M c l cụ ụ
N i dung ộ
I.Ch ng I:Khái lu n v đ o đ cươ ậ ề ạ ứ
1.Khái ni m v đ o đ cệ ề ạ ứ
2.Các thành t c a đ o đ cố ủ ạ ứ
3. Đ o đ c cá nhân và đ o đ c XHạ ứ ạ ứ
II.Ch ng 2:Th c trang đ o đ c trong XHVN ngày nayươ ự ạ ứ
1. Đ o đ c trong XHạ ứ
2.Đ o đ c trong gia đìnhạ ứ
3. Đ o đ c trong nhà tr ng đ c bi t là gi ng đ ng ĐHạ ứ ườ ặ ệ ả ườ
III.Ch ng 3:Gi i pháp đi u ch nh và kh c ph cươ ả ề ỉ ắ ụ
1.M t s l i d y c a Bác H v đ o đ c l i s ngộ ố ờ ạ ủ ồ ề ạ ứ ố ố
2.Gi i pháp chung cho v n đ đ o đ c c a toàn XHả ấ ề ạ ứ ủ
3.Gi i pháp cho v n đ đ o đ c trong gia đìnhả ấ ề ạ ứ
4.Gi i pháp chov n đ đ o đ c trong gi ng đ ng ĐHả ấ ề ạ ứ ả ườ
1
Ph n 1: L i m đ uầ ờ ở ầ
Chúng ta ti n hành công cu c đ i m i đã hai th p k , trong đó g nế ộ ổ ớ ậ ỉ ầ
m t th p k đã đi vào kinh t th tr ng và hi n nay đang m r ngộ ậ ỉ ế ị ườ ệ ở ộ
h p tác song ph ng và đa ph ng, đang ch đ ng h i nh p qu cợ ươ ươ ủ ộ ộ ậ ố
t trrong b i c nh toàn c u hoá và kinh t tri th c.ế ố ả ầ ế ứ
Kinh t th t th tr ng v i n t tích c c c a nó đã làm cho xã h iế ị ế ị ườ ớ ặ ự ủ ộ
tr nên năng đ ng, phát tri n. Nó th c s là m t l c đ y quan tr ngở ộ ể ự ự ộ ự ẩ ọ
đ i v i dân ch và dân ch hoá. Xã h i sau h n hai th p k đ iố ớ ủ ủ ộ ơ ậ ỉ ổ
m i(1986-2008) đã thoát kh i tình tr ng kh ng ho ng, trì tr , t o ti nớ ỏ ạ ủ ả ệ ạ ề
đ cho phát tri n.ề ể
Bên c nh nh ng m t tích c c c a kinh t th tr ng thì nh chúngạ ữ ặ ự ủ ế ị ườ ư
ta đã bi t n n kinh t th tr ng đã và đang làm chao đ o nhi u giáế ề ế ị ườ ả ề
tr tinh th n nói chung, giá tr đ o đ c v n đ c coi là truy n th ngị ầ ị ạ ứ ố ượ ề ố
đ o đ c c a m i qu c gia nói riêng. Hi n t ng suy đ i đ o đ cạ ứ ủ ỗ ố ệ ượ ồ ạ ứ
đang tr thành m i quan tâm c a nhi u n c trên th gi i.ở ố ủ ề ướ ế ớ
Vi t Nam, t khi chuy n sang n n kinh t th tr ng, giá tr tinhỞ ệ ừ ể ề ế ị ườ ị
th n đ c bi t là giá tr đ o đ c đang có nguy c xu ng d c nhanhầ ặ ệ ị ạ ứ ơ ố ố
chóng vì v y vi c gi gìn và phát huy các giá tr đ o đ c truy nậ ệ ữ ị ạ ứ ề
th ng cũng nh vi c xây d ng h giá tr đ o đ c m i đã và đang làố ư ệ ự ệ ị ạ ứ ớ
m t v n đ nh c nh i c n ph i đ c gi i quy t. ộ ấ ề ứ ố ầ ả ượ ả ế
V n đ đ o đ c ch a bao gi l i xu ng c p nh hi n nay, chính vìấ ề ạ ứ ư ờ ạ ố ấ ư ệ
v y em mu n tìm hi u v đ tài: v n đ đ o đ c trong th i đ i ngàyậ ố ể ề ề ấ ề ạ ứ ờ ạ
