Toàn tập về C.Mác và Ph.Ăng-ghen - Tập 5

Chia sẻ: Vũ Huyền Nhi | Ngày: | Loại File: PDF | Số trang:434

Thêm vào BST

Báo xấu

5
lượt xem 2
download

Download Vui lòng tải xuống để xem tài liệu đầy đủ

Tập 5 của bộ "Toàn tập C.Mác và Ph.Ăng-ghen" bao gồm các tác phẩm của hai nhà kinh điển viết trong thời gian từ tháng Ba đến tháng Mười một 1848. Đó là thời kỳ cách mạng dân chủ tư sản đang diễn ra ở nhiều nước châu Âu: Pháp, Đức, Áo - Hung nhằm xóa bỏ - ở mức độ khác nhau - những tàn tích của chế độ phong kiến và dọn đường cho các quan hệ tư bản chủ nghĩa phát triển. Mời các bạn cùng tham khảo!

Chủ đề:

Bình luận(0) Đăng nhập để gửi bình luận!

Lưu

Nội dung Text: Toàn tập về C.Mác và Ph.Ăng-ghen - Tập 5

Lêi nhµ xuÊt b¶n Sù nghiÖp ®æi míi ë níc ta ®îc tiÕn hµnh theo ®êng lèi cña §¹i héi VI vµ §¹i héi VII §¶ng céng s¶n ViÖt Nam, lÊy chñ nghÜa M¸c - Lª-nin vµ t tëng Hå ChÝ Minh lµm nÒn t¶ng t tëng vµ kim chØ nam cho hµnh ®éng. Kh¼ng ®Þnh vµ qu¸n triÖt s©u s¾c néi dung võa nªu b»ng viÖc cung cÊp ®Õn b¹n ®äc c¸c chÝnh v¨n cña c¸c nhµ kinh ®iÓn cïng nh÷ng c«ng tr×nh giíi thiÖu vµ chuyªn kh¶o vÒ chñ nghÜa M¸c - Lª-nin theo tinh thÇn ®æi míi, g¾n víi thùc tiÔn cña ®Êt níc vµ bèi c¶nh quèc tÕ cã nhiÒu biÕn ®éng phøc t¹p hiÖn nay, ®ang lµ mét yªu cÇu bøc xóc ®Æt ra ®èi víi c«ng t¸c t tëng vµ lý luËn. Nh»m gãp phÇn thùc hiÖn nhiÖm vô chÝnh trÞ quan träng nãi trªn, chÊp hµnh quyÕt ®Þnh cña Ban chÊp hµnh trung ¬ng §¶ng, Nhµ xuÊt b¶n ChÝnh trÞ quèc gia tiÕp tôc xuÊt b¶n bé Toµn tËp C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen. TËp 5 cña bé Toµn tËp bao gåm c¸c t¸c phÈm cña hai nhµ kinh ®iÓn viÕt trong thêi gian tõ th¸ng Ba ®Õn th¸ng Mêi mét 1848. §ã lµ thêi kú c¸ch m¹ng d©n chñ t s¶n ®ang diÔn ra ë nhiÒu níc ch©u ¢u: Ph¸p, §øc, ¸o - Hung nh»m xo¸ bá - ë møc ®é kh¸c nhau - nh÷ng tµn tÝch cña chÕ ®é phong kiÕn vµ dän ®êng cho c¸c quan hÖ t b¶n chñ nghÜa ph¸t triÓn. §ã còng lµ thêi kú phong trµo ®Êu tranh gi¶i phãng cña c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc d©ng lªn m¹nh mÏ ë nhiÒu quèc gia ch©u ¢u. Trong c¸c t¸c phÈm viÕt vµo thêi kú nµy, C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen x¸c ®Þnh nh÷ng quan ®iÓm duy vËt vÒ lÞch sö ®Ó ph©n tÝch c¸c sù kiÖn chÝnh trÞ, c¸c giai cÊp, ®Ò ra s¸ch lîc cña giai cÊp v« s¶n trong ®Êu tranh c¸ch m¹ng (liªn minh víi c¸nh t¶ cña ph¸i d©n chñ tiÓu t s¶n, ®ång thêi phª ph¸n nh÷ng sai lÇm vµ ¶o tëng cña hä), thu hót n«ng d©n tham gia cuéc ®Êu tranh c¸ch m¹ng cña giai cÊp v« s¶n, biÕn c¸ch m¹ng d©n chñ t s¶n th¾ng lîi thµnh sù më ®Çu cña c¸ch m¹ng v« s¶n. §ång thêi hai «ng nhiÖt liÖt ñng hé cuéc ®Êu tranh cña c¸c d©n téc bÞ ¸p bøc ®Ó gi¶i phãng d©n téc vµ tá râ quan ®iÓm vÒ vÊn ®Ò d©n téc vµ chñ nghÜa quèc tÕ v.v.. TËp nµy ®îc dÞch dùa vµo b¶n tiÕng Nga bé Toµn tËp C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, tËp 5, do Nhµ xuÊt b¶n s¸ch ChÝnh trÞ quèc gia Liªn X« (tríc ®©y) xuÊt b¶n t¹i M¸t-xc¬-va n¨m 1956. Ngoµi phÇn chÝnh v¨n, chóng t«i cßn in kÌm theo phÇn chó
8 lêi nhµ xuÊt b¶n thÝch vµ c¸c b¶n chØ dÉn, do ViÖn nghiªn cøu chñ nghÜa M¸c - Lª-nin Liªn X« (tríc ®©y) biªn so¹n ®Ó b¹n ®äc tham kh¶o. §ång thêi víi viÖc xuÊt b¶n bé Toµn tËp C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen, chóng t«i sÏ tæ chøc biªn so¹n s¸ch giíi thiÖu néi dung mçi tËp vµ c¸c t tëng c¬ b¶n trong t¸c phÈm chÝnh cña hai nhµ kinh ®iÓn. Th¸ng 4-1993 C.m¸c Nhµ xuÊt b¶n chÝnh trÞ quèc gia vµ Ph.¡ng-ghen Th¸ng Ba- th¸ng mêi mét 1848
11 Nh÷ng yªu s¸ch cña ®¶ng céng s¶n ë ®øc1 "V« s¶n tÊt c¶ c¸c níc, ®oµn kÕt l¹i!" 1. Toµn níc §øc ®îc tuyªn bè lµ mét níc céng hoµ thèng nhÊt, kh«ng thÓ chia c¾t. 2. TÊt c¶ nh÷ng ngêi §øc 21 tuæi trë lªn ®Òu cã quyÒn bÇu cö vµ øng cö, miÔn lµ ngêi ®ã kh«ng ph¹m téi h×nh sù. 3. Nh÷ng ®¹i biÓu nh©n d©n ®Òu ®îc trî cÊp, ®Ó cho c«ng nh©n còng cã thÓ tham gia nghÞ viÖn cña nh©n d©n §øc. 4. Vò trang toµn d©n. Trong t¬ng lai, qu©n ®éi ph¶i ®ång thêi còng lµ nh÷ng ®éi qu©n lao ®éng, ®Ó qu©n ®éi kh«ng ph¶i chØ cã tiªu phÝ nh tríc kia, mµ cßn s¶n xuÊt ra nhiÒu h¬n sè chi phÝ dïng ®Ó nu«i hä n÷a. Ngoµi ra, ®ã cßn lµ mét trong nh÷ng ph¬ng thøc tæ chøc lao ®éng. 5. ViÖc tè tông kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn. 6. TÊt c¶ mäi ®¶m phô phong kiÕn, tÊt c¶ mäi thø t« lao dÞch, t« hiÖn vËt, thuÕ thËp ph©n, v.v., tõ tríc tíi nay vÉn ®Ì nÆng lªn nh©n d©n n«ng th«n, ®Òu sÏ ®îc xo¸ bá mµ hoµn toµn kh«ng ph¶i båi thêng. 7. Nh÷ng l·nh ®Þa cña vua chóa vµ nh÷ng l·nh ®Þa phong kiÕn kh¸c, tÊt c¶ c¸c hÇm má, v.v. ®Òu trë thµnh së h÷u cña nhµ níc. Trªn nh÷ng l·nh ®Þa ®ã, viÖc canh t¸c ®îc tiÕn hµnh theo quy m« lín, b»ng nh÷ng ph¬ng ph¸p khoa häc hiÖn ®¹i nhÊt v× lîi Ých cña toµn thÓ x· héi. 8. Ruéng ®Êt cña n«ng d©n ®em cÇm cè ®îc tuyªn bè lµ së h÷u cña nhµ níc. Lîi tøc vÒ nh÷ng tµi s¶n cÇm cè Êy th× n«ng d©n tr¶ cho nhµ níc.
12 C. m¸c vµ ph. ¨ng-ghen nh÷ng yªu s¸ch cña ®¶ng céng s¶n ë ®øc 13 9. ë nh÷ng vïng cã chÕ ®é lÜnh canh ph¸t triÓn th× ®Þa t« hoÆc 14. H¹n chÕ quyÒn thõa kÕ. tiÒn thuª ruéng ®îc tr¶ cho nhµ níc díi h×nh thøc thuÕ. 15. Thùc hiÖn chÕ ®é thuÕ lòy tiÕn cao vµ xo¸ bá thuÕ ®¸nh vµo TÊt c¶ nh÷ng biÖn ph¸p ®ã, nªu trong ®iÒu 6, 7, 8 vµ 9, ®îc vËt phÈm tiªu dïng. tiÕn hµnh nh»m gi¶m nhÑ nh÷ng ®¶m phô x· héi vµ nh÷ng ®¶m 16. Thµnh lËp c¸c c«ng trêng quèc gia. Nhµ níc b¶o ®¶m ®êi phô kh¸c cña n«ng d©n vµ t¸ ®iÒn nhá mµ kh«ng lµm gi¶m nh÷ng sèng cho tÊt c¶ c«ng nh©n vµ ch¨m sãc nh÷ng ngêi kh«ng cã kh¶ kho¶n tiÒn cÇn thiÕt ®Ó trang tr¶i nh÷ng chi tiªu cña nhµ níc vµ kh«ng g©y thiÖt h¹i cho b¶n th©n s¶n xuÊt. n¨ng lao ®éng. Ngêi së h÷u ruéng ®Êt mµ kh«ng ph¶i lµ n«ng d©n, còng kh«ng 17. Gi¸o dôc quèc d©n phæ th«ng, kh«ng mÊt tiÒn. ph¶i lµ t¸ ®iÒn th× kh«ng tham gia mét chót nµo vµo s¶n xuÊt. Do V× lîi Ých cña giai cÊp v« s¶n §øc, cña giai cÊp tiÓu t s¶n vµ ®ã, sù tiªu dïng cña anh ta ®¬n thuÇn chØ lµ mét sù l¹m dông. tiÓu n«ng, cÇn ph¶i ®em hÕt nghÞ lùc ra thùc hiÖn b»ng ®îc 10. Mét ng©n hµng nhµ níc ®îc thiÕt lËp thay cho tÊt c¶ c¸c nh÷ng biÖn ph¸p nãi trªn. Bëi v× chØ cã thùc hiÖn ®îc nh÷ng biÖn ng©n hµng t nh©n, vµ giÊy b¹c cña ng©n hµng ®îc lu hµnh ph¸p Êy th× hµng triÖu ngêi ë níc §øc, tõ tríc tíi nay, bÞ mét theo luËt ph¸p. sè Ýt ngêi bãc lét vµ tiÕp tôc bÞ ngêi ta t×m c¸ch duy tr× trong BiÖn ph¸p nµy cho phÐp ®iÒu tiÕt tÝn dông v× lîi Ých cña toµn vßng ¸p bøc, míi cã thÓ giµnh ®îc nh÷ng quyÒn cña m×nh cïng d©n vµ do ®ã, ph¸ huû sù thèng trÞ cña bän tµi phiÖt lín. DÇn dÇn c¸i quyÒn lùc mµ hä xøng ®¸ng ®îc hëng víi t c¸ch lµ nh÷ng thay thÕ vµng vµ b¹c b»ng tiÒn giÊy, biÖn ph¸p ®ã lµm cho c«ng cô ngêi s¶n xuÊt ra mäi cña c¶i. kh«ng thÓ thiÕu ®îc cña lu th«ng t s¶n, tøc ph¬ng tiÖn trao Ban chÊp hµnh: ®æi phæ biÕn, trë nªn rÎ h¬n vµ cho phÐp dïng vµng vµ b¹c trong C¸c M¸c. C¸c S¸p-p¬. H. Bau-¬ viÖc giao dÞch víi níc ngoµi. Cuèi cïng, biÖn ph¸p Êy lµ cÇn thiÕt Ph.¡ng-ghen. I. M«n.V.V«n-ph¬ ®Ó buéc chÆt lîi Ých cña giai cÊp t s¶n b¶o thñ vµo chÝnh phñ1*. 11. Nhµ níc n¾m trong tay m×nh tÊt c¶ c¸c ph¬ng tiÖn vËn Do C.M¸c vµ Ph.¡ng-ghen viÕt vµo kho¶ng gi÷a 21 vµ In theo b¶n ®¨ng trªn t¶i: ®êng s¾t, kªnh ®µo, tµu bÌ, ®êng s¸, bu ®iÖn, v.v.. Nh÷ng 29 th¸ng Ba 1848 b¸o "Berliner Zeitungs - ph¬ng tiÖn Êy ®Òu chuyÓn thµnh së h÷u cña nhµ níc vµ giai cÊp §· in díi h×nh thøc truyÒn ®¬n vµo kho¶ng 30 th¸ng Halle" cã ®èi chiÕu víi b¶n in trªn tê truyÒn ®¬n kh«ng cã tµi s¶n ®îc quyÒn sö dông mµ kh«ng ph¶i tr¶ tiÒn. Ba 1848 t¹i Pa-ri vµ trªn c¸c tê b¸o: trong phô tr¬ng ®Æc biÖt cña tê "Berliner Zeitungs - Halle" sè 82, ngµy ë Khuªn 12. Trong viÖc tr¶ l¬ng cho toµn bé c¸c viªn chøc nhµ níc, Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc 5 th¸ng T 1848; trªn b¸o "Mannheimer Abend - kh«ng cã sù ph©n biÖt nµo kh¸c ngoµi sù ph©n biÖt nµy: nh÷ng Zeitung" sè 96, ngµy 6 th¸ng T 1848; trong phô ngêi nµo cã gia ®×nh, nghÜa lµ cã nhiÒu nhu cÇu h¬n, sÏ ®îc tr¬ng cña tê "Trier'sche Zeitung" sè 97, ngµy 6 th¸ng nhËn mét kho¶n l¬ng nhiÒu h¬n nh÷ng ngêi kh¸c. T 1848, vµ trong phô tr¬ng cña tê "Deutsche 13. Nhµ thê hoµn toµn t¸ch khái nhµ níc. Giíi thÇy tu cña tÊt c¶ Allgemeine Zeitung" sè 100, ngµy 9 th¸ng T 1848, mäi ®¹o gi¸o ®Òu chØ do c¸c céng ®ång tù nguyÖn cña hä tr¶ l¬ng. còng nh ®îc in thµnh truyÒn ®¬n ë Khuªn chËm nhÊt lµ ngµy 10 th¸ng ChÝn 1848 1* VÒ sau, trong tê truyÒn ®¬n in ë Khuªn th× in lµ "buéc chÆt vµo c¸ch m¹ng".
