Bài giảng Các vấn đề xã hội của công nghệ thông tin: Lecture 9

Các vấn đề xã hội của CNTT

Lecture 9: Thanh toán điện tử TS Đào Nam Anh UTM, Khoa CNTT

Nội dung

• Khái niệm • Lợi ích • Hạn chế • Các loại • Qui trình TTDT • TTDT tại Việt nam • Bài tập

1949

Thẻ thanh toán do ông Frank Mc

Namara, một doanh nhân người Mỹ, phát minh vào năm 1949. Những tấm thẻ thanh toán đầu tiên có tên là “Diner’s Club”.

Định nghĩa

Thẻ thanh toán là một phương tiện

thanh toán dùng điện tử thay cho tiền mặt

Lợi ích

1. Phát triển thương mại điện tử 2. Tăng lưu thông tiền tệ và hàng hóa

Lợi ích với ngân hàng

• Giảm chi phí văn phòng, nhân viên,

tăng hiệu quả

• Đa dạng dịch vụ, sản phẩm • Nâng cao năng lực cạnh tranh • Toàn cầu hóa

Lợi ích với khách hàng

Tiết kiệm chi phí Tiết kiệm thời gian Liên lạc nhanh và hiệu quả

Hạn chế

Gian lận thẻ tín dụng

Chủ thẻ: Mất thẻ và lộ số PIN Ngân hàng: Chủ thẻ thanh toán mức tối

đa tại nhiều điểm

Bảo mật thông tin

Lộ thông tin trên internet của người dùng, của nhân viên ngân hàng, do hackers

Yêu cầu

TTDT được chấp nhận, môi trường

pháp lý đầy đủ, công nghệ đồng bộ tại ngân hàng và các điểm thanh toán

An toàn, bảo mật Giấu tên Khả năng hoán đổi: tiền số-tiền mặt-

sec, ngoại tệ

Yêu cầu

Chi phí thấp Linh hoạt: nhiều dạng thanh toán Hợp nhất: thống nhất cách thanh toán Tin cậy Co dãn: khả năng đáp ứng nhu cầu sử

dụng tăng

Tiện lợi, dễ sử dụng

Các bên tham gia

1. Người bán/cơ sở chấp nhận thẻ 2. Người mua/chủ sở hữu thẻ 3. Ngân hàng của người bán 4. Ngân hàng của người mua 5. Tổ chức phát hành thẻ

Cơ sở vật chất

1. Mạng giữa các ngân hàng và điểm

chấp nhận thẻ 2. Mạng viễn thông 3. Cơ sở vật chất của ngân hàng 4. Cơ sở vật chất của điểm chấp nhận

thẻ

Thanh toán B2C Doanh nghiệp – Người tiêu dùng

Thanh toán B2C

1. Khách chọn hàng 2. Tính hóa đơn 3. Gửi thông tin thanh toán 4. Ngân hàng xác thực 5. Chuyển khoản/từ chối 6. Thông báo kết quả giao dịch 7. Giao hàng

Thanh toán B2C

Người bán 1. Web bán hàng 2. Merchant account 3. Payment gate way

Thanh toán B2C

Người bán 1. Web bán hàng 2. Merchant account 3. Payment gate way

Thanh toán B2C

Người bán 1. Web bán hàng 2. Merchant account 3. Payment gate way

Thanh toán B2C

Người bán 1. Web bán hàng 2. Merchant account 3. Payment gate way

Thanh toán B2C

Ngân hàng ATM Tel banking Home banking Internet Banking Electronic Funds Tranfer at Point of Sale:

thiết bị ghi nợ vào tài khoản khách hàng

Mobile Banking (SIM)

Thanh toán B2C

Các loại thẻ theo công nghệ

a. Thẻ khắc chữ nổi (EmbossingCard): dựa trên công nghệ khắc chữ nổi, dễ bị giả mạo.

b. Thẻ băng từ (Magnetic stripe): dựa trên kỹ thuật thư tín với hai băng từ : thông tin ghi trên thẻ không tự mã hoá , chứa dữ liệu ít,

c. Thẻ thông minh (Smart Card): đây là

thế hệ mới nhất.

