Bài giảng Chương 5: Công tác xây dựng

ươ

ng 5: Công tác xây

ậ ệ ử ụ

Ch V t li u s  d ng khi xây:

ộ ự ồ

ể ạ ấ ế ữ

ụ ợ

2.

ượ ấ ế ữ ơ ồ ụ ư ế ồ ử ụ ệ ậ c  m t  công  trình  thì  v t  li u  s   d ng  bao  g m:  Đ   xây  d ng  đ ẫ ữ ổ ế G ch đá và ch t k t dính. Ch t k t dính ph  bi n v n là v a vôi, v a  ộ ố ạ ể tam h p và v a xi măng, ngoài ra còn có th  có m t s  lo i ph  gia  ẻ d o vô c  (h  vôi, h  sét) và ph  gia liên k t nhanh nh  CaCl

ượ ả ữ ế

ấ ừ ư ậ ỡ ư ấ ặ ẻ ạ

ự Đá thiên nhiên: Đ c s n xu t t  đá thiên nhiên là nh ng t m phi n  nham th ch đã qua gia công (nh  đ p v , c a, x , mài …) ho c không  gia công mà mang vào xây d ng công trình.

ườ

ạ ậ ệ ườ ộ ẹ ị ng đ  ch u nén t ng thiên nhiên; Đ p, trang trí t ố ươ ng đ i cao;  ố ẻ ề t, r  ti n và

ạ ậ ệ ạ

ấ ệ ộ ở ạ :  Là  lo i  v t  li u  nhân  t o,  t o  ra  do  nhào  kĩ  đ t  sét  (có  ể t đ  cao

ướ ạ ườ ủ Ư ể u đi m c a lo i v t li u này: Có c ề ữ B n v ng trong môi tr ổ ế ph  bi n.    ạ G ch  nung ụ ể th  có ph  gia khác), đúc theo khuôn, đ  khô và nung  c g ch thông th mà thành. Kích th nhi ng là 60x105x220mm.

ườ ổ ị ủ ụ i tác d ng c a

ộ ng đ  ch u nén khá cao,  n đ nh d ệ ả ị ễ ạ ễ ế ấ ạ G ch nung có c ờ ế th i ti ướ t; Nguyên li u s n xu t ra d  ki m, d  t o hình.

ỷ ọ ươ ượ tr ng t ố ặ ng đ i n ng γo = 1700 – 1900

ủ ạ ể Nh c đi m c a g ch là có t ễ ỡ kg/m3, dòn và d  v .

ữ ạ ạ ồ G ch bao g m nh ng lo i sau:

ạ ạ ướ ộ ề ạ ạ ồ c Hp < 5% g m có g ch lát n n, g ch

ạ ố ườ ­Lo i g ch đ c: có đ  hút n ặ xây kênh, máng, h  ga, g ch lát đ ng.

ướ ạ ườ ườ ườ ồ c Hp > 5% g m g ch th ng (xây t ng),

ộ ng có đ  hút n ỗ ­Lo i th ạ ạ ngói, g ch r ng.

ị ạ ị ượ ớ c    t i  1600

oC, s  d ng đ  xây các h m lò có nhi

oC,  g ch ạ t

ị ố ử ụ ầ ệ ệ t  nh   g ch  sa  m t  ch u  đ ể ượ ớ c t ư ạ i 2700

ộ ­G ch  ch u  nhi diatomit ch u đ đ  cao.

ớ ướ ườ ượ ộ ộ  d ng b t, khi đ ồ ạ ở ạ i ng t n t

: Th ồ ẻ ụ

ấ ế ạ ả ẻ ắ ấ c tr n v i n c  Ch t k t dính ủ ạ t o ra d ng h  d o. Sau khi xây xong do tác d ng c a các quá trình  ắ ạ hóa lý x y ra, làm cho chúng m t tính d o và r n ch c l ư i nh  đá.

