Ẫ Ớ
VĂN M U L P 12
Ơ
Ủ
Ẫ
7 BÀI VĂN M U PHÂN TÍCH BÀI TH SÓNG C A XUÂN
QU NHỲ
Ẫ Ố BÀI M U S 1:
ỳ ể ơ ữ ấ ủ ườ ạ ơ Xuân Qu nh là nhà th n tiêu bi u nh t c a th ca Vi
ệ
ơ ủ
ữ
ự ả ườ ệ
t Nam hi n đ i. Ng
ế
ng. Sóng là bài th
ờ
ề ượ ế ơ bi n Diêm Đi n. Bài th sau đó đ
c làm năm 1967 nhân chuy n đi th c t
ế ể ấ ậ ơ
ỳ i yêu
ị
ủ
ơ ệ
ậ
ị
th m nh danh ch là “N hoàng c a thi ca tình yêu”. Th c a ch là ti ng nói nhân h u,
ơ
ạ
ọ
ế
ủ
t khát v ng h nh phúc đ i th
th y chung, giàu tr c c m và da di
ự ế ở ể
ượ
đ
c in
ơ
ọ
trong t p Hoa d c chi n hào. Sóng là bài th tiêu bi u nh t cho phong cách th tình yêu
ủ
c a Xuân Qu nh.
ở ộ ượ Sóng là m t hình t ng đ ng, b t bi n cũng nh “tình yêu muôn thu / Có bao gi
ệ ượ ư
ọ ể ể ượ ấ
ế
c các nhà th ơ ch n làm thi li u đ bi u t
ế ượ
ề
ả ờ ượ ế ạ ớ ỳ
ữ ủ
ặ ớ
ệ ế
ậ
ẻ ẹ ừ ư ữ ế ạ
ạ ừ ộ
ờ
ậ
ứ
đ ng yên”. Vì v y cho nên sóng đ
ng cho
ủ
ể ể ượ
ệ
ng cho tình yêu c a anh “Anh xin làm
tình yêu. N u Xuân Di u m n sóng đ bi u t
ồ
ẽ ậ
ế
ậ
sóng bi c/ Hôn mãi cát vàng em/ Hôn th t kh th t êm/ Hôn êm đ m mãi mãi/ Đã hôn r i
ạ
ạ
i m n sóng là
i/ Cho đ n nát c tr i/ Anh m i thôi dào d t”. Thì Xuân Qu nh l
hôn l
ề
ụ ữ
ườ
ả
ậ
ể ượ
i ph n trong tình yêu nhi u khao
ng cho nh ng cung b c tình c m c a ng
bi u t
ượ
ộ
ế
khát và bi n đ ng. Hai hình t
ng sóng và em luôn đi đôi sánh c p v i nhau. Sóng là em
mà em cũng là sóng. Sóng và em hòa quy n vào nhau, có lúc khi n ta không nh n ra đâu là
em đâu là sóng nh ng có lúc l
i tách ra, soi chi u vào nhau, tôn lên nh ng v đ p v a đa
ạ
d ng l i v a phong phú.
ướ ượ ủ ừ ạ Hình t ng sóng tr
ế ượ
c h t đ
ạ
ụ ợ
c g i ra t
ữ âm h
ị
ữ
ổ ơ ủ
ộ ỗ ộ
ớ
ạ ủ ưở ữ ề ậ ộ ị
ưở
ng dào d t, nh p nhàng c a bài
ộ
ệ
ả
ể ơ
ơ
th . Th th năm ch có tác d ng t o ra nh ng nh p đi u c a sóng. C bài th là m t
ơ
ỗ
ạ ươ
đ i d
ng, m i kh th là m t con sóng l n, m i câu th là m t con sóng nh . T t c đã
ạ
t o nên m t âm h ơ
ỏ ấ ả
ng mênh mang, dào d t c a nh ng con sóng lòng nhi u cung b c:
ữ ộ ị D d i và d u êm
Ồ ặ ẽ n ào và l ng l
ể ổ Sông không hi u n i mình
ể Sóng tìm ra t n bậ
ữ ộ ệ ẽ ặ ớ ị
Hai câu th đ u v i ngh thu t đ i: D d i – d u êm; n ào – l ng l
ẻ ẹ ậ ố
ể ơ ầ
ữ ờ ố ự Ồ
ữ ủ ể lên v đ p c a nh ng con sóng bi n ngàn đ i đ i c c. Nh ng lúc bi n đ ng, bão t ệ
đã làm hi n
ố
ộ
ữ ộ ồ ề
ỳ ặ ể ể ệ ị ị
ẽ
ạ ữ
ượ
ọ ử
ấ ữ ộ ộ
ủ ở
i con gái nào bao gi
ớ ờ
ả ữ ứ ậ ơ ể ạ
ở
i hi n hòa tr
ủ
. Xuân Qu nh đã m n nh p sóng đ th hi n nh p lòng c a chính mình
ị
ị
t c a tình yêu, không ch u yên đ nh mà
ư ậ
ờ ứ
đ ng yên”. Đúng nh v y,
ọ
ị
yên đ nh b i có lúc h yêu r t d d i, yêu mãnh
ờ
t h t mình v i nh ng nh nhung “c trong m còn th c”, đôi khi ghen tuông gi n h n
ể
phong ba thì bi n d d i n ào còn nh ng giây phút sóng gió đi qua bi n l
ề ị
v d u êm l ng l
ệ ủ
ộ
trong m t tâm tr ng bùng cháy ng n l a mãnh li
ở
ế
ầ
đ y bi n đ ng, khao khát “Vì tình yêu muôn thu / Có bao gi
ườ
tình yêu c a ng
ớ
ệ ế
li
vô c :ớ
ế ả N u ph i cách xa nhau
ể ỉ Bi n ch còn sóng gió
ế ả N u ph i cách xa anh
ỉ ố Em ch còn bão t
ề ể (Thuy n và Bi n)
ườ ạ ấ ữ i thu mình tr v v i ch t n tính đáng yêu, h ọ
i con gái l
ặ ở ề ớ
ệ ắ ư
Nh ng cũng có lúc ng
ẽ ị
, d u êm ng m soi mình và l ng im chiêm nghi m: ặ
l ng l
ữ ể ằ ờ Có nh ng tình yêu không th nói b ng l i
ỉ ể ừ ắ
Ch hi u nhau qua t ng ánh m t
ề ữ ư ấ
Nh ng đó là tình yêu b n v ng nh t
ứ ễ ứ ồ ở B i th n ào là th d lãng quên
(Đinh Thu Hi n)ề
ủ ủ ế ồ
ế ữ
ự ộ ổ
ẻ ủ ấ ộ
Sóng c a Xuân Qu nh là ti ng nói c a m t tâm h n thi u n đang trong đ tu i hai
trung
ế ế ươ
m i, ti ng nói c a m t trái tim chân thành và đam mê, luôn r c cháy ch t tr
mãnh li ỳ
ộ
ế
ượ ố
c s ng h t mình và yêu h t mình. Vì th cho nên: ế
ệ
t, khao khát đ
ể ổ Sông không hi u n i mình
ể Sóng tìm ra t n bậ
ả ể ế ổ ể
ỉ ự ự ư
ờ ố Ba hình nh sông, sóng, b nh là nh ng chi ti
ờ ể ơ
ạ ạ ẳ ẽ ể
ư ứ
ể
ậ ứ ứ ố n t
ớ
ị ớ
ậ ẹ
ề
ộ ủ ệ ị
ộ
ơ
ườ ụ ữ ủ ậ
ấ ả ọ ự ỏ ẹ ầ ể ứ
ườ ỏ ẹ ng đ
ả ươ
ả ộ ệ ớ ộ ữ
t b sung cho nhau: sông và b làm
nên đ i sóng, sóng ch th c s có đ i s ng riêng khi ra v i bi n kh i mênh mang thăm
ộ
th m. M ch sóng m nh m nh b t phá không gian ch t h p đ khát khao m t không
ỉ ể ươ ớ
ấ
ề
gian l n lao. Hành trình tìm ra t n b ch t ch a s c s ng ti m tàng, b n b đ v
i
ậ
ờ
ộ ố
cam ch u m t cu c s ng đ i sông ch t
giá tr tuy t đích c a chính mình. Sóng không
ể ỏ ứ ẫ
ể
ẹ
h p, tù túng nên nó làm cu c hành trình ra bi n kh i bao la đ th a s c v y vùng. Tình
ủ
ỳ
i ph n cũng không th đ ng yên
yêu c a Xuân Qu nh cũng v y, tình yêu c a ng
ể
ộ
n lên trên t
trong m t tình yêu nh h p mà ph i v
t c m i s nh h p t m th
ớ
ữ
ượ ố
c s ng v i nh ng tình yêu cao c , r ng l n, bao dung. Đây là m t quan ni m tình yêu
đ
ộ ụ ữ ờ ạ ẽ ủ ư ệ ấ
ườ
ồ ả ấ ể ồ ờ ạ
ế
ti n b và m nh m c a ng
ẹ ặ
ổ ủ
c h “cha m đ t đâu con ng i đó” đ r i bao cô gái đã ph i c t lên l i ph n th i đ i. Có th y ngày x a quan ni m tình yêu
i than van ai oán:
ữ ư ế
Thân em nh gi ng gi a đàng
ườ ặ ườ Ng ử
i khôn r a m t ng ử
i phàm r a chân
Ho c:ặ
ụ ư ấ
Thân em nh t m l a đào
ợ ế ấ ơ ữ
Ph t ph gi a ch bi t vào tay ai
ủ ẻ ớ ỳ ệ
c cái m i m trong quan ni m tình yêu c a Xuân Qu nh:
ượ
ế ớ ườ ể ượ ố ớ ế đ
ấ
ớ
ừ
T đó ta m i th y h t
ụ ữ ủ ộ
i ph n ch đ ng tìm đ n v i tình yêu đ đ Ng c s ng v i chính mình.
ồ ồ ủ ế ọ ộ
ổ ẻ
Tình yêu mãi mãi là khát v ng c a tu i tr , nó làm b i h i, xao xuy n rung đ ng
ủ ứ ủ ủ trái tim c a l a đôi, c a con trai con gái, c a em và anh.
Ôi con sóng ngày x aư
ế Và ngày sau v n thẫ
ỗ ọ
N i khát v ng tình yêu
ồ ồ ự ẻ B i h i trong ng c tr
ổ ố ả ừ ỗ ư ế ứ ủ n i th n th c c a trái tim yêu. Ngh T “Ôi!” c m thán nh ti ng lòng th t lên t
ủ
ẫ ư
ế ẫ ư ẽ ặ
ờ ẫ
ở ữ ộ ồ
ổ ẻ ị
ọ đ ng yên. B i tình yêu tu i tr luôn khát v ng luôn khát khao và m
ượ
ộ ẻ ươ ướ ườ ớ ở
ắ
ng m t k nào” hay “B t chim b m th vào v
ố
ả
ậ ữ ồ
ờ
ặ ừ ế ề
ơ
ữ ớ
ể
ấ ượ ủ ị ự ế ớ ớ ừ
ệ
ậ ố ậ
thu t đ i l p “ngày x a” – “ngày sau” càng làm tôn thêm nét đáng yêu c a sóng. Sóng là
ế
ổ ẻ
nh tình yêu tu i tr có bao
th muôn đ i v n th v n d d i n ào v n d u êm l ng l
ơ ướ
ờ ứ
c. Nó làm ta
gi
ớ
ồ ồ
b i h i khát khao và nhung nh b i “Làm sao s ng đ
c mà không yêu/ Không nh
ệ
n tình ái” (Xuân Di u). Tình
không th
ế
ư ờ
ữ
ớ
ổ ẻ ớ
ả
i
t nh l
yêu làm điên đ o tu i tr v i nh ng nh nhung gi n h n, nh ng c n cào da di
ữ
ỳ đã t ng vi
ỡ
ạ
t “Nh ng ngày không g p nhau/Lòng thuy n đau r n v /
th Xuân Qu nh
ấ ượ ồ
ạ ầ
ặ
c c n
Nh ng ngày không g p nhau/ Bi n b c đ u mong nh ”. Có yêu nhau m i th y đ
cào c a v nh , mùi ái ân, m i th y đ ớ
ẻ
ồ ồ
c th nào là b i h i ng c tr .
ơ
ể ắ ứ ự ạ ậ
ấ
Tình yêu là sóng, là gió. Và qua sóng, gió y, nhà th đã nói lên th t d th
ả
ư
ầ ự
i, nh ng l
ờ ậ ậ ễ ươ
ổ ủ
ư nh n th c, t
ư ự ồ ng cái
i không th c t nghĩa n i c a tình
nhiên, h n nhiên nh thiên
phân tích, lí gi
ể
ấ ờ ư ể nhu c u t
yêu. Tình yêu cũng nh sóng bi n, gió tr i v y thôi, nó t
ề
nhiên và cũng khó hi u, nhi u b t ng nh thiên nhiên :
ướ ể Tr c muôn trùng sóng b
ề
Em nghĩ v anh, em
ề ể ớ
Em nghĩ v bi n l n
ừ ơ T n i nào sóng lên
ắ ầ ừ Sóng b t đ u t gió
ắ ầ ừ Gió b t đ u t đâu
Em cũng không bi ế ữ
t n a
Khi nào ta yêu nhau
ộ ạ ề ườ ụ ữ Ng
ỏ ự ấ ự ồ
ả ượ
i đ
ề
ọ
ư ỳ
ễ ở ắ
ắ ầ ừ
ở
ư ộ ự
ế ữ ờ
ẹ ắ
ạ
ả ổ ữ
ỉ ờ ỏ ờ
ữ ẻ ậ ạ
ượ ố ộ ổ
ề
ồ ị
ạ ế ẹ ằ ắ
ằ
ế ể ọ
ẹ
ư ổ
ộ ẩ ố ữ ứ ầ ế ớ ậ ồ ộ
ồ
ủ
ở
i ph n băn khoăn v kh i ngu n c a tình yêu và b c b ch m t cách h n
ờ ấ
c câu h i muôn đ i y trong tình yêu: “Em
nhiên, chân thành s b t l c không lý gi
ắ
ộ
ấ
ế ữ
t n a – Khi nào ta yêu nhau”. Đây là m t cách c t nghĩa v tình yêu r t
cũng không bi
ả ượ
ấ ự ả
ấ ữ
ồ ủ
ộ
i đ
c ng n ngu n c a
Xuân Qu nh, m t cách c t nghĩa r t n tính, r t tr c c m . Lí gi
ể ể
ắ ầ ừ
đâu » thì thi nhân
gió » nh ng đ hi u « Gió b t đ u t
sóng thì d b i « Sóng b t đ u t
ế ữ
ế ấ ấ
ủ
ư
ạ ấ
i p úng « Em cũng không bi
l
t n a ». Cũng nh tình yêu c a anh và em nó đ n r t b t
ơ
ế
ộ
ờ
nhiên b i « Tình yêu đ n trong đ i không báo đ ng ». Câu th « Em cũng
ng và t
ỏ
ế
ầ
t n a » nh m t cái l c đ u nhè nh , bâng khuâng và phân vân. Đ n câu h i «
không bi
ệ
quá, di u kì
Khi nào ta yêu nhau » thì đúng là n sĩ đang bâng khuâng và băn khoăn. Kì l
ấ
i n i nh t là
nh ? Câu h i này muôn đ i không ai lí gi
quá, em và anh yêu nhau bao gi
ả
ắ
i, khó
nh ng b n tr đang yêu và đ m say trong men tình ái. Tình yêu là v y, khó lí gi
khi đ nhị
ủ
ệ
ị
ừ
đ nh nghĩa. Xuân Di u – ông hoàng c a thi ca tình yêu cũng đã t ng băn khoăn
ề
c tình yêu/ Có khó gì đâu m t bu i chi u/Nó
nghĩa v tình yêu « Đ ai đ nh nghĩa đ
ả
ể
chi m h n ta b ng n ng nh t/B ng mây nhè nh gió hiu hiu ». Chính vì không th lí gi
i
ườ
ở
rõ ng n ngành nên tình yêu vì th mà tr nên đ p và là cái đích đ cho muôn ng
i đi tìm
và khám phá. Tình yêu không có tu i cũng nh « xuân không ngày tháng ». Tình yêu là
m t n s gi a hai th gi i tâm h n ch a đ y bí m t.
ưở ộ ộ Dù tin t ộ ờ
ng chung m t đ i m t m ng
ẫ Anh là anh mà em v n là em
ể ạ ườ Có th nào qua V n Lý Tr ng Thành
ụ ứ ầ ủ ậ
C a hai vũ tr ch a đ y bí m t
ữ ồ ư Nh ng tâm h n bí m t y luôn khao khát giao hòa, khao khát khám phá nh ng l
ậ ấ
ở ả ổ ư
ả
i gi
ẫ ư
ớ ế ẹ ẽ ế ạ
i
i đáp, tình yêu nh bài
vì th mà thi sĩ
ắ ầ ế ữ ờ
i n i tình yêu. B i tình yêu là bài toán ch a có l
không lý gi
ấ
ồ ế
ơ ư
th ch a có h i k t. Vì th tình yêu luôn đ p, luôn m i và h p d n. Có l
t n a/ Khi nào ta yêu nhau ».
đã l c đ u « Em cũng không bi
ớ ỗ ủ ạ ủ ữ ộ ớ m t trong nh ng gam màu ch đ o c a tình yêu.
