BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH VÀ QUẢN TRỊ CÔNG
LÊ BÁ KHÁNH TRÌNH
NĂNG LỰC CỦA CHỦ TỊCH PHƯỜNG
Ở THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG
TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2025
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
HỌC VIỆN CHÍNH TRỊ QUỐC GIA
HỒ CHÍ MINH
HỌC VIỆN HÀNH CHÍNH VÀ QUẢN TRỊ CÔNG
LÊ BÁ KHÁNH TRÌNH TRÌNH
NĂNG LỰC CỦA CHỦ TỊCH PHƯỜNG Ở
THÀNH PHỐ HỒ CHÍ MINH
Chuyên ngành: Quản lý công
Mã số: 9 34 04 03
TÓM TẮT LUẬN ÁN TIẾN SĨ QUẢN LÝ CÔNG
Người hướng dẫn khoa học:
1: PGS.TS NGUYỄN THỊ HỒNG HẢI
2: TS. MAI HỮU BỐN
TP. HỒ CHÍ MINH – NĂM 2025
i
1
MỞ ĐẦU
1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu
Nghiên cứu sinh chọn đề tài nghiên cứu “Năng lực của Chủ tịch phường ở Thành phố Hồ
Chí Minh” vì những lý do cơ bản sau: Thứ nhất, Chủ tịch Hồ Chí Minh từng khẳng định: “Cán
bộ là cái gốc của mọi công việc” và “công việc thành công hay thất bại đều do cán bộ tốt hay
kém”. Người cũng đã khẳng định “huấn luyện cán bộ là cái gốc của Đảng”; Thứ hai, xuất phát từ
vai trò của Ủy ban nhân dân phường và Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường tại Việt Nam( ở
Thành phố Hồ Chí Minh là chủ tịch phường); Thứ ba, từ trước những năm 1990 của thế kỷ trước,
việc phát triển năng lực khu vực công ở các quốc gia chủ yếu tập trung vào cải tiến chế độ chính
sách, và chú trọng khâu tuyển dụng, thì từ giai đoạn sau 1990 đến nay, trong mô hình quản trị
công mới, các quốc gia lại chú trọng nhiều vào quản trị năng lực nhằm phát triển năng lực của
cán bộ, công chức trong khu vực công. Thứ năm, Thành phố Hồ Chí Minh là thành phố năng
động, là trung tâm kinh tế của cả nước và là thành phố đầu tiên áp dụng mô hình chính quyền đô
thị theo Nghị quyết số 131/2020/QH14 ngày 16/11/2020 của Quốc hội và Nghị định số
33/2021/NĐ-CP ngày 29/03/2021 của Chính phủ về tổ chức chính quyền đô thị tại Thành phố
Hồ Chí Minh, thuật ngữ “Chủ tịch Ủy ban nhân dân phường” đã được sử dụng bằng thuật ngữ
“Chủ tịch phường”. Theo khoản 1, Điều 18, Nghị quyết 131 của Quốc hội, Chủ tịch phường là:
“Người đứng đầu, có trách nhiệm lãnh đạo, quản lý, điều hành Ủy ban nhân dân phường làm
việc theo quy chế làm việc của Ủy ban nhân dân phường, bảo đảm nguyên tắc tập trung dân chủ
và tuân thủ các quy định của pháp luật”; Thứ sáu, cho đến thời điểm hiện tại, đã có nhiều công
trình nghiên cứu về năng lực của lãnh đạo cấp cơ sở, trong đó có Ủy ban nhân dân phường, tuy
nhiên chưa có công trình nghiên cứu trực tiếp nào về năng lực của Chủ tịch phường trong điều
kiện triển khai thực hiện chính quyền đô thị như Thành phố Hồ Chí Minh.
Chính vì vậy, nghiên cứu thực trạng năng lực Chủ tịch phường trên địa bàn Thành phố
Hồ Chí Minh, từ đó nêu bật những vấn đề cần hoàn thiện để nâng cao năng lực Chủ tịch phường
của thành phố là yêu cầu cấp bách, cần thiết. Do đó, nghiên cứu sinh đã lựa chọn hướng nghiên
cứu “Năng lực của Chủ tịch phường ở Thành phố Hồ Chí Minh” cho luận án tiến sĩ của mình.
2. Mục đích, nhiệm vụ nghiên cứu của luận án
2.1. Mục đích nghiên cứu
Mục đích nghiên cứu của Luận án là xây dựng luận cứ khoa học và thực tiễn để đề xuất
giải pháp nâng cao năng lực của Chủ tịch phường ở Thành phố Hồ Chí Minh để thích ứng với
bối cảnh xây dựng chính quyền đô thị, và thích ứng với cuộc cách mạng 4.0.
2.2. Nhiệm vụ nghiên cứu
Thứ nhất, hệ thống các công trình nghiên cứu trong và ngoài nước liên quan đến chủ đề
nghiên cứu của luận án, trên cơ sở đó tìm ra những giá trị tiếp thu và khoảng trống nghiên cứu để
luận án có định hướng nghiên cứu phù hợp; Thứ hai, hệ thống hóa và làm rõ cơ sở lý luận về
năng lực của Chủ tịch phường, đặc biệt là làm rõ khung năng lực, tiêu chí đánh giá năng lực, các
yếu tố ảnh hưởng đến năng lực của Chủ tịch phường; Thứ ba, phân tích, đánh giá thực trạng
năng lực của Chủ tịch phường ở Thành phố Hồ Chí Minh, từ đó chỉ ra được những kết quả đạt
được, những hạn chế và nguyên nhân của hạn chế để có các giải pháp phù hợp; Thứ tư, luận án
đề xuất một số quan điểm và giải pháp nhằm nâng cao năng lực của Chủ tịch phường ở Thành
phố Hồ Chí Minh trong bối cảnh chuyển đổi số, xây dựng chính quyền thông minh và đáp ứng
yêu cầu chuyển đổi chế độ làm việc từ tập thể sang chế độ thủ trưởng.
