i
LỜI MỞ ĐẦU
Cùng với sự phát triển của thị trường chứng khoán, tại Việt Nam, các công ty
chứng khoán lần lượt ra đời, với vai trò là trung gian trên thị trường chứng khoán,
các công ty chứng khoán đã góp một phần không nhỏ vào tốc độ tăng trưởng của thị
trường nói chung. Nhờ có các công ty chứng khoán, hoạt động mua bán của các nhà
đầu tư được diễn ra thuận lợi và đảm bảo, về phía các tổ chức phát hành chứng
khoán, họ cũng giảm được đáng kể các chi phí về phát hành và sau phát hành, đặc
biệt, đối với thị trường còn non trẻ như Việt Nam, sự ra đời của các công ty chứng
khoán đã giúp các nhà quản lý nhà nước, quản lý thị trường có thể theo dõi và điều
tiết thị trường một cách hợp lý, tránh tình trạng lũng đoạn và thao túng thị trường.
Trong những năm gần đây, các Công ty chứng khoán liên tục được hình
thành và mở rộng. Tuy nhiên, sự đa dạng cũng như chất lượng của dịch vụ của các
công ty còn hạn chế. Được thành lập từ cuối năm 2007, Công ty Cổ phần Chứng
khoán Golden Bridge Việt Nam là một công ty chứng khoán trẻ, do vậy, quy mô
dịch vụ, thị phần nhỏ, sản phẩm dịch vụ đơn điệu, phạm vi, đối tượng cung cấp dịch
vụ còn hạn chế, chất lượng, hiệu quả dịch vụ thấp. Để tăng tính cạnh tranh trong
hoạt động kinh doanh chứng khoán của Công ty Cổ phần Chứng khoán Golden
Bridge Việt Nam, tôi đã chọn vấn đề “Phát triển các dịch vụ chứng khoán tại
Công ty Cổ phần Chứng khoán Golden Bridge Việt Nam” làm đề tài luận văn thạc
sỹ của mình.
CHƯƠNG 1
TỔNG QUAN VỀ CÁC DỊCH VỤ
TẠI CÔNG TY CHỨNG KHOÁN
1.1 Khái quát về công ty chứng khoán
CTCK được hiểu là một tổ chức tài chính trung gian được thành lập theo
pháp luật, thực hiện một hoặc một số hoạt động trên TTCK.
Do hoạt động trong lĩnh vực tài chính nên CTCK mang các đặc trưng của
một tổ chức tài chính trung gian trên TTCK và những đặc điểm riêng có sau: Công
ty chứng khoán là một trung gian tài chính, công ty chứng khoán là một tổ chức
kinh doanh có điều kiện, có nét đặc thù về vốn và tài sản, sản phẩm dễ bị bắt chước,
ii
tính độc lập tương đối về tổ chức và hoạt động của công ty chứng khoán, nhân tố con
người đóng vai trò quyết định, dễ xảy ra xung đột lợi ích, hoạt động bị kiểm soát.
1.2 Các dịch vụ của công ty chứng khoán
Các dịch vụ trong CTCK bao gồm:
Một là, dịch vụ môi giới chứng khoán
Môi giới chứng khoán là việc CTCK làm trung gian môi giới giúp khách
hàng mua và bán chứng khoán qua đó hưởng hoa hồng trên tổng giá trị giao dịch mà
khách hàng thực hiện mua bán.
Môi giới chứng khoán là một hoạt động kinh doanh trong đó công ty chứng
khoán đại diện cho khách hàng tiến hành giao dịch thông qua cơ chế giao dịch tại sở
giao dịch chứng khoán hay thị trường OTC mà chính khách hàng phải chịu trách
nhiệm đối với hậu quả kinh tế của việc giao dịch đó.
Hai là, dịch vụ bảo lãnh, đại lý phát hành chứng khoán
Bảo lãnh phát hành là việc tổ chức bảo lãnh giúp tổ chức phát hành thực hiện
các thủ tục trước khi chào bán chứng khoán, nhận mua chứng khoán của tổ chức phát
hành để bán lại, hoặc mua số chứng khoán còn lại chưa được phân phối hết.
Ba là, dịch vụ tư vấn chứng khoán
Tư vấn đầu tư chứng khoán là các hoạt động phân tích, đưa ra khuyến nghị
liên quan đến chứng khoán, hoặc công bố và phát hành các báo cáo phân tích có
liên quan đến chứng khoán.
