C QUY VÀ NGUYÊN T C HO T Đ NGẮ Ắ Ạ Ộ
c qui là m t thi t b đi n c n thi t trên m t chi c xe. Nó có kh năngẮ ộ ế ị ệ ầ ế ộ ế ả
tích tr năng l ng đi n d i d ng hóa năng và phóng đi n đ cung c pữ ượ ệ ướ ạ ệ ể ấ
cho các thi t b đi n s d ng đi n trên xe (còi, xi nhan, đèn th ng, CDI-ế ị ệ ử ụ ệ ắ
DC…) d i d ng đi n năng. Nguyên lý ho t đ ng c a c quy là ngướ ạ ệ ạ ộ ủ ắ ứ
d ng hi u ng hóa h c c a dòng đi n. Trong quá trình xe ho t đ ng, cụ ệ ứ ọ ủ ệ ạ ộ ắ
quy s tích và phóng đi n liên t c. Có hai lo i c quy c b n: c quy ki uẽ ệ ụ ạ ắ ơ ả ắ ể
h - đây là lo i có th châm thêm n c khi dung d ch đi n phân trong cở ạ ể ướ ị ệ ắ
quy b c n); và c quy khô ( c quy F: maintenanceị ạ ắ ắ free) - không đ c mượ ở
n p đ châm thêm n c. Trong bài vi t này đ c p đ n lo i c quy ki uắ ể ướ ế ề ậ ế ạ ắ ể
h .ở
C n hi u rõ tính năng và cách b o d ng c quy đ ăc quy luôn ho tầ ể ả ưỡ ắ ể ạ
đ ng trong tình tr ng t t nh t, cũng nh có th s d ng c quy đ c lâuộ ạ ố ấ ư ể ử ụ ắ ượ
dài.
1. C u t o và nguyên lý làm vi c c a c quy ki u h :ấ ạ ệ ủ ắ ể ở
c quy ki u hẮ ể ở
H u h t các c quy s d ng trên xe g n máy đ u là lo i c quy đi n c cầ ế ắ ử ụ ắ ề ạ ắ ệ ự
chì. Các b n c c c a c quy có d ng v l i, b n c c d ng c a c quyả ự ủ ắ ạ ỉ ướ ả ự ươ ủ ắ
làm b ng ôxít chì (PbO2), còn các b n c c âm làm b ng chì (Pb); các b nằ ả ự ằ ả
c c d ng và âm đ c b trí xen k nhau và gi a chúng có các vách ngăn.ự ươ ượ ố ẽ ữ
Các vách ngăn có d ng t m m ng, có tính th m th u cao và không đ cạ ấ ỏ ẩ ấ ượ
d n đi n. M t c quy th ng có nhi u ngăn (h c) n i ti p nhau, tuỳ theoẫ ệ ộ ắ ườ ề ộ ố ế
đi n th c n cung c p c quy s có s ngăn khác nhau. M i ngăn c a cệ ế ầ ấ ắ ẽ ố ỗ ủ ắ
quy ch có th sinh ra đi n áp 2.1 ~ 2.2V, nh v y n u đi n áp c quy làỉ ể ệ ư ậ ế ệ ắ
6V thì có 3 ngăn; n u đi n áp kho ng 12V thì ph i có 6 ngăn .ế ệ ả ả
Các t m b n c c c a c quyấ ả ự ủ Ắ
2. Quá trình hóa h c di n ra trong c quy khi phóng và n p đi nọ ễ ắ ạ ệ
Quá trình n p và phóng đi n c a c quy di n ra liên t c khi xe v n hành.ạ ệ ủ ắ ễ ụ ậ
Trong đó vi c n p đi n cho c quy thông qua h th ng s c (c c s c) vàệ ạ ệ ắ ệ ố ạ ụ ạ
c quy phóng đi n đ cung c p cho các thi t b s d ng đi n 1 chi u(DC)ắ ệ ể ấ ế ị ử ụ ệ ề
trên xe(còi, xinhan, đèn phanh, đèn báo s …)ố
3. S d ng c quy m i:ử ụ ắ ớ
Các b c th c hi n khi đem m t c qui m i ra s d ng:ướ ự ệ ộ ắ ớ ử ụ
a. c quy m i th ng có m t t m niêm phong m ng trên n p bình và nútẮ ớ ườ ộ ấ ỏ ắ
đ y n i l thoát h i, ch nên tháo ra khi đem c quy ra đ s d ng. ậ ơ ỗ ơ ỉ ắ ể ử ụ
b. Dùng dung d ch đi n phân (dung d ch axít Sunfuarít H2SO4 loãng) có tị ệ ị ỷ
tr ng 1.28 đ vào các ngăn c a c quy t i v ch UPPER trên v bình vàọ ổ ủ ắ ớ ạ ỏ
đ i kho ng 10~15 phút đ dung d ch ng m đ u vào các t m đi n c c, nêuợ ả ể ị ấ ề ấ ệ ự '
th y m c dung d ch gi m xu ng không đ ng đ u các ngăn thì ph i bấ ứ ị ả ố ồ ề ở ả ổ
sung thêm cho đ và đ ng đ u các ngăn. (Không nên s d ng dung d chủ ồ ề ở ử ụ ị
có t tr ng cao qua ho c th p qua s không t t đ n tu i th c a c quy).ỷ ọ ' ặ ấ ' ẽ ố ế ổ ọ ủ ắ
c. N p c quy b ng máy s c bình v i dòng n p b ng 1/10 dung l ng ghiạ ắ ằ ạ ớ ạ ằ ượ
trên v bình. Ví d : Bình 12V- 5Ah thì n p v i c ng đ 0.5A; bình 12V-ỏ ụ ạ ớ ườ ộ
7Ah thì n p v i c ng đ 0.7A. Th i gian n p kho ng 30 phút.Cũng cóạ ớ ườ ộ ờ ạ ả
th s d ng ph ng pháp n p nhanh đ rút ng n th i gian nh ng ch nênể ử ụ ươ ạ ể ắ ờ ư ỉ
n p v i c ng đ g p đôi so v i m c n p bình th ng, tuy nhiên th iạ ớ ườ ộ ấ ớ ứ ạ ườ ờ
gian n p ph i gi m xu ng (Ví d bình 12V-5Ah n p v i dòng 1A,th iạ ả ả ố ụ ạ ớ ờ
gian kho ng 15~20 phút). L u ý không đ c đ y n p c a các ngăn bìnhả ư ượ ậ ắ ủ
c quy trong lúc n p. C n th n l p đúng các c c c a c quy vào máy n p,ắ ạ ẩ ậ ắ ự ủ ắ ạ
thông th ng dây màu đ c a máy n p s đ u vào c c có d u công(+)ườ ỏ ủ ạ ẽ ấ ọ ấ *
c a c quy và dây màu đen c a máy n p đ u vào c c có d u tr (-).ủ ắ ủ ạ ấ ọ ấ ư+
d. Nhi t đ c quy trong lúc n p đi n không đ c đ cao h n 500 C.ệ ộ ắ ạ ệ ượ ể ơ
e. Không n p c quy n i có nh ng ngu n l a đ đ phòng cháy n do cóạ ắ ơ ữ ồ ử ể ề ổ
khí H2 thoát ra s k t h p v i Oxy trong không khí gây ph n ng cháy n .ẽ ế ợ ớ ả ứ ổ
f. Sau khi n p xong n u th y m c dung d ch gi m xu ng thì b sung thêmạ ế ấ ứ ị ả ố ổ
n c c t cho đ ng đ u các ngăn (chú ý lên t i v ch UPPER).ướ ấ ồ ề ở ớ ạ