2
3. Đối tượng và phạm vi nghiên cứu
3.1. Đối tượng nghiên cứu
Đối tượng nghiên cứu của luận án là năng lực của Chủ tịch phường ở Thành phố Hồ Chí
Minh.
3.2. Phạm vi nghiên cứu
- Phạm vi không gian: Luận án được thực hiện đối với các phường ở Thành phố Hồ Chí
Minh.
- Phạm vi thời gian: Thời gian nghiên cứu của luận án tập trung vào giai đoạn từ năm
2021 (khi thực hiện chính quyền đô thị tại Thành phố Hồ Chí Minh), trong đó dữ liệu sơ cấp
được thu thập trong năm 2022, các giải pháp đặt ra đến năm 2030, định hướng đến năm 2045.
- Phạm vi nội dung: Có nhiều cách tiếp cận trong nghiên cứu về năng lực nói chung và
năng lực của Chủ tịch phường nói riêng. Trong luận án năng lực của Chủ tịch phường ở Thành
phố Hồ Chí Minh, được nghiên cứu thông qua cách tiếp cận: (i) kiến thức, kỹ năng, thái độ, và
kết quả thực hiện công việc của Chủ tịch phường; (ii) luận án nghiên cứu năng lực Chủ tịch
phường gắn với mô hình chính quyền đô thị của TP. Hồ Chí Minh. Theo đó, Chủ tịch phường
hoạt động theo chế độ thủ trưởng. Chủ tịch phường do Chủ tịch Quận bổ nhiệm.
4. Phương pháp luận và phương pháp nghiên cứu luận án
4.1. Phương pháp luận
Luận án được nghiên cứu trên cơ sở phương pháp luận của chủ nghĩa duy vật biện chứng
và chủ nghĩa duy vật lịch sử; và nghiên cứu thực tiễn còn dựa trên nền tảng tư tưởng Hồ Chí
Minh, các quan điểm, chủ trương của Đảng và chính sách, pháp luật của nhà nước về hoàn thiện
năng lực của cán bộ, quản lý cấp cơ sở, đặc biệt là Chủ tịch phường
4.2. Phương pháp nghiên cứu
- Phương pháp nghiên cứu tài liệu thứ cấp: Phương pháp nghiên cứu tài liệu là để kế
thừa kết quả nghiên cứu của các tác giả đã nghiên cứu trước để tiến hành xây dựng khung năng
lực của Chủ tịch phường. Tài liệu nghiên cứu sử dụng trong luận án gồm các báo cáo liên quan
đến Chủ tịch phường ở TP. Hồ Chí Minh, được thu thập từ Sở Nội vụ, Ban Tổ chức Thành ủy
TP. Hồ Chí Minh, Phòng Nội vụ các Quận, Cục Thống kê TP. Hồ Chí Minh. Mục đích sử dụng
phương pháp này nhằm xác định năng lực và khung năng lực của chủ tịch phường ở chương 2,
phân tích thực trạng ở chương 3.
- Phương pháp điều tra xã hội học bằng cách sử dụng bảng hỏi:
Phương pháp này được nghiên cứu sinh sử dụng nhằm thiết kế bảng khảo sát chính thức
liên quan đến năng lực của Chủ tịch phường, để sử dụng phương pháp này, nghiên cứu sinh chia
thành 02 giai đoạn: Giai đoạn 1: Dựa trên cơ sở lý thuyết nền về khung năng lực, nghiên cứu
sinh thiết kế sơ bộ bảng hỏi nhằm khảo sát các yếu tố cấu thành năng lực của Chủ tịch phường,
sau đó tiến hành khảo sát để có thông tin sát thực, giúp cho nghiên cứu sinh có thể hoàn thiện
bảng hỏi khảo sát liên quan đến khung năng lực của Chủ tịch phường, cũng như các yếu tố ảnh
hưởng đến năng lực của Chủ tịch phường. Đối tượng khảo sát là Chủ tịch phường, với mẫu điều
tra được lựa chọn mang tính đại diện thuộc các Quận Bình Thạnh, Tân Bình, Bình Tân, Tân Phú,
Quận 10, Quận 5, Quận 6, Quận 7, Quận 8, Quận 3. Để đảm bảo đại diện cho mẫu điều tra,
nghiên cứu sinh lựa chọn số lượng mẫu thực hiện khảo sát là 100 chủ tịch phường thuộc các
quận trên, phương pháp khảo sát bằng cách phát phiếu điều tra trực tiếp và tiến hành thu lại
phiếu. Giai đoạn 2: Sau khi có ý kiến phản hồi từ điều tra khảo sát sơ bộ, nghiên cứu sinh tiến
hành tổng hợp, điều chỉnh các yếu tố cấu thành năng lực của Chủ tịch phường, cũng như các yếu
tố ảnh hưởng đến năng lực của Chủ tịch phường, để tiến hành khảo sát chính thức, phục vụ cho
việc điều tra phân tích thực trạng.
