Tỷ lệ kiểm soát huyết áp theo hướng dẫn của ESH/ESC 2013

Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> TỶ LỆ KIỂM SOÁT HUYẾT ÁP THEO HƯỚNG DẪN CỦA ESH/ESC 2013<br /> Trần Công Duy*, Châu Ngọc Hoa*<br /> <br /> TÓMTẮT<br /> Mở đầu: Ngày nay, tăng huyết áp (THA) vẫn là một trong những vấn đề của sức khỏe cộng đồng và tỷ lệ<br /> kiểm soát huyết áp trong những thập niên qua đã cải thiện nhưng chưa cao.<br /> Mục tiêu: Khảo sát tỷ lệ kiểm soát huyết áp theo mục tiêu huyết áp của ESH/ESC 2013 ở bệnh nhân THA.<br /> Phương pháp nghiên cứu: nghiên cứu cắt ngang mô tả trên các bệnh nhân THA đang điều trị tại phòng<br /> khám Nội Tim Mạch, bệnh viện Chợ Rẫy từ 10/2013 đến 03/2014.<br /> Kết quả: Có 300 bệnh nhân THA tham gia nghiên cứu trong 6 tháng. Tỷ lệ kiểm soát huyết áp chung theo<br /> mục tiêu huyết áp của ESH/ESC 2013 là 46,7%. Tỷ lệ kiểm soát huyết áp ở các phân nhóm khác nhau: bệnh nhân<br /> THA kèm đái tháo đường (ĐTĐ) (không có bệnh thận mạn - BTM): 39,0%; bệnh nhân THA kèm BTM (có hoặc<br /> không có ĐTĐ): 43,4%; bệnh nhân THA < 65 tuổi không kèm ĐTĐ và BTM: 48,4%; bệnh nhân THA ≥ 65 tuổi<br /> không kèm ĐTĐ và BTM: 55,6%.<br /> Kết luận: Tỷ lệ kiểm soát huyết áp theo mục tiêu huyết áp của ESH/ESC 2013 cao hơn so với các nghiên<br /> cứu trong nước trước đây nhưng còn thấp hơn các nước phát triển.<br /> Từ khóa: Tỷ lệ kiểm soát huyết áp, tăng huyết áp, hướng dẫn của ESH/ESC 2013.<br /> <br /> ABSTRACT<br /> BLOOD PRESSURE CONTROL RATES ACCORDING TO 2013 ESH/ESC GUIDELINES<br /> Tran Cong Duy, Chau Ngoc Hoa<br /> * Y Hoc TP. Ho Chi Minh * Vol. 19 - Supplement of No 1 - 2015:1 - 5<br /> Background:Nowadays, hypertension is still one of public health issuses and despite the improvements in<br /> blood pressure control rates, they have been low for the past decades.<br /> Objectives: To survey blood pressure control rates according to 2013 ESH/ESC Guidelines among<br /> hypertensive patients.<br /> Methods:Across-sectional study was carried out from October 2013 to March 2014 to investigate treated<br /> hypertensive patients at the Cardiovascular Clinic, Cho Ray Hospital.<br /> Results: There were 300 hypertensive patients attending our study during 6 months. The overall blood<br /> pressure control rate according to 2013 ESH/ESC guidelines was 46.7%. The blood pressure control rates in<br /> different subgroups were 39.0% (patients with diabetes and no chronic kidney diasease - CKD); 43.4% (patients<br /> with CKD and with or without diabetes); 48.4% (patients less than 65 years old without diabetes and CKD) and<br /> 55.6% (patients older than 65 years old without diabetes and CKD).<br /> Conclusions: The blood pressure control rates according to blood pressure targets of 2013 ESH/ESC<br /> Guidelines were higher than those in domestic studies but lower than those in developed countries.<br /> Key words:Blood pressure control rate, hypertension, 2013 ESH/ESC Guidelines.