ấ ế ạ Ch t k t dính có hai lo i chính là:

ạ ắ ướ ớ ướ ấ ế c: là ch t k t dính vô c  khi tr n v i n

ể ắ ơ ộ ườ ắ

ướ ướ ồ ộ c  ng đ  trong không khí và  c,  XM  Pooc  lăng,  XM  puzolan;  XM

­Lo i đóng r n trong n ể nó có th  r n ch c, phát tri n và duy trì c ả c.  G m:  Vôi  n c   trong  n Aluminat ..

ơ ộ

ắ ỉ ể ể c  ch   có  th   phát  tri n  và  duy  trì  c

ủ ­Lo i đóng r n trong không khí: là các ch t k t dính vô c  sau khi tr n  ấ ế ạ ớ ướ ườ ng  đ   trong  không  khí.  v i  n ướ ư ạ Nh  th ch cao, vôi, XM ma nhê tit, th y tinh n ộ c …

ộ ỗ ự ợ ượ ế ạ ừ c ch  t o t ấ  ch t

ữ ố ệ ữ ế ụ V a xây d ng k t dính, n ự : V a xây d ng là m t h n h p đ ỏ ướ c và c t li u nh , có thêm ph  gia.

ử ụ ỏ

ả ỏ ượ ố ệ ỉ ồ ầ ề ể ộ ng n

ớ ữ V a  xây, trát khi s  d ng  ph i dàn thành l p m ng, nên thành ph n  ướ ầ ủ c a nó ch  g m có c t li u nh , l c c n đ  nhào tr n nhi u  h n.ơ

ữ ệ ộ ệ

ế ế ớ ề ớ ướ ị ề c nhi u, di n  ơ c b  bay h i nhanh

ơ ớ ả ữ n ướ t. ữ ữ

ữ ữ ế ạ ữ ạ ữ ấ ữ ợ

ữ ợ ị V a ti p xúc v i n n xây trên di n r ng, nó b  hút n tích ti p xúc v i không khí l n cũng làm cho n ữ ướ ố ầ h n. Do đó v a xây c n có kh  năng gi c t ồ ự ự : V a xây d ng g m: V a xi măng, v a vôi,  Các lo i v a xây d ng v a th ch cao, v a tam h p (xi măng + vôi + cát), v a đ t sét, v a k t  h p xi măng và sét vv…

ữ ữ ủ ể

ử ụ ấ ữ ư Ngoài  ra  còn  có  th   phân  theo  tính  năng  s   d ng  c a  v a  nh :  V a  ệ ố ữ xây; V a trát trong và ngoài; V a ch ng th m, cách âm, cách nhi t.

ườ

ụ ạ

ạ

Xây t

ng g ch, tr  g ch:

ắ : Nguyên t c xây

ụ ẳ ả ố ớ

ị ự ủ ặ ằ ạ ớ

ặ ứ ủ ự ụ ả ớ ­L c tác d ng lên kh i xây ph i vuông góc v i m t ph ng ch u l c,  ự ượ ể ề t  lên  nhau.  T c  là  m t  n m  c a  đ   đ   phòng  các  l p  g ch  xây  tr ươ ẳ ạ ng tác d ng c a l c nén. viên g ch ph i th ng góc v i ph

ượ ẽ ị ứ

ế ệ ượ ề ị ạ ố c xây trùng m ch. N u xây trùng m ch kh i xây s  b  n t,  ầ ườ ng v  nghiêng so

ng có ph n t ề ự ụ ầ ­Không đ ạ ẽ ả ị b  lún không đ u và s  x y ra hi n t ớ v i ph n khác, do l c tác d ng không đ u nhau.

ầ ậ ằ ố

ề ứ ề ặ ả ẳ ả

ả ẳ ắ ạ

ả ặ ắ ­Khi xây c n đ m b o: Chi u ngang kh i xây ph i th t b ng ph ng;  ả ẳ ố ả ồ i  lõm,  Chi u  đ ng  ph i  th ng;  M t  kh i  xây  ph i  th ng,  không  l ố ả ệ không  nghiêng  l ch;  Góc  xây  ph i  vuông  góc,  s c  c nh;  Kh i  xây  ph i đ c ch c.

