Viêm loét giác mạc,
bệnh dễ mù loà
Viêm loét giác mạc là một bệnh rất nguy hiểm vì sẽ để lại những di
chứng vĩnh viễn như sẹo giác mạc, teo nhãn, lồi mắt cua và làm mất một
phần hoặc toàn bộ thị lực. Điều đáng lo ngại hơn, những nguyên nhân phát
bệnh lại có thể bắt gặp dễ dàng trong rất nhiều bất cẩn trong sinh hoạt hằng
ngày.
Giác mạc là một mảnh mô trong suốt nằm phía trước con ngươi. Viêm
loét giác mạc là khi giác mạc bị trầy và nhiễm trùng. Việc phát hiện và điều
trị sớm bệnh sẽ giúp giảm hoặc ngăn được di chứng và cải thiện thị lực.
Tai bay vạ gió ở khắp nơi
Giác mạc có thể bị nhiễm trùng do nhiều nguyên nhân như vi khuẩn,
nấm, amip hay do virút. Trong thực tế điều trị, các bác sĩ đã ghi nhận được
một số hoàn cảnh bắc cầu cho những thủ phạm gây bệnh này xuất hiện:
thường sau một chấn thương nông nghiệp như hạt thóc, lá lúa, lá mía, cành
cây quẹt vào giác mạc; sau một chấn thương trong sinh hoạt như bị bụi, côn
trùng rớt vô mắt hay mảnh kính vỡ bắn vào giác mạc; sau một chấn thương
công nghiệp như phoi tiện, bụi than… bắn vào giác mạc; sau một số bệnh
khác của mắt như lông quặm không được điều trị, hở mi do liệt thần kinh
VII, do bướu cổ… Ngoài ra, một số sai lầm y khoa như dùng kính sát tròng
không đúng cách, tự dùng thuốc nhỏ mắt không đúng, đặc biệt dùng thuốc
nhỏ có chất dexa khi không có chỉ định của bác sĩ mắt… cũng có thể dẫn
đến viêm loét giác mạc.
Khi giác mạc bị viêm loét, người bệnh sẽ có những cảm giác như đau
nhức mắt dữ dội, chảy nước mắt, sợ ánh sáng, mi mắt nhắm chặt lại, mắt
nhìn mờ. Mắt có giác mạc bị viêm loét sẽ đỏ, đặc biệt đỏ nhiều quanh tròng
đen. Xuất hiện đốm trắng to hay nhỏ ở bất cứ nơi nào trên giác mạc, nhưng
thường ở trung tâm giác mạc. Đôi khi sẽ thấy một ngấn mủ màu trắng ở
trước tròng đen.
Điều trị tốt vẫn để lại sẹo
Chẩn đoán đúng viêm loét giác mạc thì dễ nhưng để tìm được nguyên
nhân gây bệnh thì khó khăn hơn và rất quan trọng vì liên quan đến việc trị
bệnh và dự hậu (tiên lượng) của bệnh. Bệnh nhân khi đi khám mắt sẽ được
bác sĩ nhãn khoa xác định lại có đúng là viêm loét giác mạc hay không. Nếu
là viêm loét giác mạc, bệnh nhân sẽ được cho làm thêm một số xét nghiệm
như nhuộm Gram, soi tươi, nuôi cấy vi khuẩn, kháng sinh đồ… để tìm
nguyên nhân gây bệnh.
Viêm loét giác mạc nếu được điều trị tốt, khi lành bệnh vẫn sẽ để lại
vết sẹo. Vết sẹo mỏng hay dày, to hay nhỏ tuỳ thuộc vào tình trạng bệnh.
Viêm loét giác mạc nếu để tiến triển nặng hơn sẽ gây thủng giác mạc. Nếu lỗ
thủng nhỏ có thể tự bít nhờ mống mắt. Nếu lỗ thủng to sẽ gây xẹp mắt và
dẫn đến teo nhãn sau này. Dự hậu của bệnh phụ thuộc vào bệnh nhân đến
sớm hay trễ; độ lớn, độ sâu của vết loét và nhất là tác nhân gây bệnh.
Điều trị phòng ngừa là quan trọng nhất
Việc điều trị viêm loét giác mạc sẽ gồm hai phần: điều trị bệnh và
điều trị phòng ngừa. Tuỳ theo nguyên nhân gây bệnh, bác sĩ sẽ cho những
loại thuốc thích hợp. Chủ yếu là thuốc nhỏ mắt tại chỗ. Ngoài ra còn có một
số cách điều trị khác như điện di giác mạc (mục đích để đưa thuốc vào giác
mạc nhiều hơn), ghép màng ối (giúp cho vết loét mau lành, bít lỗ thủng giác
mạc…), ghép giác mạc (thay thế phần giác mạc bị loét biến chứng thủng,
thay thế phần sẹo giác mạc…) Hiện ở bệnh viện Mắt TP.HCM đã có đầy đủ
những phương tiện điều trị này.
So với điều trị bệnh, điều trị phòng ngừa đóng vai trò quan trọng nhất
vì nếu để viêm loét giác mạc xảy ra thì cho dù có điều trị thật tốt vẫn để lại
những di chứng vĩnh viễn. Một số điểm cần lưu ý trong điều trị phòng ngừa
là khi bị dị vật vào mắt không dùng tay dụi vì sẽ làm trầy mắt, nên nháy mắt
liên tục trong một ly nước sạch. Nếu cảm thấy vẫn còn dị vật nên đến bác sĩ
mắt để kiểm tra. Thực hiện nghiêm chỉnh chế độ bảo hộ lao động như đeo
kính bảo hộ khi làm việc nơi có nhiều bụi, hàn điện… Những bệnh nhân bị
mắt đỏ khi có triệu chứng như mắt nhìn mờ, chảy nước mắt nhiều, sợ ánh
sáng thì nên đến khám bác sĩ nhãn khoa. Nếu đã bị viêm loét giác mạc thì
phải tranh thủ đi khám trong thời gian sớm nhất. Viêm kết mạc mủ xanh
cũng nên đến khám tại bệnh viện để được làm thêm xét nghiệm.
Tóm lại, viêm loét giác mạc là một bệnh nặng và sẽ để lại di chứng về
sau mặc dù được điều trị tốt, do đó vấn đề phòng bệnh là quan trọng nhất.
Nếu đã bị viêm loét giác mạc thì nên đến khám tại bệnh viện có đủ điều kiện
về chẩn đoán, xét nghiệm để tìm đúng nguyên nhân gây bệnh, giúp việc điều
trị tốt hơn.
