Môn "chỉnh hình răng mặt" là gì và tại
sao người ta lại mang niềng răng?
Môn chỉnh hình răng mặt (orthodontics) là một môn nha khoa đặc biệt có liên
quan đến việc xếp thẳng hàng răng và hàm nhằm giúp cho nụ cười đẹp hơn và
răng miệng khỏe hơn. "Ortho" có nghĩa là đứng hoặc thẳng, và "Odont" có nghĩa
là răng. Nha sĩ thường đề nghị nên mang niềng răng để làm cho miệng và mặt của
bệnh nhân đẹp hơn. Chỉnh hình răng giúp khắc phục các vấn đề như răng không
đều hoặc răng chật hàm, hàm trên hô hoặc hàm dưới đưa ra, vị trí xương hàm và
khớp xương hàm bị lệch.
Khi nào nên mang niềng răng?
Bệnh nhân nào mắc phải các vấn đề về răng mặt có thể được chỉnh hình hầu như là
vào bất cứ lứa tuổi nào. Tốt nhất nên mang niềng răng từ tuổi 10 đến 14, vì lúc này
đầu và miệng còn đang phát triển, như vậy thì dễ làm thẳng hàng răng hơn. Tuy
nhiên, bởi vì việc sửa đổi vẻ bề ngoài mặt mũi có thể gây chấn động tinh thần cho
một đứa trẻ vào lứa tuổi nhạy cảm này, các bậc cha mẹ nên nói chuyện với con về
vấn đề này trước khi cho cháu mang niềng răng. Hơn nữa, không chỉ có trẻ em
mới mang niềng răng được. Càng ngày càng có nhiều người lớn mang niềng răng
để chỉnh những khuyết điểm nhỏ và để làm cho nụ cười đẹp hơn.
Tôi phải mang loại niềng răng nào?
Nha sĩ sẽ cho biết loại niềng răng nào là thích hợp nhất cho bạn, nhưng thông
thường bệnh nhân có thể lựa chọn. Nói chung có ba loại niềng răng: Loại phổ biến
nhất là các móc niềng nhỏ bằng kim loại hoặc nhựa dính liền với răng và ít thấy.
Loại niềng răng “lưỡi” dính liền với phần trong của răng, không thấy được. Loại
truyền thống là các nẹp kim loại bọc quanh răng và che hầu hết các răng. Tất cả
các loại niềng răng dùng dây thép để dịch chuyển răng đến vị trí mong muốn.
Tôi phải mang niềng răng trong bao lâu?
Tùy theo kế hoạch điều trị của bạn. Nếu vấn đề về các kẽ răng hoặc khớp cắn càng
phức tạp, và tuổi càng cao, thì thường thời gian điều trị sẽ lâu hơn. Phần lớn các
bệnh nhân mang niềng răng trong thời gian từ 18 đến 30 tháng, sau đó thì mang
một cái hàm giữ răng trong vòng ít nhất là vài tháng đến cao nhất là hai năm nhằm
cho các mô thịt chân răng kết cứng theo vị trí thích hợp. Một số bệnh nhân có thể
phải mang hàm giữ răng vĩnh viễn.
Việc điều trị có gây khó chịu không?
Mỗi lần bạn đến khám, nha sĩ sẽ siết chặt các sợi dây thép đan xen vào nhau, tạo
áp lực nhẹ và giúp cho các móc niềng nhỏ (tức là các nẹp) từ từ đẩy được răng và
hàm đến vị trí mong muốn. Sau mỗi lần đến khám, bạn có thể cảm thấy hơi đau ở
răng và hàm, nhưng chỉ trong một thời gian ngắn mà thôi. Cũng nên nhớ rằng có
thể cần phải nhổ một số răng để chừa chỗ cho các răng được niềng dịch chuyển và
để giúp cho hàm được sắp đúng vị trí.
Tôi có cần phải tránh ăn bất cứ loại thức ăn gì không hoặc có cần phải từ bỏ
thói quen nào không?
Cần Tránh ăn đồ ngọt, chips và uống soda. Các loại thức ăn có đường và giàu tinh
bột sinh ra axít và bợn răng, do đó có thể gây sâu răng và làm phát triển các bệnh
về lợi.
Ðối với các loại thức ăn cứng và bổ dưỡng như cà rốt hoặc táo thì nên cắt ra từng
miếng nhỏ trước khi ăn. Các đồ ngọt dính như kẹo caramen có thể làm hư dây thép
và nẹp bị tróc ra.
Tránh ăn những loại thức ăn dặm giòn và cứng như bắp rang, đậu phộng và kẹo
cứng, vì chúng có thể làm đứt niềng răng. Cũng không nên làm những điều sau:
nhai đá, mút ngón tay, thở bằng miệng quá nhiều, cắn môi và lấy lưỡi đẩy răng.
Tôi cần làm gì để chăm sóc răng tại nhà khi mang niềng răng?
Khi mang niềng răng, việc giữ vệ sinh răng miệng là quan trọng hơn bao giờ hết.
Niềng răng có các khoảng trống nhỏ là nơi đóng các mảng thức ăn và bợn răng.
Sau mỗi bữa ăn, hãy đánh răng kỹ bằng kem đánh răng có chứa chất florua và bàn
chải lông mịn. Súc miệng kỹ và soi răng trong gương để chắc là răng sạch. Nên
dành đủ thời gian để xỉa giữa niềng răng và dây thép bằng cách dùng sợi và dây xỏ.
Cứ mỗi sáu tháng hãy đi phòng nha sĩ để được làm sạch răng để giúp cho lợi và
răng được khỏe mạnh. Trong khi mang niềng răng, nếu không làm sạch răng
thường xuyên thì men răng có thể bị ố xung quanh các móc niềng nhỏ hoặc nẹp.
Ai sẽ thực hiện việc chỉnh hình răng mặt?
Bác sĩ nha khoa của gia đình có trách nhiệm phối hợp việc chữa răng cho bạn, bao
gồm bất cứ kế hoạch chỉnh hình răng mặt nào, chẳng hạn như chẩn đoán, xét
nghiệm và một số tiến trình chỉnh hình răng mặt khác. Tuy nhiên, nha sĩ của bạn
cũng có thể giới thiệu bạn đến một "chuyên gia chỉnh hình răng mặt" là người
được đào tạo về sự phát triển, cách đề phòng, và sửa lại các vấn đề về răng, hàm
và vấn đề khớp cắn cũng như các vấn đề bất thường liên quan tới mặt.