ườ

ụ ạ

ạ

Xây t

ng g ch, tr  g ch:

ầ ậ ỹ ố ớ ấ ỳ ả ầ : Đ i v i b t k  công trình nào,  c n  đ m

Yêu c u k   thu t  khi xây b o:ả

ả ầ ị ỗ ữ ạ ­M ch v a ph i đ y, không b  r ng;

ạ ậ ầ

ố ỹ ạ ừ ứ ­N u  không  có  yêu  c u  riêng  thì  thông  s   k   thu t  chung  là:  M ch  ế ngang t 8 – 12mm và không quá 15mm, m ch đ ng 10mm;

ướ

ắ ớ ụ ầ ặ ạ ạ ể ạ c  khi  xây  c n  nhúng  g ch  vào  ế c, nh m làm b t b i ph n bám trên m t g ch và đ  h n ch

ữ ủ ạ ằ ướ ­N u  xây  trong  mùa  khô  n ng,  tr ế ấ ướ trong n ả kh  năng hút n c trong v a c a g ch;

ượ ạ ể ậ ệ ố ườ ặ ớ ạ c  va  ch m,  đi  l i  ho c  đ   v t  li u  lên  kh i  t ng  m i

­Không  đ xây;

ỉ ượ ể ỏ ậ ượ ể ỏ ­Ch  đ c phép đ  m  gi t, không đ c đ  m  nanh.

ế ạ ố : : Cách x p g ch trong kh i xây

ọ ể ươ ể

ể ạ ề ạ ể

ả ổ ợ ố ứ ạ ỏ ượ ườ ệ ng pháp xây ki u truy n th ng. Có  ế c đi m là x p g ch ph c t p,  ng xuyên, chóng m t m i, năng

ấ ấ ­Ki u 1 d c, 1 ngang: Đây là ph ị ư u đi m là không b  trùng m ch. Nh ủ thao tác c a th  xây ph i thay đ i th ộ su t lao đ ng th p;

ọ ọ ể Ư ể ủ

ể ặ ạ ạ ể ề ắ ướ ồ

ượ ấ ộ

ạ ớ ị

ườ ­Ki u 3 d c 1 ngang ho c 5 d c 1 ngang:  u đi m c a ki u xây này  là có th  xây các lo i g ch có kích th c không đ ng đ u l m; cách  ả ơ ạ ế c  x p  g ch  đ n  gi n,  thao  tác  nhanh,  năng  xu t  lao  đ ng  cao;  Nh ạ ươ ủ ể ng pháp này là có các l p g ch b  trùng m ch qua 3 hay  đi m c a ph ộ ị ự ủ ườ ả 5 hàng, làm gi m c ng đ  ch u l c c a t ng.

ề ằ ạ ắ

ủ ấ ợ

ệ ố ượ t  Giàn  giáo  xây:  Giàn  giáo  xây  đ c  b c  lên  nh m  t o  đi u  ki n  t ộ ộ nh t cho thao tác  và an toàn lao đ ng c a th  xây, khi xây lên các đ   cao khác nhau.

ể ứ ườ ầ ở

ấ ả ắ ng, c n ph i b c giàn giáo  ấ ừ 1­1,2m;  c p  2  t ấ  3 c p  ế ấ   2,0­2,4m,  c p  3  cao  h t

ệ ể Đ  có th  xây hoàn thi n b c t ừ ộ đ   khác  nhau:  c p  1  t ườ t ng.

ự ế ngày nay, gián giáo đ

ố

ượ ộ ạ c s  d ng lo i  ế ớ t v i  c chia thành các

ư ạ ượ ử ụ Giàn giáo xây: Trong th c t ế ạ ẵ gián  ng thép ch  t o s n, cùng các thanh chéo, mâm giáo liên ki ắ ứ nhau thành m t khung c ng ch c. Giàn giáo xây đ lo i nh  sau:

ề ộ

ẹ ị ạ ể ể ế ể ­Giàn  giáo  trong:  là  lo i  giàn  giáo  nh ,  có  nhi u  đ   cao  th p  khác  ấ ề nhau, đ  có th  di chuy n đ n nhi u v  trí bên trong công trình.