ắ
ớ ườ ả ề
Tình yêu g n li n v i n i nh –
ẻ
Bao k nh ng i mình yêu mà đ o điên:
ờ ọ
ữ
Tr i còn có b a sao quên m c
ẳ ẳ ớ Anh ch ng đêm nào ch ng nh em
(Xuân Di u)ệ
ớ ổ ổ ồ ồ
Nh ai b i h i b i h i
ư ồ ố ư ứ ử ố Nh đ ng đ ng l a nh ng i đ ng than
(Ca dao)
ỳ Còn Xuân Qu nh thì:
ướ Con sóng d i lòng sâu
Con sóng trên m t n ặ ướ
c
ớ ờ ữ Nh ng con sóng nh b
Ngày đêm không ng đ ủ ượ
c
ớ ế Lòng em nh đ n anh
ả ứ
ơ
C trong m còn th c
ơ ề ữ ủ ồ
ế ữ ờ
ộ
ng, thao th c c a m t tâm h n đang yêu. C
ủ
ữ ộ
ữ ơ
ồ
ớ ươ
ỗ
ỗ ậ
ổ ơ ữ ề ộ
ệ ở ầ
ơ
ủ ồ Hòa cùng nh ng con sóng: sóng th , sóng lòng, ta tìm v cõi sâu kín c a tâm h n thi
ơ
sĩ và cũng là c a muôn ki p “má h ng”. Bài th “Sóng” ra đ i khi nh ng con sóng lòng
ả
ứ ủ
ữ
ồ
dâng lên d d i, nh ng con sóng nh th
ợ
ườ ọ
ố
ồ
i đ c. Sóng và nhân v t em đan
bài th là nh ng đ t sóng n i nhau v vào tâm h n ng
ư
ữ
ể
ệ
. Đây là m t kh th vô cùng
quy n vào nhau đ thì th m nh ng n i ni m, nh ng tâm t
ứ
ư ỗ
ơ ả
ỉ
ặ
đ c bi
t b i trong bài th ch duy nó có sáu câu. Sáu câu th tr i dài nh n i thao th c,
băn khoăn c a tâm h n thi sĩ trong đêm.
ướ “Con sóng d i lòng sâu
ặ ướ Con sóng trên m t n c”
ệ ệ ứ ặ
ấ
ự ệ ơ ớ
ặ ướ ướ
Hai câu th v i hình th c l p c u trúc quy n hòa cùng ngh thu t đ i “d
ạ ậ ố
ề
ầ ặ ạ ươ ư ộ
ặ ướ ể ả ầ t h n c con sóng trên m t n
ự ủ ạ ớ
ể ẽ ặ
ệ ơ ả
ể
ứ ạ
ẫ ồ
ữ ộ ữ
ữ ư ế ẫ
ớ ươ ữ ộ ứ ư ị i lòng
ứ
ớ
ữ
ủ
ạ
c” t o nên s đi p trùng c a nh ng con sóng v i nhi u d ng th c
sâu – trên m t n
ng nh ng cũng có con sóng cu n trào
khác nhau. Có con sóng g m gào trên m t đ i d
ả
c. C hai
trong lòng bi n c . Con sóng ng m còn mãnh li
ư
ế ợ
k t h p v i nhau làm nên s đa d ng c a sóng bi n. Sóng là em, em là sóng. Cũng nh
ề
, êm đ m khi
sóng kia, tâm h n em cũng vô vàn nh ng ph c t p khó hi u. Lúc l ng l
ộ
ồ
n ng nàn d d i, nh ng th nào đi n a, em v n mãi là em, v n mãi ôm trong lòng m t
ỗ
ng không d t. Cũng nh sóng kia thôi, dù d u êm hay d d i thì:
n i nh th
“Ôi con sóng nh bớ ờ
ủ ượ Ngày đêm không ng đ c”
ượ ượ ế Xuân Qu nh vô cùng tinh t
ấ ộ
ờ ộ
ờ ẫ ụ ữ ề i ph n khi yêu. Sóng muôn đ i v n th , có bao gi
khi m n m t hình t
ế
ế ớ ờ ừ ỳ
ỗ
ể ễ
ng r t đ ng đ di n ta n i
ỗ
ườ
ủ
thôi v sóng, có khi
ni m c a ng
ở
ờ
ồ
ẳ
nào ch ng c n cào, có khi nào thôi ng ng hành trình đ n v i b dù muôn v i cách tr .
ặ ế ượ . Vì v y mà sóng đã đ
ẽ
ủ ượ ậ
ỳ
ậ
ướ
c”. Sóng là v y, dù l ng yên d
ờ
ộ ừ
ữ ộ
ượ ặ ạ ươ
ớ ươ ộ ỗ ờ ng nh , thì thao th c m t n i ni m. Vì nh b c b thì nh th
ng, th
ỏ ắ
ả ờ ẳ
ễ
c Xuân Qu nh di n
ặ
i lòng
ờ ẫ
ề ế
ạ
i.
ớ
ớ ờ
ề
ờ ắ
i”. Nên con sóng đã hành
t qua không gian bao la và th i gian xa th m. Nó b t ch p c th i gian “ngày
ờ ươ
ở
ờ
ướ ủ ượ ấ
ề ể ế ẳ
Sóng ch ng còn là sóng n u tĩnh yên, l ng l
ạ
ữ ấ
ả ằ
b ng m t t
t
ng r t sáng t o “không ng đ
ể
bi n hay d d i trên m t đ i d
ng thì ngàn đ i v n khát khao tìm v b n b tĩnh t
ứ
ư ế
Ch a đ n đ
ơ
ở
“b i hôn mãi ngàn năm không th a/ B i yêu b l m l m em
ấ
ượ
trình v
ớ
ỏ ỗ
ng vào b cho th a n i ni m mong nh .
đêm không ng đ c” đ quy t tâm h
ậ ủ ớ ờ ế ớ Và n u sóng nh b thì em nh anh. Đó âu cũng là quy lu t c a tình yêu.
ớ ế Lòng em nh đ n anh
ả ứ
ơ
C trong m còn th c
ỳ ấ ữ ấ ủ ơ ồ
ơ ẳ ậ ườ ớ
ủ
ấ ả ể ố ươ ị ng mà g i v
t c gan ru t c a mình đ d c h t yêu th
ứ ộ ủ
ặ ế
ượ ơ
ỗ ờ ỉ
i mình yêu. N i nh không ch có m t trong th i gian đ
ị ứ ủ ắ ờ ọ ỏ
ơ
ứ ả ơ ị ế
. Lòng là n i sâu kín nh t c a tâm h n con
Xuân Qu nh dùng ch “lòng” r t tinh t
ớ
ỳ
ỗ
i. N i bí m t th m sâu c a tình yêu và n i nh . Khi Xuân Qu nh nói “lòng em nh ”
ng
ử ề
nghĩa là ch đã ph i bày t
ớ
ắ
ớ
ườ
c ý th c mà còn g n v i
ng
ề
ti m th c – th i gian trong m . V ng t ngào mê đ m c a tình yêu lan t a trong cách nói
ngh ch lý “c trong m còn th c”.
ơ ứ ủ ệ ậ
ơ ả
ở ứ
ị ố
ớ ư ứ ố ỉ
ấ
ư
ể
ủ
ấ ủ ể ượ ớ
ạ ệ ệ ậ ỳ ả ộ
ể
Câu th “c trong m còn th c” lóe lên đi m sáng c a ngh thu t. Nó làm đ o l n
ỗ
ộ
ờ ề
ủ
ườ
i khó th c ng theo gi c gi
nh p s ng b i “tình yêu luôn làm cho con ng
đi u đ ”. N i
ồ
ử
ổ ổ ồ ồ
nh không ch làm lòng em “b i h i b i h i, nh đ ng đ ng l a nh ng i trong than” nó
ứ ngay c trong gi c ng . Có th nói, v i câu th y,
ơ ấ
ả
ớ
còn làm cho em nh nhung, thao th c
t Nam.
Xuân Qu nh đã có th đ ấ
c xem là thi sĩ tài năng b t nh t c a thi ca hi n đ i Vi
ư ể ặ
Sóng và em đan quy n vào nhau. Em l ng đi đ sóng trào lên. Nh ng sóng cũng là
ủ ớ ớ ệ
em, sóng trào lên mang theo l p l p tâm tình c a em:
ề ươ ẫ “D u xuôi v ph ắ
ng B c
ẫ D u ng ượ ề ươ
c v ph ng Nam”
ắ ớ ạ Th gi
ề
ự ủ ễ
ậ ủ ứ ẳ
ườ ở
ỳ ằ
ườ
ữ
i luôn v ng tin
ờ
ắ
c B c” gi Xuân Qu nh l
ươ ừ ư ế
ạ
đây
c. Ph i chăng tình yêu đã làm cho con ng ng h
ươ
tình yêu. T x a đ n nay ng
ắ
i nói “Xuôi B c, ng
ườ ị ả ộ
i b đ o l n ph
ể ượ
ộ ẫ ộ ể i h n chi u dài B c – Nam, không khoanh vùng
ỳ
ớ ườ
ỗ
ng tr c c a tình yêu vĩnh vi n. Xuân Qu nh đã
ị
ổ
ấ ả ự ạ ả
t c s nh y c m c a l a tu i đôi m i và kh ng đ nh cho
ườ
ẫ
i ta v n th
ng
ượ
c Nam” là
ướ
ng ?
ớ
ng mà em không th nào l n l n, không th nào nguôi nh đó là
ư
ươ ế ớ ủ
i c a Anh và Em không gi
ơ
ị
đ a bàn mà n i nào cũng có n i nh th
ế
ớ ấ
ỗ
ti p nh n n i nh y b ng t
ủ
ộ
m t cái tôi c a con ng
ượ
nói “Xuôi Nam, ng
ả
cách nói ng
ươ
Nh ng có m t ph
ng anh:
ph
ơ “N i nào em cũng nghĩ
ướ ề ộ ươ H ng v anh m t ph ng”
ớ ợ ộ ợ ỳ ươ ề ươ ặ
Xuân Qu nh bu c ch t bao “s i nh , s i th ng” v ph ng anh:
ề ượ ố ỉ Ch riêng đi u đ c s ng cùng anh
ơ ướ ề ớ Ni m m ấ
c trong em là l n nh t
ỏ ằ ồ ự
Trái tim nh n m trong l ng ng c
ẳ ậ Giây phút nào tim đ p ch ng vì anh
ủ
ướ
ơ ẳ ộ ị
ế
ng” thì n i em h
ơ ề
ướ
ế ệ ế ỗ
ị ồ
ệ
ế
t th nào. H ng v anh thì có th
t tình yêu c a ch n ng nàn, mãnh li
ươ
ị
ắ
ớ ờ
i kh ng đ nh ch c n ch “m t ph
ừ
ủ ờ
ỡ ữ ậ
ả
ộ ờ ồ
ủ ấ
ả ể ả ỳ ể
ế ớ
Th m i bi
ấ
ề
ư
ổ
ng v là b t
thay đ i nh ng v i l
ấ ị
ớ ấ
di b t d ch. Anh đã là “h qui chi u” c a đ i em. T đó nhà th đã nói đ n n i nh b t
ớ ạ
ự ặ
ạ
ch p v n v t, kho ng cách, tình yêu là s g p g gi a hai tâm h n không có gi
i h n.
ị
C m thông cho cu c đ i Xuân Qu nh, ta càng hi u thêm tình c m c a ch :
ở ề “Em tr v đúng nghĩa trái tim em
ờ ườ ị
Là máu th t, đ i th ẳ
ng ai ch ng có
ộ ờ ừ ậ ẫ ữ
V n ng ng đ p lúc cu c đ i không còn n a
ế ế ả ồ ư
Nh ng bi t yêu anh c khi ch t đi r i”
ế ổ ơ ướ c nhà th nói v ni m vui s
ạ ề ề
ể ệ ữ ắ ữ
ạ
ướ
ng dào d t, nh ng
i th hi n nh ng băn khoăn, lo l ng. Đó
ữ
N u nh nh ng kh th tr
ờ
ơ
ủ ư
ớ ậ
ự ả ơ
ơ ạ
nhung nh gi n h n thì đo n th này nhà th l
cũng là tr c c m c a tình yêu.
Ở ạ ươ “ ngoài kia đ i d ng
Trăm ngàn con sóng đó
Con nào cũng t i bớ ờ
ở
ờ
Dù muôn v i cách tr ”
ư ạ ơ ỉ Ba t ừ Ở
“
ề
ỏ ượ
t qua gi
ươ ề
ớ ạ
ng. Cũng nh
ở ể ướ
ượ ố ớ ị
t, n ng nàn. Sóng xa v i cách tr v n tìm đ c t
ượ ớ ờ
i b nh
ể ế ờ
ẽ ượ ồ ộ
ệ
ư
ng, cũng nh anh và em s v
ẹ ủ ứ ể ố ọ ỳ
ngoài kia” nh cánh tay Xuân Qu nh m m m i đang ch tay v kh i xa
ế
ơ
i h n không
n i trăm ngàn con sóng ngày đêm không không bi
t m i đang v
ẳ
ư
ờ
ỗ
ấ
ờ
gian thăm th m muôn v i cách tr đ h
ng vào b ôm p n i yêu th
ủ
ầ
ượ
c hòa nh p vào trong tình yêu v i anh. Tình yêu c a
c g n bên anh, đ
“em” mu n đ
ư
ở ẫ
ườ
ồ
ậ
i con gái th t mãnh li
ng
ớ
ọ
ươ
ề
tìm v ngu n c i yêu th
t qua m i khó khăn đ đ n v i
ạ
nhau, đ s ng trong h nh phúc tr n v n c a l a đôi.
ộ ờ ế Cu c đ i tuy dài th
ẫ Năm tháng v n đi qua
ẫ ộ ư ể Nh bi n kia d u r ng
ề ẫ Mây v n bay v xa
ỳ ậ Xuân Qu nh qua kh th trên đã ph n nào cho ng
ừ “tuy dài th – v n đi qua – d u r ng” nh
ế ị
ỗ ổ ơ
ủ
ề ề
ẫ ộ
ưở ưở ng
ở
ậ
ườ ọ
ẫ
ế
ơ ẫ
t qua t
ế ng, tin t
ư
ệ ươ ể ẽ ượ
ng tha thi
ữ
ỗ
trong nó ít nhi u n i âu lo. Tuy th nhà th v n tin t
ấ ả
ủ
t, mãnh li
ồ ắ
ứ ự ả
ạ ỳ
ở
ườ ậ
ứ ử ế
ữ
ẽ
ẽ ế ẵ ằ ờ
ể ộ ơ ẩ ể ề ỏ ộ
ụ ượ
t qua bi n r ng đ bay v xa. M t lo t hình nh th n d đ
ắ ả
ỉ ể
ố ậ
ạ ả
ứ ủ ữ
ứ
ầ
i đ c nh n th c rõ v nh ng
ư
ự ả
d c m và n i băn khoăn c a ch . Nh ng t
ở ấ
ứ ự
t m
ch a đ ng
ư
t c nh áng mây kia nh
lòng nhân h u và tình yêu chân thành c a mình s v
ỉ
ư
t nh ng cũng t nh
năm tháng kia. Có th nói Xuân Qu nh yêu th
ử
ưở
ờ
ng
táo nh n th c d c m nh ng tr c tr , th thách trong tình yêu; đ ng th i cũng tin t
ờ ạ
ế
ụ ữ ượ
vào s c m nh tình yêu s giúp ng
t qua th thách đ n vói b n b h nh
i ph n v
ẽ
ờ
phúc. Cho nên, sóng s đ n b , năm tháng s đi qua th i gian dài đ ng đ ng và đám mây
ạ
ẽ ượ
ố
c b trí
nh bé s v
ươ
ộ ệ ố
ề
ự ả
thành m t h th ng t
ng ph n, đ i l p đ nói lên d c m t nh táo, đúng đ n và ni m
ơ
ệ ủ
tin mãnh li t c a nhà th vào s c m nh c a tình yêu .
ệ ươ ậ ữ ư ị Yêu th t nh ng cao th ng, v tha. Nhân v t tr
ng mãnh li
ỏ ủ ớ ộ
ể ế ễ
ượ
tình khao khát hòa
ể
ể ớ
tình yêu con sóng nh c a mình vào bi n l n tình yêu – tình yêu bao la, r ng l n – đ
ố
s ng h t mình trong tình yêu, đ tình yêu riêng hoá thân vĩnh vi n thành tình yêu muôn
thu :ở
ượ Làm sao đ c tan ra
Thành trăm con sóng nhỏ
ữ ể ớ
Gi a bi n l n tình yêu
ể ỗ
Đ ngàn năm còn v .
ẫ ế ị ặ ể ớ ộ ờ ượ ạ Cu c đ i là bi n l n tình yêu, k t tinh v m n ân tình, đ
ậ
ả ơ ố
ộ ủ
ệ
ể ượ
ư ồ
ạ ạ
ng c a m t cái tôi ng o ngh và cô đ n nh th
ạ ấ ể
ơ
ườ ỳ ễ
i r t khiêm nh
ể ớ ể ạ
ớ
ự ổ
ọ ể
ể ộ ờ ỗ
ể i yêu ng
ỉ
ế ớ ự ố ộ ấ ủ ố
c t o nên và hòa l n cùng
ỏ
ỏ
trăm con sóng nh . Trong quan ni m c a nhà th , s ph n cá nhân không th tách kh i
ư ơ
ủ
ộ
c ng đ ng. Sóng không ph i là bi u t
ọ
ng : trăm
lãng m n. Khát v ng l n nh ng trong cách nói Xuân Qu nh l
ơ
ẻ ẹ
ữ
ỏ ư
con sóng nh nh là s t ng hòa nh ng v đ p khác nhau đ t o thành bi n l n. Nhà th
ạ
ố
ệ
ộ
ể ệ
t mu n làm trăm con sóng đ hòa mình vào đ i
đã th hi n m t khát v ng mãnh li
ệ
ươ
ể ớ
ươ
ng
ng bao la, hòa mình vào bi n l n tình yêu đ m t đ i v muôn đi u yêu th
d
ọ
ấ
ố
ả
ố ữ
ườ ố
ườ
i, s ng đ yêu nhau” (T H u).. Ph i chăng đó là khát v ng mu n b t
“Ng
ườ
ủ ữ
ầ ủ
ỳ
ử
hóa tình yêu c a n sĩ Xuân Qu nh ? Vâng! Đó không ch là tinh th n c a con ng
t
i
ớ
ỹ
ờ ạ
t v i s s ng, v i
th i đ i ch ng M mà còn là âm vang c a m t t m lòng luôn tha thi
tình yêu.