14 C. m¸c vµ ph. ¨ng-ghen 15 sím cµng tèt ®Ó chóng t«i cã thÓ sö dông nã ngay vµo nh÷ng sè b¸o ®Çu tiªn cña chóng t«i. NÕu Ngµi thÊy cã thÓ göi cho chóng t«i c¶ nh÷ng tin tøc kh¸c Th göi chñ bót b¸o "Alba" 2 n÷a, xin Ngµi còng göi cho. §ång thêi chóng t«i xin høa víi Ngµi r»ng chóng t«i sÏ lu«n lu«n hÕt søc chó ý ®Õn tÊt c¶ nh÷ng g× cã Tha Ngµi kÝnh mÕn! thÓ phôc vô ®îc cho sù nghiÖp d©n chñ ë mét níc nµy hay mét Mét tê nhËt b¸o míi, lÊy tªn lµ "Neue Rheinische Zeitung" do níc kh¸c. «ng C¸c M¸c lµm chñ bót, sÏ ®îc xuÊt b¶n ë ®©y, t¹i Khuªn, tõ Xin göi Ngµi lêi chµo anh em! ngµy 1 th¸ng S¸u n¨m nay. ë miÒn B¾c ch©u ¢u chóng t«i, tê b¸o nµy còng sÏ ®Êu tranh cho chÝnh nh÷ng nguyªn t¾c d©n chñ mµ Ban biªn tËp tê "Neue Rheinische Zeitung" tê "Alba" ®ang b¶o vÖ ë I-ta-li-a. Do ®ã, kh«ng thÓ nghi ngê vÒ chç Chñ bót: TiÕn sÜ C¸c M¸c chóng t«i sÏ gi÷ lËp trêng nµo ®èi víi vÊn ®Ò cßn ®ang tranh ViÕt vµo cuèi th¸ng N¨m 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o chÊp gi÷a hai níc I-ta-li-a - ¸o. Chóng t«i sÏ b¶o vÖ sù nghiÖp §· ®¨ng trªn b¸o "L'Alba" sè 258, ngµy 29 Nguyªn v¨n lµ tiÕng I-ta-li-a ®éc lËp cña níc I-ta-li-a vµ sÏ ®Êu tranh mét mÊt mét cßn víi chÕ th¸ng S¸u 1848 ®é ®éc tµi cña ¸o ë I-ta-li-a, còng nh ë §øc vµ ë Ba Lan. Chóng t«i ch×a bµn tay h÷u nghÞ ra víi nh©n d©n I-ta-li-a vµ muèn chøng minh cho hä thÊy r»ng d©n téc §øc quyÕt cù tuyÖt chÝnh s¸ch ¸p bøc do chÝnh nh÷ng ngêi lu«n lu«n chèng l¹i tù do ë bªn níc chóng t«i, ®ang thùc hiÖn ë níc Ngµi. Chóng t«i sÏ lµm tÊt c¶ ®Ó ®¹t tíi sù thèng nhÊt vµ hßa hîp gi÷a hai d©n téc vÜ ®¹i vµ tù do tõ tríc tíi nay bÞ chÕ ®é thèng trÞ xÊu xa nhåi nhÐt cho c¸i ý nghÜ hä lµ kÎ thï cña nhau. V× lý do Êy, chóng t«i sÏ ®ßi bän lÝnh ¸o th« b¹o rót ngay lËp tøc ra khái níc I-ta-li-a vµ ®Ó cho nh©n d©n I-ta-li-a cã thÓ chän lùa mét h×nh thøc chÝnh quyÒn phï hîp víi ý chÝ cña m×nh mµ kh«ng cÇn ®Õn bÊt kú mét sù b¶o trî nµo c¶. §Ó t¹o cho chóng t«i cã ®iÒu kiÖn theo dâi nh÷ng sù kiÖn ë níc I-ta-li-a, vµ ®Ó Ngµi cã dÞp xÐt ®o¸n vÒ sù ch©n thµnh trong nh÷ng lêi høa cña chóng t«i, chóng t«i ®Ò nghÞ víi Ngµi r»ng chóng ta trao ®æi cho nhau hai tê b¸o cña chóng ta; nh vËy th× hµng ngµy, chóng t«i sÏ cã thÓ göi ®Õn Ngµi tê "Neue Rheinische Zeitung", vµ Ngµi sÏ göi cho chóng t«i tê "Alba". Chóng t«i hy väng r»ng Ngµi vui lßng chÊp nhËn ®Ò nghÞ Êy vµ mong r»ng Ngµi b¾t ®Çu göi tê "Alba" cµng
19 Tuyªn bè cña ban biªn tËp tê "Neue Rheinische Zeitung"3 Tê "Neue Rheinische Zeitung", lóc ®Çu ®Þnh ra vµo ngµy 1 th¸ng B¶y. Nh÷ng cuéc tho¶ thuËn víi c¸c phãng viªn v.v., ®· dù kiÕn chÝnh thêi h¹n nµy. Nhng v× nh÷ng hµnh ®éng ngang ngîc míi cña thÕ lùc ph¶n ®éng buéc ngêi ta ph¶i chê ®îi nh÷ng ®¹o luËt th¸ng ChÝn cña níc §øc trong thêi gian s¾p tíi, cho nªn chóng t«i quyÕt ®Þnh ph¶i lîi dông tõng ngµy cßn ®îc tù do vµ b¾t ®Çu xuÊt b¶n tê b¸o ngay tõ ngµy 1 th¸ng S¸u. Do ®ã, c¸c ®éc gi¶ cña chóng t«i ¾t sÏ thø lçi cho chóng t«i nÕu nh trong nh÷ng ngµy ®Çu, c¸c tin tøc vµ c¸c bµi b¸o cña chóng t«i cha cã ®îc nh÷ng t liÖu phong phó mµ chóng t«i cã thÓ cã ®îc nhê nh÷ng mèi liªn hÖ réng r·i cña chóng t«i. Trong vµi ngµy tíi, chóng t«i sÏ cã thÓ tho¶ m·n mäi yªu cÇu cña c¸c ®éc gi¶ vÒ mÆt ®ã. Ban biªn tËp: C¸c M¸c, tæng biªn tËp Hen-rÝch BuyÕc-ghÐc-x¬ Ðc- Biªn n¬-xt¬ §ron-ke Phri-®rÝch tËp ¡ng-ghen Ghª-oãc VÐc-th¬ viªn PhÐc-®i-n¨ng V«n-ph¬ Vin- hem V«n ph¬ ViÕt ngµy 31 th¸ng N¨m 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o §· ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische Zeitung" Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc sè 1, ngµy 1 th¸ng S¸u 1848
20 Quèc héi phran-phuèc 21 cao. Ngêi ta ®a ra ®Ò nghÞ t¹m thêi chÊp nhËn c¸i v¨n b¶n non nít nµy; ®a sè ®¹i biÓu kh«ng hÒ biÕt ®Õn b¶n dù th¶o ®ã, nhng Quèc héi vÉn th«ng qua mµ kh«ng cÇn cã bÊt kú mét cuéc th¶o Quèc héi phran-phuèc luËn nµo c¶, bëi v× kh«ng cã quy chÕ th× c¸c ®¹i biÓu cña níc §øc sÏ trë thµnh c¸i g× chø? Fiat reglementum partout et toujours!1* Khuªn, ngµy 31 th¸ng N¨m. ThÕ lµ ®· hai tuÇn nay ë níc §øc ¤ng Ra-v«, ®¹i biÓu Khuªn, ®· ®a ra mét ®Ò nghÞ hoµn toµn cã mét Quèc héi lËp hiÕn, do toµn thÓ nh©n d©n §øc bÇu ra. v« h¹i nh©n cã nh÷ng trêng hîp xung ®ét vÒ lîi Ých gi÷a Quèc Nh©n d©n §øc ®· giµnh ®îc chñ quyÒn cña m×nh trªn c¸c héi Phran-phuèc vµ Quèc héi BÐc-lin4. Nhng Quèc héi ®· th¶o ®êng phè cña hÇu hÕt c¸c thµnh phè lín nhá cña ®Êt níc, ®Æc luËn quy chÕ cuèi cïng, vµ mÆc dÇu ®Ò nghÞ cña Ra-v« cÇn ®îc biÖt lµ trªn c¸c chiÕn luü ë Viªn vµ BÐc-lin. Hä ®· thùc hiÖn chñ th¶o luËn gÊp, nhng quy chÕ l¹i cßn cÇn ®îc th¶o luËn gÊp h¬n. Pereat mundus, fiat reglementum!2* Nhng nh÷ng ®¹i biÓu tiÓu quyÒn nµy trong cuéc bÇu cö Quèc héi. thÞ d©n kh«n ngoan ®· kh«ng thÓ tõ chèi viÖc nhËn xÐt mét vµi Hµnh ®éng ®Çu tiªn mµ Quèc héi ph¶i lµm lµ lín tiÕng vµ c«ng ®iÓm vÒ ®Ò nghÞ cña Ra-v« vµ dÇn dÇn, trong khi vÉn cßn ®ang khai tuyªn bè chñ quyÒn ®ã cña nh©n d©n §øc. th¶o luËn vÊn ®Ò ®a c¸i g× ra th¶o luËn tríc - quy chÕ hay ®Ò nghÞ cña Ra-v«, th× ngêi ta ®· tËp hîp ®îc ®Õn hai t¸ nh÷ng Hµnh ®éng thø hai mµ Quèc héi ph¶i lµm lµ th¶o ra hiÕn ph¸p ®iÒu bæ sung cho ®Ò nghÞ nµy. Ngêi ta trao ®æi ý kiÕn vÒ vÊn ®Ò §øc trªn c¬ së chñ quyÒn cña nh©n d©n vµ g¹t ra khái chÕ ®é ®ã, ngêi ta th¶o luËn, ngêi ta bÞ sa lÇy trong nh÷ng cuéc tranh ®ang tån t¹i trªn thùc tÕ ë §øc tÊt c¶ nh÷ng g× m©u thuÉn víi c·i, ngêi ta lµm Çm Ü, ngêi ta bá phÝ th× giê vµ ho·n viÖc biÓu nguyªn t¾c chñ quyÒn cña nh©n d©n. quyÕt l¹i tõ ngµy 19 ®Õn ngµy 22 th¸ng N¨m. §Õn ngµy 22, vÊn Trong suèt c¶ kho¸ häp cña m×nh, Quèc héi ph¶i ¸p dông ®Ò ®îc th¶o luËn trë l¹i; nh÷ng ý kiÕn bæ sung míi tu«n ra nh nh÷ng biÖn ph¸p cÇn thiÕt ®Ó ®Ëp tan tÊt c¶ mäi mu ®å cña thÕ ma, tÊt c¶ ®Òu l¹c ®Ò, vµ sau nh÷ng lêi ph¸t biÓu dµi dßng vµ rÊt nhiÒu nh÷ng cuéc c·i v·, ngêi ta quyÕt ®Þnh tr¶ l¹i vÊn ®Ò ®· lùc ph¶n ®éng, ®Ó cñng cè c¸i c¬ së c¸ch m¹ng ®ang lµm chç ®øng ®îc ghi trong ch¬ng tr×nh nghÞ sù cho c¸c tiÓu ban. ThÕ lµ thêi cho m×nh, ®Ó b¶o vÖ chñ quyÒn cña nh©n d©n mµ c¸ch m¹ng ®· gian qua ®i æn tháa, vµ c¸c ngµi ®¹i biÓu ®i ¨n. mang l¹i, tríc mäi cuéc tÊn c«ng. §Õn ngµy 23 th¸ng N¨m, tríc tiªn ngêi ta tranh c·i nhau vÒ biªn Cho ®Õn nay, Quèc héi §øc ®· cã mét t¸ phiªn häp råi, nhng b¶n, sau ®ã ngêi ta l¹i nghe tr×nh bµy v« sè nh÷ng ®Ò nghÞ, råi ngêi ch¼ng lµm ®îc g× trong tÊt c¶ nh÷ng ®iÒu Êy c¶. ta l¹i muèn chuyÓn sang ch¬ng tr×nh nghÞ sù, cô thÓ lµ chuyÓn sang c¸i quy chÕ mµ hä a thÝch nhÊt, khi TxÝt-x¬, ®¹i biÓu Ma-in-x¬ nªu ThÕ nhng Quèc héi §øc ®· ®¶m b¶o h¹nh phóc cña níc §øc vÊn ®Ò nh÷ng hµnh vi tµn b¹o cña qu©n ®éi Phæ vµ sù l¹m quyÒn mét b»ng nh÷ng hµnh vi vÜ ®¹i sau ®©y: c¸ch ®éc tµi cña viªn chØ huy Phæ ë Ma-in-x¬3*. ë ®©y ngêi ta ®Æt ra Quèc héi ®· thõa nhËn r»ng nã ph¶i cã mét quy chÕ, v× Quèc vÊn ®Ò vÒ ®ßn tÊn c«ng hiÓn nhiªn vµ ®· thµnh c«ng cña thÕ lùc héi ®· biÕt r»ng ë n¬i nµo mµ cã hai hoÆc ba ngêi §øc häp l¹i víi ph¶n ®éng, tøc lµ vÒ mét trêng hîp hoµn toµn thuéc vÒ thÈm nhau th× ë ®ã, hä ph¶i cã mét quy chÕ, nÕu kh«ng sÏ sinh ra nh÷ng 1* - Quy chÕ kh¾p n¬i vµ vÜnh viÔn, mu«n n¨m! cuéc Èu ®¶. Cã mét kÎ lªn mÆt d¹y ®êi nµo ®ã ®· nh×n thÊy tríc ®îc 2* - Quy chÕ mu«n n¨m, thÕ giíi diÖt vong còng mÆc! trêng hîp nµy vµ ph¸c th¶o ra mét quy chÕ riªng cho Quèc héi tèi 3*. Xem tËp nµy, tr. 25-26.