ử ụ ứ ườ

ỗ ầ ử ụ

ỡ ộ

ể ắ ị

­Giàn  giáo  ngoài:  S   d ng  đ   xây,  tô  trát  các  b c  t ể ng  bên  ngoài.  ừ ẵ ỗ ườ Trên m i t ng, khi xây ng  giáo. S  d ng các thanh  i ta ch a s n l ắ ữ thép hình ch  I, h p làm thanh đ , sau đó b c giàn giáo lên trên. Phía  ngoài  sàn  thao  tác  có  l p  thêm  lan  can  đ   tránh  công  nhân  b   ngã  ra  ngoài.

ộ ườ ỏ

ệ ọ ể ắ ả

ế ằ ượ ạ ặ ố ờ ể ử ụ ặ c nâng lên ho c h  xu ng b ng t

ủ ự ặ ­Giàn giáo di đ ng: L ai giáo này nh , có th  s  d ng cho 1 ­2 ng i  làm vi c trên nó, có th  l p ráp trên ô tô ho c trên b n đ  có bánh xe  ệ ể ể đ  di chuy n. Sàn giáo đ i  đi n  ho c kích th y l c.

ữ

ử

ố

ệ

ể Ki m tra, nghi m thu, s a ch a kh i  xây:  ể

ố ơ ở ể ể ồ ố : C  s  đ  ki m tra kh i xây g m: ệ Ki m tra và nghi m thu kh i xây

ẽ ả ế ế ­B n v  thi t k  thi công;

ứ ả ấ ượ ng

ủ ướ ủ ­Ch ng ch  mác g ch, mác xi măng, các biên b n xác nh n ch t l ỉ ạ ư ộ ạ ủ ậ ệ c a v t li u nh  đ  s ch c a cát, c a n ậ c thi công ….;

ướ ế ế ườ c theo thi t k , các l ỗ ờ ườ  ch  đ ệ ng đi n, đ ng

ơ ­Ki m tra các kích th ể ướ c, thông h i … n

ệ ố ố ị ­Nghi m thu tim c t kh i xây theo quy đ nh;

ẳ ộ

ướ ặ ứ ố ố ể ể c  vuông  vv…  đ   ki m  tra  đ   ph ng,  i lõm, nghiêng ượ ồ c l

­S   d ng  qu   r i,  nivo,  th ử ụ ả ọ ủ ẳ th ng đ ng c a kh i xây. M t kh i xây không đ l ch;ệ

ữ ứ ữ ạ

­M ch  v a  ngang  không  dày  quá  12mm,  m ch  v a  đ ng  không  quá  ạ 10mm.

ệ

ữ

ử

ố

ể Ki m tra, nghi m thu, s a ch a kh i  xây:  ộ ố

ườ ạ ặ ộ ố : M t s  công trình sau khi xây

ể ng g p khi xây M t s  sai ph m th ị ạ ứ xong b  r n n t, nguyên nhân có th  do:

ấ ấ ề ạ ố ­Cát xây có nhi u t p ch t, c p ph i không đúng;

ữ ộ ẻ ề ả ố ị

ấ ­V a tr n không đ u, không đ m b o đ  d o theo quy đ nh, kh i xây  ả ộ ồ không đ ng nh t;

ạ ữ ạ ị ẩ ướ t,

ị ứ ở ậ ườ ­Xây  m ch  h ,  m ch  v a  không  đ u  làm  cho  không  khí  b   m  ướ n ề ố ườ c thâm nh p vào bên trong kh i t ng làm cho t ng b  n t;

ặ ướ c,

ế ướ ế ố ứ ố ­Xây  vào  mùa  nóng  ho c  hanh  khô  mà  không  nhúng  g ch  vào  n ữ ị v a b  hút h t n c, làm kh i xây không liên k t t ạ t gây ra n t;

ườ ể ỏ ạ ữ ạ ­Xây t ng đ  m  nanh mà l ầ i không chèn đ y m ch v a;

ề ỡ ạ ậ ạ ứ ễ ộ ố i  t p  trung  t i  m t  kh i  xây,  d   làm  n t

­Xây  nhi u  g ch  v   mà  l ạ ườ t ng;