ơ ế ữ Xuân Qu nh vi
ệ ạ vào giai đo n ác li
ườ ơ ướ ướ ữ ễ ố ở
ứ ỳ
ề
dân mi n Nam
Tr ng S n đi c u n ộ
ế ủ
t bài th này vào nh ng năm 1967, khi cu c kháng chi n c a nhân
ẻ ọ
ậ
t, khi thanh niên trai gái ào ào ra tr n “x d c
ộ
ườ
ế
ng di n ra nh ng cu c c”, khi sân ga, b n n c, g c đa, sân tr
ấ ấ ả ỏ ơ ớ
ườ ủ ỗ
chia ly màu đ . Cho nên có đ t bài th vào trong hoàn c nh y ta m i càng th y rõ n i
khát khao c a ng ặ
i con gái trong tình yêu.
ơ ạ ệ
Tóm l
ơ ụ
ệ
ị ơ
ủ
ị ậ
ệ ủ ấ
ấ ả ệ ủ
ơ
ệ ị
ư ọ
ườ ụ ữ
i ph n Vi
ộ ơ
ế ườ ộ ỷ
ng m h n nh ng con ng
ố
ứ ơ ữ ủ ệ
ỳ
ề ứ
ơ ơ
ậ
ủ
ị ộ
i, bài th Sóng là bài th giàu giá tr n i dung và ngh thu t. Thành công c a
ể
ố ậ
ẩ
ờ
bài th là nh vào th pháp ngh thu t nhân hóa, n d , so sánh, đ i l p… nh t là th
ồ
ệ
th ngũ ngôn giàu nh p đi u. Nh p đi u c a sóng, nh p đi u c a tâm h n. T t c đã làm
ọ
ắ ẩ
ỳ
ẻ ẹ ấ
và khát v ng trong tình yêu. Đ c
hi n lên v đ p r t Xuân Qu nh giàu tr c n suy t
ữ
ữ
ưỡ
ơ
xong bài th “Sóng” ta càng ng
t Nam, nh ng
i luôn thu chung, luôn s ng h t mình vì m t tình yêu. Xuân Qu nh x ng đáng
con ng
ướ
ị
ộ
là m t nhà th n c a tình yêu l a đôi, ch đã làm phong phú h n cho n n th ca n
c
nhà.
Ẫ Ố BÀI M U S 2:
ỳ ộ ữ
ơ ắ ườ ọ ọ
ề
ng trong lòng ng
ượ
ẩ ể ạ
ơ c vi
ế ế ậ
ằ
ả
ả
ơ ồ
ớ
Xuân Qu nh là m t n sĩ đa tài. V i gi ng th h n nhiên, phóng khoáng, tình c m
ộ
ấ ấ ượ
i đ c. M t
i nhi u d u n t
t năm 1967 sau
B ng ngòi bút
ủ
ữ
thành công tâm tr ng, nh ng cung b c c m xúc c a
ữ ụ ữ ườ ế ồ ằ
đ m th m chân thành, nhà th đã đ l
ữ
ẩ ấ
ế
trong nh ng tác ph m y là bài th 'sóng'. 'Sóng ' là thi ph m đ
ề
ự ế ở
Diên Đi m, in trong t p 'Hoa d c chi n hào' (1968).
chuy n đi th c t
ậ
ễ ả
ỳ
ủ
c a mình, Xuân Qu nh đã di n t
ậ ủ
ờ
ng ọ
ạ
ườ ọ
i đ c nh ng quy lu t c a tình yêu. i ph n đang yêu đ ng th i đem đ n cho ng
ổ ậ ượ ẩ
ượ ể ng sóng bi n đ
ỳ
ở ầ ượ
ơ ể ả ng 'sóngem'. 'Sóng' và 'em' luôn song hành,
ể
ậ
i con gái khi yêu. M đ u bài th hình nh sóng bi n đã ng p
ố
N i b t xuyên su t tác ph m là hình t
ổ
ườ
l p sóng lòng ng
ườ ọ ướ ấ
qu n quýt, soi sáng và b sung cho nhau. Xuân Qu nh đã m n hình t
ễ ả ớ
di n t
tràn tr ắ
c m t ng i đ c:
ị ữ ộ
ẽ ặ
" D d i và d u êm
Ồ
n ào và l ng l
ể ổ
Sông không hi u n i mình
ể
ậ
Sóng tìm ra t n b "
ữ ố ậ ồ ẩ B c vào tác ph m là nh ng t
ữ
ữ ướ
ừ ữ ộ ị
ể
ư ặ ồ
ặ ừ ố ậ ễ ả ạ ố
ầ ị ủ
ng đ i l p này là nh ng tr ng thái c a sóng bi n. Con sóng xô vào b r i l
ặ
ủ
tr ng thái c a sóng tác gi
ỏ
đ i l p di n t
ư
ể ệ ớ ự ố ậ ậ ự ế ậ ẳ
đã ng m kh ng đ nh v
ạ ị
i d u dàng. Hai câu th
nhiên, qui lu t tình yêu. V i s đ i l p v
ể ệ ượ ủ ạ
ể
ườ ỳ
ể ớ
ữ ườ ể ẽ
ặ
ừ
ng đ i l p "d d id u êm", " n ào l ng l ".
ữ ố ậ
ờ ồ ạ
ạ
ữ
Nh ng t
i
ế
ầ
ẳ
ấ
ờ
xa b cho ta th y sóng không bình yên, ph ng l ng nh m t h cu i thu mà đ y bi n
ề
ả
ằ
ộ
đ ng. B ng c p t
ơ
tình yêu. Tình yêu cũng nh sóng lúc khát khao cháy b ng lúc l
ề
ể
ti p theo"sông …. b " th hi n quy lu t t
ể
c khát khao h nh phúc c a mình.
không gian "sôngb " Xuân Qu nh đã th hi n đ
ư
ậ ự
ể
ậ ẹ
'Sông' là cái ch t h p, 'b ' là bi n l n mênh mông. Quy lu t t
ế
ố ượ
i luôn mu n v
con ng nhiên sông tìm ra b nh
ớ ạ
ng đ tìm đ n v i h nh phúc, tình yêu. t ra nh ng cái t m th
ế
ỗ
ồ ồ
ầ
" Ôi con sóng ngày x aư
Và ngày sau v n thẫ
ọ
N i khát v ng tình yêu
ẻ
B i h i trong ng c tr "
ị ự ườ ử ủ ủ ồ Hai dòng th đ u tiên c a kh ti p đã kh ng đ nh s tr
ự
ẳ
ệ ớ ừ ề ư ẫ
ườ ồ ọ ớ ơ ầ
ổ ế
ế
" ngày sau v n th ". T đi u này tác gi
tr ả
ấ ử
ọ
ng t n thì khát v ng tình yêu là b t t ng t n vĩnh c u c a sóng
liên h v i tình yêu. Cũng nh con sóng kia mãi
ứ ồ ồ
. Tình yêu là khát v ng l n lao mãi c "b i h i
ớ ứ ỉ ấ ớ ọ ổ ẻ ớ ủ ứ ể ứ
i m c ch có trái tim tu i tr m i đ s c đ ch a
ự
ượ trong ng c tr ". Khát v ng y l n lao t
ự
đ ng đ
ổ ơ ầ
ẻ
c nó.
ạ
Khép l
ế ậ ủ
ủ ậ ả ườ ữ ơ ể
i 2 kh th đ u, Xuân Qu nh đã khéo léo nêu ra quy lu t c a sóng bi n và
i con gái
ỳ
tình yêu. Ti p đó, ngòi bút nhà th đi sâu vào nh ng cung b c c m xúc c a ng
khi yêu:
ể ướ c muôn trùng sóng b
ơ ắ ủ ữ Nh ng dòng th trên là m t chút lo l ng v tình yêu c a nhà th m t con ng
ề ể ướ ộ
ờ c muôn trùng sóng b " bão t
ồ ố ề
ỏ ấ
ả c. Xuân Qu nh m n hình t
ắ ầ ừ ỏ ượ
ỳ
giógió b t đ u t
ể ệ ữ ỏ
ơ ố ố
ế ữ ơ ỉ
ể ẫ
đâu". B ng câu h i tu t
ủ
đã th hi n cái ngây th , b i r i, n tính c a mình. H i qua h i l
ư
ấ
ơ
ườ ị
i b
ầ
ộ
cu c đ i, thăng tr m
ế ữ
ợ
t n akhi nào ta yêu
ố
ả ờ
i cho câu h i y nhung cu i cùng cũng không
ỏ ủ
ắ ế
ượ
ng sóng đ d n d t đ n câu h i c a
ấ
ệ
ớ
ừ ế ợ
ằ
k t h p v i đi p c u
ỏ ạ
i
ừ
t n a". Cũng nh có m t nhà th đã t ng
ế
ế ữ
t n aCh th y yêu em anh th y yêu đ i". Tình yêu đ n
ọ ẫ ẽ ư
ế
t:"Anh yêu em vì sao không bi
ế ướ ượ ư ề ả " Tr
ề
Em nghĩ v anh, em
ề ể ớ
Em nghĩ v bi n l n
ừ ơ
T n i sóng lên?"
ề
ộ
ố
ổ ỡ
đ v nhi u trong tình yêu. " Tr
ộ
cu c s ng, 'em' nghĩ v 'anh, em". R i ch t "em cũng không bi
ấ
ề
nhau". Đã có r t nhi u thi sĩ đi tìm câu tr l
ượ
i thích đ
ai gi
ắ ầ ừ
mình"sóng b t đ u t
ả
trúc cú pháp, tác gi
ố
nh ng cu i cùng cũng ch là:"em cũng không bi
ỉ ấ
vi
không ai bi t tr
ộ
ờ
c nh ng h v n s yêu cho dù có đi u gì x y ra.
ớ ế ủ ớ ấ ỗ
ậ ấ
ể ệ ồ
ố ế c đ
ả
ạ ữ ề ế ộ ồ
ả
ặ ướ
ướ
i lòng sâucon sóng trên m t n
ấ ợ ố ng t ng đ t sóng nh p nhô g i lên nhau, xô vào nhau, h i h v
ừ
ớ ớ ấ ư
ứ ứ ề
Đã yêu là ph i nh . Đây là quy lu t b t bi n c a tình yêu. N i nh y c n cào da
ố
t, cu n cu n d t dào. Đi u đó đã th hi n qua hình nh nh ng con sóng n i ti p g i
di
ả
c". Hai câu th v lên c nh
lên nhau:"con sóng d
ả
ượ
ố ả ươ
t
ví
ớ ờ
ỗ
n i nh trong tình yêu nh con sóng nh b . N i nh y bao trùm c trong không gian,
ủ ượ ả
ờ
th i gian, ti m th c " ngày đêm không ng đ
ỳ ơ ẽ
ờ
n vào b . Tác gi
ỗ
ả
ơ
cc trong m còn th c".
ủ ứ ẳ ạ ậ ớ ị Sau quy lu t " yêu là nh ", Xuân Qu nh kh ng đ nh s c m nh c a tình yêu chung
th y.ủ
ề ươ ắ
ng b c
ng nam ượ ề ươ
c v ph
ươ ẫ
ẫ
ơ
ướ ề ộ ng
ạ ươ ngoài kia đ i d
"D u xuôi v ph
D u ng
N i nào em cũng nghĩ
H ng v anh m t ph
Ở
ng
Trăm ngàn con sóng đó
ớ ờ
ẳ
i b
Con nào ch ng t
ở
ờ
Dù muôn v i cách tr "
ươ ươ
ươ ắ
ng b cph
ủ ấ ẫ
ớ ề ướ Dù không gian có xa cách "ph
ng v anh m t ph
ờ ạ ư ử ộ
ướ ọ
ớ ờ ủ ờ ở ư
ủ
ng nam", nh ng em v n chung th y
ộ ứ
ườ
ạ
ạ
i
ng". Lòng chung th y y đã t o m t s c m nh l n giúp ng
ữ
ế
ể ậ
c qua m i khó khăn th thách đ c p b n b h nh phúc nh nh ng
i b dù muôn v i cách tr ". Lòng chung th y giúp cho
ậ t m i tr ng i đ h nh phúc ng p tràn.
"h
con gái khi yêu b
ẳ
con sóng kia "con nào ch ng t
ạ ể ạ
ọ ở
"em" v
ả
ậ ượ
ừ ườ ủ T ng cung b c c m xúc c a ng ượ ộ ả ộ
t t
i con gái khi yêu đã đ
ơ c l
ứ ử ọ ố ỳ
m t cách chân
ề
ậ
th t qua ngòi bút Xuân Qu nh. Cu i bài th là khát v ng tình yêu l a đôi vĩnh c u và b n
ch t:ặ
ế ộ ờ
ẫ
ư ể
ẫ
c tan ra
ữ
ể
ơ ở ề ự ữ
ườ ọ ả ặ ừ ố ậ " Cu c đ i tuy dài th
Năm tháng v n đi qua
ẫ ộ
Nh bi n kia d u r ng
ề
Mây v n bay v xa
ượ
Làm sao đ
Thành trăm con sóng nhỏ
ể ớ
Gi a bi n l n tình yêu
ỗ
Đ ngàn năm còn v "
ạ
ơ ầ ủ
ẫ
đ i l p "tuyd u" đã cho ng
ỳ ế ư
ặ ừ
ầ ả ẫ ượ ố ờ
ư
t tình ai có đ i thay". Nh ng m c d u v y, tác gi
ọ ơ
ọ ườ ể ườ ệ ọ ạ ủ
ả
B n dòng th đ u c a đo n th trên là c m giác lo âu trăn tr v s h u h n c a
ủ
ậ ượ ự
c s mong manh c a
i đ c c m nh n đ
ả
ỏ
t "L i yêu m ng m nh nh màu khóiAi
c "tan ra" " thành
v n mu n đ
ỏ
ả ấ ẽ ượ
c lan t a
ầ
ế
ệ
t huy t,
s mang b u nhi
ớ
ử
ồ
ng t n vĩnh c u v i ờ Tác gi
ả ẽ
i đ tình yêu tr
ờ
ể ơ ượ ự ạ ồ ơ
ữ
ị
ậ ả ậ
cung b c c m xúc cũng nh quy lu t c a tình yêu, "SÓNG" đã đ l
ậ ủ
ơ ườ ọ ư
ể ứ ả ưở ế ớ i đ c. Và có th bài th có s c nh h
ẽ ố
ộ ờ
cu c đ i. C p t
ạ
ư
h nh phúc. Nh Xuân Qu nh cũng đã t ng vi
ổ
ậ
ế
bi
ể ớ
ể
ỏ
trăm con sóng nh " đ hòa mình vào "bi n l n tình yêu". Tình c m y s đ
ế
ư ạ ươ
ng mênh mông không b n b .
m i n i nh đ i d
ẻ ớ
khát v ng tình yêu mãnh li
t chia s v i m i ng
th i gian.
ả
ằ
B ng th th 5 ch , nh p th 2/3, 3/2 d n d p cùng s sáng t o khi m n hình nh
ể ạ ư
ể ễ ả
sóng đ di n t
i d
ng l n đ n ngày nay
âm vang mãi trong lòng ng
cũng vì l đó.
Ẫ Ố BÀI M U S 3:
ơ ề ở ủ ề ậ
ắ ớ
ươ ệ ng mãnh li
ệ
ượ
ớ ấ ủ ầ ắ ộ ộ
ch c ch n ng
ồ
ả ẽ
ớ ượ ề ạ ỳ
ồ ơ
ầ
ậ ấ t Nam v i nhi u cung b c khác nhau.
Tình yêu là đ tài muôn thu c a th ca Vi
ễ
ồ
M tộ Xuân Di uệ say đ m, n ng nàn, khao khát đ
t. M t Nguy n
c yêu đ
ườ
ắ
Bính chân ch t c a tình yêu đ ng n i, g n gũi v i thôn quê. Và có l
i
ọ ẽ
c hình nh tình yêu trong tho Xuân Qu nh v i nhi u tr ng thái
đ c s không quên đ
ữ
ị ừ ồ
ả
ừ
ả
c m xúc v a g n gũi, gi n d , v a n ào, xô b i. “Sóng” là bài th làm thoát lên nh ng
ự ấ
ậ ồ
cung b c d n d p và cũng r t th c y.
ớ ệ ữ ấ ờ ườ ấ Xuân Qu nh là thi s g n v i nh ng chuy n tình yêu r t đ i th
ỳ ỗ ơ ỹ ắ
ế ườ ọ ự ấ ế ề
ỏ ư ộ ế ng, r t con gái.
i đ c s m áp, chân thành và
ẹ i đ c gi ng nh m t ti ng sóng nh
ố
ậ ộ ế ượ ữ ờ ỳ
M i áng th Xuân Qu nh vi
ơ
ấ
ẹ
cháy b ng nh t. Th bà nh nhàng đi vào lòng ng
ơ
ể
nhàng gi a bi n kh i mênh mông tìm đ
t ra đ u mang đ n cho ng
ườ ọ
c m t b n b neo đ u.
