
4
1. Tính cấp thiết của đề tài
Trong bối cảnh chuyển đổi số và xu hướng toàn cầu hóa, tư duy phản biện
(TDPB) được coi là kỹ năng nền tảng trong giáo dục và lao động. Báo cáo "Tương
lai Việc làm 2020" của Diễn đàn Kinh tế Thế giới (WEF) đã xếp TDPB và phân tích
vào nhóm kỹ năng hàng đầu đến năm 2025. Đặc biệt, trong bối cảnh các thách thức
an ninh truyền thống và phi truyền thống gia tăng nhanh, TDPB là công cụ quan
trọng giúp sinh viên an ninh phát triển kỹ năng phán đoán, nhận diện nguy cơ và
đưa ra quyết định hợp lý.
Tại Việt Nam, Khung trình độ quốc gia cũng nhấn mạnh việc trang bị kỹ
năng TDPB cho sinh viên đại học như một chuẩn đầu ra quan trọng. Tuy nhiên, thực
tế giáo dục Việt Nam cho thấy TDPB còn là một khái niệm mới mẻ, chưa được đào
tạo một cách bài bản, hệ thống. Sinh viên thường thiếu tính tự tin, kỹ năng tranh
biện và tự đánh giá.
Trong lĩnh vực an ninh, những nguy cơ mới của an ninh phi truyền thống, tác
động của cách mạng công nghệ 4.0 ảnh hưởng rất lớn đến tư tưởng và tư duy của
loài người. Do đó, sinh viên an ninh cần năng lực TDPB để nhận diện các luồng
thông tin sai lệch và đánh giá đúng bản chất của vấn đề.
2. Mục đích nghiên cứu
Nghiên cứu, tổng kết lý luận về năng lực TDPB của sinh viên trên cơ sở đó
xây dựng khung lý thuyết về năng lực TDPB của sinh viên an ninh bao gồm định
nghĩa, các thành phần và tiêu chí đánh giá. Theo đó, xây dựng Bộ công cụ đánh giá
và phát triển năng lực TDPB của sinh viên an ninh và bài test tình huống để kiểm
định Bộ công cụ. Đồng thời, đánh giá thực trạng năng lực TDPB của sinh viên an
ninh ở Việt Nam hiện nay từ đó đề xuất một số giải pháp nhằm phát triển TDPB cho
nhóm sinh viên này.
3. Nhiệm vụ nghiên cứu
Một là, tổng quan những công trình nghiên cứu trong và ngoài nước có liên
quan đến đề tài luận án. Hai là, phân tích làm sáng tỏ những vấn đề lý luận chung,
xây dựng khung lý thuyết đánh giá và phát triển năng lực TDPB của sinh viên an
ninh. Ba là, xây dựng và chuẩn hóa Bộ công cụ đánh giá năng lực TDPB của sinh
viên an ninh để kiểm định khung lý thuyết, đồng thời xây dựng bài test tình huống