nay” đ t ìm ra đ c nh ng gi i pháp đ nâng cao giá tr đ o đ cể ượ ữ ả ể ị ạ ứ
trong m i con ng i, đ c bi t gi i tr Vi t Nam, t đó t rèn luy nỗ ườ ặ ệ ớ ẻ ệ ừ ự ệ
trau d i đ o đ c c a b n thân mình.ồ ạ ứ ủ ả
Do kh năng c a b n thân có h n nên em xin đ c nghiên c uả ủ ả ạ ượ ứ
v n đ d i giác đ tri t h c và trong ph m vi đ án môn h c.ấ ề ướ ộ ế ọ ạ ề ọ
Ph n 2: N i dungầ ộ
2
1.Khái lu n v đ o đ cậ ề ạ ứ
1.1.Khái ni m đ o đ c:ệ ạ ứ
V i t cách là m t b ph n c a tri th c tri t h c, nh ng t t ngớ ư ộ ộ ậ ủ ứ ế ọ ữ ư ưở
đ o đ c h c đã xu t hi n h n 26 th k tr c đây trong tri t h cạ ứ ọ ấ ệ ơ ế ỷ ướ ế ọ
Trung Qu c, n Đ , Hy L p c đ i.ố Ấ ộ ạ ổ ạ
Danh t đ o đ c b t ngu n t ti ng La tinh là mos (moris) - l thói,ừ ạ ứ ắ ồ ừ ế ề
(moralis nghĩa là có liên quan đ n l thói, đ o nghĩa). Đ o đ c làế ề ạ ạ ứ
nh ng l thói t p t c và bi u hi n m i quan h nh t đ nh gi a ng iữ ề ậ ụ ể ệ ố ệ ấ ị ữ ườ
v i ng i trong s giao ti p v i nhau hàng ngày. Moral là đ o đ c,ớ ườ ự ế ớ ạ ứ
còn Ethicos là đ o đ c h c.ạ ứ ọ
ph ng Đông, các h c thuy t v đ o đ c c a ng i Trung Qu cỞ ươ ọ ế ề ạ ứ ủ ườ ố
c đ i b t ngu n t cách hi u v đ o và đ c. Đ o là m t trongổ ạ ắ ồ ừ ể ề ạ ứ ạ ộ
nh ng ph m trù quan tr ng nh t c a tri t h c trung Qu c c đ i.ữ ạ ọ ấ ủ ế ọ ố ổ ạ
Đ o có nghĩa là con đ ng, đ ng đi, v sau khái ni m đ o đ cạ ườ ườ ề ệ ạ ượ
v n d ng trong tri t h c đ ch con đ ng c a t nhiên. Đ o còn cóậ ụ ế ọ ể ỉ ườ ủ ự ạ
nghĩa là con đ ng s ng c a con ng i trong xã h i.ườ ố ủ ườ ộ
Đ c dùng đ nói đ n nhân đ c, đ c tính và nhìn chung đ c là bi uứ ể ế ứ ứ ứ ể
hi n c a đ o, là đ o nghĩa, là nguyên t c luân lý. Nh v y có th nóiệ ủ ạ ạ ắ ư ậ ể
đ o đ c c a ng i Trung Qu c c đ i chính là nh ng yêu c u,ạ ứ ủ ườ ố ổ ạ ữ ầ
nh ng nguyên t c do cu c s ng đ t ra mà m i ng i ph i tuân theo.ữ ắ ộ ố ặ ỗ ườ ả
Ngày nay, đ o đ c đ c đ nh nghĩa nh sau: “ạ ứ ượ ị ư đ o đ c là m t hìnhạ ứ ộ
thái ý th c xã h i, là t p h p nh ng nguyên t c, qui t c, chu n m cứ ộ ậ ợ ữ ắ ắ ẩ ự
xã h i, nh m đi u ch nh cách đánh giá và cách ng x c a conộ ằ ề ỉ ứ ử ủ
ng i trong quan h v i nhau và quan h v i xã h i, chúng đ cườ ệ ớ ệ ớ ộ ượ
th c hi n b i ni m tin cá nhân, b i s c m nh c a truy n th ng vàự ệ ở ề ở ứ ạ ủ ề ố
s c m nh c a d lu n xã h i”.ứ ạ ủ ư ậ ộ
1.2.Các thành t c a đ o đ c:ố ủ ạ ứ
Ý th c đ o đ cứ ạ ứ : con ng i không th s ng bên ngoài các m iườ ể ố ố