ấ ủ ế ơ ộ ỳ
ườ ọ ằ ạ
ữ ị ấ ề ẫ ầ
Bài th “sóng” c a Xuân Qu nh là ti ng lòng chân ch t, m c m c và cũng đ y
ư
ắ
i đ c b ng ngôn ng bình b nh ng
ơ ở ầ ữ ả ố
ứ
ữ
nh ng b t an v tình yêu đôi l a. Cách d n d t ng
ằ
ầ
đ y lôi cu n. Bài th m đ u b ng nh ng c m xúc khi yêu:
ữ ộ ị
ặ
D d i và d u êm
ẽ
Ồ
n ào và l ng l
ể ổ
ể
Sông không hi u n i mình
Sóng tìm ra t n bậ
ấ ả ườ
ỳ ươ ườ ữ
ơ ề
ộ ả ế
ợ ủ ả
ớ ỳ
t t
ế
ừ ươ
ng tr nhau đã khi n cho c m xúc c a c bài th
i. Tình yêu v i Xuân Qu nh luôn là s tìm tòi, khám phá th
ể ậ ầ ố
ế
ỡ ể ể ẫ
ỳ ừ ữ ộ ừ
ạ
i ta có r t nhi u tr ng thái c m xúc đan xen nhau v a d d i v a
Khi yêu con ng
ả
ư
ị
i đang yêu có. Hai
h t nh ng c m xúc mà ng
d u êm. D ng nh Xuân Qu nh đã l
ơ
ả
ừ ố ậ
câu th sóng đôi, v a đ i l p, v a t
ế
ự
ư
ườ
nh tan ra, hòa vào lòng ng
ộ
ớ ộ
ộ
ỗ
ầ
ộ
i n i tâm đ y bi n đ ng. Vì v y tình yêu không th “nh t” m t ch , nó c n m t
gi
ộ
ấ ế
ộ ư ưở
ể
ấ
ả
m nh đ t màu m đ có th v y vùng. Có th nói đây chính là m t t
ng r t ti n b
t
ủ
c a Xuân Qu nh.
ầ ứ ế ỳ nhiên nh ng đ y s c hút, Xuân Qu nh đã khi n cho ng ườ ọ
i đ c
ớ ố ẫ
V i l
ề ặ ự
ệ ư
i d n d t t
tò mò v câu chuy n tình yêu này.
ướ
i lòng sâu
ặ ướ
c
Con sóng d
Con sóng trên m t n
Ôi con sóng nh bớ ờ
Ngày đêm không ng đ
ủ ượ
c
ả ỗ ườ ề
Tình yêu th
ự ớ
ả ườ ả
ế ủ ả ớ
ng g n li n v i n i nh , không ph i n i nh bình th
đã m n hình nh “sóng” gi a đ i d
ả ắ
ườ
ng tr c”. Tác gi
ạ ữ ạ ươ
ầ ộ ự ắ ớ ỗ
ượ
ớ
nh ‘th
ả
c m xúc tr ng thái kh c kho i khi yêu. Đó là m t s tài tình, đ y tinh t
ng bao la đ di n t
c a tác gi
ể ườ ộ ạ Tình yêu luôn là m t tr ng thái tâm lý không bình th
ỗ
ng mà là n i
ể ễ ả
.
ả
ỏ ữ ấ
ư ả ượ
i đ
ế ườ
ữ
ậ ậ ặ ấ
ể ế ượ ườ
t đ
ố ủ
ườ ữ ả nhiên nh ng d
ả ắ ủ ấ ầ
ng đi khác, r t riêng, đ y b n s c c a m i ng ng nh
i. S hoài nghi v
ố
ư
ự
ự
ườ
ỗ
ự ự ằ ở ự
ễ ả ế ượ ậ
ế ữ ầ ở
ng và r t khó đ lý gi
i, b i
ẩ
ữ
c thì nó đã không còn là tình yêu n a. Luôn n ch a nh ng câu h i khó
ỏ
i đang yêu luôn đ t d u h i và nh ng hoài nghi trong
ỹ
ng t n g c g c c a hai
c t
ư
ứ
ề
i ta b o có nhi u th tuân theo luân lý t
ề
ỏ
đâu. Câu h i
ả
c th n thái và c m xúc ủ
ữ
t n a” đã di n t h t đ
ộ ế
n u lý gi
ẻ
giãi bày, khó chia s khi n cho ng
ỳ
lòng. Và Xuân Qu nh cũng v y, thi s không th bi
ườ
ch “tình yêu”. Ng
ộ ướ
tình yêu có m t h
tình yêu cũng chính là đi tìm s chân th t và ch tâm c a nó th c s n m
“Khi nào ta yêu nhau/Em cũng không bi
ườ
ủ
khi yêu c a m t ng i con gái.
ắ ầ ư
Sóng b t đ u t
gió
ắ ầ ừ
đâu
Gió b t đ u t
Khi nào ta yêu nhau
Em cũng không bi
ế ữ
t n a
ỗ ề ế ả
ớ
ứ ạ ườ ộ
Khi tình yêu là m t đi u khó lý gi
ồ
ơ
i đang yêu luôn r i vào tr ng thái b n ch n, thao th c khó t ữ
ậ
i thì n i nh cũng v y, nó khi n cho nh ng
ả
: ng
ồ
ề ươ ẫ D u xuôi v ph ắ
ng b c
ng nam ượ ề ươ
c v ph
ẫ
ơ
ớ ề ộ D u ng
N i nào em cũng nghĩ
ươ
Nh v anh m t ph
ấ ấ
ị ủ Tình yêu là duy nh t và “anh” là duy nh t là t
ộ ớ ng
ư ưở
t
ủ i con gái
ị ừ ừ ủ ệ ả
ế ạ ậ
ệ ủ ụ ữ ộ ộ ộ ự
ỳ
ng c a Xuân Qu nh. M t s
ế
ừ
ở
đây v a thi
t
chung th y, kiên đ nh v i m t tình yêu bao la. Tình yêu c a ng
ượ
ng sóng và
t, v a trong sáng, gi n d , v a th y chung duy nh t. Qua hình t
tha, mãnh li
ỳ
ọ
em . Xuân Qu nh đã nói lên th t chân thành, táo b o , không h gi u gi m cái khát v ng
ổ
tình yêu sôi n i, mãnh li t c a mình, m t ph n , m t đi u hi m th y trong văn h c.
ườ ẫ ở ẫ ề
ử ủ
ườ
ấ
ề ấ
ấ
ế
ư ọ
ư
ng nh Xuân
ế ẫ ỳ ề
Qu nh v n luôn khao khát đ n cháy b ng:
D u muôn ngàn cách tr , d u nhi u khó khăn th thách nh ng d
ỏ
ộ ờ ế
ẫ
ư ể
ẫ
Cu c đ i tuy dài th
Năm tháng v n đi qua
ẫ ộ
Nh bi n kia d n r ng
ề
Mây v n bay v xa
ệ ộ ươ ướ ể ng lai c a m t chuy n tình làm sao có th đoán tr c đ
ộ
ẫ ủ
ọ ể ượ
c
ớ
ờ ấ
Cu c đ i r t dài, t
ả ẫ
v n luôn tin và hi v ng. V n luôn dùng trái tim chân thành đ yêu và nh
ườ ư
ươ nh ng tác gi
th ộ
ng m t ng i.
ơ ớ ả ẩ
Bài th “sóng” v i hình nh n d “sóng” đã khi n cho ng
ầ ố ớ ế
ế ự ế ắ ộ
ườ ọ
i đ c có m t liên
ế
ư
t cách
ề
ể ặ ưở
t
ượ
v ữ
ớ
ọ ạ ở ề
i tr v bên nhau
ả ậ ạ ỳ ị ụ
ng đ y chân th c và sâu s c v tình yêu v i nh ng bi n c l n nh ng n u bi
t qua thì khi nào sóng yên bi n l ng h l
Xuân Qu nh đã gieo vào lòng ng i đ c nh ng tr ng thái c m xúc th t bình d và
ệ ệ ộ ơ ườ ọ
ơ ữ
ự ự ậ
cũng th t mãnh li t cho tình yêu. Bài th “Sóng” th c s là m t bài th tình tuy t bút.
Ẫ Ố BÀI M U S 4:
ậ ề ứ ượ Tình yêu l a đôi, tình c m v ch ng… đó là đ tài vô t n đ
ộ ướ
ư
ư ễ
ủ ắ
ượ
ơ ứ ư
ồ
ữ ơ ầ ể
ộ ụ ấ
ế
ề ề ệ ể ơ ộ ộ ờ
ợ ồ
ạ ỹ
ỹ
ả
c các thi s , nh c s ,
ề
ể ệ
ơ ườ
i nhi u góc đ khác nhau. Các nhà văn, nhà th th
ng
nhà văn khai thác, th hi n d
ộ ố
ậ ầ
ậ ự
ệ ượ
ữ
ng, qui lu t t
thông qua nh ng hi n t
nhiên trong cu c s ng hay nh ng v t g n gũi,
ơ
ề
ụ
ẩ
ể
thân quen đ ví von, n d khi nói v tình yêu. Nh nhà th Nguy n Trung Kiên dùng
ắ ề ự ắ
ể ế
t lý sâu s c v s g n bó, th y chung, son s t trong tình yêu.
ng “Đôi dép” đ tri
hình t
Nhà th Vũ Cao thì ví tình yêu đôi l a nh “ Núi đôi” không th chia lìa “ núi ch ng, núi
ợ ứ
v đ ng song đôi”; nhà th Tr n Hòa Bình vô tình nhìn th y m t chi c lá r ng gi a mùa
thu cũng có bài th hay “ thêm m t” đ chiêm nghi m v cu c đ i, v tình yêu v.v… và
v.v…
ượ , hình t Nh ng có l
ư
ư ể ệ
ể
ắ
ữ ưở ữ ự
ượ ể ỹ
ề
c nhi u ng
ơ ệ ỳ
ơ ớ
ả ủ
ể ượ ượ ồ ề
ế
ế ằ
ượ ự
c nói đ n khá nhi u và th hi n đ
ng đ
c s tinh t
, đ m
ượ
ệ ủ
ộ
t c a tình yêu đó là hình t
ng Bi n và Sóng. Và, m t trong
ế
ằ
ề
ơ
ng đ n khéo léo, tài
ố ữ
ườ
i yêu thích đó là c n thi s Xuân
ớ ự
ổ ế
ng sóng" đ nói lên tình c m n ng nàn,
ệ ủ ượ
ẽ
ữ ộ
th m nh ng d d i, mãnh li
ơ
nh ng nhà th có nh ng bài th hay nói v tình yêu b ng s liên t
ế
tình có liên quan đ n Bi n và Sóng đ
Qu nh ( 1942 – 1988)Xuân Di u, nhà th tình n i ti ng c a phong trào th m i, v i s
phóng khoáng đa tình cũng đã " m n hình t
mãnh li t c a mình:
ậ ậ ẽ
ạ
i
ế
ế
ỳ ớ ề
Anh xin làm sóng bi cế
Hôn mãi cát vàng em
Hôn th t kh , th t êm
ề
Hôn êm đ m mãi mãi
ồ
Đã hôn r i, hôn l
ờ
Cho đ n mãi muôn đ i
ả ấ ờ
Đ n tan c đ t tr i
ạ
Anh m i thôi dào d t…
ữ
ơ ủ ư
ừ Ồ ổ ế
ị ơ
i v a “ d u êm” v a “ n ào” l
ớ
ỹ ớ
ị ừ
ủ ặ ư ẽ
ị ườ
ồ
ạ ẩ
i n ch a m t tâm h n khao khát yêu th
ế ệ ỳ
ư ặ
ạ ấ
ự ữ ằ ạ ộ ề
Còn v i Xuân Qu nh, n thi s v i nhi u bài th tình n i ti ng nh “ Thuy n và
ữ ộ ạ ừ
ạ
ể
i
bi n” thì con Sóng trong th c a ch v a “ D d i’ l
ọ ậ ặ
ụ ữ ậ
ừ
i ph n v y. Bên ngoài có khi h th t l ng
“ nh chính tính cách c a ng
v a “ l ng l
ư
ươ
ộ
ứ
ắ
ẽ ằ
ng,
, đ m th m, d u dàng nh ng bên trong l
l
ạ
ữ ộ
ớ
t bao. Xuân Qu nh đã r t tài tình khi đ a c p đôi ph m
t, d d i bi
v i tình yêu mãnh li
ẽ ồ
ề
ị
ố
trù n i dung có tính đ i ngh ch đi li n nhau nh m t o ra s so sánh gi a cái m nh m , n
ặ ẽ ề ủ ườ tính cách đan xen, đa chi u c a ng i ph ụ
ấ ọ ị
ữ ộ
Ồ ặ ẽ
ễ ả
ằ
ị
qua đó nh m di n t
ào và cái d u êm, l ng l
ữ
n , nh t là khi h đang yêu.D d i và d u êm
n ào và l ng l
ể ỗ
ể Sông không hi u n i mình
Sóng tìm ra t n bậ
ể ệ ề ậ ằ
ả
ụ ữ ườ ề ạ i ph n , vì khi yêu ph n th
ề ặ ẳ ở ờ ủ ự ằ
ấ
Chúng ta còn c m nh n, đ ng sau ý nghĩa y là th hi n c a s gi ng xé v tâm
ơ
ự
ị
ụ ữ ườ
ng ph i hy sinh, ch u đ ng nhi u h n.
bình yên, ph ng l ng, đôi lúc ả
ắ
ng cũng g p nhi u tr c tr , không bao gi
ườ
ề ứ ẩ ủ
tr ng c a ng
ặ
Mà tình yêu th
còn n ch a nhi u dông bão.
Ôi con sóng ngày x aư
và ngày sau cũng thế
ọ
N i khát v ng tình yêu
ẻ
B i h i trong ng c tr
ượ ổ ủ ờ ỗ
ồ ồ
ỳ ự
ả Tình yêu đ i v i Xuân Qu nh v
ữ ự ế ố
ố ớ
ằ
ắ ứ ả
ớ ủ
ả ư ề ậ
t qua c khuôn kh c a th i gian và không gian,
ề
đi u đó nói lên r ng, n u đích th c là tình yêu chân chính thì nó luôn vĩnh c u, s ng mãi
ệ ạ
ớ
ờ
v i th i gian, kh c sâu vào tâm kh m, trí nh c a con tim cho dù đó là quá kh , hi n t
i
ờ
ươ
ng lai. Và tuy có nhi u cung b c tình c m khác nhau nh ng, tình yêu thì muôn đ i
hay t
ế
ẫ
v n th !
ể ướ c muôn trùng sóng b
ừ ơ
ế ữ
t n a
Tr
ề
Em nghĩ v Anh, em
ề ể ớ
Em nghĩ v bi n l n
T n i nào sóng lên?
ắ ầ ừ
Sóng b t đ u t
gió
ắ ầ ừ
Gió b t đ u t
đâu?
Em cũng không bi
Khi nào ta yêu nhau
ệ ả
ể
ộ ố ậ
ữ ừ
ề
ừ ơ
Đ ng tr
ệ
ủ
ưở ậ
ắ ầ ừ
ơ ư ỏ
nhiên c a bi n c , nhà th đ t câu h i “T n i nào sóng lên “ gió b t đ u t
i liên t
ư ộ ẽ ự ỉ ế ằ ườ ế ể ắ
ng tình. Đó là c
t
ị ề ộ
ơ ấ
ướ
ứ
c bi n c bao la, hùng vĩ nhà th th y mình th t nhó bé và mu n đ
ạ
chiêm nghi m l
i cu c s ng, chiêm nghi m v tình yêu. T nh ng qui lu t, hi n t
ơ ặ
ể ả
ự
t
ạ
ng “em cũng không bi
l
ị
cũng đã nói: “ Nào ai đ nh nghĩa đ
ỗ
n i Tình yêu. Ch bi
t r ng, tình yêu đ n nh m t l
ộ
ự
duyên, là s giao hoà, c ng h
ặ ưỡ
ặ
ể ắ
ai có th s p đ t ho c c ượ
ố
c
ệ ượ
ng
đâu?” và
ệ
ế ữ
t n a, khi nào ta yêu nhau". Nh nhà th Xuân Di u
ỳ
ượ
c tình yêu”. Xuân Qu nh cũng không th c t nghĩa
ơ
nhiên, th
ậ ủ
ng v rung đ ng cùng nh p đ p c a hai con tim, mà không
ạ ượ
c.
i đ ưở
ng l
ướ
i lòng sâu
ặ ướ
c
cượ
ả Con sóng d
Con sóng trên m t n
Ôi con sóng nh bớ ờ
Ngày đêm không ngũ đ
ớ ế
Lòng em nh đ n Anh
ứ
ơ
C trong m còn th c
ẽ ắ ả ơ ấ
đây là kh th mà tôi tâm đ c nh t trong c bài th , tình yêu c a ng
ổ ơ
ạ ư ệ t, m nh m là th nh ng cũng r t e p, sâu kín, có khi đ
ư ầ ạ ươ ướ ấ
ấ
i lòng đ i d ủ
ụ
ườ
i ph
ấ ấ
ượ
c che d u, n
ầ
ng, mà đã là sóng ng m thì ế
ữ con sóng ng m d
Có l
ữ
ẽ
n tuy mãnh li
ứ
ch a bên trong, nh nh ng
ể
ấ ữ ộ
r t d d i, có th gây nên dông bão!