22 Quèc héi phran-phuèc Quèc héi phran-phuèc 23 quyÒn cña Quèc héi. CÇn ph¶i hái téi tªn lÝnh l¸o xîc ®· d¸m ®e phÐp m×nh lµm ®iÒu ®ã, sau khi TiÒn nghÞ viÖn6 ®· tuyªn bè do¹ b¾n ®¹i b¸c vµo Ma-in-x¬ hÇu nh ngay tríc m¾t Quèc héi; quyÒn c«ng d©n §øc, sau khi quyÒn ®ã ®· ®îc c«ng nhËn ngay cÇn ph¶i b¶o vÖ nh÷ng ngêi d©n Ma-in-x¬ ®· bÞ tíc vò khÝ trong trong b¶n dù th¶o hiÕn ph¸p do mêi b¶y "ngêi ®îc ñy nhiÖm" nhµ riªng cña hä khái nh÷ng hµnh ®éng b¹o lùc cña mét bän lÝnh (hommes de confiance de la diÌte)7 th¶o ra. Sù viÖc thËt cÊp b¸ch. tr¸ng mµ ngêi ta Ðp hä ph¶i chÊp nhËn vµ thóc ra chèng l¹i hä. ¤ng Sluª-phen yªu cÇu ®îc ph¸t biÓu vÒ sù viÖc ®ã; ngêi ta Nhng «ng B¸t-x¬-man, mét kÎ ba hoa1* ë Ba-®en, tuyªn bè r»ng kh«ng cho «ng ta nãi; «ng yªu cÇu cho «ng ®îc phÐp nãi vÒ tÝnh tÊt c¶ nh÷ng chuyÖn ®ã ®Òu lµ nh÷ng chuyÖn nhá nhÆt; ph¶i phã chÊt cÊp b¸ch cña lêi ®Ò nghÞ, theo quy chÕ th× «ng cã quyÒn lµm mÆc Ma-in-x¬ cho sè phËn cña nã, lîi Ých cña toµn thÓ ph¶i ®îc ®iÒu ®ã, vµ lÇn nµy th× c©u tr¶ lêi l¹i lµ: Fiat politia, pereat ®Æt lªn hµng ®Çu, ë ®©y Quèc héi häp vµ th¶o luËn mét quy chÕ v× reglementum!1* §iÒu ®ã còng dÔ hiÓu, v× ®· ®Õn giê vÒ nhµ ¨n c¬m. lîi Ých cña toµn thÓ níc §øc - thËt vËy so víi c¸i ®ã th× viÖc ph¸o Ngµy 25, nh÷ng c¸i ®Çu nÆng trÜu t duy cña c¸c nghÞ sÜ l¹i cói kÝch Ma-in-x¬ cã nghÜa lý g×? Pereat Moguntia, fiat xuèng díi g¸nh nÆng cña mét lo¹t nh÷ng ®Ò nghÞ ®îc ®a ra tíi reglementum!2* Nhng Quèc héi ®· mñi lßng, vµ ®· cö ra mét tiÓu tÊp, ch¼ng kh¸c g× nh÷ng b«ng lóa chÝn díi trËn ma rµo. Mét ban ®Ó ph¸i ®Õn Ma-in-x¬ ®iÒu tra sù viÖc - vµ võa vÆn ®Õn ®©y lÇn n÷a, hai ®¹i biÓu l¹i cè nªu vÊn ®Ò trôc xuÊt, nhng hä còng cuéc häp l¹i kÕt thóc vµ mäi ngêi ®i ¨n. vÉn kh«ng ®îc nãi, ngay c¶ vÊn ®Ò vÒ tÝnh chÊt cÊp b¸ch cña ®Ò nghÞ Êy. Mét sè b¶n thØnh nguyÖn, nhÊt lµ b¶n cña nh÷ng ngêi Ngµy 24 th¸ng N¨m, chóng ta hoµn toµn bÞ c¾t ®øt khái c¸c Ba Lan th× ®¸ng chó ý h¬n nhiÒu so víi tÊt c¶ mäi ®Ò nghÞ cña c¸c cuéc tranh luËn ë Quèc héi. Quy chÕ h×nh nh ®· chuÈn bÞ xong ®¹i biÓu céng l¹i. Sau ®ã, cuèi cïng, tiÓu ban ®îc ph¸i ®i Ma-in- hoÆc l¹c ®i ®©u mÊt; dï sao th× chóng ta còng kh«ng cßn nghe x¬ ®îc ph¸t biÓu. TiÓu ban nµy th«ng b¸o r»ng, chØ ®Õn ngµy mai thÊy nãi ®Õn nã n÷a. ThÕ nhng, nh÷ng ®Ò nghÞ thiÖn ý l¹i trót hä míi cã thÓ b¸o c¸o ®îc, v¶ l¹i, dÜ nhiªn lµ hä ®· ®Õn qu¸ lªn ®Çu chóng ta nh mét trËn ma rµo thËt sù, trong ®ã rÊt muén, 8000 lÝnh Phæ ®· lËp l¹i trËt tù sau khi ®· tíc khÝ giíi cña nhiÒu ®¹i biÓu cña nh©n d©n cã chñ quyÒn nãi lªn tÝnh chÊt ngoan cè 1200 ngêi trong ®éi d©n vÖ, vµ b©y giê chØ cßn cã viÖc lµ chuyÓn cña ®Çu ãc thÇn d©n h¹n chÕ 5 cña m×nh. Råi ®Õn nh÷ng ®Ò ghÞ, sang ch¬ng tr×nh nghÞ sù. Vµ ngêi ta ®· lµm nh vËy: hä ®· b¾t nh÷ng th thØnh nguyÖn, nh÷ng b¶n kh¸ng nghÞ, v.v., vµ cuèi cïng tay ngay vµo ch¬ng tr×nh nghÞ sù, cô thÓ lµ vµo ®Ò nghÞ cña Ra- dßng níc bÈn cña quèc gia ®· t×m ra ®îc mét lèi tho¸t trong v« sè v«. Bëi v× r»ng ë Phran-phuèc ®Ò nghÞ nµy vÉn cha ®îc chuÈn nh÷ng bµi diÔn v¨n kh«ng ®©u vµo ®©u c¶. Tuy vËy vÉn kh«ng thÓ bÞ xong, nhng ë BÐc-lin th× nã ®· trë nªn v« Ých tõ l©u råi, do chØ kh«ng nãi ®Õn sù viÖc lµ ngêi ta ®· bÇu ra ®îc bèn tiÓu ban. dô cña Au-¬-xvan, cho nªn Quèc héi quyÕt ®Þnh g¸c vÊn ®Ò nµy Cuèi cïng, «ng Sluª-phen yªu cÇu ®îc ph¸t biÓu. Ba c«ng d©n §øc, sang ngµy mai vµ ®i ¨n. c¸c «ng Ðt-x¬-len, Pen-x¬ vµ Luª-ven-stai-n¬ ®· nhËn ®îc lÖnh ph¶i Ngµy 26, l¹i cã v« sè ®Ò nghÞ ®îc ®a ra, vµ tiÕp ®ã tiÓu ban Ma- rêi khái Phran-phuèc tríc 4 giê chiÒu ngµy h«m ®ã. Bän c¶nh s¸t hÕt in-x¬ tr×nh bµy b¶n b¸o c¸o hoµn chØnh vµ rÊt rôt rÌ. ¤ng HÐc-ghen- søc kh«n ngoan ®· kh¼ng ®Þnh r»ng, b»ng nh÷ng bµi diÔn v¨n ®äc han, "nhµ ho¹t ®éng nh©n d©n" tríc d©y vµ pro tempore2* lµ bé trong Liªn ®oµn c«ng nh©n, c¸c «ng Êy ®· tù chuèc lÊy sù bÊt trëng, lµ ngêi ®øng ra ®äc b¸o c¸o. ¤ng ta ®a ra mét quyÕt ®Þnh b×nh cña c«ng chóng vµ v× thÕ mµ bÞ trôc xuÊt ngay! Vµ c¶nh s¸t cho hÕt søc «n hoµ, nhng sau nh÷ng tranh luËn kÐo dµi, Quèc héi 1* Ch¬i ch÷: Bassermann lµ hä; "Wassermann" lµ kÎ ba hoa l¾m lêi. 1* - C¶nh s¸t mu«n n¨m, quy chÕ cã chÕt th× còng mÆc! 2* - Quy chÕ mu«n n¨m, Ma-in-x¬ cã mÊt còng mÆc! 2* - hiÖn nay.
24 Quèc héi phran-phuèc 25 ®· cho r»ng ngay ®Ò nghÞ rôt rÌ nµy còng lµ qu¸ cøng r¾n; Quèc héi quyÕt ®Þnh giao nh÷ng ngêi d©n Ma-in-x¬ cho bän lÝnh Phæ díi sù chØ huy cña Huy-d¬ nµo ®ã toµn quyÒn ®Þnh ®o¹t vµ víi "hy väng r»ng c¸c nhµ ®¬ng côc sÏ lµm trßn tr¸ch nhiÖm cña Huy - d¬ m×nh", Quèc héi l¹i chuyÓn sang ch¬ng tr×nh nghÞ sù! Ch¬ng tr×nh nghÞ sù nµy vÉn l¹i ®Õn môc: c¸c ngµi ®¹i biÓu ®i ¨n. Khuªn, ngµy 31 th¸ng N¨m. Nhê cã nh÷ng ®iÒu lÖnh cæ vÒ chÕ Ngµy 27 th¸ng N¨m, sau nh÷ng tranh c·i ch÷ nghÜa dµi dßng ®é phôc vô ë ph¸o ®µi vµ nhê nh÷ng ®¹o luËt cò kü cña HiÖp bang vÒ biªn b¶n, rèt cuéc, ngêi ta ®· chuyÓn sang th¶o luËn ®Ò nghÞ §øc mµ «ng Huy-d¬ ë Ma-in-x¬ ®· ph¸t minh ra ®îc mét ph¬ng cña Ra-v«. Ngêi ta ®· nãi hÕt chuyÖn nµy ®Õn chuyÖn kia cho ph¸p míi ®Èy nh÷ng ngêi Phæ vµ ngêi §øc kh¸c vµo t×nh c¶nh ®Õn hai giê rìi chiÒu vµ sau ®ã l¹i ®i ¨n; nhng lÇn nµy ngêi ta cùc khæ h¬n c¶ thêi kú tríc ngµy 22 th¸ng N¨m 1815 8. Chóng häp c¶ buæi tèi, vµ cuèi cïng ®· chÊm døt ®îc vÊn ®Ò. Do sù qu¸ t«i khuyªn «ng Huy-d¬ h·y nhËn lÊy c¸i b»ng ph¸t minh míi cña chËm ch¹p cña Quèc héi, «ng Au-¬-xvan ®· lµm cho ®Ò nghÞ cña m×nh: dï sao th× nã còng sÏ ®em l¹i cho «ng nh÷ng thu nhËp lín. Ra-v« trë nªn thõa, cho nªn Ra-v« ®· ®ång ý víi ®Ò nghÞ söa ®æi Cø theo ph¬ng ph¸p nµy th× ngêi ta sÏ ph¸i hai hoÆc nhiÒu tªn cña «ng VÐc-n¬, mét ®Ò nghÞ ch¼ng kh¼ng ®Þnh mµ còng ch¼ng lÝnh say rîu ra phè, cè nhiªn lµ chóng sÏ g©y sù vãi d©n. C¸c nhµ phñ ®Þnh vÊn ®Ò chñ quyÒn cña nh©n d©n. chøc tr¸ch can thiÖp vµ b¾t nh÷ng tªn lÝnh ®ã; ®iÒu Êy còng ®ñ ®Ó Chóng t«i kh«ng cã nh÷ng tin tøc thªm vÒ Quèc héi n÷a, cho viªn chØ huy cña bÊt kú mét ph¸o ®µi nµo cã thÓ tuyªn bè ®Æt nhng chóng t«i cã tÊt c¶ mäi c¬ së ®Ó nghÜ r»ng, sau quyÕt ®Þnh thµnh phè ë trong t×nh tr¹ng giíi nghiªm, tÞch thu tÊt c¶ mäi vò nµy, Quèc héi ®· chÊm døt phiªn häp ®Ó ®i ¨n. NÕu c¸c ®¹i biÓu ®i khÝ vµ trao nh÷ng ngêi d©n cho bän lÝnh tµn b¹o, tha hå ngîc ¨n sím nh vËy, th× ®ã lµ nhê lêi ph¸t biÓu cña R«-bíc Blum: ®·i. Ph¬ng ph¸p nµy ®Æc biÖt cã hiÖu qu¶ ë níc §øc v× ë ®©y cã Tha c¸c vÞ, nÕu h«m nay, c¸c vÞ quyÕt ®Þnh chuyÓn sang ch¬ng nhiÒu ph¸o ®µi dïng ®Ó chèng l¹i kÎ thï bªn trong h¬n lµ chèng tr×nh nghÞ sù, th× cã thÓ cã t×nh tr¹ng lµ toµn bé ch¬ng tr×nh l¹i kÎ thï bªn ngoµi. Nã ph¶i ®Æc biÖt cã hiÖu qu¶, bëi v× bÊt kú nghÞ sù cña Quèc héi nµy sÏ ®îc rót ng¾n mét c¸ch ®éc ®¸o! mét viªn chØ huy ph¸o ®µi nµo do nh©n d©n ®µi thä, mét Huy-d¬, mét Rèt ph«n SrÕch-ken-stai nµo ®ã, hoÆc mét tªn phong kiÕn t¬ng tù nh thÕ, ®Òu d¸m cho phÐp m×nh cã quyÒn h¬n c¶ vua Do Ph.