Bốn là, dịch vụ quản lý danh mục đầu tư
Quản lý danh mục đầu tư là việc quản lý vốn của khách hàng thông qua việc mua
bán và nắm giữ hộ tổ hợp chứng khoán cho khách hàng và vì lợi ích của khách hàng.
Năm là, các dịch vụ khác
Bao gồm dịch vụ lưu ký chứng khoán, dịch vụ thực hiện hộ quyền sở hữu
của khách hàng, dịch vụ quản lý quỹ, nghiệp vụ tín dụng.
1.3 Phát triển dịch vụ của công ty chứng khoán
Phát triển dịch vụ chứng khoán là việc biến đổi theo hướng tích cực hơn trên
tất cả các phương diện như phát triển về quy mô bằng cách gia tăng số lượng tài
iii
khoản mở mới, tăng thị phần môi giới...; phát triển về đối tượng bằng việc gia tăng
số lượng tài khoản tổ chức và cá nhân nước ngoài, phương thức giao dịch...; phát
triển về phạm vi địa bàn phủ sóng cũng như giao dịch trên SGDCK, thị trường OTC;
nâng cao chất lượng, hiệu quả các dịch vụ bằng việc tăng doanh thu, lợi nhuận. Việc
đánh giá chất lượng dịch vụ có thể thực hiện thông qua việc điều tra lấy ý kiến của
các chuyên gia, các nhà đầu tư tổ chức.
Các tiêu chí để đánh giá mức độ phát triển của dịch vụ chứng khoán gồm:
quy mô hoạt động, đối tượng khách hàng của CTCK, phạm vi hoạt động của CTCK,
hiệu quả từ các dịch vụ, lợi nhuận từ các dịch vụ.
1.4 Các nhân tố ảnh hưởng đến dịch vụ chứng khoán của công ty chứng khoán
Các nhân tố ảnh hưởng tới dịch vụ của công ty chứng khoán bao gồm các
nhân tố chủ quan và các nhân tố khách quan.
Các nhân tố chủ quan bao gồm nhân tố về nhân sự, tiềm lực tài chính của
công ty chứng khoán, trình độ quản lý, cơ sở vật chất kỹ thuật của CTCK, công tác
kiểm tra giám sát và quản trị rủi ro.
Các nhân tố khách quan bao gồm nhân tố về sự ổn định về chính trị xã hội,
môi trường pháp lý, tình hình kinh tế, sự phát triển của thị trường tài chính, sự phát
triển của thị trường chứng khoán.
CHƯƠNG 2
THỰC TRẠNG DỊCH VỤ CỦA CÔNG TY CỔ PHẦN
CHỨNG KHOÁN GOLDEN BRIDGE VIỆT NAM
2.1 Khái quát về Công ty Cổ phần Chứng khoán Golden Bridge Việt Nam
Công ty Cổ phần Chứng khoán Golden Bridge Việt Nam (GBVS) tiền thân
là Công ty Cổ phần Chứng khoán Click&Phone được thành lập và hoạt động theo
giấy phép số 61/UBCK-GPHDKD do Uỷ ban Chứng khoán Nhà nước cấp ngày
05/09/2007, giấy phép sửa đổi lần 1 số 138/UBCK-GP ngày 03/07/2008 về việc
tăng vốn điều lệ, theo đó, vốn điều lệ của Công ty đã tăng từ 30 tỷ đồng lên 135 tỷ
đồng với sự tham gia góp 49% vốn của Tập đoàn tài chính Golden Bridge của Hàn
Quốc. Giấy phép sửa đổi lần 2 số 154/UBCK-GP ngày 15/09/2008 với các nghiệp
iv
vụ: môi giới chứng khoán, lưu ký chứng khoán, tư vấn đầu tư chứng khoán và tự
doanh chứng khoán.
Lĩnh vực kinh doanh: Môi giới chứng khoán; Tự doanh chứng khoán; Lưu ký
chứng khoán; Tư vấn tài chính, tư vấn đầu tư chứng khoán và một số lĩnh vực khác.
2.2 Thực trạng dịch vụ chứng khoán tại Công ty Cổ phần Chứng
khhoans Golden Bridge Việt Nam
Thứ nhất, dịch vụ môi giới chứng khoán
Dịch vụ môi giới của GBVS được cung cấp dưới các hình thức:
+ Dịch vụ môi giới tại sàn – HereBest
+ Dịch vụ môi giới chứng khoán online – ClearClick
+ Dịch vụ môi giới chứng khoán qua tổng đài điện thoại – FastPhone
+ Dịch vụ môi giới chứng khoán qua SMS – SpeedMessage
+ Dịch vụ môi giới chứng khoán qua Iphone – IclickPro Iphone
Quy trình dịch vụ môi giới được thực hiện từ khâu tìm kiếm khách hàng,
sàng lọc khách hàng, tiếp xúc khách hàng, mở tài khoản cho khách hàng và thực
hiện các nghiệp vụ môi giới.