ả
ả ứ ớ ế
Lòng em nh đ n Anh
ứ
ơ
C trong m còn th c
ậ ự
t lên c qui lu t t ủ
nhiên c a con ng S c m nh tình yêu đã v
ớ ư ỗ i ta quên đi t
ườ ạ
ườ
ẽ
ở
ườ ệ ạ
ể
ề ề ấ
ế
ấ ứ
ộ
i ta nghĩ nhi u đ n m t ai đó, nghĩ nhi u v
ế
ư ẽ ơ ườ
ượ
ủ
ườ
i, th
ng khi ng
ớ ườ
ấ ả
ỳ
ớ
t c . Nh ng, v i Xuân Qu nh vì n i nh ng
i yêu quá l n,
ư
ơ
ấ
ủ
ự
ả
ng tr c trong lòng, nên ngay c trong gi c ng , gi c m nh ng
ỳ
ư
ổ
ch đó. N u nh Xuân Qu nh nói
ng tình, vì b t c ai cũng có th làm
ề
, “trong m “ mà “ ườ
ng m th y nó. Nh ng có l
, khi trong lòng ng
ườ
ườ
i ta th
ỗ
ỉ ơ ấ
ỳ ề
ứ ớ
là lúc mà ng
ạ
quá m nh m , luôn th
ớ ề
ứ
ể
ẫ
v n th c đ nh v Anh! Cái hay, cái tài tình là
ặ
ơ
ấ
i là chuy n th
trong gi c m Em g p Anh thì đó l
ượ
ở ẽ
ề
đ
c đi u đó. B i l
ủ
ộ
m t đi u gì đó thì lúc ng ng
còn th c” vì quá nh Anh thì ch có m i Xuân Qu nh!
ắ
ng b c
ng Nam ề ươ
ượ ề ươ
c v ph
ươ ề ộ D u xuôi v ph
D u ng
N i nào em cũng nghĩ
H ng v Anh m t ph
ắ ẫ
ẫ
ơ
ướ
ạ
Đ t có b n mùa: Xuân – H – Thu – Đông; tr i có b n h
ố
ớ ỉ ấ i ph n khi yêu thì ch có m t h
ụ ữ
ể ướ ở ườ ố i mình yêu, s ng t
chân tr i góc b nào h cũng luôn h
ụ ữ ậ ờ
ộ ướ
ề
ng v ng
ượ ng.
ố ướ
ng: B c – Nam – Đông –
ng duy nh t, đó là: Anh! Dù làm
ố ố
t, s ng
ự
ng và bao dung, đó còn là s hy
ọ
i ph n th t cao th
ườ ủ
ợ ủ ắ ấ
ườ
ư
Tây. Nh ng v i ng
ờ
ở
đâu,
gì,
ẹ
đ p cho nhau. Tình yêu c a ng
sinh, th y chung son s t, đ i ch khi xa ng
ườ
ờ
Ở
ộ ờ i yêu.
ạ ươ
ng
ngoài kia đ i d
Muôn vàn con sóng đó
ẳ
ớ ờ
Con nào ch ng t
i b
ở
ờ
Dù muôn v i cách tr
ế
Cu c đ i tuy dài th
ẫ
ư ể
ẫ
c tan ra
ỗ
ệ ấ
t, d d i đ n m y cũng không th v
ắ ả ờ ở
ế ằ ấ ớ
Năm tháng v n đi qua
ẫ ộ
Nh bi n kia d u r ng
ề
Mây v n bay v xa
ượ
Làm sao đ
Thành trăm con sóng nhỏ
ữ
ể ớ
Gi a bi n l n tình yêu
ể
Đ ngàn năm còn v
ể ượ
ữ ộ ế
Tình yêu dù mãnh li
ặ
ộ
ệ ủ
t c a cu c đ i, cũng có lúc g p ph i tr c tr , chia ly, đó là l
ẻ ẹ
ấ ắ ớ
ề
ư ượ ấ
ử
ữ
ư ứ ẽ ạ
ế
ể ế
ẹ
ư ộ ộ
ọ ườ ế t nâng niu, trân tr ng, gìn gi
i, n u chúng ta bi
ặ ắ
ậ
t qua qui lu t kh c
ư
ẽ ấ
t nhiên. Nh ng
nghi
t
ị
không vì th mà tình yêu m t đi v đ p vĩnh h ng, hay s m b lãng quên; mà qua năm
ể
ơ
ắ
t, sâu s c h n. Dù có th ,
tháng, càng nhi u th thách tình yêu y càng l n lên, th m thi
ờ ủ
ế
ơ
tình yêu y, nh nh ng con sóng ngoài kh i xa không th đ n đ
c b n b c a hôn
ỷ ệ
ỗ
ờ ủ
nhân, h nh phúc nh ng đó cũng s là m t ký c, k ni m đ p trong đ i c a m i con
ộ
ữ
ế
, nh m t món quà quí giá mà cu c
ng
ố
s ng đã ban t ng cho ta!
Ẫ Ố BÀI M U S 5:
ớ ự
ồ ơ ữ ổ
ế ừ ờ
ộ
Xuân Qu nh là m t nhà th n n i lên t
ậ
ầ
ơ ươ
ỳ ặ ỳ
ẻ
i tr
ơ ầ
ơ ơ ằ
ế ắ ộ ế
ớ
t tha, g n bó v i cu c đ i, bi
ể ữ
ằ ắ ậ
ử
ữ
ế ế ả
ề ơ
ả ể ơ t đ n là Thuy n và bi n và Sóng. Trong c hai bài th tác gi
ỷ
ả
ề ề ể
ứ
ườ ườ ư ư ệ ữ
ề ượ
i con gái, thuy n t ng tr ng cho ng
ng tr ng cho ng
ế
ắ ư ề ể ổ
ề ẫ ạ ạ ồ ố
ể ỳ ữ
th i kì đ u xây d ng hoà bình v i nh ng
ớ
ồ
qua ph n Ch i bi c trong t p th T t m và ch i bi c (in chung v i
bài th t
ế
ả
ờ
ẩ
t
C m Lai). Th Xuân Qu nh mang n ng tình c m thi
ự
ề ơ
ạ
ượ
t lên nh ng th thách khó khăn đ xây d ng h nh phúc chung. Riêng v th tình
v
ỳ
ượ
c
Xuân Qu nh có nh ng tình c m đ m th m, đôn h u, thu chung. Hai bài th tình đ
ườ
ề
i bi
dùng hình
nhi u ng
ụ ể
ệ ủ
ứ ẩ
th c n d đ nói v tình yêu l a đôi. Quan h gi a thuy n và bi n là quan h c a tình
ể ượ
i con trai, quan
yêu. Bi n t
ể
ắ
ệ
h là g n bó th m thi
t. Tuy nhiên có lúc bi n n i sóng đ xô thuy n cũng nh tình yêu
ư
có lúc va ch m. Nh ng r i cu i cùng v n là tình yêu h nh phúc. Trong bài Thuy n và
ế
bi n, Xuân Qu nh vi t:
ể
ỉ
ề
ợ ỳ ớ
ố
Xuân Qu nh đã khéo liên h t o cho m i quan h này nhi u s c thái phù h p v i
ợ ứ ủ ố ượ ể ề ắ
ả
: ng miêu t
ạ ầ ươ ớ
ể
ữ
ề
ố ỉ .”
ể
ớ
ề
ỉ
“Ch có thuy n m i hi u
ườ
ng nào
Bi n mênh mông nh
ớ
ế
ể
t
Ch có bi n m i bi
ề
Thuy n đi đâu v đâu”.
ệ
ệ ạ
ớ ặ
tình yêu đôi l a và cũng phù h p v i đ c đi m c a đ i t
ặ
ữ
“Nh ng ngày không g p nhau
Bi n b c đ u th
ng nh
ặ
Nh ng ngày không g p nhau
ạ ỡ
Lòng thuy n đau r n v .
ề ồ
ế ừ
giã thuy n r i
N u t
ỉ
ể
Bi n ch còn sóng gió
ả
ế
N u ph i cách xa anh
Em ch còn bão t
ẳ ượ Ở ỳ ữ ế ậ
bài Sóng Xuân Qu nh t p trung h n vào hình t
ỳ ữ ấ
ộ ươ ắ ờ
ơ
ệ ượ ớ ờ
ặ ượ ư ề ể
ả
ng thiên nhiên có kh năng nói lên đ
ọ ử ữ
ọ
ọ ử ể ng sóng và qua nh ng bi n hoá
ả
ứ
ủ
c a sóng Xuân Qu nh nói lên tình yêu đôi l a. T t nhiên đây không ph i là nh ng con
ng quan g n bó sóng v i b , sóng là Em và b là Anh. Có
sóng cô đ n mà trong m t t
ủ
c đ c đi m c a tình yêu nh ngôi
nhi u hi n t
ể
ử ụ
ễ
ầ
sao, v ng trăng, ng n gió, ng n l a. Nguy n Đình Thi cũng hay s d ng nh ng bi u
ượ
t ọ
ng ngôi sao, ng n l a, ng n gió đ nói lên tình yêu:
ấ
ớ ồ
ẫ
ạ ị
ớ
“Ngôi sao nh ai mà sao l p lánh”
ạ
ọ ử
“Ng n l a nh ai mà h ng đêm l nh”
ư ữ ữ
“Anh v n yêu em nh l a d
ề
ư
Nh gió mùa xuân qu t d u hi u”
ệ ượ ư ọ ể Nh ng dù sao m i hi n t
ủ ề ữ ạ
ộ ượ
ữ ả
ụ ừ
ả ệ
ừ
ủ ả ộ ầ
ng đ u h u h n, và sóng có kh năng bi u hi n khá đ y
ậ
ẩ
ng n d v a hoá thân v a hoà nh p
đây sóng ph i góp ph n nói lên tình c m, tình yêu c a m t tâm
ủ ự
đ s phong phú c a tình yêu. Sóng là m t hình t
ầ
ở
ớ
v i cái tôi tr tình. Và
ơ ữ
ồ
h n th n .
ượ ẹ ủ ượ ụ ng đ p c a thiên nhiên đ
ớ ộ
Sóng là m t hình t
ả
ủ ề
ặ ậ
ả
ả ơ ợ ế
ủ
ỗ ỏ
ể ư ặ ợ
ồ
ặ ề ể ệ ạ
ợ
ả
ữ ộ ạ ồ ạ
ể
c v n d ng đ nói lên nhi u tr ng
ệ
ộ ắ
thái c a tình c m và riêng v i tình yêu thì con sóng ph i mang m t s c thái đ c bi
t.
Không ph i là con sóng nh lăn tăn c a ao vàng “Sóng bi c theo làn h i g n tí” (Thu
ế
ệ
ồ
đi u) ho c nh sóng g n đ nói lên n i bu n kéo *** “Sóng g n tràng giang bu n đi p
ẽ
ệ
đi p”(Tràng Giang). B n thân con sóng cũng có nhi u tr ng thái bi u hi n, khi l ng l
ị
d u êm khi l i n ào, d d i:
ị
ẽ ặ
ể ữ ộ
“D d i và d u êm
Ồ
n ào và l ng l
ổ
ể
Sông không hi u n i mình
ậ
Sóng tìm ra t n b ”
ồ ồ ạ ị
ẽ
ự ự
ậ ớ
ả ữ
ạ ư
ọ
Con sóng cũng nh tình yêu v i bao khát v ng b i h i, khi m nh m khi d u em, và
ấ
ớ
ạ ươ
ế ậ
ả
ng mênh mông m i th c s tìm th y
sóng cũng ph i tìm đ n t n bi n c gi a đ i d
ự ủ
ữ
ứ ượ ứ
chính mình, và nh n th c đ
ớ ự ủ ơ ờ
ể
c s c m nh và nh ng khát khao đích th c c a con sóng.
ể
ắ
ổ ằ
ủ ẫ ạ ẫ
ờ ẫ ồ ồ ủ ệ ỳ ủ
ằ
Con sóng là vĩnh h ng g n v i s vĩh h ng c a bi n kh i muôn đ i, con sóng c a
ư
ổ
ổ ẻ
ổ ẻ
ủ ạ ươ ư ớ
ngày x a v i con sóng c a hôm nay không có gì thay đ i, v n dào d t, v n sôi n i nh
ủ
tình yêu c a tu i tr muôn đ i v n b i h i. Xuân Qu nh đã liên h tình yêu c a tu i tr
ớ
v i con sóng c a đ i d ng:
ế
ỗ
ồ ồ ự “Ôi con sóng ngày x aư
Và ngày sau v n thẫ
ọ
N i khát v ng tình yêu
ẻ
B i h i trong ng c tr .”
ả ữ ể ậ ớ
ữ ứ ậ
ộ
ộ
ủ ả ấ ự ậ ủ ế ầ ộ
Tình yêu là m t tình c m l n lao, thiêng liêng phát tri n theo nh ng quy lu t chung
ễ ắ
ủ
ủ ờ ố
ỗ
c a đ i s ng xã h i và nh ng quy lu t riêng c a m i tình yêu l a đôi, song không d c t
ệ
ữ
ượ
nghĩa đ
c đ y đ b n ch t, s v n đ ng và nh ng bi n hoá c a tình yêu. Xuân Di u
t:ế
vi
ắ
ượ
ổ ộ c tình yêu
“Làm sao c t nghĩa đ
ề
Có nghĩa gì đâu m t bu i chi u
ế ằ ắ ồ
ằ ạ
Nó chi m h n ta b ng n ng nh t
B ng mây nhè nh gió hiu hiu.”
ẹ
ấ ế ụ ể ủ ộ ị
ậ ỳ
ậ ủ ữ
Tình yêu là ti ng nói c a con tim nên cũng r t khó xác đ nh m t cách c th nh ng
ẩ ủ ự
tiêu chu n c a s yêu thích. Xuân Qu nh cũng đã nêu lên tính quy lu t và không có quy
lu t c a tình yêu:
ắ ầ ừ gió
đâu
ế ữ
t n a
“Sóng b t đ u t
ắ ầ ừ
Gió b t đ u t
Em cũng không bi
Khi nào ta yêu nhau.”
ắ ầ ừ ể ả ượ ơ Th c ra: “Gió b t đ u t đâu” là có th gi i thích đ
ư
ể ữ ổ ị
ự
c, nh ng cái khó khăn h n là
ặ
ả
ả
ph i gi
i thích và xác đ nh : “Khi nào ta yêu nhau”, khi nào m t bi n n i sóng, nh ng con
ủ
sóng c a tình yêu.
ổ ế ệ ả ậ ơ Chính nhà th tình n i ti ng Xuân Di u cũng có lúc ph i nh n xét:
ế ế t.”
ứ ườ ằ Tình yêu l a đôi th
ộ ng đ
ể ể
ấ ả
ạ ớ ỗ
ớ
ớ
ể ắ ở ề ệ ể ớ ơ ẹ ạ
ỗ
t. N i nh đ
ượ
ấ
ớ
ớ ượ
c bi u hi n v i nhi u màu s c
ự ứ “Tình yêu đ n – tình yêu đi, ai bi
ộ ỗ
ả
ề
ạ
ệ
c bi u hi n b ng nhi u tr ng thái tình c m và m t n i
ộ ờ
ỗ
ề
ẽ
nh là m t tình c m tiêu bi u nh t. T t nhiên trong cu c đ i khi xa cách s có nhi u n i
ặ
ữ
ớ
ư
i có nh ng đ c
nh : con nh cha m , b n bè nh nhau… Nh ng n i nh trong tình yêu l
ệ
đi m khá riêng bi
trong th , đó chính là
ủ
cái ch ng tích c a tình yêu đích th c.
ơ ẹ ặ ộ ơ ử
Nhà th Hàn M c T có m t ý th đ p:
ằ ươ ớ ng nh ”
“Khi xa cách không gì b ng th
ớ
ườ ư
Ng
ớ
ầ i x a đã t ng nh nhau:
ầ
“Nh chàng nh m nh trăng đ y
Đêm đêm v ng sáng hao g y đêm đêm.”
ồ ỗ ạ ớ ươ ừ
ư ả
ầ
ệ ư ề R i n i nh và tr ng thái t
ng t
ầ
ọ ạ ộ trong Truy n Ki u:
ầ
ắ
“S u đong càng l c càng đ y
i m t ngày dài ghê
”
Ba thu d n l
ớ ủ ơ ệ ạ ớ ỗ ệ
ớ ả “Anh nh ti ng, anh nh hình, anh nh nh
Và th hi n đ i v i n i nh c a Xuân Di u:
ớ
ớ ắ ơ Anh nh em, anh nh l m em i”.
ơ ỗ ớ ớ ế
ớ
ặ ử
Và n i nh trong th Hàn M c T :
ấ
i đi, m t n a h n tôi m t
ườ
“Ng
ộ ử ồ ộ ử ồ
ạ ờ
M t n a h n kia hoá d i kh
…
ộ ử
ươ
ổ ộ Hôm nay có m t n a trăng thôi
ắ ỡ ồ
M t n a trăng ai c n v r i
ộ
ứ
ng đ t ru t
i bu i chia phôi.”
ộ ử
ớ
Ta nh mình xa th
Gió làm nên t
ể ủ ế ỗ ớ
ố ỳ
ứ ờ
ế ế ỳ
ờ ượ ữ ư ậ ệ
Trong bài Sóng, Xuân Qu nh đã bi u hi n n i nh qua âm thanh c a ti ng sóng v
ỗ
ủ ượ
c. Xuân Qu nh đã nói lên n i đau da di
ứ
ng sóng, nh ng con sóng thao th c đ p vào b nh ng không bi ỗ
ế
t
ờ
t đ n th i
su t ngày đêm vào b , thao th c không ng đ
qua hình t
gian.
ư ế ạ ả
ỗ
ơ ư ộ
ấ ế ệ ả ờ
ơ ơ ờ ớ ộ
ư
ưở ẽ
ộ ế
ữ ỏ
ủ ể ấ ỳ ồ ồ
Con sóng v nh m t tình c m b i h i khao khát, nh tình yêu tìm đ n h nh phúc
ờ
ế
ủ
và đ n đây bài th xu t hi n hình nh c a đôi b . Con sóng nào cũng khao khát đ n b ,
ủ
ả
i và con sóng s không ch i v i, b cu c. Xuân
hình nh c a b n b nh cái đích đi t
ạ
Qu nh đã có nh ng liên t ng r t sáng t o đ nói lên m t tình yêu chung th y:
Ở ạ ươ
ớ ờ
i b
ướ ế ữ “ ngoài kia đ i d
ng
Trăm ngàn con sóng nhỏ
ẳ
Con nào ch ng t
Dù muôn vàn cách tr .”ở
ệ
Sóng và b th hi n quan h nam n trong tình yêu l a đôi. Tr
ư ư ế ế ế ờ ỳ
ứ
c h t Xuân Qu nh
ớ
t nh con sóng khao khát đ n b , nh tình yêu tìm đ n v i
ờ ể ệ
ắ
nói lên tình yêu th m thi
ạ
h nh phúc.
