Tóm tắt luận văn Thạc sĩ Luật học: Các yêu cầu hợp pháp và hợp lý đối với quyết định hành chính

ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> KHOA LUẬT<br /> <br /> VŨ THỊ THU THUỶ<br /> <br /> CÁC YÊU CẦU HỢP PHÁP VÀ HỢP LÝ<br /> ĐỐI VỚI QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH<br /> Chuyên ngành: Lý luận và Lịch sử Nhà nước và Pháp luật<br /> Mã số: 60 38 01<br /> <br /> TÓM TẮT LUẬN VĂN THẠC SĨ LUẬT HỌC<br /> <br /> HÀ NỘI - 2014<br /> <br /> Công trình được hoàn thành tại<br /> KHOA LUẬT - ĐẠI HỌC QUỐC GIA HÀ NỘI<br /> <br /> Cán bộ hướng dẫn khoa học: GS. TS. PHẠM HỒNG THÁI<br /> <br /> Phản biện 1: ..........................................................<br /> <br /> Phản biện 2: .........................................................<br /> <br /> Luận văn sẽ được bảo vệ trước Hội đồng chấm luận văn thạc sĩ họp<br /> tại Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội.<br /> Vào hồi: …….. giờ ……….. ngày ……….. tháng……… năm…….<br /> <br /> Có thể tìm hiểu luận văn tại<br /> Trung tâm tư liệu Khoa Luật – Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> Trung tâm tư liệu – Thư viện Đại học Quốc gia Hà Nội<br /> <br /> MỤC LỤC<br /> Trang phụ bìa<br /> Lời cam đoan<br /> Lời cảm ơn<br /> Mục lục<br /> Danh mục các chữ viết tắt<br /> Danh mục bảng<br /> MỞ ĐẦU ............................................................................................................ 1<br /> Chương 1: CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ CÁC YÊU CẦU HỢP PHÁP<br /> VÀ HỢP LÝ ĐỐI VỚI QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH ............. 5<br /> 1.1.<br /> <br /> Khái quát chung về quyết định hành chính................................... 5<br /> <br /> 1.1.1. Khái niệm, đặc điểm ............................................................................. 5<br /> 1.1.2. Phân loại quyết định hành chính ....................................................... 13<br /> 1.2.<br /> <br /> Yêu cầu về tính hợp pháp và hợp lý của quyết định hành chính .... 16<br /> <br /> 1.2.1. Khái quát về tính hợp lý và hợp pháp của quyết định hành chính ...... 16<br /> 1.2.2. Tính hợp pháp của quyết định hành chính ....................................... 19<br /> 1.2.3. Tính hợp lý của quyết định hành chính ............................................ 25<br /> 1.2.4. Vai trò của tính hợp pháp và hợp lý trong việc đánh giá chất<br /> lƣợng của quyết định hành chính ...................................................... 27<br /> 1.2.5. Mối quan hệ giữa tính hợp pháp và tính hợp lý trong quyết<br /> định hành chính ................................................................................... 29<br /> Chương 2: THỰC TRẠNG VIỆC ĐÁP ỨNG YÊU CẦU HỢP<br /> PHÁP VÀ HỢP LÝ CỦA QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH Ở<br /> VIỆT NAM................................................................................................................. 40<br /> 2.1.<br /> <br /> Điều kiện đáp ứng yêu cầu hợp pháp và hợp lý của quyết<br /> định hành chính ở Việt Nam ........................................................... 40<br /> <br /> 2.1.1. Điều kiện khách quan ......................................................................... 40<br /> 1<br /> <br /> 2.1.2. Pháp luật hiện hành ............................................................................. 41<br /> 2.1.3. Trình độ cán bộ, công chức nhà nƣớc làm công tác quản lý<br /> hành chính nhà nƣớc nói chung và ban hành quyết định hành<br /> chính nói riêng .................................................................................... 42<br /> 2.1.4. Cơ chế kiểm tra và xử lý quyết định khiếm khuyết, truy cứu<br /> trách nhiệm pháp lý ngƣời ra quyết định sai trái ............................. 44<br /> 2.2.