quan h xã h i. C t lõi c a nh ng m i quan h đó là t ng quanệ ộ ố ủ ữ ố ệ ươ
c a nh ng quy n l i cá nhân và nh ng quy n l i c ng đ ng. Đ t nủ ữ ề ợ ữ ề ợ ộ ồ ể ồ
t i, con ng i ph i đ a vào nhau trên c s nh ng l i ích cá nhânạ ườ ả ư ơ ở ữ ợ
ph i phù h p v i nh ng l i ích c a c ng đ ng. Nh ng nguyên t cả ợ ớ ữ ợ ủ ộ ồ ữ ắ
b o đ m cho s phù h p c a nh ng quy n l i y khi đã tr thànhả ả ự ợ ủ ữ ề ợ ấ ở
tình c m, quan đi m, quan ni m s ng chính là ý th c đ o đ c ả ể ệ ố ứ ạ ứ
Hành vi đ o đ cạ ứ : M i hành vi đ c th c hi n do thôi thúc c a m tọ ượ ự ệ ủ ộ
đ ng c nào đó. Khi hành vi đ c th c hi n đó thôi thúc c a ý th cộ ơ ượ ự ệ ủ ứ
đ o đ c thì nó đ c g i là hành vi đ o đ c. Hành vi đó th hi n ýạ ứ ượ ọ ạ ứ ể ệ
th c đ o đ c và văn hoá đ o đ c c a cá nhân.ứ ạ ứ ạ ứ ủ
3
Quan h đ o đ cệ ạ ứ : Quan h đ o đ c là nh ng quan h đã ý th cệ ạ ứ ữ ệ ứ
đ o đ c đi u ch nh gi a cá nhân v i cá nhân, gi a cá nhân v i t pạ ứ ề ỉ ữ ớ ữ ớ ậ
th và xã h i. Nh ng quan h này th ng đ c hình th c hoá b ngể ộ ữ ệ ườ ượ ứ ằ
nh ng nghi th c xã h i, nh ng phong t c, t p quán... vì th m t m tữ ứ ộ ữ ụ ậ ế ộ ặ
nó th hi n ý th c đ o đ c, m t khác nó đóng vai trò hình thành vàể ệ ứ ạ ứ ặ
c ng c ý th c đ o đ củ ố ứ ạ ứ
1.3.Đ o đ c cá nhân-đ o đ c xã h i:ạ ứ ạ ứ ộ
Đ o đ c xã h i:là s ph n ánh t n t i xã h i c a c ng đ ng ng iạ ứ ộ ự ả ồ ạ ộ ủ ộ ồ ườ
xác đ nh, là ph ng th c đi u ch nh hành vi cá nhân c a c ng đ ngị ươ ứ ề ỉ ủ ộ ồ
nh m hình thành và phát tri n hoàn thi n t n t i c a xã h i y.ằ ể ệ ồ ạ ủ ộ ấ
Đ o đ c cá nhân:là đ o đ c nh ng cá nhân ng i riêng l trongạ ứ ạ ứ ữ ườ ẻ
c ng đ ng, ph n ánh s t n t i c a các cá nhân y nh là th hi nộ ồ ả ự ồ ạ ủ ấ ư ể ệ
riêng l c a t n t i xã h i c a c ng đ ng v l i ích và hành đ ngẻ ủ ồ ạ ộ ủ ộ ồ ề ợ ộ
c a các cá nhânủ
Tóm l i, đ o đ c cá nhân và đ o đ c xã h i là s th ng nh t bi nạ ạ ứ ạ ứ ộ ự ố ấ ệ
ch ng gi a cai chung-cái riêng, cái ph bi n, đ c thù và cái đ nứ ữ ổ ế ặ ơ
nh t.ấ
2.Th c tr ng đ o đ c trong xã h i Vi t Nam ngày nayự ạ ạ ứ ộ ệ
2.1.Đ o đ c trong xã h i ạ ứ ộ
Không ph i ng u nhiên mà m t s ng i cho r ng, n n đ o đ c ả ẫ ộ ố ườ ằ ề ạ ứ ở
n c ta hi n nay đang có nguy c tr t d c. Th c t cho th y r ng,ướ ệ ơ ượ ố ự ế ấ ằ
trong đ i s ng xã h i đã có nh ng bi u hi n coi nh nh ng giá trờ ố ộ ữ ể ệ ẹ ữ ị