ữ

ử

ố

ệ

ể Ki m tra, nghi m thu, s a ch a kh i  xây:  ộ ố

ườ ạ ặ M t s  sai ph m th : ng g p khi xây

ữ ả ộ ỗ ị

ạ ỏ ữ ề ạ ­M ch v a không đ m b o đ  dày quy đ nh, ho c xây ch  dày, ch   ỗ ặ ả ứ m ng, làm m ch v a co giãn không đ u, gây ra n t;

ừ ườ ớ ữ ng v a xây xong đã trát ngay, l

ị ỏ ọ ữ ạ ề ặ ơ

ố ­T t v a trát và v a xây b  co ngót  ữ ớ không đ u, m t ngoài l p v a trát khô nhanh h n, t o ra v  b c ngăn  ế ủ ữ ả c n quá trình ninh k t c a v a trong kh i xây.

ươ ộ ố ư ỏ ở ữ ử Ph ng pháp s a ch a m t s  h  h ng :  công trình xây

ữ ưở ả ớ

ế ứ ị ự ủ ớ ng t ặ ữ ể

ạ ­N u nh ng v t n t chân chim trên l p v a trát không  nh h ế i  ấ ả kh   năng  ch u  l c  c a  kh i  xây,  thì  có  th   quét  vôi  cho  l p  đi  ho c  ạ ớ c o l p trát đó đi và trát l ố i;

ế ớ ữ ị ứ ụ ộ ứ ớ

ạ ữ ơ ồ ẳ ạ ­N u l p n t l n h n (do m ch v a b  n t) thì đ c r ng sang hai bên  ế ứ ử ạ v t n t, r a s ch, r i dùng v a xi măng trát l i và xoa ph ng.

ươ ộ ố ư ỏ ở ử ữ Ph ng pháp s a ch a m t s  h  h ng :  công trình xây

ế ế ứ ớ ườ

ạ ụ ặ ộ ng,  i  đ c  m t rãnh  ngang,  đ t  thêm  c t  thép  vào  trong  rãnh

ố ẳ ầ ổ ­N u v t n t l n, dài thì ph i đ c r ng ra hai bên, sâu vào thân t ả ụ ộ ứ c  0,8­1m  l ngang đó. Sau đó đ  bê tông đ y vào, trát xoa ph ng;

ế ế ứ ả ọ ng d c và t

ụ ấ ặ ữ ườ ỗ ụ ộ ớ ướ ị

ử ụ

ệ

­N u v t n t x y ra  ở ỗ ườ  ch  giao nhau gi a t ng ngang  ổ ọ ử ạ ạ ộ ớ thì  đ c  l y  ra  m t  l p  g ch,  r a  s ch  ch   đ c.  Sau  đó  b   d c  viên  ồ ặ ạ i  thép,  r i  dùng  g ch,  đ t  vào  v   trí  cũ,  đ t  thêm  vào  đó m t  l p  l ặ ạ ữ v a xi măng mác 50 lèn ch t l i. ộ An toàn, v  sinh lao đ ng trong công tác xây và s  d ng giàn giáo:  ạ Nguyên nhân gây tai n n trong công tác xây :

ữ ề ộ ả

ạ ỹ

ộ ề ị ổ ị ự ạ ặ ả ữ

ổ ụ ườ ặ

ư ặ ớ ­Kh i xây b  đ  do v a xây không đ m b o ch t l ố ấ ượ ả ng v  đ  dính và  ặ ạ ư ậ ườ ng đ  ch u l c, do vi ph m k  thu t xây nh : Đ t g ch sai, trùng  c ị ườ ạ ng xây b  thu ho c l , xây quá  m ch nhi u, m ch v a không no, t ợ ề chi u  cao  đ t  xây,  xây  t ng  110  quá  dày  mà  không  b   tr   ho c  ườ ng m i xây g p m a. t

ử ụ

ộ

ệ

An toàn, v  sinh lao đ ng trong công tác xây và s  d ng giàn giáo:

ạ Nguyên nhân gây tai n n trong công tác xây :

ậ ệ ừ ể ệ ặ ậ trên cao do khi v n chuy n v t li u, ho c làm vi c trên

ườ i ngã t ư ữ ắ ­Ng cao nh ng giàn giáo không v ng ch c, sàn thao tác không có lan can.