<br /> tâm.Theo Kearney và cộng sự (cs), tỷ lệ hiện mắc<br /> MỞĐẦU<br /> THA toàn cầu chiếm khoảng 26% ở người<br /> Ngày nay, THA vẫn là một trong những vấn<br /> trưởng thành(6). Với nhiều tiến bộ của y học, sự<br /> đề của sức khỏe cộng đồng cần được quan<br /> * Bộ môn Nội, Đại học Y Dược TP. Hồ Chí Minh<br /> Tác giả liên lạc: ThS.BS Trần Công Duy<br /> ĐT: 0987276297<br /> <br /> Nội Tổng quát<br /> <br /> Email: dr.trancongduy@gmail.com<br /> <br /> 1<br /> <br /> Nghiên cứu Y học<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> <br /> phát triển của các chương trình sức khỏe cộng<br /> đồng và sự nhận thức của người dân, tỷ lệ kiểm<br /> soát huyết áp trong những thập niên qua đã cải<br /> thiện nhưng chưa cao.<br /> Các nghiên cứu trước đây trên thế giới và ở<br /> Việt Nam về tỷ lệ kiểm soát huyết áp đều dựa<br /> trên mục tiêu theo khuyến cáo của JNC. Hướng<br /> dẫn về chẩn đoán và điều trị THA gần đây nhất<br /> của Hội Tăng Huyết Áp Châu Âu / Hội Tim<br /> Châu Âu (ESH/ESC) 2013(7) có sự thay đổi trong<br /> khuyến cáo mục tiêu điều trị ở các bệnh nhân<br /> THA. Theo đó, huyết áp mục tiêu là < 140/90<br /> mmHg (ngoại trừ bệnh nhân đái tháo đường,<br /> huyết áp tâm trương (HATTr) < 85 mmHg; và ở<br /> người cao tuổi, huyết áp tâm thu (HATT) đưa về<br /> khoảng 140 – 150 mmHg).<br /> Cho đến thời điểm hiện tại, chúng tôi ghi<br /> nhận chưa có nghiên cứu nào trong nước về tỷ<br /> lệ kiểm soát huyết áp theo mục tiêu của<br /> ESH/ESC 2013.<br /> Mục tiêu<br /> Khảo sát tỷ lệ kiểm soát huyết áp theo mục<br /> tiêu huyết áp của ESH/ESC 2013 ở bệnh nhân<br /> THA<br /> <br /> ĐỐI TƯỢNG- PHƯƠNG PHÁPNGHIÊNCỨU<br /> Thiết kế nghiên cứu<br /> Nghiên cứu cắt ngang mô tả<br /> Đối tượng nghiên cứu<br /> Bệnh nhân THA đang điều trị ngoại trú tại<br /> phòng khám Nội Tim Mạch, bệnh viện Chợ Rẫy<br /> từ 10/2013 đến 03/2014.<br /> Tiêu chuẩn chọn bệnh<br /> Các bệnh nhân được đưa vào nghiên cứu<br /> phải thỏa đủ các tiêu chuẩn sau:<br /> Bệnh nhân nam hoặc nữ, ≥ 18 tuổi<br /> Đã được chẩn đoán và đang điều trị THA<br /> Đồng ý tham gia nghiên cứu<br /> Tiêu chuẩn loại trừ<br /> Phụ nữ mang thai<br /> Đang mắc các bệnh cấp tính nặng: tai biến<br /> mạch máu não, nhồi máu cơ tim cấp, suy thận<br /> cấp, viêm phổi nặng …<br /> <br /> 2<br /> <br /> Bệnh nhân không hợp tác được: bất đồng<br /> ngôn ngữ, giảm thính lực, bệnh lý tâm thần…<br /> Phương pháp thu thập số liệu<br /> Theo mẫu thu thập số liệu soạn sẵn. Bệnh<br /> nhân được đo huyết áp ở tư thế ngồi ít nhất 2 lần<br /> cách nhau 1-2 phút tuân theo đúng quy trình và<br /> kỹ thuật đo(7), nếu huyết áp 2 lần đo chênh lệch<br /> nhau thì đo thêm lần thứ ba và lấy trị số trung<br /> bình của 3 lần đo.<br /> Phương pháp xử lý và phân tích số liệu<br /> Sử dụng phần mềm Microsoft Excel 2007 và<br /> SPSS 16.0 để xử lý số liệu.<br /> Kết quả của một phép kiểm khác biệt có ý<br /> nghĩa thống kê khi p < 0,05.