<br /> <br /> Tình hình ban hành và thực hiện quyết định hành chính<br /> ở Việt Nam ......................................................................................... 45<br /> <br /> 2.2.1. Thực trạng tính hợp pháp của quyết định hành chính ..................... 45<br /> 2.2.2. Thực trạng tính hợp lý của quyết định hành chính .......................... 55<br /> 2.3.<br /> <br /> Đánh giá nguyên nhân của thực trạng đáp ứng yêu cầu<br /> hợp pháp và hợp lý của quyết định hành chính ở Việt Nam.... 59<br /> <br /> 2.3.1. Hệ thống luật, pháp luật hiện hành.................................................... 59<br /> 2.3.2. Những hoạt động chuyên môn trực tiếp ảnh hƣởng tới hiệu lực<br /> của quyết định hành chính nhà nƣớc................................................. 62<br /> 2.3.3. Công tác tổ chức ban hành quyết định hành chính nhà nƣớc ......... 65<br /> 2.3.4. Thực hiện cơ chế dân chủ trong xây dựng và áp dụng pháp luật ...... 67<br /> Chương 3: CÁC GIẢI PHÁP BẢO ĐẢM CÁC YÊU CẦU HỢP<br /> PHÁP VÀ HỢP LÝ CỦA QUYẾT ĐỊNH HÀNH CHÍNH ...... 71<br /> 3.1.<br /> <br /> Phương hướng chung và các quan điểm chủ đạo trong việc<br /> bảo đảm yêu cầu tính hợp pháp và hợp lý của quyết định<br /> hành chính .......................................................................................... 71<br /> <br /> 3.2.<br /> <br /> Các giải pháp cụ thể ......................................................................... 79<br /> <br /> 3.2.1. Giải pháp về lập pháp ......................................................................... 79<br /> 3.2.2. Giải pháp về thực hiện pháp luật ....................................................... 81<br /> KẾT LUẬN ..................................................................................................... 85<br /> DANH MỤC TÀI LIỆU THAM KHẢO ................................................... 87<br /> <br /> 2<br /> <br /> MỞ ĐẦU<br /> 1. Tính cấp thiết của đề tài nghiên cứu<br /> Công dân đƣợc pháp luật bảo vệ là những quyền cơ bản của con<br /> ngƣời mà Hiến pháp của nhiều nƣớc hiện nay trên thế giới đều công nhận.<br /> Đó cũng là một trong những nét đặc trƣng của nền công lý hiện đại mà thế<br /> giới loài ngƣời văn minh ngày nay đã đ ấu tranh giành đƣợc. Tuy nhiên<br /> trong cuộc sống, đấu tranh xảy ra hàng ngày, quyền công dân đƣợc pháp<br /> luật bảo vệ chƣa đƣợc thực thi một cách hữu hiệu, đầy đủ và kịp thời. Ở<br /> nhiều nƣớc, nơi nào tình trạng độc đoán, chuyên quyền còn ngự trị thì<br /> quyền công dân đƣợc pháp luật bảo vệ chỉ tồn tại một cách hình thức trong<br /> các văn bản pháp luật mà thôi<br /> Trong xu hƣớng phát triển của xã hội, các quan hệ xã hội ngày càng<br /> có xu hƣớng bị xâm hại không chỉ giữa cá nhân với cá nhân, mà còn giữa<br /> cơ quan công quyền với cá nhân. Trong hoạt động quản lý của mình các cơ<br /> quan công quyền với những Quyết định quản lý có tính chất ảnh hƣởng<br /> đến các quan hệ xã hội trong xã hội. Trong đó với những quyết định hành<br /> chính của cơ quan hành chính nhà nƣớc có vai trò rất quan trọng trong hoạt<br /> động quản lý nhà nƣớc, là hoạt động có tính chất ảnh hƣởng đến quan hệ<br /> xã hội công dân nhiều nhất.<br /> Với việc ra đời Tòa Hành Chính và đặc biệt là của Luật tố tụng hành<br /> chính Việt Nam 2010, có hiệu lực ngày 01/07/2011, đã đƣa ra đƣợc cách<br /> nhìn nhận và đánh giá toàn diện, sâu sắc và cụ thể hơn đối với quyết định<br /> hành chính. Trong đó, chất lƣợng của một quyết định hành chính cần đƣợc<br /> xem xét ở hai khía cạnh: tính hợp pháp và tính hợp lý. Cùng với những<br /> thay đổi của tình hình kinh tế, chính trị, xã hội và văn hoá cũng nhƣ sự<br /> thay đổi trong quy định về luật, chúng ta cần nhìn nhận một cách chính xác<br /> hơn các yêu cầu về tính hợp pháp và tính hợp lý của quyết định hành chính.<br /> 2. Tình hình nghiên cứu của đề tài<br /> Trên thực tế vẫn còn tồn tại những văn bản pháp luật: ban hành trái<br /> 3<br /> <br />