Tâm sự của Hồ Xuân Hương là nỗi lòng, tiếng nói của người phụ nữ lúc bấy giờ. Bà thấu hiểu nỗi niềm tiếng lòng của chị em phụ nữ từ xưa và đến cả bây giờ. Khao khát yêu đương, khao khát vươn lên, khao khát sống hạnh phúc là mong muốn của mọi phụ nữ. Một nhà thơ chân chính là phải đi sâu vào hiện thực đế nghe tâm hồn của thời đại. Hồ Xuân Hương đã thực hiện điều này rất thành công.
Bài thơ Tự Tình II của Hồ Xuân Hương bày tỏ một cách chân thành sâu sắc những tâm tư tình cảm, tác giả đã cất lên tiếng nói đồng cảm sâu sắc với thân phận người phụ nữ…đồng thời nhà thơ thể hiện tinh thân phản kháng mạnh mẽ và khát vọng hạnh phúc tha thiết mang lại đầy giá trị nhân đạo.
Bài thơ Tự Tình được tác giả sáng tác ra để nói về tâm hồn, cũng như tình cảm của những người phụ nữ xưa, họ phải chịu rất nhiều những đau thương, khổ cực, cuộc đời của họ phải chịu rất nhiều những đắng cay, tủi hổ, không biết tâm sự cùng với ai, chỉ một mình lấp bóng trong đêm khuya, với bao nhiêu cảm xúc, tâm trạng của những người phụ nữa trước cuộc đời, với bao nhiêu cảm xúc đó, Hồ Xuân Hương đã sáng tác lên những vần thơ hay, nói lên số phận cũng như tiếng lòng của những người phụ nữ xưa.
Bài thơ Tự tình là một bài thơ tiêu biểu cho hồn thơ và phong cách cũng như tư tưởng của Hồ Xuân Hương đặc biệt là những vấn đề xoay quanh người phụ nữ. Qua đây chúng ta cũng thấy được một Hồ Xuân Hương vừa yếu mềm nhưng cũng thật ngang tàng mạnh mẽ khi dám bộc lộ những suy nghĩ của chính mình.
Bài thơ "Tự tình II" là lời tự than, tự thương xót, buồn tủi cho duyên số, duyên phận hẩm hiu của mình. Càng thao thức cô đơn, càng buồn tủi. Càng buồn tủi, càng khao khát được sống trong hạnh phúc trọn vẹn, đầy đủ. Thực tại nặng nề, cay đắng bủa vây, khiến cái hồng nhan phơi ra, "trơ" ra với nước non, với cuộc đời.
Bài thơ Tự Tình II đã hiện lên với những hình ảnh giản dị mà đặc sắc, hình ảnh giàu sức gợi cảm, tinh tế từ đó nói lên tâm trạng của tác giả vừa buồn tủi xót xa lại vừa phẫn uất trước duyên phận. Bài thơ hiện lên cả bi kịch và khát vọng sống hạnh phúc của Hồ Xuân Hương. Trong những lúc buồn tủi, bế tắc, người phụ nữ cố vươn lên nhưng lại vẫn bị rơi vào cái vòng quay luẩn quẩn, bế tắc không tìm được lối thoát của xã hội đương thời góp phần truyền tải ý nghĩa nhân văn đến độc giả.
Bài thơ Tự Tình II đã làm nổi bật lên tâm trạng của người phụ nữ đang phẫn uất trước số phận hưu quạnh của mình, vừa đau buồn vừa thương tiếc cho những hình ảnh thơ mang đậm những giai điệu và cố gắng gượng lên chiến đấu vượt qua khỏi những cám dỗ để thoát khỏi hiện thực rằng mình đang phải sống một cuộc sống đau khổ, niềm vui đó dù nhỏ nhưng cũng được san sẽ, và cũng được san sẻ mạnh mẽ trong lòng tác giả bởi những hình ảnh thơ được sử dụng biện pháp nghệ thuật giàu chất tạo hình và tăng sự gợi cảm cho bài thơ.
Bài thơ Tự tình II đã thể hiện tâm trạng, thái độ của Hồ Xuân Hương vừa đau bùn vùa phẫn uất trước duyên phận, gắng gượng vươn lên nhưng vẫn rơi vào bi kịch. Bài thơ cho thấy khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc và tài năng độc đáo của "Bà Chúa Thơ Nôm" trong nghệ thuật xây dựng từ ngữ và hình tượng.
Hai bài thơ "Bánh trôi nước" và "Tự tình II" trên in đậm dấu ấn tính cách và phong cách sáng tác của Hồ Xuân Hương – một kì nữ trong nền thơ ca tiếng Việt. Với sự nghiệp sáng tác độc đáo để lại cho đời, Hồ Xuân Hương đã góp phần khẳng định tiếng Việt của dân tộc ta giàu và đẹp.
Bài thơ "Tự tình II" thể hiện hai tâm trạng tưởng chừng trái ngược nhau nhưng thống nhất trong bản lĩnh, tính cách Hồ Xuân Hương: vừa buồn tủi vừa phẫn uất muốn vượt lên trên số phận nhưng cuối cùng vẫn đọng lại nỗi xót xa. Bài thơ vừa nói lên bi kịch duyên phận, vừa cho thấy khát vọng sống, khát vọng hạnh phúc của bà.