ệ ộ ư ạ Xuân Di u trong m t bài th tình v bi n vi ổ
ẫ
tu i 50 nh ng v n dào d t sôi n i t
ư ầ ơ
ử ụ nh tình yêu ban đ u khi ông s d ng hình t ế ở ổ
ờ
ng sóng và b :
ậ ẽ ậ
ạ i
ế
ế
ề ể
ượ
“Anh xin làm sóng bi cế
Hôn mãi cát vàng em
Hôn th t kh th t êm
ề
Hôn êm đ m mãi mãi
ồ
Đã hôn r i hôn l
ờ
Cho đ n mãi muôn đ i
ả ấ ờ
Đ n tan c đ t tr i
ạ
Anh m i thôi dào d t.”
ớ
ố ạ
Ở
ạ ượ ượ ượ ử ữ ử ễ
ý th trên Xuân Qu nh còn mu n nói là h nh phúc trong tình yêu không d dàng
c th thách thì ỳ
ế ượ
t v
t qua nh ng th thách và khi đã v t qua đ
ơ
ả
c, ph i bi
ề ữ mà đ t đ
tình yêu càng b n v ng.
ờ ờ
ữ ệ ả ớ
ừ
ử
ỗ ẫ ạ ả
ả ở ề ớ
T không gian mênh mông tác gi
cũng ph i
tr v v i th i gian. Tình yêu bao gi
ỳ
ờ
ờ
ợ
đu c th thách v i th i gian. Xuân Qu h đã liên h nh ng con sóng đã tr i qua th i gian
ờ
ế
ẫ
v n v , v n dào d t và khao khát tìm đ n b :
ộ ờ
ẫ
ư ể
ẫ ế
“Cu c đ i tuy dài th
Năm tháng v n đi qua
ẫ ộ
Nh bi n kia d u r ng
ề
Mây v n bay v xa.”
ơ ựơ ủ ế ả ớ ả Bài th đ mong ướ ượ
c đ c tan ra
c k t thúc v i nh ng tình c m riêng c a tác gi
ể ữ
ờ ớ thành trăm ngàn con sóng muôn đ i v i bi n kh i.
c tan ra
ỗ
ơ
ựơ
“Làm sao đ
Thành trăm con sóng nhỏ
ể ớ
Gi a bi n l n tình yêu
Đ ngàn năm còn v .”
ồ ủ ữ
ể
ộ ộ ẻ ẹ ơ ữ ố
ộ
ẹ ế ắ ộ v đ p c a m t tâm h n th n khao khát s ng và yêu
ỷ ộ
ỳ
Xuân Qu nh đã b c l
ả
ng. Tác gi
ườ
ủ
ng c a ng ố
mu n nói đ n m t tình yêu đ p và thiêng liêng, đ m say, chung thu , đ
ụ ữ
i ph n . ươ
th
ượ
l
ỳ ể ệ ơ ấ ề
c m t tình yêu có tính ch t truy n
Xuân Qu nh trong bài th Sóng đã th hi n đ
ờ ư ư ẫ ượ
ấ ạ ủ ố ộ
ệ th ng nh tình yêu muôn đ i nh ng v n mang tính ch t hi n đ i c a tình yêu hôm nay.
Ẫ Ố BÀI M U S 6:
ỳ ỳ ở ậ ị
Xuân Qu nh tên th t là Nguy n Th Xuân Qu nh sinh năm 1942, quê
ỉ ớ ứ ề ồ ễ
ệ ụ
ỳ ờ ộ
ộ ươ ộ
ạ ộ
ủ ị ớ
ế ề ng và anh dũng c a dân t c. Ch đi nhi u, vi
ở ệ
ị ắ
ị
ả ế ử tuy n l a Vĩnh Linh, Qu ng Bình và biên gi
ộ ấ ồ
ơ
ườ ự
ấ ượ
ờ ị
ơ
ỳ
ấ ướ
ờ
ộ
i, cu c đ i, đ t n
ị ạ ấ ượ
ơ ầ ừ ậ ế ấ ạ ầ
ườ ọ
i đ c, nh t là b n đ c tr tu i. Ngay t
ọ
ỳ ổ
ỳ ượ
ề
ướ ề ấ
ệ ậ ọ làng La Khê
ộ
ổ ế
n i ti ng v i ngh tr ng dâu d t l a thu c huy n Hoài Đ c, t nh Hà Tây, nay thu c Hà
ộ
ế
N i. Xuân Qu nh yêu đ i và ham ho t đ ng. Ch g n bó máu th t v i cu c kháng chi n
ề
ặ
ừ
ố
t nhi u, t ng có m t
ch ng Mĩ đau th
ệ
ắ
ớ
ờ
ữ
i phía B c. Hi n
trong nh ng th i gian dài
ự ố
ị ươ
i rói s s ng,
th c sôi đ ng, phong phú th m sâu vào h n th Xuân Qu nh. Th ch t
ươ
ạ
ầ
th m đ m tình yêu gia đình, bè b n, con ng
c,… G n ba m i
ề ậ
ng khó quên trong lòng
năm c m bút, ch đã sáng tác nhi u t p th có giá tr , t o n t
ơ ằ
ẻ ổ
t p th đ u tay T t m – Ch i bi c (in
ng
ơ
ẻ
ớ
c chú ý vì phong cách m i m . Xuân Qu nh là nhà
chung, 1963), th Xuân Qu nh đã đ
ỳ
ơ
ể ạ
ơ ữ
i cho đ i nhi u bài th hay, nh t là th tình. Năm 2001, Xuân Qu nh
th n đã đ l
ưở
ả
ượ ặ
c t ng Gi
đ ơ
c v văn h c ngh thu t. ờ
ng Nhà n i th
ọ ơ ậ ầ
ị ỳ ớ ẳ ế
ủ
ợ ớ ư t theo th năm ch , r t phù h p v i vi c g i g m tâm t
ớ ệ ử ắ
ả
ề ể
ứ ạ
ồ ạ
t Nam. Bài th vi
ữ
ườ ề
ườ
i.
ơ ả ấ c d t b ng hình t
ữ ủ ộ ơ
ượ
ườ ạ
ự ươ ế
ự ạ ng đ ng; có lúc l
ớ ng. Hai hình t
ượ
ố ấ
ổ ế ơ m t cách mãnh li
ơ ộ ọ ồ
ấ ả
ầ
Bài th Sóng sáng tác năm 1967, in l n đ u trong t p Hoa d c chi n hào, xu t b n
ự ự
ơ
năm 1968. V i bài th này, Xuân Qu nh th c s kh ng đ nh tài năng c a mình trên thi
ệ
ữ ấ
ơ ế
sâu
đàn Vi
ế ủ
ể ệ
ồ
ạ
c a tâm h n. Tác gi
kín, th hi n nh ng tr ng thái ph c t p, tinh t
nói v i mình, nói
ọ
ớ
ệ ắ
ẻ
ọ
ớ
v i m i ng
i v tình yêu tr trung, n ng nhi
t g n li n v i khát v ng h nh phúc muôn
ở ủ
thu c a con ng
ượ
ơ ượ ệ ằ
ề
ầ
ng trung tâm y. Cùng
Đ u đ bài th là Sóng và c bài th đ
ữ
ượ
ớ
ng n a là em – cái tôi tr tình c a nhà th . Sóng
v i hình t
ng sóng còn có m t hình t
ủ
ả
ự
ề
ẩ ụ
i con gái đang yêu, là s hóa thân, phân thân c a
là hình nh n d nói v tâm tr ng ng
ể
ộ
ữ
cái tôi tr tình. Sóng và em tuy hai mà mà m t, có lúc phân đôi đ soi chi u vào nhau, làm
ộ
ể ạ
ậ
ồ
ổ
i hòa nh p vào nhau đ t o nên s âm vang, c ng
n i toát s t
ớ
ư
ưở
ồ
ng này đan cài, qu n quýt v i nhau nh hình v i bóng, song song t n
h
ệ
ạ ừ ầ
ễ ả ộ
ằ
t
t,
i t
đ u đ n cu i bài th , soi sáng, b sung cho nhau nh m di n t
ấ
ắ
sâu s c và th m thía h n khát v ng tình yêu đang cu n cu n trào dâng trong trái tim
ườ
i con gái.
ng
ở ầ ặ ơ ệ ủ ộ ồ ượ ạ
M đ u bài th là tr ng thái tâm lí đ c bi t c a m t tâm h n khao khát đ c yêu:
ị
ặ ữ ộ
D d i và d u êm
ẽ
Ồ
.
n ào và l ng l
ể
ổ
Sóng không hi u n i mình
ể
ậ
Sóng tìm ra t n b .
ả ướ ắ ầ ườ s ng hay
ồ ể B t đ u là hình nh sóng n
ữ ộ ồ ể ở ố
ậ
ng minh là v y. Không k
ư
ắ c. Nghĩa t
ể
ậ
ữ ộ ạ ị ề
ị ư ẽ ẽ ặ ặ i d u êm, l ng l
ề ẻ ổ ở
t thuy n, đ m tàu ; nh ng lúc tr i yên
ồ
thì
ứ ặ
ệ ượ
ng đó c
ặ ạ ườ ờ
b , lúc sóng c n lên thì d d i, n ào, có th làm l
. Nh ng D d i và d u êm hay n ào và l ng l
gió l ng thì sóng l
ế
cũng đ u là sóng. Sóng luôn luôn bi n đ i muôn hình muôn v và hi n t
th ặ
ng xuyên l p đi l p l i.
i con gái đang yêu cũng gi ng nh s t
ở ố bên ngoài và khó hi u ả
ữ
ng ph n gi a các hình
ổ ơ
ở
cu i kh th là
ố ườ
ồ ủ
ư ự ươ
ố
Tâm h n c a ng
ấ
ạ
ứ ủ
ể ở ả
th c c a sóng. Đa d ng
b n ch t bên trong
ớ ể
ở ủ
ự ố ố
s b i r i, trăn tr c a sóng mu n giãi bày lòng mình v i b .
ổ ơ ầ ệ ề ớ
ườ ả
ố
ể ể ế ể ậ
ớ ể ậ ổ
ủ
ẻ
ể ấ
Có th th y ngay trong kh th đ u nét m i m trong quan ni m v tình yêu c a
ấ ủ
ỳ
Xuân Qu nh. Ng
i con gái đang khát khao tình yêu mu n hi u t n cùng b n ch t c a
ộ
tình yêu. Sóng không hi u n i mình, Sóng tìm ra t n b đ đ n v i không gian cao r ng,
bao la.
ơ Ch ý c a nhà th là m n sóng làm bi u t
ủ
ặ ủ
ể ữ ượ
ế i cái đa d ng, ph c t p, khó gi
ạ
ướ ủ ướ ả
ể ượ
ng cho tình yêu. Miêu t
ể
ứ ạ
ạ
ớ
cũng là đ nói t
ể
c đã chuy n nghĩa sang sóng tình, sóng n ớ
sóng v i
ả
i
c, sóng
ệ ố
ị
nh ng đ c đi m đ i ngh ch đ n kì l
ư ậ
thích c a tình yêu. Nh v y sóng n
ổ
tình đan quy n vào nhau, b sung ý nghĩa cho nhau.
ư ệ ượ ộ ộ Gi ng nh sóng, tình yêu cũng là m t hi n t ng, m t khái ni m khó lí gi
ố
ộ ơ ổ ể ườ ề
ọ ơ
ọ ồ
ờ ủ
ư ư
ớ ế ờ ả
ệ
i cho rõ
ể ể
ừ
i không th hi u
ràng. M t nhà th c đi n Pháp t ng nói: Tình yêu là đi u mà con ng
ạ ự
ổ ẻ
ổ
n i. Khát v ng tình yêu xôn xao, r o r c trong trái tim nhà th , trong trái tim tu i tr cũng
ằ
ườ
ạ
ng t n, vĩnh h ng
là khát v ng muôn đ i c a nhân lo i. Cũng nh sóng, nó mãi mãi tr
ư ậ
ẫ
ườ
ừ
ớ
v i th i gian. T ngàn x a, con ng i đã đ n v i tình yêu và mãi mãi v n là nh v y:
ỗ
ồ ồ ự Ôi con sóng ngày x aư
ế
Và ngày sau v n thẫ
ọ
N i khát v ng tình yêu
ẻ
B i h i trong ng c tr .
ọ ủ ổ i muôn đ i không thay đ i. Sóng n
ướ ế ậ ổ
Tình yêu và khát v ng tình yêu c a con ng
ư ươ
ừ ị ươ ễ ả ọ ơ
ườ
ờ
ng Chi n i sóng tình tr
ắ
ề ướ ẻ ẹ ướ ữ ủ
c v đ p nghiêng n
ủ ướ
c
ậ
ề
ắ
c nhan s c ki u
cũng v y mà sóng tình cũng v y. N u nh Tr
ườ
ủ
ng
di m c a M N ng thì Kim Tr ng cũng đã t ng r i vào kho nh kh c Sóng tình d
đã xiêu xiêu tr
c nghiêng thành c a Thúy Ki u. Đó là nh ng giây
ặ
phút th ng hoa c a tình yêu.
ẳ ướ ọ ọ ướ Khát v ng tình yêu khác h n c v ng ch m i là
Ướ ọ
ệ ự ọ ỏ ặ c v ng tình yêu.
còn khát v ng thì đã là s đam mê cháy b ng, mãnh li t, không gi ỉ ớ
c và mong,
ư
ớ ạ
i h n. Nét đ c tr ng
ạ ẹ ổ
ư
ơ ơ
ậ
ắ
ườ
ng g n li n v i tu i tr , cái tu i tre non đ lá và đào t
ủ ờ ứ
ủ
ẽ ổ
ể ấ
ạ
ồ ồ ầ
ế ớ ọ
ổ
ẻ ớ ủ ỗ ứ ư ậ
ọ ự ự ế ỉ
ấ ủ
nh t c a tình yêu là v y. Tình yêu không bó h p trong ph m vi l a tu i nào nh ng khái
ề
ớ
ệ
ở
ổ ẻ
ề
m n m n.
ni m v tình yêu th
ầ ủ
ườ
ổ
Ở ứ
i, tình yêu phát tri n m nh m nh t và mang đ y đ ý
l a tu i mùa xuân c a đ i ng
ẻ
ự
ơ ể
ấ
nghĩa nh t. Tình yêu tràn đ y c th thanh xuân, làm b i h i trái tim trong ng c tr ,
ề
ắ
ứ
khi n trái tim lúc nào cũng th n th c nh mong. Nh v y, khát v ng tình yêu g n li n
ơ
ớ
v i ng c tr và ch có ng c tr m i đ ch ch a khát v ng tình yêu. Vì th nhà th Xuân
ệ
Di u đã vi ẻ
ế
t:
ủ ẹ
ộ ể ẻ
ể ổ ẻ
ế t:
ư
ờ ế t qua năm tháng bây gi đ n ta.
nh ng ngày xa,
ẹ
ẫ
ữ Hãy đ tr con nói cái ngon c a k o,
Hãy đ tu i tr nói h tình yêu.
ơ
Ở ộ
ỳ
m t bài th khác, Xuân Qu nh vi
ừ ữ
ế
nh ng ngày x a,
Ti ng yêu t
ượ
V
ừ ữ
ế
Ti ng yêu t
ắ
ả
Tr i bao cay đ ng v n là v n nguyên.
(Nh ng năm tháng không quên)
ự ế ế ằ
ặ
ủ ẽ ớ ư ơ
ế
i thích n i. S c quy n rũ ghê g m c a nó có l t nh c m ăn áo m c h ng ngày, y th mà tình yêu
đó chăng ? Xuân ấ
ở
là
ự ỏ ồ ự ả ỳ ư ơ
T nhiên nh h i th , c n thi
ứ
ả
i đáp :
h i r i t là gì thì không ai gi
Qu nh phân vân t ở ầ
ổ
gi
ể ướ c muôn trùng sóng b
ừ ơ Tr
ề
Em nghĩ v anh, em
ề ể ớ
Em nghĩ v bi n l n
T n i nào sóng lên ?
ể ườ ườ ng có nhu c u t
ộ ầ ầ ự
ẩ ư
ế ượ ể ả i thích h t đ
ệ
i ta th
ng tâm lí khác th
ắ ầ ủ
ể
ỳ ủ ộ
c tình yêu? Còn Xuân Qu nh l
ư i b c l
ể ể
ờ
ể ố
ậ ư ứ ự ề ư
nhiên nh quy lu t thiên nhiên và cũng khó hi u, ch a đ ng nhi u bí n nh
Khi yêu, ng
tìm hi u và phân tích. Nh ng tình yêu là
ườ
ệ ượ
ng đ y bí n, không th gi
c nguyên
m t hi n t
ắ
ộ
ờ
nhân và th i đi m b t đ u c a m t tình yêu. Xuân Di u băn khoăn : Làm sao c t nghĩa
ồ
ạ ộ ộ ỗ
ượ
n i băn khoăn c a mình m t cách h n nhiên,
đ
ế ượ
ị
c. Nó
dung d . Tình yêu cũng gi ng nh sóng bi n, nh gió tr i, làm sao mà hi u h t đ
ư
ẩ
ự
cũng t
thiên nhiên v y.ậ
ậ ế ể ể ự ể ế
ề
ể ả
ế ữ ngàn x a v n là nh ng băn khoăn, tri
ướ
ư ố
ồ ứ ụ ở ể ể
hi u mình thì em cũng tìm đ n tình yêu anh đ hi u
c không gian bao la là bi n c , làm sao em
ầ
t lí mang t m
ng v n trong tâm h n em, làm cho em trăn tr , thao th c không
N u Sóng tìm ra t n b đ t
ự ủ
ườ
ơ
i đích th c c a em. Tr
sâu h n v con ng
ỏ ừ
ữ
ở ớ
không trăn tr v i nh ng câu h i t
ấ
ỏ ứ ươ
vũ tr . Bao câu h i c v
nguôi :
ắ ầ ừ Sóng b t đ u t gió
ắ ầ ừ đâu ?