¡ng-ghen viÕt ngµy 31 th¸ng N¨m 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o hoÆc hoµng ®Õ: h¾n cã thÓ ®µn ¸p tù do b¸o chÝ, h¾n cã thÓ cÊm, §· ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische Zeitung" Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc ch¼ng h¹n, nh÷ng ngêi d©n Ma-in-x¬, vèn kh«ng ph¶i lµ ngêi sè 1, ngµy 1 th¸ng S¸u 1848 Phæ, kh«ng ®îc biÓu lé ¸c c¶m cña m×nh ®èi víi vua Phæ vµ chÕ ®é nhµ níc Phæ. KÕ ho¹ch cña «ng Huy-d¬ chØ lµ mét bé phËn cña c¸i kÕ ho¹ch réng lín cña bän ph¶n ®éng BÐc-lin, bän nµy cè tíc vò khÝ cµng nhanh cµng tèt tÊt c¶ c¸c ®éi d©n vÖ, ®Æc biÖt lµ ë vïng Ranh, dÇn dÇn thñ tiªu hoµn toµn viÖc vò trang toµn d©n võa míi b¾t ®Çu vµ
24 Quèc héi phran-phuèc 25 ®· cho r»ng ngay ®Ò nghÞ rôt rÌ nµy còng lµ qu¸ cøng r¾n; Quèc héi quyÕt ®Þnh giao nh÷ng ngêi d©n Ma-in-x¬ cho bän lÝnh Phæ díi sù chØ huy cña Huy-d¬ nµo ®ã toµn quyÒn ®Þnh ®o¹t vµ víi "hy väng r»ng c¸c nhµ ®¬ng côc sÏ lµm trßn tr¸ch nhiÖm cña Huy - d¬ m×nh", Quèc héi l¹i chuyÓn sang ch¬ng tr×nh nghÞ sù! Ch¬ng tr×nh nghÞ sù nµy vÉn l¹i ®Õn môc: c¸c ngµi ®¹i biÓu ®i ¨n. Khuªn, ngµy 31 th¸ng N¨m. Nhê cã nh÷ng ®iÒu lÖnh cæ vÒ chÕ Ngµy 27 th¸ng N¨m, sau nh÷ng tranh c·i ch÷ nghÜa dµi dßng ®é phôc vô ë ph¸o ®µi vµ nhê nh÷ng ®¹o luËt cò kü cña HiÖp bang vÒ biªn b¶n, rèt cuéc, ngêi ta ®· chuyÓn sang th¶o luËn ®Ò nghÞ §øc mµ «ng Huy-d¬ ë Ma-in-x¬ ®· ph¸t minh ra ®îc mét ph¬ng cña Ra-v«. Ngêi ta ®· nãi hÕt chuyÖn nµy ®Õn chuyÖn kia cho ph¸p míi ®Èy nh÷ng ngêi Phæ vµ ngêi §øc kh¸c vµo t×nh c¶nh ®Õn hai giê rìi chiÒu vµ sau ®ã l¹i ®i ¨n; nhng lÇn nµy ngêi ta cùc khæ h¬n c¶ thêi kú tríc ngµy 22 th¸ng N¨m 1815 8. Chóng häp c¶ buæi tèi, vµ cuèi cïng ®· chÊm døt ®îc vÊn ®Ò. Do sù qu¸ t«i khuyªn «ng Huy-d¬ h·y nhËn lÊy c¸i b»ng ph¸t minh míi cña chËm ch¹p cña Quèc héi, «ng Au-¬-xvan ®· lµm cho ®Ò nghÞ cña m×nh: dï sao th× nã còng sÏ ®em l¹i cho «ng nh÷ng thu nhËp lín. Ra-v« trë nªn thõa, cho nªn Ra-v« ®· ®ång ý víi ®Ò nghÞ söa ®æi Cø theo ph¬ng ph¸p nµy th× ngêi ta sÏ ph¸i hai hoÆc nhiÒu tªn cña «ng VÐc-n¬, mét ®Ò nghÞ ch¼ng kh¼ng ®Þnh mµ còng ch¼ng lÝnh say rîu ra phè, cè nhiªn lµ chóng sÏ g©y sù vãi d©n. C¸c nhµ phñ ®Þnh vÊn ®Ò chñ quyÒn cña nh©n d©n. chøc tr¸ch can thiÖp vµ b¾t nh÷ng tªn lÝnh ®ã; ®iÒu Êy còng ®ñ ®Ó Chóng t«i kh«ng cã nh÷ng tin tøc thªm vÒ Quèc héi n÷a, cho viªn chØ huy cña bÊt kú mét ph¸o ®µi nµo cã thÓ tuyªn bè ®Æt nhng chóng t«i cã tÊt c¶ mäi c¬ së ®Ó nghÜ r»ng, sau quyÕt ®Þnh thµnh phè ë trong t×nh tr¹ng giíi nghiªm, tÞch thu tÊt c¶ mäi vò nµy, Quèc héi ®· chÊm døt phiªn häp ®Ó ®i ¨n. NÕu c¸c ®¹i biÓu ®i khÝ vµ trao nh÷ng ngêi d©n cho bän lÝnh tµn b¹o, tha hå ngîc ¨n sím nh vËy, th× ®ã lµ nhê lêi ph¸t biÓu cña R«-bíc Blum: ®·i. Ph¬ng ph¸p nµy ®Æc biÖt cã hiÖu qu¶ ë níc §øc v× ë ®©y cã Tha c¸c vÞ, nÕu h«m nay, c¸c vÞ quyÕt ®Þnh chuyÓn sang ch¬ng nhiÒu ph¸o ®µi dïng ®Ó chèng l¹i kÎ thï bªn trong h¬n lµ chèng tr×nh nghÞ sù, th× cã thÓ cã t×nh tr¹ng lµ toµn bé ch¬ng tr×nh l¹i kÎ thï bªn ngoµi. Nã ph¶i ®Æc biÖt cã hiÖu qu¶, bëi v× bÊt kú nghÞ sù cña Quèc héi nµy sÏ ®îc rót ng¾n mét c¸ch ®éc ®¸o! mét viªn chØ huy ph¸o ®µi nµo do nh©n d©n ®µi thä, mét Huy-d¬, mét Rèt ph«n SrÕch-ken-stai nµo ®ã, hoÆc mét tªn phong kiÕn t¬ng tù nh thÕ, ®Òu d¸m cho phÐp m×nh cã quyÒn h¬n c¶ vua Do Ph.¡ng-ghen viÕt ngµy 31 th¸ng N¨m 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o hoÆc hoµng ®Õ: h¾n cã thÓ ®µn ¸p tù do b¸o chÝ, h¾n cã thÓ cÊm, §· ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische Zeitung" Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc ch¼ng h¹n, nh÷ng ngêi d©n Ma-in-x¬, vèn kh«ng ph¶i lµ ngêi sè 1, ngµy 1 th¸ng S¸u 1848 Phæ, kh«ng ®îc biÓu lé ¸c c¶m cña m×nh ®èi víi vua Phæ vµ chÕ ®é nhµ níc Phæ. KÕ ho¹ch cña «ng Huy-d¬ chØ lµ mét bé phËn cña c¸i kÕ ho¹ch réng lín cña bän ph¶n ®éng BÐc-lin, bän nµy cè tíc vò khÝ cµng nhanh cµng tèt tÊt c¶ c¸c ®éi d©n vÖ, ®Æc biÖt lµ ë vïng Ranh, dÇn dÇn thñ tiªu hoµn toµn viÖc vò trang toµn d©n võa míi b¾t ®Çu vµ
26 Huy – d¬ 27 trao chóng ta tay kh«ng cho mét qu©n ®éi bao gåm phÇn lín lµ nh÷ng ngêi thuéc c¸c vïng kh¸c cña §øc, dÔ bÞ xói giôc hoÆc ®· Mét hµnh ®éng anh hïng míi bÞ xói giôc chèng l¹i chóng ta. cña triÒu ®¹i buèc-b«ng9 T×nh h×nh ®ã ®· x¶y ra ë A-khen, ë T¬-ria, ë Man-hem, ë Ma- in-x¬ vµ nã còng cã thÓ x¶y ra ë nh÷ng n¬i kh¸c n÷a. ViÕt ngµy 31 th¸ng N¨m 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o TriÒu ®¹i Buèc-b«ng vÉn cßn cha ®i hÕt con ®êng ®êi vinh §· ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische Zeitung" Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc quang cña nã. Tuy nhiªn l¸ cê tr¾ng cña nã trong thêi gian gÇn sè 1, ngµy 1 th¸ng S¸u 1848 ®©y ®· bÞ vÊy bÈn rÊt nhiÒu vµ nh÷ng b«ng hoa huÖ1* tµn hÐo ®ang rò xuèng mét c¸ch buån b·. S¸c-l¬ Lu-i ®ê Buèc-b«ng ®· b¸n mét l·nh ®Þa c«ng tíc vµ ®· ph¶i tõ bá l·nh ®Þa thø hai mét c¸ch nhôc nh·; PhÐc-®i-n¨ng Buèc-b«ng ®· mÊt Xi-xin, vµ ë Na-pl¬ c¸ch m¹ng ®· buéc y ph¶i chÊp nhËn mét hiÕn ph¸p. Lu-i Phi-lÝp, mÆc dï chØ lµ tªn Buèc-b«ng giÊu mÆt vÉn ®i qua con ®êng truyÒn thèng cña tÊt c¶ con ch¸u dßng hä Buèc-b«ng Ph¸p, vît kªnh2* sang níc Anh. Nhng, ngµi Buèc-b«ng ë Na-pl¬ ®· tr¶ thï mét c¸ch xuÊt s¾c cho danh dù cña dßng hä m×nh. C¸c nghÞ viÖn sÏ ®îc triÖu tËp ë Na-pl¬. Ngêi ta ®Þnh sÏ lîi dông ngµy khai m¹c c¸c nghÞ viÖn ®Ó tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh quyÕt ®Þnh chèng l¹i c¸ch m¹ng. C¨m-p«-b¸t-x«, mét trong nh÷ng c¶nh s¸t trëng cña §ªn Ca-rÐt-t« khÐt tiÕng, ®îc bÝ mËt gäi tõ ®¶o Man-t¬ vÒ. V« sè nh÷ng tªn c¶nh s¸t cã vò trang, do nh÷ng chØ huy cò cña hä cÇm ®Çu, sau mét thêi gian dµi ngõng ho¹t ®éng, b©y giê l¹i trë l¹i ®i l¹i trªn ®¹i lé T«-lª-®«; chóng tíc vò khÝ cña c¸c c«ng d©n, giËt tung ¸o kho¸c ngoµi cña hä, b¾t hä ph¶i c¹o r©u mÐp. Ngµy 14 th¸ng N¨m, ngµy khai m¹c cña c¸c nghÞ viÖn, s¾p ®Õn. Nhµ vua ®ßi c¸c nghÞ viÖn ph¶i thÒ kh«ng ®îc thay ®æi tÝ g× trong b¶n hiÕn ph¸p do nhµ vua ®· ban bè. Hä cù tuyÖt. §éi vÖ binh quèc gia tuyªn bè ®øng vÒ phÝa c¸c ®¹i biÓu. Ngêi ta tiÕn hµnh th¬ng lîng, nhµ vua nhîng bé, c¸c bé trëng tõ chøc. C¸c ®¹i biÓu ®ßi nhµ vua ra mét s¾c lÖnh c«ng 1* DÊu hiÖu tîng trng cho níc Ph¸p. 2* Tøc lµ biÓn M¨ng-s¬.