Một số chỉ tiêu đánh giá dịch vụ môi giới: Số lượng tài khoản giao dịch,
doanh số giao dịch mua bán chứng khoán, doanh thu từ hoạt động môi giới, thị phần
hoạt động môi giới của công ty.
Thứ hai, dịch vụ tư vấn
Công ty triển khai dịch vụ tư vấn như tư vấn niêm yết, tư vấn cổ phần hóa, tư
vấn phát hành, quản lý cổ đông... trong đó, tập trung chủ yếu vào tư vấn cổ phần hóa.
Tuy nhiên, doanh thu từ hoạt động này chưa cao do môi trường cạnh tranh về phí dịch
vụ và khung biểu phí của Nhà nước quy định trong việc cổ phần hóa doanh nghiệp nhà
nước, nhưng mặt lợi cho hoạt động kinh doanh chứng khoán của công ty là dịch vụ môi
giới có tính hỗ trợ cho dịch vụ môi giới vấn đề về doanh thu không phải là áp lực lớn.
Thứ ba, các dịch vụ khác
Dịch vụ lưu ký chứng khoán: GBVS thực hiện lưu ký chứng khoán cho khách
hàng với các nghiệp vụ Mở và quản lý tài khoản lưu ký; Ký gửi chứng khoán; Rút
v
chứng khoán; Chuyển khoản chứng khoán không qua giao dịch; Thực hiện quyền
và xử lý lỗi giao dịch.
Dịch vụ cho vay: Dịch vụ cho vay tại GBVS được thực hiện dưới các hợp đồng
hợp tác kinh doanh hay gọi tắt là các hợp đồng BCC.
Dịch vụ cầm cố chứng khoán: dịch vụ cầm cố chứng khoán tại GBVS đang áp
dụng khá thận trọng, do giá trị mỗi hợp đồng cao.
2.3 Đánh giá các dịch vụ tại Công ty Cổ phần Chứng khoán Golden
Bridge Việt Nam
Kết quả nổi bật nhất mà GBVS đạt được đó là có lãi trong 3 năm liên tiếp.
Bên cạnh đó công ty cũng đạt được một số kết quả khác như:
- Doanh số giao dịch mua bán chứng khoán và doanh thu từ các hoạt động
tăng đều qua các năm.
- Doanh thu môi giới chiếm tỷ trọng cao trong tổng doanh thu toàn công ty.
- Thị phần môi giới cải thiện đáng kể và tăng qua từng năm.
- Tạo dựng được uy tín và xây dựng được hình ảnh tốt đối với các NĐT và đối tác.
Qua các số liệu phân tích, đánh giá về hoạt động kinh doanh dịch vụ chứng
khoán của công ty GBVS và kết quả đã đạt được, các dịch vụ chứng khoán tại
GBVS còn những hạn chế sau: các dịch vụ có quy mô nhỏ, phạm vi đối tượng hạn
hẹp, đa dạng hóa các dịch vụ còn hạn chế, chất lượng dịch vụ chưa cao nên khả
năng cạnh tranh còn thấp.
Nguyên nhân: Bao gồm nhóm nguyên nhân chủ quan và nhóm nguyên nhân
khách quan.
Nguyên nhân chủ quan gồm: cơ cấu tổ chức của công ty hiện nay chưa hợp
lý, đội ngũ nhân viên hành nghề hiện nay chưa đáp ứng được yêu cầu của công việc
cũng như của khách hàng, tiềm lực tài chính của công ty còn yếu, hệ thống cơ sở vật
chất chưa đáp ứng được yêu cầu phát triển, trình độ, năng lực quản trị, nhất là quản
trị rủi ro còn yếu, hoạt động tiếp thị, quảng cáo chưa được chú trọng, thiếu chiến
lược kinh doanh dài hạn.
Nguyên nhân khách quan gồm: tình hình kinh tế khủng hoảng và không ổn
định, hệ thống văn bản qui phạm pháp luật thiếu đồng bộ, kém hiệu lực, TTCK phát
triển không đều từ phía doanh nghiệp, nhà đầu tư.