ế ữ
t n a
Gió b t đ u t
Em cũng không bi
Khi nào ta yêu nhau
ữ ạ ươ ủ ấ ơ Gi a đ i d
ể ằ ẫ ớ
ng mênh mông y, n i nào là n i b t đ u c a sóng? Khó mà tr l
gió. Có gió m i có sóng, t
ễ ở ả ờ ạ ơ ắ ầ
ả ờ
i
ấ
ắ ầ ừ
t
i không d b i nó đi vào ph m trù vô đâu?Câu tr l
ậ
ụ cho chính xác, song v n có th nói r ng : Sóng b t đ u t
ắ ầ ừ
ế
nhiên là v y. Th Gió b t đ u t
ừ
ậ
đâu mà có?
t n: vũ tr này t
ậ ế ể ư ể ẫ ổ
ể
ơ
ụ ườ ừ
ắ ầ ề ắ ọ ố ậ
Th là tuy đã ra t n b mà sóng cũng v n ch a hi u n i mình. Em cũng đã hòa nh p
ể ớ ủ
đâu? Khi nào?
i, gi ng nói? Hay gi ng nh nàng Ki u b t đ u yêu chàng
ừ ắ ự ế ệ vào bi n l n c a tình yêu n i anh mà nào em đã hi u em? Em yêu anh t
ừ
T cái gì? Ánh m t, n c
Kim t ư
ề
s c ng a tuy t in, có pha màu áo ? (Truy n Ki u).
ơ ể ệ ự ồ ườ ủ Câu th Em cũng không bi t n a th hi n s h n nhiên c a ng i con gái. Th
ế ể ắ ươ
ng
t đ làm gì ?! Truy nguyên cho chính xác ầ
t bao nhiêu cái l c đ u phân vân y. Mà bi
ỉ ầ ở ế ữ
ấ
ể ằ ế
bi
ủ
ể
đ làm gì b i em và anh ch c n hi u r ng ta yêu nhau là đ .
ạ ủ ườ ề ể ấ
ệ ự ồ ữ ấ ồ
ả
ể ạ ể ọ ẹ ệ ắ ớ ộ ỉ
i con gái đang yêu y là đi n hình chăng? Đi u thiêng liêng
Tâm tr ng c a ng
ợ
ệ
ấ
nh t, tuy t di u nh t trong tình yêu là s đ ng c m, hòa h p sâu xa gi a hai tâm h n, hai
ờ ự
ộ
ử
n a cu c đ i t
nguy n g n bó v i nhau đ t o thành m t ch nh th tr n v n, vĩnh
vi n:ễ
ướ
i lòng sâu
ặ ướ
c
ả Con sóng d
Con sóng trên m t n
Ôi con sóng nh bớ ờ
ủ ượ
Ngày đêm không ng đ
c
ớ ế
Lòng em nh đ n anh
ứ
ơ
C trong m còn th c.
ặ ủ ắ ớ ớ Yêu và nh là hai m t c a tình yêu. Yêu say đ m thì nh thi
ủ ườ ơ ệ ượ ể i. Anh
ượ ể ớ ệ
ạ ươ ơ ẫ
ế
t tha. Nhà th v n
i, tình yêu c a em cũng là sóng và chính
ọ
c v i khát v ng ớ
ng mênh mông m i có th so sánh đ
ủ m n chuy n sóng đ nói chuy n ng
ỉ
là sóng đó ! Ch có sóng đ i d
tình yêu c a em.
ướ ặ ướ ữ i lòng sâu, Con sóng trên m t n
ớ c dù có l n cũng còn có th l a chi u mà v
t, ch
ườ ướ ậ
ượ
ấ
i lòng sâu âm th m khó nh n th y m i th c s d d i và khó l
ủ
ặ ướ ơ ế ớ
ề ướ ư ờ ờ ậ
ủ
c là nh ng cung b c khác nhau c a
Con sóng d
ể ự
ứ
ề
ặ ướ
ớ
ỗ
n i em nh anh. Sóng trên m t n
ự ữ ộ
ự
ầ
ng.
Con sóng d
i lòng sâu, con sóng đ u có b . B là n i đ n c a sóng,
Nh ng trên m t n c hay d
ố ượ ể ố ể ề ớ ng đ ve vu t, v v , có cái đích đ đi đâu v đâu cũng nh , lúc nào cũng
ư sóng có đ i t
không quên, ngày cũng nh đêm : ỗ ề
ớ ờ
Ôi con sóng nh b ,
Ngày đêm không ngũ đ c.ượ
ỗ ớ ệ ể ứ ậ ẩ ề ặ
N i nh có cái bi u hi n trên b m t mà cũng có cái n ch a t n d
ỗ ề ặ
ế ắ ế ắ ớ
i lòng sâu, da di
ớ ể ệ
ả
ồ ướ
ư ữ ắ
ợ
ổ
t, kh c kho i, th n th c đ n trào n
ộ
ị ư ứ ấ ạ ạ ơ
ơ
ạ ệ ơ ướ
i lòng sâu.
ớ
ỗ
ớ ớ
ậ
ắ
V ng anh, em nh . Đó là n i nh th hi n trên b m t. Gi n anh mà nh m i là n i nh
ứ ế
ả
ặ
ướ
c m t, đ n c n ch t môi ch y
d
ồ
ề
ạ
máu ch a h n nguôi ngoai. Nó cu n cu n, d t dào nh nh ng đ t sóng tri n miên vô h i,
vô h n. Nh p th trong bài th này là nh p sóng nh ng rõ nh t, dào d t, náo n c và mãnh
li ư ẳ
ị
ở
ấ
t nh t là đo n th này.
ớ ứ ớ ị
ỗ
ớ ế ủ
ơ
ỗ ứ ệ ọ ờ
ứ ơ
ớ ờ ườ ư ệ ớ
ậ
ớ ể
ấ
ả
ề
ỏ
i vào ti m th c, xâm nh p vào c trong gi c m . Khao khát yêu th
nhiên : sóng khao khát t
i con gái mãnh li
ậ ự
t nh ng cũng th t t
ườ ủ ừ ế ở đây v a chân thành, tha thi i con gái
ủ ơ
Th c mà nh , không nói làm gì, trong m mà nh là n i nh không ch u ng yên.
ả
ậ
Ôi! Tình yêu là v y! Em yêu anh, em là v y: Lòng em nh đ n anh, C trong m còn
ứ
ỉ ồ ạ
i trong ý th c
th c. N i nh hi n hi n trong m i không gian và th i gian, không ch t n t
ủ
ươ
ậ
ng c a
mà còn len l
ư
i b , cũng nh em
ng
ừ
luôn khao khát có anh. Tình yêu c a ng
t, v a
trong sáng, th y chung.
ư ậ ự ỗ
ể ệ
ỡ ỳ
ườ
ủ
Cách th hi n tình c m c a Xuân Qu nh nh v y có t
ề ủ
ượ ả
ổ
ượ
ệ
p? Hoàn toàn không ! M n hình t
ệ ủ ệ
i con gái Vi
ỳ
ơ ướ ề ấ ổ nhiên, s sàng quá chăng ?
t Nam khi yêu là th n thùng, e
ng sóng, Xuân Qu nh đã nói lên khát v ng tình yêu
ệ
ế
t c a mình. Đi u đó hi m th y trong th ca Vi ẹ
Li u có phá v nét đ p c truy n c a ng
ấ
sôi n i, mãnh li ẹ
ọ
c đó. t Nam tr
ạ ữ ể ậ tình nh l
ư ơ
Ở ữ
nh ng đo n th trên, nhân v t tr
ỏ
ế ờ ờ
ượ ấ ấ
ự ố ỏ ạ
th t nên l
ể
ở ầ ậ
i sóng đ che gi u tâm tr ng,
ờ
nh ng đ n đây thì đã b luôn cái v nhân hóa vay m n y đi đ trái tim t
i.
ở ữ
ị
Trái tim em không ch u vòng vo, úp m n a mà nó đòi nói th t, b i nó đang tràn đ y tình
ồ
ấ
yêu anh và tình yêu y cũng đã chín mu i:
ẫ
ẫ
ơ
ướ ươ ề ộ ề ươ
ắ
D u xuôi v ph
ng b c
ượ ề ươ
c v ph
D u ng
ng nam
N i nào em cũng nghĩ
H ng v anh – m t ph ng.
ỗ ớ ắ ượ ề ệ ớ ờ N i nh trong tình yêu còn đ
ờ ớ ậ
ẳ ớ
ươ ươ ố
ươ ế ng, đó là anh. Em yêu anh và ch bi
ỉ ế
ậ ủ ủ
ộ
ề ự ủ ề ạ ờ c g n li n v i khái ni m th i gian vô t n và không
ề
gian vô biên. V i th i gian, nó không có ngày đêm. V i không gian, nó ch ng có nhi u
ướ
ứ
ắ
ng. Không gian có b n ph
ng h
ng Đông, Tây, Nam, B c, ch tình yêu c a em
ph
ộ
ỉ
t có anh. N u tình yêu là m t quy
thì ch có m t ph
ủ
ộ ố
ậ ủ
i là quy lu t c a tình yêu. L i th nguy n c a
lu t c a cu c s ng thì s th y chung l
ắ ơ
ườ
ướ ướ ề ộ ờ i con gái trong bài th này gi n d mà sâu s c, xúc đ ng: N i nào em cũng nghĩ,
ọ ộ
i đang yêu bao gi ng v nhau. H cũng h
ề
ặ ờ ng
H ng v anh – m t ph
ố ờ
là m t tr i su t đ i soi sáng và s ị
ơ
ả
ữ
ườ
ươ
ng. Nh ng ng
ưở ấ
i m cho nhau.
ổ
ặ ớ ờ ườ ề ờ ạ
ạ
i nhi u dâu b . Vì th , nh ng ng
ế
ọ ẫ
ữ
i đâu chăng n a cũng v n
ữ
i yêu
ử
t qua m i th thách, giông
ệ
ườ
ủ
ố ủ ự
ộ ờ ủ ề ớ ớ
t, lãng m n, bay b ng t
Tình yêu dù trong sáng, mãnh li
ể
ườ
ắ
ng thì l
ng, mà đ i th
g n ch t v i đ i th
ể ượ
ị ự
ả
nhau ngoài s say mê còn ph i có đ ngh l c và lí trí đ v
ẽ ớ
bão c a cu c đ i, v i ni m tin cu i c ng s t i đích.
ướ c:
ở ạ
ngoài kia đ i d
ệ
i chuy n sóng n
Tr l
ạ ươ
Ở
ng
Trăm ngàn con sóng đó
ớ ờ
ẳ
Con nào ch ng t
i b
ở
ờ
Dù muôn v i cách tr .
ạ ươ ạ ế ươ Hãy nhìn nh ng con sóng d i d ng: dù gió xô bão gi t đ n ph
ở ề ớ ờ ặ ậ
ữ
ẫ
ế ể ế ượ ư ứ ớ ở ữ
ng nào đi n a,
ử
khăn, th thách em
ạ
t qua h t đ đ n v i anh, b i tình yêu anh đã cho em s c m nh. Cũng nh ông
ố
cu i cùng sóng v n tr v v i b . Em cũng v y, cho dù g p bao khó
cũng v
bà mình x a:ư
ứ Yêu nhau tam t
ụ ố ộ ử ấ Ngũ l c s ng cũng l núi cũng trèo
ậ
i, th t bát c u th p đèo cũng qua.
ư ộ ờ ế ấ ề Quy t tâm y thiêng liêng nh m t l i th vàng đá.
ề ở ự
ờ ư ế
ủ ộ ẳ
ể ườ ẫ
ở
i, đ ng viên mình mà cũng là an sóng và
ớ
ượ
i, đ ng viên ng chính mình. Khi đã yêu th c lòng,
ố
ị
c v i nhau. Kh ng đ nh nh th là mu n
ị ự
i yêu đ có thêm ý chí, ngh l c
ườ ế ấ ở
ị ự
Ni m tin và ngh l c em đã tìm th y
ế
dù muôn v i cách tr , chúng mình v n đ n đ
ộ
ủ
an
trên con đ ớ ạ
ng đ n v i h nh phúc.
ố ớ ế Gian nan, th thách là đi u không th thi u đ i v i tình yêu. Trong nh ng bài th ơ
ữ
ử ề
ị ử
ỳ ề ả ẳ ể
ẹ
sau này, Xuân Qu nh kh ng đ nh tình yêu đ p là tình yêu đã tr i qua nhi u th thách:
ơ ư
Tình ta nh hàng cây
Đã qua mùa bão gió
ư
Tình ta nh dòng sông
Đã yên ngày thác lũ.
ố
(Th tình cu i mùa thu)
ườ ộ ở ự ự ự ả Khi hai ng ổ
i đã th c s yêu nhau thì không m t tr l c nào ngăn c n n i:
ắ ườ i,
Tay ta n m l y tay ng
ồ ẫ
ấ
D u qua trăm núi ngàn đ i cũng qua.
(Hát ru)
ế ư ủ ẹ ế ắ ậ Đ p là th , thiêng liêng là th nh ng tình yêu cũng th t ng n ng i, mong manh, khó
gi :ữ
ộ ờ
ẫ
ư ể
ẫ ế
Cu c đ i tuy dài th
Năm tháng v n đi qua
ẫ ộ
Nh bi n kia d u r ng
ề
Mây v n bay v xa.
ự ế ả ộ ỉ Trong th c t ắ
, tình yêu có khi ch là m t kho nh kh c:
ể
Em đâu dám nghĩ là vĩnh vi nễ
ồ
Hôm nay yêu, mai có th xa r i
(Nói cùng anh – Xuân Qu nh)ỳ
Ho c:ặ
ấ ộ ề
Anh đã th y m t đi u mong manh nh t,
ươ Là tình yêu, là tình yêu ngát h ấ
ng.
ể (Đ Trung Quân)
ở ệ ả ắ
ườ
B i th khi yêu, con ng
ơ ấ ấ
ữ
ệ ạ
ể ượ ế ộ ờ
ơ ẫ ắ ở
i luôn kh c kho i và trăn tr . Tuy không hi n lên thành
ư
ộ
i trong đo n th nh ng th p thoáng đâu đó m t chút lo âu r t chính dáng.
ậ ấ ế ủ
ữ
t y u c a cu c đ i chăng ? Vì th nên
ệ ạ
i.
t qua nh ng quy lu t t
ấ
ấ ệ ế ự ả ẫ ồ ế
ờ
ch thành l
Li u tình yêu có th v
ngay trong lúc tình yêu say đ m nh t, nhà th v n không hoàn toàn thoát li hi n t
Trong cái n ng nhi ứ
t h t mình v n th p thoáng d c m lo âu không d t.
ọ ộ ờ ệ ồ ẽ
ị ế ề ắ ờ
cũng g n li n v i m t con ng
ỉ ữ ạ ủ ờ ể ắ ườ ề ớ t ra ngoài gi
ữ ạ
ờ ợ ứ
M i chuy n r i s qua đi : cu c đ i, năm tháng và mây kia thì c bay mãi vào cõi xa
ườ ụ
ộ
ớ
i c
xăm, vô đ nh. Tình yêu cũng th , vì tình yêu bao gi
ộ
ớ ạ
th , g n li n v i cái h u h n c a đ i ng
i h n đó, ch có m t
cách là hòa tan tình yêu vào thiên nhiên vĩnh c u đ ngàn v n năm sau, nh ng con sóng
ấ
ạ ươ
d i d ố ượ
i. Mu n v
ể
ử
ệ
t.
i ng i ca tình yêu b t di ẫ ấ
ng v n c t cao l
ự ứ ở ế ỗ N i trăn tr đ n lúc này đã thành s b c bách, thôi thúc:
ượ c tan ra,
ữ
ể Làm sao đ
Thành trăm con sóng nhỏ
ể ớ
Gi a bi n l n tình yêu
ỗ
Đ ngàn năm còn v .
ụ Tình yêu bùng lên thành khát v ng. Khát v ng sôi s c mà v n khiêm nh
ờ ườ
ẫ
mà đã hòa quy n vào sóng n
ọ
ọ
không còn bé nh , đ n l
ữ ỏ ơ ẻ
ạ ọ ự ượ ả ơ ề ằ ầ
ng, đ y
ạ
ướ
c đ i
ế
ắ
ch n l a, s p x p ệ
c tác gi ỗ
ng vĩnh h ng. M i ch , m i câu trong đo n th đ u đ
ỗ
ị ể ả ấ ữ
n tính. Tình yêu bây gi
ươ
d
khéo léo nên có giá tr bi u c m r t cao.