26 Huy – d¬ 27 trao chóng ta tay kh«ng cho mét qu©n ®éi bao gåm phÇn lín lµ nh÷ng ngêi thuéc c¸c vïng kh¸c cña §øc, dÔ bÞ xói giôc hoÆc ®· Mét hµnh ®éng anh hïng míi bÞ xói giôc chèng l¹i chóng ta. cña triÒu ®¹i buèc-b«ng9 T×nh h×nh ®ã ®· x¶y ra ë A-khen, ë T¬-ria, ë Man-hem, ë Ma- in-x¬ vµ nã còng cã thÓ x¶y ra ë nh÷ng n¬i kh¸c n÷a. ViÕt ngµy 31 th¸ng N¨m 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o TriÒu ®¹i Buèc-b«ng vÉn cßn cha ®i hÕt con ®êng ®êi vinh §· ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische Zeitung" Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc quang cña nã. Tuy nhiªn l¸ cê tr¾ng cña nã trong thêi gian gÇn sè 1, ngµy 1 th¸ng S¸u 1848 ®©y ®· bÞ vÊy bÈn rÊt nhiÒu vµ nh÷ng b«ng hoa huÖ1* tµn hÐo ®ang rò xuèng mét c¸ch buån b·. S¸c-l¬ Lu-i ®ê Buèc-b«ng ®· b¸n mét l·nh ®Þa c«ng tíc vµ ®· ph¶i tõ bá l·nh ®Þa thø hai mét c¸ch nhôc nh·; PhÐc-®i-n¨ng Buèc-b«ng ®· mÊt Xi-xin, vµ ë Na-pl¬ c¸ch m¹ng ®· buéc y ph¶i chÊp nhËn mét hiÕn ph¸p. Lu-i Phi-lÝp, mÆc dï chØ lµ tªn Buèc-b«ng giÊu mÆt vÉn ®i qua con ®êng truyÒn thèng cña tÊt c¶ con ch¸u dßng hä Buèc-b«ng Ph¸p, vît kªnh2* sang níc Anh. Nhng, ngµi Buèc-b«ng ë Na-pl¬ ®· tr¶ thï mét c¸ch xuÊt s¾c cho danh dù cña dßng hä m×nh. C¸c nghÞ viÖn sÏ ®îc triÖu tËp ë Na-pl¬. Ngêi ta ®Þnh sÏ lîi dông ngµy khai m¹c c¸c nghÞ viÖn ®Ó tiÕn hµnh cuéc ®Êu tranh quyÕt ®Þnh chèng l¹i c¸ch m¹ng. C¨m-p«-b¸t-x«, mét trong nh÷ng c¶nh s¸t trëng cña §ªn Ca-rÐt-t« khÐt tiÕng, ®îc bÝ mËt gäi tõ ®¶o Man-t¬ vÒ. V« sè nh÷ng tªn c¶nh s¸t cã vò trang, do nh÷ng chØ huy cò cña hä cÇm ®Çu, sau mét thêi gian dµi ngõng ho¹t ®éng, b©y giê l¹i trë l¹i ®i l¹i trªn ®¹i lé T«-lª-®«; chóng tíc vò khÝ cña c¸c c«ng d©n, giËt tung ¸o kho¸c ngoµi cña hä, b¾t hä ph¶i c¹o r©u mÐp. Ngµy 14 th¸ng N¨m, ngµy khai m¹c cña c¸c nghÞ viÖn, s¾p ®Õn. Nhµ vua ®ßi c¸c nghÞ viÖn ph¶i thÒ kh«ng ®îc thay ®æi tÝ g× trong b¶n hiÕn ph¸p do nhµ vua ®· ban bè. Hä cù tuyÖt. §éi vÖ binh quèc gia tuyªn bè ®øng vÒ phÝa c¸c ®¹i biÓu. Ngêi ta tiÕn hµnh th¬ng lîng, nhµ vua nhîng bé, c¸c bé trëng tõ chøc. C¸c ®¹i biÓu ®ßi nhµ vua ra mét s¾c lÖnh c«ng 1* DÊu hiÖu tîng trng cho níc Ph¸p. 2* Tøc lµ biÓn M¨ng-s¬.
28 Mét hµnh ®éng anh hïng míi ... Mét hµnh ®éng anh hïng míi ... 29 bè nh÷ng nhîng bé cña nhµ vua. Nhµ vua høa sÏ ra s¾c lÖnh vµo h¨ng m¸u x«ng vµo c¸c nhµ, ®©m chÕt ®µn «ng, thäc lìi lª vµo ngµy h«m sau. Nhng, ®Õn ®ªm, tÊt c¶ qu©n ®éi ®ãng ë ngo¹i « tiÕn trÎ em vµ cìng hiÕp ®µn bµ, råi cuèi cïng giÕt chÕt hä, cíp ®i nµo Na-pl¬. §éi vÖ binh quèc gia thÊy râ r»ng hä ®· bÞ ph¶n: hä dùng tÊt c¶ mäi thø vµ ®èt ch¸y c¸c ng«i nhµ ®· bÞ tµn ph¸. D©n l¸t-xa- c¸c chiÕn luü, sau chiÕn luü, cã tõ 5 ®Õn 6 ngh×n ngêi. Nhng chèng r«-ni tá ra hÕt søc tham lam, lÝnh Thôy SÜ th× tá ra hÕt søc tµn l¹i hä cã 2 v¹n lÝnh, trong ®ã mét phÇn lµ ngêi Na-pl¬, mét phÇn lµ b¹o. Kh«ng thÓ t¶ hÕt nh÷ng hµnh vi hÌn h¹ vµ d· man ®i kÌm theo ngêi Thôy SÜ, víi 18 khÈu ®¹i b¸c; gi÷a hai bªn cã 2 v¹n l¸t-xa-r«- chiÕn th¾ng cña bän lÝnh ®¸nh thuª cho hä Buèc-b«ng, ®«ng h¬n ni1* ngêi Na-pl¬ hiÖn thêi kh«ng tham gia vµo cuéc ®Êu tranh. gÊp bèn lÇn vµ ®îc vò trang tèt, vµ cña bän l¸t-xa-r«-ni tõ l©u ®· S¸ng ngµy 15, lÝnh Thôy SÜ cßn tuyªn bè lµ hä sÏ kh«ng tÊn næi tiÕng vÒ nh÷ng thiÖn c¶m kiÓu xan-phª-®i-xt¬10 cña hä ®èi víi c«ng vµo nh©n d©n. Nhng, mét nh©n viªn c¶nh s¸t trµ trén trong ®éi cËn vÖ quèc gia Na-pl¬ hÇu nh ®· bÞ tiªu diÖt hoµn toµn. ®¸m ®«ng ®· b¾n vµo nh÷ng ngêi lÝnh ë trªn ®êng phè T«-lª-®«; Cuèi cïng ngay b¶n th©n ®« ®èc B«-®anh còng thÊy lµ ®iÒu ®ã ®ån X¨ng-en-m« lËp tøc kÐo l¸ cê ®á lªn, vµ sau hiÖu lÖnh nµy, ®· vît qu¸ mäi giíi h¹n. Nh÷ng ngêi tÞ n¹n nèi tiÕp nhau ch¹y bän lÝnh liÒn tÊn c«ng m·nh liÖt vµo c¸c chiÕn lòy. Mét cuéc tµn ®Õn tµu cña «ng vµ kÓ cho biÕt ë thµnh phè ®· x¶y ra nh÷ng g×. s¸t khñng khiÕp b¾t ®Çu; díi nh÷ng lo¹t ®¹n ®¹i b¸c cña bän Dßng m¸u Ph¸p trong con ngêi c¸c thñy thñ cña «ng s«i lªn. ChØ lÝnh, c¸c ®éi vÖ binh quèc gia ®· tù vÖ mét c¸ch anh dòng chèng giê ®©y, sau khi chiÕn th¾ng cña nhµ vua ®· ®îc quyÕt ®Þnh th× l¹i mét kÎ ®Þch ®«ng h¬n m×nh gÊp bèn lÇn. Cuéc chiÕn ®Êu kÐo B«-®anh míi nghÜ ®Õn chuyÖn ph¸o kÝch. Cuéc ®æ m¸u dÇn dÇn dµi tõ 10 giê s¸ng ®Õn nöa ®ªm; mÆc dï bän lÝnh cã u thÕ h¬n, ngõng l¹i; ë trªn c¸c ®êng phè, ngêi ta kh«ng giÕt chãc n÷a, mµ nhng nh©n d©n sÏ vÉn chiÕn th¾ng nÕu nh kh«ng cã hµnh vi ®ª chØ h¹n chÕ trong viÖc cíp bãc vµ h·m hiÕp; nhng nh÷ng tï tiÖn cña tªn ®« ®èc h¶i qu©n Ph¸p B«-®anh, ®Èy d©n l¸t-xa-r«-ni ch¹y sang phÝa nhµ vua. binh th× bÞ lïa vµo trong c¸c ph¸o ®µi vµ ë ®ã, hä bÞ b¾n mµ kh«ng cÇn xÐt xö g× c¶. §Õn gi÷a ®ªm th× mäi viÖc ®Òu chÊm døt, quyÒn §« ®èc B«-®anh chØ huy mét h¹m ®éi Ph¸p kh¸ m¹nh ®· n»m lùc tuyÖt ®èi cña PhÐc-®i-n¨ng thùc tÕ ®îc kh«i phôc l¹i, danh dù ë Na-pl¬. ChØ cÇn kÞp thêi ®e do¹ b¾n vµo cung ®iÖn vµ c¸c ph¸o cña triÒu ®¹i Buèc-b«ng ®îc röa s¹ch b»ng dßng m¸u I-ta-li-a. ®µi còng ®· ®ñ buéc PhÐc-®i-n¨ng ph¶i nhîng bä råi. Nhng B«- ®anh, tªn ®Çy tí giµ cña Lu-i Phi-lÝp, ®· quen víi c¸i viÖc lµ trong §ã lµ mét hµnh ®éng anh hïng míi cña triÒu ®¹i Buèc-b«ng. Vµ thêi kú entente cordiale2*, ngêi ta chØ cã th¸i ®é dÔ d·i ®èi víi bao giê còng vËy chÝnh bän lÝnh Thôy SÜ ®· b»ng vò khÝ cña m×nh h¹m ®éi Ph¸p, - B«-®anh ®· ¸n binh bÊt ®éng vµ do ®ã ®· th«i b¶o vÖ sù nghiÖp cña hä Buèc-b«ng vµ chèng l¹i nh©n d©n. Ngµy 10 thóc nh÷ng ngêi l¸t-xa-r«-ni, tríc ®· nghiªng vÒ phÝa nh©n th¸ng T¸m 1792, ngµy 29 th¸ng B¶y 1830, trong c¸c trËn ®¸nh ë Na- d©n, nay l¹i ng¶ theo qu©n ®éi. pl¬ n¨m 182011 ë kh¾p mäi n¬i chóng ta ®Òu thÊy nh÷ng con ch¸u Bíc ®i nµy cña tÇng líp v« s¶n lu manh ë Na-pl¬ ®· quyÕt ®Þnh cña Te-l¬ vµ Vin-ken-rÝt12 ®ãng vai trß bän lÝnh ®¸nh thuª, ¨n l¬ng sù thÊt b¹i cña c¸ch m¹ng. Qu©n cËn vÖ Thôy SÜ, qu©n chiÕn ®Êu Na- cña mét dßng hä mµ tõ nhiÒu n¨m nay ë kh¾p ch©u ¢u, tªn tuæi cña pl¬, bän l¸t-xa-r«-ni cïng nhÊt tÒ x«ng vµo c¸c chiÕn sÜ ë trªn c¸c chiÕn nã ®· trë thµnh ®ång nghÜa víi kh¸i niÖm nÒn qu©n chñ chuyªn chÕ. lòy. Trªn ®êng phè T«-lª-®« ®· bÞ ®¹n quÐt, c¸c l©u ®µi bÞ sôp ®æ díi Giê ®©y, t×nh h×nh ®ã ®¬ng nhiªn lµ s¾p söa chÊm døt. Sau nh÷ng nh÷ng viªn ®¹n ®¹i b¸c cña binh lÝnh; bän ngêi chiÕn th¾ng cuéc tranh c·i dµi, c¸c bang v¨n minh h¬n ®· ®ßi ®îc viÖc cÊm c¸c ®iÒu íc vÒ qu©n ®éi13; nh÷ng ngêi con trai v¹m vì cña níc Thôy 1* - d©n lang thang SÜ tù do cæ xa sÏ kh«ng thÓ chµ ®¹p phô n÷ Na-pl¬, say sa cíp bãc 2* - hiÖp íc th©n thiÖn c¸c thµnh phè ®· næi dËy khëi nghÜa, vµ trong trêng hîp thÊt