<br /> <br /> KẾT QUẢ<br /> Đặc điểm dân số nghiên cứu<br /> Bảng 1: Đặc điểm dân số - xã hội<br /> Biến số<br /> Nhóm tuổi<br /> <br /> < 45<br /> 45 – 54<br /> 55 – 64<br /> ≥ 65<br /> Nơi cư trú<br /> TP. Hồ Chí Minh<br /> Tỉnh<br /> Bảo hiểm y tế<br /> Tình trạng hôn<br /> Kết hôn<br /> nhân<br /> Độc thân<br /> Góa<br /> Ly dị<br /> Trình độ học vấn<br /> Mù chữ<br /> Cấp I<br /> Cấp II<br /> Cấp III<br /> Cao đẳng, đại học<br /> Nghề nghiệp<br /> Cán bộ<br /> Buôn bán<br /> Nông dân<br /> Công nhân<br /> Khác<br /> <br /> Tần số Tỷ lệ (%)<br /> 16<br /> 5,3<br /> 54<br /> 18,0<br /> 92<br /> 30,7<br /> 138<br /> 46,0<br /> 50<br /> 16,7<br /> 250<br /> 83,3<br /> 282<br /> 94,0<br /> 198<br /> 66,0<br /> 36<br /> 12,0<br /> 45<br /> 15,0<br /> 21<br /> 7,0<br /> 19<br /> 6,3<br /> 47<br /> 15,7<br /> 96<br /> 32,0<br /> 78<br /> 26,0<br /> 60<br /> 20,0<br /> 38<br /> 12,7<br /> 53<br /> 17,7<br /> 59<br /> 19,7<br /> 18<br /> 6,0<br /> 132<br /> 44,0<br /> <br /> Trong thời gian từ tháng 10/2013 đến tháng<br /> 03/2014, tại phòng khám Nội Tim Mạch, bệnh<br /> viện Chợ Rẫy, chúng tôi chọn được 300 bệnh<br /> nhân tham gia nghiên cứu.<br /> Tuổi trung bình là 64,0 ± 12,5. Tuổi nhỏ nhất<br /> là 31và lớn nhất là 92. Có 165 bệnh nhân nữ<br /> chiếm 55,0% và 135 bệnh nhân nam chiếm<br /> 45,0%. Tỷ lệ nữ/nam là 1,2:1.<br /> <br /> Chuyên Đề Nội Khoa<br /> <br /> Y Học TP. Hồ Chí Minh * Tập 19 * Phụ bản của Số 1 * 2015<br /> Bảng 2: Các yếu tố liên quan THA<br /> Biến số<br /> Hút thuốc lá<br /> Vận động thể lực<br /> Chỉ số khối cơ thể<br /> Thiếu cân<br /> Bình thường<br /> Thừa cân<br /> Béo phì<br /> Rối loạn lipid máu<br /> Đái tháo đường<br /> Bệnh thận mạn<br /> Tiền sử gia đình bệnh tim mạch sớm<br /> Thời gian phát<br /> < 5 năm<br /> hiện THA<br /> 5 – 10 năm<br /> ≥ 10 năm<br /> Số thuốc hạ áp<br /> 1<br /> 2<br /> 3<br /> 4<br /> <br /> Tần số Tỷ lệ (%)<br /> 77<br /> 25,7<br /> 59<br /> 19,7<br /> 60<br /> 20,0<br /> 147<br /> 49,0<br /> 53<br /> 17,7<br /> 40<br /> 13,3<br /> 209<br /> 69,7<br /> 77<br /> 25,7<br /> 58<br /> 19,3<br /> 58<br /> 19,3<br /> 82<br /> 27,3<br /> 138<br /> 46,0<br /> 80<br /> 26,7<br /> 39<br /> 13,0<br /> 157<br /> 52,3<br /> 91<br /> 30,3<br /> 129<br /> 4,3<br /> <br /> Đặc điểm huyết áp<br /> Bảng 3: Đặc điểm huyết áp của bệnh nhân<br /> <br /> HATT<br /> HATTr<br /> <br /> Trung<br /> bình<br /> 137,2<br /> 80,9<br /> <br /> Độ lệch HA cao nhất<br /> chuẩn<br /> 16,0<br /> 210<br /> 9,1<br /> 110<br /> <br /> HA thấp<br /> nhất<br /> 100<br /> 50<br /> <br /> Tỷ lệ kiểm soát huyết áp theo mục tiêu của<br /> ESH/ESC 2013<br /> Bảng 4: Tỷ lệ kiểm soát huyết áp theo ESH/ESC 2013<br /> Nhóm BN<br /> THA < 65 tuổi (không có<br /> ĐTĐ và BTM)<br /> THA ≥ 65 tuổi (không có<br /> ĐTĐ và BTM)<br /> THA + ĐTĐ (không có<br /> BTM)<br /> THA + BTM (có hoặc<br /> không có ĐTĐ)<br /> Chung<br /> <br /> Mục tiêu<br /> (mmHg)<br /> <br /> Tần<br /> Tỷ lệ<br /> Tổng<br /> số<br /> (%)<br /> <br /> < 140/90<br /> <br /> 45<br /> <br /> 93<br /> <br /> 48,4<br /> <br /> < 150/90<br /> <br /> 40<br /> <br /> 72<br /> <br /> 55,6<br /> <br /> < 140/85<br /> <br /> 23<br /> <br /> 59<br /> <br /> 39,0<br /> <br />