ậ ệ ế ệ ỗ

ặ ổ ạ ạ ấ ố ­Vi ph m quy t c an toàn khi chuy n v t li u đ n ch  làm vi c nh   ư ể ắ ầ ồ ạ ừ   tung g ch lên cao, ho c đ  xà b n trên cao xu ng th p. t t

ụ ụ ừ ố ơ ướ ướ trên cao r i xu ng mà phía d i không có l i

ậ ệ ắ ­V t li u, d ng c  t ỡ ặ ch n ho c sàn đ .

ạ ộ

ậ ỗ ộ ỉ ườ ể

ộ ệ ậ ệ ề ­Công nhân vi ph m n i quy an toàn lao đ ng và k  thu t lao đ ng, đi  ỹ ệ ứ đ ng  làm  vi c  trên  đ nh  t ng,  làm  vi c  trên  cao  ch   nguy  hi m  ấ không đeo dây an toàn. Ch t quá nhi u v t li u trên sàn thao tác.

ệ ộ Bi n pháp an toàn lao đ ng trong công tác xây :

Khi xây móng:

ả ể ệ ố ấ ạ

ố ắ ệ

ệ ấ ấ t  chú  ý  n u  đào  móng ệ i x p,  đ t  m ả   n i  đ t t

ế ơ ạ ộ ị ­Khi xây móng ph i ki m tra tình tr ng vách đ t, h  th ng ch ng đ   ỡ ế ụ vách, n u có d u hi u m t an toàn thì ph i có bi n pháp kh c ph c  ở ơ ấ ơ ố ấ ẩ ướ ặ t,  ngay.  Đ c  bi ộ ầ ườ g n đ ng giao thông n i ch u rung đ ng khi xe c  đi l i;

ộ ả ấ ố ấ

ả ấ ậ ệ ượ ­D c theo h  móng ph i ch a m t d i đ t tr ng ít nh t 0,5m, trên đó  ọ không đ ừ ố c ch t v t li u, máy móc thi công;

ượ ả ư ằ ố c ném xu ng mà ph i đ a b ng ván

ố ả ư ằ ư ượ ạ ữ ­Đ a g ch xu ng h  không đ ố tr t, v a thì ph i đ a b ng ván nghiêng;

ậ ố ướ ư c do m a hay n ầ c ng m thì

ướ ế ướ ả ạ ớ ­Khi thi công n u h  móng b  ng p n ph i thoát n ế ị c cho c n m i thi công ti p;

ấ ấ ố ế ế ầ ấ ả ầ

­1 l p đ t h  móng, ph i lâp đ y đ u hai bên, l p đ n đâu, đ m đ n  ề đó

ệ ộ Bi n pháp an toàn lao đ ng trong công tác xây :

ườ Khi xây t ng:

ể ặ ạ ầ ườ ng

ậ ệ ướ ủ ế ả ể ­Tr ướ đã xây tr c khi xây ph i ki m tra tình tr ng c a móng ho c ph n t c đó, ki m tra giàn giáo, cách x p v t li u vv…

ầ ắ ặ i  vây  ho c  rào  ch n

ả ơ ­Khi  xây  t ướ ườ ng  cao  <7m,  yêu  c u  ph i  có  l ố ụ ụ ề xung quanh đ  phòng d ng c  trên cao r i xu ng;

ữ ắ ả ỗ ổ ườ ể ượ ­Ph i che ch n nh ng l h ng mà ng i có th  chui qua đ c;

ặ ườ ự ể ườ ớ ng đ  xây, không d a thang vào t ng m i

ể ố ­Không đ ng lên m t t ứ xây đ  lên xu ng;

ả ờ ặ ượ ­Ph i dùng t i ho c thang t ả ể ư ậ ư i đ  đ a v t t lên cao, không đ c ném;

ộ ư ầ ị ồ ự ủ ­Trang b  đ  phòng h  nh  gi y, mũ nh a, dây an toàn, găng tay,  ng;

ườ ổ ế ộ ộ ­Th ng xuyên ph  bi n n i quy an toàn lao đ ng.