30 Mét hµnh ®éng anh hïng míi ... 31 b¹i th× sÏ ®îc nªu danh mu«n thuë b»ng tîng h×nh nh÷ng con s tö To-van-xen nh trong trêng hîp nh÷ng kÎ ®· ng· xuèng §¶ng d©n chñ16 trong ngµy 10 th¸ng T¸m14. Nhng t¹m thêi lóc nµy ®©y th× dßng hä Buèc-b«ng l¹i sÏ cã Khuªn, ngµy 1 th¸ng S¸u. Yªu cÇu th«ng thêng ®èi víi bÊt kú thÓ c¶m thÊy nhÑ nhâm h¬n. Cha cã mét n¬i nµo mµ thÕ lùc c¬ quan c«ng luËn míi nµo lµ: nhiÖt t×nh ®èi víi ®¶ng cã nh÷ng ph¶n ®éng, ®· ngãc ®Çu dËy tõ ngµy 24 th¸ng Hai15, l¹i giµnh nguyªn t¾c mµ nã thõa nhËn, tin tëng v« ®iÒu kiÖn vµo søc ®îc mét th¾ng lîi quyÕt ®Þnh nh ë Na-pl¬; thÕ mµ cuéc c¸ch m¹nh cña ®¶ng ®ã, lu«n lu«n s½n sµng b¶o vÖ nguyªn t¾c b»ng m¹ng ®Çu tiªn trong n¨m nay ®· bïng næ chÝnh lµ ë Na-pl¬ vµ Xi- c¸ch viÖn vµo søc m¹nh thùc tÕ, hay che ®Ëy sù yÕu ®uèi thùc tÕ xin. Nhng ngêi ta kh«ng thÓ ng¨n chÆn ®îc dßng th¸c c¸ch b»ng vÎ hµo nho¸ng cña c¸c nguyªn t¾c. Chóng t«i sÏ kh«ng tháa m¹ng ®· ®æ sËp xuèng ch©u ¢u cò, b»ng nh÷ng ©m mu cña chÕ m·n yªu cÇu nµy. Chóng t«i sÏ kh«ng t×m c¸ch t« ®iÓm nh÷ng ®é chuyªn chÕ vµ b»ng nh÷ng cuéc ®¶o chÝnh. Víi cuéc ®¶o chÝnh thÊt b¹i cña chóng t«i b»ng nh÷ng ¶o tëng gi¶ dèi. ph¶n c¸ch m¹ng ngµy 15 th¸ng N¨m, PhÐc-®i-n¨ng Buèc-b«ng ®· ®Æt hßn ®¸ t¶ng ®Çu tiªn cho nÒn c«ng hoµ I-ta-li-a. Ca-la-bri ®· §¶ng d©n chñ ®· tr¶i qua nh÷ng thÊt b¹i. Nh÷ng nguyªn t¾c bïng ch¸y, mét chÝnh phñ l©m thêi ®· ®îc thµnh lËp ë Pa-lÐc- mµ trong lóc th¾ng lîi ®¶ng ®· tuyªn bè th× ®· bÞ ®Æt thµnh vÊn m¬; xø A-brót-x¬ ch¼ng bao l©u n÷a nhÊt ®Þnh còng sÏ næi dËy, ®Ò; c¬ së mµ ®¶ng ®· thùc tÕ giµnh ®îc th× tõng bíc tõng bíc nh÷ng ngêi d©n cña tÊt c¶ c¸c tØnh bÞ kiÖt quÖ sÏ kÐo vÒ Na-pl¬ bÞ ngêi ta giµnh giËt l¹i; ®¶ng ®· mÊt ®i rÊt nhiÒu, vµ ch¼ng bao vµ cïng víi nh©n d©n ë thµnh phè nµy sÏ tr¶ thï tªn vua ph¶n béi l©u, vÊn ®Ò ®Æt ra sÏ lµ; ®¶ng cßn l¹i ®îc g×. vµ nh÷ng tªn lÝnh ®¸nh thuª tµn ¸c cña h¾n. Vµ khi PhÐc-®i-n¨ng Theo chóng t«i, ®iÒu quan träng nhÊt lµ ®¶ng d©n chñ ph¶i bÞ sôp ®æ th× Ýt nhÊt h¾n còng lÊy lµm tháa m·n lµ ®· sèng vµ nhËn thøc ®îc vÞ trÝ cña m×nh. Ngêi ta sÏ hái t¹i sao chóng t«i chÕt nh mét tªn Buèc-b«ng chÝnh cèng. quan t©m ®Õn ®¶ng, t¹i sao chóng t«i l¹i kh«ng nghÜ ®Õn nh÷ng môc ®Ých cña phong trµo d©n chñ, ®Õn phóc lîi cña nh©n d©n vµ Do Ph.¡ng-ghen viÕt ngµy 31 th¸ng N¨m 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o h¹nh phóc cña tÊt c¶ mäi ngêi mµ kh«ng cã sù ph©n biÖt nµo, §· ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische Zeitung" Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc nh thÕ cã ®îc kh«ng? sè 1, ngµy 1 th¸ng S¸u 1848 LuËt lÖ vµ tËp qu¸n cña cuéc ®Êu tranh lµ nh vËy, vµ h¹nh phóc cña thêi ®¹i míi chØ cã thÓ ®¹t ®îc tõ cuéc ®Êu tranh cña c¸c ®¶ng ph¸i, chø kh«ng ph¶i tõ nh÷ng sù tho¶ hiÖp cã vÎ th«ng minh, tõ mét sù hîp t¸c gi¶ nh©n gi¶ nghÜa khi cã nh÷ng quan ®iÓm, nh÷ng lîi Ých vµ nh÷ng môc tiªu kh¸c nhau. Chóng t«i ®ßi hái ®¶ng d©n chñ ph¶i nhËn thøc ®îc vÞ trÝ cña m×nh. §ßi hái nµy b¾t nguån tõ nh÷ng kinh nghiÖm cña nh÷ng th¸ng gÇn ®©y. §¶ng d©n chñ ®· qu¸ say sa víi nh÷ng chiÕn th¾ng ®Çu tiªn. Vui mõng v× rèt cuéc ®¶ng ®· cã thÓ lín tiÕng vµ c«ng khai bµy
30 Mét hµnh ®éng anh hïng míi ... 31 b¹i th× sÏ ®îc nªu danh mu«n thuë b»ng tîng h×nh nh÷ng con §¶ng d©n chñ16 s tö To-van-xen nh trong trêng hîp nh÷ng kÎ ®· ng· xuèng trong ngµy 10 th¸ng T¸m14. Khuªn, ngµy 1 th¸ng S¸u. Yªu cÇu th«ng thêng ®èi víi bÊt kú Nhng t¹m thêi lóc nµy ®©y th× dßng hä Buèc-b«ng l¹i sÏ cã c¬ quan c«ng luËn míi nµo lµ: nhiÖt t×nh ®èi víi ®¶ng cã nh÷ng thÓ c¶m thÊy nhÑ nhâm h¬n. Cha cã mét n¬i nµo mµ thÕ lùc nguyªn t¾c mµ nã thõa nhËn, tin tëng v« ®iÒu kiÖn vµo søc ph¶n ®éng, ®· ngãc ®Çu dËy tõ ngµy 24 th¸ng Hai15, l¹i giµnh m¹nh cña ®¶ng ®ã, lu«n lu«n s½n sµng b¶o vÖ nguyªn t¾c b»ng ®îc mét th¾ng lîi quyÕt ®Þnh nh ë Na-pl¬; thÕ mµ cuéc c¸ch c¸ch viÖn vµo søc m¹nh thùc tÕ, hay che ®Ëy sù yÕu ®uèi thùc tÕ m¹ng ®Çu tiªn trong n¨m nay ®· bïng næ chÝnh lµ ë Na-pl¬ vµ Xi- b»ng vÎ hµo nho¸ng cña c¸c nguyªn t¾c. Chóng t«i sÏ kh«ng tháa xin. Nhng ngêi ta kh«ng thÓ ng¨n chÆn ®îc dßng th¸c c¸ch m·n yªu cÇu nµy. Chóng t«i sÏ kh«ng t×m c¸ch t« ®iÓm nh÷ng m¹ng ®· ®æ sËp xuèng ch©u ¢u cò, b»ng nh÷ng ©m mu cña chÕ thÊt b¹i cña chóng t«i b»ng nh÷ng ¶o tëng gi¶ dèi. ®é chuyªn chÕ vµ b»ng nh÷ng cuéc ®¶o chÝnh. Víi cuéc ®¶o chÝnh ph¶n c¸ch m¹ng ngµy 15 th¸ng N¨m, PhÐc-®i-n¨ng Buèc-b«ng ®· §¶ng d©n chñ ®· tr¶i qua nh÷ng thÊt b¹i. Nh÷ng nguyªn t¾c ®Æt hßn ®¸ t¶ng ®Çu tiªn cho nÒn c«ng hoµ I-ta-li-a. Ca-la-bri ®· mµ trong lóc th¾ng lîi ®¶ng ®· tuyªn bè th× ®· bÞ ®Æt thµnh vÊn bïng ch¸y, mét chÝnh phñ l©m thêi ®· ®îc thµnh lËp ë Pa-lÐc- ®Ò; c¬ së mµ ®¶ng ®· thùc tÕ giµnh ®îc th× tõng bíc tõng bíc m¬; xø A-brót-x¬ ch¼ng bao l©u n÷a nhÊt ®Þnh còng sÏ næi dËy, bÞ ngêi ta giµnh giËt l¹i; ®¶ng ®· mÊt ®i rÊt nhiÒu, vµ ch¼ng bao nh÷ng ngêi d©n cña tÊt c¶ c¸c tØnh bÞ kiÖt quÖ sÏ kÐo vÒ Na-pl¬ l©u, vÊn ®Ò ®Æt ra sÏ lµ; ®¶ng cßn l¹i ®îc g×. vµ cïng víi nh©n d©n ë thµnh phè nµy sÏ tr¶ thï tªn vua ph¶n béi Theo chóng t«i, ®iÒu quan träng nhÊt lµ ®¶ng d©n chñ ph¶i vµ nh÷ng tªn lÝnh ®¸nh thuª tµn ¸c cña h¾n. Vµ khi PhÐc-®i-n¨ng nhËn thøc ®îc vÞ trÝ cña m×nh. Ngêi ta sÏ hái t¹i sao chóng t«i bÞ sôp ®æ th× Ýt nhÊt h¾n còng lÊy lµm tháa m·n lµ ®· sèng vµ quan t©m ®Õn ®¶ng, t¹i sao chóng t«i l¹i kh«ng nghÜ ®Õn nh÷ng chÕt nh mét tªn Buèc-b«ng chÝnh cèng. môc ®Ých cña phong trµo d©n chñ, ®Õn phóc lîi cña nh©n d©n vµ h¹nh phóc cña tÊt c¶ mäi ngêi mµ kh«ng cã sù ph©n biÖt nµo, nh thÕ cã ®îc kh«ng? Do Ph.¡ng-ghen viÕt ngµy 31 th¸ng N¨m 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o §· ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische Zeitung" Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc LuËt lÖ vµ tËp qu¸n cña cuéc ®Êu tranh lµ nh vËy, vµ h¹nh sè 1, ngµy 1 th¸ng S¸u 1848 phóc cña thêi ®¹i míi chØ cã thÓ ®¹t ®îc tõ cuéc ®Êu tranh cña c¸c ®¶ng ph¸i, chø kh«ng ph¶i tõ nh÷ng sù tho¶ hiÖp cã vÎ th«ng minh, tõ mét sù hîp t¸c gi¶ nh©n gi¶ nghÜa khi cã nh÷ng quan ®iÓm, nh÷ng lîi Ých vµ nh÷ng môc tiªu kh¸c nhau. Chóng t«i ®ßi hái ®¶ng d©n chñ ph¶i nhËn thøc ®îc vÞ trÝ cña m×nh. §ßi hái nµy b¾t nguån tõ nh÷ng kinh nghiÖm cña nh÷ng th¸ng gÇn ®©y. §¶ng d©n chñ ®· qu¸ say sa víi nh÷ng chiÕn th¾ng ®Çu tiªn. Vui mõng v× rèt cuéc ®¶ng ®· cã thÓ lín tiÕng vµ c«ng khai bµy
32 §¶ng d©n chñ §¶ng d©n chñ 33 tá nguyªn t¾c cña m×nh, ®¶ng nghÜ r»ng chØ cÇn tuyªn bè nh÷ng ®· bÞ tan thµnh m©y khãi vµ thay vµo ®ã lµ c¸i nhËn thøc tØnh t¸o nguyªn t¾c ®ã lµ ®ñ v÷ng tin r»ng chóng ®îc thùc hiÖn ngay lËp tøc. cho r»ng mét thÕ lùc ph¶n ®éng hïng m¹nh ®· giµnh ®îc quyÒn §¶ng kh«ng ®i xa h¬n viÖc tuyªn bè nµy sau th¾ng lîi ®Çu tiªn cña thèng trÞ, vµ l¹ thay ®iÒu ®ã l¹i x¶y ra tríc khi nãi chung ngêi m×nh vµ sau nh÷ng sù nhîng bé diÔn ra ngay sau th¾ng lîi ®ã. ta ®· tiÕn hµnh nh÷ng hµnh ®éng nµo ®ã v× lîi Ých cña c¸ch m¹ng. Nhng trong khi ®¶ng ®ang truyÒn b¸ mét c¸ch hµo phãng nh÷ng quan ®iÓm cña m×nh vµ hoan nghªnh bÊt kú ngêi nµo kh«ng d¸m Dï tÊt c¶ nh÷ng c¸i ®ã cã râ rµng ®Õn mÊy ch¨ng n÷a, nhng ph¶n ®èi nã ngay lËp tøc nh hoan nghªnh mét ngêi anh em, th× sÏ rÊt nguy h¹i nÕu nh giê ®©y, do Ên tîng ®au buån vÒ nh÷ng nh÷ng ngêi ®· ®îc thõa hëng quyÒn lùc hay ®îc trao quyÒn lùc, thÊt b¹i ®Çu tiªn, mét phÇn do chÝnh m×nh g©y ra, ®¶ng d©n chñ ®· hµnh ®éng. Vµ ho¹t ®éng cña hä kh«ng ph¶i lµ kh«ng ®¸ng kÓ. Lê l¹i thÊt väng vµ ®Ó cho m×nh quay trë vÒ c¸i chñ nghÜa duy t©m ®i kh«ng ®¶ ®éng g× ®Õn nguyªn t¾c cña m×nh, c¸i nguyªn t¾c mµ hä tai h¹i - c¸i chñ nghÜa duy t©m tiÕc thay ®· g¾n chÆt ®Õn nh thÕ chØ nªu ra chõng nµo nã nh»m chèng l¹i trËt tù cò, ®· bÞ c¸ch m¹ng víi ngêi §øc, theo nã th× mét nguyªn t¾c kh«ng thÓ thùc hiÖn lËt ®æ, hä k×m phong trµo mét c¸ch thËn träng, tuång nh lµ ®Ó phôc ®îc ngay lËp tøc, sÏ ®îc phã th¸c cho mét t¬ng lai xa x«i, cßn vô cho lîi Ých cña ph¸p chÕ míi ®ang ®îc h×nh thµnh, cho viÖc thiÕt hiÖn nay th× cø ®Ó mÆc cho sù ®Ïo gät v« h¹i cña c¸c "nhµ t duy" lËp mét trËt tù bªn ngoµi; ®a ra nh÷ng sù nh©n nhîng gi¶ dèi víi cña nã. nh÷ng ngêi b¹n cña trËt tù cò, ®Ó b»ng c¸ch ®ã dùa vµo nh÷ng Chóng ta ph¶i c«ng khai ®Ò phßng nh÷ng ngêi b¹n gi¶ dèi Êy, ngêi nµy mét c¸ch ch¾c ch¾n h¬n khi thùc hiÖn nh÷ng kÕ ho¹ch cña nh÷ng ngêi qu¶ thËt ®ang tuyªn bè t¸n thµnh nguyªn t¾c nhng m×nh, råi sau ®ã hä thùc hiÖn dÇn dÇn, trªn nh÷ng nÐt c¬ b¶n, hÖ l¹i kh«ng tin vµo kh¶ n¨ng cã thÓ thùc hiÖn ®îc nguyªn t¾c Êy, thèng chÝnh trÞ riªng cña m×nh. V× vËy hä ®· gi÷ ®îc vÞ trÝ trung v× hä cho r»ng thÕ giíi cha chÝn muåi ®Ó lµm viÖc ®ã, hä kh«ng gian gi÷a c¸c ®¶ng d©n chñ vµ nh÷ng ngêi theo chÕ ®é chuyªn