Các loại thẻ B2C

Thẻ tín dụng Credit cart: có hạn mức Thẻ ghi nợ Debit card: không hạn mức Tiền điện tử - e-cash/digital cash Ví số/ Virtual cash, Electronic wallets...

Các loại thẻ B2C

Thẻ tín dụng Credit cart: có hạn mức Thẻ ghi nợ Debit card: không hạn mức Tiền điện tử - e-cash/digital cash Thẻ thông minh/ Smart card: dung

lượng lớn thông tin

Ví số/ Virtual cash, Electronic wallets...

B2B Doanh nghiệp-Doanh nghiệp

EDI (Electronic Data Interchange)

Các loại thẻ lãnh thổ

- Thẻ trong nước: là thẻ được giới hạn trong phạm vi một quốc gia, do vậy đồng tiền giao dịch phải là đồng bản tệ của nước đó.

- Thẻ quốc tế: đây là loại thẻ được chấp nhận trên toàn thế giới, sử dụng các ngoại tệ mạnh để thanh toán.

Các loại thẻ theo chủ thể phát hành

- Thẻ do Ngân hàng phát hành (Bank

Card): do ngân hàng phát hành giúp cho khách hàng sử dụng một số tiền do Ngân hàng cấp tín dụng.

Các loại thẻ theo chủ thể phát hành

- - Thẻ do tổ chức phi ngân hàng phát hành: là loại thẻ du lịch và giải trí của các tập đoàn kinh doanh lớn hoặc các công ty xăng dầu lớn, các cửa hiệu lớn... như Diner's Club, Amex...

Các loại thẻ lãnh thổ

- Thẻ trong nước: là thẻ được giới hạn trong phạm vi một quốc gia, do vậy đồng tiền giao dịch phải là đồng bản tệ của nước đó.

- Thẻ quốc tế: đây là loại thẻ được chấp nhận trên toàn thế giới, sử dụng các ngoại tệ mạnh để thanh toán.

B2B Doanh nghiệp-Doanh nghiệp

1. EDI (Electronic Data Interchange) 2. Chuẩn bị tài liệu điện tử 3. Dịch dữ liệu 4. Chuyển dữ liệu 5. Nhận dữ liệu 6. Xử lý dữ liệu

TTDD trong ngoại thương eUCP

TTDD trong ngoại thương SWIFT

• Society for Worldwide Interbank Financial Telecommunication

Luật GGDT

Hệ thống TTDT VN

Dịch vụ TT Thẻ

Ứng dụng trong DN

TTT VN

Sáu doanh nghiệp đã chính thức thử nghiệm dịch

vụ:

Công ty Giải pháp thanh toán Việt Nam – VNPay

(www.vnpay.vn),

Công ty Dịch vụ trực tuyến Cộng Đồng Việt –

VietUnion (www.payoo.com.vn),

Công ty Việt Phú – Mobivi (www.mobivi.com.vn),

Công ty Dịch vụ thẻ Smartlink (www.smartlink.vn),

Công ty Công nghệ thanh toán Việt Nam – VinaPay

(www.vinapay.com.vn) và

Công ty Dịch vụ di động trực tuyến M_Service

(www.mservice.com.vn).

TTT VN

Ba doanh nghiệp đầu tiên cung cấp dịch vụ gồm VNPay, VietUnion và Mobivi đã phát triển khá nhanh.

Tính đến cuối năm 2009 đã có khoảng

70.000 tài khoản ví điện tử, trong đó Payoo đạt hơn 32.000, VNPay hơn 30.000 và Mobivi hơn 7.000.

Các công ty này cũng đã kết nối tài khoản

đến hàng chục ngân hàng và hàng trăm doanh nghiệp kinh doanh thương mại điện tử.

Thực trạng TTT

Nguyên nhân

Rủi ro

1 - Xem trộm (eavesdropping,

interception), loại tấn công thụ động gây ảnh hưởng đến tính riêng tư (privacy) của thông tin (e-mails, messages,...), tuy nhiên, không ảnh hưởng trực tiếp đến nội dung thông tin.