truy n th ng, ch y theo th hi u không lành m nh. Đáng chú ý là, "tề ố ạ ị ế ạ ệ
sùng bái” n c ngoài, coi th ng nh ng giá tr văn hoá dân t c, ch yướ ườ ữ ị ộ ạ
theo l i s ng th c d ng, cá nhân v k ... đang gây h i đ n thu nố ố ự ụ ị ỷ ạ ế ầ
phong m t c c a dân t c. Không ít tr ng h p vì đ ng ti n và danhỹ ụ ủ ộ ườ ợ ồ ề
d mà chà đ p lên tình nghĩa gia đình, quan h th y trò, đ ng chí,ự ạ ệ ầ ồ
đ ng nghi p. Buôn l u và tham nhũng phát tri n. Ma tuý, m i dâmồ ệ ậ ể ạ
và các t n n xã h i khác gia tăng”.ệ ạ ộ
Ngoài xã h i đã xu t hi n nh ng cách s ng và l i s ng xa l , tráiộ ấ ệ ữ ố ố ố ạ
v i thu n phong m t c c a dân t c. M t b ph n trong các t ng l pớ ầ ỹ ụ ủ ộ ộ ộ ậ ầ ớ
nhân dân, các thành ph n xã h i khi m u c u l i ích cá nhân đã chàầ ộ ư ầ ợ
đ p lên nh ng khuôn m u, nh ng giá tr đ o đ c truy n th ng. N nạ ữ ẫ ữ ị ạ ứ ề ố ạ
tham nhũng, buôn l u, làm giàu b t chính và các t n n xã h i khácậ ấ ệ ạ ộ
đang phát tri n. Đ c bi t, m t b ph n không nh cán b , đ ng viênể ặ ệ ộ ộ ậ ỏ ộ ả
thi u tu d ng b n thân, phai nh t lý t ng, m t c nh giác, gi m sútế ưỡ ả ạ ưở ấ ả ả
ý chí, kém ý th c t ch c k lu t, sa đ a v đ o đ c và l i s ng.ứ ổ ứ ỷ ậ ọ ề ạ ứ ố ố
Thực t cho th y r ng, nh ng năm g n đây, s v buôn l u, buônế ấ ằ ữ ầ ố ụ ậ
bán ma tuý, làm hàng gi đ c phát hi n ngày càng tăng. M t bả ượ ệ ộ ộ
ph n trong l p tr hi n nay có xu h ng ch y theo l i s ng th cậ ớ ẻ ệ ướ ạ ố ố ự
4
d ng, buông th , sùng bái đ ng ti n, quay l ng l i v i các giá tr vănụ ả ồ ề ư ạ ớ ị
hoá truy n th ng, đ o đ c truy n th ng. Trái v i truy n th ng coiề ố ạ ứ ề ố ớ ề ố
tr ng tình nhân ái c a dân t c ta, m t b ph n trong nhân dân, chọ ủ ộ ộ ộ ậ ủ
y u là l p tr , v thành niên đã và đang sa vào cu c s ng b o l c,ế ớ ẻ ị ộ ố ạ ự
phi nhân tính. Tình hình t i ph m hình s Vi t Nam trong quá trìnhộ ạ ự ở ệ
chuy n sang n n kinh t th tr ng đang m c khá nghiêm tr ng soể ề ế ị ườ ở ứ ọ
v i tr c. M t lo t t i danh m i nguy hi m đã xu t hi n, nh kh ngớ ướ ộ ạ ộ ớ ể ấ ệ ư ủ
b cá nhân, t ng ti n, b t cóc tr em, buôn b n ph n , buôn bánố ố ề ắ ẻ ấ ụ ữ
ch t n , ch t ma tuý v i s l ng l n, t ch c đâm thuê chémấ ổ ấ ớ ố ượ ớ ổ ứ
m n, môi gi i m i dâm, xì ke ma tuý. Tình hình ph n ph m t i vàướ ớ ạ ụ ữ ạ ộ
các v ph m t i do ng i ch a thành niên th c hi n có chi u h ngụ ạ ộ ườ ư ự ệ ề ướ
gia tăng.