chÕ; m¶y may nghÜ ®Õn viÖc lµm cho thÕ giíi chÝn muåi, ngîc l¹i, hä mét mÆt th× tiÕn lªn, mÆt kh¸c th× lïi l¹i, võa lµ tiÕn bé - so víi chÕ ®é l¹i thÝch chia sÎ c¸i sè phËn chung cña mäi c¸i xÊu xa trªn trÇn chuyªn chÕ l¹i võa lµ ph¶n ®éng - so víi chÕ ®é d©n chñ. thÕ nµy. NÕu ®ã ®óng lµ nh÷ng ngêi céng hßa giÊu mÆt ®· lµm §¶ng cña giai cÊp t s¶n thËn träng vµ «n hßa lµ nh thÕ ®ã; giai cho viªn quan v¨n thÊt phÈm GhÐc-vi-nót lo sî ®Õn nh thÕ th× cÊp nµy ®· tá ra kh«n ngoan h¬n ®¶ng nh©n d©n lµ ®¶ng lóc ban ®Çu chóng ta sÏ thµnh t©m ®ång ý víi «ng ta: ®ã qu¶ thËt lµ nh÷ng ®· ë trong t×nh tr¹ng say sa cho tíi khi cuèi cïng nã më m¾t ra ®îc con ngêi nguy hiÓm. khi ngêi ta hÊt nã ®i mét c¸ch khinh bØ, nh÷ng kÎ t¸n thµnh nã ViÕt ngµy 1 th¸ng S¸u 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o tuyªn bè nã lµ kÎ lµm lo¹n b»ng c¸ch g¸n cho nã ®ñ mäi ý ®å nguy §· ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische Zeitung" Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc h¹i; cho tíi khi nã thÊy râ r»ng vÒ thùc chÊt nã ch¼ng ®¹t ®îc c¸i g× sè 2, ngµy 2 th¸ng S¸u 1848 c¶ ngoµi nh÷ng c¸i mµ c¸c ngµi t s¶n coi lµ phï hîp víi nh÷ng lîi Ých ®îc hiÓu mét c¸ch ®óng ®¾n cña chÝnh c¸c ngµi Êy. BÞ ®¹o luËt bÇu cö ph¶n d©n chñ ®Æt vµo t×nh tr¹ng tù m×nh m©u thuÉn víi chÝnh m×nh vµ bÞ thÊt b¹i trong c¸c cuéc bÇu cö, ®¶ng Êy thÊy giê ®©y cã hai c¬ quan ®¹i diÖn chèng l¹i m×nh, h¬n n÷a thËt khã nãi lµ trong hai c¬ quan ®ã, c¬ quan nµo chèng l¹i nh÷ng yªu s¸ch cña ®¶ng Êy kiªn quyÕt h¬n. DÜ nhiªn kÕt qu¶ lµ sù nhiÖt thµnh cña ®¶ng Êy
34 Tuyªn bè cña Cam-p¬-hau-den ... 35 Tãm l¹i lµ néi c¸c Cam-p¬-hau-den ®· ®îc thµnh lËp sau cuéc C¸ch m¹ng th¸ng Ba. Néi c¸c Cam-p¬-hau-den nµy thõa nhËn "ý nghÜa cao c¶" cña cuéc C¸ch m¹ng th¸ng Ba, hay Ýt ra nã còng Tuyªn bè cña Cam-p¬-hau-den kh«ng phñ nhËn ý nghÜa ®ã. B¶n th©n cuéc c¸ch m¹ng lµ mét sù t¹i phiªn häp kiÖn vÆt, nhng ý nghÜa cña nã kia! ý nghÜa cña nã chÝnh lµ ë néi c¸c Cam-p¬-hau-den, Ýt ra còng lµ post festum1*. ngµy 30 th¸ng n¨m "Sù kiÖn nµy" - viÖc thµnh lËp néi c¸c Cam-p¬-hau-den hay cuéc C¸ch m¹ng th¸ng Ba? - "n»m trong sè nh÷ng nguyªn nh©n chñ yÕu nhÊt gãp phÇn thóc ®Èy viÖc c¶i t¹o chÕ ®é nhµ níc ë trong níc chóng ta". Khuªn, ngµy 2 th¸ng S¸u. Post et non propter1*, nghÜa lµ «ng Cam-p¬-hau-den ®· trë thµnh thñ tíng kh«ng ph¶i do cuéc C¸ch §iÒu ®ã ph¶i cã nghÜa lµ cuéc C¸ch m¹ng th¸ng Ba lµ "mét nguyªn m¹ng th¸ng Ba mµ lµ sau cuéc C¸ch m¹ng th¸ng Ba. VÒ tÝnh chÊt nh©n chñ yÕu gãp phÇn thóc ®Èy" viÖc thµnh lËp néi c¸c ngµy 29 th¸ng sau c¸ch m¹ng nµy [nachträglich] cña néi c¸c cña «ng ta th× ngµy 30 Ba, nghÜa lµ néi c¸c Cam-p¬-hau-den. HoÆc ®iÒu ®ã ®¬n thuÇn ph¶i cã nghÜa lµ: cuéc C¸ch m¹ng th¸ng Ba cña Phæ ®· c¸ch m¹ng ho¸ th¸ng N¨m 1848, víi c¸i vÎ long träng khoa tr¬ng víi c¸i bÒ ngoµi cã níc Phæ? Dï sao th× ngêi ta còng cã thÓ mong ®îi ë mét "ngêi b¹n thÓ nãi lµ nghiªm trang dïng ®Ó che ®Ëy sù trèng rçng cña t©m hån17, ®ang t duy cña lÞch sö" mét lêi nãi trïng l¾p long träng nh thÕ. «ng Cam-p¬-hau-den ®· v¹ch ra tríc Quèc héi BÐc-lin18 ®îc triÖu "Chóng ta ®ang ®øng ë ngìng cöa cña c¸i ®ã" (tøc lµ cña viÖc c¶i t¹o chÕ ®é tËp theo sù tho¶ thuËn gi÷a «ng ta vµ c¸c cö tri gi¸n tiÕp. nhµ níc ë trong níc chóng ta), "vµ chÝnh phñ thõa nhËn r»ng con ®êng ë tríc Ngêi b¹n ®ang t duy cña lÞch sö19 nãi: "Néi c¸c ®îc thµnh lËp ngµy 29 m¾t chóng ta cßn xa". th¸ng Ba ®· nhanh chãng häp l¹i sau sù biÕn mµ nã ®· kh«ng phñ nhËn vµ hiÖn Tãm l¹i, néi c¸c Cam-p¬-hau-den thõa nhËn r»ng tríc mÆt nã vÉn kh«ng phñ nhËn ý nghÜa". lµ mét con ®êng cßn xa, nghÜa lµ nã tÝnh ®Õn mét sù tån t¹i l©u Lêi tuyªn bè cña «ng Cam-p¬-hau-den nãi r»ng tríc ngµy 29 dµi. NghÖ thuËt, tøc lµ c¸ch m¹ng, th× ng¾n ngñi, cßn cuéc sèng, th¸ng Ba, «ng kh«ng hÒ lËp mét néi c¸c nµo c¶, lêi kh¼ng ®Þnh Êy tøc lµ néi c¸c sau c¸ch m¹ng, th× dµi. Nã tù ®¸nh gi¸ m×nh qu¸ cao. HoÆc cã thÓ lµ nªn gi¶i thÝch nh÷ng lêi cña Cam-p¬-hau-den ®· ®îc nh÷ng sè b¸o Phæ "Staats Zeitung"20 trong nh÷ng th¸ng theo mét ý nghÜa kh¸c ch¨ng? Nhng ch¾c ch¾n r»ng ngêi ta sÏ gÇn ®©y chøng thùc. Vµ viÖc c¸i ngµy th¸ng Êy, c¸i ngµy th¸ng Ýt ra kh«ng ®ßi hái ë ngêi b¹n ®ang t duy cña lÞch sö mét lêi tuyªn còng lµ ®iÓm xuÊt ph¸t vÒ mÆt niªn ®¹i ®¸nh dÊu sù th¨ng tiÕn cña bè tÇm thêng cho r»ng nh÷ng d©n téc ®øng ë ngìng cöa cña «ng ta, cã mét "ý nghÜa" cao c¶, ®Æc biÖt lµ ®èi víi «ng Cam-p¬-hau- thêi ®¹i lÞch sö míi th× còng ®ang ®øng ë ngìng cöa, r»ng con den - viÖc ®ã cã thÓ ®îc coi lµ x¸c thùc. ThËt lµ mét niÒm an ñi to lín ®êng ë tríc mÆt mçi thêi ®¹i th× còng dµi nh t¬ng lai. biÕt bao ®èi víi c¸c chiÕn sÜ ®· chÕt trªn c¸c chiÕn lòy khi nh÷ng thi PhÇn ®Çu cña bµi diÔn v¨n buån tÎ, nghiªm nghÞ, trang träng, hµi gi¸ l¹nh cña hä hiÖn ra nh nh÷ng c¸i mèc chØ ®êng, nh ngãn ch÷ng ch¹c vµ hãm hØnh cña thñ tíng Cam-p¬-hau-den lµ nh tay trá chØ híng ®i tíi néi c¸c ngµy 29 th¸ng Ba. Quelle gloire!2* vËy. Nã chung quy chØ cã ba ý: sau cuéc C¸ch m¹ng th¸ng Ba lµ néi c¸c Cam-p¬-hau-den; ý nghÜa cao c¶ cña néi c¸c Cam-p¬-hau- 1* - Sau ®ã chø kh«ng ph¶i do ®ã. den; con ®êng dµi tríc mÆt néi c¸c Cam-p¬-hau-den! 2* - ThËt vinh quang thay! 1* - sau ngµy héi, cã nghÜa lµ sau khi sù kiÖn ®· x¶y ra.
36 Tuyªn bè cña Cam-p¬-hau-den ... Tuyªn bè cña Cam-p¬-hau-den ... 37 B©y giê chóng ta h·y chuyÓn sang phÇn thø hai. bang liªn hîp" ®· qu¸ cè - mét mí hçn hîp ghª tëm cña sù mª "Nhng tuyÖt nhiªn chóng ta kh«ng ®¸nh gi¸ t×nh h×nh" - «ng Cam-p¬-hau- s¶ng g«-tÝch víi sù lõa dèi hiÖn ®¹i22. "NghÞ viÖn bang liªn hîp" lµ den gi¶ng gi¶i - "nh thÓ lµ nhê cã sù biÕn nµy" (cuéc C¸ch m¹ng th¸ng Ba) "nªn "kÎ trung thµnh vµ ®¸ng yªu", lµ "con lõa con nhÉn nhôc" cña nÒn ®· diÔn ra mét cuéc c¸ch m¹ng hoµn toµn, nh thÓ lµ toµn bé chÕ ®é nhµ níc qu©n chñ chuyªn chÕ. Gièng nh nÒn céng hoµ §øc chØ cã thÓ lµm chóng ta ®· bÞ lËt ®æ, nh thÓ lµ tÊt c¶ mäi c¸i hiÖn tån ®Òu kh«ng cßn c¸i c¬ së lÔ ¨n mõng sù xuÊt hiÖn cña m×nh b»ng c¸ch bíc qua c¸i x¸c ph¸p lý cña chóng n÷a, nh thÓ lµ toµn bé trËt tù ph¶i cã mét c¬ së ph¸p lý míi. chÕt cña ngµi Vª-nª-®©y th× néi c¸c cã träng tr¸ch còng vËy, nã chØ Ngîc l¹i, ngay tõ khi thµnh lËp, néi c¸c ®· nhÊt trÝ quyÕt ®Þnh thõa nhËn r»ng cã thÓ xuÊt hiÖn b»ng c¸ch bíc qua c¸i x¸c chÕt cña NghÞ viÖn ®iÒu kiÖn cho sù tån t¹i cña nã lµ thõa nhËn NghÞ viÖn bang liªn hîp21 ®îc triÖu tËp håi ®ã ®· thùc sù nhãm häp bÊt chÊp nh÷ng ®¬n thØnh nguyÖn chèng l¹i viÖc bang liªn hîp "trung thµnh vµ ®¸ng yªu" mµ th«i. Vµ thÕ lµ vÞ thñ ®ã, lµ viÖc chuyÓn sang chÕ ®é míi ®îc thùc hiÖn trªn c¬ së chÕ ®é hiÖn h÷u vµ tíng cã träng tr¸ch b©y giê l¹i ra søc bíi c¸i x¸c ®· bÞ l·ng quªn b»ng nh÷ng con ®êng hîp ph¸p do chÕ ®é hiÖn h÷u ®em l¹i mµ kh«ng c¾t ®øt sîi Êy lªn hay gäi c¸i bãng ma cña "NghÞ viÖn bang liªn hîp” trung d©y nèi liÒn c¸i cò víi c¸i míi. Con ®êng râ rµng lµ ®óng ®¾n nµy vÉn ®îc duy thµnh vµ ®¸ng yªu Êy vÒ, nghÞ viÖn nµy ®ang hiÖn lªn thùc sù, tr× liªn tôc, luËt bÇu cö ®îc ®Ö tr×nh tríc NghÞ viÖn bang liªn hîp vµ ®îc ban nhng ®ang ch¬i v¬i gi÷a trêi mét c¸ch bÊt h¹nh vµ cã nh÷ng bè víi sù tho¶ thuËn cña NghÞ viÖn Êy. VÒ sau, ngêi ta mu toan thóc ®Èy chÝnh ®éng t¸c hÕt søc kú quÆc, v× díi ch©n nã kh«ng cßn cã miÕng ®Êt phñ sö dông quyÒn lùc cña m×nh ®Ó thay ®æi ®¹o luËt ®ã, tøc lµ biÕn ®æi chÕ ®é nµo n÷a, bëi v× c¸i miÕng ®Êt ph¸p chÕ vµ tin cËy cò ®· bÞ c¸i "sù bÇu cö gi¸n tiÕp thµnh chÕ ®é bÇu cö trùc tiÕp. ChÝnh phñ ®· kh«ng ®ång ý ®iÒu ®ã. ChÝnh phñ ®· kh«ng thùc hiÖn chuyªn chÝnh; chÝnh phñ ®· kh«ng thÓ thùc biÕn" rung trêi chuyÓn ®Êt nuèt chöng mÊt