1
TRƯỜNG ĐẠI HỌC VĂN HÓA HÀ NỘI
KHOA XUẤT BẢN – PHÁT HÀNH
KHÓA LUẬN TỐT NGHIỆP
ĐỀ TÀI: ẢNH HƯỞNG CỦA SÁCH ĐIỆN TỬ TỚI SÁCH IN
TRUYỀN THỐNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY
Sinh viên thực hiện: PHẠM MINH QUÂN
Lớp: PH30A
Người hướng dẫn: TS. ĐỖ THỊ QUYÊN
THS. NGUYỄN THỊ NGỌC LÂM
Hà Nội - 2015
4
MỤC LỤC
MỤC LỤC
DANH MỤC BẢNG BIỂU ......................................................................... 4
DANH MỤC TỪ VIẾT TẮT ..................................................................... 5
LỜI NÓI ĐẦU ............................................................................................ 6
CHƯƠNG 1: NHẬN THỨC CHUNG VỀ SÁCH ĐIỆN TỬ ................... 11
1.1. Một số khái niệm cơ bản ..................................................................... 11
1.1.1. Xuất bản phẩm ......................................................................... 11
1.1.2. Sách in truyền thống ................................................................. 12
1.1.3. Sách điện tử .............................................................................. 14
1.2. Đặc điểm của sách điện tử ................................................................... 15
1.2.1. Quy trình xuất bản .................................................................... 15
1.2.2. Sản xuất nhanh chóng với giá thành thấp .................................. 18
1.2.3. Tính tích hợp ............................................................................ 19
1.2.4. Tính tiện ích ............................................................................. 20
1.2.5. Ứng dụng các thiết bị điện tử .................................................... 21
1.3. Phân loại sách điện tử ......................................................................... 26
1.3.1. Theo cách thức phát hành và lưu trữ ......................................... 26
1.3.2. Theo cách thức thể hiện dạng thông tin .................................... 26
1.3.3. Theo mục đích sử dụng ............................................................. 27
1.3.4. Theo công nghệ từ phía người sử dụng ..................................... 28
1.4. Vai trò của sách điện tử ....................................................................... 28
1.4.1. Đối với xã hội ........................................................................... 28
1.4.2. Đối với doanh nghiệp ............................................................... 30
5
1.4.3. Đối với người sử dụng .............................................................. 31
CHƯƠNG 2: NHẬN DIỆN NHỮNG ẢNH HƯỞNG CỦA SÁCH ĐIỆN
TỬ TỚI SÁCH IN TRUYỀN THỐNG Ở VIỆT NAM HIỆN NAY ........ 33
2.1. Tổng quan về tình hình phát triển của sách điện tử hiện nay ........... 33
2.2.1. Trên thế giới ............................................................................. 33
2.2.2. Ở Việt Nam .............................................................................. 38
2.2. Thực trạng ảnh hưởng của sách điện tử tới sách in truyền thống ở
Việt Nam hiện nay ...................................................................................... 41
2.2.1. Ảnh hưởng tới thị phần ............................................................. 41
2.2.2. Ảnh hưởng tới giá cả ................................................................ 45
2.2.3. Ảnh hưởng tới phương thức kinh doanh ................................... 47
2.2.4. Ảnh hưởng tới văn hóa đọc và thói quen sử dụng ..................... 55
2.3.5. Ảnh hưởng tới sức khỏe người sử dụng .................................... 58
2.3. Đánh giá ảnh hưởng của sách điện tử tới sách in truyền thống ở Việt
Nam hiện nay .............................................................................................. 60
2.3.1. Ảnh hưởng tích cực .................................................................. 60
2.3.2. Ảnh hưởng tiêu cực .................................................................. 61
CHƯƠNG 3: CĂN CỨ VÀ GIẢI PHÁP PHÁT TRIỂN SÁCH ĐIỆN TỬ
TRONG MỐI QUAN HỆ VỚI SÁCH IN TRUYỀN THỐNG Ở VIỆT
NAM ............................................................................................................ 65
3.1. Một số căn cứ chủ yếu ......................................................................... 65
3.1.1. Định hướng của Đảng và Nhà nước trong phát triển công nghệ
thông tin ............................................................................................. 65
3.1.2. Định hướng của Đảng và Nhà nước trong lĩnh vực xuất bản .....