Đ c bi t trong nh ng năm g n đây, xã h i xu t hi n nguy cặ ệ ữ ầ ộ ấ ệ ơ
kh ng ho ng tinh th n, m t ph ng h ng l a ch n giá tr - ni m tinủ ả ầ ấ ươ ướ ự ọ ị ề
và l i s ng th h tr . H đang l n lên, đang vào đ i và chu n bố ố ở ế ệ ẻ ọ ớ ờ ẩ ị
vào đ i (thanh, thi u niên) mà không bi t tìm nh ng đi m t a tinhờ ế ế ữ ể ự
th n, t t ng, nh ng chu n m c đ o đ c và l i s ng đâu, v iầ ư ưở ữ ẩ ự ạ ứ ố ố ở ớ
nh ng t m g ng nào đ noi theo.ữ ấ ươ ể
Thói đ o đ c gi v i nh ng bi u hi n c a nó trong l i s ng, nóiạ ứ ả ớ ữ ể ệ ủ ố ố
không đi đôi v i làm nh ng ng i l n, trong gia đình, nhà tr ng,ớ ở ữ ườ ớ ườ
c quan, công s và ngoài xã h i đã gây ra nh ng ph n c m n ngơ ở ở ộ ữ ả ả ặ
n đ i v i l p tr , làm cho h m t ni m tin. m t ph ng h ng trongề ố ớ ớ ẻ ọ ấ ề ấ ươ ướ
cu c s ng.ộ ố
Th c tr ng và nh ng v n đ đ t ra trên đây ph n nào đã c nh báoự ạ ữ ấ ề ặ ầ ả
cho chúng ta bi t đ c v n đ đ o đ c trong đi u ki n kinh t thế ượ ấ ề ạ ứ ề ệ ế ị
tr ng Vi t Nam hi n nay đang di n ra h t s c ph c t p. Các b cườ ở ệ ệ ễ ế ứ ứ ạ ậ
thang giá trí có ph n b đ o l n. Cu c đ u tranh gi a cái ti n b vàầ ị ả ộ ộ ấ ữ ế ộ
cái l c h u, gi a l i s ng lành m nh, trung th c, có lý t ng, có tinhạ ậ ữ ố ố ạ ự ưở
th n b o v và xây đ ng đ t n c... v i l i s ng sa đ a, ích k , th cầ ả ệ ự ấ ướ ớ ố ố ọ ỷ ự
d ng, b o l c gi a cái thi n và cái ác v n đang không ng ng di n raụ ạ ự ữ ệ ẫ ừ ễ
v i t c đ ngày càng gia tăng, song bên c nh nh ng đi u t t, nh ngớ ố ộ ạ ữ ề ố ữ
cái hay đ c du nh p vào đ i s ng xã h i Vi t Nam thì đ ng th i,ượ ậ ờ ố ộ ệ ồ ờ
nh ng cái tiêu c c, cái x u, cái đáng lên án cũng đang xâm nh pữ ự ấ ậ
vào m i lĩnh v c, m i t ng l p nhân dân.ọ ự ọ ầ ớ
Th c tr ng c a s bi n đ i giá tr đ o đ c trong đi u ki n kinh tự ạ ủ ự ế ổ ị ạ ứ ề ệ ế
th tr ng Vi t Nam nh đã nêu trên là v n đ đáng lo ng i và c nị ườ ở ệ ư ấ ề ạ ầ
báo đ ng. Nó không ch là m i quan tâm c a m t s ng i, m t sộ ỉ ố ủ ộ ố ườ ộ ố
c quan nghiên c u, mà là v n đ c a toàn Đ ng, toàn dân. N uơ ứ ấ ề ủ ả ế
chúng ta không có s quan tâm đúng m c, không có nh ng gi iự ứ ữ ả
pháp h u hi u đ gi i quy t và ngăn ch n k p th i nh ng tiêu c c vữ ệ ể ả ế ặ ị ờ ữ ự ề
5