ơ ộ ệ ừ ừ Sóng là m t bài th tình xinh x n, duyên dáng, v a mãnh li
ổ
ơ ớ
ỉ ơ ườ ọ
ữ
ồ ấ ủ
ỳ ạ ả ụ ữ
ơ ưở ủ ứ
ng thành trong th i kì ch ng Mĩ c u n
ộ ơ
ố
ữ ồ
ờ ạ
ỳ ớ ạ ộ và đ c đáo. N u đánh giá Xuân Qu nh là nhà th vi
ơ
c nét đ p c đi n c a th ca dân t c, đ ng th i l
ế
ậ
ơ ệ ắ ạ ộ ồ
ắ
t, sôi n i; v a h n
ế
ị
ừ
i đ c yêu m n và nh mãi bài th Sóng vì nó
nhiên, trong sáng; v a ý nh , sâu xa. Ng
ộ
ệ
ề
ế
ầ
ấ
ơ
nh t, huy n di u nh t c a m t
không ch đ n thu n là th mà còn là nh ng gì tinh t
ươ
ộ
ng. Th Xuân Qu nh tiêu
tâm h n ph n , m t trái tim nh y c m luôn khao khát yêu th
ướ
ờ
ế ệ
ể
c,
bi u cho phong cách c a th h nhà th tr
ẹ ổ ể ủ
ữ ượ
ẫ
i có nh ng khám phá, sáng
đ
v n gi
ệ
ơ ế ề
ạ
t o ngh thu t m i l
t v tình yêu
ấ
hay nh t trong đ i ngũ các nhà th hi n đ i thì ch c cũng không có gì là quá đáng.
Ẫ Ố BÀI M U S 7:
ỳ ơ ờ ủ ườ ơ ủ ạ
ớ ắ
ọ ạ
ọ ứ ượ ộ ố
ng. Trong các nhà th n Vi
ế
ế t hay v
ở ả ư
ộ ừ ơ ặ ắ
ồ ừ ậ
ộ
ộ
ế
Xuân Qu nh là nhà th c a h nh phúc đ i th
ng . Th bà là ti ng lòng c a m t
ế
ồ
tâm h n luôn luôn khao khát tình yêu, g n bó h t mình v i cu c s ng hàng ngày, trân
ơ ữ ệ
ạ
ườ
ờ
t N m,
tr ng, nâng niu và chăm chút cho h nh phúc đ i th
ề
ề
ơ ủ
ỳ
t nhi u , vi
c g i là nhà th c a tình yêu . Bà vi
Xuân Qu nh x ng đáng đ
ồ
ộ
ượ
ơ
ẽ
c m t tâm h n
Sóng là bài th đ c s c h n c . B i nó nói lên đ
tình yêu nh ng có l
ươ
ổ ủ
ệ
khao khát yêu đ
t, sôi n i c a
ng, m t tình yêu v a h n nhiên chân th t, v a mãnh li
ụ ữ
m t trái tim ph n
ề ề
ở ủ
ộ ệ ủ ồ Tình yêu là đ tài muôn thu c a thi ca . Nhi u nhà th n i ti ng đã vi
t c s n ng nhi
ơ ổ ế
ộ
ơ ổ ẻ
ộ ề
ế ộ ộ
ơ
ọ ộ ng c a con ng i đó m i đ
ư
ấ ỗ ờ
ư ớ ượ
ứ
ộ ỳ
ộ ạ
ủ
ộ ờ
ộ ạ ự ụ ữ ừ ế
ộ
ứ ạ
ươ ế ề
t v tình yêu
ệ
ắ ặ
ớ ấ ả ự ồ
t c a m t trái tim tu i tr . Ta b t g p m t Xuân Di u n ng nàn,
v i t
ễ
ế
ắ
đ m say và khát khao dâng hi n cho tình yêu, m t Nguy n Bính m màng tìm v tình yêu
ỉ ế
ư
ẹ
ồ
t nh ng th n thùng cái duyên con gái… nh ng ch đ n
đ ng n i, m t Anh Th tha thi
ườ
ạ
ườ
c b c b ch ,
Xuân Qu nh, cái khát v ng r t đ i đ i th
ừ
ơ ậ
mà b c b ch m t cách chân thành nh chính cu c đ i nhà th v y : m t th tình yêu v a
ổ ủ
phong phú, ph c t p, v a thi
t tha sôi n i c a m t trái tim ph n đang r o r c, đang
khao khát yêu đ ng .
ẩ ự ụ ẩ ả
ủ
ủ ơ ộ
ể ạ ậ ồ
ng đ ng, có lúc l
ượ ữ
ế
ưở ỏ ộ ỳ
ạ
ng sóng, Xuân Qu nh đã bày t
ằ ổ ậ ự ươ
ể
ng . Và có th nói qua hình t
ộ ề ọ ơ
Sóng trong tác ph m cùng tên c a nhà th mang hình nh n d . Nó là s hóa thân
ộ
ầ
ủ
c a cái tôi tr tình đ y m m ng c a thi nhân . Sóng và em tuy hai mà m t, có lúc phân
ể
i hòa nh p đ t o nên âm
đôi đ soi chi u vào nhau làm n i b t s t
ộ
vang c ng h
m t tình
ứ
ạ
yêu d t dào, mênh mông và m t khát v ng vĩnh h ng v tình yêu đôi l a
ộ ở ầ ệ ủ
ặ
ớ ồ
ễ ả ậ ụ ể
ừ ạ
M đ u bài th là tr ng thái tâm lý đ c bi
ơ
ộ
ng, đang tìm đ n m t tình yêu r ng l n h n. Xuân Qu nh di n t
ứ ạ ỳ
ộ
ộ
ừ
ườ ư ố
ề ữ ộ ậ
ẽ ị
ỏ ẹ
ng, nh h p, luôn v
ể ấ
ệ ể ồ ả ổ
ớ ộ
Ồ
ậ ự ầ
ớ
ổ ơ ầ
ươ ể ấ
ườ ẻ
ẫ ư
i con gái khao khát yêu đ
ổ ậ
ề
ữ ừ ỏ ơ ệ
ị ứ ế ể ơ
t c a m t tâm h n đang khao khát yêu
ế
ươ
th t c th cái
đ
ồ
ườ
ạ
ng, v a phong phú v a ph c t p trong m t trái tim c n cào khao khát
tr ng thái khác th
ủ
i con gái đang yêu, cũng nh sóng v y thôi, v n mang trong
tình yêu. Tính khí c a ng
ặ
ạ
ư
ố ự
nó nhi u tr ng thái đ i c c: “D d i và d u êm, n ào và l ng l ” … Và cũng nh sóng,
ươ ớ
ườ
ườ
i con gái đang yêu không ch p nh n s t m th
trái tim ng
i
n t
ồ
ể
ớ
cái l n lao đ có th đ ng c m, đ ng đi u v i mình “Sông không hi u n i mình, Sóng
ể
tìm ra t n b ” . Có th th y, ngay trong kh th đ u tiên này m t nét m i m trong quan
ụ
ng nh ng không còn nh n nh c, cam
ni m v tình yêu. Ng
ậ ẹ
b n i ch t h p
ch u n a . N u “Sông không hi u n i mình” thì sóng sóng d t khoát t
ộ ớ ậ ậ ể ế ạ ậ
t !
ọ đó “Tìm ra t n b ”, đ n v i cái cao r ng, bao dung. Th t là minh b ch và cũng th t là
ế ệ
quy t li
ỗ ạ ự
ờ ủ ọ
ạ
ớ ườ ư ư ằ
ờ
ng t n , vĩnh h ng v i th i gian. T ngàn x a, con ng
ớ ồ
ứ ế ế ớ i, tình yêu bao gi
ồ ồ ớ
ộ ọ ệ
ườ
N i khát v ng tình yêu xôn xao, r o r c trong trái tim con ng
i, trong quan ni m
ổ ẻ
ủ
ấ
ệ
ỳ
ủ
t nh t là c a tu i tr .
c a Xuân Qu nh, là khát v ng muôn đ i c a nhân lo i mà mãnh li
ườ
ừ
Nó cũng nh sóng, mãi mãi tr
i
ờ
ườ
đã đ n v i tình yêu và mãi mãi c đ n v i tình yêu . V i con ng
cũng là m t khát v ng b i h i:
ự ỗ
ồ ồ
ế ự Khi tình yêu đ n, nh m t tâm lý t ng tình, ng
ườ
ể ả ằ c b ng lý l
ườ
ng tâm lý khác th
ng, làm sao có th gi
ộ nhiên và th
ộ
thông th
ể i quy t đ
ồ ủ ẽ
ề ờ
ể ả
ở
ừ
ạ ộ ồ ỳ
ng . Tình yêu cũng nh
ự ộ
ờ ậ ư
ể ể
ấ ể
ư ể ề ậ Ôi con sóng ngày x aư
ế
Và ngày nay v n thẫ
ọ
N i khát v ng tình yêu
ẻ
B i h i trong ng c tr
ườ
ư ộ
ầ
i ta luôn có nhu c u
ệ ượ
ư
ể
ự
ầ
ng, đ y bí
tìm hi u và phân tích . Nh ng tình yêu là m t hi n t
t
ượ
ườ
ế ượ
ẩ
n, không th gi
c
i đáp đ
ắ ầ ủ
ỏ ề
ề
câu h i v kh i ngu n c a tình yêu, v th i đi m b t đ u c a m t tình yêu. Cái đi u mà
ộ
ặ ượ
ướ
c nghĩa tình yêu? ” thì nay m t
c đó đã t ng là Xuân Diêu băn khoăn “Làm sao c t đ
tr
ư
ậ ễ ươ
ữ
ầ
l n n a Xuân Qu nh b c b ch m t cách h n nhiên, th t d th
ế ượ
ồ
sóng bi n, nh gió tr i v y thôi, làm sao có th hi u h t đ
nhiên, h n
ờ ư ự
nhiên nh thiên nhiên , và cũng khó hi u, nhi u b t ng nh t c. Nó cũng t
nhiên v y :
gió
đâu
ế ư
t n a
ắ ườ ớ ỗ ỗ Tình yêu th
ượ ộ
ự ả ắ ầ ừ
Sóng b t đ u t
ừ
ắ
Gió b t đàu t
Em cũng không bi
Khi nào ta yêu nhau
ề
ỳ
c Xuân Qu nh di n t ớ
th t mãnh li t . M t n i nh th
ả ứ ủ
ộ ỗ
ớ
ư ệ
ộ ỗ
ạ ữ ồ ợ
ư ấ ơ ơ ị
ể
ạ
ứ ồ
ở ấ ở ệ ớ ủ
ng cũng g n li n v i n i nh khi xa cách. N i nh c a m t trái tim
ớ ườ
ễ ả ậ
ng tr c c khi
đang yêu đ
ể
ế
ả
t, không th
th c, c khi ng , bao trùm lên c không gian . M t n i nh còn cào, da di
ề
ể
ộ
nào yên, không th nào nguôi . Nó cu n cu n, dào d t nh nh ng đ t sóng bi n tri n
miên, vô h i, vô h n . Nh p th trong su t bài th này là nh p sóng, nh ng rõ nh t, dào
ạ
d t, hăm h , náo n c nh t , mãnh li
ướ
ị
ơ
đoan th này :
i lòng sâu
ặ ướ
c
ố
ấ
t nh t là
Con sóng d
Con sóng trên m t n
Ôi con sóng nh bớ ờ
Ngày đêm không ng đ
ủ ượ
c
ủ ẫ ắ ổ Và, nh trên đã nói, v n là hình t
ắ ơ ơ ỗ ớ ớ ễ ả ư
ằ ổ
ượ
ng song hành c a sóng và em b sung đ p đ i
ủ
ả
sâu s c h n, ám nh h n tình yêu và n i nh cùng v i lòng th y cho nhau nh m di n t
ươ ạ ự ạ ủ
ẫ ỗ
ng . N i nh đ
ư ủ
ỗ ớ ủ ộ
ớ ờ
ữ ủ ượ
ng con sóng nh b “ Ngày đêm không ng đ
ơ
ỗ ớ ọ ủ ự ộ ầ
ỗ ể ệ
ứ
ờ ứ
ươ ượ
ơ
ư ỉ th t mãnh li t nh ng cũng th t gi n d : sóng ch khao khát t
ủ ệ ế ườ
ớ ờ
t tha, mãnh li
ị ừ ị
ậ
ả
ở
ườ
i con gái
ấ ừ
ỳ ượ
ọ ổ ễ ả
ớ ượ
qua hình
c di n t
ạ ượ
ỏ
ư
c
i đ
c” v n ch a đ , ch a th a, l
ớ ế
ơ
ả
ng tr c trong m i không
ậ
ứ
i trong ý th c, xâm nh p
ộ
c b c
i con gái đ
ư
i b cũng nh em khao
ừ
đây v a thi
t, v a trong sáng,
ng sóng và em . Xuân Qu nh đã nói lên
ệ
t
ề ấ
ế ệ ấ ộ ộ ọ
ế ế ỳ t bài th Sóng năm 1967, khi mà nhà th đã t ng n m tr i s đ v
ấ ủ ế ế ẫ t Nam .
ừ
t yêu đ i này v n còn p bi
ườ
i ph n h n hiên tha thi
ộ ạ ng lai. V a t
ừ ự ộ
ư ủ ộ ớ
ư ạ ở i b ”, “dù muôn v i cách tr ”. T ng lai h nh phúc nh đang còn
ờ
ứ ề ờ ố
ở
ư ơ ỉ
ả ự ổ ỡ
t bao
đ ng viên,
ấ
v a tin vào cái đích cu i cùng c a m t tình yêu l n nh con sóng nh t
ươ
phía
ề
c . Và vì th , ý th c v th i gian ch a làm nhà th lo âu mà ch làm tăng thêm ni m
ưở chung vô h n c a m t trái tim đang r o r c yêu th
ượ
t
th hi n m t l n n a qua n i nh c a nhà th : “ Lòng em nh đ n anh, C trong m
ớ ườ
ầ
còn th c”. N i nh tràn đ y lòng yêu c a thi sĩ. N i nh th
ỏ
ỉ ồ ạ
i trong ý th c mà còn len l
gian và th i gian, không ch t n t
ủ
ỏ
ữ
ấ
ả
vào c trong gi c m . Nh ng đòi h i, khao khát yêu đ
ng c a ng
ệ
ộ ậ
l
khát có anh ! Tình yêu c a ng
ả
ủ
gi n d , v a th y chung duy nh t. Qua hình t
ạ
ế
ậ
th t chân thành, táo b o , không h gi u gi m cái khát v ng tình yêu sôi n i, mãnh li
ề
ụ ữ
ủ
c a mình, m t ph n , m t đi u hi m th y trong văn h c Vi
ơ
ơ
Xuân Qu nh vi
ờ
ụ ữ ồ
trong tình yêu. Song, ng
ơ
ọ
ươ
ề
ớ
ẫ
hi v ng, v n ph i ph i m t ni m tin vào h nh phúc trong tr
ả ừ
ủ
i mình, tác gi
an
ẽ ớ ờ
ị
đ nh s “t
ế
ướ
tr
tin t ng:
ế ộ ờ
ẫ
ỳ ừ ổ ộ ự
ữ ẻ ự ủ ư Cu c đ i tuy dài th
Năm tháng v n đi qua
ẫ ộ
ư ể
Nh bi n kia d u r ng
ẫ
ề
Mây v n bay v xa
ượ
ừ
ế
tr c ti p, v a m n hình t
ạ
ả
do, t n m n, nh ng t
ượ
ừ
ở ầ ự ậ ấ ộ ộ
ỏ ẹ ế ể ớ ố
ộ
ố ộ
ễ ủ ể
ề
ng sóng đ nói và suy nghĩ v
Xuân Qu nh v a th l
ề
ứ ẫ
v n
trong chi u sâu c a thi t
tình yêu. Nh ng ý nghĩ này có v t
ộ
ậ
ự ừ ỏ
b cái ch t ch i,
còn s v n đ ng nh t quán . Đó là cu c hành trình kh i đ u là s t
ế
ượ ố
ọ
nh h p đ tìm đ n m t tình yêu bao la, r ng l n, cu i cùng là khát v ng đ
c s ng h t
mình trong tình yêu, mu n hóa thân vĩnh vi n thành tình yêu muôn th a:
c tan ra
ữ
ể
ượ
Làm sao đ
Thành trăm con sóng nhỏ
ể ớ
Gi a bi n l n tình yêu
ỗ
Đ ngàn năm còn v .
ể ờ ộ ố ườ ớ Ng
ỏ
ư ế ứ
ọ ả ậ
ượ ừ ấ ố
ể
ộ
ệ ủ ầ ể ớ
ả ế
ờ ươ ẹ ọ
ờ ố ộ ộ ữ
i con gái mong mu n hòa mình vào b đ i r ng l n , b t mình ra kh i nh ng
lo toan tính toán , đ ng p chìm trong b l n tình yêu . Ph i có m t tình yêu nh th nào
ớ
thì m i có đ
c m t mong mu n cao c đ n ch ng y . Khát v ng tình yêu cũng là khát
ọ
v ng s ng mãnh li
i đ p và đáng t đ đ y . Cu c đ i còn tình yêu thì cu c đ i còn t
ộ ố ạ ỳ ướ ượ ố
c s ng c đ
ố
s ng và s ng trong tình yêu là m t đi u h nh phúc . Xuân Qu nh mong
mãi trong tình yêu, b t t
ể ơ Sóng là m t bài th tình yêu r t tiêu bi u cho t ư ưở
t
ề
ấ ử ớ
v i tình yêu .
ấ
ơ
ơ ừ ở ộ
ạ ừ ệ ắ ầ
ế ả ị
ộ
ừ
ỳ ư ơ ơ
ớ ố
ậ ẫ ồ ạ ề
ữ
ủ ươ ơ ng và phong cách th Xuân
ổ
ỳ
t, sôi n i,
Qu nh
giai đo n đ u. M t bài th v a xinh x n, duyên dáng, v a mãnh li
ắ
ừ ồ
v a h n nhiên, trong sáng, v a ý nh sâu xa. Sau này khi đã n m tr i nhi u cay đ ng trong
ọ
tình yêu, gi ng th Xuân Qu nh không còn ph i ph i b c men say n a, nh ng cái khát
ọ
v ng tình yêu v n t n t
i mãi mãi trong trái tim tràn ng p yêu th ng c a nhà th .