........................................................................................................... 67
6
3.1.3. Thực tiễn phát triển các khu vực thị trường xuất bản phẩm trong
nước hiện nay ..................................................................................... 69
3.2. Nhóm giải pháp vi mô – đẩy mạnh kết hợp công tác xuất bản in
truyền thống với xuất bản điện tử ............................................................. 73
3.2.1. Nâng cao chất lượng và đa dạng hóa nội dung sách .................. 73
3.2.2. Chú trọng phát triển công nghệ xuất bản .................................. 74
3.2.3. Tuyên truyền và nâng cao văn hóa đọc ..................................... 77
3.3. Nhóm giải pháp vĩ mô – một số kiến nghị đối với Nhà nước ............. 81
3.3.1. Hoàn thiện môi trường pháp lý và công tác quản lý .................. 81
3.3.2. Nâng cao tinh thần, trách nhiệm của các đối tượng thụ hưởng ..
........................................................................................................... 84
3.3.3. Xây dựng hệ thống thư viện điện tử quốc gia ........................... 86
KẾT LUẬN ................................................................................................. 88
TÀI LIỆU THAM KHẢO .......................................................................... 90
7
LỜI NÓI ĐẦU
1. Lý do lựa chọn đề tài
Chúng ta đang sống trong kỷ nguyên gọi là “kỷ nguyên thông tin” (hay
còn gọi là kỷ nguyên điện tử, kỷ nguyên truyền thông mới), là bước nhảy vọt
của nhân loại trong phát minh sáng tạo và trao truyền thông tin, điển hình là
sự chuyển dịch từ công nghệ analog truyền thống sang công nghệ số (digital).
Với xuất phát điểm là cuộc cách mạng công nghệ thông tin bắt nguồn từ
những năm 1950 của thế kỷ trước, loài người đã chứng kiến sự ra đời của
hàng loạt các thành tựu phát minh từ các thiết bị truyền thông tin bằng điện và
điện tử (điện thoại, điện báo, radio, truyền hình) cho tới hai phát minh quan
trọng nhất thay đổi hoàn toàn cuộc sống loài người – máy tính và mạng
Internet. Nhờ các thành tựu này, có thể nhanh chóng truyền tải tất cả các loại
hình thông tin và tri thức đến toàn bộ loài người trên quy mô toàn cầu, đồng
thời lưu trữ được toàn bộ tri thức nhân loại trong suốt quá trình hình thành và
phát triển của nền văn minh. Tuy vậy, kỷ nguyên thông tin cũng tạo ra những
thách thức mới đối với nhiều quan niệm truyền thống của xã hội loại người.
Như một câu nói nổi tiếng trong tác phẩm Hamlet của nhà soạn kịch vĩ đại
nước Anh, William Shakespeare: “Tồn tại hay không tồn tại, đó là một vấn đề
trăn trở” (To be or not to be, that is the question), một câu hỏi đã được đặt ra
là liệu sự ra đời của những thành tựu công nghệ kỹ thuật mới có thay thế và
phủ nhận những phương tiện, những giá trị truyền thống cũ?
Theo xu thế phát triển chung toàn cầu và đáp ứng nhu cầu thông tin của
nhân loại, trong lĩnh vực xuất bản cũng có những thay đổi chuyển biến rõ rệt.
Sách điện tử đã xuất hiện song song với sách in truyền thống và trở thành một
xu hướng tất yếu trong thời đại ngày nay. Là sản phẩm của ứng dụng công
nghệ thông tin, sách điện tử đã có mặt tại hầu hết các quốc gia trên thế giới,