VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
CHU TRỌNG TRÍ
XUẤT KHẨU DỆT MAY VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH HÌNH
THÀNH CÁC HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO THẾ HỆ MỚI
Chuyên ngành
:
Kinh tế Quốc tế
Mã số
:
9 31.01.06
LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ
HÀ NỘI 2023
VIỆN HÀN LÂM
KHOA HỌC XÃ HỘI VIỆT NAM
HỌC VIỆN KHOA HỌC XÃ HỘI
CHU TRỌNG TRÍ
XUẤT KHẨU DỆT MAY VIỆT NAM TRONG BỐI CẢNH HÌNH
THÀNH CÁC HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO THẾ HỆ MỚI
Chuyên ngành
:
Kinh tế Quốc tế
Mã số
:
9 31.01.06
LUẬN ÁN TIẾN SỸ KINH TẾ
NGƯỜI HƯỚNG DẪN KHOA HỌC:
1. GS.TS. Ngô Xuân Bình
2. PGS.TS. Nguyễn Huy Hoàng
HÀ NỘI 2023
Ộ
Ộ
LỜI CAM ĐOAN
Tôi xin cam đoan đây là công trình nghiên cứu của riêng tôi. Các số liệu thu
thập, trích dẫn, xử lý từ các nguồn chính thức và của riêng tác giả. Kết quả nêu
trong luận án là trung thực, chưa từng được công bố trong bất kỳ công trình nào
khác.
Tác giả luận án
Chu Trọng Trí
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ................................................................................................................ 1
CHƯƠNG 1. TỔNG QUAN CÁC CÔNG TRÌNH NGHIÊN CỨU LIÊN
QUAN ĐẾN CHỦ ĐỀ LUẬN ÁN ........................................................................ 9
1.1. Nội dung tổng quan ............................................................................................ 9
1.1.1. Các nghiên cứu về sản xuất và xuất khẩu hàng dệt may của Việt
Nam ..................................................................................................................... 9
1.1.2. Các công trình nghiên cứu về sự hình thành các FTA thế hệ mới
và sự tham gia của Việt Nam ........................................................................... 20
1.1.3. Các công trình nghiên cứu về tác động của FTAs thế hệ mới tới
xuất khẩu dệt may của Việt Nam. ..................................................................... 23
1.2. Đánh giá chung ................................................................................................. 30
1.2.1. Kết quả nghiên cứu đã đạt được của các công trình nghiên cứu
trước .................................................................................................................. 30
1.2.2. Khoảng trống nghiên cứu .............................................................. 31
CHƯƠNG 2. CƠ SỞ LÝ LUẬN VỀ XUẤT KHẨU DỆT MAY TRONG BỐI
CẢNH VIỆT NAM THAM GIA CÁC HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO
THẾ HỆ MỚI ...................................................................................................... 33
2.1. Các khái niệm và lý thuyết về xuất khẩu ....................................................... 33
2.1.1. Các khái niệm liên quan đến xuất khẩu dệt may ........................... 33
2.1.2. Một số lý thuyết về xuất khẩu .......................................................... 35
2.2. Khái quát về xuất khẩu dệt may ..................................................................... 41
2.2.1. Vị trí, vai trò của ngành dệt may xuất khẩu dệt may trong nền kinh
tế ........................................................................................................................ 41
2.2.2. Đặc điểm của sản xuất và xuất khẩu dệt may ................................. 45
2.2.3. Vai trò của xuất khẩu dệt may đối với phát triển kinh tế ............... 47
2.2.4. Một số nhân tố ảnh hưởng đến xuất khẩu dệt may của Việt Nam . 49
2.2.5. Các phương thức xuất khẩu dệt may .............................................. 57
2.3. Khái quát về hiệp định thương mại tự do thế hệ mới ................................... 58
2.3.1. Toàn cầu hóa, hội nhập kinh tế quốc tế và sự hình thành các hiệp
định thương mại tự do thế hệ mới .................................................................... 58
2.3.2. Khái niệm FTA thế hệ mới ................................................................ 60
2.3.3. Đặc điểm của FTA thế hệ mới .......................................................... 62
2.3.4. Tác động của các hiệp định thương mại tự do thế hệ mới tới nền
kinh tế của các quốc gia thành viên ................................................................. 67
Tiểu kết chương 2. ................................................................................................... 72
CHƯƠNG 3. THỰC TRẠNG XUẤT KHẨU DỆT MAY VIỆT NAM TRONG
BỐI CẢNH VIỆT NAM THAM GIA CÁC HIỆP ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ
DO THẾ HỆ MỚI ............................................................................................... 73
3.1. Khái quát về ngành công nghiệp dệt may Việt Nam .................................... 73
3.1.1. Sự hình thành và phát triển của ngành dệt may Việt Nam ............ 73
3.1.2. Khái quát tình hình sản xuất của ngành dệt may Việt Nam ........... 74
3.1.3. Khái quát về các hiệp định tự do thế hệ mới Việt Nam tham gia .. 75
3.2. Thực trạng xuất khẩu dệt may của Việt Nam ............................................... 75
3.2.1. Kim ngạch xuất khẩu dệt may .......................................................... 81
3.2.2. Các thị trường xuất khẩu ................................................................. 86
3.2.3. Cơ cấu mặt hàng dệt may xuất khẩu ................................................ 98
3.3. Nhận xét, đánh giá về thực trạng xuất khẩu dệt may Việt Nam ............... 102
3.3.1. Những thành công đã đạt được ..................................................... 102
3.3.2. Những hạn chế và nguyên nhân .................................................... 105
3.4. Tác động của các FTA thế hệ mới tới kim ngạch xuất khẩu dệt may của
Việt Nam................................................................................................................. 112
3.4.1. Cam kết trong CPTPP và tác động tới xuất khẩu dệt may của Việt
Nam ................................................................................................................. 112
3.4.2. Cam kết trong EVFTA và tác động tới xuất khẩu dệt may của Việt
Nam ................................................................................................................. 116
3.4.3. Cam kết trong UKVFTA và tác động tới xuất khẩu dệt may của Việt
Nam ................................................................................................................. 118
Tiểu kết chương 3 .................................................................................................. 120
CHƯƠNG 4. ĐỊNH HƯỚNG VÀ MỘT SỐ GIẢI PHÁP THÚC ĐẨY XUẤT
KHẨU DỆT MAY TRONG BỐI CẢNH VIỆT NAM THỰC THI CÁC HIỆP
ĐỊNH THƯƠNG MẠI TỰ DO THẾ HỆ MỚI ............................................... 122
4.1. Dự báo nhu cầu thị trường dệt may thế giới ............................................... 122