A. GI I THI U LU N ÁNỚ Ệ Ậ
1. M ĐUỞ Ầ
Ph c h i ch c năng v n đng có v trí và vai trò đc bi t quan tr ngụ ồ ứ ậ ộ ị ặ ệ ọ
trong quy trình đào t o v n đng viên th thao thành tích cao nhi u n cạ ậ ộ ể ở ề ướ
trên th gi i cũng nh Vi t Nam. Đ đt đc thành tích th thao, VĐVế ớ ư ở ệ ể ạ ượ ể
ph i ch u đc l ng v n đng l n, trình đ th l c, k chi n thu t cao,ả ị ượ ượ ậ ộ ớ ộ ể ự ỹ ế ậ
tâm lý v ng vàng, các ch c năng v n đng đn ng ng gi i h n th m chí cóữ ứ ậ ộ ế ưỡ ớ ạ ậ
th i đi m v t ng ng c th c a con ng i do đó trong quá trình t pờ ể ượ ưỡ ơ ể ủ ườ ậ
luy n và thi đu không tránh kh i nh ng ch n th ng đc bi t là ch nệ ấ ỏ ữ ấ ươ ặ ệ ấ
th ng kh p c chân. Đây cũng là m t trong nh ng lo i ch n th ng hayươ ớ ổ ộ ữ ạ ấ ươ
x y ra đi v i VĐV c a các môn th thao. Vì v y, v n đ h i ph c ch nả ố ớ ủ ể ậ ấ ề ồ ụ ấ
th ng có vai trò quan tr ng nh chính s t p luy n và thi đu c a VĐV. Cóươ ọ ư ự ậ ệ ấ ủ
th nói t p luy n và h i ph c là hai m t c a m t quá trình th ng nh t. Sể ậ ệ ồ ụ ặ ủ ộ ố ấ ự
th ng nh t và t ng tác nh h ng c a t p th l c và các quá tình h i ph cố ấ ươ ả ưở ủ ậ ể ự ồ ụ
là đi u ki n tiên quy t đ nâng cao hi u qu t p luy n. D i nh h ngề ệ ế ể ệ ả ậ ệ ướ ả ưở
c a t p luy n th l c, trong c th di n ra đng th i hai quá trình là h iủ ậ ệ ể ự ơ ể ễ ồ ờ ồ
ph c và thích nghi. Do v y, ph c h i ch c năng có vai trò đc bi t quanụ ậ ụ ồ ứ ặ ệ
tr ng trong chu k hu n luy n v n đng viên.ọ ỳ ấ ệ ậ ộ
Trong t p luy n và thi đu th thao, ch n th ng b máy v n đng nóiậ ệ ấ ể ấ ươ ộ ậ ộ
chung và ch n th ng kh p c chân nói riêng th ng xuyên x y ra, đi u nàyấ ươ ớ ổ ườ ả ề
nh h ng r t l n đn thành tích c a VĐV, đòi h i s quan tâm đc bi t tả ưở ấ ớ ế ủ ỏ ự ặ ệ ừ
phía các nhà qu n lý, các hu n luy n viên, bác sĩ th thao và chính b n thânả ấ ệ ể ả
các v n đng viên. H u h t các v n đng viên đu có th b ch n th ngậ ộ ầ ế ậ ộ ề ể ị ấ ươ
trong quá trình t p luy n và thi đu. Các nguyên nhân gây ra ch n th ngậ ệ ấ ấ ươ
th ng là tình tr ng quá t i h v n đng, s tích t các vi ch n th ng d nườ ạ ả ệ ậ ộ ự ụ ấ ươ ẫ
đn thoái hóa trong các c u trúc fibrin: gân, dây ch ng, bao kh p, c , s n vàế ấ ằ ớ ơ ụ
x ng. Hi u đc b n ch t v n đ này có vai trò r t quan tr ng trong vi cươ ể ượ ả ấ ấ ề ấ ọ ệ
tìm ki m các gi i pháp đi u tr và ph c h i phù h p cho các v n đng viênế ả ề ị ụ ồ ợ ậ ộ
sau ch n th ng. Tr c đây ng i ta quan ni m r ng, ch a tr và ph c h iấ ươ ướ ườ ệ ằ ữ ị ụ ồ
là hai giai đo n khác nhau trong x lý ch n th ng th thao. Ngày nay, quanạ ử ấ ươ ể
ni m này đã đc thay đi. Ch a tr và h i ph c ph i đc th c hi n đngệ ượ ổ ữ ị ồ ụ ả ượ ự ệ ồ
th i. Th c hi n các bi n pháp h i ph c s m s tránh đc các bi n ch ngờ ự ệ ệ ồ ụ ớ ẽ ượ ế ứ
gây c n tr quá trình h i ph c, s m đa VĐV tr l i t p luy n và thi đu.ả ở ồ ụ ớ ư ở ạ ậ ệ ấ
Ngay c khi nh ng ch n th ng đã đc x lý t t b ng ph u thu t ho cả ữ ấ ươ ượ ử ố ằ ẫ ậ ặ
b ng các ph ng pháp khác nh ng ph ng pháp h i ph c không đúng và k pằ ươ ư ươ ồ ụ ị
th i cũng có th đa t i k t qu không nh mong mu n. Khác v i nh ngờ ể ư ớ ế ả ư ố ớ ữ
tiêu chu n lành b nh khác, quá trình đi u tr ch n th ng th thao cho v nẩ ệ ề ị ấ ươ ể ậ