råi. V× thÇy phï thuû hiÖn vµ kh«ng muèn thùc hiÖn sù chuyªn chÝnh ®ã. LuËt bÇu cö ®· ®îc phª ®· b¶o cho bãng ma biÕt r»ng «ng ta ®· gäi nã lªn ®Ó lµm thñ tôc duyÖt hîp ph¸p nh thÕ nµo th× nã còng sÏ ®îc thi hµnh trong thùc tÕ nh thÕ cho c¸i di s¶n cña nã vµ ®Ó cã thÓ lµm cho m×nh trë thµnh kÎ thõa Êy. C¸c ®¹i cö tri vµ c¸c ®¹i biÓu quèc héi ®· ®îc bÇu ra trªn c¬ së luËt bÇu cö kÕ hîp ph¸p cña nã. Kh«ng thÓ nµo ®¸nh gi¸ ®Çy ®ñ c¸i c¸ch ®èi nµy. C¸c ngµi cã mÆt ë ®©y lµ trªn c¬ së cña luËt bÇu cö nµy, c¸c ngµi ®îc ñy xö lÞch sù nµy, bëi v× trong cuéc sèng b×nh thêng, ngêi ta kh«ng thÓ nhiÖm toµn quyÒn ®Ó sau khi tho¶ thuËn víi nhµ vua, th¶o ra mét hiÕn ph¸p mµ b¾t nh÷ng ngêi ®· chÕt viÕt di chóc sau khi chÕt. C¸i bãng ma hÕt chóng ta hy väng r»ng nã sÏ tån t¹i l©u dµi trong t¬ng lai". søc h¶ hª, gËt nh mét «ng phçng ®Ó biÓu thÞ ®ång ý víi tÊt c¶ nh÷ng Mét v¬ng quèc cho mét häc thuyÕt! Mét häc thuyÕt cho mét g× vÞ thÇy phï thñy ra lÖnh, råi cói ®Çu chµo ®i ra vµ biÕn mÊt. LuËt v¬ng quèc! bÇu cö gi¸n tiÕp chÝnh lµ c¸i di chóc cña nã sau khi chÕt. Tho¹t tiªn lµ "sù biÕn", c¸i tªn gäi rôt rÌ e thÑn cña c¸ch m¹ng. Do ®ã, c¸i trß quû thuËt lý luËn su«ng mµ nhê nã «ng Cam-p¬- Råi sau ®ã lµ häc thuyÕt vµ c¸i häc thuyÕt nµy ®· quy "sù biÕn” hau-den "®· hoµn thµnh bíc chuyÓn sang chÕ ®é míi trªn c¬ së thµnh con sè kh«ng b»ng thñ ®o¹n lõa bÞp. chÕ ®é hiÖn h÷u vµ b»ng nh÷ng con ®êng hîp ph¸p do chÕ ®é Êy "Sù biÕn" bÊt hîp ph¸p lµm cho «ng Cam-p¬-hau-den trë thµnh ®em l¹i", diÔn ra nh sau: thñ tíng cã träng tr¸ch, mét con ngêi mµ trong nh÷ng ®iÒu kiÖn Mét sù biÕn bÊt hîp ph¸p lµm cho «ng Cam-p¬-hau-den trë thµnh cò, díi chÕ ®é tån t¹i tríc kia ch¼ng cã ®Þa vÞ, ch¼ng cã ý nghÜa g×. mét con ngêi bÊt hîp ph¸p, thµnh vÞ thñ tíng cã träng tr¸ch, thµnh B»ng mét c¸i nh¶y lén ngîc, chóng ta vît qua ®îc c¸i cò vµ may vÞ bé trëng lËp hiÕn, xÐt theo quan ®iÓm cña "chÕ ®é tån t¹i tríc m¾n t×m ra ®îc mét thñ tíng cã träng tr¸ch, nhng vÞ thñ tíng cã träng tr¸ch l¹i cßn may m¾n h¬n n÷a lµ t×m ra ®îc mét häc thuyÕt. kia" cña chÕ ®é "cò". B»ng mét ph¬ng thøc bÊt hîp ph¸p, vÞ bé trëng NÒn qu©n chñ chuyªn chÕ ®· tiªu vong, ®· sôp ®æ ngay khi vÞ thñ lËp hiÕn ®· lµm cho c¸i "NghÞ viÖn bang liªn hîp" ph¶n hiÕn ph¸p, tíng cã träng tr¸ch võa xuÊt hiÖn. Trong sè nh÷ng ngêi chÕt cã tÝnh chÊt ®¼ng cÊp, trung thµnh vµ ®¸ng yªu trë thµnh quèc héi cïng víi nÒn qu©n chñ chuyªn chÕ th× tríc tiªn cã "NghÞ viÖn lËp hiÕn. B»ng mét ph¬ng thøc bÊt hîp ph¸p, "NghÞ viÖn bang liªn
38 Tuyªn bè cña Cam-p¬-hau-den ... 39 hîp" trung thµnh vµ ®¸ng yªu dùng lªn mét ®¹o luËt vÒ bÇu cö gi¸n tiÕp. §¹o luËt vÒ bÇu cö gi¸n tiÕp t¹o ra Quèc héi BÐc-lin, vµ Quèc héi BÐc-lin t¹o ra hiÕn ph¸p, vµ hiÕn ph¸p l¹i t¹o ra tÊt c¶ c¸c quèc héi tiÕp theo sau ®ã mét c¸ch vÜnh cöu. Nh÷ng vÊn ®Ò sinh tö Nh vËy lµ con ngçng sÏ ®Î ra qu¶ trøng, vµ tõ qu¶ trøng sÏ në ra con ngçng. Nhng qua c¸i tiÕng ngçng cøu thµnh Ca-pi-t«n23, Khuªn, ngµy 3 th¸ng S¸u. Thêi gian ®ang thay ®æi, vµ chóng ch¼ng bao l©u, nh©n d©n sÏ biÕt r»ng nh÷ng qu¶ trøng vµng cña ta ®ang thay ®æi cïng víi thêi gian. VÒ c©u ch©m ng«n nµy c¸c Lª-®a mµ hä ®· ®Î ra trong thêi gian c¸ch m¹ng ®· bÞ ®¸nh c¾p «ng bé trëng cña chóng ta lµ Cam-p¬-hau-den vµ Han-d¬-man, mÊt råi. Cã lÏ ngay c¶ nghÞ sÜ Min-®¬ còng kh«ng ph¶i lµ ®øa con còng cã thÓ kÓ l¹i mét c¸i g× ®ã. Håi cßn ngåi trªn nh÷ng chiÕc ghÕ trai cña Lª-®a, kh«ng ph¶i lµ Ca-xt¬24 to¶ ¸nh hµo quang. nhµ trêng cña mét nghÞ viÖn ®Þa ph¬ng víi t c¸ch lµ nh÷ng nghÞ sÜ khiªm tèn, hä ®· ph¶i chÞu ®ùng biÕt bao nhiªu ®iÒu do c¸c ñy viªn chÝnh phñ vµ c¸c ®« thèng g©y ra!25 Khi ë líp 9, trong Do C.M¸c viÕt ngµy 2 th¸ng S¸u 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o héi ®ång ®Þa ph¬ng tØnh Ranh, hä ®· bÞ ngµi gi¸m thÞ D«n-m¬ §· ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische Zeitung" Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc LÝch kiÒm chÕ biÕt chõng nµo! Vµ khi ®îc chuyÓn lªn líp 10, lªn sè 3, ngµy 3 th¸ng S¸u 1848 NghÞ viÖn bang liªn hîp, qu¶ thËt lµ ngêi ta ®· cho phÐp hä lµm mét vµi bµi tËp vÒ tµi hïng biÖn, nhng ngay c¶ ë ®©y n÷a, «ng thÇy cña hä, ngµi A-®«n-ph¬ R«-khèp, vÉn vung lªn ®Çu hä c¸i gËy mµ ®Êng tèi cao ®· giao cho «ng ta! Hä ph¶i chÞu ®ùng nhôc nh· biÕt bao sù hçn xîc cña mét «ng B«-®en-svin-g¬ nµo ®ã, hä ®· ph¶i chó ý nghe mét c¸ch sïng kÝnh biÕt bao c¸i tiÕng §øc trä trÑ cña mét B«i- en nµo ®ã, ®· ph¶i biÓu lé mét trÝ tuÖ bÞ h¹n chÕ biÕt ngÇn nµo cña ngêi thÇn d©n ®èi víi sù dèt n¸t th« lç cña mét §uª-xbÐc nµo ®ã! Giê ®©y, sù viÖc ®· biÕn ®æi kh¸c råi. Ngµy 18 th¸ng Ba ®· chÊm døt toµn bé c¸i kho¸ häc chÝnh trÞ Êy, vµ nh÷ng häc trß cña nghÞ viÖn ®Þa ph¬ng ®· tù coi m×nh lµ ®· tèt nghiÖp. «ng Cam- p¬-hau-den vµ «ng Han-d¬-man ®Òu trë thµnh bé trëng vµ c¶m thÊy mét c¸ch say sa tÊt c¶ sù vÜ ®¹i cña m×nh víi t c¸ch lµ "nh÷ng nh©n vËt cÇn thiÕt". Hä tù coi m×nh lµ "cÇn thiÕt", hä ng¹o m¹n biÕt bao sau khi ra khái nhµ trêng, ®iÒu Êy bÊt kú ai tiÕp xóc víi hä còng ph¶i c¶m thÊy. Hä b¾t ®Çu ngay lËp tøc b»ng viÖc t¹m thêi kh«i phôc c¸i phßng
38 Tuyªn bè cña Cam-p¬-hau-den ... 39 hîp" trung thµnh vµ ®¸ng yªu dùng lªn mét ®¹o luËt vÒ bÇu cö gi¸n tiÕp. §¹o luËt vÒ bÇu cö gi¸n tiÕp t¹o ra Quèc héi BÐc-lin, vµ Quèc héi BÐc-lin t¹o ra hiÕn ph¸p, vµ hiÕn ph¸p l¹i t¹o ra tÊt c¶ c¸c quèc héi tiÕp theo sau ®ã mét c¸ch vÜnh cöu. Nh÷ng vÊn ®Ò sinh tö Nh vËy lµ con ngçng sÏ ®Î ra qu¶ trøng, vµ tõ qu¶ trøng sÏ në ra con ngçng. Nhng qua c¸i tiÕng ngçng cøu thµnh Ca-pi-t«n23, Khuªn, ngµy 3 th¸ng S¸u. Thêi gian ®ang thay ®æi, vµ chóng ch¼ng bao l©u, nh©n d©n sÏ biÕt r»ng nh÷ng qu¶ trøng vµng cña ta ®ang thay ®æi cïng víi thêi gian. VÒ c©u ch©m ng«n nµy c¸c Lª-®a mµ hä ®· ®Î ra trong thêi gian c¸ch m¹ng ®· bÞ ®¸nh c¾p «ng bé trëng cña chóng ta lµ Cam-p¬-hau-den vµ Han-d¬-man, mÊt råi. Cã lÏ ngay c¶ nghÞ sÜ Min-®¬ còng kh«ng ph¶i lµ ®øa con còng cã thÓ kÓ l¹i mét c¸i g× ®ã. Håi cßn ngåi trªn nh÷ng chiÕc ghÕ trai cña Lª-®a, kh«ng ph¶i lµ Ca-xt¬24 to¶ ¸nh hµo quang. nhµ trêng cña mét nghÞ viÖn ®Þa ph¬ng víi t c¸ch lµ nh÷ng nghÞ sÜ khiªm tèn, hä ®· ph¶i chÞu ®ùng biÕt bao nhiªu ®iÒu do c¸c ñy viªn chÝnh phñ vµ c¸c ®« thèng g©y ra!25 Khi ë líp 9, trong Do C.M¸c viÕt ngµy 2 th¸ng S¸u 1848 In theo b¶n ®¨ng trªn b¸o héi ®ång ®Þa ph¬ng tØnh Ranh, hä ®· bÞ ngµi gi¸m thÞ D«n-m¬ §· ®¨ng trªn b¸o "Neue Rheinische Zeitung" Nguyªn v¨n lµ tiÕng §øc LÝch kiÒm chÕ biÕt chõng nµo! Vµ khi ®îc chuyÓn lªn líp 10, lªn sè 3, ngµy 3 th¸ng S¸u 1848 NghÞ viÖn bang liªn hîp, qu¶ thËt lµ ngêi ta ®· cho phÐp hä lµm mét vµi bµi tËp vÒ tµi hïng biÖn, nhng ngay c¶ ë ®©y n÷a, «ng thÇy cña hä, ngµi A-®«n-ph¬ R«-khèp, vÉn vung lªn ®Çu hä c¸i gËy mµ ®Êng tèi cao ®· giao cho «ng ta! Hä ph¶i chÞu ®ùng nhôc nh· biÕt bao sù hçn xîc cña mét «ng B«-®en-svin-g¬ nµo ®ã, hä ®· ph¶i chó ý nghe mét c¸ch sïng kÝnh biÕt bao c¸i tiÕng §øc trä trÑ cña mét B«i- en nµo ®ã, ®· ph¶i biÓu lé mét trÝ tuÖ bÞ h¹n chÕ biÕt ngÇn nµo cña ngêi thÇn d©n ®èi víi sù dèt n¸t th« lç cña mét §uª-xbÐc nµo ®ã! Giê ®©y, sù viÖc ®· biÕn ®æi kh¸c råi. Ngµy 18 th¸ng Ba ®· chÊm døt toµn bé c¸i kho¸ häc chÝnh trÞ Êy, vµ nh÷ng häc trß cña nghÞ viÖn ®Þa ph¬ng ®· tù coi m×nh lµ ®· tèt nghiÖp. «ng Cam- p¬-hau-den vµ «ng Han-d¬-man ®Òu trë thµnh bé trëng vµ c¶m thÊy mét c¸ch say sa tÊt c¶ sù vÜ ®¹i cña m×nh víi t c¸ch lµ "nh÷ng nh©n vËt cÇn thiÕt". Hä tù coi m×nh lµ "cÇn thiÕt", hä ng¹o m¹n biÕt bao sau khi ra khái nhµ trêng, ®iÒu Êy bÊt kú ai tiÕp xóc víi hä còng ph¶i c¶m thÊy. Hä b¾t ®Çu ngay lËp tøc b»ng viÖc t¹m thêi kh«i phôc c¸i phßng