%/năm, cao gần gấp 3 lần so với trước, thưa ông? Về căn bản, mức tăng trưởng tín dụng đang gia tăng nóng, tính thanh khoản trên thị trường liên ngân hàng chỉ biến động trong một thời gian ngắn. Có thể gần đây, nhu cầu thanh toán hàng hóa của khách hàng tăng mạnh nên họ cần đến vốn ngân hàng. 18
- Từ đó, các ngân hàng đổ xô vay trên thị trường liên ngân hàng khiến lãi suất qua đêm biến động. Nhưng sau Tết Dương lịch, tính thanh khoản của thị trường liên ngân hàng sẽ ổn định trở lại. Tuy nhiên, một thực tế cho thấy, việc dự báo và quản trị rủi ro thanh khoản của một số ngân hàng còn yếu kém. Nếu các ngân hàng xây dựng được bảng cân đối tài sản đến từng ngày, chắc chắn sẽ không xảy ra hiện tượng khan hiếm tiền đồng như thời gian gần đây. Tỷ giá hối đoái sẽ biến động như thế nào trong thời gian tới và NHNN sẽ có động thái điều chỉnh vào lúc nào? Với tỷ giá hối đoái, nếu đã biến động thì sẽ mạnh hơn cả lãi suất, có thể lên đến 5 - 10%. Nếu kinh doanh trên thị trường hối đoái mà không có dự báo trước dẫn đến lỗ là chuyện bình thường. Người mua cuối cùng bao giờ cũng là NHNN. Nếu thấy cần, NHNN sẽ mua vào và ngưng mua khi thấy không cần thiết. Tuy nhiên, khi tỷ giá xuống mức 16.000 VND/USD sẽ có điều chỉnh ngay, vì nếu để tỷ giá xuống thấp sẽ ảnh hưởng đến xuất khẩu và đầu tư trực tiếp nước ngoài. Do đó, nhiều khả năng tỷ giá chỉ có thể sụt giảm xuống mức xấp xỉ 16.000 VND/USD. Hiện nay mức giảm của tỷ giá là 0,5%, nên mức tối đa chỉ xuống khoảng 1% cho cả năm 2007. Thực tế, NHNN có mua vào USD và lượng USD hút về từ đầu tháng 8 đến nay đạt gần 6 tỷ USD. Nhưng do vốn đầu tư gián 19
- tiếp và trực tiếp vào Việt Nam tăng nhanh, cung dội, trong khi cầu yếu đã góp phần làm tỷ giá suy giảm. 3. Thị trường chứng khoán: a) Những thành tựu đạt được của thị trường chứng khoán Việt Nam Về tổ chức và phát triển thị trường: Thị trường chứng khoán có tổ chức phá triển nhanh về quy mô, tổng mức vốn hóa trên thị trường ngày càng tăng. Doanh nghiệp và chính phủ đã sử dụng thị trường chứng khoán như một kênh đẩy mạnh việc thu hút vốn đầu tư và nâng cao hiệu quả sử dụng vốn trong nền kinh tế. Khung pháp lý, chính sách cho hoạt động và phát triển thị trường chứng khoán từng bước được hoàn thiện. Tính công khai, minh bạch của các tổ chức niêm yết được tăng cường, hoạt động sản xuất kinh doanh có bước phát triển khá về quy mô, doanh số và lợi nhuận. Thị trường chứng khoán đã làm gia tăng uy tín của công ty niêm yết. Thị trường chứng khoán góp phần tạo sự thành công của chương trình cổ phần hóa doanh nghiệp nhà nước kết nối với niêm yết và đăng ký giao dịch. Thị trường chứng khoán tạo điều kiện nâng cao trình độ quản lý, đều hành hoạt động nghiệp vụ chuyên môn trong lĩnh vực chứng khoán. 20
CÓ THỂ BẠN MUỐN DOWNLOAD
-
Tiểu luận: Thị trường bảo hiểm ở Việt Nam và các chính sách phát triển thị trường bảo hiểm
21 p | 1384 | 361
-
Tiểu luận: Thị trường tài chính và vai trò của nó trong nền kinh tế thị trường Việt Nam
16 p | 1184 | 246
-
Bài tiểu luận môn Lý thuyết tài chính tiền tệ: Cấu trúc thị trường tài chính
19 p | 803 | 207
-
Tiểu luận: Thị trường tài chính phái sinh Việt Nam
51 p | 1347 | 150
-
Tiểu luận : Thị trường tài chính và vai trò của nó trong nền kinh tế thị trường
13 p | 386 | 144
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Thị trường hối đoái Việt Nam trong giai đoạn hội nhập quốc tế
34 p | 476 | 69
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Giải pháp phát triển thị trường trái phiếu Việt Nam
20 p | 245 | 63
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Thị trường chứng khoán Việt Nam thực trạng & định hướng phát triển trong giai đoạn hội nhập
36 p | 233 | 48
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Thị trường mở Việt Nam thực trạng và xu hướng phát triển trong giai đoạn hiện nay
38 p | 221 | 45
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Giao dịch quyền chọn trên thị trường ngoại hối
17 p | 292 | 39
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Nhà đầu tư nước ngoài với thị trường chứng khoán Việt Nam
19 p | 173 | 30
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Tình hình huy động vốn và cho vay tại ngân hàng thương mại cổ phần Á Châu
18 p | 173 | 29
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Thị trường hối đoái
10 p | 174 | 29
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Công ty chứng khoán và hoạt động của công ty chứng khóan trên thị trường chứng khoán Việt Nam
19 p | 196 | 27
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Sử dụng nghiệp vụ thị trường mở trong việc điều hành chính sách tiền tệ quốc gia ở Việt Nam hiện nay
40 p | 224 | 25
-
Tiểu luận thị trường tài chính: Thị trường tiền gửi và cho vay trên địa bàn TP. Hồ Chí Minh
41 p | 163 | 24
-
Tiểu luận: Phân tích những cơ hội và thách thức của thị trường tài chính Việt Nam 2011
10 p | 157 | 20
Chịu trách nhiệm nội dung:
Nguyễn Công Hà - Giám đốc Công ty TNHH TÀI LIỆU TRỰC TUYẾN VI NA
LIÊN HỆ
Địa chỉ: P402, 54A Nơ Trang Long, Phường 14, Q.Bình Thạnh, TP.HCM
Hotline: 093 303 0098
Email: support@tailieu.vn